Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polish United Workers’ Party (PZPR)" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-66 z 66
    Tytuł:
    Kościół, partia, cenzura. „Ostatnie kuszenie Chrystusa” i zapomniane transakcje polskiej transformacji
    Church, party, censorship. The last temptation of Christ and the forgotten transactions of the Polish transformation
    Autorzy:
    Mrozek, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/3201179.pdf
    Data publikacji:
    2023-04
    Wydawca:
    Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
    Tematy:
    censorship
    Martin Scorsese
    Polish United Workers’ Party (PZPR
    Church
    state-Church relations
    Opis:
    In 1988 Polish Catholic bishops tried to convince leaders of the Polish United Workers’ Party to ban The Last Temptation of Christ, a film by Martin Scorsese in Poland. In November 1989, during the first months of the new government, led by the non-communist Prime Minister Tadeusz Mazowiecki, the Diocesan Curia of Olsztyn forced a local cinema to ban a screening of Scorsese’s film by referring to decisions allegedly made by the former communist government. These events, a kind of exchange of favours between the party and the church, are presented in context of Polish People’s Republic foreign policy, its approach to the Catholic Church and the dissemination of Western auter cinema in late 1980s Poland.
    Źródło:
    Didaskalia. Gazeta Teatralna; 2023, 174; 99-118
    2720-0043
    Pojawia się w:
    Didaskalia. Gazeta Teatralna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polityczne i prawne uwarunkowania uchwalenia ustawy o Sądzie Najwyższym w 1962 r.
    The Political and Legal Conditions of Enactment of the Act Concerning the Supreme Court in 1962
    Autorzy:
    Bereza, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621632.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Sąd Najwyższy, Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR), wy- miar sprawiedliwości
    Supreme Court, Polish United Workers’ Party (PZPR), judiciary
    Opis:
    After WW II, the Supreme Court functioned pursuant to the Law on the Organiza- tion of General Jurisdiction Courts of 1928 as a court of cassation (kasacyjny) – and after the 1949–1950 reform of the court system – as an appellate (rewizyjny) court. As a consequence of the politically-motivated appointments prevailing from the mid-1940s to mid-50s, the justices of the interwar period were replaced by new judges at the disposition of political power and executive authorities during the Stalinist period. The thaw in relations of October 1956 led to a temporary alteration of the Supreme Court’s functioning and the approach developed in judicial decisions. By 1958, the di- rection adopted in the judicial decisions of criminal courts had already begun to raise serious doubts among the Polish United Workers’ Party (PZPR). This fact spurred legi- slative work, which was completed with the enactment of the Act of 16 February 1962 on the Supreme Court. The Act was the first separate piece of legislation concerning the Supreme Court in the history of the People’s Republic of Poland (PRL). It confor- med with the 1952 Constitution of the PRL in recognizing the position of the Supreme Court as the supreme judicial authority exercising supervision over all other courts of justice as far as judicial decisions are concerned, and in establishing the principle that Supreme Court justices be elected for a 5-year term. The systemic changes of the law necessitated the election of the entire bench of the Supreme Court, which allowed for a verification of the existing justices and the election of those who guaranteed a new approach to criminal law that accorded with the expectations of the party.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2015, 14, 1; 33-56
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wojewódzka organizacja partyjna PZPR w Krakowie w Październiku 1956 i w okresie wyborów w styczniu 1957 roku
    The Polish United Workers’ Party (PZPR) in October 1956 and during the elections of January 1957 in Cracow Voivodeship
    Autorzy:
    Drabik, Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/971703.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Opis:
    The time of the PRL’s political thaw began on a greater scale in December 1954. At the beginning of 1956, the Twentieth Congress of the Communist Party of the Soviet Union acted as a catalyst for change not only in Poland but also in Hungary. However, the 1956 events in Poland reached their climax in the autumn. At the end of a dramatic meeting held between 19 and 21 October, the Seventh Plenum of PZPR Central Committee (during which Soviet delegation with Khrushchev came to Poland) on 21 October 1956 elected new members of the Politburo (the Political Bureau of the Polish United Workers’ Party) with its First Secretary – Władysław Gomułka. The turning point in the activity of the Communist Party in Cracow was the Plenum of PZPR Voivoidship Committee on 25-27 October 1956 in Cracow. At this point, it is worth mentioning that a group of youth organizations members, having affiliations with the party, played a significant role in political revival in Cracow. Among its leaders there were: Stefan Bratkowski, his brother Andrzej, as well as Bernard Tejkowski and Janusz Ogorzałek. The most important moment was an election of the new authorities. 43 persons (out of 45 members of the Voivodeship Committee plenum) took part in decisive vote for members of the Voivodeship Committee Executive finally electing: B. Drobner, S. Filipiak, T. Hankiewicz, W. Kozub, S. Krzakiewicz, M. Kieta, W. Machejek, J. Nagórzański, S. Pięta, B. Tejkowski, M. Waldenberg. In effect, the position of the majority of hitherto party leaders strengthened. During few months after the Polish thaw, the new Executive was a decision-making body of the Cracow’s PZPR. Drobner became a new Party leader in the Voivodeship, followed by Lucjan Motyka in February 1957. Between the autumn of 1956 and the spring of 1957 the Party was deeply engaged in preparation for the elections. Despite of its efforts, the turnout was the lowest in the country and the PZPR’s candidate – Jan Antoniszczak did not get an electoral mandate, therefore, a byelection in his constituency was necessary. During and after the election campaign an internal dispute in Executive erupted. A number of independent activists occurred in the region and the members of the former PSL (The Polish People’s Party) became active. In the course of time, the situation was finally under control and all dissidents such as Waldenberg were removed from the authority’s circle and from the party. Then another dispute arose over the problem of the employment of the former functionaries of the security apparatus and of the Security Office (remaining active before 1956). After the elections, Motyka’s people established new party authorities in Cracow’s Voivodeship which held their position within the next decade.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2011, 1(17); 247-261
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metody tworzenia i etapy powstawania Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Gdańsku w latach 1945–1949 (działacze, struktury, finanse)
    The methods of creating and phases of establishing of the Voivodeship Committee of the Polish United Workers’ Party (PZPR) in Gdańsk from 1945 to 1949 (activists, structures, finances)
    Autorzy:
    Żukowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477544.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Opis:
    The PPR (Polish Workers’ Party) and PPS (Polish Socialist Party) began their activities after the creation of the Gdańsk voivodeship in March 1945. The PPR was based on activists delegated to the Gdańsk Coast region by the Central Committee. The PPS, that had traditions extending back to the pre-war period, largely resorted to cadres composed of local activists. Party functionaries arrived from central areas of the country within Operational Groups. In 1948, implementing the strategy of establishing communist political monopolies in Europe, controlled by Stalin, the process of “unifying” both parties was launched. The purpose was to create the Polish United Workers’ Party (PZPR). The event was officially promoted as the crucial one of Poland’s history. Activists were presented who were democratically chosen as delegates to the Unification Congress and members of the new party’s leadership. Egalitarianism within the party was the subject of extensive discussion. Actually, “all roles” in the spectacle had been already attributed behind-the-scenes. “Unification deeds”, marches of support for the idea, decoration of cities and villages, or the “spontaneous” singing of revolutionary songs were staged. The leaders of the KW (Voivodeship Committee) of PZPR in Gdańsk had been appointed earlier in Warsaw, and the committee’s composition was well known to the party’s elite many weeks before “its election” by party members. The completion of the “unification” operation required tremendous funds, provided from PZPR’s own resources only in a tiny part. An analysis of PZPR’s finances makes evident that the party would not be able to function without subsidies from the state budget. The process of “unification” ended with the 1 st Reporting and Electoral Conference of the KW in June 1949. During that conference, the leadership of the committee was elected as democratically, as in the previous year. A symbolic act transmitting the “unification” to public space, consisted in naming streets and squares in the voivodeship’s cities to commemorate the inception of PZPR.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2012, 2(20); 197-228
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Początek pontyfikatu i I Pielgrzymka Jana Pawła II do Ojczyzny w świetle materiałów Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Toruniu
    Autorzy:
    Białkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/529549.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Towarzystwo Miłośników Torunia
    Tematy:
    PVAP
    Wojewodschaftskomitee der PVAP in Thorn
    Johannes Paul II.
    Amtseinführung als Papst
    erste Reise nach Polen
    Bistum Kulm
    the Polish United Workers’ Party (PZPR)
    the Provincial Committee of the Polish United Workers’ Party (PZPR) in Toruń
    John Paul II
    inauguration of the pontificate
    the 1st Pilgrimage to Poland
    Chełmno diocese
    PZPR
    Komitet Wojewódzki PZPR w Toruniu
    Jan Paweł II
    inauguracja pontyfikatu
    I Pielgrzymka do Ojczyzny
    diecezja chełmińska
    Opis:
    Die Wahl von Johannes Paul II. zum Papst (16. Oktober 1978), seine Amtseinführung (22. Oktober 1978) und die erste Pilgerfahrt in sein Vaterland (2.-10. Juni 1979) waren Ereignisse ohne Beispiel, weshalb die zentralen Organe von Partei und Staat der Volksrepublik Polen großes Interesse für sie an den Tag legten. Zunächst hatten sie bei den höchsten Entscheidungsträgern der Partei einen Schock hervorgerufen, danach führten sie relativ schnell zur Durchführung breit angelegter Analysen. Die hier vorgestellten Materialien stammen aus den Beständen des Wojewodschaftskomitees der Polnischen Vereinigten Arbeiterpartei (PVAP) in Thorn, die sich im Thorner Staatsarchiv befinden, und sind ein Beispiel für Dokumente, die von der mittleren Ebene des Parteiapparats angefertigt wurden. Die Berichte wurden täglich von der Kanzlei des Ersten Sekretärs des Wojewodschaftskomitees der PVAP in Thorn angefertigt und sind gekennzeichnet durch ein spezifisches Partei-Neusprech, durch einen Mangel an Selbstreflexion, eine minimale Objektivität gegenüber der beurteilten Wirklichkeit, durch auf Stereotypen gestützte Urteile und durch eine Neigung, Werte oder Größen herabzusetzen (u. a. die Reaktionen, die die Wahl von Kardinal Wojtyła auf den Stuhl Petri in der Bevölkerung hervorrief, die Menge der Gläubigen, die an den Begegnungen mit dem Papst teilnahmen). Im Rückblick nach vier Jahrzehnten sind die Parteiberichte ein Zeugnis einer karikaturhaften Verzeichnung von Bildern aus dem Alltagsleben der Kirche und der Bewohner der Wojewodschaft Thorn zu Propagandazwecken.
    The election of John Paul II ( on 16 October 1978) , the inauguration of his pontificate (22 October 1978) and the 1st Pilgrimage to Poland (2-10 June 1979) were unprecedented events, which is why various central political bodies of the Polish People’s Republic  were interested in them. Originally, they provoked shock among the highest dignitaries of the party, but later they made them carry out extensive analyses. The materials presented here – from the State Archive in Toruń, the complex of the Provincial Committee of the Polish United Workers’ Party (PZPR) in Toruń- constitute an example of such documents prepared by the middle-level party apparatus. Reports- prepared daily by the Bureau of the 1st Secretary of the Provincial Committee of PZPR in Toruń- are characterized by a specific language of the party’s newspeak , a lack of self-reflection and scarce objectivity in the evaluation of the reality evaluation based on stereotypes, tendencies to underestimate the value or importance ( e.g. of social reactions generated by the choice of  Cardinal Karol Wojtyła to be the pope, the number of laymen participating in the meetings with the Pope). From the perspective of four decades the party’s reports remain the evidence of the propagandist distortion of the images of everyday life of the Church and inhabitants of the Kuyavian-Pomeranian Province.
    Wybór Jana Pawła II (16 października 1978 r.), inauguracja Jego pontyfikatu (22 października 1978 r.) oraz I Pielgrzymka do Ojczyzny (2-10 czerwca 1979 r.), były wydarzeniami bez precedensu, stąd zainteresowanie nimi przejawiały centralne organa partyjno-państwowe PRL. Początkowo wywołały one szok wśród najwyższych decydentów partyjnych, później dość szybko skłoniły do przeprowadzenia szerokich analiz. Zaprezentowane materiały – pochodzące z Archiwum Państwowego w Toruniu, zespół Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Toruniu – są przykładem takich dokumentów przygotowywanych przez aparat partyjny średniego szczebla. Codziennie przygotowywane – przez Kancelarię I Sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Toruniu – raporty charakteryzuje specyficzny język nowomowy partyjnej, brak autorefleksji oraz znikomy obiektywizm ocenianej rzeczywistości, oceny oparte na stereotypach, tendencje zaniżające wartości bądź wielkości (m. in. reakcji społecznych jakie wywołał wybór kardynała Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową, ilości świeckich uczestniczących w spotkaniach z Papieżem). Z perspektywy czterech dekad partyjne sprawozdania pozostają świadectwem propagandowego karykaturalnego zniekształcenia obrazów z życia codziennego Kościoła oraz mieszkańców województwa toruńskiego.
    Źródło:
    Rocznik Toruński; 2018, 45
    0557-2177
    Pojawia się w:
    Rocznik Toruński
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza a lud pracujący miast i wsi w Konstytucji Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej i prawie w yborczym (1952–1989)
    Polish United Workers’ Party (PZPR) and Working People of Cities and Villages, in the View of Constitution of the Polish People’s Republic (PRL) and Electoral Law (1952–1989)
    Autorzy:
    Mażewski, Lech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/525016.pdf
    Data publikacji:
    2020-02-29
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Konstytucja PRL, Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, lud pracują-cy miast i wsi, przewodnia siła polityczna społeczeństwa w budowie socjalizmu
    Opis:
    Od samego początku PZPR była główną strukturą zorganizowania ludu pracującego miast i wsi jako suwerena w PRL, acz ta sprawa była tylko implicite uregulowana przez prawo konstytucyjne. Expressis verbis stało się to dopiero w 1976 r. na gruncie wspólnej ordynacji do Sejmu PRL i rad narodowych z 17 stycznia oraz przepisu art. 3 Konstytucji PRL po nowelizacji z 10 lutego. Można uznać, że regulacja prawnokonstytucyjnego po-łożenia PZPR po ponad ćwierć wieku od momentu uchwalenia Konstytucji PRL znala-zła wreszcie swój pełny wyraz. Dzięki rozwiązaniu prawnemu zawartemu w tych dwóch aktach prawnych PZPR, kontrolując proces wyborczy, jednocześnie decydowała o treści stanowionego w Sejmie prawa, co odbywałoby się zgodnie z zasadą suwerenności ludu pracującego miast i wsi. Właśnie do tego sprowadzał się proces wyrażania woli suwere-na w państwie socjalistycznym, jakim był PRL, i podnoszenia tej woli do godności usta-wy. Ale ze względu na ustrojowopolityczną anachroniczność, istnienie zbyt dużego rozdźwięku z realiami PRL pod koniec lat 70. ubiegłego wieku, niedługo potem zacznie się odwrót od tej regulacji prawnej. Na gruncie rozwiązań prawnych z 6 maja 1987 r., usta-nawiających instytucje referendum ogólnokrajowego, mieliśmy do czynienia w sensie prawnokonstytucyjnym z początkiem ustanawiania nowego suwerena w miejsce ludu pracującego. W efekcie na znaczeniu musiały tracić struktury zorganizowania ludu pra-cującego z instancjami PZPR na czele. Proces ten znakomicie pogłębił się po uchwaleniu ordynacji wyborczych do Sejmu PRL i Senatu PRL z 7 kwietnia 1989 r.
    From the very beginning, the PZPR was the main structure for organizing working peo-ple of cities and villages as a sovereign in the PRL, but this matter was only implicitly reg-ulated by constitutional law. Expressis verbis, it happened in 1976 on the basis of joint or-dinance of Polish People’s Republic Seym and national councils dated January 17th and the provision of Article 3 of Polish Constitution after the amendment dated 10th Feb-ruary.It can be concluded that the regulation of the PZPR legal and constitutional po-sition after more than a quarter of a century, since the Constitution of the Polish Peo-ple’s Republic was adopted, has finally found its full expression. With the legal solution contained in those two legal acts, the PZPR, while controlling the electoral process, at the same time it determined the content of the law constituted in Seym, which would be done in accordance with the principle of the sovereignty of the working people of towns and villages. That is exactly what the process of expressing the will of a sovereign in a so-cialist state like the Polish People’s Republic was, and raising that will to the dignity of a statute. But due to the systemic and political anachronism, the existence of too much dissonance with the realities of the Polish People’s Republic in the late 70s of the last cen-tury, a retreat from this legal regulation will begin soon afterwards. On the basis of le-gal solutions of 6th May, 1987, establishing the institutions of a nationwide referendum, we were dealing in the legal and constitutional sense with the beginning of the estab-lishment of a new sovereign in place of working people class. As a result, the structures of organizing the working people along with the PZPR instances had to lose their signif-icance. This process deepened greatly after the adoption of the electoral regulations for the PRL Sejm and the PRL Senate on 7th April 1989.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 1 (53); 235-266
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Władze powiatu bocheńskiego wobec szkolnej i pozaszkolnej katechizacji dzieci i młodzieży w latach 1956–1975
    Bochnia District Authorities towards School and Out-of-School Religious Education of Children and Youth in 1956–1975
    Autorzy:
    Kasprzycki, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27687538.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Bochnia district
    catechisation of children
    catechetical points
    removal of religious education from schools
    Catholic Church
    SB
    Polish United Workers’ Party (PZPR)
    educational authorities
    administrative repression
    powiat bocheński
    katechizacja dzieci
    punkty katechetyczne
    usuwanie nauczania religii ze szkół
    Kościół katolicki
    PZPR
    władze oświatowe
    represje administracyjne
    Opis:
    Rok 1956 r. przyniósł w Polsce duże zmiany życiu politycznym, gospodarczym i społecznym. „Odwilż” przerwała postępującą laicyzację szkolnictwa i stworzyła na krótko dogodne warunki dla powrotu religii do szkół. W powiecie bocheńskim, gdzie w okresie stalinowskim z dużym trudem usuwano religię ze szkół, na przełomie 1956 i 1957 r. ponowną katechizacją objęto młodzież we wszystkich szkołach podstawowych, średnich i zawodowych. Władze partyjne w powiecie, świadome zahamowania procesu laicyzacji, debatowały nad sposobami zmniejszenia oddziaływania Kościoła na młodzież, a SB metodami operacyjnymi gromadziła szczegółowe informacje na ten temat. Przełomowym momentem, który wymusił na władzach zmianę polityki wobec Kościoła, był list KC PZPR do struktur terenowych partii (lipiec 1958 r.).  Straszono w nim „ofensywą kleru” i mobilizowano do skutecznego przeciwdziałania jego wpływom na wiele dziedzin życia, w tym edukację dzieci i młodzieży. W powiecie bocheńskim doszło do zacieśnienia współpracy partii, administracji terenowej oraz SB, które wspólnymi siłami zaczęły stopniowo „uwalniać” szkoły od wpływów religii katolickiej. Do czasu ustawowego zagwarantowania szkolnictwu świeckiego charakteru miejscowym władzom udało się usunąć katechezę z trzydziestu szkół podstawowych (na 106) oraz ośmiu średnich i zawodowych. Nowy etap polityki wobec katechizacji rozpoczął się w roku szkolnym 1961/1962, kiedy po uchwaleniu 15 lipca 1961 r. ustawy o rozwoju systemu oświaty i wychowania księża zmuszeni byli organizować katechezy w kościołach, kaplicach i domach prywatnych. Początkowo władze próbowały wymusić organizowanie punktów katechetycznych w obiektach sakralnych i kościelnych, jednak bez powodzenia. Pod koniec 1961 r., mimo zorganizowania w powiecie ponad dziewięćdziesięciu punktów katechetycznych, żaden proboszcz parafii nie zawarł z Wydziałem Oświaty i Kultury umowy na nauczanie religii. Ponieważ w 1962 r. władze szkolne otrzymały zaledwie kilka sprawozdań z działalności punktów katechetycznych, w kolejnym roku KP PZPR podjął decyzję o zastosowaniu wobec wybranych proboszczów represji administracyjnych, które w kilku przypadkach zakończyły się egzekucjami komorniczymi. W działania represyjne zaangażowani byli funkcjonariusze SB oraz urzędnicy PPRN. Zaostrzenie polityki nie przyniosło oczekiwanych efektów, dlatego na początku 1965 r. administracja wycofała się z egzekucji nałożonych kar finansowych. W kolejnych latach sytuacja na tym odcinku nie uległa zmianie. Po dojściu do władzy Edwarda Gierka polityka władz partyjnych i administracji oświatowej skupiła się na zmianach w systemie oświaty i wychowania oraz na zwiększeniu ideologicznego oddziaływania na dzieci i młodzież. Miał to być sposób na powstrzymanie wpływów Kościoła. Także w powiecie bocheńskim starano się realizować założenia takiej polityki. Dla rodziców organizowano wykłady na tematy światopoglądowe, a dzieci próbowano zainteresować zajęciami pozalekcyjnymi i pozaszkolnymi. Dopiero po reformie administracyjnej w 1975 r. nastąpiła pewna liberalizacja w zakresie nadzoru nad punktami katechetycznymi, w tym sprawozdawczością z ich działalności.
    The year 1956 brought major changes to political, economic and social life in Poland. The "thaw" interrupted the advancing secularisation of education and created for a short time favourable conditions for the return of religion classes to schools. In the Bochnia district, where in the Stalinist period religion was removed from schools with great difficulty, catechisation was reintroduced for the youth in all primary, secondary, and vocational schools at the end of 1956 and early 1957. The party authorities in the district, aware of the inhibition of the process of secularisation, debated on ways to stop the visible influence of the Church on young people, and SB, using operative work, collected detailed information on the subject. The turning point, which forced the authorities to change their policy towards the Church, was the letter from the Central Committee of the Polish United Workers’ Party (KC PZPR) to local party structures (July 1958). It threatened with a ‘clergy offensive’ and mobilised people to effectively counteract its influence on many areas of life, including the education of children and young people. In the Bochnia district there was a tightening of cooperation between the party, the local administration and the security service, which together began to gradually ‘free’ schools from the influence of the Catholic religion. By the time the secular character of schooling was guaranteed by law, the district authorities had succeeded in removing religious education from thirty primary schools (out of 106) and eight secondary and vocational schools. A new stage in the policy towards catechisation began in the school year 1961/1962, when, following the enactment of the law on the development of the education system on 15 July 1961, priests were forced to organise catechisation in churches, chapels and private homes. At first, the authorities tried to force the organisation of catechetical points in sacral and church buildings, but without success. At the end of 1961, despite the organisation of more than ninety catechetical points in the district, no parish priest had concluded a contract with the Department of Education and Culture for the teaching of religion. When, in 1962, the school authorities received only a few reports on the activities of catechetical centres, the following year the District Committee of the Polish United Workers’ Party (KP PZPR) decided to apply administrative repressions against selected parish priests, which in several cases ended with bailiffs’ execution. SB officers and Presidium of the District National Council officials were involved in the repressive actions. The tightening of the policy did not bring the expected results, so at the beginning of 1965, the administration withdrew from the enforcement of the imposed fines. In the following years, the situation in this section did not change. After Edward Gierek came to power, the policy of the party authorities and educational administration focused on changes in the educational system and increased ideological influence on children and young people. That was supposed to be a way to stop the influence of the Church. Also, in the Bochnia district, attempts were made to implement such a policy. Lectures on ideological issues were organised for parents and attempts were made to attract children to extracurricular and out-of-school activities. Only after the 1975 administrative reform there was a certain liberalisation in the field of supervision of catechetical points, including reporting of their activities.
    Źródło:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2021, 19; 662-707
    1733-6996
    Pojawia się w:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z działalności Komisji KC PZPR do spraw Wymiaru Sprawiedliwości, Bezpieczeństwa i Porządku Publicznego w 1957 r. Przyczynek do badań nad wpływem PZPR na wymiar sprawiedliwości
    From the Activity of the Polish United Workers’ Party’s (PZPR) Central Committee’s Commission on the Administration of Justice, Public Safety and Order in 1957. Monograph on the Research of the PZPR’s Influence on the Administration of Justice
    Autorzy:
    Maksimiuk, Diana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621382.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Polish United Workers’ Party, justice, judiciary
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, sprawiedliwość, wymiar spra- wiedliwości
    Opis:
    The Polish United Workers’ Party strived to control all areas of life in the state. So the administration of justice was not an exception. This Party influenced the judiciary using various mechanisms, i.e. personnel policy, legislation and law enforcement. It created an executive apparatus for this purpose. In the years 1957–1959, it was the PUWP Central Committee’s Commission on the Administration of Justice, Public Safety and Order.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2015, 14, 2; 57-71
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Komitet Wojewódzki PZPR w Białymstoku 1949–1989 – członkowie, wybory, mechanizmy działania (ustalenia wstępne)
    The Provincial Committee of the Polish United Workers Party in Bialystok 1949-1989 - members, elections, mechanisms of action (preliminary findings)
    Autorzy:
    Markiewicz, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/44014998.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    PZPR
    komitet wojewódzki
    partia
    Białystok
    komunizm
    Regional Committee of the PZPR
    party
    communism
    Opis:
    W artykule podjęto próbę przedstawienia oficjalnych i nieoficjalnych mechanizmów wyboru i działania oraz składu Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Białymstoku w latach 1949–1989. Wskazano uwarunkowania anomalii w procesie wyłaniania władz partyjnych. Zaprezentowano fluktuację członków komitetu, ich wiek, wykształcenie oraz status społeczno-zawodowy. Opisano też rolę organów wykonawczych i kontrolnych KW PZPR w lokalnym aparacie władzy. Podjęto również próbę porównania różnych aspektów działania białostockiego komitetu z analogicznymi strukturami w innych częściach kraju.
    The article aims to present the official and unofficial mechanisms of selection, operation, and the composition of the Provincial Committee of the Polish United Workers’ Party (PZPR) in Bialystok from 1949 to 1989. The determinants of anomalies in the process of selecting party authorities are indicated. Fluctuations in committee members, their age, education and socio-professional status are presented. Additionally, the role of the executive and control bodies of the Regional Committee of the PZPR in the local power apparatus is described. An attempt was also made to compare various aspects of the Bialystok committee’s operation with analogous structures in other parts of the country.
    Źródło:
    Studia Podlaskie; 2023, 31; 227-258
    0867-1370
    Pojawia się w:
    Studia Podlaskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Do góry nogami. PZPR na Politechnice Warszawskiej w czasach odwilży 1956 roku
    Upside Down. The Polish United Workers’ Party at the Warsaw University of Technology during the 1956 Thaw
    Autorzy:
    Ośko, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28692026.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    PUWP University Committee
    Basic Party Organization at the Warsaw University of Technology
    democratisation of the PUWP in 1956
    thaw in universities
    October 1956
    de-Stalinisation
    factions in the PUWP
    Puławianie
    Natolińczycy
    crises in the PUWP
    departure from ‘Polish October’
    Komitet Uczelniany PZPR
    POP Politechniki Warszawskiej
    demokratyzacja w PZPR w 1956 r.
    Odwilż na uczelniach
    Październik 1956 r.
    destalinizacja
    frakcje w PZPR
    puławianie
    natolińczycy
    kryzysy w PZPR
    odchodzenie od Października
    Opis:
    W artykule pokazano rolę uczelnianej komórki partyjnej Politechniki Warszawskiej w kryzysie 1956 r. Chociaż trudno uchwytna w źródłach, była ona zauważalna, gdyż na tej uczelni odbywały się wiece poparcia dla nowego kierownictwa PZPR w trakcie słynnego VIII Plenum. Autor starał się rozpoznać sympatie polityczne działaczy Politechniki dla frakcji partyjnych. W dalszej części omówiono proces odchodzenia od Października, który w PZPR nastąpił bardzo szybko i przejawiał się w tłumieniu oddolnych inicjatyw oraz odejściu od demokratycznych zasad wyłaniania władz.
    The article shows the role of the university’s party cell at the Warsaw University of Technology in the 1956 crisis. Although difficult to grasp in sources, it was noticeable due to the rallies in support of the new leadership of the Polish United Workers’ Party (PZPR) held at this university during the famous Eighth Plenum of the Party. The author tried to identify the political sympathies of University activists for the Party factions. The next part discusses the process of departure from the ‘56 October, which took place very quickly in the PZPR and manifested itself in the suppression of grassroots initiatives and departure from democratic principles for the election of authorities.
    Źródło:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2023, 20; 113-153
    2450-8365
    Pojawia się w:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Położenie ludności rodzimej powiatu sztumskiego w świetle statystyk powstałych w wyniku uchwały Biura Politycznego KC PZPR z lipca 1950 roku dotyczącej polityki wobec ludności autochtonicznej
    Situation of the indigenous population of the Sztum district in light of statistics developed under the resolution of the Political Bureau of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party (BP KC PZPR) of July 1950, on the policy on indigenous population
    Autorzy:
    Garba, Bartłomiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477253.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Opis:
    The topic of this study is the situation of indigenous inhabitants of the Sztum district, that is the second most numerous such population in the area of Gdańsk Pomerania. Not only numerosity was relevant at selecting this group, also the fact that in over 70% is was composed of a rural populace. The preserved sources, the analysis of which has confi rmed their representativeness, realiability and features, have determined the topic and the chronologic scope of this study. It only presents a fragment of the life of indigenous people, illustrating their situation in the early 1950s. Preserved materials enable us to follow the activities of natives in many fi elds of social life. The fi rst part of the study is an analysis of the current status of research on the issues of the indigenous population of Gdańsk Pomerania. It enabled to point out the need of this study. A description of the period 1945–1950 makes it possible to understand the complexity of the problem of indigenous population. It was a turbulent time in the history of Western and Northern Territories (i.e., territories Poland took over from Germany after WW2). Many processes that characterise that period were the consequence of war, and the recent establishing anew of Polish state authority. All those events, beginning with the arrival of the Soviet army, migration of the population, and the establishment of Polish administration, had a tremendous impact on the local inhabitants. They experienced many difficult moments in those years, completely opposite to the expectations associated with desired freedom. The preserved archives that are the base of this study, were created as a consequence of PZPR’s new policy towards the indigenous population. The key decision in that regard was the Resolution of the Party’s Central Committee of July 1950, on the attitude towards natives. The provisions of the resolution were exercised by carrying out various analyses by the voivodeship, district and communal administration, relative to the situation of native people. The issues addressed by the resolution are reflected in preserved sources, therefore, in further sections of the study the resolution is thoroughly analysed, making it easier to understand the substantial structure of sources that are the basis of the study. Their in-depth verification enabled to bring closer the position of indigenous people within the social structure of the district. This is a basic element of the study, that demonstrates how complex are the problems related to the existence of natives in society. The study is contributory, and it is a start point for further research on indigenous population of Gdańsk Pomerania.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2012, 1(19); 221-267
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pozorna próba „destalinizacji” warszawskiej adwokatury w 1956 r., cz. 1 – analiza. Otwarte zebranie podstawowej organizacji partyjnej PZPR przy izbie adwokackiej w Warszawie 26 i 30 października 1956 r.
    An Apparent Attempt to “de-Stalinize” the Bar. Open session of the Basic Party Organization of the Polish United Workers’ Party at the Bar Association in Warsaw on October 26 and 30, 1956.
    Autorzy:
    Zaborski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2159160.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    Adwokatura Polska w PRL
    Izba Adwokacka w Warszawie w PRL
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    Podstawowa Organizacja Partyjna przy Izbie Adwokackiej w Warszawie
    stalinizacja
    destalinizacja
    polski październik 1956
    Polish Bar in the People’s Republic of Poland
    Warsaw Bar Association in the People’s Republic of Poland
    Polish United Workers’ Party
    Basic Party Organization at the Bar Association in Warsaw
    Stalinization
    de-Stalinization
    Polish October 1956
    Opis:
    Opracowanie składa się z dwóch części. Część pierwsza to analiza tytułowego zagadnienia zaś część drugą stanowią opracowane źródła (opublikowane zostaną w następnym zeszycie). Celem studium jest ukazanie tzw. otwartego zebrania Podstawowej Organizacji Partyjnej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, funkcjonującej przy Izbie Adwokackiej w Warszawie, które odbyło się w ostatnich dniach października 1956 r., w okresie tzw. odwilży politycznej. Owo „otwarte zebranie” miało oznaczać – wedle zamiaru jego organizatorów z PZPR – przeprowadzenie tzw. destalinizacji w adwokaturze izby warszawskiej. Przebieg tego zebrania przekonuje jednak, że prawdziwym zamiarem POP przy IA w Warszawie była nie destalinizacja, ale szybkie zamknięcie kwestii rozliczenia okresu lat 1945-1956.
    The study consists of two parts. The first part is an analysis of the issue already mentioned in the title, while the second part contains redacted sources (they will be published in the next issue). The aim of the study is to present the so-called open meeting of the ‘Basic Party Organization’ of the Polish United Workers’ Party [PZPR], operating at the Bar Association in Warsaw, which took place in the last days of October 1956, during the so-called political thaw. This ‘open meeting’ was meant to be interpreted – according to the intention of its organizers from the PZPR – in the context of the so-called de-Stalinization at the Warsaw Bar. The course of this meeting, however, proves that the real intention of the Basic Party Organization within the Warsaw Bar was not to de-Stalinize, but to quickly close the question of accountability for the 1945-1956 period.
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2021, t. 4, 1 (7); 128-155
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Hycle od sprawiedliwości socjalistycznej” – otwarte zebranie podstawowej organizacji partyjnej PZPR przy izbie adwokackiej w Warszawie 26 i 30 października 1956 r. Część II: dokumenty
    Open session of the Basic Party Organization of the Polish United Workers’ Party at the Bar Association in Warsaw on October 26 and 30, 1956. Part II: Documents
    Autorzy:
    Zaborski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2223728.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    Adwokatura Polska w PRL
    Izba Adwokacka w Warszawie w PRL
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    Podstawowa Organizacja Partyjna przy Izbie Adwokackiej w Warszawie
    stalinizacja
    destalinizacja
    polski październik 1956
    Polish Bar in the People’s Republic of Poland
    Warsaw Bar Association in the People’s Republic of Poland
    Polish United Workers’ Party
    Basic Party Organization at the Bar Association in Warsaw
    Stalinization
    de-Stalinization
    Polish October 1956
    Opis:
    Opracowanie składa się z dwóch części. Część pierwsza to analiza tytułowego zagadnienia (opublikowana w nr 7) zaś część drugą, zamieszczoną poniżej, stanowią opracowane źródła. Celem studium jest ukazanie przebiegu tzw. otwartego zebrania Podstawowej Organizacji Partyjnej [dalej: POP] Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej [dalej: PZPR], funkcjonującej przy Izbie Adwokackiej [dalej: IA] w Warszawie, które odbyło się w ostatnich dniach października 1956 r., w okresie tzw. odwilży politycznej. Owo „otwarte zebranie” miało oznaczać – wedle zamiaru jego organizatorów z PZPR – przeprowadzenie tzw. destalinizacji w adwokaturze izby warszawskiej. Przebieg tego zebrania przekonuje jednak, że prawdziwym zamiarem POP przy IA w Warszawie była nie destalinizacja, ale szybkie zamknięcie kwestii rozliczenia okresu lat 1945-1956.
    The study consists of two parts. The first part (published in issue no. 7) is an analysis of the issue already mentioned in the title, while the second part contains redacted sources. The aim of the study is to present the so-called open meeting of the ‘Basic Party Organization’ of the Polish United Workers’ Party [PZPR], operating at the Bar Association in Warsaw, which took place in the last days of October 1956, during the so-called political thaw. This ‘open meeting’ was meant to be interpreted – according to the intention of its organizers from the PZPR – in the context of the so-called de-Stalinization at the Warsaw Bar. The course of this meeting, however, proves that the real intention of the Basic Party Organization within the Warsaw Bar was not to de-Stalinize, but to quickly close the question of accountability for the 1945-1956 period. The document presented in the second part of the study is the Protocol of the open session of the Basic Party Organization of the Polish United Workers’ Party, operating at the Bar Association in Warsaw, of October 26 and 30, 1956. It has not been published in whole or in part so far.
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2021, t. 4, 2 (8); 444-473
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odwilż w Fabryce. Warszawscy robotnicy i struktury Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w przemyśle w czasie kryzysu 1955–1957
    The Thaw in the Factory. Warsaw Workers and Structures of the Polish United Workers’ Party in Industry during the Crisis of 1955–57
    Autorzy:
    Sasanka, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2019176.pdf
    Data publikacji:
    2022-01-14
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    PZPR
    robotnicy
    komunizm
    fabryka
    przemysł
    Polska
    kryzys
    odwilż
    Czerwiec 1956
    Październik 1956
    PUWP
    workers
    communism
    factory
    industry
    Polska
    crisis
    Thaw
    June 1956
    October 1956
    Opis:
    Artykuł jest próbą przedstawienia postaw warszawskich robotników w latach 1955– 1957 oraz funkcjonowania organizacji partyjnych w przemyśle w momencie kryzysu. Podstawę źródłową badań, oprócz literatury przedmiotu, stanowiły materiały archiwalne PZPR różnych szczebli od zakładowego po wojewódzki, głównie dziesięciu dużych warszawskich przedsiębiorstw (są przechowywane w Archiwum Państwowym w Warszawie, ekspozytura w Milanówku). Przedmiotem badań były zachowania i opinie robotników oraz funkcjonowanie podstawowych organizacji partyjnych i ich ewolucja w rytm wyznaczany przez najważniejsze wydarzenia polityczne. Przedmiotem analizy były także czynniki kształtujące sytuację w warszawskich fabrykach, najważniejsze etapy kryzysu i popaździernikowej „normalizacji” zakładowych organizacji partyjnych, główne modele postaw ich członków. Oddolna perspektywa pozwoliła też na sformułowanie wniosków co do źródeł kryzysu wewnątrz PZPR, przebiegu walk frakcyjnych i polityki popaździernikowego kierownictwa PZPR.
    This article attempts to present the attitudes of Warsaw workers between 1955 and 1957 and the functioning of party organisations in the industry during crisis time. The source base for the study, apart from the literature on the subject, was the archival material of the Polish United Workers’ Party (PZPR) of various levels, from factory units to voivodeship ones, mainly of ten large Warsaw factories (kept in the State Archives in Warsaw, branch at Milanówek). The subject of research was the behaviour and opinions of workers and the functioning of basic party cells and their evolution in the wake of the most important political events. The analysis also focused on the factors shaping the situation in Warsaw factories, the main stages of the crisis and the post-October ‘normalisation’ of workplace party cells, and the main models of attitudes of their members. The bottom-up perspective also made it possible to formulate conclusions about the sources of the crisis inside the PZPR, the course of factional fights, and the post-October PZPR leadership policy.
    Źródło:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2022, 19; 57-112
    2450-8365
    Pojawia się w:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Walka o przywództwo w PZPR w roku 1981 w dokumentach aparatu władzy Niemieckiej Republiki Demokratycznej
    The Power Struggle within the Polish United Workers’ Party in 1981 in the East German Government and Party Archives
    Autorzy:
    Gańczak, Filip
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477172.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    NRD, PZPR, Biuro Polityczne, Komitet Centralny, Wojciech Jaruzelski
    (1923–2014), Stanisław Kania (ur. 1927), Erich Honecker (1912–1994), „Solidarność”
    Opis:
    The August Agreement of 1980 and the creation of free trade unions in Poland caused anxiety among leaders of the Socialist Unity Party of Germany (SED). The development in the neighbouring People’s Republic of Poland had significant impact on the geopolitical environment of the communist German Democratic Republic. The leader of the SED and the GDR head of state, Erich Honecker, strongly supported the idea of a Warsaw Pact invasion of Poland. However, other East European communist rulers were not willing to go that far, at least in the short term. Under these circumstances, East German authorities tried to influence the leaders of the Polish United Worker’s Party (PZPR), Poland’s ruling communist party, and urged them to impose countrywide martial law. They pinned their hopes on general Wojciech Jaruzelski, who was designated prime minister in February 1981. However, Honecker soon became disappointed and came to the conclusion that new leadership in Poland was necessary. At that time, SED apparatchiks and East German diplomats held many talks with their PZPR colleagues, including local leaders, members of the Central Committee and even the Political Bureau. Following on from this, those among the Polish communists unhappy with the hesitant policy of their leader Stanisław Kania were encouraged to seek for a new leadership. Honecker hoped that, at its eleventh plenary session in June 1981, the PZPR Central Committee would overthrow Kania and bring about political change in Poland. This calculation failed and in July, Kania was even re-elected party leader at the ninth PZPR congress. No change in the politics of Poland seemed possible without Jaruzelski, the head of the army and still a popular figure. In the early Autumn of 1981, GDR authorities received hints that Jaruzelski no longer supported Kania and had become more willing to impose martial law. Kania’s opponents among the Central Committee, strongly supported by the SED and the Soviets, finally managed to oust him from power in October 1981. The Committee appointed Jaruzelski its new First Secretary. Less than two months later, martial law was imposed in Poland. From Honecker’s perspective, his minimum goal was reached.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2014, 2(24); 321-340
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Język polski jest tak bogaty, giętka jest nasza mowa!” Podstawowa Organizacja Partyjna Oddziału Warszawskiego Związku Literatów Polskich i jej stosunek do polityki kierownictwa partyjnego w latach 1956–1970
    “The Polish language is so rich, fl exible is our talk!”. The Basic Party Cell (POP) of the Warsaw Branch (OW) of the Polish Writers’ Association (ZLP) and its attitude towards the policies of PZPR’s (Polish United Workers’ Party’s) leadership in the years 1956–1970
    Autorzy:
    Rokicki, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477804.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Opis:
    The Basic Party Cell (POP) at the Warsaw Branch, was the Polish United Workers’ Party’s (PZPR’s) strongest party unit in the Polish Writers’ Association (ZLP). In Stalinist years, it was used to control and indoctrinate the community of writers. After the political “thaw” it was affected by very strong reformist tendencies, called “revisionist” by communist authorities. That was the difference between it and other PZPR’s cells in ZLP’s branches. Also, POP OW ZLP due to its numerosity and connections of some its members with the party leadership, exerted real infl uence on ZLP’s activities and on the relations between writers and the communist party. Nonetheless, internal divisions in the organisation were very deep. In addition to “revisionists”, the POP was also composed of a group of writers completely subordinated to the party’s instructions. Within the POP OW ZLP a discussion was held on the scope of writers’ duties, resulting from the fact of membership in PZPR. Should restrictions of free expression be accepted? Can writers-party members participate in creating the cultural policy, or should they only implement its guidelines? Are there perhaps any false intermediaries in the relations between POP, and the party leadership? The authorities’ actions towards communities of creators – mainly imposing restrictions of freedom of speech – promptly triggered protests, also of a part of the members of POP OW ZLP. In the 14 years of Gomułka’s rule, the highest emotions were provoked by the liquidation of the monthly „Europa” and founding of the Warsaw weekly „Kultura”, the dispute over the letter of 34 and the counterletter of POP OW ZLP, the expelling of Leszek Kołakowski from PZPR, and the March campaign. In this period, some writers-party members, ignoring the risk of disfavour – left the party’s ranks; while others remained in the organisation for a long time, forming an informal opposi- tion (“dissent within the party”), yet others remained members only in formal terms, the group of orthodox communists rapidly diminishing. In the late 1960s, when the anti-intelligentsia phobia among the party’s leadership became evident for everybody, it was hard to find any big names among the members of POP OW ZLP. The organisation became uniform in terms of ideology, but devoid of authority and despite the opposition’s resignation from struggle, it proved incapable of leading the community of writers. The fortunes of POP OW ZLP seem to be a good example of ideological reconsiderations and changing attitudes within the communist party’s intelligentsia towards the policies of Gomułka.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2012, 1(19); 135-181
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Budżet partii komunistycznej (planowanie, wydatki, kontrola) na przykładzie PZPR
    Communist party budget (planning, expenses, control) on the example of Polish United Workers Party
    Autorzy:
    Żukowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478153.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza finanse PZPR budżet PZPR prelimiarz PZPR gospdoarka finansowa PZPR pieniądze polityczne PZPR
    Polish United Worker's Party Polish United Worker's Party finances Polish United Workers Party budget Polish United Worker's Party estimates Polish United Worker's Party financial economy Polsih United Worker's Party political money
    Opis:
    PZPR stanowiła rdzeń sytemu politycznego Polski Ludowej. Zarządzała administracją dużego państwa, dążyła do nadzorowania życia publicznego obywateli i stanowiła część międzynarodowego ruchu komunistycznego. Dlatego rozpoznanie mechanizmów rządzących PZPR jest ważne nie tylko dla zrozumienia dziejów samej partii. Pozwala także na głębsze (wielowymiarowe) poznanie historii PRL. Prezentowany artykuł traktuje o wypracowanych przez komunistów, a wciąż słabo poznanych sposobów finansowania PZPR. Koncentruje się na procedurach związanych z planowaniem budżetu, grupach wydatków i na różnych aspektach kontroli wykonania planów budżetowych. Autor nie ograniczył się tylko do odtworzenia samych mechanizmów, które pokazują jak silnie scentralizowane było to ugrupowanie. W oparciu o szeroką kwerendę zaprezentował szereg istotnych wyliczeń obrazujących materialne koszty utrzymania PZPR. W celu uzyskania szerokiego tła porównawczego przedstawiono również, niemal nie znane w historiografii, dane o finansach KZPR i SED. Dzięki temu zabiegowi czytelnik może poznać wybrane aspekty finansowania PZPR i zobaczyć w czym lub w jakim zakresie były podobne do partii komunistyczny rządzących w ZSRR i NRD.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2016, 27; 49-68
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiany zaangażowania Komitetu Warszawskiego PZPR w sprawy gospodarki i przemysłu w latach 1950–1975
    Autorzy:
    Tymiński, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/603213.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    PZPR
    gospodarka
    przemysł
    aparat partyjny
    Komitet Warszawski
    Polish United Workers’ Party
    economic matters
    industry
    local apparatus of the Polish United Workers’ Party
    Party’s Warsaw Committee
    Opis:
    W artykule przeprowadzono analizę ilościową zaangażowania aparatu Komitetu Warszawskiego PZPR w gospodarkę (ze szczególnym uwzględnieniem przemysłu) w latach 1950–1975. Po przedstawieniu materiału źródłowego i jego krytyki autor prezentuje zmiany poziomu aktywności KW określane poprzez liczbę spraw dyskutowanych podczas posiedzeń egzekutywy (rocznie), by następnie dokonać analogicznej analizy w odniesieniu do spraw gospodarczych i przemysłowych. W konkluzjach zostały wskazane podstawowe tendencje zaobserwowane w badanym okresie – ogólna tendencja spadkowa aktywności aparatu warszawskiego PZPR, momenty stanowiące punkty zwrotne w jego aktywności (przede wszystkim rok 1956) oraz gwałtowny wzrost zaangażowania KW w sprawy gospodarcze po dojściu do władzy Edwarda Gierka.
    The article focuses on quantitative analysis of the involvement of the Warsaw Committee of the Polish United Workers’ Party in economic matters (with particular emphasis on industry) in the years 1950–1975. After introducing and commenting on source material, the author discusses changes in the Committee’s general level of activity estimated on the basis of the number of items discussed during executive meetings (annually) and uses the same method in evaluating the activity concerning economic and industrial matters. The conclusions indicate basic trends which could be observed in the period in question – the overall decrease in the level of activity of the Warsaw Committee’s apparatus, watershed moments in its operation (primarily the year 1956) and a sudden surge in its involvement in economic matters after Edward Gierek’s rise to power.
    Źródło:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2019, 80
    0080-3634
    Pojawia się w:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pierwszy po triumwirach, pierwszy po „Wiesławie” – Roman Zambrowski
    Autorzy:
    Spałek, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602403.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Polish Workers’ Party
    Polish United Workers’ Party
    People’s Poland
    Roman Zambrowski
    Mirosław Szumiło
    PPR
    PZPR
    PRL
    Opis:
    In 1948–1963 Roman Zambrowski was one of the most important communist politicians and cabinet activists of the Polish United Workers’ Party. As a member of the Party authorities he survived two personal-ideological crises (in 1948 and 1956). Mirosław Szumiło has outlined Zambrowski’s life against the backdrop of the changing history of Poland and the communist movement (from its very onset to the 1970s).M. Szumiło has based the biography on an extremely meticulous, well devised, and successfully conducted survey of Polish and Russian archives, private collections, and accounts. The book’s chronological order is frequently interrupted by extensive descriptions of the history of the communist milieu, just as essential as the biographical motif. The publication is divided into seven chapters preceded by a methodological introduction and completed with a conclusion. From the factual point of view (facts, dates, statistical and percentage calculations, names, organisation structures) it reaches a very high level. In places, however, the narration falters due to the absence of a specialist who would explain and comment on the contents, compare new findings with existing ones, decipher the Party newspeak, and, consequently, draw the reader into the depicted world and, first and foremost, facilitate the absorption of the effects of the scientific research. The arrangement of the publication is also not entirely convincing: the book contains numerous interpretations in which Zambrowski vanishes in a crowd of other protagonists, facts, and data. We are thus dealing with a combination of two books written by applying different methods and dealing with unlike motifs: a life story and the development of an organisation. All these features do not reduce the cognitive value of the publication, which has already become one of the most relevant and indispensable studies for learning about the structures and mechanisms of the authorities of People’s Poland as well as the biographies of the communists who ruled the country.
    Roman Zambrowski był w latach 1948–1963 jednym z najważniejszych polityków komunistycznych i działaczy gabinetowych PPR/PZPR, a więc zarazem postacią wartą opisu. Biografia pióra Mirosława Szumiły jest oparta na bardzo sumiennej, przemyślanej i z sukcesem przeprowadzonej kwerendzie archiwów polskich, rosyjskich, zbiorów prywatnych i relacji. Książka została napisana w układzie chronologicznym, który jest wielokrotnie przerywany obszernymi opisami historii środowisk komunistycznych. Opisy te są równie istotne, co wątek biograficzny. Od strony formalnej biografia jest podzielona na siedem rozdziałów, które poprzedzone są metodologicznym wstępem, a zwieńczone zakończeniem. Od strony rzeczowej (fakty, daty, obliczenia statystyczne i procentowe, nazwiska, struktury organizacji) praca prezentuje bardzo wysoki poziom. Miejscami jednak niedomaga narracja. Brakuje wykładu specjalisty, który tłumaczy i komentuje, co napisał, porównuje nowe ustalenia z dotychczasowymi i odkodowuje nowomowę partyjną, a dzięki temu wciąga czytelnika w świat przedstawiony i – przede wszystkim – pozwala w maksymalnym stopniu przyswoić efekty swojej pracy naukowej. Nie do końca przekonująca jest też konstrukcja pracy. Znajdziemy dużo ujęć, w których Zambrowski niknie w tłumie innych bohaterów, faktów, danych. Mamy do czynienia z połączeniem dwóch książek pisanych inną metodą i co innego mających za meritum: życie człowieka – rozwój organizacji. Wszystko to nie umniejsza wartości poznawczej książki, która stanowi już teraz jedną z najważniejszych prac niezbędnych do poznania struktur i mechanizmów władzy Polski Ludowej, a także do poznania biografii rządzących nią komunistów.
    Źródło:
    Kwartalnik Historyczny; 2016, 123, 2
    0023-5903
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krakowska PZPR w okresie „małej stabilizacji”
    PZPR (Polish United Workers’ Party) in Kraków in the period of „Little Stabilisation”
    Autorzy:
    Drabik, Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477763.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Opis:
    The Kraków structure of PZPR (Polish United Workers’ Party) was among the most important in Poland. October 1956 brought about signifi cant personal movements within the Kraków branch of the party, a large group of its leaders being dismissed together with the fi rst secretary of KW (Voivodeship Committee) Stanisław Brodziński, as well as many persons with roots in KPP (the pre-war Communist Party of Poland). For a longer time, until 1968, the party was not affected by any major crisis. From the beginnings of the 1960s, in the assessed voivodeship the numbers of party members and candidates rose importantly, from about 61,000 (in 1959) to over 110,000 (in 1969). Some of the old worthies (like Zofia Zemanek) disagreed with their removal to the margins of social life, subsequently they found a field of activity in the TPPR (Polish-Soviet Friendship Society). Also, the influence of activists who had emerged in the aftermath of October 1956, was successfully neutralised and weakened (Bernard Tejkowski, Marek Waldenberg, Zbigniew Jakus). The party certainly took advantage of the period of relative social calm, to stabilise its organisational/territorial structure with District, Municipal, City District, Plant and Basic Party Committees. The most important tool to exercise power used by the Kraków branch of PZPR, was the party apparatus and the system of “nomenklatura” (ruling class) enabling to create and control personnel policy in administration, economy, etc. The Kraków party was led in the assessed period by Bolesław Drobner, Lucjan Motyka and Czesław Domagała. Analysis of the regional structures of Poland’s communist party is an important, required direction of research.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2012, 1(19)
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lubelski Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej a październik 1956 r.
    Lublin Voivodeship Committee of the Polish United Workers Party and October 1956
    Autorzy:
    Majchrzyk, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33915294.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Polish People's Republic
    Polish United Workers’ Party
    Lublin Voivodeship Committee of the Polish United Workers Party
    Polish October
    PRL
    PZPR
    KW PZPR
    Lublin
    odwilż
    październik 1956
    Opis:
    Październik 1956 r. przyniósł Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej poważny kryzys polityczny, który był spowodowany po części rywalizacją frakcji w KC PZPR. Wydarzenia w Warszawie wpłynęły na niższe ogniwa partyjne, jakimi były komitety wojewódzkie. Lubelski KW PZPR w okresie październikowym przeszedł zawirowania i rotacje kadrowe. Tekst ukazuje procesy, jakie miały miejsce w lokalnym centrum władzy województwa lubelskiego. Dotyczy on zmian personalnych na stanowisku I sekretarza oraz egzekutywy. Analizując październikowe wydarzenia, dodatkowo uwzględnia również specyfikę procesów zachodzących na mapie politycznej Lublina.
    In October of 1956, the Polish People’s Republic went through a serious political crisis, which was partially caused by rivalry between fractions in the Central Committee of the Polish United Workers’ Party. The events in Warsaw influenced the lower party structures, namely the voivodeship committees. In the October period, the Lublin Voivodeship Committee of the Polish United Workers Party experienced turmoil and staff rotation. The text shows the processes that took place in the local center of power of the Lubelskie Voivodeship. It concerns personnel changes in the executive and the position of the first secretary. The analysis of the October events also takes into account characteristics of the processes that took place on the political map of Lublin.
    Źródło:
    Res Historica; 2023, 56; 939-968
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bilans otwarcia PZPR w województwie krakowskim w latach 1948-1956 (członkowie)
    The open bilance – Polish United Workers Party in Cracow Voivodeship (1948–1956) – members
    Autorzy:
    Drabik, Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488037.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
    Tematy:
    Polish United Workers' Party
    Cracow Voivodeship
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    województwo krakowskie
    Opis:
    In this text author describe structure and membership of PUWP in Cracow in period of stalinism. Communist Party installed in this region in spring 1945 (primary to 1948 so called Polish Workers Party – PWP). Author moved important composition the party: age, education, number, party probation members and candidats. Party is a specific organizations. She dominated in many aspects of public life. Her influency is very strong. This study show how PUWP acting in Cracow.
    Źródło:
    Komunizm: system – ludzie - dokumentacja; 2012, 1; 111-150
    2299-890X
    Pojawia się w:
    Komunizm: system – ludzie - dokumentacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oblicza władzy. Graficzne i audiowizualne wizerunki pierwszych sekretarzy KC PPR/PZPR w Polsce Ludowej (1944-1989)
    Faces of Power: Pictorial and Audiovisual Images of the First Secretaries of Polish Workers’ Party and the Polish United Workers’ Party in the Peoples Republic of Poland (1944-1989)
    Autorzy:
    MAZUR, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047381.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-16
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    pierwsi sekretarze KC PPR/PZPR, kreowanie wizerunku, kronika filmowa, portrety
    First Secretaries of Polish Workers’ Party and the Polish United Workers’ Party, creation of an image, newsreel, portraits
    Opis:
    Wizerunki pierwszych sekretarzy KC PPR/PZPR kreowane przez propagandę jako sztuczne twory w ciągu 45 lat istnienia Polski Ludowej różniły się w niemal wszystkich aspektach. Przedstawienia graficzne i audiowizualne były jedynie dopełnieniem całościowego obrazu polityków, nie oddawały bowiem warstwy ideologicznej ani przekonań aksjologicznych. Z tego powodu same fotografie nie mówią nic o ustroju ani o promowanych przezeń poglądach. Dostarczają za to informacji na temat wyglądu poszczególnych postaci, ich relacji z otoczeniem, a także symboli, jakimi się otaczały. Znacznie więcej można wyczytać z kronik filmowych. Analizie poddano siedem wizerunków kolejnych pierwszych sekretarzy. Niektórzy z nich (Bierut, Gierek, Jaruzelski) stosowali zabiegi perswazyjne i manipulacyjne w celu wykreowania swojego obrazu. Inni (Ochab, Kania, Rakowski) rządzili zbyt krótko i w okresach przesileń politycznych, co uniemożliwiało im autopromocję. Dla jednych tworzenie pozytywnego wizerunku było działaniem istotnym (Bierut, Gierek), dla innych zaś przymusem, któremu się podporządkowywali (Jaruzelski), ale już na przykład Gomułka wydaje się niezainteresowany własnym wizerunkiem. Środki i metody wykorzystywane do tworzenia obrazu postaci zmieniały się wraz z rozwojem nośników informacji. Wiele konwencji funkcjonowało jednak w odniesieniu do wszystkich polityków, ale też wiele było i jest wykorzystywanych bez względu na reżim polityczny: totalitaryzm, autorytaryzm czy demokrację.
    In Poland, the images of the First Secretaries of Polish Workers’ Party and the Polish United Workers’ Party were fake creations of the propaganda, and they assumed different shapes during the 45 years long period of the People’s Republic of Poland. The pictorial and audiovisual presentations were mere complements to the overall images of the politicians, expressing neither an ideological content nor axiological beliefs. For this reason the photographs alone do not offer insight into the political system or the ideas promoted in it and provide only the information on the outer appearance of individual politicians, their relationship to the social environment and the symbols that surrounded them. Much more knowledge, however, can be gained from the newsreels of the time. The paper analyses the images of seven subsequent First Secretaries. Some of them (Bierut, Gierek, Jaruzelski) created their images using persuasive and manipulative procedures. Others (Ochab, Kania, Rakowski) held the office for a short time and during political crises, which hindered their self-promotion. Some regarded the creation of a positive image as important (Bierut, Gierek), others accepted it under compulsion (Jaruzelski), while e.g. Gomułka seemed uninterested in his image. The means and methods adopted to create images of politicians changed together with the development of information media. However, many of the conventions were applied to all politicians, while many were—and still are—used regardless of the political system, be it totalitarianism, authoritarianism or democracy.
    Źródło:
    Ethos; 2016, 29, 2 (114); 218-242
    0860-8024
    Pojawia się w:
    Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Próba systematyzacji podstawowych ogniw PZPR na podstawie olsztyńskiej wojewódzkiej organizacji partyjnej
    An attempt at systematization of the elementary units/cells of the Polish United Workers’ Party on the basis of the Olsztyn Voivodeship party organization
    Autorzy:
    Korejwo, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488101.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
    Tematy:
    Polish United Workers' Party
    Olsztyn Voivodeship
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    województwo olsztyńskie
    Opis:
    The article describes variuos form of the Polish United Workers' Party organisation. It focuses particularly on elementary units, situated in offices, workplaces, institutions, universities and schools. The party's strucuture in the country is discussed individually. Author also indicates the primary rules of the organization of internal units: their number, principles of hierachy and model of subordination.
    Źródło:
    Komunizm: system – ludzie - dokumentacja; 2012, 1; 101-110
    2299-890X
    Pojawia się w:
    Komunizm: system – ludzie - dokumentacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Droga do władzy? Kobiety w PZPR 1948-1989
    The road to power? Women in Polish United Workers Party, 1948-1989
    Autorzy:
    Jarska, Natalia
    Perkowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477384.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    historia kobiet, historia społeczna komunizmu PRL PZPR Europa Środkowo-Wschodnia historia Polski
    Women’s history social history communism People’s Republic of Poland Polish United Workers’ Party East-Central Europe Polish history
    Opis:
    Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie o dostęp kobiet do realnej władzy w komunizmie w Europie Środkowo-Wschodniej, na przykładzie Polski. Autorzy przyglądają się PZPR w latach 1948–1989 pod kątem liczebności i znaczenia kobiet. Analizując dostępne źródła, pytają o faktyczny zakres władzy sprawowanej przez kobiety, jej charakter, wreszcie – modele „karier” kobiecych przewidziane w PZPR. Piszą o regresie w tzw. polityce równouprawnienia, który cechował się „zatrzymaniem się” karier kobiet na poziomie niskich stanowisk, brakiem realnych karier po stalinizmie (gdy zabrakło pokolenia przedwojennych działaczek komunistycznych) oraz faktem, że partia komunistyczna nigdy nie wprowadziła skutecznych mechanizmów awansu dla kobiet.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2016, 27; 231-246
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Literatura jako projekt ideologiczny. Z archiwów POP PZPR przy ZLP w Olsztynie
    Literature as an ideological projects. From the archive basic party organization of polish united workers party at association of polish writers in Olsztyn
    Autorzy:
    Szydłowska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2164593.pdf
    Data publikacji:
    2010-12-15
    Wydawca:
    Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    literatura polska
    socjologia literatury
    Warmia i Mazury
    ideologia
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    Polish literature
    sociology of literature
    Warmia and Masuria
    ideology
    Polish United Workers’s Party
    Opis:
    Celem artykułu jest opis działalności POP PZPR przy ZLP w Olsztynie w sferze kształtowania miejscowego środowiska literackiego i charakteru literatury pięknej tu powstającej. Analiza zmierza do ustalenia roli POP w zakresie: zadań literatury pięknej, oceny warunków pracy literatów oraz relacji z innymi organizacjami. Materiałem analitycznym są archiwa POP PZPR przy olsztyńskim oddziale ZLP przechowywane w Archiwum Państwowym w Olsztynie.
    The aim of the article is a description of the activity of POP PZPR at ZLP in Olsztyn in the sphere of developing of local literary environment and a character of literature which was written in this area. The analysis aims at establishing the role of POP as for: aims of the literature, assessment of conditions of the writers’ work and the relations with other organizations. The subject of analysis are the archives POP PZPR at Olsztyn department of ZLP which are kept in Archiwum Państwowe in Olsztyn.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2010, Zeszyt, XXIV; 247-266
    0860-9608
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Partia zjednoczona czy podzielona? Różne nurty PZPR w ostatniej dekadzie PRL
    United or divided party? Different trends in the Polish United Workers’ Party in the last decade of the People’s Republic of Poland
    Autorzy:
    Gasztold-Seń, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/489638.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Opis:
    The article describes the fractions and trends that functioned in the Polish United Workers’ Party in the 1980s. Creation of Independent Self-governing Trade Union “Solidarity” in 1980 and the political crisis connected with the event led to the loosening of the party’s discipline. Groups with a different point of view on the then political and economic situation started to develop. The most recognized fractions included the members of the party that were associated with dogmatism and those associated with liberalism. The former, also known as “hard-headed”, pronounced for dealing with “Solidarity” in a quick and forceful manner, they criticised the followers of Stanisław Kania and gen. Wojciech Jaruzelski for their amicability and took advantage of the verbal and material support of the Soviet Union, German Democratic Republic and Czechoslovakia. Their aim was to seize the power in the party. The liberals who were concentrated in the horizontal structures, on the other hand, strived for a reform of the Polish United Workers’ Party that would involve democratisation of the decision-making process. They were also more willing to dialogue with the opposition than the “hard-headed” were. The imposition of the martial law pacified “Solidarity” and was the onset of clearing the ranks of the party. Fraction activity became forbidden and the most important members of the dogmatic movement were gradually losing their posts and influences.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica; 2013, 10; 174-192
    2081-3333
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wymiar sprawiedliwości w świetle obrad i postanowień IX Nadzwyczajnego Zjazdu PZPR (14–20 lipca 1981 r.)
    Autorzy:
    Niewiński, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621532.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Polish United Workers’ Party, administration of justice
    Opis:
    The sessions of the 9th Extraordinary Congress of the Polish United Workers’ Party (PUWP) was preceded by a profound public critique of both the structures and the activity of the judiciary and administration of justice. The corporations of lawyers demanded to strengthen the independence of the judiciary. They demanded to abolish the regulations on the so called “warranty” of socialist justice and to abolish the term of office in the Supreme Court. The Party, however, had no intention of changing and getting rid of legal regulations that allowed them to control the sphere of the judiciary. In the programme presented at the congress, the Central Committee of the PUWP emphasized the need to strengthen the existing structures of the socialist system of justice that in their opinion ensured the ‘independence’ of the judiciary. This approach of the PUWP towards the system of justice was rejected by a group of delegates who criticized the programme presented by the Central Committee at a meeting of a task group. They pointed out the need for tangible legal changes in the system administration of justice as postulated by the corporations of lawyers. These views were nonetheless found to be anti-socialist, and were not included in the final text of the congress resolution, which merely reiterated the theses set forth in the Central Committee’s programme statement.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2011, 10; 259-277
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwięziony, wysunięty na czoło, zganiony, awansowany… Meandry kariery politycznej Tadeusza Dudy, działacza partyjnego i urzędnika państwowego
    Autorzy:
    Czarnota, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2040860.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Lubartów
    Lublin
    Volunteer Reserve of Civic Militia
    Polish Worker’s Party
    Polish United Worker’s Party
    Rozkopaczew
    Provincial Party Control Commission PPR/PZPR
    Central Party Control Commission PPR/PZPR
    Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej
    Polska Partia Robotnicza
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    Wojewódzka Komisja Kontroli Partyjnej PPR/ PZPR
    Centralna Komisja Kontroli Partyjnej PPR/PZPR
    Opis:
    W artykule opisano koleje życia Tadeusza Dudy, XX-wiecznego polityka i urzędnika z Lubelszczyzny, który między innymi kierował Urzędem Spraw Wewnętrznych przy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie i zasiadał w Prezydiach Powiatowych Rad Narodowych w Lubartowie oraz Białej Podlaskiej. Był więc liczącą się figurą we władzach regionalnych w województwie lubelskim i z pewnością trzeba w nim widzieć przedstawiciela elity rządzącej w Polsce Ludowej. Tym dziwniejsze jest to, że pozostaje on właściwie nieznany. Stało się tak prawdopodobnie dlatego, że pechowo popadł na pewien czas w niełaskę partii rządzącej na skutek wymierzenia mu dwukrotnie kar dyscyplinarnych przez komisje kontroli partyjnej PPR i PZPR – swoiste sądy partyjne. Było to istotne nie tylko ze względu na rolę odgrywaną przez owe partie, od których zależały m.in. status i pozycja społeczna obywateli, lecz także dlatego, że był on z nimi (i z ich ideową poprzedniczką, Komunistycznym Związkiem Młodzieży Polskiej) od młodych lat związany ideowo i zawodowo – jako pracownik etatowego aparatu partyjnego szczebla powiatowego i wojewódzkiego (m.in. sekretarz Komitetu Powiatowego PPR w Lubartowie). Winę za wymierzone mu kary częściowo ponosił on sam, podejmując takie, a nie inne decyzje, częściowo winne temu były osoby mające z nim osobiste zatargi. Jednak determinacja, jaką wykazał w walce o odzyskanie dobrego imienia, sprawiła, że udało mu się wreszcie zdobyć upragnione wyższe wykształcenie i objąć ważne stanowisko w wojewódzkiej administracji państwowej.
    The article describes the life of Tadeusz Duda, a 20th-century politician and official from the Lublin region, who, among others, headed the Office of Internal Affairs at the Presidium of the Provincial National Council in Lublin and sat in the Presidiums of the County National Councils in Lubartów and Biała Podlaska. Hence he was a significant figure in the regional authorities in the Lublin Voivodeship and he certainly should be seen as a representative of the ruling elite in People's Poland. The stranger is that it remains virtually unknown. This happened probably because he was unlucky for some time to fall out of favor with the ruling party as a result of being punished twice by disciplinary penalties by the party control committees of the Polish Workers’ Party and the Polish United Workers’ Party – sort of party courts. It was important not only because of the role played by those parties, on which the status and social position of citizens depended, but also because he was with them (and with their ideological predecessor, the Communist Union of Polish Youth) ideologically and professionally connected from his youth – as an employee of the full-time party apparatus at the poviat and voivodeship level (including secretary of the Poviat Committee of the PPR in Lubartów). The blame for the punishments imposed on him, was partly borne by himself, by making such and no other decisions, partly by people who had personal quarrels with him. However, the determination he showed in the fight to regain his good name meant that he finally managed to obtain the desired higher education and take an important position in the provincial state administration.
    Źródło:
    Res Historica; 2021, 52; 483-528
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Biblioteki i bibliotekarze partyjni w województwie warszawskim w latach 1949-1954 w świetle dokumentów Komitetu Centralnego PPR oraz Warszawskiego Komitetu Wojewódzkiego PZPR
    Libraries and librarians of the Polish United Workers’ Party (PUWP) agendas in Mazovia region in the years 1949-1954 in the light of the documents of Central Committee of Polish Workers’ Party and Warsaw Voivodship PUWP Committee
    Autorzy:
    Chamera-Nowak, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/472052.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    biblioteki Polskiej Partii Robotniczej 1945-1949
    biblioteki PZPR 1949-1954
    czytelnictwo
    stalinizm
    województwo warszawskie
    Libraries of Polish Workers Party 1945-1949
    libraries of Polish United Workers’ Party 1949-1954
    reading habits
    Stalinism
    Warsaw Voivodship
    Opis:
    Artykuł przedstawia sytuację bibliotek działających przy miejskich i powiatowych komitetach PZPR woj. warszawskiego (wg podziału administracyjnego obowiązującego w latach 1946-1954), a także wpływ działalności tych placówek na czytelnictwo członków partii. Podstawę źródłową stanowią różnego rodzaju zachowane w Archiwum Akt Nowych dokumenty Komitetu Centralnego PPR (295/VII/84, 295/X/35) oraz akta Warszawskiego Komitetu Wojewódzkiego PZPR (1734) z Archiwum Państwowego Dokumentacji Osobowej i Płacowej. Zachowane dokumenty, które bezpośrednio dotyczą omawianych bibliotek, pochodzą z lat 1946-1954 r. Sieć bibliotek PPR tworzona była od 1946 r. Jako pierwsza powstała już w lutym 1945 r. biblioteka Komitetu Centralnego PPR. Po utworzeniu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej biblioteka KC PPR oraz biblioteki terenowe weszły jej w struktury. W 1949 r. zostały przypisane do Ośrodków Propagandy Partyjnej poszczególnych szczebli. W woj. Warszawskim w 1949 r. działało 25 takich bibliotek. Według zachowanych dokumentów placówki te nie wpłynęły zasadniczo na podniesienie poziomu czytelnictwa ani lokalnego aktywu partyjnego, ani szeregowych działaczy. Można wnioskować, że niechęć do spraw bibliotek i czytelnictwa, szczególnie na szczeblu gmin i gromad, wynikająca z niskiego poziomu czytelnictwa działaczy partyjnych, znajdowała odzwierciedlenie w funkcjonowaniu zarówno sieci bibliotek partyjnych, jak i powszechnych. Postawa lokalnych działaczy partyjnych przekładała się na podejmowanie przez władze wielu doraźnych i pozornych działań w zakresie rozwoju czytelnictwa.
    The article presents situation of the libraries of municipal and local PUWP committees of Warsaw Voivodship (according to then administrative division of a country) as well as their infl uence on reading behaviour of party members. Presentation is based on different kind of documents of Central Committee of Polish Workers’ Party (kept in Central Archives of Modern Records 295/VII/84, 295/X/35) and Warsaw Voivodship PUWP Committee (kept in State Archives Documentation Personal and Remuneration, 1734). Preserved documents, which are directly connected with discussed libraries are dated from the period 1946-1954. The network of Polish Workers Party’s (PWP) libraries was created from the year 1946 onward. The library of the Central Committee of PWP was established as the fi rst one as soon as in February 1945. After the Polish United Workers’ Party (PUWP) was started PWP’s Central Committee library and local PWP’s libraries were merged into PUWP’s structures. In the year 1949 they were ascribed to the adequate levels of Centres for Party Propaganda. There were 25 such libraries operating in Warsaw Voivodship. According to preserved documents these libraries brought a rather small contribution to upgrading the readership level neither of local party activist nor of ordinary party members. It might be argued that the aversion against libraries and reading, specifi cally on the commune and district levels, derived from low readership level of the party activists could have transformed onto functioning of party and public libraries. The attitude of local party activists caused many ostensible activities of authorities in the field of reading development.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2016, 10; 279-294
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Tacy byli”. Pracownicy polityczni KW PZPR w Gdańsku w latach 1978–1979
    Political workers of Provincial Committee of PUWP in Gdansk in the years 1978-1979
    Autorzy:
    Żukowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488021.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
    Tematy:
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    aparat partyjny
    Polish United Workers' Party
    communist party apparatus
    Źródło:
    Komunizm: system – ludzie - dokumentacja; 2014, 3; 207-219
    2299-890X
    Pojawia się w:
    Komunizm: system – ludzie - dokumentacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sekretarz propagandy sukcesu. Jerzy Łukaszewicz – przyczynek do biografii politycznej
    Autorzy:
    Donefner, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689902.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Łukaszewicz
    propaganda
    PZPR
    dziennikarze
    komunizm
    polityka prasowa
    Polish United Workers’ Party
    PUWP
    journalists
    communism
    press policy
    Opis:
    Artykuł stanowi pierwszą naukową próbę nakreślenia portretu politycznego Jerzego Łukaszewicza jako działacza z najwyższych kręgów władzy partyjnej. W oparciu o kwerendę archiwalną oraz analizę ogólnodostępnych źródeł odtworzono okoliczności, jakie towarzyszyły jego nominacji na stanowisko sekretarza propagandy KC, a także zbadano wybrane aspekty działalności Łukaszewicza w KC PZPR. W tekście znalazły się rozważania na temat zróżnicowanego podejścia sekretarza do poszczególnych instytucji medialnych czy stosunku do kwestii reformy modelu propagandy, o którą w 1975 r. zabiegali jego podwładni. Autor stara się naświetlić pozycję polityczną Łukaszewicza w ówczesnym obozie władzy i przedstawić powody jego politycznego upadku.
    The article is the first scholarly attempt to sketch a political portrait of Jerzy Łukaszewicz as an activist from the highest circles of the party leaders. On the basis of an archival query and analysis of available sources, the article’s author reconstructs the circumstances that accompanied his nomination as the secretary of propaganda of the Central Committee, and examine selected aspects of Łukaszewicz’s activity in the Central Committee of the Polish United Workers’ Party (PUWP). The text contains my reflections on the secretary’s diverse approach to individual media institutions, or his attitude towards the reform of propaganda model his subordinates wanted to implement in 1975. The author tries to shed light on Łukaszewicz’s political position in the power camp of the era and to present the reasons for his political fall.
    Źródło:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2019, 17
    2450-8365
    Pojawia się w:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybrane aspekty dotyczące PZPR w latach 1948-1990 (liczebność, skład społeczny, dewizowe składki członkowskie i nomenklatura kadr)
    Certain aspects of the Polish United Workers Party (PUWP) in the period 1948-1990 (members, social composition, membership fees in foreign currency and staff.
    Autorzy:
    Żukowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488007.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
    Tematy:
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    nomenklatura kadr
    Polish United Workers’ Party
    Communist nomenklatura
    Opis:
    The article describes the selected issues relating to the functioning of the PUWP. The author focuses on the issue of the number of members, the social composition, and nomenklatura. The analysis enables to establish that the PUWP was the massive, highly centralized party. Although the PUWP appealed to workers and peasants, they represented a minority in the party. It was a shy and fixed problem of party of power. This allows to show that PUWP party was entangling Poland with network of connections and analyse the founds of the party.
    Źródło:
    Komunizm: system – ludzie - dokumentacja; 2013, 2; 123-140
    2299-890X
    Pojawia się w:
    Komunizm: system – ludzie - dokumentacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Jesteśmy komunistami i przyjaciółmi”. Kontakty pomiędzy Polską Zjednoczoną Partią Robotniczą a Partią Pracy Korei w latach osiemdziesiątych
    “We are communists and friends.” Contacts between the Polish United Workers’ Party and the Workers’ Party of Korea in the 80s
    Autorzy:
    Szyc, Sylwia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478088.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR)
    Partia Pracy Korei (PPK)
    stosunki międzynarodowe
    Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL)
    Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna (KRL-D)
    Korea Północna
    Polish United Workers’ Party (PUWP)
    Workers’ Party of Korea (WPK)
    international relations
    Polish People’s Republic (PPR)
    Democratic People’s Republic of Korea (DPRK)
    North Korea
    Opis:
    W latach osiemdziesiątych XX w. stosunki pomiędzy Polską Rzeczpospolitą Ludową oraz Koreańską Republiką Ludowo-Demokratyczną uległy wyraźnej dynamizacji. Jedną z widocznych płaszczyzn tej intensyfikacji stały się relacje międzypartyjne. Celem niniejszego artykułu jest omówienie charakteru i głównych obszarów, w ramach których w latach 1980–1989 Polska Zjednoczona Partia Robotnicza i Partia Pracy Korei utrzymywały kontakt i organizowały wyzyty w swoich państwach.
    In the nineties of the 20th century, the relations between the Polish People’s Republic and the Democratic People’s Republic of Korea were visibly intensifying. One of the evident levels of this intensification were inter-party relations. The objective of this article is to discuss the nature and main areas in which the Polish United Workers’ Party and the Workers’ Party of Korea maintained contact and organised visits in their countries in 1980–1989.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2018, 32; 346-369
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Członkowie KPP w krakowskiej PZPR
    Members of the CPP in PUWP in Krakow province
    Autorzy:
    Drabik, Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488087.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
    Tematy:
    Komunistyczna Partia Polski
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    województwo krakowskie
    Communist Party of Poland
    Polish United Workers' Party
    the Krakow province
    Źródło:
    Komunizm: system – ludzie - dokumentacja; 2015, 4; 237-261
    2299-890X
    Pojawia się w:
    Komunizm: system – ludzie - dokumentacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Za fasadą. Komitet uczelniany w strukturze PZPR i jego wpływ na zarządzanie kadrami w latach 1948-1968. Zarys problemu na przykładzie Politrchniki Warszawskiej
    Behind the facade. University Committee in the Polish United Workers Party structure and its impact on personnel policy in the years 1948-1968. Outline of the problem on the example of Warsaw University of Technology
    Autorzy:
    Ośko, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477968.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    PZPR Politechnika Warszawska Komitet Uczelniany PZPR polityka kadrowa nomenklatura kadr PRL szkolnictwo wyższe
    Polish United Workers' Party Warsaw University of Technology Polish United Worker's Party University Committe personnel policy the nomenclature of People's Republic of Poland cadres higher education
    Opis:
    Artykuł dotyczy dwóch problemów badawczych z historii PZPR okresu 1948-1968. Pierwszy to próba określenia pozycji Komitetu Uczelnianego Politechniki Warszawskiej w strukturze organizacyjnej aparatu partyjnego. Autor starał się dociec, jak dużym stopniem samodzielności cieszyła się ta komórka w stosunku do nadrzędnych instancji – warszawskiej i centralnej. Drugim poruszonym w artykule zagadnieniem, jest wpływ uczelnianej organizacji PZPR na politykę kadrową. Formalnie Komitety Uczelniane miały w tej materii bardzo ograniczony zakres kompetencji – każda decyzja personalna wymagała konsultacji z Komitetem Warszawskim lub Centralnym. Z drugiej strony jednak, jest mało prawdopodobne, aby zwierzchnie instancje mogły objąć skutecznym nadzorem tak szerokie spektrum. Możemy zatem przypuszczać, że czasem Komitety Uczelniane faktycznie podejmowały decyzje samodzielnie. Siedziby akademickich komórek partyjnych były także uważane za miejsca, gdzie można skutecznie załatwić wiele spraw lub przyspieszyć ich bieg. Dotyczyło to zarówno problemów dnia codziennego, „spraw bytowych” jak je nazywano, ale też nadawania stopni naukowych. Zarówno formalny, jak rzeczywisty status KU PZPR na uczelni w dużym stopniu zależał od wydarzeń na ogólnopolskiej scenie politycznej. W drugiej połowie lat pięćdziesiątych, społeczność akademicka uzyskała autonomię za sprawą postępującej destalinizacji. Poskutkowało to osłabieniem struktur PZPR działających w tym środowisku. Sytuacja zmieniła się po 1968 r., kiedy autonomię cofnięto, a Komitety Uczelniane po raz pierwszy uzyskały reprezentację w ustawowych organach szkół wyższych.
    The article concerns two main issues of the history of former Polish United Worker’s Party in a period of 1948-1968. First is the structural positioning of the academic communist cell at the Warsaw University of Technology. The Author tries to figure out, how independent it was, from it’s higher authorities of Central and Warsaw Committees. The second issue taken under consideration, is how big was their impact on the human resource policy? The answer seems not to be that obvious. From the formal point of view, the Communist Party at the basic level (like those at an University) was granted very little power. Almost every decision had to be consulted with the higher authorities. On the other hand, the latter, could have had an limited chance to embrace such a wide field. We may then come to the conclusion, that sometimes University Committees actually were making independent decisions. They were also considered being able to speed the things up – from the accommodation and everyday living problems – to an academic degree promotion. Both – the organizational and actual status of the members of Polish United Worker’s Party, was firmly affected by main political background. In late fifties, as a result of de-Stalinization, the polish academic society gained a limited autonomy. This has resulted in the weakening of the Communist Party structures operating in this environment. When the autonomy was legally halted and then backed in 1968 r., there was a good opportunity to rebuild the status of the communist University Agenda.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2016, 27; 69-110
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stosunki pomiędzy NSZZ „Solidarność” a PZPR w zakładach pracy województwa katowickiego jesienią 1981 roku
    Relations between the “Solidarity” trade union and PZPR (Polish United Workers’ Party) in plants of Katowice voivodeship in autumn 1981
    Autorzy:
    Kazimierski, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477380.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Opis:
    Since the very creation of “Solidarity”, the problem of mutual relations in enterprises between free trade unions and communist party structures, became highly important. From the fi rst months of Solidarity’s activities, the situation at workplace was characterised by an aggravating confl ict between the trade union supported by workers and the unaccepted communist party, generally blamed for the economic and social crisis. The foundation of free trade unions and Solidarity’s dynamic activity in enterprises emphasised the scale of social disapproval of PZPR’s policies, demonstrating how feeble were the social foundations of communist rule, and the extent of the helplessness of PZPR’s basic structures in face of a social subject that was not subordinated to the ruling party. The conflict was especially deep in the enterprises of Katowice voivodeship, that were strategically important for the economy of PRL (People’s Republic of Poland). Relations between the communist party and the trade union suffered additionally in Silesian coal mines, as a consequence of the government’s resolution no. 199/81 – adopted against Solidarity’s will – imposing production in coal mines on free Saturdays. In autumn 1981, the process of leaving the Katowice communist party organisation by its members continued, both by ordinary members of PZPR, and employed representatives of the party apparatus as well. Communist party’s units in plants, in many mines, mills and factories of the Katowice voivodeship practically lost their operating capacity, and their influence on workers was a complete fiction. The hierarchic structure of jurisdiction of the voivodeship executive over the ordinary mass of members, that had been developed for years, ceased to function in late autumn 1981. A few attempts, undertaken by the 1 st secretary of the Voivodeship Committee (KW) of PZPR in Katowice, Andrzej Żabiński, to stimulate the activity of party members in Silesian plants, ended in complete failure. “Solidarity” added dynamics to social processes, by increasingly extending its influence over the operations of enterprises. In October 1981, the first demands were put forward to eliminate communist party structures from workplaces, and to deprive party secretaries of their job contracts. These tendencies intensified with particular force in the next weeks. In November and early December such demands were already voiced by many mines and mills of the Katowice voivodeship, sometimes in form of ultimatum. Similar processes took place in enterprises throughout the country. The demands to remove the communist party from enterprises were usually justified by the party’s political nature inconsistent with the economic purpose of enterprises, and the destructive impact of basic party cells and committees both on the personnel of enterprises, and their economic activities. The introduction of martial law and suspension of Solidarity’s activities stopped the developments that were dangerous for the communist party.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2012, 1(19); 325-349
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    PZPR w Pruszczu Gdańskim na zakrętach historii PRL (1956, 1970, 1980–1981)
    Polish United Workers’ Party in Pruszcz Gdański at the Turning Points of the History of the Polish People’s Republic (1956, 1970, 1980, 1981)
    Autorzy:
    Brzeziński, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478391.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    komunizm w Polsce
    Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL)
    Polska Zjednoczona
    Partia Robotnicza (PZPR)
    Pomorze, Pruszcz Gdański
    Październik ’56
    masakra robotników w grudniu 1970 r.
    Sierpień ’80
    „Solidarność”
    communism in Poland
    Polish People’s Republic (PPR)
    Polish United Worker’s Party (PUWP)
    Pomerania region
    Pruszcz Gdański
    October ’56
    the massacre of the workers in December 1970
    August ’80
    “Solidarity”
    Opis:
    Artykuł opisuje sytuację panującą wewnątrz powiatowej i miejskiej struktury PZPR w Pruszczu Gdańskim w trzech przełomowych momentach historii PRL: Październiku ’56, Grudniu ’70 i Sierpniu ’80. Stanowi też próbę znalezienia cech wspólnych dla reakcji lokalnych władz partyjnych na kolejne wybuchy społecznego niezadowolenia i w mikroskali ukazuje przebieg tzw. polskich miesięcy w niewielkim mieście powiatowym, funkcjonującym w cieniu trójmiejskiej aglomeracji. Z racji bliskości Trójmiasta mieszkańcy Pruszcza Gdańskiego byli często świadkami rozgrywającej się tu wielkiej historii. Wielu z nich pracowało w trójmiejskich zakładach lub uczyło się w tamtejszych szkołach i uczelniach. Tym samym toczące się w Trójmieście dramatyczne wydarzenia historyczne bezpośrednio rzutowały na ich życie. Artykuł oparty jest na fragmentach wydanej w końcu 2016 r. książki Pruszcz Gdański w latach 1945–1990. Partia, bezpieka, „Solidarność”, której autorami są Piotr Brzeziński, Arkadiusz Kazański i Marcin Węgliński.
    The article describes the situation within the county and urban structures of the Party in Pruszcz Gdański at the three turning points of the history of the Polish People’s Republic: October ’56, December ’70, and August ’80. It is also an attempt at finding common traits within the local Party authorities’ responses to the subsequent outbreaks of social dissent and on a small scale, the course of the so-called Polish Months in a small provincial town living in the shadow of the Tri-City Agglomeration. Due to the proximity of the Tri-City, the residents of Pruszcz Gdański often witnessed the grand history that happened there. Many of them worked in factories or attended schools or universities that were located in Gdańsk, Gdynia, or Sopot. Thus, the dramatic historical events that took place in the Tri-City directly affected their lives. The article is based on fragments of Pruszcz Gdański w latach 1945–1990. Partia, bezpieka, „Solidarność” by Piotr Brzeziński, Arkadiusz Kazański, Marcin Węgliński, which was published in late 2016.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2018, 32; 319-345
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Memoriał delegacji Warmiaków i Mazurów" przedłożony władzom partyjnym i rządowi PRL z 4 grudnia 1956 r.
    “Memorial tribute by the representatives of the people of Warmia and Masuria” delivered to the Party authorities and PRL government on 4 December 1956
    Autorzy:
    Małłek, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2050165.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-05
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    PZPR
    Memoriał
    Rok 1956
    ZSL
    Gerard Skok
    PZPR (Polish United Workers’ Party)
    memorial
    year 1956
    ZSL (Zjednoczone Stronnictwo Ludowe
    United People’s Party)
    Opis:
    Bohdan Łukaszewicz ogłosił w roku 1998 tom źródeł poświęcony wydarzeniom politycznym na Warmii i Mazurach w przełomowym roku 1956. W edycji tej znajduje się dokument „Memoriał delegacji Warmiaków i Mazurów” z 4 grudnia 1956 r. Został on zaczerpnięty z dziennika „Rzeczywistość”, Wydawca zaopatrzył publikację dokumentu w przypis o następującej treści: Memoriał na ręce przedstawicieli rządu, kierownictwa PZPR i ZSL złożyła 4 grudnia 1956 r. […]. Jak dotąd nie udało się odnaleźć pełnej wersji Memoriału. Ostatnio otrzymałem wiadomość od właściciela Oficyny Wydawniczej „Retman”, red. Waldemara Mierzwy, iż w posiadaniu rodziny Gerarda Skoka jest jednak pełna wersja tego dokumentu. Wkrótce otrzymałem ten tekst. Za zgodą jej właścicielki, mecenas Elżbiety Skok-Wierzchołowskiej, przygotowałem ten dokument do druku.
    Bohdan Łukaszewicz announced in 1998 the publication of a volume of sources devoted to the political events on Warmian and Masurian lands in the breakthrough year of 1956. The work features a document entitled “Memoriał delegacji Warmiaków i Mazurów” [Memorial tribute by the representatives of the people of Warmia and Masuria] dated 4 December 1956. It was found in the “Rzeczywistość” magazine and the publisher annotated the document in the following manner: “Memoriał na ręce przedstawicieli rządu, kierownictwa PZPR i ZSL złożyła 4 grudnia 1956 r. (…). Jak dotąd nie udało się odnaleźć pełnej wersji Memoriału Ostatnio otrzymałem wiadomość od właściciela Oficyny Wydawniczej “Retman”, red. Waldemara Mierzwy, iż w posiadaniu rodziny Gerarda Skoka jest jednak pełna wersja tego dokumentu. Wkrótce otrzymałem ten tekst. Za zgodą jej właścicielki, mecenas Elżbiety Skok-Wierzchołowskiej, przygotowałem ten dokument do druku” [Eng. Memorial tribute by the representatives of the government and leaders of PZPR and ZSL presented on 4 December 1956 (…). To date, the full version of the Memorial could not be found. I have recently received a message from the owner of the “Retman” Publishing House, editor Waldemar Mierzwa, that the family of Gerard Skok possesses its full version. I got the text soon after. At the courtesy
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 313, 3; 511-538
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szeryf z komitetu powiatowego. O wizerunku sekretarza PZPR w kinie polskim lat 70.
    The Sheriff of the County Party Committee: The Image of the Communist Party Secretary in Polish Cinema of the 1970s
    Autorzy:
    Zwierzchowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31342068.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    PZPR
    PRL
    komunizm
    Polish United Workers' Party
    Polish People's Republic
    communism
    Opis:
    Celem artykułu jest rekonstrukcja szczególnej filmowej reprezentacji funkcjonariuszy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w kontekście przemian w partii i jej społecznego postrzegania w latach 70. Analizując filmy Gdzie woda czysta i trawa zielona (1977) Bohdana Poręby i Wysokie loty (1978) Ryszarda Filipskiego, jak również wcześniejszą Linię (1974) Kazimierza Kutza, autor zastanawia się, jaki był kontekst ich powstania, w jaki sposób były konstruowane postacie sekretarzy, jakie problemy uważano za najważniejsze, jak te filmy były postrzegane w kontekście ówczesnego kina. Aby odpowiedzieć na te pytania, oprócz filmów trzeba uwzględnić także stenogramy komisji kolaudacyjnych oraz kolejne wersje scenariuszy i scenopisów, jak również recepcję prasową. Pozwala to ukazać, jaką rolę i sensy przypisywano tym filmom, jak również wskazać na dystans, jaki dzielił oficjalną recepcję od ich rzeczywistego znaczenia.
    The purpose of this article is the reconstruction of film representation of the officers of the PZPR (Polish United Workers’ Party) in the context of changes in the party and its public perception in the 1970s. The author in his analysis of Bohdan Poręba’s Where the Water Is Pure and the Grass Is Green (1977) and Ryszard Filipski’s High Flights (1978), and the earlier The Line (1974) by Kazimierz Kutz, considers the context of their creation, how were the characters of the party secretaries constructed, which problems were considered to be most important and how were these films perceived in the context of the contemporary cinema. In order to answer these questions what needs to be considered apart from films, are the transcripts of the approval committees and subsequent versions of screenplays and storyboards, as well as press reception. This reveals the role and meanings attributed to the films, as well as the distance that divided the official reception from their actual meaning.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2015, 92; 108-122
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ NSZZ "Solidarność" na funkcjonowanie PZPR w województwie bydgoskim (zarys problemu)
    Impact of the Independent Self-governing Trade Union "Solidarity" on the functioning of the Polish United Workers Party in the Bydgoszcz Voivodship (an outline of the problem)
    Autorzy:
    Osiński, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477818.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    komunizm PRL Bydgoszcz konflikt Solidarność PZPR partyjne struktury poziome
    communism Polish People's Republic Bydgoszcz conflict "Solidarity" PZPR horizontal structures of the Party
    Opis:
    Do sierpnia 1980 r. niepodważalną władzę w Polsce sprawowała PZPR. Powstanie związku zawodowego „Solidarność” dokonało wyłomu w dotychczasowym monopolu tej partii na władzę i pokazało, że jest wobec niej alternatywa. Sytuacja ta spowodowała z jednej strony przemiany w obrębie PZPR i powstanie struktur poziomych, podjęcie pozorowanego dialogu z nowym podmiotem na scenie społeczno-politycznej, ale jednocześnie prowadzenie w tle przygotowań do siłowej rozprawy. Celem artykułu jest ukazanie tego jak wyglądały wzajemne relacje pomiędzy PZPR a „Solidarnością” w dawnym województwie bydgoskim. Opisano próby rozbijania strajków z sierpnia 1980 r. i wprowadzanie do komitetów założycielskich nowych związków zawodowych ludzi partii, którzy mieli je przejmować, albo doprowadzać do ich organizacyjnego paraliżu. Działania te nie powiodły się ze względu na masowe i autentyczne poparcie dla „Solidarności” ze strony społeczeństwa. Co więcej, PZPR doświadczyła zapaści organizacyjnej, co przejawiało się m.in. masowym odpływem członków partii. Sytuacja pomiędzy obydwoma środowiskami zaostrzyła się wyraźnie w następstwie kryzysu bydgoskiego z marca 1981 r., kiedy to na skutek pobicia przez milicję swoich działaczy „Solidarność” groziła rozpoczęciem strajku generalnego. Strona rządowa zawarła ugodę ze stroną związkową, przez co uniknęła paraliżu kraju, ale skutki tych wydarzeń na wiele miesięcy sparaliżowały jej struktury i uniemożliwiły skuteczne działanie. Sytuację kryzysową w partii przezwyciężono podczas IX nadzwyczajnego zjazdu PZPR, gdzie wezwano jednocześnie do zaniechania jakichkolwiek postaw frakcyjnych i zjednoczenia się wokół kierownictwa partii w celu skutecznej walki z przeciwnikiem politycznym, którego nie nazwano wprost, ale chodziło o „Solidarność”. W następstwie kilka miesięcy później wprowadzono w życie przygotowywany od długiego czasu stan wojenny, który zakończył ostatecznie wzajemne relacje PZPR i „Solidarności”.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2016, 27; 168-196
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dokumentacja finansowa Komitetów Wojewódzkich PZPR na przykładzie gdańskiej organizacji partyjnej – Instrukcja do preliminarza budżetowego na 1950 r.
    Financial records of Voivodeship Committees PUWP. The example of Gdansk party organization - Instructions for budget estimate at 1950.
    Autorzy:
    Żukowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488049.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
    Tematy:
    Polish United Workers' Party
    communist party apparatus
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    aparat partyjny
    Źródło:
    Komunizm: system – ludzie - dokumentacja; 2012, 1; 229-241
    2299-890X
    Pojawia się w:
    Komunizm: system – ludzie - dokumentacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola PZPR w państwie i społeczeństwie polskim
    The Role of the Polish United Workers’ Party in Polish State and Society
    Autorzy:
    Wrona, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478441.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Polska 1948–1989
    partia komunistyczna
    marksizm-leninizm
    kolektywizm
    własność prywatna
    etatyzacja gospodarki
    totalitaryzm
    Poland 1948–1989
    communist party
    Marxism-Leninism
    collectivism
    private property
    the etatization of the economy
    totalitarianism
    Opis:
    PZPR powstała w 1948 r. i rządziła Polską 45 lat. Oznaczało to jej dominujący wpływ na dwa pokolenia Polaków. Realizowała ideologię marksizmu-leninizmu i zasadę trwałej podległości państwa Związkowi Sowieckiemu. Od początku istnienia sprawowała niemal absolutną kontrolę nad polityką wewnętrzną i zagraniczną kraju, administracją, sferą ekonomiczną i oficjalnymi przejawami życia społecznego. Przenikała przez wszystkie dziedziny aktywności Polski i jej obywateli. Najważniejszy stał się dla niej kolektywizm z centralnym planowaniem przyszłości społeczeństwa. Ekonomiczna i społeczna doktryna komunistów zakładała wyeliminowanie z życia gospodarczego własności prywatnej. Komunistyczne dogmaty i prymat polityki doprowadziły do całkowitej etatyzacji we wszystkich dziedzinach życia w państwie i ingerencji we wszystkie sfery życia obywateli, w tym najszerzej pojętą kulturę, obejmującą obyczaje i religię, oraz życie prywatne. U schyłku dekady lat siedemdziesiątych PZPR osiągnęła szczyt rozwoju – zrzeszała blisko 3,2 mln członków, czyli mniej więcej 15 proc. dorosłych mieszkańców Polski. Rządy PPR/PZPR doprowadziły do stworzenia totalitarnego ustroju państwa. Miał on na przestrzeni 45 lat zróżnicowaną dynamikę rozwoju. Mimo to fundamentalna zasada monopolu władzy komunistycznej i postrzegania państwa jako własności jednej partii była kanonem aż po rok 1989.
    The Polish United Workers’ Party (PUWP) was established in 1948 and was ruling Poland for 45 years. This meant its dominant influence on two generations of Poles. It pursued the ideology of Marxism-Leninism and the principle of permanent subordination of Poland to the Soviet Union. From the beginning of its existence, it exercised almost absolute control of the country’s internal and foreign policy, administration, the economic sphere and official manifestations of social life. It penetrated into all areas of activity of Poland and its citizens. Collectivism with central planning of the society’s future became the most important for it. The economic and social doctrine of communists assumed the elimination of private property from the economic life. Communist dogmas and the primacy of politics led to a total State control in all areas of life in the country and interference in all spheres of citizens’ lives, including the most broadly understood culture, including customs and religion, and private life. At the end of the 70s, the PUWP reached its peak – it brought together nearly 3.2 million members, i.e. around 15 per cent of adult inhabitants of Poland. The rule of PWP/PUWP led to the creation of a totalitarian regime of the State. Over the course of 45 years, it had varied development dynamics. Nevertheless, the fundamental principle of the monopoly of communist power and the perception of the State as the ownership of one party was a canon until 1989.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2018, 32; 61-78
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dyrektorzy i sekretarze. Relacje kierowników przedsiębiorstw z regionalnymi władzami PZPR w okresie boomu inwestycyjnego (1971–1974)
    Autorzy:
    Standerski, Dariusz
    Tymiński, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2036310.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    aparat partyjny
    dyrektorzy przedsiębiorstw
    Edward Gierek
    boom gospodarczy
    inwestycje
    Polish United Workers’ Party
    party apparatus
    enterprise managers
    economic boom
    investments
    Opis:
    Artykuł dotyczy relacji pomiędzy dyrektorami przedsiębiorstw a nadzorującymi ich komitetami wojewódzkimi PZPR w latach 1971–1974. Badanie opiera się na analizie dokumentów czterech komitetów wojewódzkich PZPR (katowickiego, warszawskiego, lubelskiego i Komitetu Warszawskiego). Wychodząc z założeń teorii agencji, zdefiniowano główne problemy i koszty występujące w stosunkach pomiędzy sekretarzami komitetów wojewódzkich i dyrektorami w kontekście relacji pryncypał – agent. Na podstawie analizy zebranego materiału źródłowego autorzy przedstawiają metody wykorzystywane przez dyrektorów przy wyjaśnieniach dotyczących problemów z realizacją projektów inwestycyjnych. Wskazują m.in. na manipulacje informacjami, działania ukryte oraz uwiarygodniające dyrektorów przedsiębiorstw. Autorzy konkludują, że dyrektorzy przedsiębiorstw ponosili znaczące koszty, aby przedstawić swoje działania jako pełne zaangażowanie na rzecz wykonania zleconych im inwestycji oraz planów produkcji. Wzrost liczby realizowanych projektów inwestycyjnych w badanym okresie spowodował wzmożenie tego typu zachowań.
    The paper discusses the relations between directors of enterprises and supervising provincial committees of the Polish United Workers’ Party in the years 1971–1974. The issue in question is studied on the basis of documents from four provincial committees of the Polish United Workers’ Party (Katowickie Province, Warszawskie Province, Lubelskie Province, and the City of Warsaw). Using the agency theory, the authors distinguish the main problems and costs arising in the relations between secretaries of provincial committees and directors in the context of the principal–agent relationship. The analysis of the assembled source material allows the authors to define the methods used by the directors when explaining difficulties in implementing investment projects. Among these are manipulating data, covert operations, and actions aimed at giving themselves credibility. The authors conclude that the directors took great pains to present themselves as fully committed to meeting the goals in their assigned projects and production plans. The increase of investment projects developed in the discussed period led to intensification of such strategies on the part of enterprise directors.
    Źródło:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2021, 82; 251-285
    0080-3634
    Pojawia się w:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Edmund Goldzamt (1921-1990). Refleksyjny dogmatyk
    Edmund Goldzamt (1921-1990). A reflective dogmatist
    Autorzy:
    Skalimowski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2089425.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    architecture
    urban planning
    Stalinism
    socialist realism
    PZPR
    Polish United Workers' Party
    ideology
    Warsaw
    Sovietization
    architektura
    urbanistyka
    stalinizm
    realizm socjalistyczny
    ideologia
    Warszawa
    sowietyzacja
    Opis:
    The article presents the biography of Edmund Goldzamt, an architect whose scientific biography has not been told yet. Born in 1921 in Lublin, educated in the USSR, he returned to Poland in 1952. Despite his modest design achievements, he played a significant role in the Stalinization of Polish cultural life. The ideological theses he developed (drawing on Soviet guidelines) were the driving force in introducing the doctrine of socialist realism in Polish architecture and urban planning. In addition, Edmund Goldzamt was a longtime theoretician and educator; he lectured at the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology and had a scientific career at the Polish Academy of Sciences. After 1956, he revised his ideological views and devoted himself to research on the social determinants of architecture and urban planning.
    Źródło:
    Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2021, 66, 4; 171--189
    0023-589X
    2657-4020
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obszary współdziałania PZPR, administracji terenowej i Służby Bezpieczeństwa na przykładzie powiatów województwa krakowskiego 1957–1975. Zarys problematyki
    Areas of Cooperation between the Polish United Workers’ Party, Local Administration and the Security Service. A Case Study of the Districts in the Cracow Voivodeship, 1957– 1975. An Overview of Research Problems
    Autorzy:
    Kasprzycki, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24987768.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Security Service
    Polish United Workers’ Party
    local administration organs
    ‘people’s right-wing movement
    the Catholic Church
    farmers’ groups
    Cracow Voivodeship
    Służba Bezpieczeństwa
    PZPR
    organy administracji terenowe
    Kościół katolicki
    kółka rolnicze
    województwo krakowskie
    "prawica ludowa"
    Opis:
    W artykule podjęto rozważania na temat obszarów współdziałania (współpracy) PZPR, administracji terenowej i Służby Bezpieczeństwa w zakresie działań kontrolnych i represyjnych. Analizą objęto powiaty województwa krakowskiego w latach 1957–1975. We wstępie scharakteryzowano rolę i pozycję każdego z wymienionych podmiotów w strukturze lokalnego systemu władzy. Zwrócono uwagę na wzajemne relacje i oddziaływania tych instytucji, także o charakterze personalnym. Następnie, na podstawie analizy źródeł, wskazano obszary, w których dochodziło do współdziałania, co zilustrowano konkretnymi przykładami. W podsumowaniu sformułowano wnioski wynikające z analizy dokumentów, jednocześnie wskazano na konieczność dalszych badań w poszukiwaniu innych pól współpracy PZPR, administracji i SB. Zwrócono też uwagę na możliwość występowania płaszczyzn współdziałania tych podmiotów na terenie innych województw ówczesnej Polski, odmiennych niż wskazane w artykule.
    This article deals with the areas of cooperation between the Polish United Workers’ Party, the local administration and the Security Service in matters of control and repression. The analysis covers the districts (powiat) in the Cracow voivodeship, 1957–1975. The introduction describes the role and position of each of those actors within the local power structure, with a focus on the mutual interrelations and impacts of those institutions, including at the personal level. Based on source analysis, this is followed by a listof areas where cooperation took place, as illustrated by specific examples. The summary contains conclusions based on an analysis of the documents. More research is needed into areas of cooperation between the party, local administration officials and the security apparatus. Attention is also drawn to possible other areas of cooperation between those actors in other voivodeships at the time.
    Źródło:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2020, 18; 232-290
    1733-6996
    Pojawia się w:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Statut Biura Specjalnego MBP
    Statute of the Special Office of the Ministry of Public Security
    Autorzy:
    Spałek, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477701.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Bolesław Bierut
    czystki
    Władysław Gomułka
    Biuro Specjalne
    Departament X Ministerstwa Bezpieczeństwa Polska
    grupa specjalna
    Polska Partia Robotnicza (PPR)
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR)
    Roman Romkowski
    terror
    purge
    Special Office
    Department X of the Ministry of Public Security
    special group
    Polish Workers’ Party (PWP)
    Polish United Workers’ Party (PUWP)
    Opis:
    W Polsce między 1948 r. a 1956 r. doszło do czystek partyjnych w elitach komunistycznych (PPR–PZPR). Poszukiwania „wrogów wewnętrznych” prowadziła specjalna tajna komórka MBP, początkowo zwana grupą specjalną (1948), następnie Biurem Specjalnym (1950), w końcu Departamentem X MBP (1951–1954). Całość prac tych komórek nadzorował z polecenia kierownictwa PZPR gen. Roman Romkowski (wiceminister MBP). We wstępie artykułu nakreślono krótko historię powstania Biura Specjalnego, wskazano osoby decydujące o lokalnym zasięgu i przebiegu poszukiwań „wrogów wewnętrznych” (m.in. Bolesława Bieruta, Jakuba Bermana, Romana Romkowskego) oraz wspomniano o reprezentatywnych dla całego zagadnienia komunistach (m.in. Władysławie Gomułce, Marianie Spychalskim, Włodzimierzu Lechowiczu, Leonie Gecowie, Hermannie Fieldzie), którzy byli aresztowani, więzieni i przesłuchi wani pod fałszywymi zarzutami zdrady, współpracy z obcymi wywiadami, dążenia do przewrotu ustrojowego w Polsce Ludowej. Publikowany w dalszej części dokument ukazuje moment przemiany niesformalizowanej, tajnej grupy specjalnej MBP, działającej pod kierownictwem płk. Józefa Różańskiego, w sformalizowaną, wyposażoną w etaty, choć nadal niejawną jednostkę – Biuro Specjalne, zarządzaną przez płk. Anatola Fejgina. Struktura ta funkcjonowała niespełna dwa lata, ponieważ rozrastający się terror autoagresywny wymagał kolejnej reorganizacji tajnej struktury. Nowo powołany Departament X MBP objął swoim zasięgiem cały kraj.
    Party cleansing in the communist elites (PWP-PUWP) took place in Poland between 1948 and 1956. The search for “internal enemies” was conducted by a special secret unit of the MPS, initially called a special group (1948), then the Special Office (1950), and finally Department X of the MPS (1951–1954). Work of these units was supervised by Gen. Roman Romkowski (deputy minister at the MPS) by order of the management of the Polish United Workers’ Party. The introduction of the article briefly outlines the history of the establishment of the Special Office, indicates the persons deciding on the local scope and course of the search for “internal enemies” (including Bolesław Bierut, Jakub Berman, Roman Romkowski) and mentions communists representative of the whole issue (inter alia, Władysław Gomułka, Marian Spychalski, Włodzimierz Lechowicz, Leon Gecow, Hermann Field), who were arrested, imprisoned and interrogated under false allegations of treason, cooperation with foreign intelligence, striving for a systemic coup in “Polska Ludowa.” The document published further shows the moment of transformation of the non-formalised, secret special group of the MPS, operating under the direction of Col. Józef Różański, into a formalised, still secret, unit with fulltime employees – the Special Office, managed by Col. Anatol Fejgin. This structure was functioning for less than two years because the growing auto-aggressive terror required another reorganisation of the secret structure. The newly established Department X of the MPS covered the entire country.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2018, 32; 520-529
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Tu bratają się sekretarz z handlarzem”, czyli skomplikowane związki gór, ekonomii i ideologii
    Autorzy:
    Kochanowski, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945376.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-13
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Zakopane
    Podhale
    PZPR
    sieci społeczne
    klientelizm
    turystyka
    ekonomia nieformalna
    korpucja
    Podhale-region
    Polish United Workers’ Party
    PUWP
    social networks
    clientelism
    tourism
    informal economy
    corruption
    Opis:
    W konkluzji partyjnej komisji wysłanej w 1972 r. do Zakopanego stwierdzano, że „państwo w Zakopanem zostało postawione w sytuacji gorszej niż w kapitalizmie, bowiem zostało zepchnięte na pozycje nawet nie nocnego stróża, ale bezpłatnego dróżnika i zamiatacza ulic”. Na tę swoistą „autonomię Podhala miały wpływ uwarunkowania historyczne, społeczne, kulturowe i geograficzne, typowe dla społeczeństw (wysoko)górskich na całym świecie. Z drugiej strony ważnym aktorem było pod Tatrami również państwo, które od początku lat 50. do końca lat 80. XX w. próbowało objąć ścisłym nadzorem turystykę i sport, sektory decydujące o wizerunku i znaczeniu Zakopanego i regionu tatrzańskiego. Polityka taka napotykała jednak na szczeblu regionalnym na bardzo silne ograniczenia i sprzeciwy. Z jednej strony przyczyną tego stanu rzeczy były specyficzne sieci społeczne łączące sektor prywatny ze strukturami samorządowymi, państwowymi i partyjnymi, a nawet z milicją i wymiarem sprawiedliwości. Z drugiej zaś tylko dzięki przymknięciu oczu na często sprzeczną z obowiązującym prawem aktywność gospodarczą aktorów społecznych, zarówno górali, jak i przyjezdnych, było możliwe – przy niewydolności organizacyjnej państwa – zaspokajanie rosnących błyskawicznie po 1956 r. potrzeb modernizującego się społeczeństwa na usługi rekreacyjne. Dopiero w pierwszej połowie lat 70. socjalistyczne państwo było w stanie, dzięki zwiększonemu finansowaniu, zapewnić w miarę racjonalny rozwój infrastruktury turystycznej (np. Hotel Kasprowy). Jednak już od drugiej połowy lat 70. strukturalny kryzys systemu i w następnej dekadzie jego całkowita dezintegracja doprowadziły do sytuacji, w której instytucje państwowe musiały ustąpić pola aktorom społecznym.
    The conclusion of the state commission addressed in 1972 to Zakopane was: “in Zakopane, the state is in a position worse than in capitalism. It has been reduced to the role of not even a night-watchman, but of an unpaid street-sweeper”. The peculiar “autonomy” of Podhale-Region was affected by historical, social, cultural and geographical conditions that are usually mentioned, on the other hand the state was also an important actor and nowise ambiguous. The tendency to take a strict supervision of sectors decisive for the image and the importance of Zakopane and the Tatra region – tourism and sport, existed at the central level since the mid of ‘50s to the ‘80s, but at the regional level, the policy encountered very strong limitations. On the one hand, the reason for that was the emergence of specific social networks linking the private sector with the structures of local government, state and party, or even with the police and judicatory, on the other only thanks to them it was possible – under the organizational inefficiency of the state – to fulfill the modernizing society needs for leisure and related services, that were instantly growing after 1956. Only in the first half of 70s the socialist state was able to provide a relatively rational program, thanks to being an influential factor for modernization mostly thanks to still being in disposal of material resources. However, in the period of disintegration of the system, in the end of ‘70s and in the ‘80s, state’s program was no longer a barrier and alternative for the social actors.
    Źródło:
    Artifex Novus; 2021, 5; 4-19
    2544-5014
    Pojawia się w:
    Artifex Novus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Październikowa odwilż 1956 roku w dokumentach pułtuskiej PZPR. Wybór źródeł
    The October “Thaw” of 1956 in the Documents of the Pułtusk PZPR: Selected Sources
    Autorzy:
    Wiśniewski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2134471.pdf
    Data publikacji:
    2021-10-01
    Wydawca:
    Państwowa Uczelnia Zawodowa im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie
    Tematy:
    Polish United Workers’ Party
    October 1956
    Pułtusk
    Pułtusk poviat
    source materials
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    październik 1956
    powiat pułtuski
    materiały źródłowe
    Opis:
    Artykuł jest publikacją źródłową poświęconą – wciąż niedostatecznie rozpoznanym – skutkom wydarzeń października 1956 r. na mazowieckiej prowincji. Po części wstępnej, w której w skrócie omówiono treść publikowanych materiałów źródłowych oraz zasady ich wydania, następuje edycja pięciu dokumentów wytworzonych przez Komitet Powiatowy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Pułtusku w okresie październik 1956 r. – styczeń 1957 r. Zapisy wewnątrzpartyjnych dyskusji są doskonałym źródłem historycznym do poznania poglądów prowincjonalnego aktywu na funkcjonowanie PZPR i administracji państwowej, ich opinii o popełnionych „błędach i wypaczeniach” w okresie stalinizmu, jak i o drogach rozwoju w przyszłości. Dostarczają też wielu ciekawych informacji na temat stanu gospodarczego powiatu.
    The article is a source publication devoted to the still insuffi ciently recognized effects of the events of October 1956 in the Mazovia Province. After the introduction, in which the content of the published source materials and the rules of their publication are briefly discussed, the following five documents are edited, produced by the County Committee of the Polish United Workers’ Party in Pułtusk in the period between October 1956 and January 1957. Records of intra-party discussions are an excellent historical source of learning about the views of the provincial activists on the functioning of the Polish United Workers’ Party and state administration, their opinions about the “mistakes and distortions” committed during the Stalinist period, and about the paths of development in the future. They also provide a lot of interesting information about the economic condition of the poviat.
    Źródło:
    Studia Mazowieckie; 2021, 16, 1; 83-152
    1231-2797
    2720-5991
    Pojawia się w:
    Studia Mazowieckie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przestrzenne zróżnicowanie wyników wyborów do Sejmu z 1957 roku
    Spatial differentiation of results of the Polish parliamentary elections 1957
    Autorzy:
    Kowalski, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/965518.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    election 1957
    the spatial diversity
    sustainability of electoral behavior
    Polish United Workers Party
    constituencies
    wybory z 1957 roku
    przestrzenne zróżnicowanie
    trwałość zachowań wyborczych
    pzpr
    okręgi wyborcze
    Opis:
    Z wyborów organizowanych w czasach PRL na uwagę zasługują przede wszystkim te z 1957 roku. Przeprowadzono je w okresie popaździernikowej odwilży, a władze nie miały specjalnych powodów, by je fałszować. Liberalna atmosfera sprzyjała wyborczej konkurencji, a oficjalne wyniki wyborów uwidoczniły znaczące zróżnicowanie polskiego społeczeństwa w ujęciu przestrzennym.
    When comparing the spatial differentiation of results of elections from the inter-war period (1918–1939) and the post-communist period (1989–2015), one sees a very clear similarity between the two (Kowalski, 2014). In the north-western part of the country the electoral preferences are with the left or the liberals, while in the south-eastern part – with the right. Given the persistence of this spatial setting, a supposition arises that the spatial differentiation of the political attitudes existed also during the times of the socialist People’s Poland. Lack of political freedom and electoral falsifications, performed by the communists, make the verification of this proposition quite difficult. Of the elections, organised in the socialist period, it is the ones, carried out in 1957, that deserve consideration, first of all. These elections were carried out in the short period of liberalisation after 1956, in conditions of an enthusiastic support for the new governing administration. The organisers of the elections could be fairly certain as to the outcome. That is why, side by side with the candidates, who were closely connected with the ruling establishment, also more independent persons, frequently enjoying high popularity in the society, were allowed to stand as candidates in these elections. In order to guarantee the victorious outcome, the authorities allowed for the formation of just a single list of candidates. The authorities lanced the appeal to vote for the candidates from the first places on the list, since it was on these places that the persons most convenient from the point of view of the establishment were listed. The few independent candidates were located at far-off positions. There was also an appeal for the possibly highest turnout at the elections, since this would constitute a signal of support for the new administration. These appeals were also shared by the Catholic Church in Poland. Despite the limitations and constraints mentioned, the relatively liberal atmosphere was conducive to the electoral competition within the framework of the candidate lists approved. This was yet enhanced by the fact that candidates represented, formally at least, various political organisms (communists, peasant activists, democratic party, non-aligned candidates) and communities, and, as indicated, the lists also included, even though on far-off places, persons of independent orientations. In addition, the liberal atmosphere and the conviction of the ruling group that they must win, limited, it appears, the electoral falsifications to the minimum. Owing to the advantageous social atmosphere and the appropriate construction of the lists of candidates, the communists could not lose these elections. Yet, in spite of this, the official results of the elections made visible the significant differentiation of the Polish society, both in global terms, and in space. The latter aspect represented a clear similarity to the spatial differentiation of the results of elections, taking place in other time periods, both the earlier ones (the interwar period) and those carried out later (after 1989).
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica; 2015, 21
    1508-1117
    2353-4826
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elita PZPR w dokumentach dyplomacji sowieckiej z lat 1959-1964
    The elite of the PUWP in the Soviet diplomatic documents from the years 1959-196
    Autorzy:
    Szumiło, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488059.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
    Tematy:
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    dyplomacja sowiecka
    elita polityczna
    Polish United Workers' Party
    Soviet diplomacy
    political elite
    Źródło:
    Komunizm: system – ludzie - dokumentacja; 2015, 4; 291-328
    2299-890X
    Pojawia się w:
    Komunizm: system – ludzie - dokumentacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Agentura Stasi w PRL w czasach pierwszej „Solidarności”. Wstęp do dyskusji
    The Stasi agentry within the People’s Republic of Poland during early Solidarity. Introduction to the discussion
    Autorzy:
    Gańczak, Filip
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478499.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    NRD
    PRL
    Stasi
    służby specjalne
    agentura
    PZPR
    „Solidarność”
    GDR
    Polish People’s Republic
    intelligence
    Polish United Workers’ Party
    „Solidarity”
    Opis:
    Until recently, researchers have believed that in the eighties Poland was strongly infiltrated by the East German intelligence – the Ministry for State Security (MfS) of the German Democratic Republic (GDR), commonly known as the Stasi. However, latest scientific publications seem to suggest that the East German grip was not quite as strong. The Stasi did in fact make efforts to direct more agents to the People’s Republic of Poland after August 1980. An operational group was established in Warsaw. The central office of the MfS and its local units developed their networks of secret informers in Poland, primarily made up of citizens of the GDR with ties to Poland and the Poles. Along with the standard recruitment of human agents, efforts were made to establish and maintain both official and unofficial contacts with representatives of the Polish government and other state institutions. Officers and secret informers of the MfS would often acquire valuable information directly from the Polish United Workers’ Party, the Polish Army, the Catholic Church or the Independent and Self-Governing Trade Union “Solidarity” (NSZZ “Solidarność”). Still, these efforts weren’t accompanied by adequate analytical studies of the situation in Poland – those available were often repetitive and overly ideological.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2017, 30; 451-465
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Postalinowska „odwilż” i polski rok 1956. Komitet Wojewódzki PZPR w Szczecinie na tle wydarzeń w kraju (1953–1956)
    Post-Stalin “Thaw” and the year 1956 in Poland. Voivodeship Committee of the Polish United Workers’ Party in Szczecin in the context of the events in the country (1953–1956)
    Autorzy:
    Siedziako, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591152.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Polish United Workers’ Party
    Szczecin
    West Pomerania
    Post-Stalin “Thaw” in Poland
    1956 in Poland
    political system of the Polish People’s Republic
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    Pomorze Zachodnie
    postalinowska „odwilż” w Polsce
    polski rok 1956
    system polityczny PRL
    Opis:
    Tytułowy okres postalinowskiej „odwilży” i polskiego roku 1956 był w historii PRL czasem istotnych przewartościowań, które, choć nie naruszyły podstaw dyktatury PZPR, trwale i w sposób odczuwalny dla każdego obywatela zmieniły realia społeczno-polityczne nadwiślańskiego reżimu. W skali ogólnopolskiej impulsy do zmian wychodziły z samego centrum władzy w Warszawie. Warszawscy decydenci działali z kolei pod wpływem wydarzeń w Związku Radzieckim i, dopiero od pewnego momentu, pod presją polskiego społeczeństwa. Szkic przedstawia, jak procesy związane z „odwilżą” przebiegały w lokalnym centrum władzy na Pomorzu Zachodnim. Analizując lokalną recepcję kluczowych wydarzeń politycznych w Polsce latach 1953–1956, uwzględnia miejscową specyfikę rzeczonych procesów.
    The text provides an analysis of the activities of the Voivodeship Committee of the Polish United Workers’ Party in Szczecin in the context of the so-called Post-Stalin “Thaw” and the year 1956 in Poland. It was a period in the history of the Polish People’s Republic which featured at times significant paradigm shifts which, although they did not undermine the foundations of the Polish United Workers’ Party’s dictatorship, changed the socio-political reality of the regime permanently and noticeably for every citizen. On the national scale, the impulses for change stemmed from the very centre of power in Warsaw. The decision-makers in Warsaw acted under the influence of the events taking place in the Soviet Union and, from a certain moment, under the pressure from the Polish society. The outline demonstrates the way the processes associated with the “Thaw” were conducted in the local centre of power in the West Pomerania. Analysing the local reception of the key political events in Poland in 1953–1956, it considers the local peculiarity of these processes.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2017, 4; 5-89
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Strajk kobiet w gostynińskim "Polamie" w dokumentach Służby Bezpieczeństwa i Komitetu Zakładowego PZPR / Barbara Ewa Gierula.
    The women's strike in the Gostynin "Polam" Factory, in the documents of the Security Service and the Factory Commitee of the Polish United Workers' Party
    Autorzy:
    Gierula, Barbara Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/491868.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Płockie
    Źródło:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2012, 57, 3 (232); 28-33
    0029-389X
    Pojawia się w:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gdy u nas w KP była 27. Dywizja… . Przypadek akowca na etacie Komitetu Powiatowego PZPR
    When in our Committee was 27. Division... The case of a member of the Home Army employed in District Committee of the PUWP
    Autorzy:
    Czarnota, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488013.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
    Tematy:
    27 Wołyńska Dywizja Piechoty AK Armia Krajowa
    Polska Partia Robotnicza
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    Komitet Powiatowy PZPR w Hrubieszowie, Komitet Wojewódzki PZPR w Lublinie
    Powszechna Organizacja „Służba Polsce”
    27 Volyn Home Army Infantry Division Home Army
    Polish Workers' Party
    Polish United Workers' Party
    the PUWP District Committee in Hrubieszow
    Provincial Committee of the PUWP in Lublin
    General Organization „Service to Poland"
    Opis:
    Stalinism in Poland were characterized by, among other things, taking place within the Polish United Workers' Party purification processes its ranks of "enemies". Especially with "reactionaries" type of ex-Home Army soldiers. One of them was Zygmunt Gnieciak (1925-1989). Born in Rozyn (Volyn), in 1943-1944 he served in the 27th Volyn Home Army Infantry Division. After its disarmed by the Soviets, was a soldier of WP / WOP (until 1946). Then he worked in power station in Słubice. At the news of settling his family repatriated for Hrubieszow came to the area and started his own family. Soon he took a job political instructor at the District Headquarters of the General Organization "Service to Poland" and then in the District Committee of the Communist Party in Hrubieszow (1949-1951). Factual material indicates that as his clerk, chief of human resources’ department and head of the propaganda department secretly led a double play. Was to use positions in the party to sabotage its various actions. After nearly two years, perhaps for fear of being discovered he revealed that he was once a member of the Home Army. At the same time concealing his role he played in KP Polish United Workers' Party in Hrubieszow. In an atmosphere of dismay that the party apparatus employed in the former “bandit”, district leadership the Communist Party removed him from his post. But he did not suffer serious consequences beyond throwing their jobs and driven out of Hrubieszow. Not escaped prison in 1953. Was sentenced to a year in prison for lack of managerial supervision of the company buying fruits and vegetables in Chelm, which was then the director. Since the mid 50s to mid 80s. of XXth century he worked in mills and factories fruit and vegetable industry in the counties of Chelm and Hrubieszow.
    Źródło:
    Komunizm: system – ludzie - dokumentacja; 2015, 4; 139-169
    2299-890X
    Pojawia się w:
    Komunizm: system – ludzie - dokumentacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Maoizm nad Wisłą? Działalność Komunistycznej Partii Polski Kazimierza Mijala
    Maoism on the Vistula? Activity of Kazimierz Mijal’s Communist Party of Poland
    Autorzy:
    Gasztold, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478382.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    maoizm
    komunizm
    Kazimierz Mijal
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR)
    dogmatyzm
    Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL)
    Albania
    Maoism
    Communism
    Polish United Worker’s Pasty (PUWP)
    dogmatism
    Polish People’s Republic (PPR)
    Opis:
    Komuniści, którzy krytykowali politykę kierownictwa PZPR z pozycji pryncypialnych, w grudniu 1965 r. założyli nielegalną organizację pod nazwą Komunistyczna Partia Polski. Niekwestionowanym liderem tej grupy został Kazimierz Mijal, który w 1966 r. uciekł do Albanii i stamtąd nadzorował działalność KPP. Organizacja ta nielegalnie drukowała i kolportowała tysiące ulotek oraz broszur, w których potępiano „rewizjonistyczną” politykę Gomułki oraz Gierka, za wzór stawiając albańskie oraz chińskie rozwiązania doktrynalne. Infiltracja środowiska polskich maoistów przez aparat bezpieczeństwa PRL w latach siedemdziesiątych doprowadziła do marginalizacji tej struktury. Artykuł na podstawie dokumentów zgromadzonych m.in. w Archiwum IPN i Archiwum Akt Nowych przybliża kulisy powstania KKP, jej naj ważniejszych liderów, program polityczny i tajną współpracę z albańskimi dyplomatami, podsumowuje także działalność Kazimierza Mijala na tle rozdźwięku w obozie komunistycznym w latach sześćdziesiątych, wśród wielu przyczyn porażek polskich „maoistów” wskazuje na dogmatyczny program polityczny, który nie zyskał szerszej akceptacji w społeczeństwie.
    The communists who criticized the policy of the PUWP’s leadership from the principled positions in December 1965 established an illegal organisation called the Communist Party of Poland (CCP). The unquestionable leader of this group was Kazimierz Mijal who in 1966 fled to Albania and supervised the activity of the CPP from there. This organisation illegally printed and distributed thousands of leaflets and brochures in which the “revisionist” policies of Gomułka and Gierek were condemned, holding the Albanian and Chinese doctrinal solutions as a model. The infiltration of the Polish Maoist circles by the security apparatus of the PPR in the seventies led to the marginalisation of this structure. The article, based on documents collected, among others, in the Archives of the Institute of National Remembrance and the Central Archives of Modern Records, presents the inside story of the founding of the CPP, its major leaders, political programme and secret cooperation with Albanian diplomats, and summarises the activity of Kazimierz Mijal in the background of the discord in the communist camp in the 60s, indicating among many reasons for the failures of Polish “Maoists” a dogmatic political programme which did not gained wider acceptance in society.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2018, 32; 290-318
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Walka polityczna i personalna w lubelskich organach PZPR w okresie październikowym na tle walk frakcyjnych w KC PZPR w 1956 r.
    Political and personal struggle in the Lublin organs of the Polish United Workers Party in the October period against the background of faction struggles in the Central Committee of the PUWP in 1956
    Autorzy:
    Wypych, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887491.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Rewolucyjna Grupa Studentów
    Rewolucyjny Związek Studentów
    „Pod Wiatr”
    Związek Bojowników o Wolność i Demokrację
    Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Lublinie
    Revolutionary Group of Students
    Revolutionary Association of Students
    Against the Wind
    Society of Fighters for Freedom and Democracy
    Provincial Committee of the Polish United Workers' Party in Lublin
    Opis:
    Powstanie frakcji w KC PZPR po XX Zjeździe KPZR miało zasadniczy wpływ na sytuację w niższych ośrodkach partyjnych. Brak silnego przywództwa spowodował powrót Władysława Gomułki, który w 1956 r. cieszył się niezachwianym poparciem społecznym. W Lublinie popularność Gomułki wykorzystali studenci UMCS należący do partii. Organizując wiece poparcia dla wyboru Gomułki na stanowisko I sekretarza, chcieli zaskarbić sobie przychylność społeczeństwa województwa, by zrealizować własne cele polityczne. Grupa była przeciwna nowo wybranemu I sekretarzowi KW Władysławowi Kozdrze, którego do Lublina przysłał KC. Grupę tą nazywamy rewizjonistami. Oprócz grupy studentów w KW PZPR w Lublinie zawiązały się dwie grupy. Pierwsza z nich, będąca ówczesnym kierownictwem komitetu, miała na celu zachowanie zajmowanych stanowisk. W związku z ich postawą nazwani zostali koniunkturalistami. Powrót Gomułki nie był przychylnie przez nich przyjęty. Druga z grup, związana w lubelskim oddziałem ZBoWiD-u, miała na celu przejęcie władzy w KW. Prawdopodobnie osoby te cieszyły się poparciem Mieczysława Moczara. Ich cel został zrealizowany w listopadzie 1956 r., lecz po miesiącu grupa utraciła stanowisko I sekretarza KW na rzecz popieranego przez KC Władysława Kozdry. Kozdra w grudniu 1956 r. zlikwidował w KW ośrodki opozycyjne wobec siebie, pozostając do 1971 r. I sekretarzem KW PZPR w Lublinie. Główni przedstawiciele grupy koniunkturalistów i grupy związanej z ZBoWiD-em, zostali przeniesieni na inne stanowiska, nieoznaczające partyjnej degradacji. Grupa rewizjonistów została rozwiązana i utraciła wszelkie znaczenie polityczne.
    Formation of factions in the Central Committee of the Polish United Workers’ Party after the 20th Congressof theCommunist Party of the Soviet Unionhad a fundamental effect on the situation in minor party centers. A lack of a strong leadership caused the return of Władysław Gomułka who in 1956 enjoyed widespread support of the Polish society. In Lublin Gomułka's popularity was used by UMCS students who were party members. By organizing rallies to support Gomułka as a candidate for the post of the First Secretary of the Party they sought to win the hearts of the society of the region in order to achieve their own political aims. the group opposed the new First Secretary of the Provincial Committee Władysław Kozdra who was sent to Lublin by the Central Committee. This group is called revisionists. Apart from the student group two other ones were formed in the Provincial Committee. One of them, that was at the time the leadership of the Committee, aimed at maintaining their positions. This is why they were called opportunists. They did not welcome Gomułka’s return. The other group, that had ties with the Lublin section of the Society of Fighters for Freedom and Democracy aimed at seizing power in the Provincial Committee. Probably they enjoyed the support of Mieczysław Moczar. Their aim was achieved in November 1956, but after a month the group lost the position of the First Secretary, taken by Władysław Kozdra who was supported by the Central Committee. In December 1956 Kozdra suppressed the opposition centers in the Provincial Committee and he remained the First Secretary of the Provincial Committee of the Polish United Workers' Party until 1971. The main representatives of the opportunist group and of the group connected with the Society of Fighters for Freedom and Democracy were transferred to other positions that did not signify a degradation in the party. The revisionist group was disbanded and lost any political significance.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 2; 143-172
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relacje Służby Bezpieczeństwa z Komitetem Wojewódzkim PZPR w Katowicach w związku z emigracją do Republiki Federalnej Niemiec w latach siedemdziesiątych XX wieku
    The relations of the Security Service with the Provincial Committee of the PZPR (Polish United Workers’ Party) in Katowice in connection with emigration to the Federal Republic of Germany in the 1970s
    Autorzy:
    Tracz, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33952205.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Security Service
    Polish United Workers’ Party
    emigration
    Upper Silesia
    Germany
    Służba Bezpieczeństwa
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    emigracja
    Górny Śląsk
    Niemcy
    Opis:
    Jednym z elementów polityki odprężenia w relacjach pomiędzy Wschodem i Zachodem było zbliżenie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Republiki Federalnej Niemiec, które nastąpiło po podpisaniu w grudniu 1970 r. układu o tzw. normalizacji wzajemnych stosunków między tymi państwami. Ten układ oraz porozumienie polsko-zachodnioniemieckie zawarte latem 1975 r. w Helsinkach stanowiły podstawę prawną emigracji z PRL do RFN tych osób, które deklarowały narodowość niemiecką lub miały krewnych z Niemczech Zachodnich. Nadzór nad organizacją i przebiegiem migracji objęła Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, a indywidualne decyzje podejmowały powołane specjalnie w tym celu komisje, co spowodowało ograniczenie roli Służby Bezpieczeństwa w realizacji polityki migracyjnej. Ograniczenie nie oznaczało jednak całkowitego wyłączenia i niniejszy artykuł jest próbą opisania współpracy na tym polu tajnej policji politycznej i partii komunistycznej w woj. katowickim, będącym wówczas jednym z głównych obszarów emigracji z Polski do RFN. Podstawę źródłową stanowią dokumenty wytworzone przez partię i SB przechowywane w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach oraz opublikowane w wyborze źródeł przygotowanym przez autora w 2022 r.
    One of the elements of the policy of détente in relations between the East and the West was the rapprochement between the Polish People’s Republic and the Federal Republic of Germany, which followed the signing of an agreement on the so-called normalisation of mutual relations between the two countries in December 1970. This agreement, and the Polish-West German Agreement concluded in the summer of 1975 in Helsinki, provided a legal basis for emigration from the Polish People’s Republic to West Germany of those persons who declared German nationality or who had relatives in West Germany. The supervision of the organisation and course of migration was taken over by the Polish United Workers’ Party, and individual decisions were made by committees set up specifically for this purpose, which resulted in a reduced role for the Security Service in the implementation of the said migration policy. However, this restriction did not mean total exclusion and this article is an attempt to describe the cooperation in this field between the secret political police and the communist party in Katowice Province, which was then one of the main areas of emigration from Poland to West Germany. The source basis constitutes documents produced by the party and the Security Service stored in the Archives of the Institute of National Remembrance in Katowice and published in a selection of sources prepared by the author in 2022.
    Źródło:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 203-224
    1733-6996
    Pojawia się w:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    RSW „Prasa–Książka–Ruch” narzędziem polityki informacyjnej kierownictwa PZPR w latach 1980–1981
    The RSW Prasa–Książka– Ruch press empire — A tool of the Polish United Workers’ Party and its information policy in 1980–1981
    Autorzy:
    Wojsław, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/421924.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polski system prasowy
    RSW „Prasa–Książka–Ruch”
    PZPR
    Stefan Olszowski
    Zdzisław Andruszkiewicz
    NSZZ „Solidarność”
    przełom polityczny lat 1980–1981
    Opis:
    W artykule przedstawiono działalność największego w powojennej historii Polski wydawnictwa prasowego, jakim była RSW „Prasa–Książka–Ruch” w okresie politycznego przełomu lat 1980–1981. Szczególną uwagę zwrócono na relacje spółdzielni prasowej z jej politycznym dysponentem, jakim były centralne władze PZPR, a w nich tzw. pion nadzoru propagandowego. Inną ważną kwestią było przybliżenie najważniejszych dla funkcjonowania RSW w tym czasie problemów, które w ocenie kierownictwa partyjnego, niebezpiecznie rzutowały na zapewnienie monopolu informacyjnego rządzących Polską sił politycznych.
    The article examines the functioningof RSW Prasa–Książka–Ruch, Poland’sbiggest press empire, at the time of politicalupheaval 1980–1981. The focus is on the relationshipbetween the company and its political master, thecommunist decision-makers of the Polish UnitedWorkers’ Party, and in particular the party’spropaganda department. The article also attemptsto assess the levels of the party leadership’sawareness of the problems faced by RSWPrasa–Książka–Ruch in its mission to ensure theofficial information monopoly at a time of crisis
    Źródło:
    Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2015, 18, 4(40); 75-100
    1509-1074
    Pojawia się w:
    Rocznik Historii Prasy Polskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od archiwum do archiwum. Uwagi na temat ewolucji funkcjonalno-organizacyjnej komórek archiwalnych w komitetach wojewódzkich PPR/PZPR
    From Archive to Archive. Comments on the Functional and Organizational Evolution of Archival Units in Voivodeship Committees of the PPR/PZPR
    Autorzy:
    Czarnota, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33911896.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    intermediate archives (intermediate repositories)
    historical archives
    Archives of the Voivodeship Committees of the Polish Workers' Party
    Archives of the Voivodeship Committees of the Polish United Workers' Party
    Current Records Repositories of the Vo
    archiwa bieżące
    archiwa historyczne
    Archiwa Komitetów Wojewódzkich Polskiej Partii Robotniczej
    Archiwa Komitetów Wojewódzkich Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
    Składnice Akt Komitetów Wojewódzkich Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
    Opis:
    Tematyka działalności archiwów PPR i PZPR to z pewnością nie badawcza tabula rasa, ale wiele odnoszących się do niej faktów jest dosyć słabo znanych. W szczególności dotyczy to odbywającej się między piątą, a siódmą dekadą XX w. ewolucji organizacyjno-funkcjonalnej terenowego segmentu w pionie archiwalnym. Niniejszy artykuł ma na celu wydobycie na światło dzienne wielu nieznanych albo obarczonych nieścisłościami informacji na ten temat. Odnosi się to m.in. do wiedzy o charakterze archiwów KW PPR – archiwach par excellence historycznych, gromadzących wyłącznie dokumenty uznawane za pełnowartościowe źródła historyczne i mających je wieczyście przechowywać. Tyleż znaczącym, co i nieuchwytnym w obiegu naukowym problemem jest funkcjonowanie wojewódzkich składnic akt PZPR w latach 1949–1953, o których z reguły krąży nieprawdziwa informacja o stworzeniu ich dopiero w 1953 r., wraz z wiadomościami o ich odmiennej i niższej od archiwów KW PPR randze archiwów bieżących (przejściowych), zobligowanych do sukcesywnego przekazywania gromadzonych archiwaliów „centralnemu archiwum partyjnemu” (Wydziału, a później Zakładu Historii Partii KC PZPR). Jednym z ciekawszych, a przy tym zupełnie nieznanych dotychczas faktów z owej materii, jest niezrealizowanie w 1956 r. uchwały Sekretariatu KC PZPR o przekształceniu składnic akt KW PZPR w archiwa – wbrew rozpowszechnianym na ten temat informacjom doszło do tego dopiero w 1962 r. Należy w tym kontekście wyraźnie zaznaczyć, że w tym przypadku chodziło nie o tylko kosmetyczną zmianę nazewniczą, ale o doprowadzenie do ich transformacji w archiwa administracyjno-historyczne, uprawnione do profesjonalnego opracowywania swojego zasobu, który miał być ich zasobem przechowywanym wieczyście, szerzej niż wcześniej udostępnianym historykom, przede wszystkim partyjnym. Niniejszy artykuł, w którym przedstawiono wiele nowych faktów, wliczając w to m.in. wewnątrzpartyjny kontekst opóźnień w przekształceniu składnic akt KW PZPR w ich archiwa, miał na celu przede wszystkim ukazanie procesu kilkunastoletniej transformacji organizacyjno-funkcjonalnej „partyjnej służby archiwalnej”.
    The subject matter of the activities of the PPR and PZPR archives is certainly not a research tabula rasa, but many facts relating to it are quite poorly known. In particular, this applies to the organizational and functional evolution of the provincial segment in the archival division taking place between the fifth and seventh decade of the 20th century. This article aims to bring to light a lot of unknown or inaccurate information on this subject. This applies to e.g., to knowledge about the nature of the KW PPR archives – historical archives par excellence, collecting only documents recognized as valuable historical sources and intended to store them perpetually. A problem as significant as it is elusive in scientific circulation is the functioning of the voivodeship current records repositories of PZPR in the years 1949–1953, about which there is usually false information that they were created only in 1953, along with information about their different and lower grade than the archives of the KW PPR. the rank of current (transitional) archives, obliged to successively transfer the collected archives to the „central party archive” (Department, and later the Establishment of Party History of the Central Committee of PZPR). One of the most interesting, and at the same time completely unknown, facts about this matter is the failure to implement in 1956 the resolution of the Secretariat of the Central Committee of the PZPR on the transformation of the current records repositories of the Voivodeship Committees of the Polish United Workers' Party into archives – contrary to the information disseminated on this subject, it did not take place until 1962. In this context, it should be clearly noted that in this case it was not only about a cosmetic change of names, but also about transforming them into administrative and historical archives, entitled to a professional elaboration of their resource, which was to be their resource stored perpetually, more widely than previously made available to historians, primarily party historians. This article, which presents many new facts, including, among others, the internal party context of delays in transforming the KW PZPR current records repositories into their archives, was primarily aimed at showing the process of the organizational and functional transformation of the „party archive service” lasting several years.
    Źródło:
    Res Historica; 2023, 55; 573-616
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sytuacja militarna uczestników wojny wietnamskiej w świetle fragmentów materiału lektorskiego Wydziału Propagandy i Agitacji KC PZPR pt. Uwagi o dynamice konfliktu wietnamskiego (czerwiec 1966)
    The military Situation of the Vietnam War Participants in Light of lecture Material produced by the Central Committee of the Polish United Workers’ Party’s Department of Propaganda and Agitation entitled Notes on the Dynamics of the Vietnam Conflict (June 1966)
    Военное положение участников вьетнамской войны в свете фрагментов лекций Отдела пропаганды и агитации ЦК Польской объединенной рабочей партии под названием Замечания к динамике вьетнамского конфликта (июнь 1966 г.)
    Autorzy:
    Sacewicz, Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1856548.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-15
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    wojna w Wietnamie
    propaganda
    zimna wojna
    Wydział Propagandy i Agitacji Komitetu Centralnego PZPR
    Vietnam War
    Cold War
    Department of Propaganda and Agitation of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party
    война во Вьетнаме
    пропаганда
    холодная война
    отдел пропаганды и агитации ЦК Польской объединенной рабочей партии
    Opis:
    Wojna w Wietnamie, znana również jako II konflikt indochiński, była wydarzeniem, które w znaczący sposób determinowało sytuację zimnowojenną w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w. Kwestia ta była również obserwowana i analizowana nad Wisłą. Oczywiście największą uwagę obecność militarna armii Stanów Zjednoczonych w Południowym Wietnamie budziła w czynnikach wojskowych PRL, niemniej jednak również była to problematyka znajdująca się w zasięgu zainteresowania czynników partyjnych. W 1966 r. Wydział Propagandy i Agitacji KC PZPR przygotował i rozesłał po strukturach wojewódzkich partii wykład lektorski pt. Uwagi o dynamice konfliktu wietnamskiego. Niniejszy tekst jest krytyczną edycją fragmentu dokumentu dotyczącą aspektów militarnych toczącej się wówczas wojny. Stanowi próbę ukazania nie tylko sposobu postrzegania wojny wietnamskiej przez propagandę PRL, ale także odsłania komunistyczną manipulację i proces tworzenia własnego – ahistorycznego obrazu wietnamskich zmagań.
    The Vietnam War, also known as the Second Indochina War, was an event that significantly impacted the ongoing Cold War during the 1960s and 1970s. The conflict was also observed and analyzed in the Polish People’s Republic. Of course, the country’s military institutions paid the greatest attention to the US military presence in South Vietnam, but party elements also took an interest in the situation. In 1966, the Central Committee of the Polish United Workers’ Party (via the Department of Propaganda and Agitation) prepared and disseminated lecture material concerning the dynamics of the Vietnamese conflict through its provincial party structures. This text is a critical edition of a fragment of a document concerning the military aspects of the war that was taking place at that time. It is not only an attempt to present a Polish People's propaganda way of seeing the Vietnam War, but it also reveals the existence of communist manipulation and the process behind the creation of an ahistorical image of the Vietnamese struggle.
    Война во Вьетнаме, также известная как Вторая Индокитайская война, была событием, которое в значительной степени определило ситуацию холодной войны в 1960-х и 1970-х г. Этот вопрос также изучался и анализи ровался на Висле. Конечно, наибольший интерес к военному присутствию США в Южном Вьетнаме вызвали военные факторы Польской Народной Республики, но и партийные факторы также играли здесь свою роль. В 1966 г. отдел пропаганды и агитации ЦК Польской объединенной рабочей партии подготовил и разослал по воеводским структурам лекцию под названием „Замечания к динамике вьетнамского конфликта”. Этот текст представляет собой критическую редакцию фрагмента документа, касающегося милитарных аспектов длящейся в то время войны. Это попытка не только показать восприятие войны во Вьетнаме пропагандой Польской Народной Республики, но еще и раскрыть коммунистические манипуляции и процесс создания собственного – неисторического – образа вьетнамской борьбы.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2021, XXII (LXXIII), 2 (276); 239-269
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Profesorowie, którzy nie kształtują światopoglądu marksistowskiego, a wzdychają do dawnych czasów”. Epizod z dziejów polskiego szkolnictwa wyższego w okresie stalinowskim na przykładzie lubelskiego UMCS
    “Professors Who do Not Shape Marxist Ideology but Long For Old Times”. The Episode in the History of Polish Higher Education in the Stalinist Period on the Example of the Maria Curie-Sklodowska University in Lublin
    Autorzy:
    Kruszyński, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477594.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
    Komitet Uczelniany PZPR
    profesorowie
    Maria Skłodowska-Curie University University Committee of the Polish
    United Workers’ Party
    professors
    Opis:
    ‘Professors Who do Not Shape Marxist Ideology but Long For Old Times’. The Episode in the History of Polish Higher Education in the Stalinist Period on the Example of the Maria Curie-Sklodowska University in Lublin
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2015, 1(25); 199-220
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reakcje społeczeństwa województwa pilskiego na przebieg drugiej pielgrzymki Jana Pawła II do ojczyzny (16-23 czerwca 1983 r.) w świetle teleksów KW PZPR w Pile
    Public Reactions in Piła Voivodeship to the Events of John Paul II’s Second Homeland Pilgrimage (June 16th -23rd, 1983) in the Texts of KW PZPR Piła
    Autorzy:
    Wąsowicz, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/943999.pdf
    Data publikacji:
    2015-08-01
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
    Tematy:
    Jan Paweł II
    papieskie pielgrzymki do Polski
    stan wojenny
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    województwo pilskie
    John Paul II
    papal pilgrimages to Poland
    martial law
    Polish United Worker’s Party
    Piła Voivodeship
    Opis:
    In the period of the Polish People’s Republic, the pilgrimages of Pope John Paul II to his homeland exerted a great influence on the contemporary socio-political situation in the country, especially in the activation of opposition groups. The Pope’s second visit to Poland on 16th-23rd June, 1983 took place amid the martial law introduced by the government on 13th December, 1981. It was expected with high hopes by the Polish society, enslaved and humiliated by the communist rule. This study portrays the reactions of the Pila Voivodeship community to the pilgrimage of the Holy Father to his homeland as they were presented in the contemporary analyzes of the Provincial Committee of the Polish United Workers' Party. Those analyses were sent during the Pope's visit to the Central Committee of the Communist Party in Warsaw. The study constitutes a regional contribution to the historical synthetic reflection on this extremely important event in the last decade of the Polish People’s Republic period.
    Źródło:
    Seminare. Poszukiwania naukowe; 2015, 36, 3; 187-198
    1232-8766
    Pojawia się w:
    Seminare. Poszukiwania naukowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcjonowanie Wydziału Administracyjnego KW PZPR w Lublinie w latach 1957-1975 ze szczególnym uwzględnieniem nadzoru nad wymiarem sprawiedliwości
    Деятельность административного отделения Воеводского комитета Польской объединенной рабочей партии в Люблине в 1957-1975 гг. с особым вниманием на надзор за правосудием
    Autorzy:
    Majchrzyk, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/969786.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
    Tematy:
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    Wydział Administracyjny
    Polska Rzeczpospolita Ludowa
    komunizm
    wymiar sprawiedliwości
    sądy
    prokuratura
    Polish United Workers’ Party
    Administrative Department
    Polish People’s Republic
    communism
    justice system
    courts
    prosecutors Office
    Польская объединенная рабочая партия
    Административное отделение
    Польская Народная Республика
    коммунизм
    система правосудия
    суды
    прокуратура
    Opis:
    В статье рассмотрена деятельность административного отдела воеводского комитета Польской объединенной рабочей партии. Отделение было одной из важнейших организационных единиц коммунистической партии. Оно отвечало за всесторонний контроль практически над всеми важнейшими областями государства, связанными с жизнью граждан в коммунистической Польше. В его компетенцию входили: администрация, муниципальное хозяйство, комплексная система правосудия, общественная безопасность и порядок, здравоохранение и социальная помощь. Автор пытается проанализировать работу Административного отделения партии через призму оценок и анализов различных институтов системы правосудия (судов и прокуратуры), а также того, как этот департамент повлиял на работу руководства в контролируемых подразделениях на уровне воеводств и уездов
    Źródło:
    Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2020, XVII, 1; 195-206
    1731-982X
    Pojawia się w:
    Wschodni Rocznik Humanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Kogo będą chcieli wybrać, to wybiorą, czy my będziemy głosować, czy nie” – wybory do sejmu w 1952 roku w Nowej Hucie w świetle dokumentów partyjnych i materiałów Urzędu Bezpieczeństwa
    “Whom they want to elect they will elect, whether we will vote or not” – the 1952 Sejm elections in Nowa Huta in the light of party documents and Security Office materials
    Autorzy:
    Mazur, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34111939.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    elections to the Sejm of the Polish People’s Republic
    special services of the Polish People’s Republic
    Public Security Office
    Nowa Huta
    PZPR (Polish United Workers’ Party)
    wybory do Sejmu PRL
    służby specjalne PRL
    Urząd Bezpieczeństwa Publicznego
    PZPR
    Opis:
    W artykule został poruszony temat wyborów do Sejmu PRL, które odbyły się 26 października 1952 r. i rozpoczęły serię głosowań w Polsce „ludowej” będących zaprzeczeniem takich pojęć, jak wolność i demokracja. Podjęto próbę analizy działań Komitetu Zakładowego PZPR Kombinatu Nowa Huta oraz funkcjonariuszy tamtejszego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, prowadzonych w ramach przygotowania i ochrony wyborów w Okręgu nr 58, który obejmował Kraków-Miasto i Nową Hutę. W odniesieniu do działań hutniczej organizacji partyjnej omówiono m.in. powstanie Zakładowego Komitetu Wyborczego Frontu Narodowego oraz jego struktur na poszczególnych wydziałach kombinatu. Analizie poddano sferę propagandy i reakcji pracowników huty oraz społeczeństwa nowohuckiego na pracę agitatorów wyborczych. Postawy mieszkańców w kontekście zbliżających się wyborów i kampanii wyborczej znajdowały się także w obszarze zainteresowania komunistycznej tajnej policji. Z tego względu w artykule poddano analizie działania nowohuckiego aparatu bezpieczeństwa w zakresie poszukiwania tzw. wroga. Scharakteryzowano pracę UBP, polegającą m.in. na monitorowaniu meldunków związanych z zakłócaniem porządku publicznego czy kontaktach funkcjonariuszy z podległą im agenturą. W ostatniej części artykułu została przedstawiona ocena wyborów dokonana przez nowohuckie czynniki partyjne i tamtejsze władze bezpieczeństwa.
    The article deals with the elections to the Sejm of the Polish People’s Republic, which took place on 26 October 1952 and which began a series of elections in the Polish People’s Republic that contradicted concepts such as freedom and democracy. An attempt is made to analyse the activities the PZPR Works Committee of the Nowa Huta metallurgical plant and the officers of the local Public Security Office carried out in the preparation and protection of the elections in District No. 58, which included the city of Cracow and Nowa Huta. With regard to the activities of the party organisation at the metallurgical plant, the establishment of the Company Election Committee of the National Front and its structures in the various departments of this industrial combine were discussed. The sphere of propaganda and the reaction of the workers of the steelworks and the society of Nowa Huta to the work of election agitators is analysed. The attitudes of residents in the context of the upcoming elections and during the election campaign were also in the area of interest of the communist secret police. For this reason, the article analyses the activities of the Nowa Huta security apparatus in the search for the so-called enemy. The work of the UBP (Public Security Office) was characterised, which involved, among other things, the monitoring of reports related to public order disturbances or the officers’ contacts with subordinate agents. The last part of the article presents an assessment of the elections by Nowa Huta party functionaries and the local security authorities.
    Źródło:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 504-536
    1733-6996
    Pojawia się w:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wizerunek kobiety w prowincjonalnej prasie fachowej w okresie PRL-u na przykładzie czasopisma „Walczymy o Stal” w latach 1951–1956
    The image of a woman in the provincial factory press during PRL (Polish People’s Republic) based on the magazine Walczymy o Stal in the years 1951–1956
    Autorzy:
    Śliwa, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1834128.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo HUMANICA
    Tematy:
    prasa zakładowa
    analiza zawartości prasy
    analiza jakościowa
    Polska
    Ostrowiec Świętokrzyski
    aktywność kobiet
    „Walczymy o Stal”
    wzorzec osobowy kobiety
    propaganda polityczna
    historia kobiet
    PZPR
    factory newspapers
    content analysis of the press
    qualitative analysis
    Polska
    women’s activity
    Walczymy o Stal
    women’s personal standard
    political propaganda
    women’s history
    Polish United Workers’ Party
    Opis:
    Tematem artykułu jest wizerunek kobiety na łamach prasy zakładowej „Walczymy o Stal” w okresie PRL w latach 1951–1956. Autorka poddała analizie prasoznawczej periodyk „Walczymy o Stal” za lata 1953–1956. W artykule przyjęto odmienne ramy czasowe (1951–1956), gdyż zebrany materiał pozwolił autorce szerzej zbadać temat kobiet na łamach prasy zakładowej. Przeprowadzona analiza wykazała, że w latach 50. XX w. kształtował się wzorzec kobiety przodownicy pracy, przekraczającej normy, biorącej udział we współzawodnictwie na rzecz partii i zakładu.
    The following article will show image of a women in the weekly Walczymy o Stal [We Fight for Steel]. Author has analysed the content of the periodical published between 1953–1956. To further explore the collected material on woman in the factory press author has presented a different time frames (1951–1956). The results of the analysis showed the following model of a women in the 1950s: labor leaders, exceeding the norms, participating in competition for the Party and the establishment.
    Źródło:
    Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2020, 2(9); 54-69
    2451-3539
    2543-7011
    Pojawia się w:
    Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-66 z 66

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies