Rozwój somatyczny chłopców i dziewcząt wiejskich w wieku 6–19 lat z województwa podkarpackiego na tle serii miejskiej

Wstęp: W pracy przedstawiono rozwój wybranych parametrów somatometrycznych oraz wskaźników proporcji ciała u chłopców i dziewcząt wiejskich w wieku od 6–19 lat z regionu Podkarpacia w porównaniu z serią miejską z Rzeszowa. Materiał i metoda: Badaniami antropometrycznymi objęto 1887 chłopców i 1809 dziewcząt wiejskich (3,5 % populacji generalnej) z zastosowaniem techniki martinowskiej. W pracy uwzględniono trzy cechy metryczne: wysokość (B-v), masę ciała i obwód klatki piersiowej (xiphiale (xi)). Wartości powyższych parametrów stały się podstawą do obliczenia wskaźników: Marty’ego, Rohrera i Liviego. Otrzymane dane poddano opracowaniu statystycznemu z wykorzystaniem programu Microsoft Offi Excell 2003. Wyniki: Rozwój wartości wysokości, masy ciała i obwodu klatki piersiowej generalnie utrzymuje się na niższym poziomie wśród dzieci i młodzieży wiejskiej na tle populacji miejskiej. Istotne statystycznie różnice analizowanych parametrów stwierdzono w niektórych klasach wieku. Przedstawiciele obu płci ze środowiska wiejskiego charakteryzują się słabszą budową ciała (z wyjątkiem 7- i 18-letnich chłopców) aniżeli badani z Rzeszowa. Wśród chłopców wiejskich w okresie 6–11 lat i w 13 r.ż. zarejestrowano trend do gracylizacji budowy ciała, zaś u 12- i 15-latków oraz 17–18 r.ż. tendencję przeciwstawną w porównaniu z populacją miejską. W 14 i 16 r.ż. badane proporcje ciała ulegają wyrównaniu. W odcinkach ontogenezy: 6–10 i 13–15 lat dziewczęta wiejskie cechują się smuklejszą budową ciała, natomiast 11-, 16- i 17-latki – masywniejszą na tle dziewcząt miejskich.Przybliżone proporcje wagowo-wzrostowe zaobserwowano u dziewcząt w 12 i 18 r.ż. Wnioski: Wykazane różnice zarówno w odniesieniu do wartości przedstawionych parametrów somatometrycznych, jak i wskaźników budowy ciała uwidaczniają potrzebę kontynuowania powyższych badań w środowisku wiejskim.

Introduction: The study presents the development of chosen somatometric parameters and indices of the body proportions of rural boys and girls aged 6–19 from the Podkarpacie region in comparison with the urban series from Rzeszów. Material and method: The anthropometric research was conducted on 1,887 rural boys and 1, 809 girls (3,5 % of the overall population) and Martin’s measurement technique was applied. In this study three metric characteristics were taken into consideration: the body height (B-v), the body mass and the chest circumference (xiphoidale (xi)). The values of the above mentioned parameters form the basis for the calculation of the indices: Marty’s, Rohrer’s and Livi’s. The obtained data were analysed statistically by means of the Microsoft Offi Excel 2003 program. Results: The development of the values of the body height , the body mass and the chest circumference is generally on a lower level when rural children and youth are considered , in comparison with the urban population. Statistically signifiant diffrences of the analysed parameters occurred in some age groups. The representatives of both sexes of the rural environment are characterised by a weaker body build (with the exception of 7- and 18-year-old boys) , than the examined ones from Rzeszów. The rural boys aged 6–11 and 13 showed the gracilization trend of the body build , whereas among the boys at the ages of 12 and 15 and 17–18 the reverse tendency occurred in comparison with the urban population. The body proportions become equal at the ages of 14 and 16. In the sections of ontogenesis the rural girls aged 6–10 and 13–15 indicate a more gracile body build, while the girls aged 11, 16 and 17 show a more massive body build in comparison with the urban girls. Similar weight-height proportions were observed among the girls aged 12 and 18. conclusions: Pointed out diffrences , both in relation to the values of presented somatometric parameters and indices of the body build, clearly prove that the studies in the rural environment need to be continued.