Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Nowak, Marta" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-68 z 68
Tytuł:
Rachunkowość zarządcza a controlling
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/583971.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
rachunkowość zarządcza
controlling
rachunkowość
zarządzanie
Opis:
Celem artykułu jest wskazanie różnic pomiędzy rachunkowością zarządczą a controllingiem. Autorka stawia tezę, iż nie są one tożsame. Wywód ma charakter teoretyczny i bazuje na studiach literaturowych. Efektem przeprowadzonego postępowania badawczego jest określenie relacji pomiędzy rachunkowością zarządczą a metodą zarządzania przez controlling. Wskazane zostały podobieństwa i różnice pomiędzy rachunkowością menedżerską a controllingiem.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2017, 480; 108-118
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rachunkowość w służbie sprawiedliwości a sprawiedliwość w rachunkowości
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/581414.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
sprawiedliwość
rachunkowość
etyka
Opis:
Artykuł łączy problematykę etyki i rachunkowości. Postawiono następujące cele badawcze: wyjaśnienie pojęcia sprawiedliwości i różnych sposobów jej rozumienia; przedstawienie możliwości wykorzystania rachunkowości w realizacji idei sprawiedliwości; przedstawienie roli sprawiedliwości w rachunkowości. Przeprowadzony wywód oparto na studiach literaturowych z zakresu etyki (w szczególności w odniesieniu do rozumienia pojęcia sprawiedliwości), a zawarty w publikacji dyskurs ma charakter teoretyczny. Wykazano, iż rachunkowość, pomimo realizacji przede wszystkim celu gospodarczego, a więc racjonalno- egoistycznego, może być wykorzystana w celu wdrażania w życie idei sprawiedliwości, w różnych rozumieniach tej ostatniej, a więc w realizacji celu aksjologiczno-społecznego. Wskazano pola do zastosowania rachunkowości w dążeniu do sprawiedliwości oraz zastosowania idei sprawiedliwości w rachunkowości.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2017, 471; 336-345
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kierunek kariery zawodowej a koncepcje controllingu personalnego
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/582915.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
controlling
zarządzanie zasobami ludzkimi
controlling personalny
Opis:
Celem artykułu jest identyfikacja interpretacji controllingu personalnego przez osoby wybierające karierę w sferach rachunkowości oraz zarządzania zasobami ludzkimi. Stwierdzono, iż kierunek kształcenia i wybranej kariery zawodowej wpływa na koncepcję controllingu personalnego. Osoby nakierowane na rachunkowość uwypuklają kontrolę, monitorowanie, reguły, zasady i koszty. Osoby związane z HR interpretują go w kontekście zarządzania, uwzględniając relację pracodawca – pracownik, traktując tego ostatniego w sposób indywidualny. Zidentyfikowano dualistyczną interpretację controllingu kadrowego i wyodrębniono dwa podejścia. Pierwsze to koncepcja kadrowa, drugie – controllingowa. W pierwszym controlling personalny uznaje się za element zarządzania zasobami ludzkimi, a jednostkę organizacyjną zajmującą się nim sytuuje w dziale HR. W drugim z nich uznaje się go przede wszystkim za element systemu controllingu, a jednostkę organizacyjną zajmującą się nim umiejscawia się w dziale controllingu.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2018, 513; 293-303
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Etyka rachunkowości w spojrzeniu polskich badaczy. Metaanaliza monografii krajowych
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/580889.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
etyka
rachunkowość
etyka rachunkowości
metaanaliza badań
Opis:
Artykuł ma charakter teoretyczny. Jego celem jest ocena stanu badań z zakresu rachunkowości w polskiej myśli naukowej. Realizacja dokonana zostanie poprzez metaanalizę polskiej literatury naukowej traktującej o problematyce etyki rachunkowości o charakterze monografii książkowych oraz sylwetek naukowych badaczy.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2018, 506; 93-104
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcja frazeologizmów w wybranych poznańskich powieściach kryminalnych
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/645246.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
phraseology
crime fiction
modern literature
city
Poznań
Greater Poland
Polish language
Opis:
The function of phraseology in selected crime novels set in the city of PoznańThis article presents several patterns concerning the function of phraseology in contemporary crime novels set in the city of Poznań. Standard Polish phraseologisms make the characters’ speech more colloquial, natural and expressive and are used to convey their emotions. The use of phraseological units typical of the region of Greater Poland adds local colour and makes the novels more realistic by closely relating them to the space where they are set. The use of phraseology also serves to characterise the protagonists. The study analyses four novels: Arcymistrz (Grandmaster) by Piotr Bojarski, Polichromia (Polychromy) by Joanna Jodełka, Upiory spacerują nad Wartą (Ghosts Walking on the Warta) by Ryszard Ćwirlej and Elektryczne perły (Bone Pearls) by Konrad T. Lewandowski. Funkcja frazeologizmów w wybranych poznańskich powieściach kryminalnychArtykuł prezentuje kilka prawidłowości widocznych w funkcjonowaniu frazeologizmów w wybranych współczesnych powieściach kryminalnych, których akcja rozgrywa się w Poznaniu. Frazeologizmyogólnopolskie przede wszystkim sprawiają, że wypowiedzi bohaterów przypominają mowę potoczną, są bardziej naturalne i ekspresywne. Bohaterowie w ten sposób przekazują swoje emocje. Frazeologizmy typowe dla Wielkopolski dodatkowo oddają koloryt lokalny i sprawiają, że powieści są oryginalniejsze, ściśle związane z przestrzenią, w której rozgrywa się akcja. Poza tym użycie frazeologizmów pozwala scharakteryzować bohaterów. Analizie poddano cztery powieści różnych autorów: Arcymistrza Piotra Bojarskiego, Polichromię Joanny Jodełki, Upiory spacerują nad Wartą Ryszarda Ćwirleja oraz Elektryczne perły Konrada T. Lewandowskiego.
Źródło:
Adeptus; 2019, 13
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja etyki pomiaru osiągnięć w kontekście teorii interesariuszy
Measurement Ethics in Context of Stakeholder Theory
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/592954.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Etyka
Interesariusze
Zarządzanie
Ethics
Management
Stakeholders
Opis:
W artykule zaprezentowano możliwości zastosowania wybranych koncepcji etycznych w odniesieniu do pomiaru dokonań w kontekście teorii interesariuszy. Wyjaśniono istotę oraz ograniczenia i głosy krytyczne wobec teorii interesariuszy. Zaproponowano, w jakich zakresach pomiar dokonań może podlegać etyce. Dokonano analizy możliwości wykorzystania oraz ograniczeń wykorzystania wybranych teorii etycznych - etyki Kantowskiej i utylitaryzmu. Badania mają charakter studium teoretycznego bazującego na interdyscyplinarnych studiach z zakresu ekonomii, zarządzania, etyki, filozofii oraz historii moralności.
The possibilities of application of chosen ethics theories in relation to performance measurement in stakeholder theory context were presented in the paper. The essence of stakeholder theory as well as its limitations and critical voices against it were explained. The possibilities of usage of two chosen theories (Kantian ethics and utilitarianism) and their limitations were analyzed. The presented theoretical considerations are based on interdisciplinary literature review covering fields such as: economics, management, ethics, philosophy and the history of morality.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2015, 245; 174-182
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish research on accounting ethics. Predominating trends and pioneering approaches
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/582040.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
accounting ethics
accounting theory
ethics
accounting
moral philosophy
business ethics
professional ethics
Opis:
Literature overview presented in this paper aims to identify and explore the main trends and pioneering approaches in Polish scientific literature on accounting ethics. Predominant approach can be characterized as: applied, empiric, praxis-oriented, legallybased and accountant-focused. Research is carried out by scientists specializing in accounting. The main trends are: focusing on two professions (accountant and financial auditor), and two spheres: book-keeping and financial statements, interpreting accounting ethics from practical point of view, as applied ethics, limiting accounting ethics to legal aspects and professional codes.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2018, 515; 177-184
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Semantyka terminu „rachunkowość behawioralna”. Problemy znaczeniowe
Semantics of behavioral accounting. Problems of terminology
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/586276.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Behawioryzm
Rachunkowość
Rachunkowość behawioralna
Zachowanie
Accounting
Behavior
Behavioral accounting
Behaviorism
Opis:
W artykule zdiagnozowano problemy semantyczne związane z pojęciem rachunkowość behawioralna. Dokonano autorskiej klasyfikacji znaczeniowej różnych potencjalnych sposobów rozumienia tego terminu. Zaprezentowano wyniki badań empirycznych, które wykazały problemy ze zrozumieniem omawianego terminu oraz różnorodność jego interpretacji znaczeniowej. Stwierdzono, iż największy odsetek badanych rozumie ją jako dotyczącą zachowań związanych z rachunkowością. Znaczna też ich grupa nie rozumie pojęcia. Osoby nierozumiejące omawianego terminu starały się też stworzyć jego własną definicję, w szczególności poprzez analizę jego części składowych.
In the paper the semantic problems related to ‘behavioral accounting’ term were diagnosed. The author’s own classification of understanding of it was made. The outcome of empiric study was presented and they proved the problems with the understanding of behavioral accounting and variety of its semantic interpretations.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2016, 300; 150-160
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tłumacz jako autor tytułów filmów i seriali
Translator as the author of films’ and series’ titles
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109396.pdf
Data publikacji:
2017-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
translation
translator
films’ titles
series’ titles
ideonyms
onomastics
Opis:
The article’ aim is to show contemporary Polish translations of films’ and television series’ titles. It presents the differences between the original version and the Polish translation. The research was based on the titles of films produced in 2000 and later to show how contemporary films’ and series’ titles could be translate. After the analysis it is concluded that it is not possible to discuss contemporary tendencies in the translation of titles, because the translation depends mainly on the translator’s decision. He decides what elements of the original title are most important for him, sets the purpose of the translation, the compositional dominant and translates the title from one language into another. Translation is always presented in the series and is only one of many possible interpretations, and that’s why the translation criticism and the search for new solutions are an inherent part of the process.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2017, 17; 151-161
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od dawnego do współczesnego Poznania w kryminale
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/645304.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
detective story
literary onomastics
proper names
urbanonyms
place names
city
Opis:
From old-time to modern Poznań in detective storiesThe article discusses the image of Poznań in detective fiction written after 1989. The criminal stories were selected in such a way that their action takes place in different times, the purpose of the paper is to show how the choice of names affects the understanding of the novel’s content and compare the names used by the author with the real urban nomenclature with that of Poznan, both presently and in the period in which the piece is set. The main question posed is whether the time of action influences the selection of proper names and how the proper names were chosen for novels in which action takes place in earlier periods: whether the author uses historical urbanonyms, present ones or adopts a different strategy altogether. The article aims to show how the picture of Poznań is created in detective stories and how much it corresponds to reality. Od dawnego do współczesnego Poznania w kryminaleArtykuł pokazuje obraz Poznania w kryminałach napisanych po roku 1989. Kryminały zostały wybrane w taki sposób, aby ich akcja rozgrywała się w różnych czasach. Celem pracy jest pokazanie, jak dobór nazw własnych wpływa na zrozumienie treści dzieła oraz porównanie nazw z ówczesnym i współczesnym nazewnictwem miejskim Poznania. Główne pytanie stawiane w pracy dotyczy tego, czy czas akcji wpływa na dobór onimów oraz jak wygląda dobór onimów w kryminałach z akcją osadzoną we wcześniejszych latach. Czy autor odzwierciedla w powieści funkcjonujące wówczas realnie urbanonimy, opiera się na stanie współczesnym, czy obiera jeszcze inną strategię? Artykuł ma pokazać, jak kształtuje się przestrzeń Poznania w kryminale i czy historycznie oraz współcześnie odpowiada stanowi faktycznemu.
Źródło:
Adeptus; 2017, 9
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Controlling – koncepcja oraz metoda wspomagająca współpracę międzyorganizacyjną
Management control – concept and method supporting interorganizational cooperation
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/592293.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Controlling
Koncepcja zarządzania
Metoda zarządzania
Współpraca międzyorganizacyjna
Cooperation
Interorganizational
Management concept
Management control
Management method
Opis:
W artykule wykazano możliwości oraz ograniczenia controllingu jako koncepcji i metody wspomagającej współpracę organizacyjną. Udowodniono, że controlling może być uznawany za koncepcję zarządzania. Wykazano, że controlling może być uznany za metodę zarządzania. Udowodniono, iż wśród zadań controllera znajdują się działania, które mogą wspierać współpracę organizacyjną. Wskazano behawioralne aspekty, które mogą wspomagać lub ograniczać rolę controllera we wpieraniu współpracy organizacyjnej. Zastosowana procedura badawcza zawierała studia literaturowe oraz badania empiryczne. Studia literaturowe odnosiły się do uznania controllingu za metodę lub koncepcję zarządzania oraz do zadań controllera. Badania empiryczne dotyczyły zadań controllera oraz psychologicznych uwarunkowań pracy controllerów, stanowiących jednocześnie ograniczenia behawioralne dla udziału controllera w kształtowaniu współpracy międzyorganizacyjnej.
The possibilities and limitations of management control as concept and method supporting interorganizational cooperation were shown in the paper. It was proved that management control can be acknowledged as management concept and management method as well. It was shown that among controller’s tasks there are activities which can support interorganizational cooperation. The behavioral aspects which can support or limit interorganizational cooperation were identified. The research procedure included literature study and empiric research. Literature overview were related to management control as management concept and method and to controller’s task. The empiric research was related to the controller’s task and psychological determinants of controllers’ work which constitute the behavioral limit of possibilities of participation of controllers in interorganizational cooperation.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2015, 224; 173-184
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pomiar finansowych aspektów marketingu
The Measurement of the Financial Aspects of Marketing
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34613754.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
Opis:
Do celów działań marketingowych podejmowanych przez przedsiębiorstwo należy osiąganie dla niego korzyści finansowych. W związku z tym potrzebne staje się monitorowanie działalności marketingowej z punktu widzenia przynoszonych przez nią efektów finansowych. Służyć do tego może zastosowanie odpowiednich wskaźników, mierzących finansowe aspekty marketingu. W artykule zaproponowane są wybrane wskaźniki finansowe dotyczące działalności marketingowej.
Financial benefits for the company are among the goals of the marketing activities carried out by the company. Therefore monitoring marketing activities from the financial point of view is necessary. Special indicators measuring the financial outcomes of marketing can serve this purpose. Particular marketing financial indicators are recommended in the paper.
Źródło:
Problemy Zarządzania; 2007, 5, 2(16); 57-64
1644-9584
Pojawia się w:
Problemy Zarządzania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy budżetowania kosztów zasobów ludzkich
Problems of budgeting for human resources costs
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43469290.pdf
Data publikacji:
2008-10-04
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
Opis:
Do najcenniejszych zasobów przedsiębiorstw funkcjonujących na rynkach konkurencyjnych należą pracownicy. W związku z tym w odpowiedni sposób powinny być planowane kadry, a także związane z nimi koszty. Ze względu na specyfikę tych zasobów oraz różnorodność kosztów z nimi związanych, a także czynników wpływających na ponoszenie, wysokość oraz moment ponoszenia tych kosztów w ich budżetowaniu pojawiają się szczególne problemy, nieistniejące lub rzadkie w przypadku budżetowania kosztów innych obszarów funkcjonalnych, takich jak np. produkcja lub sprzedaż.
Among the most valuable resources of companies operating in competitive markets are employees. Consequently, staffing, as well as the associated costs, should be planned accordingly. Due to the specific nature of these resources and the variety of costs associated with them, as well as the factors influencing the incurrence, amount and timing of these costs, special problems arise in their budgeting, which do not exist or are rare in the case of cost budgeting for other functional areas, such as production or sales, for example.
Źródło:
Problemy Zarządzania; 2008, 6, 3(21); 154-162
1644-9584
Pojawia się w:
Problemy Zarządzania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Onomastykon wybranych poznańskich powieści kryminalnych (urbanonimy i antroponimy)
Onomastics in selected detective stories about Poznań (urbanonyms)
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496928.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
powieść kryminalna
miasto
antroponimy
urbanonimy
onomastyka literacka
detective story
city
proper names
urbanonyms
literary onomastics
Opis:
Celem artykułu jest pokazanie przestrzeni Poznania we współczesnym kryminale ze szczególnym uwzględnieniem warstwy onimicznej (urbanonimów oraz antroponimów) oraz tego, jak nazwy wpływają na obraz miasta i jego mieszkańców wyłaniający się z kart powieści. W artykule analizie poddano pięć kryminałów czworga różnych autorów. Kryminalny Poznań przypomina rzeczywiste miasto, ale nie jest jego odwzorowaniem, a zastosowane nazwy zazwyczaj spełniają inne funkcje niż tylko lokalizacja w przestrzeni. Autorzy przedstawiają miasto jako przestrzeń tętniącą życiem, będącą czasami niezależnym bohaterem (jak u Ryszarda Ćwirleja), a czasami przede wszystkim tłem wydarzeń (w powieściach pozostałych autorów). Literacki Poznań wyróżnia także szereg nazw charakterystycznych, powtarzających się w powieściach, które wyróżniają miasto na tle innych metropolii.
The aim of the article is to present Poznań's space in contemporary crime, with particular emphasis on the literary onomastics (urbanonyms and proper names) and show how names can influence the image of the city and its inhabitants. I have analyzed five detective stories which were written by four different authors. Literary city and the real one bear a lot of resemblance, but they are not the same. Urbanonyms and proper names used in novels usually perform different functions than just the location in space. The authors portray the city as a bustling, sometimes city is as important as the literary heroes (in Ryszard Ćwirlej's books), and sometimes it is just the background of the events (in the novels written by other authors). Literary Poznań also distinguishes a number of characteristic names, repeated in novels, which distinguish the city against the others.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2018, 1(17); 51-62
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Genetycznie uwarunkowane zaburzenia hemostazy w patogenezie udaru niedokrwiennego mózgu
Genetically determined disorders of haemostasis in the pathogenesis of ischemic stroke
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038815.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
krzepnięcie
udar niedokrwienny mózgu
fibrynoliza
polimorfizm
coagulation
ischemic stroke
polymorphism
fibrinolysis
Opis:
In physiological conditions, the hemostasis system performs two basic functions: stops bleeding by forming blood clots and keeps the circulating blood fl owing by dissolving the clot. The processes of coagulation and fi brinolysis in a state of homeostasis and are controlled by activators and inhibitors. Numerous studies have demonstrated the existence of the relationship between genetically conditioned bleeding disorders/fibrinolysis and an increased risk of ischemic stroke. Among these disorders are the shortage of coagulation inhibitors (AT, protein C and S, heparin cofactor II) and genetically determined high levels of coagulation/fibrinolysis protein (fibrinogen, thrombin-antithrombin complexes and plasminogen activator inhibitor), as well as mutations/polymorphisms of genes encoding coagulation components (factor V, prothrombin, platelet glycoprotein). Clinically, these disorders are risk factors for ischemic stroke and intensify the process of coagulation, favoring embolic-thrombotic incidents. Currently, the wide access to genetic, immunological and biochemical testing allows one to diagnose the causes of stroke. Hence, determination of the concentrations of natural anticoagulants and fibrinogen in plasma as well as the analysis of genetic polymorphisms and mutations occurring in genes encoding coagulation/fibrinolysis seem to be useful in the diagnosis. The results of genetic analysis may allow one to determine the clinical phenotype of the disease, which can be used in estimating the risk of stroke.
W warunkach fizjologicznych układ hemostazy pełni dwie podstawowe funkcje: zatrzymuje krwawienie przez tworzenie skrzepliny oraz utrzymuje płynność krwi poprzez rozpuszczenie skrzepu. Procesy krzepnięcia i fibrynolizy pozostają w stanie homeostazy i kontrolowane są przez odpowiednie aktywatory i inhibitory. W licznych badaniach udowodniono istnienie związków między genetycznie uwarunkowanymi zaburzeniami krzepnięcia/fibrynolizy a zwiększonym ryzykiem udaru niedokrwiennego mózgu. Do zaburzeń tych należą niedobory inhibitorów krzepnięcia (AT, białek C i S, kofaktora heparyny II), a także uwarunkowane genetycznie wysokie stężenia białek układu krzepnięcia/ fibrynolizy (fibrynogen, kompleksów trombina-antytrombina i inhibitora aktywatora plazminogenu) oraz mutacje/polimorfizmy genów kodujących elementy układu krzepnięcia (czynnika V, protrombiny, glikoprotein płytkowych). Klinicznie zaburzenia te należą do czynników ryzyka udaru niedokrwiennego mózgu i nasilają proces wykrzepiania, sprzyjając incydentom zatorowo-zakrzepowym. Obecnie szeroki dostęp do badań genetycznych, immunologicznych i biochemicznych umożliwia postawienie właściwej diagnozy przyczyn wystąpienia udaru mózgu. Stąd też przydatne w diagnostyce wydają się oznaczanie stężeń naturalnych antykoagulantów i fibrynogenu w osoczu oraz analiza genetyczna polimorfizmów i mutacji występujących w genach kodujących czynniki krzepnięcia/fibrynolizy. Wyniki analiz genetycznych mogą pozwolić określić fenotyp kliniczny choroby, co może być wykorzystane przy szacowaniu ryzyka wystąpienia udaru.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2012, 66, 4; 48-55
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postrzeganie roli współczesnego księgowego. Badania z zastosowaniem metafory zoomorficznej
Perception of the contemporary accountant role. Qualitative research using zoomorphic metaphor
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/593083.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Badanie narracji
Księgowy
Metafora
Metafora zoomorficzna
Projekcja
Accountant
Metaphor
Narration analysis
Projection
Zoomorphic metaphor
Opis:
W artykule badano postrzeganie roli współczesnego księgowego. Zastosowano badania jakościowe, a konkretnie wykorzystano metaforę zoomorficzną. Przeanalizowano otrzymane na podstawie projekcji metafory zwierzęce oraz towarzyszącą im narrację uzasadniającą wybór. Badaniu poddano osoby studiujące na kierunku finanse i rachunkowość, specjalizacji rachunkowość i auditing, które zgodnie z deklaracjami oraz wybranym kierunkiem studiów można uznać za przyszłych księgowych. W rezultacie zastosowanej procedury badawczej uzyskano spójny obraz pracy księgowego.
The paper investigates the perception of contemporary accountant role. The zoomorphic metaphor is used. The projected animal metaphors and the choiceexplaining narration is analyzed. The research group consisted of person studying finance and accounting specializing in accounting and auditing who, according to their declarations and chosen field of education, can be recognized as future accountants. As a result the coherent portrait of accountant is depicted.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2017, 341; 252-263
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, t. 27: Przestrzenie językoznawstwa. Prace dedykowane Profesor Irenie Sarnowskiej-Giefing, red. Magdalena Graf, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2014, ss. 219
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1045029.pdf
Data publikacji:
2016-08-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2016, 23, 1; 187-191
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Controllingowe wsparcie usprawnienia pracy menedżera oraz optymalizacji jej efektów
Controlling Support in Enhancing the Managerial Work and Optimalization of its Effects
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43469345.pdf
Data publikacji:
2008-12-04
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
Opis:
Ze względu na istotną rolę pracy kierowniczej dla rezultatów osiąganych przez przedsiębiorstwo, zadania kierownicze i ich realizacja powinny być odpowiednio usprawniane, zaś ich efekty w postaci konkretnych wyników - optymalizowane. W optymalizacji tej zarządzanie wspomagane może być skutecznie przez controlling. W niniejszym artykule objaśniona jest rola, jaką controllingowi we wsparciu zarządzania wyznacza teoria, oraz zadania stojące przed nim w praktyce w kontekście usprawniania pracy menedżera i optymalizacji efektów realizacji zadań kierowniczych.
Due to the essential role the managerial work plays in organizational results, both the managerial tasks and their realization should be ameliorated, and their effects, in the form of solid results - optimalized. The article presents the role designated to controlling, in support of managing, by theoretical basis and by the tasks that are given in practical context of enhancing managerial work and optimalization of managerial tasks' results.
Źródło:
Problemy Zarządzania; 2008, 6, 4(22); 89-102
1644-9584
Pojawia się w:
Problemy Zarządzania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Typology of ethical theories based on the criterion of moral judgement and their applicability in the auditor’s and accountant’s professions
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/580795.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
auditor
accountant
ethical theory
meta-ethics
Carnap
Opis:
The article analyses accountant’s and auditor’s ethics from the meta-ethical point of view. The purpose of the paper is to determine which type of ethical theories has the best applicability to the judgment of accountant’s and auditor’s deeds. The author uses the ethical theories typology introduced by Carnap in order to analyze their applicability to auditor’s and accountant’s profession. According to the findings of the article, the nominalitstic approach to ethics has the highest applicability to the accountant’s and auditor’s ethics.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2017, 474; 41-52
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Controlling w paradygmacie interpretatywno-symbolicznym: metafora controllera a jego rola w przedsiębiorstwie
Controlling in interpretative-symbolic paradigm: controller’s metaphor and his role in company
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/593097.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Controller
Controlling
Metafora
Metaphor
Opis:
Przedstawione w niniejszym artykule rozważania przyjmują spojrzenie prezentowane w interpretacyjno-symbolicznym paradygmacie nauk o zarządzaniu. Badania mają charakter jakościowy. Celami opracowania są: a) określenie roli controllera w przedsiębiorstwie poprzez analizę istniejących jego metafor, b) zaproponowanie własnej metafory controllera oddającej jego rolę w przedsiębiorstwach stosujących controlling rozumiany w ujęciu zarządczym. Postawiono następujące pytanie badawcze: W jaki sposób metafory controllera objaśniają jego rolę w zarządzaniu przedsiębiorstwem?
The discourse presented in this paper is conducted from the interpretativesymbolic management paradigm viewpoint. The research has the qualitative character. The objectives are following: a) defining of controller’s role in company by the analysis of existing controller metaphors, b) elaboration of author’s own metaphor of controller, defining controller’s role in company where controlling is understood in managerial dimension. The following research question was addressed: In which manner the controller’s metaphors explain his role in company management.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2018, 369; 173-183
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Normy, wartości i własny obraz zespołów projektowych studentów rachunkowości i auditingu
Norms, values and self-image of accounting and auditing students’ project teams
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/580871.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
praca zespołowa
studenci rachunkowości
rachunkowość behawioralna
metody projekcyjne
technika zdań niedokończonych
teamwork
accounting students
behavioral accounting
projective methods
unfinished sentences technique
Opis:
Celem artykułu była identyfikacja norm grupowych, postrzegania korzyści z pracy grupowej oraz własnego obrazu grupy występujących w zespołach projektowych studentów kierunku rachunkowość i auditing. Badania przeprowadzono w nurcie rachunkowości behawioralnej, polegającym na badaniu zjawisk psychospołecznych jej towarzyszących oraz zachowań z nią związanych. Badania miały charakter jakościowy. Zastosowana została metoda projekcji. Wykorzystano technikę zdań niedokończonych.
The goal of the paper was the idenetification of group norms, perception of group work advantages and self-image of project teams consisting of accounting and auditing students. The research was conducted in the behavioral auditing paradigm in which accounting- related socio-psychological phenomena and accounting-related behavior is analysed. Research had a qualitatuve charcater. The projective method was used. The unfinnised sentences technique was applied.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2019, 544; 201-212
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Statutory auditors’ self-perception and their perception of audited companies and accountants. Behavioral research with the use of metaphors
Autopercepcja biegłych rewidentów oraz ich postrzeganie audytowanych firm oraz księgowych. Badania behawioralne z użyciem metafor
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/516118.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Stowarzyszenie Księgowych w Polsce
Tematy:
behavioral accounting
statutory auditors
accountants
audited companies
perception
metaphor
rachunkowość behawioralna
biegli rewidenci
księgowi
audytowane przedsiębiorstwa
percepcja
metafora
Opis:
The study investigates the self-perception of statutory auditors and their perception of accountants, the relationship between accountants and statutory auditors, and the perception of audited companies. The research presented in the paper has a behavioral character. The methods and subject are both derived from psychology, social sciences, and linguistic and cognitive sciences. The research takes a qualitative approach. It uses projection, metaphors, and narrative analysis. The findings show that accountants are perceived by statutory auditors mainly in the context of their hard work, the necessity to constantly learn, that they are cunning and used by other workers, and that they are underestimated by their superiors. Auditors characterize themselves as clever, hard-working, face problems of unstable and unclear regulations, and that they oppose an audited company’s owners. Auditors have an organic, mechanistic, and systemic view of companies, perceiving them mostly in the context of different parts (organizational units) that work together.
W artykule badana jest autopercepcja biegłych rewidentów, postrzeganie przez nich zawodu księgowego, relacji między księgowym a biegłym rewidentem oraz postrzeganie audytowanych przedsiębiorstw. Badania przedstawione w artykule mają charakter behawioralny. Zarówno metody, jak i przedmiot badań pochodzą z psychologii, socjologii, lingwistyki oraz kognitywistyki. W badaniu przyjęto podejście jakościowe. Zastosowano projekcję, metafory oraz analizę narracji. Wyniki wskazują, iż księgowi postrzegani są przez biegłych rewidentów głównie w kontekście ciężkiej pracy, konieczności ciągłego kształcenia się, przebiegłości, bycia wykorzystywanymi przez innych pracowników firmy oraz niedocenianymi przez przełożonych. Rewidenci charakteryzują samych siebie jako przebiegłych, ciężko pracujących, napotykających często problemy niestabilnych i niejasnych przepisów oraz konfrontujących się z właścicielami audytowanych firm. Biegli rewidenci prezentują mechanistyczne, organiczne i systemowe rozumienie badanych jednostek, postrzegając je głównie w kontekście różnych współdziałających części (jednostek organizacyjnych).
Źródło:
Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości; 2019, 103(159); 227-242
1641-4381
2391-677X
Pojawia się w:
Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Etyka księgowego i biegłego rewidenta w świetle zjawiska finansokracji. Pomiędzy etyką ogólną a szczegółową
Ethics of auditors and accounants in the context of finansization. Between general and specific ethics
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/586171.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Etyka biegłego rewidenta
Etyka księgowego
Etyka ogólna
Etyka rachunkowości
Etyka szczegółowa
Finansokracja
Accountant’s ethics
Accounting ethics
Auditor’s ethics
Financialization
General ethics
Specific ethics
Opis:
W artykule podjęto tematykę etyki zawodów związanych z rachunkowością – księgowego i biegłego rewidenta w kontekście zjawiska finansokracji. Rozważano charakter ich etyki. Poszukiwano odpowiedzi na pytanie, czy jest ona tworzona odgórnie i bazuje na ogólnych teoriach etycznych, czy też ma charakter etyki oddolnej, szczegółowej, bazującej na charakterystyce zawodów związanych z rachunkowością. W konsekwencji dążono do określenia zalet i wad przyjętego w polskiej gospodarce podejścia do etyki rachunkowości. Artykuł bazuje na studiach literaturowych, w szczególności monografii dotyczących etyki rachunkowości autorstwa polskich badaczy. Zbadano także zawartość przyjętych w Polsce dla rachunkowości kodeksów etyki, aktów prawnych regulujących rachunkowość, a także publikacji organizacji umocowanych do formułowania ocen w zakresie etyki.
The paper presents the problems of ethics of accounting-related professions such as accountants and auditors in the context of financialization phenomena. The character of their ethics is investigated. The question whether it is “top-down” made and based on the general ethical theories or “bottom-up” made, specific and based on characteristic of accounting-related professions is addressed. As a consequence, the advantages and disadvantages of approach to accounting ethics existing in Polish business are explored. The article is based on literature study concerning especially books on accounting ethics written by Polish scientists. Also, the author analyses the content of accounting ethics codes which function in Poland, content of legal acts regulating accounting and the information provided by organizations which are legitimate to to formulate the judgements on ethics.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2017, 322; 138-150
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transfer negatywny w nauczaniu Słoweńców języka polskiego jako obcego – trudności i rozwiązania
Negative transfer in teaching Slovenes Polish as a foreign language: problems and solutions
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28395214.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
transfer negatywny
interferencja
glottodydaktyka polonistyczna
negative transfer
interference
Polish language glottodidactics
Opis:
W artykule podjęto tematykę nauczania Słoweńców języka polskiego jako obcego. Zaprezentowano wpływ transferu negatywnego na naukę polskiego przez Słoweńców oraz omówiono popełniane przez nich błędy wynikające z interferencji. Materiał został wyekscerpowany z prac pisemnych studentów studiów magisterskich na polonistyce w Lublanie. Transfer negatywny zachodzi na wszystkich poziomach nauki, także u uczniów biegle posługujących się językiem polskim. W artykule zaprezentowano również skuteczne strategie pracy ze Słoweńcami nad wyeliminowaniem błędów transferu negatywnego – odejście od strategii komunikacyjnej na rzecz podejścia kontrastywnego, zadań translatorskich i ćwiczeń opartych na technice drylu językowego.
The article deals with the topic of teaching Polish as a foreign language to Slovenes. The aim is to present the impact of the negative transfer on learning Polish by Slovenes and to discuss the errors they make due to interference. The material was excerpted from the written works of MA students of Polish Studies in Ljubljana. Negative transfer occurs at all levels of language education, also among students who are fluent in Polish. The article also presents effective strategies for working with Slovenes to eliminate negative transfer errors, i.e. a departure from a communication strategy in favour of a contrastive approach, translation tasks and exercises based on the technique of language drill.
Źródło:
Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego; 2022, 31; 1-11
0208-5011
2353-9577
Pojawia się w:
Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metaphors by which controllers are seen. The image of the controller profession in the eyes of controlling students
Metafory, według których są postrzegani contollerzy. Wizerunek zawodu controllera w oczach studentów controllingu
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52691304.pdf
Data publikacji:
2022-06-21
Wydawca:
Stowarzyszenie Księgowych w Polsce
Tematy:
controller
image
perception
behavioral accounting
metaphor
projection
Opis:
Purpose: The study aims to identify the image of the controller profession by students of controlling. The research question is: How do potential future controllers perceive the controller profession? Methodology/approach: The investigation presented in this paper takes a qualitative approach. The study uses metaphors and projection – the Forced Metaphor Elicitation Technique and narrative analysis. Findings: The image of controllers is varied. They are viewed as intelligent, cunning, clever, good strategists, and observers. They possess adaptation capabilities, intuitive thinking, and creativity. Their job is characterized by using different tools and working with massive amounts of data, documents, tables, and graphs. A controller’s position is seen as significant as they enhance results, watch over other workers, and minimize mistakes and costs. Controllers are respected or even feared, dangerous, and sometimes they play the role of an alpha wolf. Research limitations/implications: The findings of the study may be culture-sensitive. This limitation calls for intercultural research in various countries to enable an understanding of the controller’s role across the globe. Value: The paper proves the appropriacy of applying the symbolic-interpretive paradigm in behavioral accounting research. The research is one of the first investigations in accounting, and probably first in controlling, to demonstrate that the metaphors used to describe controllers reveal how the controller’s role, tasks, and work are seen. The findings can be applied in accounting education, career planning in accounting, and in shaping the professional image by associations of accountants and controllers. The image of controllers displayed future controllers reveals the direction in which controlling is probably headed.
Źródło:
Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości; 2022, 46(2); 195-212
1641-4381
2391-677X
Pojawia się w:
Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój somatyczny chłopców i dziewcząt wiejskich w wieku 6–19 lat z województwa podkarpackiego na tle serii miejskiej
The somatic development of rural boys and girls aged 6–19 from the Podkarpackie voivodeship against the urban series
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437877.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
dzieci i młodzież wiejska
parametry somatometryczne wskaźniki wagowo-wzrostowe wskaźnik Marty’ego
rural children and youth somatometric parameters
weight-height indices
Marty’s index
Opis:
Wstęp: W pracy przedstawiono rozwój wybranych parametrów somatometrycznych oraz wskaźników proporcji ciała u chłopców i dziewcząt wiejskich w wieku od 6–19 lat z regionu Podkarpacia w porównaniu z serią miejską z Rzeszowa. Materiał i metoda: Badaniami antropometrycznymi objęto 1887 chłopców i 1809 dziewcząt wiejskich (3,5 % populacji generalnej) z zastosowaniem techniki martinowskiej. W pracy uwzględniono trzy cechy metryczne: wysokość (B-v), masę ciała i obwód klatki piersiowej (xiphiale (xi)). Wartości powyższych parametrów stały się podstawą do obliczenia wskaźników: Marty’ego, Rohrera i Liviego. Otrzymane dane poddano opracowaniu statystycznemu z wykorzystaniem programu Microsoft Offi Excell 2003. Wyniki: Rozwój wartości wysokości, masy ciała i obwodu klatki piersiowej generalnie utrzymuje się na niższym poziomie wśród dzieci i młodzieży wiejskiej na tle populacji miejskiej. Istotne statystycznie różnice analizowanych parametrów stwierdzono w niektórych klasach wieku. Przedstawiciele obu płci ze środowiska wiejskiego charakteryzują się słabszą budową ciała (z wyjątkiem 7- i 18-letnich chłopców) aniżeli badani z Rzeszowa. Wśród chłopców wiejskich w okresie 6–11 lat i w 13 r.ż. zarejestrowano trend do gracylizacji budowy ciała, zaś u 12- i 15-latków oraz 17–18 r.ż. tendencję przeciwstawną w porównaniu z populacją miejską. W 14 i 16 r.ż. badane proporcje ciała ulegają wyrównaniu. W odcinkach ontogenezy: 6–10 i 13–15 lat dziewczęta wiejskie cechują się smuklejszą budową ciała, natomiast 11-, 16- i 17-latki – masywniejszą na tle dziewcząt miejskich.Przybliżone proporcje wagowo-wzrostowe zaobserwowano u dziewcząt w 12 i 18 r.ż. Wnioski: Wykazane różnice zarówno w odniesieniu do wartości przedstawionych parametrów somatometrycznych, jak i wskaźników budowy ciała uwidaczniają potrzebę kontynuowania powyższych badań w środowisku wiejskim.
Introduction: The study presents the development of chosen somatometric parameters and indices of the body proportions of rural boys and girls aged 6–19 from the Podkarpacie region in comparison with the urban series from Rzeszów. Material and method: The anthropometric research was conducted on 1,887 rural boys and 1, 809 girls (3,5 % of the overall population) and Martin’s measurement technique was applied. In this study three metric characteristics were taken into consideration: the body height (B-v), the body mass and the chest circumference (xiphoidale (xi)). The values of the above mentioned parameters form the basis for the calculation of the indices: Marty’s, Rohrer’s and Livi’s. The obtained data were analysed statistically by means of the Microsoft Offi Excel 2003 program. Results: The development of the values of the body height , the body mass and the chest circumference is generally on a lower level when rural children and youth are considered , in comparison with the urban population. Statistically signifiant diffrences of the analysed parameters occurred in some age groups. The representatives of both sexes of the rural environment are characterised by a weaker body build (with the exception of 7- and 18-year-old boys) , than the examined ones from Rzeszów. The rural boys aged 6–11 and 13 showed the gracilization trend of the body build , whereas among the boys at the ages of 12 and 15 and 17–18 the reverse tendency occurred in comparison with the urban population. The body proportions become equal at the ages of 14 and 16. In the sections of ontogenesis the rural girls aged 6–10 and 13–15 indicate a more gracile body build, while the girls aged 11, 16 and 17 show a more massive body build in comparison with the urban girls. Similar weight-height proportions were observed among the girls aged 12 and 18. conclusions: Pointed out diffrences , both in relation to the values of presented somatometric parameters and indices of the body build, clearly prove that the studies in the rural environment need to be continued.
Źródło:
Medical Review; 2012, 3; 288-310
2450-6761
Pojawia się w:
Medical Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Święty cesarz i Słowianie. Znaczenie ideowe wątku polskiego w Żywocie św. Henryka oraz Miracula Sancti Heinrici
The Holy Emperor and the Slavic Peoples. The Ideological Significance of the Polish Presence in Miracula Sancti Heinrici
Der heilige Kaiser und Slawen. Zur ideologischen Bedeutung des polnischen Motivs in Leben und Wunder des Heiligen Heinrichs
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/666116.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Heinrich II. der Heilige
Slaven
Polen
Bamberg
Saint Henry
Slavic people
Polska
Opis:
Die Arbeit setzt sich zum Ziel, eine Passage aus dem Bericht des 12. Jahrhunderts über die Wunder von Heinrich II. dem Heiligen zu analysieren. Der besprochene Bericht entstand zum Zwecke der Förderung des Kultes des deutschen Herrschers. Im Artikel werden solche Hand‑ lungsstränge behandelt, die mit der Wahrnehmung von den Slawen und den slawischen Län‑ dern durch den Bamberger Klerus des 12. Jahrhunderts - den Kollektivautor des Textes Miracula Sancti Heinrici - verbunden sind. Besonderes Augenmerk richtet sich auf die Fragen, die mit dem Konzept zusammenhängen, den Kult von Heinrich II. außerhalb der Reichsostgrenzen zu fördern und ihn in Polen einzuimpfen. Im Artikel werden zwei Passagen der Quelle ana‑ lysiert, die die Ideen dokumentieren, den Kult des heiligen Kaisers auf die slawischen Länder und insbesondere auf Polen zu übertragen. In der einen Passage wird das Wunder der Heilung eines Slawen aus Merseburg beschrieben, die andere handelt von der Vision des Bischofs Wer‑ ner von Płock. Die Überlegungen betreffen die ideologische Aussagekraft der genannten Quel‑ lenbeispiele unter Berücksichtigung des historischen Kontextes der Entstehung von miraculum.
The article analyzes a fragment of the 12th-century account of the miracles of Henry II, created for the purposes of promoting the cult of this Holy German Emperor. The article, therefore, discusses the narrative threads regarding the perception of the Slavic peoples by 12th-century Bamberg clergy, the collective authors of Miracula Sancti Heinrici, with particular emphasis placed upon the conception of promoting the cult of Henry II beyond the boundaries of the Reich and transplanting it to Poland. To that end, the article analyzes two excerpts from the manuscript, which document the intentions of transplanting the cult of the Holy Emperor to the territory of the Slavic lands, and Poland in particular. The first of those excerpts concerns an account of the miraculous healing of a Slavic man in Merseburg, while the second recounts a vision of Werner, the Bishop of Płock. Therefore, the article considers first and foremost the ideological meaning of the discussed examples excerpted from the source text, including the historical context of its creation. 
Źródło:
Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2019, 11; 51-66
2080-492X
2353-9720
Pojawia się w:
Średniowiecze Polskie i Powszechne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O znaczeniu myślenia kontrfaktycznego w przemianach wschodniorzymskiej religijności wobec serii katastrof epoki Justyniana
The role of counterfactual thinhing in the transformation of Eastern Roman religiosity towards the series of catastrophes of the Justinian age
Autorzy:
Nowak, Marta Helena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20312178.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
Counterfactual thinking
Justinian's plague
conceptual blending
iconolatry
the cult of Virgin Mary
myślenie kontrfaktyczne
plaga Justyniana
integracja pojęciowa
ikonolatria
kult maryjny
Opis:
In the sixth century, a series of natural disasters struck the Eastern Roman Empire, the most serious of which was the plague that raged from 541 to 542. The contemporary consensus is that Justinian's reign brought a fundamental cultural transformation and, according to Misha Meier's (2016) research, the plague marked a significant caesura in the transition from late antiquity to the Byzantine Middle Ages. The article is based on the assumption that the catastrophic events were a trigger for the transformation of the therapeutic piety, the development of which was conditioned by the ability to project the unreal. The purpose of the paper was to analyse counterfactual projections in rituals created as a response to the disasters besetting in the age of the Emperor Justinian. The author proposes to treat these religious formulas as visualised forms of counterfactual thinking based on the integration of cause and effect, according to the theory of conceptual blending. The article concludes that in case of the 6th century, counterfactual thinking enabled the transformation and development of early mediaeval culture and may have reduced the stress associated with the catastrophic events that affected the society of the Byzantine Empire.
Źródło:
Historyka studia metodologiczne; 2022, 52; 327-348
0073-277X
Pojawia się w:
Historyka studia metodologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Produkty lecznicze i wyroby medyczne reklamowane na łamach „Gazety Toruńskiej” (1867–1921). Wybrane przykłady
Medical products advertised in „Gazeta Toruńska”(1867–1921). Selected examples
Heilprodukte und medizinische Erzeugnisse in der Werbung der „Gazeta Toruńskaˮ(1867–1921). Ausgewählte Beispiele
Autorzy:
Zdrojewska-Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/529425.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Towarzystwo Miłośników Torunia
Tematy:
"Gazeta Toruńska"
medycyna
medicin
Źródło:
Rocznik Toruński; 2016, 43; 205-224
0557-2177
Pojawia się w:
Rocznik Toruński
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania nad controllingiem w ośrodku wrocławskim. Perspektywa trzydziestolecia 1990–2020
Autorzy:
Nowak, Edward
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1917422.pdf
Data publikacji:
2021-06-21
Wydawca:
Stowarzyszenie Księgowych w Polsce
Tematy:
controlling
stan badań
teoria controllingu
ogólne zagadnienia controllingu
instrumenty controllingu
Opis:
Cel: Celem artykułu jest podsumowanie trzydziestolecia badań nad controllingiem we wrocławskim ośrodku akademickim. Metodyka/podejście badawcze: W artykule dokonano analizy publikacji z zakresu controllingu, autorstwa wrocławskich naukowców. W badaniu zastosowano analizę zawartości i analizę treści publikacji. Opracowania przenalizowano według czasu, typu publikacji, a także problematyki. Wyniki: Łącznie zidentyfikowano 449 prac poświęconych controllingowi. Wyodrębniono sześć podstawowych obszarów badawczych. Należą do nich: ogólne zagadnienia controllingu, instrumenty controllingu, controlling obszarowy, informacyjne wspomaganie controllingu, organizacja controllingu oraz „miękkie” aspekty controllingu. W artykule zidentyfikowano także obszary badań nad controllingiem, charakteryzujące się wysokim potencjałem badawczym. Zaliczano do nich: „miękkie” aspekty controllingu, relacje między controllingiem a społeczną odpowiedzialnością biznesu, controlling branż, w których wcześniej go nie stosowano, informacyjne aspekty controllingu w kontekście nadmiaru informacji, wykorzystanie współczesnych osiągnieć innych nauk (np. neuronauki) w badaniach nad controllingiem. Oryginalność/wartość: artykuł zawiera pierwszą pogłębioną i całościową analizę publikacji naukowców ośrodka wrocławskiego z zakresu controllingu.
Źródło:
Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości; 2021, 45(2); 85-102
1641-4381
2391-677X
Pojawia się w:
Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Controlling research in the Wroclaw academic community. A thirty-year perspective (1990–2020)
Autorzy:
Nowak, Edward
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1917416.pdf
Data publikacji:
2021-06-21
Wydawca:
Stowarzyszenie Księgowych w Polsce
Tematy:
controlling
research state-of-the-art
controlling theory
general controlling problems
controlling tools
Opis:
Purpose: The paper's goal is to summarize thirty years of controlling research in the Wroclaw academic community. Methodology/approach: In the paper, content analysis and textual analysis of controlling-related publications of researchers from Wroclaw are performed. The publications are analyzed in the dimensions of time, publication type, and scope. Findings: The study identifies four hundred and forty-nine publications on controlling. It recognizes six main research areas: general controlling problems, controlling tools, domain-specific controlling, informational support of controlling, controlling organization, and “soft” aspects. In the paper, the research areas with large research potential are identified: “soft” aspects of controlling, relations between controlling and corporate social responsibility, controlling in branches where it has not been applied before, information-related issues of controlling in the content of abundance of information, and using discoveries of modern sciences, such as neuroscience, in controlling research. Value: the paper contains the first in-depth and holistic analysis of publications of Wroclaw researchers concerning controlling.
Źródło:
Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości; 2021, 45(2); 85-102
1641-4381
2391-677X
Pojawia się w:
Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The potential of using psychometric tests in Polish accounting research
Autorzy:
Kabalski, Przemysław
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/53352702.pdf
Data publikacji:
2023-11-29
Wydawca:
Stowarzyszenie Księgowych w Polsce
Tematy:
psychometrics
psychological tests
accounting
behavioral accounting
Opis:
Purpose: To demonstrate the rationale for using psychometric tests in accounting research and show the spectrum of possibilities for such research in the context of skepticism towards them in Polish academia. Methodology/approach: Deduction and a scoping literature review. Findings: We confirm that personality traits and states of the human mind affect the accounting process, and psychometrics is a field with strong theoretical foundations and well-developed empirical tools. This means that the use of psychometric tests in accounting research indisputably makes sense. Thereby, the skepticism towards psychometric research in accounting in Polish academic accounting society is questioned. Originality/value: We conducted an extensive review of the accounting research that used psychometric tests. We demonstrate the rationale for the use of psychometric testing in accounting.
Źródło:
Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości; 2023, 47(4); 91-116
1641-4381
2391-677X
Pojawia się w:
Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan zaawansowania controllingu personalnego w Lasach Państwowych oraz kierunki jego rozwoju
Autorzy:
Nowak, Marta
Sadowska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/53612484.pdf
Data publikacji:
2024-03-04
Wydawca:
Stowarzyszenie Księgowych w Polsce
Tematy:
controlling
controlling personalny
Lasy Państwowe
zasoby ludzkie
służba leśna
nadleśnictwo
Opis:
Cel: Celem artykułu jest identyfikacja stanu zastosowania koncepcji controllingu personalnego w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe (LP) oraz wskazanie kierunków jego rozwoju. Metodyka/podejście badawcze: Dokonano triangulacji metod badawczych oraz danych. Wykorzystano podejście ilościowe i jakościowe. Dokonano analizy źródeł wtórnych, prowadzono badania ilościowe pierwotne (metoda ankietowa), w wyniku analizy zaobserwowanych zjawisk dokonano syntezy wyników. Przedstawiono wytyczne dla LP (mapa controllingu personalnego) oraz wskazano na dalsze kierunki badań. Wykorzystano techniki graficznej prezentacji danych. Wyniki: LP ponoszą wysokie koszty administracyjne. Są to głównie koszty zarządzania zasobami ludzkimi. LP dysponują zasobami ludzkimi o wyjątkowym charakterze. Controlling personalny nie jest znany, nie jest wykorzystywany w LP; występują pojedyncze zadania controllingu. LP rzadko sporządzają analizy struktur zatrudnienia czy budżety operacyjno-kadrowe; rzadko dokonują pomiaru dokonań oraz analizy wskaźnikowej w obszarze polityki kadrowej. LP nie są gotowe do wdrożenia controllingu personalnego. Ograniczenia badawcze: Niska zwrotność ankiet, specyfika gospodarki leśnej, mylenie pojęcia controllingu z kontrolą, brak motywacji do wdrażania zmian (monopol); centralizacja zarządzania, brak procedur delegowania zadań i odpowiedzialności. Implikacje praktyczne: Rekomenduje się: (1) wdrożenie controllingu personalnego w LP procesowo i hierarchicznie; (2) umiejscowienie controllera personalnego od poziomu makro – Generalna Dyrekcja LP do poziomu mikro – nadleśnictwo. Zaproponowano ogólny schemat procesu implementacji controllingu personalnego w nadleśnictwie, obejmujący pięć podstawowych etapów, które scharakteryzowano na poziomie ogólnym, a także autorską mapę procesu implementacji controllingu personalnego. Oryginalność/wartość: Zaprezentowano pierwsze w Polsce badanie dotyczące stanu zastosowania controllingu personalnego w LP. Poszerzono wiedzę dotyczącą implementacji controllingu personalnego w jednostkach publicznych, które nie są nastawione na zysk. Na podstawie zidentyfikowanych luk, zaproponowano autorski model wdrożenia controllingu personalnego w LP.
Źródło:
Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości; 2024, 48(1); 29-48
1641-4381
2391-677X
Pojawia się w:
Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metoda pomiaru poziomu zaufania do technologii
Method of Measuring Trust in Technology
Autorzy:
Pawłowska-Nowak, Marta
Nowak, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27833164.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
zaufanie
zaufanie do technologii
TOPSIS
metoda Thurstona
trust
trust in technology
Thurston method
Opis:
Celem artykułu było opracowanie metody pomiaru zaufania do technologii. W docelowej metodzie wykorzystano metodę Thurstona do nadania wag kryteriom decyzyjnym oraz autorsko zmodyfikowaną metodę TOPSIS. Opracowaną metodę zastosowano do zbadania poziomu zaufania do technologii (oprogramowania klasy ERP) wśród pracowników dużego przedsiębiorstwa branży e-commerce w Poznaniu. Artykuł składa się z czterech rozdziałów. W pierwszym z nich zaprezentowano wprowadzenie do podejmowanej w artykule problematyki. Drugi rozdział stanowi przegląd literatury w zakresie zaufania do technologii. W trzecim rozdziale przedstawiono zarówno zastosowane metody, jak i wyniki badań własnych. Artykuł zakończono syntetycznymi wnioskami ze wskazaniem dalszych pól badawczych.
The aim of the article is to develop a method of measuring trust in technology. The target method uses the Thurston method to assign weights to the decision criteria and the TOPSIS method modified by the author. The developed method was used to examine the level of trust in technology (ERP class software) among employees of a large e-commerce company in Poznań. The article consists of five chapters. The first of them presents an introduction to the issues discussed in the article. The second chapter is a review of the literature on trust in technology. The third chapter presents both the methods used and the results of own research. The article ends with synthetic conclusions with an indication of further research fields.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2023, 67, 5; 150-161
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Joint Efect of the Type of Stakeholder and Incentive on the Acceptance of Budgetary Slack. Observed Diferences in the Hierarchy of Needs Indicated by Polish Management Accountants
Połączony wpływ typu interesariusza oraz występowania zachęty na manipulacje w budżecie. Zaobserwowane różnice w hierarchii potrzeb wskazanych przez polskich specjalistów z zakresu rachunkowości zarządczej
Autorzy:
Nowak, Marta
Maruszewska, Ewa Wanda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2179808.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
budgetary slack
hierarchy of needs
Maslow
stakeholder theory
behavioural accounting
Opis:
We aimed to investigate the joint efect of the type of incentive and stakeholder on the acceptance of budgetary slack and examine the rankings of the five needs in Maslow's pyramid. Using experimental research we demonstrated that motivational incentive and type of stakeholder interacted to afect the acceptance of budgetary slack. Management accountants experiencing non-monetary incentives in a situation where internal stakeholders' expectations can be met with budgetary slack, showed the highest acceptance of budgetary slack. Respondents not accepting budgetary slack as professional behaviour ranked higher the needs that are on the top of Maslow's pyramid.
Celem artykułu jest określenie łącznego wpływu typu interesariusza oraz istnienia zachęty na akceptację manipulacji w budżecie, a także ranking hierarchii pięciu potrzeb z piramidy Maslowa. Używając eksperymentu, dowiedziono, iż zachęta motywacyjna oraz typ interesariusza łącznie wpływają na akceptację manipulacji w budżecie. Specjaliści z zakresu rachunkowości zarządczej, doświadczając zachęty o charakterze niematerialnym oraz będąc w sytuacji, gdy manipulacje w budżecie przynieść mogą korzyści interesariuszom wewnętrznym, w większym stopniu akceptują manipulacje w budżecie. Respondenci, którzy nie akceptują manipulacji w budżecie, nadają najwyższe rangi potrzebom znajdującym się na szczycie piramidy Maslowa.
Źródło:
Financial Sciences. Nauki o Finansach; 2022, 27, 1; 14-27
2080-5993
2449-9811
Pojawia się w:
Financial Sciences. Nauki o Finansach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewaluacja histokliniczna spektrum zmian melanocytarnych u dzieci
Autorzy:
Taran, Katarzyna
Nowak, Marta
Kobos, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/552962.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Stowarzyszenie Przyjaciół Medycyny Rodzinnej i Lekarzy Rodzinnych
Tematy:
znamiona barwnikowe
czerniak
dzieci
Źródło:
Family Medicine & Primary Care Review; 2013, 3; 403-404
1734-3402
Pojawia się w:
Family Medicine & Primary Care Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Diagnoza ADHD – pomoc czy przeszkoda?
ADHD diagnosis – a help or an obstacle?
Autorzy:
Gawęda, Agnieszka
Nowak, Marta
Janas-Kozik, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945270.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
zaburzenia emocji
Opis:
The authors of this paper discuss the importance of the diagnosis of attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD) in an effective treatment as well as social functioning of children diagnosed with ADHD, stressing at the same time the meaning of a processual psychiatric and psychological diagnosis. This publication is an attempt to relate to numerous controversies around the ADHD diagnosis – to what extend it is a reliable identification which explains the problems of young patients and which enables the patient to receive adequate help. Or, whether it may serve as a dispensation from responsibility of the parents who cannot cope with the bringing-up tasks, or “a label” which restricts the understanding of a young patient and limits his or her development as well as further functioning in the world. The authors emphasise the meaning of a comprehensive observation of a child during hospitalisation at a psychiatric ward for children and adolescents, which becomes indispensable when the clinical picture, despite a long diagnostic process within an outpatient clinic, still remains unclear or when, despite all the undertaken steps, the symptoms are increasing. The purpose of the clinical observation is to verify the diagnosis on the basis of a twenty-four-hour observation which in turn may invaluably contribute to the understanding of the meaning and context of a child’s behaviour. The article presents cases of three children: Kuba, Weronika and Maciej who are treated at the Developmental Age Psychiatry and Psychotherapy Ward of the Paediatric Centre in Sosnowiec, Poland. The diagnosis of the children has been gradually evolving from ADHD towards a more complex understanding of their problems – taking into account their family background as well as the individual dynamics of their emotional problems.
Autorki podejmują temat znaczenia rozpoznawania zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) dla skutecznego leczenia oraz społecznego funkcjonowania dzieci z tak postawioną diagnozą, podkreślając tym samym znaczenie procesualnej diagnozy psychiatrycznej i psychologicznej. Publikacja ta ma być próbą odniesienia się do licznych kontrowersji wokół diagnozy ADHD. Czy jest ona rzetelnym rozpoznaniem tłumaczącym problematykę młodego pacjenta i umożliwiającym mu otrzymanie adekwatnej pomocy, czy też „etykietą” zawężającą rozumienie młodego pacjenta i ograniczającą jego rozwój oraz dalsze funkcjonowanie w świecie, zwalniającą z odpowiedzialności niewydolnych wychowawczo rodziców? Autorki podkreślają znaczenie całościowej obserwacji dziecka na całodobowym oddziale psychiatrii dla dzieci i młodzieży, która staje się niezbędna, gdy obraz kliniczny pomimo długiego procesu diagnostycznego w ramach ambulatorium nadal nie jest jasny lub kiedy pomimo podjętych oddziaływań objawy nasilają się. Obserwacja w warunkach klinicznych ma na celu weryfikację diagnozy w oparciu o całodobową obserwację, która może wnieść nieoceniony wkład w rozumienie znaczenia i kontekstu zachowań dziecka. W artykule przedstawione zostały przypadki trójki dzieci: Kuby, Weroniki i Macieja leczonych na Oddziale Psychiatrii i Psychoterapii Wieku Rozwojowego w sosnowieckim Centrum Pediatrii, których diagnoza stopniowo ewoluowała od ADHD w kierunku bardziej złożonego rozumienia ich przypadłości – z uwzględnieniem tła rodzinnego oraz indywidualnej dynamiki ich problemów emocjonalnych.
Źródło:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna; 2010, 10, 2; 115-119
1644-6313
2451-0645
Pojawia się w:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieprawidłowo kształtująca się osobowość w okresie adolescencji – trudności diagnostyczne oraz dylematy terapeutyczne
Abnormal personality development during adolescence – diagnostic difficulties and therapeutic dilemmas
Autorzy:
Nowak, Marta
Hyrnik, Joanna
Janas-Kozik, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945318.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
adolescence
adolescencja
anorexia nervosa (AN)
borderline personality
jadłowstręt psychiczny
neurotic personality
osobowość borderline
osobowość neurotyczna
personality disorders
zaburzenia osobowości
Opis:
The ICD-10 classification describes personality disorders as deeply fixed behavioural patterns, which are abnormal when compared to average patterns accepted by a given community, and which are characterized by a low flexibility of reactions to various individual and social situations, as well as difficulties in various scopes of the sociopsychological functioning. Personality is the internal regulating system enabling adaptation and internal integration of thoughts, feelings and behaviour in a given environment within a timeframe (the feeling of stability). Disorder is an outcome of maladjustment of the needs, the way of their fulfilment and the manner of tasks realisation by an individual at a specific stage of his or her life to the social requirements, in other words it is the maladjustment of the individual activity to the social and cultural requirements operating in the environment of the individual. In the case of a possibility of patoloan abnormal personality development in a young person, the diagnostic difficulty consists in a lack of clear diagnostic criteria for children and adolescents, who reveal much more permanent and insusceptible to changes mechanisms of functioning. The aim of this paper is to present a differentiation based on defining the functioning organization of neurotic and borderline personalities, on the basis of two examples of female patients during the period of adolescence who reveal eating disorders. Presented cases reveal similarities within the clinical symptoms of eating disorders, but the role of these symptoms in patients’ lives is different, as is the understanding of them. In the neurotic organization of personality the main defensive mechanisms are focused around denial and other developmentally advanced defensive activities, and in the case of the borderline disorders mainly primitive defensive activities dominate, which is presented by the clinical illustrations.
Klasyfikacja ICD-10 opisuje zaburzenia osobowości jako głęboko utrwalone paradygmaty zachowań, odbiegające od przeciętnych wzorców przyjętych w danej kulturze. Charakteryzują się mało elastycznymi reakcjami na różne sytuacje indywidualne i społeczne oraz trudnościami na wielu płaszczyznach funkcjonowania psychologiczno-społecznego. Osobowość to wewnętrzny system regulacji pozwalający na adaptację i wewnętrzną integrację myśli, uczuć i zachowania w określonym środowisku w wymiarze czasowym (poczucie stabilności). Terminem zaburzenie określa się efekt niedopasowania potrzeb, sposobu ich zaspokajania i sposobu realizacji zadań jednostki na danym etapie życia do wymogów społecznych, czyli aktywności własnej do wymagań społecznych i kulturowych obowiązujących w środowisku jednostki. W przypadku podejrzenia nieprawidłowo kształtującej się osobowości u młodego człowieka problem stanowi wyraźny brak kryteriów diagnostycznych dla dzieci i adolescentów, którzy przejawiają znacznie trwalsze i niepoddające się zmianom mechanizmy funkcjonowania. Celem pracy jest ukazanie problematyki osobowości nieprawidłowo kształtującej się na przykładzie dwóch pacjentek w okresie adolescencji z zaburzeniami odżywiania oraz cechami nieprawidłowo kształtującej się osobowości – w kierunku neurotycznej i z pogranicza. W prezentowanych przypadkach występuje podobieństwo kliniczne objawów z zakresu odżywiania się, jednak rola tych symptomów w życiu chorych oraz ich rozumienie są różne. W neurotycznej organizacji osobowości główne mechanizmy obronne skupiają się wokół wyparcia oraz innych zaawansowanych rozwojowo działań defensywnych, a w przypadku zaburzeń typu borderline dominują przede wszystkim prymitywne obrony, co miały pokazać przedstawione przypadki chorych.
Źródło:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna; 2010, 10, 1; 45-51
1644-6313
2451-0645
Pojawia się w:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prowokacja odrzucenia czy pragnienie bliskości? Znaczenie relacji rodzic zastępczy – dziecko dla niwelowania deficytów wynikających z diagnozy „zaburzenia więzi”
Provocation of rejection or yearning for closeness? The significance of the relationship between a foster parent and a child in bridging the deficiencies resulting from the reactive attachment disorder diagnosis
Autorzy:
Nowak, Marta
Gawęda, Agnieszka
Janas-Kozik, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945141.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
a child in a foster family
emotional and behavioural disorders (EDB)
emotional deficiency
foster family
reactive attachment disorder (RAD)
deficyt emocjonalny
dziecko w rodzinie zastępczej
rodzina zastępcza
zaburzenia więzi
zaburzenia zachowania i emocji
Opis:
The authors discuss the issue of significance of a relationship between a foster family and a child manifesting the reactive attachment disorder (RAD) symptoms. The domain of these symptoms is a disposition – developed due to numerous traumas, including a rejection in the critical period of a child’s life (3-month-old to 3-year-old) – to reproduce and provoke early rejection in future relationships, either through exaggerated attempts to attract attention and gain support from any of the available adults, or through an extreme resentment to initiate or accept consolation and affection, especially in the melancholy state. The presented case of Patryk reveals difficulties which may appear in the process of shaping the parent – child relationship in a newlyestablished family unit – a foster family. The case also shows the importance of institutional support in this process which covers both the child’s individual therapy and family therapy. The aim of the former is to give the child a possibility to work outthe initial rejection and disadaptation mechanisms of functioning, the most frequent of which is the rejection of emotions and emerging needs. On the other hand, the aim of the latter is to facilitate the implementation of those changes into the family system, to help in developing a correlative relation between the child and the new family, as well as in consecutive working out of emerging problems. The case description also discusses the difficulties experienced by the children diagnosed with RAD and points out the dilemmas frequently encountered by their foster parents. The paper also highlights the dependencies between a child’s normal development, the effectiveness of therapeutic influence and the personality construct of the foster parents, which are the critical elements for the quality of the relationship which starts to emerge between the “new” parents and a child.
Autorki podejmują temat znaczenia relacji pomiędzy rodziną zastępczą a dzieckiem prezentującym objawy zaburzeń więzi, których domeną jest wykształcona wskutek rozlicznych traum, w tym odrzucenia w krytycznym okresie życia dziecka (od 6. miesiąca do 3. roku życia), jego skłonność do odtwarzania i prowokowania w późniejszych relacjach wczesnego odrzucenia – czyni to albo przez przesadne próby uzyskania uwagi i wsparcia od jakiejkolwiek dostępnej osoby dorosłej, albo poprzez skrajną niechęć do inicjowania lub przyjmowania pociechy i uczucia, szczególnie w stanie przygnębienia. Zaprezentowany przypadek Patryka przedstawia trudności, jakie mogą pojawiać się na drodze kształtowania się więzi rodzic – dziecko w nowo powstającej jednostce rodzinnej – rodzina zastępcza, oraz pokazuje, jak ważne w tym okresie jest wsparcie instytucjonalne obejmujące zarówno indywidualną terapię dziecka, jak i terapię rodzinną. Pierwsza z nich ma na celu umożliwienie dziecku przepracowania pierwotnego odrzucenia i związanych z tym dezadaptacyjnych mechanizmów funkcjonowania, z których najczęstszym jest niewątpliwie zaprzeczanie emocjom i pojawiającym się potrzebom. Celem drugiej jest z kolei ułatwienie wdrożenia owych zmian do systemu rodzinnego, pomoc w rozwoju korektywnej relacji pomiędzy dzieckiem a nową rodziną oraz sukcesywne przepracowywanie pojawiających się problemów. W opisie tego przypadku autorki poruszają również problem trudności, jakich doświadczają dzieci diagnozowane w kategorii zaburzeń więzi, oraz uwidaczniają dylematy, jakie napotykają ich zastępczy rodzice. Prezentowany przypadek uwydatnia również zależność pomiędzy prawidłowym rozwojem dziecka, skutecznością oddziaływań terapeutycznych a konstruktem osobowościowym nowych opiekunów, elementów mających istotne znaczenie dla jakości relacji powstającej pomiędzy „nowymi” rodzicami a dzieckiem.
Źródło:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna; 2011, 11, 1; 59-63
1644-6313
2451-0645
Pojawia się w:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Employment after renal transplantation vs. the health locus of control and the quality of life
Autorzy:
Grubman-Nowak, Marta
Dębska-Ślizień, Alicja
Renke, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2085670.pdf
Data publikacji:
2022-02-15
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
quality of life
hemodialysis
health locus of control
health behaviors
employment
kidney transplantation
Opis:
ObjectivesThe aim of the presented study was to compare the health locus of control (HLC) between employed and unemployed patients after kidney transplantation (KT), and to investigate the relationship between HLC and the quality of life (QoL).Material and MethodsThe study group consisted of 101 KT patients and the control group of 60 hemodialysis (HD) patients. The applied methods were: the Multidimensional Health Locus of Control Questionnaire (MHLC), the WHO Quality of Life Questionnaire (WHOQoL-BREF), and a survey collecting information on the socio-demographic status and work experience.ResultsOverall, 57.5% of KT patients were employed and 42.5% were unemployed. In the HD group, 25% were employed and 71% were unemployed, while 4% did not disclose their employment status. The unemployed KT patients, in comparison with the employed ones, presented a higher feeling of the impact of chance on their health (unemployed M±SD 23.68±6.59; employed M±SD 21.02±4.57) and a lower level of QoL on the Somatic Scale (unemployed Me = 14.00, IQR = 3.00; employed Me = 1450, IQR = 3.00) and the Environmental Scale (unemployed M±SD 15.39±2.83; employed M±SD 16.85±3.24). In the employed KT group, the Internal Control Scale (MHLC) correlated with all QoL scales (the Somatic Scale: r = 0.292, p = 0.036; the Psychological Scale: r = 0.455, p = 0.001; the Social Scale: r = 0.304, p = 0.029; and the Environmental Scale: r = 0.307, p = 0.027). In the unemployed KT group, the Internal Control Scale (MHLC) correlated significantly with the Somatic Scale (r = 0.396, p = 0.013) and the Psychological Scale (r = 0.374, p = 0.019).ConclusionsThe employed KT patients have a higher level of independence, with results indicating a strong internal type. Additionally, the working patients assess their QoL better, both in terms of their health condition and the organization of satisfying environment. The obtained knowledge about the psychological characteristics of KT patients may be useful for the occupational activation programs and psycho-education for those with weaker predispositions.
Źródło:
International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health; 2022, 35, 1; 53-62
1232-1087
1896-494X
Pojawia się w:
International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wodobrzusze w przebiegu hipereozynofilii – opis przypadku i przegląd piśmiennictwa
Eosinophilic ascites: a case report and literature review
Autorzy:
Bałajewicz-Nowak, Marta
Glanowska, Izabela
Hosiawa, Wioletta
Pityński, Kazimierz
Ludwin, Inga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1029504.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
antygenemia CA-125
hipereozynofilia
wodobrzusze
zespół hipereozynofilowy
Opis:
Ascites with elevated serum CA-125 but without suspicious adnexal masses is a diagnostic challenge. The differential diagnosis of patients aged 20–50 years old presenting with ascites should account for rare etiologies, such as the hypereosinophilic syndrome. A 37-year-old patient was referred to the Gynecologic Oncology Outpatient Clinic of the University Hospital in Krakow due to rapidly progressing ascites with serum CA-125 above the normal limit. Thorough imaging studies showed no evidence of malignant ascites, whilst hypereosinophilia was detected in laboratory tests. After ruling out other causes of primary and reactive hypereosinophilia, the diagnosis of the hypereosinophilic syndrome was made. After the administration of oral corticosteroid therapy, complete resolution of symptoms (including ascites) was achieved, and CA-125 level returned to normal. Currently, the patient is asymptomatic and is followed up at the Autoimmune Diseases Outpatient Clinic.
Wodobrzusze z towarzyszącą antygenemią CA-125 przy jednoczesnym braku onkologicznie podejrzanych zmian w obrębie jajnika jest trudnym problemem diagnostycznym. W toku diagnostyki różnicowej u pacjentek pomiędzy 20. a 50. rokiem życia z wodobrzuszem, aby uniknąć niepotrzebnej interwencji chirurgicznej, należy wziąć pod uwagę rzadkie przyczyny tego objawu, m.in. zespół hipereozynofilowy. Trzydziestosiedmioletnia pacjentka została skierowana do Poradni Ginekologii Onkologicznej Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie z powodu szybko narastającego wodobrzusza z towarzyszącym wzrostem stężenia markera CA-125 powyżej wartości referencyjnych. W szczegółowej diagnostyce obrazowej wykluczono nowotworowe pochodzenie wodobrzusza, a laboratoryjnie stwierdzono hipereozynofilię. Po wykluczeniu innych przyczyn eozynofilii pierwotnej i reaktywnej rozpoznano zespół hipereozynofilowy. Po włączeniu steroidoterapii doustnej zaobserwowano całkowite ustąpienie objawów (w tym wodobrzusza) i unormowanie stężenia CA-125. Obecnie pacjentka nie ma żadnych objawów, pozostaje pod opieką Poradni Chorób Immunologicznych.
Źródło:
Current Gynecologic Oncology; 2018, 16, 1; 57-63
2451-0750
Pojawia się w:
Current Gynecologic Oncology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Offset pompuj! : ktoś w MON i resorcie gospodarki ułatwiał życie firmom fińskiej i włoskiej, które wygrały olbrzymi przetarg na kołowy transporter opancerzony (KTO) dla polskiej armii. W dodatku samo istnienie tego pojazdu jest niepewne
Autorzy:
Kalicki, Włodzimierz (1955- ).
Smoleński, Paweł.
Stasiński, Adam.
Powiązania:
Gazeta Wyborcza 2003, nr 186, s. 1
Współwytwórcy:
Komorowski, Bronisław (1952- ). Polemika
Tylenda, Marta. Opracowanie
ŁUK. Opracowanie
Kalicki, Włodzimierz (1955- ). Polemika
Smoleński, Paweł. Polemika
KALIF. Polemika
PS. Polemika
Nowak, Paweł F. Polemika
Palm, Satu. Polemika
Data publikacji:
2003
Tematy:
Szmajdziński Jerzy (1952- )
Zemke, Janusz
Umowa offsetowa Polska Finlandia
Transportery opancerzone kołowe przetarg publiczny
Off-set contracts
Wheeled armour carriers
Opis:
Polem.: Zły interes : tajemniczy przetarg na transporter : rozmowa z byłym ministrem obrony / Bronisław Komorowski; rozm. Marta Tylenda.
Polem.: Wszystko gra, "Gazeta" się myli : tajemniczy przetarg na transporter : Ministerstwa Gospodarki i Pracy oraz Obrony Narodowej kontratakują / oprac. ŁUK.
Polem.: Wciąż nie ma odpowiedzi : tajemniczy przetarg na transporter : Włodzimierz Kalicki, Paweł Smoleński powtarzają pytania.
Polem.: Lipny offset / KALIF, PS.
Polem.: Minister [Jerzy Szmajdziński] wolał nas zelżyć / Włodzimierz Kalicki, Paweł Smoleński.
Polem.: Patria zalana wodą : mówi płk Paweł F. Nowak / rozm. Marta Tylenda.
Polem.: Druga świeżość państwowej normy : przetarg na transporter dla armii : autorzy "Gazety" polemizują z MON / Adam Stasiński; oprac. Włodzimierz Kalicki, Paweł Smoleński.
Polem.: Wałkowanie protestu : przemysł zbrojeniowy : przetarg na transporter / Włodzimierz Kalicki, Paweł Smoleński.
Polem.: Plotki wiceministra? : przetarg na transporter dla wojska -- cd / KALIF, PS.
Polem.: Niewłaściwa odpowiedź : wypow. rzecznik prasowej Patrii / Satu Palm.
Polem.: Szanowna Pani Rzecznik / Włodzimierz Kalicki, Paweł Smoleński.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Offset pompuj! : ktoś w MON i resorcie gospodarki ułatwiał życie firmom fińskiej i włoskiej, które wygrały olbrzymi przetarg na kołowy transporter opancerzony (KTO) dla polskiej armii. W dodatku samo istnienie tego pojazdu jest niepewne
Autorzy:
Kalicki, Włodzimierz (1955- ).
Smoleński, Paweł.
Stasiński, Adam.
Powiązania:
Gazeta Wyborcza 2003, nr 186, s. 1
Współwytwórcy:
Komorowski, Bronisław (1952- ). Polemika
Tylenda, Marta. Opracowanie
ŁUK. Opracowanie
Kalicki, Włodzimierz (1955- ). Polemika Opracowanie
Smoleński, Paweł. Polemika Opracowanie
KALIF. Polemika
PS. Polemika
Nowak, Paweł. Polemika
Palm, Satu. Polemika
Data publikacji:
2003
Tematy:
Szmajdziński Jerzy (1952- )
Zemke, Janusz
Umowy offsetowe Polska Finlandia
Transportery opancerzone kołowe przetarg publiczny Polska
Opis:
Polem.:; Zły interes; tajemniczy przetarg na transporter; rozmowa z byłym ministrem obrony; Bronisław Komorowski; rozm. Marta Tylenda; Gazeta Wyborcza; 2003; nr 187; s. 3.
Wszystko gra, "Gazeta" się myli; tajemniczy przetarg na transporter; Ministerstwa Gospodarki i Pracy oraz Obrony Narodowej kontratakują; oprac. ŁUK; Gazeta Wyborcza; 2003; nr 187; s. 3.
Wciąż nie ma odpowiedzi; tajemniczy przetarg na transporter; Włodzimierz Kalicki, Paweł Smoleński powtarzają pytania; Gazeta Wyborcza; 2003; nr 187; s. 3.
Lipny offset; KALIF, PS; Gazeta Wyborcza; 2003; nr 188; s. 1.
Minister [Jerzy Szmajdziński] wolał nas zelżyć; Włodzimierz Kalicki, Paweł Smoleński; Gazeta Wyborcza; 2003; nr 188; s. 2.
Patria zalana wodą; mówi płk Paweł Nowak; rozm. Marta Tylenda; Gazeta Wyborcza; 2003; nr 188; s. 2.
Druga świeżość państwowej normy; przetarg na transporter dla armii; autorzy "Gazety" polemizują z MON; Adam Stasiński; oprac. Włodzimierz Kalicki, Paweł Smoleński; Gazeta Wyborcza; 2003; nr 189; s. 17.
Wałkowanie protestu; przemysł zbrojeniowy; przetarg na transporter; Włodzimierz Kalicki, Paweł Smoleński; Gazeta Wyborcza; 2003; nr 190. Dod. "Gospodarka"; s. 26.
Plotki wiceministra?; przetarg na transporter dla wojska -- cd; KALIF, PS; Gazeta Wyborcza; 2003; nr 191; s. 3.
Niewłaściwa odpowiedź; wypow. rzecznik prasowej Patrii; Satu Palm; Gazeta Wyborcza; 2003; nr 193. Dod. "Gospodarka"; s. 14.
Szanowna Pani Rzecznik; Włodzimierz Kalicki, Paweł Smoleński; Gazeta Wyborcza; 2003; nr 193. Dod. "Gospodarka"; s. 14.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Poland and the Euro Zone. Three Possible Scenarios and Their Consequences
Autorzy:
Götz, Marta
Nowak, Bartłomiej E.
Orłowski, Witold M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969379.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Centrum Europejskie
Tematy:
Euro Zone
EMU
European Integration
Opis:
The Euro zone has undergone profound institutional changes since the occurrence of its 2010 crisis. The EU countries which, due to different reasons, have not entered to the EMU, must rethink their calculus. Standard economic analysis should be now supplemented with political-institutional dimension. Under these circumstances the article sketches three possible scenarios for Poland, which should be taken into account by decision-makers: (a) fast accession to the euro zone. (b) laggard ‘fence sitting’, and (c) ‘shutting the door’. Each of them raises important economic and politicoinstitutional consequences. The text argues that in overall assessment, the longer the accession to the euro area is delayed, the stronger the risk of Poland’s peripherization in the EU. Therefore the comprehensive analysis of costs and benefi ts under new circumstances should be done fast.
Źródło:
Studia Europejskie - Studies in European Affairs; 2018, 3; 203-219
1428-149X
2719-3780
Pojawia się w:
Studia Europejskie - Studies in European Affairs
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PORZĄDKOWANIE LINIOWE – BŁĘDY PRZY INTERPRETACJI WYNIKÓW ORAZ SPOSÓB ICH ELIMINACJI
LINEAR ORDERING – MISTAKES IN INTERPRETATION OF RESULTS AND WAYS OF THEIR ELIMINATION
Autorzy:
Jarocka, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/452975.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Katedra Ekonometrii i Statystyki
Tematy:
porządkowanie liniowe
ranking
grupowanie
metoda Nowaka
uczelnie
linear ordering
grouping
the Nowak method
universities
Opis:
Ideą porządkowania liniowego obiektów wielocechowych jest konstrukcja wskaźnika syntetycznego, na podstawie którego przeprowadza się analizę porównawczą. W badaniach empirycznych często pojawiają się problemy przy interpretacji wyników takiego uszeregowania, które wynikają między innymi z nieznacznych różnic w wartościach otrzymanej zmiennej syntetycznej. W artykule dokonano analizy wartości wskaźnika rankingu polskich uczelni oraz wskazano wady liniowego porządkowania. Następnie, w celu zniwelowania negatywnych skutków nieznacznych różnic pomiędzy wynikami kolejnych porównywanych obiektów zaproponowano procedurę skorygowania rezultatów liniowego rankingu z wykorzystaniem metody grupowania E. Nowaka. W pracy ukazano, iż rekomendowany algorytm postępowania jest również przydatny, gdy w zbiorze cech kryterialnych znajdują się takie, które charakteryzują się tak zwaną zdolnością grupowania.
The idea of linear ordering of multivariate objects is construction of aggregated indicator, which will be useful in the comparative analysis. In the empirical research very often there are many problems with interpretation of the results of linear ordering. In the article analysis of value of indicator of polish university ranking was done and the defects of linear ordering was indicated. Moreover, the E. Nowak method of grouping to correct of the results of the linear ordering was proposed. The recommended algorithm is also useful, when in the set of characteristics of the objects are variables characterized by the so-called ability of grouping.
Źródło:
Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych; 2015, 16, 3; 118-128
2082-792X
Pojawia się w:
Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie procesów fitoremediacji w ograniczeniu reemisji rtęci do powietrza na terenach zanieczyszczonych tym pierwiastkiem
THE USE OF PHYTOREMEDIATION FOR DIMINISHING OF MERCURY REMISSION TO THE AIR AT CONTAMINATED AREAS
Autorzy:
Ciszek, Dorota
Nowak, Bartosz
Pogrzeba, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/2231776.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
rtęć
fitoremediacja
ewaporacja
Opis:
Większość metod, stosowanych do oczyszczenia gleb z rtęci, pomimo swojej skuteczności, generuje bardzo wysokie koszty oraz w niekorzystny sposób wpływa na jej właściwości fizykochemiczne i biologiczne. Mając na uwadze poważny problem zanieczyszczenia gleb rtęcią, zwłaszcza na terenach poprzemysłowych, bardzo istotne jest znalezienie metody (technologii), która będzie przyjazna dla środowiska glebowego oraz korzystna finansowo. Jedną z obiecujących możliwości wśród procesów remediacji są fitotechnologie. Polegają one na wykorzystaniu naturalnych zdolności wybranych gatunków roślin do wzrostu i rozwoju na terenach zanieczyszczonych, a także w zależności od sposobu w jaki rośliny wpływają na skażony ekosystem, pobieranie, stabilizację lub detoksykację substancji zanieczyszczających. W prowadzonych badaniach wykorzystano metodę fitoremediacji w celu ograniczenia procesu ewaporacji rtęci z gleby, co jest przyczyną wtórnego zanieczyszczenia powietrza tym pierwiastkiem. W ramach badań założono doświadczenie w skali laboratoryjnej z wykorzystaniem gleby zanieczyszczonej rtęcią. Doświadczenie obejmowało dwa warianty: kontrolny (bez roślin) oraz eksperymentalny (gleba z roślinami). Testowano trzy gatunki traw: wiechlinę łąkową (Poa pratensis), kostrzewę owczą (Festuca ovina) oraz kupkówkę pospolitą (Dactylis glomerata). Podczas badań prowadzono obserwacje wzrostu i rozwoju roślin oraz stopnia pokrycia powierzchni gleby. Po utworzeniu pokrywy trawiastej wykonano analizę ewaporacji rtęci z gleby oraz pomiary intensywności parowania. Spośród testowanych traw, najlepszym wzrostem oraz stopniem pokrycia powierzchni gleby, wykazała się kupkówka pospolita. Zastosowanie pokrywy roślinnej wpłynęło na obniżenie ewaporacji Hg z gleby. Największą kumulację rtęci w częściach nadziemnych zanotowano w kostrzewie owczej i kupkówce pospolitej. Analiza intensywności parowania, wskazała kostrzewę owczą, jako gatunek prowadzący najbardziej intensywną gospodarkę wodną, co może wskazywać na właściwości do fitowolatylizacji, czyli odparowywania zanieczyszczenia podczas transpiracji.
Most of the methods are applicable to purification of mercury, despite its effectiveness, generates high costs and adversely affect the properties of the soil and its microflora. Considering the serious problem of mercury pollution, especially in industrial areas, the study used a method of phytoremediation which is deemed to be financially competitive and more friendly for the soil. This method works by creation on the surface dense plant cover designed to significantly reduce the evaporation process of mercury from the soil into the air. Additional benefits of this plant used and potentially limiting readily available forms of mercury in the soil, as well as a positive influence on the physico-chemical properties of the contaminated soil. In this study assumed experience on a laboratory scale using soil contaminated with mercury. The experiment included two variants: control (without plants) and experimental (soil with plants). Three species of grasses was tested: meadow bluegrass (Poa pratensis), sheep fescue (Festuca ovina) and cocksfoot (Dactylis glomerata). During the study was carried out observations of plant growth and the extent coverage of the soil surface. After creating a grass cover was made analysis of mercury evaporation from the soil and intensity of transpiration. Application of plant cover depressing Hg evaporation from the soil. Among the tested grass, cocksfoot showed the greatest growth, as well as the degree of surface coverage. Analysis of the intensity of evaporation, sheep fescue identified as a species leading the most intensive water management, and hence suspected of phytovolatilization properties.
Źródło:
Interdyscyplinarne zagadnienia w inżynierii i ochronie środowiska 6; 54-64
9788374938976
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Awareness of the role of cardiovascular risk factors and their prevention – comparison between rural-urban and urban adolescents
Autorzy:
Ostrówka, Dawid
Dereziński, Tadeusz
Nowak, Maria
Komand, Anna
Jancewicz, Marta
Szyndler, Anna
Wolf, Jacek
Narkiewicz, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/895755.pdf
Data publikacji:
2020-01-09
Wydawca:
Gdański Uniwersytet Medyczny
Tematy:
CVD risk factors
adolescents
smoking
physical activity
Opis:
Background: Unhealthy habits (poor diet, smoking and hazardous alcohol drinking) often originate from early-life. We assessed the knowledge on selected cardiovascular and cancer risk factors, healthy habits and its implementation among adolescents and the correlation with their residence. Material and methods: A survey-based study (38-item inventory) was conducted among adolescents from urban and rural-urban areas recruited in two Tricity high-schools and one junior high school from Gniewkowo, respectively. Results: A total of 410 students (59% girls) form Tricity and 287 (51% girls) from Gniewkowo completed the inventory. The mean age was 15.3 years. Students from Gniewkowo spend weekly 8.9±6.2 hours on structured physical activity, which contrasts with 5.5±4.5hrs in Tricity(P<0.001). Gniewkowo residents restrained from alcohol consumption in 38.7% vs. 31.1% in Tricity (P=0.04); were active smokers at 9.4% vs. 4.2% (P=0.007); regular fruits and vegetables consumption was low in both Gniewkowo and Tricity 11.8% vs. 8.6% (P=0.19); respectively. The awareness of the risk factors of non-communicable diseases was more common amongst Tricity adolescents. This was consistently coupled with the knowledge on preventive methods. Conclusions: The level of knowledge on common non-communicable disease risk factors is higher among teenagers from urban areas, however this does not necessarily translate to more frequent introduction of healthy lifestyle.
Źródło:
European Journal of Translational and Clinical Medicine; 2019, 2, 2; 27-37
2657-3148
2657-3156
Pojawia się w:
European Journal of Translational and Clinical Medicine
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Plant Identification and Significance in Funeral Traditions Exemplified by Pillow Filling from a Child Crypt Burial in Byszewo (18th/19th centuries)
Autorzy:
Jarosińska, Marta
Nowak, Sebastian
Noryśkiewicz, Agnieszka M.
Badura, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498067.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Tematy:
archaeobotany
funeral plants
crypts
child burial
Byszewo
Northern Poland
Opis:
Plants have always played an important role in funeral customs. To understand their true meaning, close cooperation between the archaeologist and the archaeobotanist is needed, not only during the final interpretation, but from the very beginning, at the stage of collecting materials. In the article, plants’ identification, using both pollen and macroremainsanalysis, was described, based on one of the children’s burial from the Holy Trinity Church in Byszewo (18th/19th centuries). The filling of the coffin pillow consisted of numerous hop (Humulus lupulus) macroremains, the representation of which was very low in pollen sample. This is due to the fact that only female specimens of hop were inserted into the coffin. To determine the reason for using hops in funeral practices in Byszewo, ethnobotanical data was used. The following research indicates the need for the cooperation between two methods of plant identification. It will allow misinterpretations of botanical findings to be avoided
Źródło:
Analecta Archaeologica Ressoviensia; 2019, 14; 187-197
2084-4409
Pojawia się w:
Analecta Archaeologica Ressoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Puffed cereals with added chamomile - quantitative analysis of polyphenols and optimization of their extraction method
Autorzy:
Blicharski, Tomasz
Oniszczuk, Anna
Olech, Marta
Oniszczuk, Tomasz
Wójtowicz, Agnieszka
Krawczyk, Wojciech
Nowak, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/986662.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Medycyny Wsi
Tematy:
matricaria chamomilla
functional food
polyphenolic antioxidants
lc-esi-ms/ms analysis
extraction methods
Opis:
Introduction. Functional food plays an important role in the prevention, management and treatment of chronic diseases. One of the most interesting techniques of functional food production is extrusion-cooking. Functional foods may include such items as puffed cereals, breads and beverages that are fortified with vitamins, some nutraceuticals and herbs. Due to its pharmacological activity, chamomile flowers are the most popular components added to functional food. Objective. Quantitative analysis of polyphenolic antioxidants, as well as comparison of various methods for the extraction of phenolic compounds from corn puffed cereals, puffed cereals with an addition of chamomile (3, 5, 10 and 20%) and from Chamomillae anthodium. Materials and Methods. Two modern extraction methods – ultrasound assisted extraction (UAE) at 40 °C and 60 °C, as well as accelerated solvent extraction (ASE) at 100 °C and 120 °C were used for the isolation of polyphenols from functional food. Analysis of flavonoids and phenolic acids was carried out using reversed-phase high-performance liquid chromatography and electrospray ionization mass spectrometry (LC-ESI-MS/MS). Results and Conclusions. For most of the analyzed compounds, the highest yields were obtained by ultrasound assisted extraction. The highest temperature during the ultrasonification process (60 °C) increased the efficiency of extraction, without degradation of polyphenols. UAE easily arrives at extraction equilibrium and therefore permits shorter periods of time, reducing the energy input. Furthermore, UAE meets the requirements of ‘Green Chemistry’.
Źródło:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine; 2017, 24, 2
1232-1966
Pojawia się w:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modyfikacje epigenetyczne a ekspresja genów w nowotworzeniu
Epigenetic modifications and gene expression in cancerogenesis
Autorzy:
Poczęta, Marta
Nowak, Ewa
Bieg, Dominik
Bednarek, Ilona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1035756.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
zmiany epigenetyczne
nowotwory
metylacja dna
białka histonowe
mikrorna
ekspresja genów
epigenetic modifications
cancers
dna methylation
histone proteins
microrna
gene expression
Opis:
Modyfikacje epigenetyczne są zmianami regulującymi ekspresję genów. Spośród tych modyfikacji metylacja DNA w regionach promotorowych genów jest najlepiej poznaną zmianą. Za metylację DNA odpowiada rodzina metylo-transferaz DNA. Proces ten jest odwracalny w wyniku reakcji demetylacji, w których pośrednią rolę odgrywają białka TET. Hipometylacja DNA oraz hipermetylacja regionów promotorowych genów bogatych w wyspy CpG należy do epigenetycznych mechanizmów powszechnie występujących w wielu typach nowotworów. Epigenetyczny mechanizm transformacji nowotworowej związany jest nie tylko ze zmianami w poziomie metylacji poszczególnych onkogenów czy też genów supresorowych, ale także z potranslacyjnymi modyfikacjami białek histonowych wymuszających zmia-ny w strukturze chromatyny. Określone modyfikacje, takie jak: metylacja, acetylacja, fosforylacja, ubikwitynacja, biotynylacja, ADP-rybozylacja oraz sumoilacja, mogą wpływać na kondensację chromatyny oraz na białka i kom-pleksy enzymatyczne decydujące o dostępności DNA, co z kolei wpływa na upakowanie, replikację, rekombinację, procesy naprawy oraz ekspresję DNA. W mechanizmach modulacji ekspresji genów zaangażowanych w procesy prowadzące do rozwoju nowotworów znaczącą rolę odgrywają dwa główne rodzaje małych interferencyjnych RNA siRNA oraz miRNA. Uzyskiwane dane z prowadzonych badań pokazują, że mechanizmy epigenetyczne uczestniczą w procesach pro- wadzących do rozwoju nowotworów, a poszukiwanie epigenetycznych biomarkerów może być przydatne w terapii nowotworów.
Epigenetic modifications are changes which can regulate gene expression. DNA methylation in gene promoter regions is the most well-known change among epigenetic modifications. The family of DNA methyltransferases is responsible for DNA methylation. Methylation is reversible due to the demethylation reaction, executed by TET proteins. DNA hypomethylation and hypermethylation of gene promoter regions rich in CpG islands belonging to epigenetic mechanisms commonly occur in many tumors. The epigenetic mechanism of malignant transformation is related not only to changes in the level of methylation of oncogenes or tumor suppressor genes, but also to post-translational modifications of histone proteins, forcing changes in the chromatin structure. Certain modifications, such as methy-lation, acetylation, phosphorylation, ubiquitination, biotinylation, ADP–ribosylation, and sumoylation may affect chro-matin condensation, protein and enzyme complexes that determine the availability of DNA, which then affects the condensation, replication, recombination and repair processes, as well as gene expression. Among the modulatory mechanisms of the expression of genes involved in the processes leading to cancer development, two main types of small interfering RNA play an important role: siRNA and miRNA. Research data Show that epigenetic mechanisms are involved in the processes leading to tumor development, and searching for epigenetic biomarkers may be useful in epigenetic cancer therapy.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2018, 72; 80-89
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska w strefie euro? Trzy scenariusze i ich prawdopodobne konsekwencje ogólnoekonomiczne
Poland in the eurozone? Three scenarios and their probable general economic consequences
Autorzy:
Götz, Marta
Nowak, Bartłomiej E.
Orłowski, Witold M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/619749.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
euro
Polska
European integration
Economic and Monetary Union
Polska
integracja europejska
unia gospodarczo-walutowa
Opis:
The ongoing discussion of Polish membership of the euro area seems subject to a high degree of uncertainty, caused by dynamically changing conditions. A precise and predictive analysis is therefore hampered and limited to the exploration of possible scenarios. Our study focuses on the economic aspects of decisions on: 1) definitive rejection of the single currency in Poland, 2) rapid accession to the euro area, and 3) postponement of Poland’s participation in eurozone. Each of the variants gives rise to different political and economic outcomes and thus sets different paths for the longterm development of the Polish economy.
Dyskusje i badania polskiego członkostwa w strefie euro są w obecnych, dynamicznie zmieniających się warunkach obarczone dużą dozą niepewności, stąd ograniczać się mogą jedynie do kreślenia scenariuszy. Niniejsze opracowanie skupia się na aspektach gospodarczych decyzji o: 1) definitywnej rezygnacji z wprowadzenia wspólnej waluty w Polsce, 2) szybkiej akcesji do strefy euro oraz 3) odsunięciu w czasie udziału Polski w tej strefie. Każdy z wariantów rodzi inne skutki polityczno-ekonomiczne i tym samym wyznacza inne ścieżki długookresowego rozwoju polskiej gospodarki.
Źródło:
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne; 2019, 1; 123-154
1731-7517
Pojawia się w:
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Green logistics in e-commerce: goals and challenges
Zielona logistyka w e-commerce: cele i wyzwania
Autorzy:
Olejniczak, Karolina
Dębicka, Anna
Zielewicz, Jakub
Urbańska, Julia
Schab, Marta
Nowak, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27311504.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Politechnika Poznańska. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
Tematy:
sustainable development
environment
challenges
e-commerce
green logistics
traditional trade
zrównoważony rozwój
środowisko
wyzwania
zielona logistyka
handel tradycyjny
Opis:
Amidst the booming e-commerce industry, the issue of its environmental impact is increasingly being raised. The fight for green solutions has become a hot topic in the wider e-commerce industry. The aim of this article is to determine the goals and challenges of green logistics taking into account the specificity of the e-commerce industry and to formulate conclusions for business practice in terms of green solutions. The research method used in this paper is the literature review, documentary method, the analysis of statistical data and desk research, analysis of industry reports and analysis of legal acts. The research material consisted of scientific publications, as well as Eurostat statistics, domestic and foreign reports, and expert opinions of national and international institutions. The obtained data and ex post results were the basis for own considerations. The results concern the comparison of traditional trade and e-commerce and their impact on the natural environment, the goals and challenges facing current green logistics. Next, the possible solutions for business practitioners are indicated.
W dobie dynamicznie rozwijającej się branży e-commerce coraz częściej podnoszona jest kwestia jej wpływu na środowisko. Dziś przedsiębiorstwa nie mogą działać wyłącznie dla zysku kosztem środowiska, społeczeństwa, gospodarki, konsumentów i pracowników. Wśród przedsiębiorstw i konsumentów można zauważyć niewątpliwą potrzebę podejmowania ekologicznych działań, które mają znacznie mniejszy wpływ na środowisko naturalne. Z tego powodu walka o ekologiczne rozwiązania stała się gorącym tematem w szeroko rozumianej branży e-commerce. Artykuł poświęcony jest określeniu celów i wyzwań zielonej logistyki z uwzględnieniem specyfiki branży e-commerce. Sformułowano w nim wnioski dla praktyki biznesowej w zakresie „zielonych” rozwiązań. Zastosowaną metodą badawczą jest przegląd literatury, metoda dokumentacyjna, analiza danych statystycznych i desk research, analiza raportów branżowych i aktów prawnych. Materiał badawczy stanowiły publikacje naukowe, statystyki Eurostatu, raporty krajowe i zagraniczne, a także ekspertyzy instytucji krajowych i międzynarodowych. Uzyskane dane oraz wyniki ex post były podstawą do sformułowania własnych rozważań. Zaprezentowane w artykule wyniki dotyczą celów i wyzwań stojących przed współczesną „zieloną” logistyką. W artykule wskazano też możliwe rozwiązania dla praktyków biznesu.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie; 2023, 87; 127--143
0239-9415
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The therapeutic potential of short-chain fatty acids enemas in inflammatory bowel diseases: a systematic review
Potencjał terapeutyczny krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych podawanych doodbytniczo w nieswoistych chorobach zapalnych jelit: przegląd systematyczny
Autorzy:
Kaczmarek, Nina
Kokot, Marta
Makarewicz, Aleksandra
Glapa-Nowak, Aleksandra
Nowak, Jan K.
Jamka, Małgorzata
Walkowiak, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/762653.pdf
Data publikacji:
2020-07-21
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne
Tematy:
choroba Leśniowskiego-Crohna
nieswoiste choroby zapalne jelit
krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe
wrzodziejące zapalenie jelita grubego
roztwór doodbytniczy
inflammatory bowel diseases
Crohn’s disease
ulcerative colitis
enema
short-chain fatty acid
Opis:
Sugeruje się, że krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA) mogą redukować nasilenie objawów klinicznych, poprawiać wyniki badania endoskopowego i histopatologicznego u pacjentów z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit (IBD). Jednakże, pomimo obiecujących badań in vitro, wyniki badań przeprowadzonych w modelu zwierzęcym oraz randomizowanych badań kontrolowanych (RCT) są niejednoznaczne. Celem tego przeglądu systematycznego była ocena skuteczności SCFA podawanych doodbytniczo u pacjentów z IBD. Wyszukiwanie elektroniczne przeprowadzono w następujących bazach danych: PubMed, Scopus, Web of Science i Cochrane. Kryteria włączenia badań oryginalnych do przeglądu systematycznego obejmowały: 1) rodzaj badań: równoległe lub krzyżowe RCT; 2) język: artykuły w języku angielskim; 3) rodzaj interwencji: SCFA podawane doodbytniczo; 4) populacja badana: pacjenci z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego lub chorobą Leśniowskiego-Crohna, niezależnie od płci, wieku, pochodzenia etnicznego, lokalizacji badania i wielkości próby. Jako punkty końcowe przyjęto wpływ podaży SCFA na wskaźnik aktywności choroby (DAI) oraz wyniki badań endoskopowych i histopatologicznych. Do analizy zakwalifikowano 4 badania obejmujące łącznie 187 pacjentów z IBD. W 2 badaniach oceniano wpływ SCFA na DAI, w 4 badaniach – na wyniki badania endoskopowego i histopatologicznego. Nie stwierdzono istotnych różnic pomiędzy grupą interwencyjną a grupą kontrolną w zakresie wpływu na jakikolwiek analizowany parametr. W 2 badaniach wykazano istotny spadek DAI po okresie interwencji, zarówno w grupie SCFA, jak i w grupie kontrolnej. Podobnie, w 4 badaniach odnotowano statystycznie istotne różnice między wynikami endoskopowymi przed i po interwencji w grupie SCFA. Jednakże, w 3 badaniach podobny efekt zaobserwowano w grupie kontrolnej. Poza tym, w 3 badaniach nie zaobserwowano wpływu SCFA na wyniki histopatologiczne. Podsumowując, brak jest dowodów na skuteczność SCFA podawanych doodbytniczo u pacjentów z IBD.
It has been suggested that short-chain fatty acid (SCFA) enemas might improve clinical, endoscopic and histological scores in patients with inflammatory bowel disease. However, despite the promising results of in vitro studies, the findings of animal studies and randomised controlled trials are inconclusive. Therefore, this review aimed to assess the efficacy of SCFA enemas in patients with inflammatory bowel diseases. Electronic searches were performed in PubMed, Scopus, Web of Science and Cochrane databases. Original studies were included in this systematic review if they met the following inclusion criteria: 1) types of studies: parallel or crossover randomised controlled trials; 2) language: articles published in English; 3) types of interventions: SCFA enemas; 4) population: studies conducted in subjects with ulcerative colitis or Crohn’s disease of either gender and any age and without restrictions based on the ethnicity of study participants, location of study or sample size. The outcomes included the effect of SCFA enemas on disease activity index (DAI), endoscopic and histological scores. In total, four studies enrolling 187 patients with inflammatory bowel diseases were included in this systematic review. Two studies assessed the effect of SCFA enemas on DAI. Four studies evaluated the effect of SCFA therapy on the endoscopic score and the histological score. There were no significant differences between the SCFA groups and the control groups regarding the impact on any analysed parameter. Two studies demonstrated a statistically significant decrease in DAI after the intervention period, both in the SCFA groups and the control groups. Similarly, statistically significant differences between pre- and post-intervention endoscopic scores in the SCFA groups were reported in four studies. However, in three studies, a similar effect was demonstrated in the control groups. Besides, in three studies no effect of SCFA enemas on the histological score was observed. In conclusion, there is no evidence for the effectiveness of SCFA enemas in patients with inflammatory bowel diseases.
Źródło:
Farmacja Polska; 2020, 76, 5; 297-304
0014-8261
2544-8552
Pojawia się w:
Farmacja Polska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The influence of surface treatment with triethoxymethylsilane and triethoxyethylsilane sols on the permeability of powder coatings
Wpływ obróbki powierzchniowej zolami trietoksymetylosilanu i trietoksyetylosilanu na przepuszczalność pokryć farbami proszkowymi
Autorzy:
Warszyński, Piotr
Szczepanowicz, Krzysztof
Mordarski, Grzegorz
Szczęch, Marta
Nowak, Paweł
Lipka, Magdalena
Nowak, Daria
Sałek, Tomasz
Stańczyk, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41158416.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo SIGMA-NOT
Tematy:
powder coatings
powder painting
triethoxymethylsilane
triethoxyethylsilane
powłoka proszkowa
malowanie proszkowe
trietoksymetylosilan
trietoksyetylosilan
Opis:
The objective of the research described in the present paper is the powder coatings prepared with the use of the low-cost polyester resins and their possible application on aluminum elements for the service in the harsh environment: marine and offshore atmosphere, swimming pools where chlorine is used for disinfection, chemical industry. Pores, cracks and pinholes in the final powder coating are the weak points of an undamaged coating, the points where the process of corrosion could begin. Clogging them should decrease the probability of blistering due to hydrogen evolution caused by the contact of the metal surface with the aggressive me- dia. With the application of the electrochemical impedance spectroscopy authors showed that treatment of the surface of a coating with the sol of either triethoxymethylsilane or triethoxyethylsilane causes the decrease in the water uptake in the first step of water sorption by the coating, which was ascribed to the clogging of the pores by the sol particles.
Przedmiotem badań opisanych w artykule są pokrycia organiczne farbami proszkowymi otrzymywane z tanich polimerów poliestrowych oraz możliwości ich użycia do ochrony antykorozyjnej wyrobów aluminiowych przeznaczonych do pracy w agresywnym środowisku: w transporcie morskim, na terenach nadmorskich, w basenach, w których wciąż używa się chloru do dezynfekcji, czy w przemyśle chemicznym. Pory, pęknięcia i dziury w końcowej powłoce proszkowej – to słabe punkty nieuszkodzonej powłoki, w których może rozpocząć się proces korozji. Zamknięcie ich powinno zmniejszyć prawdopodobieństwo powstawania pęcherzy w wyniku wydzielenia się wodoru wskutek kontaktu powierzchni metalu z agresywnymi czynnikami. Za pomocą elektrochemicznej spektroskopii impedancyjnej wykazano, że obróbka powierzchniowa pokrycia proszkowego zolem trietoksymetylosilanu lub trietoksyetylosilanu powoduje obniżenie zdolności pochłaniania wody w pierwszym etapie sorpcji wody przez powłokę na skutek wypełnienia porów i pęknięć w pokryciu cząsteczkami zolu.
Źródło:
Ochrona przed Korozją; 2023, 7; 192-196
0473-7733
2449-9501
Pojawia się w:
Ochrona przed Korozją
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiskosuplementacja w chorobie zwyrodnieniowej stawu kolanowego
Viscosupplementation for treatment of osteoarthritis of the knee
Autorzy:
Ostałowska, Alina Beata
Święchowicz, Sławomir
Koczy, Bogdan
Stołtny, Tomasz
Nowak, Dariusz
Skowron, Marta
Birkner, Ewa
Kasperczyk, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1035855.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego
kwas hialuronowy
reaktywne formy tlenu
enzymy antyoksydacyjne
osteoarthritis of the knee
hyaluronic acid
reactive oxygen species
antioxidant enzymes
Opis:
WSTĘP: Choroba zwyrodnieniowa stawów kolanowych (gonartroza – GA) należy do najczęstszych schorzeń narządu ruchu, a ból i ograniczenie ruchomości kolana są najdotkliwiej odbieranymi przez pacjentów objawami zmian zwyrodnieniowych. Celem pracy było sprawdzenie, czy podanie dostawowe preparatu kwasu hialuronowego wpływa na funkcje stawu kolanowego, wybrane parametry układu antyoksydacyjnego i natężenie stresu oksydacyjnego we krwi u pacjentów z gonartrozą. MATERIAŁ I METODY: Grupa badana 1K obejmowała 96 pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego, którym podano kwas hialuronowy do jednego stawu kolanowego, natomiast do grupy badanej 2K włączono 33 pacjentów, którym podano kwas hialuronowy do obu stawów kolanowych. Badanie prowadzono przez 40 tygodni według ustalonego protokołu. Oznaczono całkowity status oksydacyjny (TOS) osocza, zawartość grup sulfhydrylowych (SH) w surowicy, aktywność katalazy (CAT) w erytrocytach, aktywność dysmutazy ponadtlenkowej (SOD) w osoczu i erytrocytach, aktywność peroksydazy glutationowej (GPx) w erytrocytach. WYNIKI: Po leczeniu wiskosuplementacyjnym odnotowano zmniejszenie nasilenia bólu oraz poprawę w badanych skalach VAS i HHS, przy czym nieco większą poprawę stwierdzono w przypadku zajęcia jednego kolana. Po leczeniu dostawowym kwasem hialuronowym stwierdzono znamienny spadek aktywności SOD oraz CAT a wzrost aktywności GPx, wzrost stężenia grup SH w obu grupach oraz spadek stężenia TOS. WNIOSKI: Wiskosuplementacja w chorobie zwyrodnieniowej stawu kolanowego istotnie redukuje ból kolana i poprawia jego funkcje oraz wywołuje korzystne zmiany w układzie antyoksydacyjnym krwi. Efekt leczenia jest porównywalny zarówno w przypadku podawania preparatu kwasu hialuronowego do jednego, jaki i do obu stawów kolanowych.
INTRODUCTION: Osteoarthritis of the knee (gonarthritis – GA) is one of the most common musculoskeletal disorders. Pain and limitation of joint movement are the most constant and troublesome symptoms of the joint pathology. The aim of the study was to examine viscosupplementation therapy with hyaluronic acid. MATERIAL AND METHODS: 96 patients were administered hyaluronic acid unilaterally (the 1K group), while 33 patients were administered hyaluronic acid bilaterally (the 2K group) in a 40-day cycle. The stage of the disease was assessed based on medical history, physical examination and a questionnaire survey. Analysis of the following parameters was performed: serum level of sulfhydryl groups (SH), total oxidant status (TOS), catalase activities (CAT) and glutathione peroxidase (GPx) in erythrocytes and superoxide dismutase activity (SOD) in plasma and erythrocytes. RESULTS: Viscosupplementation resulted in pain reduction and improvement in the HHS score. The SOD and CAT activities were significantly decreased, while GPx activity as well as the SH level significantly increased in both the examined groups. In addition the TOS values significantly decreased. CONCLUSION: Viscosupplementation therapy with hyaluronic acid significantly reduces pain of the knee joint, improves its function and has a beneficial effect on the pro/antioxidant balance in the blood of patients diagnosed with GA. The effects of uni- and bilateral administration of hyaluronic acid are similar.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2017, 71; 38-45
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ prenatalnego narażenia miedzią na ośrodkowy układ dopaminergiczny u dorosłych szczurów
Effect of prenatal copper exposure on the central dopaminergic system in adult rats
Autorzy:
Szkilnik, Ryszard
Kliber, Michał
Nowak, Przemysław
Jośko, Jadwiga
Bojanek, Kamila
Adwent, Marta
Kórössy, Eva
Brus, Halina
Brus, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039996.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
miedź
ośrodkowy układ dopaminergiczny
zachowanie
szczury
copper
central dopaminergic system
behavior
rats
Opis:
BACKGROUND The effect of prenatal exposition of rats with copper on its level in the newborns’ organs and central dopaminergic system activity in adult rats was examined. MATERIAL AND METHODS Pregnant rats during entire time of pregnancy drank water with cupprum sulfuricum (CuSO4) where concentration of metal was 100 ppm. Control rats drank the water only without cuprum. After delivery water with metal was substituted with water only, and newborns stayed with their mothers till 21st day of life, then separated. In newborn copper content was estimated in the brain, liver and kidney. In adult rats the level of biogenic amines was measured in the brain and some behavioral studies were performed such as oral activity, stereotyped and yawning behavior, using central dopamine receptor agonists (SKF 38393, apomorphine, 7-OH-DPAT). RESULTS AND CONCLUSION Exposition of rats during intrauteral development (prenatal) with copper caused significant increase concentration examined metal in the brain, liver and kidney of newborn rats. In adult rats significant decrease of dopamine in the striatum was noticed in the rats pretreated with copper. Beside increase reactivity of the central dopamine D1 receptor reactivity was observed, and manifested by increased oral activity after SKF 38393 and stereotyped behavior after apomorphine apply. Additionally decreased reactivity of the central dopamine D3 receptor was manifested by decreased yawning behavior after 7-OH-DPAT injection. From above we concluded that copper can be one of the environmental agent which can affected of the central dopaminergic system in mammalians.
WSTĘP Celem pracy było zbadanie wpływu ekspozycji miedzią szczurzyc w trakcie ciąży na zawartość metalu w tkankach noworodków a także na funkcję ośrodkowego układu dopaminergicznego u dorosłego potomstwa. MATERIAŁ I METODY Ciężarne samice przez cały okres ciąży piły wodę z dodatkiem siarczanu miedzi (CuSO4) w stężeniu metalu 100 ppm. Kontrolne szczurzyce piły wodę bez metalu. Z chwilą urodzenia roztwór miedzi zamieniano na wodę. Noworodki pozostawały z matkami do 21 dnia życia. U noworodków oznaczono zawartość miedzi w mózgu, wątrobie i nerkach. U dorosłych potomnych szczurów płci męskiej wykonano oznaczenia zawartości amin biogennych w mózgu oraz oceniono zachowanie jak aktywność ruchową pyska, stereotypię apomorfinową i liczbę ziewnięć, spontaniczną jak też po podaniu agonistów ośrodkowych receptorów dopaminowych (SKF 38393, apomorfi na, 7-OH-DPAT). WYNIKI I WNIOSKI Prenatalna ekspozycja szczurów miedzią spowodowała znaczny wzrost zawartości metalu w mózgu, wątrobie i nerkach w porównaniu z kontrolą. U dorosłych szczurów narażonych w okresie rozwoju śródmacicznego na miedź wykazano obniżenie zawartości dopaminy w prążkowiu oraz wzrost reaktywności receptorów dopaminowych D1 manifestujący się nasileniem aktywności ruchowej pyska po podaniu SKF 38393 i nasileniem zachowania stereotypowego po podaniu apomorfiny oraz obniżenie reaktywności receptorów dopaminowych D3 manifestujące się zmniejszeniem liczby ziewnięć po podaniu 7-OH-DPAT. Z powyższego wynika, że narażenia (ekspozycja) miedzią w okresie rozwoju śródmacicznego prowadzi do kumulacji metalu w tkankach noworodków a także trwałego zaburzenia funkcji ośrodkowego układu dopaminergicznego u ssaków.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2009, 63, 6; 7-14
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Środki przymusu bezpośredniego w perspektywie pacjentów i personelu medycznego. Perspektywa w kontekście wielokulturowości
Measures of direct coercion in the perspective of patients and medical staff. The perspective in the context of multiculturalism
Autorzy:
Lickiewicz, Jakub
Nowak, Agata
Surjak, Edyta
Makara‑Studzińska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1597148.pdf
Data publikacji:
2017-12-31
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
szpital psychiatryczny
przymus bezpośredni
pacjent
personel medyczny
psychiatric hospital
direct compulsion
patient
medical staff
Opis:
Szpital psychiatryczny, stanowi swego rodzaju odrębny krąg kulturo- wy, rządzący się swoimi zasadami i przepisami. Oznacza to między innymi ingerowanie w prywatność chorego, a także, co szczególnie problematyczne, naruszanie jego nietykalności cielesnej. Charaktery- styczną cechą oddziału psychiatrycznego jest tzw. „paternalizm” prze- jawiający się uprawnionym ingerowaniem w przestrzeń osobistą pa- cjenta, z uwagi na jego dobro. W opiece zdrowotnej pojęcie „przymus” kojarzy się najczęściej z pacjentem psychiatrycznym, u którego w określonych sytuacjach, konieczne jest zastosowanie środków przy- musu bezpośredniego.Celem badania była analiza sposobów postrzegania środków przy- musu przez dwie grupy – chorych oraz personel medyczny. W bada- niu wzięło udział 307 osób, 136 członków personelu oraz 171 pacjen- tów, którzy wypełniły kwestionariusz MAVAS, służący ocenie postaw wobec agresji i środków przymusu na oddziale.Z badań wynika, że pomiędzy pacjentami i personelem medycz- nym występują duże rozbieżności w zakresie spostrzegania agresji i zasadności stosowania środków przymusu bezpośredniego. Pacjen- ci podkreślają, że ich agresja na oddziale ściśle wiąże się z warunkami w szpitalu, postrzeganymi przez nich jako trudne, podczas gdy perso- nel uwydatnia chorobowe przyczyny agresji pacjentów. Wskazane są zmiany systemowe, minimalizujące istniejące na oddziałach rozbież- ności, które mają znaczny wpływ na jakość opieki zdrowotnej.
The psychiatric hospital is a distinct cultural circle, governed by its own rules and regulations. This means interfering with the patient’s privacy and the violation of his bodily integrity. The characteristic fea- ture of the psychiatric ward is the so-called. “paternalism” manifested by legitimate interference in the patient’s personal space, for his good. In health care, the notion of “coercion measures” is most often associ- ated with a psychiatric patient, in which case direct coercive measures are required.The aim of the study was to analyse the perception of coercive measures by two groups of patients and the medical staff. The study involved 307 persons, 136 staff members and 171 patients who com- pleted the MAVAS questionnaire, to assess attitudes towards aggres- sion and coercive measures at the ward.Research shows that the differences exist in the perception of ag- gression and legitimacy of coercion between patients and medical staff. Patients emphasize that their aggression in the ward is closely related to the conditions in the hospital, perceived by them as difficult, while the team members highlight that the assault is highly related to pa- tients sickness. Systemic changes are necessary to address divergent di- vergences that have a significant impact on the quality of healthcare.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2017, 19, 4; 139-154
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cardiovascular effects of histamine H3 receptor antagonist JNJ 5207852 in haemorrhagic shock in rats
Efekty sercowo-naczyniowe działania antagonisty receptorów histaminowych H3 JNJ 5207852 we wstrząsie krwotocznym u szczurów
Autorzy:
Jochem, Jerzy
Mitera, Agata
Izydorczyk, Marta
Nowak, Damian
Waliczek, Martyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036526.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
histamine
h3 receptor
haemorrhagic shock
rat
histamina
receptor h3
wstrząs krwotoczny
szczur
Opis:
INTRODUCTION: Histamine H3 receptors are widely distributed in the central and peripheral nervous system, including postganglionic adrenergic endings. They act mainly as presynaptic auto- and heteroceptors and are responsible for regulating the synthesis and release of histamine and other neurotransmitters/neuromodulators. The aim of the study was to examine the cardiovascular effects of the histamine H3 receptor blockade in the sympathoinhibitory phase of haemorrhagic shock. MATERIAL AND METHODS: Studies were carried out on male Wistar rats anaesthetized with ketamine/xylazine (100 mg/kg + 10 mg/kg, intraperitoneally), subjected to irreversible haemorrhagic shock (0% survival at 2 h) with a mean arterial pressure (MAP) of 20–25 mmHg. At 5 min of critical hypotension, the rats were injected intravenously with H3 receptor antagonist JNJ 5207852 or saline. RESULTS: Haemorrhage led to a decrease in pulse pressure (PP) and heart rate (HR). JNJ 5207852 (1 and 5 mg/kg) evoked long-lasting rises in MAP, PP and HR, with an improvement in survival at 2 h (5 mg/kg). Chemical sympathectomy with 6-hydroxydopamine (50 mg/kg for three consecutive days) inhibited cardiovascular changes evoked by JNJ 5207852 and decreased to 0% the survival rate at 2 h in rats treated with JNJ 5207852 (5 mg/kg). CONCLUSIONS: Histamine H3 receptor antagonist JNJ 5207852 induces the resuscitating effect in haemorrhage-shocked rats, and the mechanism responsible is associated with the activity of postganglionic sympathetic neurons.
WSTĘP: Receptory histaminowe H3 występują w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym, w tym na zakończeniach pozazwojowych układu współczulnego. Działają głównie jako presynaptyczne auto- i heteroreceptory, są odpowiedzialne za regulację syntezy oraz wydzielania histaminy i innych neurotransmiterów/neuromodulatorów. Celem pracy było zbadanie wpływu zablokowania receptorów H3 na czynność układu krążenia podczas fazy hamowania aktywności układu współczulnego w modelu wstrząsu krwotocznego u szczurów. MATERIAŁ I METODY: Badania przeprowadzono u szczurów samców szczepu Wistar, w znieczuleniu ogólnym przy użyciu ketaminy i ksylazyny (100 mg/kg + 10 mg/kg dootrzewnowo), u których wywołano nieodwracalny wstrząs krwotoczny ze średnim ciśnieniem tętniczym (MAP) 20-25 mmHg (wskaźnik przeżycia 2 h: 0%). W 5 min krytycznej hipotensji zwierzętom podawano dożylnie antagonistę receptorów H3 JNJ 5207852 bądź 0,9% roztwór NaCl. WYNIKI: Krwotok prowadził do obniżenia ciśnienia tętna (PP) i częstości rytmu serca (HR). JNJ 5207852 (1 i 5 mg/kg) wywoływał długotrwałe wzrosty MAP, PP i HR, a także zwiększenie do 100% wskaźnika przeżycia 2 h (5 mg/kg). Chemiczna sympatektomia wykonana przy użyciu 6-hydroksydopaminy (50 mg/kg przez trzy kolejne dni) hamowała zmiany MAP, PP i HR wywoływane przez JNJ 5207852 (5 mg/kg) i zmniejszała do 0% wskaźnik przeżycia 2 h. WNIOSKI: Antagonista receptorów histaminowych H3 JNJ 5207852 wywołuje efekt resuscytacyjny u szczurów we wstrząsie krwotocznym, a jego mechanizm działania związany jest z aktywnością pozazwojowych neuronów układu współczulnego.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2016, 70; 89-94
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Język i komunikacja w nowych czasach. Paweł Nowak, Naturalny porządek rzeczy w języku, Warszawa: Krajowa Szkoła Administracji Publicznej im. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego, 2020, 256 s.
Autorzy:
Nowosad-Bakalarczyk, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670840.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2022, 34; 363-367
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inflammatory and visceral pain perception in rats lesioned with DSP-4 as neonates
Odczucie bólu zapalnego i trzewnego u szczurów z noworodkową lezją ośrodkowego układu noradrenergicznego wywołaną podaniem DSP-4
Autorzy:
Kőrössy, Eva
Adamus-Sitkiewicz, Beata
Nowak, Elżbieta
Bojanek, Kamila
Adwent, Marta
Muchacki, Rafał
Bałasz, Michał
Szkilnik, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039788.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
noradrenergic system
lesion
nociception
morphine
paracetamol
nefopam
rats
układ noradrenergiczny
lezja
ból
morfi na
szczury
Opis:
BACKGROUND: The aim of this study was to examine the impact of the central noradrenergic lesion on the inflammatory and visceral pain perception after morphine, paracetamol and nefopam administration. MATERIAL AND METHODS: Intact male rats were contrasted with rats in which noradrenergic system was destroyed with DSP-4; 50 mg/kg sc on the 1st and 3rd days of postnatal life. After 10 weeks, painful reactions were assessed by means of formalin and writhing test. Furthermore accumulation of L-dihydroxyphenlalanine (L-DOPA) and 5-hydroxytryptamine (5-HTP) in some parts of the brain were examined using HPLC/ED method. RESULT S : 30 min after morphine (5.0 mg/kg sc) challenge rats were injected into the right hind paw plantar surface with 50 μl 5% formalin solution. Both groups showed the typical biphasic nocifensive response curve lasting 60 min but DSP-4 lesioned rats scored more points in the fi rst and second phase as well as the interphase period than control group. After paracetamol (100 mg/kg ip) administration also typical biphasic nocifensive response curve were observed however no differences between control and DSP-4 treated rats were noticed. Similar results were obtained after nefopam (20 mg/kg ip) challenge. Injections of morphine evoked similar antinociception in visceral pain model in both tested groups (control and DSP-4). Paracetamol elicited lower analgesia in control than in DSP-4 rats while nefopam was without eff ect. In biochemical assay, applied analgesics modified serotonin and dopamine synthesis rate but the effect (increase or decrease) depended on examined structure (the prefrontal cortex, thalamus with hypothalamus and brain stem). CONCLUSIONS: Obtained results demonstrated that DSP-4 treatment in rats modified the antinociceptive effects of the analgetics with distinct pharmacological prosperities and mechanism of action. It is likely that similar nociception abnormalities may occur in patients with noradrenergic system dysfunction, so it points to the requirement of analgetics dosage adjustment.
WSTĘP: Celem pracy było zbadanie wpływu lezji ośrodkowego układu noradrenergicznego na analgetyczne działanie morfiny, paracetamolu i nefopamu u szczurów. MATERIAŁ I METODY: Noworodki szczurze 1-go i 3-go dnia życia otrzymały neurotoksynę DSP-4 (50 mg/kg sc) natomiast kontrola 0.9% roztwór NaCl (1.0 ml/kg sc). Po osiągnięciu wieku 10-ciu tygodni wykonano test formalinowy oraz wicia, oznaczono ponadto szybkość syntezy serotoniny i dopaminy w korze przedczołowej, wzgórzu z podwzgórzem oraz pniu mózgu metodą HPLC/ED. WYNIKI: W teście formalinowym stwierdzono, że obie grupy badawcze wykazywały typową dwufazową reakcję bólową trwającą 60 minut, nie mniej u zwierząt z lezją reakcja ta była znamiennie silniej wyrażona niż u kontroli. Takiej zależności nie stwierdzono po podaniu paracetamolu (100 mg/kg ip) lub nefopamu (20 mg/kg ip). W teście wicia wykazano, że efekty przeciwbólowego działania morfiny nie różnią się pomiędzy badanymi grupami zwierząt. Paracetamol działał natomiast słabiej przeciwbólowo u kontroli niż w grupie DSP-4. Nefopam nie wykazywał efektu przeciwbólowego w teście wicia. W badaniach biochemicznych stwierdzono, że stosowane leki przeciwbólowe modyfikują szybkość syntezy serotoniny i dopaminy ocenianą zawartością 5-hydroksytryptaminy (5-HTP) i L-dwuhydroksyfenyloalaniny (L-DOPA). Uzyskane efekty, tj. wzrost lub zmniejszenie syntezy uzależnione były od badanej struktury mózgu (kora przedczołowa, wzgórze z podwzgórzem, pień mózgu). WNIOSKI: Wyniki niniejszych badań wskazują, że uszkodzenie ośrodkowego układu noradrenergicznego wywołane podaniem DSP-4 we wczesnym okresie rozwoju osobniczego u szczurów w różny sposób modyfikuje przeciwbólowe działanie analgetyków o odmiennym mechanizmie działania. Wydaje się, że podobne efekty mogą wystąpić u chorych z dysfunkcją układu noradrenergicznego, co może wskazywać na konieczność modyfikacji dawek stosowanych leków przeciwbólowych.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2009, 63, 2; 7-15
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geoportal Centrum Infrastruktury Badawczej Danych GNSS
Geoportal of the GNSS Data Research Infrastructure Center
Autorzy:
Araszkiewicz, Andrzej
Całka, Beata
Kiliszek, Damian
Kuźma, Marta
Mierzwiak, Michał
Mościcka, Albina
Nowak Da Costa, Joanna
Pokonieczny, Krzysztof
Szołucha, Marcin
Wabiński, Jakub
Zwirowicz-Rutkowska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2174487.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej
Tematy:
otwarte dane
geodezja satelitarna
nauki o ziemi
System Obserwacji Płyty Europejskiej
open data
satellite geodesy
Earth science
European Plate Observing System
Opis:
Artykuł przedstawia stworzenie portalu internetowego zapewniającego dostęp do polskich danych z Globalnego Systemu Nawigacji Satelitarnej (GNSS). Opracowane rozwiązanie jest jednym z elementów Centrum Infrastruktury Badawczej, zbudowanego w ramach polskiej odpowiedzi na program European Plate Observing System. W ramach projektu EPOS-PL utworzono Repozytorium Danych GNSS oraz Centrum Analiz Danych GNSS. Dostęp do danych i wyników ich przetwarzania zapewnia dedykowany geoportal. Prace obejmowały trzy etapy cyklu życia rozwoju systemu: projektowanie, implementację i testowanie. Portal ma za zadanie wspierać pracę zarządców infrastruktury GNSS, a przede wszystkim zaspokajać potrzeby środowiska naukowego zajmującego się badaniami stałej Ziemi.
The paper presents the development of a web portal providing access to Polish Global Navigation Satellite Systems (GNSS) data. Developed solution is one of the Center of Research Infrastructure, built within the Polish response to the European Plate Observing System program. Within the EPOS-PL project, the GNSS Data Repository and GNSS Data Analysis Centre were created. Access to data and results of their processing is provided by a dedicated geoportal. The work included the following stages of the system development life cycle: design, implementation and testing. The portal is designed to support the work of GNSS infrastructu1re managers and, above all, to meet the needs of the scientific community involved in solid Earth research.
Źródło:
Roczniki Geomatyki; 2022, 20, 1(96); 7--16
1731-5522
2449-8963
Pojawia się w:
Roczniki Geomatyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prognostic value of neurotrophic growth factor (BDNF) in patients with colorectal cancer during chemotherapy
Wartość prognostyczna neurotropowego czynnika wzrostu (BDNF) u pacjentów z rakiem jelita grubego w trakcie chemioterapii
Autorzy:
Olborska, Magdalena
Głogowska-Gruszka, Anna
Słomian, Grzegorz
Buczkowska, Marta
Szkilnik, Ryszard
Nowak, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1035314.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
colorectal cancer
blood serum
biomarker
brain-derived neurotrophic factor
rak jelita grubego
surowica krwi
neurotropowy czynnik pochodzenia mózgowego
Opis:
INTRODUCTION: The brain-derived neurotrophic factor (BDNF) is a protein belonging to neurotrophins that plays a key role in the proper development and functioning of the mammalian central nervous system. Previous studies have focused on assessment of the BDNF concentration in blood serum as a potential biomarker in neurological disorders. Recently, the BDNF signalling pathway has been recognised as a potential target for anticancer drugs, while its receptor (TrkB) as an oncogene in colorectal cancer cells. Despite the significant role in carcinogenesis, there are few studies on BDNF as a biomarker in colorectal cancer. MATERIAL AND METHODS: The study included 25 patients with clinically and histopathologically confirmed colorectal cancer, who were qualified for treatment. Prior to the first administration of chemotherapy, venous blood samples were collected from the patients and the biochemical parameters routinely determined prior to treatment were evaluated. Additionally, the serum BDNF concentration was determined by the immunoenzymatic method in all the patients. RESULTS: The serum BDNF concentration in patients was 50.24 ± 23.37 ng/ml. The BDNF concentration did not differ significantly between women and men. A negative correlation was found between the BDNF and CRP concentration and the BDNF and LDH concentration. The BDNF levels were significantly higher in patients who underwent primary tumour resection before chemotherapy. There was no correlation between the BDNF concentration and age, gender, BMI, CEA marker and liver enzymes in patients with colorectal cancer. There was no correlation between the BDNF concentration and clinical response to the treatment. CONCLUSIONS: BDNF cannot be considered as a prognostic factor in patients with colorectal cancer.
WSTĘP: Neurotropowy czynnik pochodzenia mózgowego (Brain-Derived Neutortophic Factor – BDNF) jest białkiem należącym do rodziny neurotrofin, które odgrywa kluczową rolę w prawidłowym rozwoju i funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego ssaków. Dotychczasowe badania dotyczyły głównie oceny stężenia BDNF w surowicy krwi, jako potencjalnego biomarkera w schorzeniach neurologicznych. Ostatnio ścieżka sygnałowa BDNF uznana została za potencjalne miejsce uchwytu leków przeciwnowotworowych, a jego receptor (TrkB) za onkogen w komórkach raka jelita grubego. Pomimo znaczącej roli w nowotworzeniu, niewiele jest prac dotyczących BDNF jako biomarkera w raku jelita grubego. MATERIAŁ I METODY: Badaniem objęto grupę 25 osób z potwierdzonym klinicznie i histopatologicznie rakiem jelita grubego, którzy zostali zakwalifikowani do leczenia. Przed pierwszorazowym podaniem chemioterapii od pacjentów pobrano próbki krwi żylnej i dokonano oceny parametrów biochemicznych oznaczanych rutynowo przed leczeniem. Dodatkowo metodą immunoenzymatyczną oznaczono stężenia BDNF w surowicy krwi wszystkich badanych pacjentów. WYNIKI: Stężenie BDNF w surowicy pacjentów wyniosło 50,24 ± 23,37 ng/ml i nie różniło się istotnie pomiędzy kobietami i mężczyznami. Stwierdzono ujemną korelację między stężeniem BDNF i CRP oraz BDNF i LDH. Stężenie BDNF było znamiennie wyższe u chorych, którzy przed chemioterapią byli poddani resekcji guza pierwotnego. Nie wykazano zależności pomiędzy stężeniem BDNF a wiekiem, płcią, wskaźnikiem BMI, markerem CEA oraz enzymami wskaźnikowymi wątroby u pacjentów z RJG. Nie zaobserwowano zależności pomiędzy stężeniem BDNF a odpowiedzią kliniczną na zastosowane leczenie. wnioski: BDNF nie może być uznany za czynnik prognostyczny u chorych z rakiem jelita grubego.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2019, 73; 283-292
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PRZEPŁYWY OPIEKI MIĘDZY MIGRANTAMI I ICH STARZEJĄCYMI SIĘ RODZICAMI – METODA BADAWCZA I PRZYKŁAD JEJ ZASTOSOWANIA
FLOWS OF CARE BETWEEN MIGRANTS AND THEIR AGEING PARENTS – RESEARCH METHOD AND AN EXAMPLE OF ITS IMPLEMENTATION
Autorzy:
Kiełkowska, Marta
Jaźwińska, Ewa
Kloc-Nowak, Weronika
Kordasiewicz, Anna
Radziwinowiczówna, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/579651.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
TRANSNARODOWE RODZINY
OPIEKA NA ODLEGŁOŚĆ
BADANIA WIELOTECHNIKOWE
MIGRACJE
STARZENIE SIĘ SPOŁECZEŃSTWA
TRANSNATIONAL FAMILIES
CARING FROM A DISTANCE
MULTI-TECHNIQUE RESEARCH
MIGRATION
AGEING
Opis:
W konsekwencji obserwowanych procesów starzenia się społeczeństwa i wzmożonej mobilności przestrzennej następują przemiany relacji rodzinnych dotyczących opieki nad osobami starszymi. W rodzinach transnarodowych przestrzenny dystans zmusza członków rodzin do wypracowywania nowych, często skomplikowanych strategii działania. Złożoność problematyki związanej z opiekuńczością sprawia, że analiza funkcjonujących wzorców wymaga szczególnego podejścia badawczego. W artykule prezentujemy propozycję metody badawczej: wielostanowiskowe, transnarodowe badanie wykorzystujące mieszane techniki – analizy monograficzne, sondaż oraz wywiady pogłębione realizowane zarówno z osobami starszymi mieszkającymi w Polsce, jak i z członkami ich rodzin przebywającymi zagranicą. Zaprezentowane przykładowe wyniki przeprowadzonych badań ukazują użyteczność podejścia, które umożliwia ujawnienie i zbadanie złożonych relacji związanych z przepływami opieki.
Ageing and intensive transborder mobility transforms family relations concerning elderly care. As a result of spatial distance, members of transnational families work out new, complex strategies. Complicated care arrangements require a special research approach which is the subject of this article. The research method the authors propose is a multisited, transnational study that combines mixed techniques: monographic analyses, a survey, and in-depth interviews, carried out both with the elderly people living in Poland and with their migrant relatives residing abroad. Selected results of the study reveal complex relations related to the flows of care and demonstrate the usefulness of the proposed research approach.
Źródło:
Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny; 2016, 42, 3 (161); 345-368
2081-4488
2544-4972
Pojawia się w:
Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Innowacje w łańcuchach dostaw źródłem przewagi konkurencyjnej w XXI wieku
Autorzy:
BOGUSZ, Oktawia
BRZEZIŃSKI, Jakub
DUNIN-SULIGOSTOWSKA, Barbara
SOWA, Joanna
DZIECHCIARZ, Mateusz
GAJDZIK, Bożena
JANECZEK, Aleksandra
NOWAK, Zuzanna
KOWALSKA, Katarzyna
SIKORA, Justyna
LESZCZYŃSKA, Marta
LEWANDOWSKA, Agata
MIKOŁAJCZYK, Patryk
PIORUNOWSKA-KOKOSZKO, Joanna
REŃDA, Aleksandra
SIERADZKA, Anita
TELEGA, Katarzyna TELEGA
WOJTOWICZ, Aleksander
WÓJCIK, Natalia
ZIĘBA, Magda
Ocicka, Barbara
Zięba, Magda
Witkowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/books/43434908.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
Publikacja monografii „Innowacje w łańcuchach dostaw źródłem przewagi konkurencyjnej w XXI wieku” jest jednym z najważniejszych projektów zrealizowanych przez Studenckie Koło Naukowe Zarządzania Łańcuchem Dostaw – SKN SCM, działające przy Katedrze Logistyki na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego. Zostało ono utworzone w 2013 roku. Zrzesza studentów, których ambitne inicjatywy i projekty udowadniają, jak inspirującym i interesującym zagadnieniem jest zarządzanie łańcuchem dostaw. Żądni wiedzy i chcący poszerzać własne horyzonty Członkowie SKN SCM systematycznie od trzech lat organizują ogólnopolską konferencję naukową, w której uczestniczą zarówno przedstawiciele świata akademickiego, jak i praktyki gospodarczej. Wydarzenie stwarza możliwość prezentacji wyników badań i analiz prowadzonych przez młodych naukowców, w szczególności doktorantów i studentów. Stanowi także wyjątkowe forum wymiany ich wiedzy i doświadczeń z menedżerami logistyki i zarządzania łańcuchem dostaw. Niniejsza publikacja stanowi zbiór artykułów zgłoszonych na III edycję konferencji, które udowodniły, jak ważnym i pasjonującym tematem są innowacje w łańcuchach dostaw. Monografia może stanowić inspirację dla kolejnych pokoleń Członków SKN SCM i innych organizacji akademickich w myśl mantry życiowej wielkiego wizjonera i innowatora Steva Jobsa stay hungry, stay foolish, którą podzielił się z Absolwentami Uniwersytetu Stanford w 2005 roku. Słowa te, dla wielu młodych ludzi na całym świecie, stanowią inspirację do działania, rozwoju, chęci poznawania nowych rzeczy. Dziękujemy wszystkim, którzy prezentując taką postawę, przyczynili się do sukcesu konferencji w 2016 roku, a w szczególności Autorom za przygotowanie artykułów. Realizacja projektów służących rozwijaniu pasji społeczności młodych logistyków stanowi ogromny zaszczyt dla Członków Studenckiego Koła Naukowego Zarządzania Łańcuchem Dostaw, zgodnie z jego misją każdy z nas jest ogniwem, wartość tworzymy razem!
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Książka
Tytuł:
Impairment in pain perception in adult rats treated with N-(-2-chloroethyl)-N-ethyl-2-bromobenzylamine (DSP-4) as neonates
Zaburzenia percepcji bólu u dorosłych szczurów z lezją ośrodkowego układu noradrenergicznego wykonaną we wczesnym okresie życia pozapłodowego
Autorzy:
Adamus-Sitkiewicz, Beata
Kőrössy, Eva
Bojanek, Kamila
Adwent, Marta
Nowak, Przemysław
Bałasz, Michał
Kniaś, Małgorzata
Szkilnik, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1035136.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
dsp-4 lesion
morphine
paracetamol
nefopam
analgesia
rats
dsp-4 lezja
morfi na
analgezja
szczury
Opis:
BACKGROUND This study was designed to investigate the antinociceptive eff ect of morphine, paracetamol and nefopam in rats lesioned with DSP-4 as neonates. MATERIAL AND METHODS Intact male rats were contrasted with rats in which noradrenergic nerve terminals were largely destroyed shortly after birth with the neurotoxin DSP-4 [(N-(-2-chloroethyl)-N-ethyl-2-bromobenzylamine; 50 mg/kg sc x2], on the 1st and 3rd days of postnatal life. When rats attained 10 weeks of age, painful reactions were assessed by means of tail immersion test and paw pressure test. Also monoamine levels in some part of the brain were estimated using HPLC/ED method. RESULTS AND CONCLUSION In the tail immersion test we showed that there are no diff erences between antinociceptive eff ect evoked by morphine (5.0 mg/kg sc) and paracetamol (100 mg/kg ip) between control and DSP-4 rats. Nefopam (20 mg/kg ip) elicited only slight analgesia in control rats (~ 17 %), this eff ect was no longer observed in the DSP-4 treated group. In the paw pressure test we demonstrated that morphine and paracetamol produced lower analgesia in DSP-4 rats in comparison to control. Nefopam evoked slight analgesia in both tested groups. In biochemical study we showed that in DSP-4 treated rats there was a marked decrease in NA level in the prefrontal cortex (to 10.4 %, p<0.01), thalamus with hypothalamus (to 54.4 %, p<0.05) and spinal cord (to 12.3 %, p<0.01) in comparison to the control group. Conversely, in the cerebellum and brain stem of DSP-4 lesioned rats there was a signifi cant increase in the NA content versus control (respectively to 171.2 % and 123.5 % of NA in controls, p<0.05). In the striatum we did not observe any changes in NA level between examined groups. Also the levels of 5-HT and its metabolite 5-HIAA were not altered by DSP-4 treatment in all tested structures with the exception of the spinal cord (approx. 40% decrease) and the level of DOPAC (also 40% reduction). In conclusion, the obtained results showed that neonatal DSP-4 treatment alters the antinociceptive eff ects of examined drugs (each of them with diff erent mechanism of action). These data lead to the proposal that perhaps there is a need to adjust the doses of analgetics applied to patients with noradrenergic system dysfunction (e.g. depression and/or anxiety disorders).
W niniejszym eksperymencie oceniono wpływ lezji ośrodkowego układu noradrenergicznego wykonanej u noworodków szczurzych na przeciwbólowe efekty morfi ny, paracetamolu i nefopamu u dorosłych szczurów. MATERIAŁ I METODY 1-go i 3-go dnia życia noworodkom szczurzym podano neurotoksynę DSP-4 (50 mg/kg sc). Zwierzęta kontrolne otrzymały 0.9% roztwór NaCl (1.0 ml/kg sc). Po osiągnięciu wieku 10-ciu tygodni wykonano test imersji ogona oraz test wycofania łapy. Ponadto posługując się metodą HPLC/ED oznaczono zawartość amin biogennych i ich metabolitów w wybranych częściach mózgu badanych zwierząt. WYNIKI I WNIOSKI Nie stwierdzono różnicy w przeciwbólowym działaniu morfi ny (5.0 mg/kg sc) i paracetamolu (100 mg/kg ip) w teście imersji ogona pomiędzy grupą kontrolną i DSP-4, natomiast nefopam 20 mg/kg ip wywoływał słabszą analgezję u zwierząt DSP-4 w porównaniu do kontroli. Działanie przeciwbólowe morfi ny i paracetamolu w teście wycofania łapy było silniej wyrażone u szczurów kontrolnych w porównaniu do grupy DSP-4. Nie stwierdzono natomiast różnic w przeciwbólowych efektach nefopamu pomiędzy grupą kontrolną a DSP-4. DSP-4 stosowany 1 i 3-go dnia życia pozapłodowego spowodował istotny spadek zawartości NA w korze przedczołowej (do 10.4 %, p<0.005), wzgórzu z podwzgórzem (do 54.4 %, p<0.005) oraz w rdzeniu kręgowym (12.3 %, p<0.005) w porównaniu do kontroli. W móżdżku oraz w pniu mózgu u szczurów DSP- 4 obserwowano istotny wzrost zawartości NA (odpowiednio do 171.2 % i 123.5 % wartości NA u szczurów kontrolnych, p<0.005; p<0.05). W prążkowiu nie stwierdzono zmian zawartości NA. Podanie DSP-4 nie miało istotnego wpływu na zawartość 5-HT i jej metabolitu 5-HIAA oraz DA i jej metabolitów DOPAC oraz HVA we wszystkich badanych strukturach mózgu poza rdzeniem kręgowym. Na podstawie przeprowadzonych badań wyciągnięto wnioski, iż zniszczenie ośrodkowego układu noradrenergicznego zmienia przeciwbólowe efekty badanych analgetyków. Powyższe może pośrednio wskazywać na konieczność odpowiedniego dostosowania dawek tych leków u pacjentów z dysfunkcją ośrodkowego układu noradrenergicznego (np. u chorych z depresją lub zaburzeniami lękowymi).
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2009, 63, 3; 67-74
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bronchial asthma in children and teenagers and their exposition to house dust mites in urban area in the Upper Silesia. A preliminary study
Astma oskrzelowa u dzieci i młodzieży a ekspozycja na roztocze kurzu domowego w środowisku miejskim na Górnym Śląsku. Badanie wstępne
Autorzy:
Obuchowicz, Anna
Solarz, Krzysztof
Nowak, Wacław
Szilman, Ewa
Pietrzak, Jolanta
Marek, Marta
Cuber, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038436.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
bronchial asthma
allergy to mite antigens
house dust mites
children
teenagers
upper silesia
astma oskrzelowa
alergia na alergeny roztoczy
roztocza kurzu domowego
dzieci
młodzież
górny śląsk
Opis:
Dust mite allergens are common factors causing bronchial hypersensitivity in children with diagnosed bronchial asthma. As one of the main type of allergens in the domestic environment, they take a signifi cant part in this process. The authors studied the severity of bronchial asthma (according to GINA 2006) of 16 children and teenagers with confi rmed allergy to mites, who lived in the city situated in Upper Silesia, in correlation to acarofauna of their dwellings. Mite species, their number in 1 g of dust and guanine concentration in 1 g of dust (Acarex test) were examined in 57 house samples from 16 houses or fl ats. The dominant species were Dermatophagoides farinae and D. pteronyssinus; other species of mites, such as: Euroglyphus mayenei, Gymnoglyphus longior, Acarus siro, Tyrophagus putrescentiae, Lepidoglyphus destructor, Lepidoglyphus fustifer occurred only sporadically. There was no correlation found between the severity of bronchial asthma and the level of exposure to mite allergens from household environments in the studied group of mite-sensitive children and teenagers.
U dzieci z astmą oskrzelową alergeny roztoczy kurzu domowego są często czynnikami powodującymi nadreaktywność oskrzeli. Jako jedne z głównych alergenów w środowisku domowym mają w tym względzie duże znaczenie. Autorzy poddali analizie stopień ciężkości astmy oskrzelowej (wg GINA 2006) u 16 osób w wieku rozwojowym mieszkających w mieście na Górnym Śląsku), wykazujących alergię na roztocze, w odniesieniu do akarofauny kurzu z ich mieszkań. Pod uwagę wzięto gatunki roztoczy, ich liczbę w 1 g kurzu oraz stężenie guaniny w 1 g kurzu (Acarex test). Dominującymi gatunkami były D. farinae i D. pteronyssinus, a inne gatunki roztoczy (Euroglyphus mayenei, Gymnoglyphus longior, Acarus siro, Tyrophagus putrescentiae, Lepidoglyphus destructor, Lepidoglyphus fustifer) występowały sporadycznie. Nie stwierdzono zależności stopnia ciężkości astmy oskrzelowej od stopnia narażenia na alergeny roztoczy w środowisku domowym osób objętych badaniem.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2011, 65, 4; 24-28
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effect of chlorpheniramine and cimetidine, a histamine H1 and H2 antagonist on (3H)glucose uptake in the brain of adult rats lesioned with 5,7-dihydroxytryptamine as neonates
Wpływ chlorfeniraminy i cymetydyny, antagonistów receptorów histaminowych H1 i H2 na wychwyt (3H)glukozy w mózgu dorosłych szczurów po podaniu noworodkom 5,7-dihydroksytryptaminy
Autorzy:
Jośko, Jadwiga
Drab, Jacek
Nowak, Przemysław
Szkilnik, Ryszard
Boroń, Dariusz
Elwart, Marta
Konecki, Janusz
Brus, Halina
Brus, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038674.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
5
7-dht
5-ht
5-hiaa
chlorpheniramine
cimetidine
6-3h-d-glucose
brain
rats
chlorfeniramina
cymetydyna
6-(3h)-d-glukoza
mózg
szczury
Opis:
BACKGROUND The aim of the study was to examine eff ect of chlorpheniramine (hista- mine H1 receptor antagonist) and cimetidine (histamine H2 receptor an- tagonist) on (3H)glucose uptake in the brain of adult rats lesioned with 5,7-dihydroxytryptamine (neurotoxin for the central serotoninergic sys- tem) as neonates. MATERIAL AND METHODS Male 3-days old Wistar rats were injected with serotoninergic neurons neurotoxin 5,7-dihydroxytryptamine, 75 μg icv. Control rats were injected with saline 10 μg icv. At 8 weeks level of 5-HT and 5-HIAA was estimat- ed in the striatum, frontal cortex and hippocampus of the brain. Other 8 weeks old animals of control and 5,7-DHT lesioned as neonates were injected with S(+)chlorpheniramine (H1 receptor antagonist) 10.0 mg/kg ip or with cimetidine (H2 receptor antagonist) 5.0 mg/kg ip. Control rats were injected with saline 1.0 ml/kg ip. 60 minutes later 6-(3H)-D-glucose was applied in a dose of 500 μCi/kg ip and 15 minutes later all rats were decapitated and their brains were excised, placed on the ice and sample of frontal cortex, striatum, hippocampus, thalamus with hypothalamus, pons and cerebellum were separated and weighted. Then in the examined tissues radioactivity was measured in liquid scintillation counter and ex- pressed in DPM/100 mg of wet tissue. RESULTS 5,7-DHT decreased signifi cantly the level of 5-HT and 5-HIAA in all examined tissues in the brain of adult rats. In rats neonatally lesioned with 5,7-DHT radioactivity signifi cantly increased as compare to the control. Chlorpheniramine prevent signifi cantly that eff ect in the frontal cortex and cimetidine in the frontal cortex, hippocampus and cerebellum. CONCLUSION From above we conclude that in the brain of mammalians the metabolic link between histaminergic and serotoninergic system exist in regulation of energetic prcesses connected with glucose metabolism.
WSTĘP Celem pracy było zbadanie wpływu chlorfeniraminy, antagonisty receptora histaminowego H1 i cymetydyny, antagonisty receptora histaminowego H2 na wychwyt (3H)glukozy w mózgu dorosłych szczurów z lezją (zniszczenie) ośrodkowego układu serotoninergicznego wywołaną podaniem noworodkom neurotoksyny 5,7-dihydroksytryptaminy. MATERIAŁ I METODY Trzydniowe noworodki płci męskiej szczepu Wistar otrzymały do bocznej komory mózgu (icv) 75 μg 5,7-dihydroksytryptaminy (5,7-DHT), neurotoksynę układu serotoninergicznego. Zwierzęta kontrolne otrzymały icv 10 μl 0,9% roztworu NaCl. Po osiągnięciu 8 tygodni życia zwierzęta dekapitowano i w korze czołowej, prążkowiu oraz zakręcie hipokampa oznaczono zawartość 5-HT i 5-HIAA metodą HPLC/ED. Osobnej grupie badanej i kontrolnej podano S(+)chlorfeniraminę 10,0 mg/kg ip (antagonista receptora histaminowego H1) lub cymetydynę 5,0 mg/kg ip (antagonista receptora histaminowego H2). Zwierzęta kontrolne obu grup otrzymały 0,9% roztwór NaCl 1,0 ml/kg ip. Po 60 minutach wszystkie szczury otrzymały 6-(3H)-D-glukozę 500 μCi/kg ip. Po dalszych 15 minutach zwierzęta dekapitowano, wyjmowano z czaszki mózg, separowano z niego korę czołową, prążkowie, hipokamp, wzgórze z podwzgórzem, most i móżdżek, w których oznaczono radioaktywność przy użyciu licznika scyntylacyjnego. Wyniki wyrażono w DPM (Desintegrations Per Minute) na 100 mg świeżej tkanki. WYNIKI 5,7-DHT podany noworodkom znamiennie obniżył zawartość 5-HT i 5-HIAA w badanych fragmentach mózgu dorosłych szczurów. U zwierząt z lezją ośrodkowego układu serotoninergicznego we wszystkich badanych częściach mózgu wykazano znamienny wzrost wychwytu (3H)glukozy. Badani antagoniści receptorów histaminowych nie wpływali na wychwyt (3H)glukozy w mózgu zwierząt grupy kontrolnej, natomiast chlorfeniramina zapobiegała wychwytowi glukozy tylko w korze mózgowej, a cymetydyna w korze mózgowej, hipokampie i móżdżku zwierząt z lezją ośrodkowego układu serotoninergicznego wywołaną podaniem noworodkom 5,7-DHT. WNIOSKI Wyniki wskazują na metaboliczne powiązania w mózgu ssaków między układem serotoninergicznym i histaminergicznym.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2012, 66, 2; 13-19
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-68 z 68

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies