Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Boethius" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-23 z 23
    Tytuł:
    The System of 'Didascalica' in Boethius' First Commentary on Porphyry's 'Isagoge'
    Autorzy:
    Tiuryn, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/702627.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    BOETHIUS - SYSTEM OF 'DIDASCALICA'
    PORPHYRY ('ISAGOGE')
    Opis:
    The first six chapters of Boethius' first commentary on Porphyry's 'Isagoge' are printed here in Polish translation. The introductory note discusses the system - applied here and popular in Boethius' time - of presenting the nature of the work discussed in the commentary in points, in accordance with a commonly used questionnaire. This system is called by Boethius himself 'didascalica'.
    Źródło:
    Meander; 2006, 61, 1-2; 66-85
    0025-6285
    Pojawia się w:
    Meander
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Why Aquinas Stopped Commenting on Boethius’s De Trinitate
    Autorzy:
    Ugwuanyi, Faustinus Ik.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/507300.pdf
    Data publikacji:
    2020-03-30
    Wydawca:
    International Étienne Gilson Society
    Tematy:
    Aquinas
    Boethius
    De Trinitate
    Trinity
    Neoplatonism
    Opis:
    The article is an attempt to answer the question of why Aquinas stops his commentary on Boethius’s De Trinitate at question six, article four, whereas this is before the point in the treatise where Boethius gets to the heart of the subject matter. The author shows that Aquinas (1) decides to do so because the treatise cannot afford him the means of demonstrating the existence of the Trinity, (2) holds that, although rational explanations could be given in terms of proof of God’s existence, one cannot come to the knowledge of the truth of the existence of the Trinity by reason alone, and (3) concludes that, although we cannot prove the doctrine of the existence of the Trinity through philosophical demonstration, we can, however, show that this doctrine and other doctrines known through the light of faith are not contradictory.
    Źródło:
    Studia Gilsoniana; 2020, 9, 1; 167-188
    2300-0066
    Pojawia się w:
    Studia Gilsoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Der Tod nach Boethius in der Consolatio philosophiae
    Death according to Boethius in Consolatio philosophiae
    Autorzy:
    Mielnik, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1395535.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Boecjusz
    Platon
    neoplatonizm
    śmierć
    filozofia antyczna
    dusza
    Boethius
    Plato
    Neo-Platonism
    death
    ancient philosophy
    soul
    Opis:
    Śmierć jest jednym z ważniejszych tematów filozoficznych już od czasów antycznych. Niniejszy artykuł jest próbą analizy ostatniego dzieła Boecjusza Consolatio philosophiae właśnie w kontekście problematyki śmierci. Artykuł dzieli się na dwie części, w których autor najpierw stara się przedstawić punkt widzenia poprzedników Boecjusza. Wśród nich do najważniejszych postaci należą: Platon, Plotyn, św. Augustyn i Proklos. Dzięki temu w drugiej części analiza fragmentów Consolatio… odnoszących się do śmierci, zyskuje swoją głębię i zarazem jasność.
    Death has been one of the major themes of philosophy since the ancient times. The article attempts to analyze last works of Boethius Consolatio philosophiae with particular reference to this subject. It is divided into two parts in which the author tries to present Boethius predecessors’ point of view such as Plato, Plotinus, St. Augustine and Proclus. Consequently, the second part of the fragments’ enquiry related to death finds its depth and clarity.
    Źródło:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2017, 24; 149-167
    1230-0780
    2719-4337
    Pojawia się w:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aquinas’ Commentaries on Boethius’ Treatises: a Modification or Interpretation?
    Autorzy:
    Ugwuanyi, Faustinus
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807480.pdf
    Data publikacji:
    2019-09-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Tomasz z Akwinu
    Komentarze
    Boethius
    De Trinitate
    De Hebdomadibus
    Thomas Aquinas
    Commentaries
    Opis:
    Nearly seven hundred years after the death of Boethius, Saint Thomas Aquinas appears to comment on the two works of Boethius: De Trinitate and De Hebdomadibus. In the last years of the 20th century, Aquinas’ comments aroused many discussions and questions among scholars. The question was asked why Aquinas was commenting on the texts of Boethius. Some scholars, such as Marian Kurdziałek, a Polish philosopher, argued that Aquinas intended to get rid of the old method of argumentation that dominated both philosophy and theology. Other scholars, such as Etienne Gilson, Pierre Duhem and Cornelio Fabro, criticized Aquinas, arguing that he used the texts of Boethius as a platform to create a metaphysics that was completely different. The last group of scholars, such as Ralph McInerny, rejects these allegations and claims. The article author joins the ongoing debate, arguing that Aquinas’s comments to Boethius aimed to develop further arguments against the heretics who lived in his time upon the authority of Boethius, who according to Timothy Noone represented the characteristic style of the scholars from the twelfth to the seventeenth century. The other part of the article discusses the question of whether Aquinas’ comments were correct interpretations of Boethius’ texts. In his opinion, the author of the article claims that the interpretations of the texts of Boethius made by Saint Thomas Aquinas is credible and may be the best commentary on Boethius. But, it is necessary to keep in mind the modifications resulting from various scientific cultures that prevailed in the time of the two great scholars.
    Tomasza z Akwinu komentarze dzieł Boecjusza: modyfikacja czy interpretacja? Po upływie prawie siedmiuset lat od śmierci Boecjusza św. Tomasz z Akwinu pojawia się, aby skomentować dwa dzieła Boecjusza: De Trinitate i De Hebdomadibus. W ostatnich latach XX wieku komentarze Akwinaty wzbudziły wiele dyskusji i pytań wśród uczonych. Stawiano pytanie: dlaczego Akwinata podjął komentowanie tych tekstów Boecjusza. Niektórzy uczeni, tacy jak Marian Kurdziałek, polski filozof, argumentowali, że intencją Akwinaty było pozbycie się starej metody argumentacji, która dominowała zarówno w filozofii, jak i teologii. Inni uczeni, tacy jak Etienne Gilson, Pierre Duhem i Cornelio Fabro, krytykowali Akwinatę, argumentując, że wykorzystał teksty Boecjusza jako platformę do stworzenia metafizyki, która była zupełnie inną. Ostatnia grupa uczonych, takich jak Ralph McInerny, odrzuca powyższe zarzuty i twierdzenia. Autor artykuł włącza się do toczącej się debaty, argumentując, że komentarze Akwinaty do Boecjusza miały na celu rozwinięcie dalszych argumentów przeciwko heretykom, którzy żyli w jego czasach na tle autorytetu jakim był Boecjusz, który według Timothy’ego Noone reprezentowal charakterystyczny styl uczonego od dwunastego do siedemnastego wieku. W dalszej części artykułu poruszono kwestię, czy komentarze Akwinaty były poprawnymi interpretacjami tekstów Boecjusza. W swojej ocenie Autor artykułu twierdzi, że interpretacje tekstów Boecjusza dokonane przez św. Tomasza z Akwinu jest wiarygodna i może być najlepszym komentarzem do Boecjusza. Należy jednak uwzględnić modyfikacje wynikające z różnych kultur naukowych, które panowały w czasach dwóch wielkich uczonych.
    Źródło:
    Roczniki Kulturoznawcze; 2019, 10, 1; 33-51
    2082-8578
    Pojawia się w:
    Roczniki Kulturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Literatura mądrościowa a Boecjuszowe "O pocieszeniu jakie daje filozofia"
    Wisdom Literature and Boethius’s "Consolation of Philosophy"
    Autorzy:
    Kijewska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1789203.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Chrystianizm Boecjusza
    platonizm Boecjański
    Księga Mądrości
    problem zła
    Boethius’ Christianism
    Boethian Platonism
    The Book of Wisdom
    the problem of evil
    Opis:
    W tym artykule starałam się zarysować liczne analogie pomiędzy myślą Boecjusza a tym, co zawiera Księga Mądrości. Punktem wyjścia tych rozważań jest fakt, że w Boecjuszowym O pocieszeniu, jakie daje filozofia znajduje się bezpośredni cytat z Księgi Mądrości (8,1). Wydobywane w toku analiz podobieństwa i analogie dotyczą przede wszystkim kwestii etycznych: problemu relacji człowieka do Boga, ludzkiego cierpienia oraz kwestii zła. W kontekście najbardziej palących zagadnień, jakie jawią się w studiach nad myślą Boecjusza, jak kwestia jego chrystianizmu czy miejsca jego edukacji, być może, na bazie tych analogii, będzie można przybliżyć się nieco do rozwiązania tych problemów.
    In this article, I have sought to draw numerous parallels between Boethius’s thoughts and the content of the Book of Wisdom. The starting point of these considerations is that in Boethius’ On the consolation of philosophy there is a direct quote from the Book of Wisdom (8:1). The similarities and analogies mined in the course of the analysis concern primarily ethical issues: the question of man’s relationship to God, human suffering, and the question of evil. In the context of the most pressing issues that appear in the study of Boethius’s thinking, such as the question of his Christianism or sources of Neoplatonic influences, perhaps, based on these analogies, it will be possible to move a little closer toward solving these problems.
    Źródło:
    Verbum Vitae; 2021, 39, 3; 1025-1050
    1644-8561
    2451-280X
    Pojawia się w:
    Verbum Vitae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od „tragicznego” do „terapeutycznego” wymiaru filozoficznego etosu. Koncepcja filozofii w De consolatione Boecjusza
    From “tragic” to “therapeutic” dimension of philosophical ethos. Conception of philosophy in Boethius’s De consolatione
    Autorzy:
    Subczak, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/426523.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Boethius
    philosophy as a way of life
    solicitude for the soul
    tragedy
    therapy
    consolation
    philosophical ethos
    Opis:
    The aim of this paper is to present metaphilosophical issues in Boethius’s De consolatione. His work takes up and continues the discussion of some ways of understanding philosophy and dimensions of philosophy, the sources of which are in the ancient tradition. In this paper I am going to point out that for Boethius philosophy is an art and a way of life. Having made this assumption, two other aspects of philosophy can be considered – the “tragic” and the “therapeutic” ones. While philosophical therapy has been frequently discussed by scholars as a dimension of Boethius’s “love of wisdom”, the “tragic” and “the way of life” aspects have not been rightly appreciated in their unity. The close relationship of these ways of understanding philosophy is evidenced by the fact, that their presentation in Boethius’s work takes the form of the sequence of events. At first we can see philosophy as a way of life, next there is a tragic end, and finally we can see philosophical therapy as a reaction to the tragedy. This paper aims at resolving the problem of philosophical ethos which combines the multidimensional approach to philosophy and makes the drama of “the way of life” so closely linked to the need of consolation.
    Źródło:
    Logos i Ethos; 2014, 1(36); 111-128
    0867-8308
    Pojawia się w:
    Logos i Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Starożytne źródła koncepcji harmonii sfer
    Autorzy:
    Konik, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/669043.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    ancient philosophy
    medieval philosophy
    music theory
    Boethius
    music of the spheres
    cosmology
    Opis:
    The theory of “music of the spheres” (musica mundana) introduced by Boethius in his treaty De institutione musica is an original contribution in development of mediaeval theory of music. However, it’s roots trace back to the Greek antiquity. When considering the sources of medieval theory of musica mundana, one shall underline three most important sources: (1) mythology with its complex cosmogony (esp. by Homer and Hesiod), (2) early cosmology by pre-Socratic philosophers (incl. Anaximander, Heraclit), (3) Pythagorean school. Despite of the fact that idea of the music of the spheres – as presented by the Pythagoreans – was criticized by Aristotle in his De caelo, it became one of the most influential cosmological concept. One of the most striking results of this situation is the fact, that for many ages (during mediaeval era) music was regarded as a scientific discipline, despite its aesthetical dimension.
    The theory of “music of the spheres” (musica mundana) introduced by Boethius in his treaty De institutione musica is an original contribution in development of mediaeval theory of music. However, it’s roots trace back to the Greek antiquity. When considering the sources of medieval theory of musica mundana, one shall underline three most important sources: (1) mythology with its complex cosmogony (esp. by Homer and Hesiod), (2) early cosmology by pre-Socratic philosophers (incl. Anaximander, Heraclit), (3) Pythagorean school. Despite of the fact that idea of the music of the spheres – as presented by the Pythagoreans – was criticized by Aristotle in his De caelo, it became one of the most influential cosmological concept. One of the most striking results of this situation is the fact, that for many ages (during mediaeval era) music was regarded as a scientific discipline, despite its aesthetical dimension.
    Źródło:
    Pro Musica Sacra; 2012, 10
    2083-4039
    Pojawia się w:
    Pro Musica Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Some Boethian Themes in J.R.R. Tolkien’s Lord of the Rings
    Autorzy:
    Wicher, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2085786.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-20
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Tolkien
    Boethius
    consolation
    the self
    possession
    religion
    morality
    Opis:
    There appear to be quite a few parallels between Tolkien’s The Lord of the Rings and Boethius’s The Consolation of Philosophy (Consolatio Philosophiae), and they seem to concern particularly, though not only, the character drawing in Tolkien’s book. Those parallels are preeminently connected with the fact that both Boethius and Tolkien like to think of the most extreme situations that can befall a human. And both are attached to the idea of not giving in to despair, and of finding a source of hope in seemingly desperate straits. The idea that there is some link between Boethius and Tolkien is naturally not new. T.A. Shippey talks about it in his The Road to Middle Earth, but he concentrates on the Boethian conception of good and evil, which is also of course an important matter, but surely not the only one that links Tolkien and Boethius. On the other hand, it is not my intention to claim that there is something in Tolkien’s book of which it can be said that it would have been absolutely impossible without Boethius. Still, I think it may be supposed that just like Boethian motifs are natural in the medieval literature of the West, so they can be thought of as natural in the work of such dedicated a medievalist as J.R.R. Tolkien.
    Źródło:
    Romanica Silesiana; 2021, 20, 2; 1-24
    1898-2433
    2353-9887
    Pojawia się w:
    Romanica Silesiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historia i przemiany topoi jako źródło renesansowej reformy dialektyki
    Autorzy:
    Ryszka-Kurczab, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/636417.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    history of dialectic, history of rhetoric, topoi, loci, sources of argumentation, dialectical disputation, Aristotle, Cicero, Boethius
    Opis:
    The history and changes of topoi as an impulse for the renaissance reform of dialecticThe following article presents the most important stages in the history of dialectic in the light of the changes of the topoi theory, from Aristotle’s Topics and Rhetoric, to Cicero’s Topica, Boethius’s tractates (In Ciceronis topica and De topicis differentiis) to the Medieval tradition. The author explains the most important shifts in the nature and function of loci between the 4th c. BC and the 16th c. AD, which allows a better understanding of the reasons of the fierce criticism of dialectic by Renaissance humanists, such as Lorenzo Valla or Rudolf Agricola, as well as the attempts they made to reform it. Aristotle is considered the first creator of topoi that he discussed in the Topics and the second book of the Rhetoric. The right context for understanding the function of loci is a dialectical disputation with its specificity. It seems that for Aristotle topoi were sources of arguments as well as sources of argumentation premises. He acknowledged topos in at least two ways: as a strategy for finding an argument that allows to win a dialectical discussion and as a rule of inference. For the later tradition of loci Cicero’s and Boethius’s commentaries on Topics were significant. Cicero wrote his Topica for a lawyer, Gaius Trebarius Testa, and ignored the context of dialectical disputation that was so important for Aristotle. For Cicero, topos (or locus) is the seat of arguments (sedes argumentorum). Referring to Aristotle’s division of rhetorical modes of persuasion, Cicero divided loci into intrinsic and extrinsic topics. Loci seem to work as pigeon holes, general headings under which one should look for arguments. Following the Stoics, Cicero considered dialectic and rhetoric to be two parts of the general science of logos. He also adopted the Stoics’ conception of dialectic as ars bene disserendi and divided it into two parts: the finding of arguments, i.e. ratio inveniendi (topike), and the judging of them (ratio iudicandi). Boethius, a crucial figure in the history of dialectic as a translator of Aristotle’s Organon, abandoned Cicero’s definition of topos as the seat of arguments and adopted Themistius’ (an early commentator on Aristotle) understanding of locus as a tool for justifying inference. Moreover, he identified topics with propositiones maximae, which are universal and well-known propositions that ‘need no proof (probation), but rather themselves provide proof for things that are in doubt’. Loci are also understood by Boethius to be genera of these universal and undoubted propositions (so called differentiae) and to contain them. According to Boethius, loci are principles of demonstration, they guarantee the validity of an argument. Such approach distinctly subordinates the art of inventing an argument (inventio) to the art of justifying its conclusion (iudicium). Medieval logicians, such as Abelard, Petrus Juliani, Albert the Great, William Sherwood or Lambert of Auxerre, adopted Boethius’ rather than Cicero’s or Aristotle’s approach to the loci. It was not until the Renaissance humanists tried to change the state of the matters, that projects of “new dialectic” were created. Humanists, such as Lorenzo Valla and Rudolf Argicola, aimed to rediscover the real meaning of Aristotle’s Topics and to broaden the way loci were used. Their efforts had a common source: the belief that scholastic dialectic was inadequate to what it was supposed to be in Aristotle’s view.
    Źródło:
    Terminus; 2014, 16, 2(31)
    2084-3844
    Pojawia się w:
    Terminus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Medieval Approaches to Future Contingents
    ŚREDNIOWIECZNE UJĘCIA PROBLEMU PRZYSZŁYCH ZDARZEŃ PRZYGODNYCH
    Autorzy:
    Knuuttila, Simo
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488586.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-04
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    future contingents
    scientia media
    Boethius
    Abelard
    Aquinas
    Scotus
    Ockham
    przyszłe zdarzenia przygodne
    Boecjusz
    Akwinata
    Duns Szkot
    Opis:
    This paper discusses the main lines of medieval Latin approaches to future contingents with some remarks on Marcin Tkaczyk’s paper “The antinomy of future contingent events.” Tkaczyk’s theory shows some similarity with the general frame of the views of Ockham and Scotus, the difference being that while medieval authors argued for the temporal necessity of the past, Tkaczyk is sceptical of the general validity of this necessity. Ockham’s theological view was that God eternally has an intuitive and immutable knowledge of all possibilities as well as whether they are ever actualized or not (PANACCIO & PICHÉ 2010). The content of God’s past knowledge attitude remains contingent before the free choice takes place because God’s knowledge could be different similarly as the truth-value of the proposition. While Ockham held that no past or present thing follows from future things as an effect follows from its cause, this causal link is defended by Tkaczyk. Later thinkers thought that the doctrine of the scientia media sheds light on this question; perhaps it is easier to understand than the retroactive model which is not contradictory but difficult to imagine, as Tkaczyk concludes his paper.
    Artykuł omawia główne średniowieczne ujęcia zagadnienia przyszłych zdarzeń przygodnych (futura contingentia) z kilkoma uwagami na temat artykułu Marcina Tkaczyka „The antinomy of future contingent events” [„Antynomia przyszłych zdarzeń przygodnych”]. Podejście Tkaczyka wykazuje pewne podobieństwo do ogólnego obrazu poglądów Ockhama i Dunsa Szkota, z tą różnicą, że chociaż średniowieczni autorzy argumentowali za czasową koniecznością przeszłości, Tkaczyk jest sceptyczny wobec ogólej obowiązywalności tej konieczności. Zgodnie z poglądami teologicznymi Ockhama Bóg wiecznie posiada intuicyjną i niezmienną wiedzę o wszystkich możli¬wościach, a także o tym, czy zostaną one kiedykolwiek zaktualizowane, czy też nie (PA¬NACCIO & PICHÉ 2010). Treść przedwiedzy Boga pozostaje przygodna, zanim dokona się wolny wybór, ponieważ wiedza Boga może być inna, podobnie jak wartość logiczna zdania dotyczącego tego wyboru. Podczas gdy Ockham utrzymywał, że zdarzenia przyszłe nie pociągają przeszłych ani teraźniejszych, jak przyczyna pociąga skutek, Tkaczyk broni takiego związku przyczyno¬wego. Późniejsi myśliciele sądzili, że światło na tę kwestię rzuca doktryna scientia media; być może jest ona łatwiejsza do zrozumienia niż model retroaktywny, który — jak konkulduje Tka¬czyk w swoim artykule — choć nie jest sprzeczny, jest trudny do wyobrażenia.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 4; 99-114
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Oeuvre of Jan Alan Bardziński – a Dominican, Preacher and Translator
    Autorzy:
    Rusnak, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030651.pdf
    Data publikacji:
    2021-02-21
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Jan Alan Bardziński
    the Dominican Order
    translations
    Lucan
    Seneca
    Lucian of Samosata
    Boethius
    St. Thomas Aquinas
    Opis:
    The article is devoted to little known and rarely appreciated late-Baroque Dominican Jan Alan Bardziński who was a keen preacher and translator of bothsecular and religious texts. Bardziński’s literary activity is strongly connected to his duties performed in the order as one of the main values he searches for in his texts is of a didactic nature. Simultaneously, he may certainly be perceived as an adapter of some ancient works which puts him among other 17th and 18th-century followers of the culture of Classicism. In the article we briefly discuss his works and provide the readers with their distinctive features. Moreover, we shall take into consideration Bardziński’s notes which allow us to define his goals and priorities and underline the moral values included in his works.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2020, 1; 448-469
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Starożytne źródła koncepcji muzyki sfer w XII w.
    The Ancient Roots of 12thcentury Theory of Music of the Spheres
    Autorzy:
    Konik, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/528494.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    harmony of the spheres
    medieval philosophy
    cosmology
    music theory
    Boethius
    Opis:
    The theory of “music of the spheres” (musicamundana) introduced by Boethius in his treaty De institutione musica is an original contribution in development of mediaeval theory of music. However, it’s roots trace back to the Greek antiquity. When considering the sources of medieval theory of musicamundana, one shall underline three most important sources: (1) mythology with its complex cosmogony (esp. by Homer and Hesiod), (2) early cosmology by pre-Socratic philosophers (incl. Anaximander, Heraclit), (3) Pythagorean school. Despite of the fact that idea of the music of the spheres – as presented by the Pythagoreans – was criticized by Aristotle in his De caelo, it became one of the most infl uential cosmological concept. One of the most important periods – from the point of view of the reception of discussed theory – is the twelfth century. It is often called the aetas Boethiana as it is distinguished by an increased interest in the works of Boethius, with special emphasis on his theological writings and Consolatio, which was very popular at the time. The reason behind this phenomenon was a growing specialization of issues relating to the theory of music, which fi nally led to its independence from the other areas of knowledge; yet this is not the only reason why the subject of the harmony of the spheres was again widely discussed in philosophical circles. An essential factor was the development of Neo-platonic philosophical schools, such as the famous School of Chartres. The interest in natural sciences in the School of Chartres and later in the Oxford School made the scientists of the time focus on the works of authors whose ideas were essential to the concept of the harmony of the spheres, among them such philosophers as Calcidius, Macrobius and Boethius
    Źródło:
    Państwo i Społeczeństwo; 2012, 1; 125-140
    1643-8299
    2451-0858
    Pojawia się w:
    Państwo i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jan Alan Bardziński – dominikanin, kaznodzieja, tłumacz. Próba nakreślenia sylwetki twórczej
    Autorzy:
    Rusnak, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030434.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-06
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    the Dominican Order
    translation
    Lucan
    Seneca
    Lucian of Samosata
    Boethius
    St. Thomas Acquinas
    Bardziński Jan Alan
    dominikanie
    tłumaczenia
    Lukan
    Seneka
    Lukian z Samosat
    Boecjusz
    Opis:
      The article casts light on a poorly known and rarely appreciated figure of a late-Baroque Dominican, keen preacher and devoted translator of both laic and religious texts, Jan Alan Bardziński. The author firmly states that Bardziński’s literary activity remains strongly connected to his multiple duties as a monk as one of the main values he searches for in his readings is a didactic one. Nevertheless he certainly can be defined as a consistent adapter of some renowned ancient works as well, which puts him among other 17th and 18th century followers of the humanistic and classicist traditions and enables us to rank high his erudition and philological preparation. The essay makes a brief survey of his works, describing their content and underlining some important notes given by the translator himself regarding his goals and prorities. Some general observations on the characteristics of his texts are made and the question of integrity or disintegrity of his literary production is highlighted as well. The article casts light on a poorly known and rarely appreciated figure of a late-Baroque Dominican, keen preacher and devoted translator of both laic and religious texts, Jan Alan Bardziński. The author firmly states that Bardziński’s literary activity remains strongly connected to his multiple duties as a monk as one of the main values he searches for in his readings is a didactic one. Nevertheless he certainly can be defined as a consistent adapter of some renowned ancient works as well, which puts him among other 17th and 18th century followers of the humanistic and classicist traditions and enables us to rank high his erudition and philological preparation. The essay makes a brief survey of his works, describing their content and underlining some important notes given by the translator himself regarding his goals and prorities. Some general observations on the characteristics of his texts are made and the question of integrity or disintegrity of his literary production is highlighted as well.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 203-224
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem pojęcia natury w pismach Tomasza z Akwinu
    Problem of the Concept of Nature in Thomas Aquinas’s Texts
    Autorzy:
    Andrzejuk, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075881.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    natura
    Arystoteles
    Boecjusz
    Tomasz z Akwinu
    prawo naturalne
    nature
    Aristotle
    Boethius
    Thomas Aquinas
    natural law
    Opis:
    The term “nature” in the Middle Ages was used (not to say: overused) commonly to denote a lot of things, often mutually exclusive. The source of this confusion seems, at least in the thirteenth century, the “educational” heritage of Boethius, from whom the divisions of nature and the Aristotle’s metaphysics were taught. They were studied diligently at the beginning of this century. Analyzing the views of nature in the texts of Saint. Thomas, it’s hard not to get the impression that Aquinas is not talking much about it. Not only does he not incorporate the concept of nature into his existential metaphysics, but he does not even do anything to sort out the terminological confusion that Aristotle and Boethius have introduced to the problems of nature. Calling „natural” the things that are mutually exclusive is causing trouble to himself. In the Treatise of Man he recognizes reason and the freedom resulting from it as the most important distinguishing features of a human being. As far as the freedom derives from rationality, obviously state of slave is totally unnatural. However, in the Treatise on Marriage, Thomas writes about slavery as a punishment imposing for original sin, which has been prescribed by law, but comes from natural law, as something determined from the determining.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 193-211
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    KSIĄDZ PROFESOR MARIAN KURDZIAŁEK – PROMOTOR NEOPLATONIZMU BOECJAŃSKIEGO
    REV. PROF. MARIAN KURDZIAŁEK – PROMOTER OF THE NOTION OF BOETHIAN NEOPLATONISM
    Autorzy:
    Kijewska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488624.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    ks. prof. Marian Kurdziałek
    neoplatonizm
    Boecjusz
    Dawid z Dinant
    mediewistyka
    Rev. Prof. Marian Kurdziałek
    Neoplatonism
    Boethius
    David of Dinant
    Medieval Studies
    Opis:
    The eminent German medievalist, Joseph Koch, assumed that Neoplatonism had been handed down to the Middle Ages basically in two forms: the one given to the Neoplatonist outlook by St. Augustine, the other being the result of the reworking of Neoplatonist themes by Pseudo-Dionysius. Rev. Prof. Kurdziałek, when quoting Koch’s opinion, used to remark, that this bipartite typology was not adequate as it failed to take account of another variety of Neoplatonism that had been operative in the shaping of medieval intellectual culture, namely the Boethian Neoplatonism. Few scholars in Poland in the second half of the 20th century devoted much attention to Boethius’ philosophy; yet contrary to the general trend, Rev. Prof. Kurdziałek constantly discussed issues and themes concerning Boethius in his lectures, monographs and articles. The author of the Consolation of Philosophy was never viewed by him as a mere intermediary or transmitter standing between antiquity and the Middle Ages; rather he presented Boethius as a thinker that was seminal in shaping medieval philosophy up to and inclusive the 12th century and even later on, even though his later influence had not been predominant. This article, based upon the study and analysis of Rev. Prof. Kurdziałek’s output aims to present his contribution to the area of Boethian studies as well as contributions made in this field by his disciples and followers.
    Wybitny mediewista niemiecki, Joseph Koch twierdził, że neoplatonizm został przekazany wiekom średnim w dwóch zasadniczych postaciach, a mianowicie augustyńskiej i dionizjańskiej. Ksiądz profesor Marian Kurdziałek nawiązując do tej wypowiedzi Josepha Kocha zwykł był mawiać, że tę typologię średniowiecznych nurtów neoplatońskich należy uzupełnić o jeszcze jedną odmianę neoplatonizmu, neoplatonizm boecjański. W drugiej połowie XX wieku filozofią Boecjusza zajmowało się, zwłaszcza w Polsce, niewielu badaczy. Tymczasem, ks. Kurdziałek stale poświęcał Boecjuszowi wiele uwagi w swoich wykładach kursorycznych i monograficznych, czy też w swoich artykułach. Boecjusz nie był przez niego traktowany jako jedynie „pośrednik” pomiędzy starożytnością a średniowieczem, ale jako ten myśliciel, który w sposób zasadniczy uformował filozofię średniowieczną do XII wieku włącznie, a i później jego wpływ jest widoczny, choć już nie tak dominujący. Artykuł na podstawie analizy artykułów ks. prof. Kurdziałka przedstawia jego wkład do studiów nad Boecjuszem oraz prezentuje dokonania jego uczniów w tej właśnie dziedzinie.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 3; 35-51
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem źródeł Tomaszowej koncepcji esse jako aktu bytu
    The Problem of Sources of Thomas’ Concept of esse as the Act of Being
    Autorzy:
    Andrzejuk, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452508.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    Tomasz z Akwinu
    esse
    essentia
    metafizyka egzystencjalna
    Arystoteles
    neoplatonizm
    Boecjusz
    Awicenna
    Thomas Aquinas
    existential metaphysics
    Aristotle
    Neoplatonism
    Boethius
    Avicenna
    Opis:
    While expressing his innovative theory of existence (esse) as an act of being in many his texts Thomas Aqunas recalls different historical sources to support his thesis: Aristotle’s views, Arabic philosophers’ depictions, mainly of Avicenna, Boethius’ distinction entia quo od entia quod and some theses of Liber de causis. In earlier subject literature, mainly Gilson’s influence (in Poland it was under Krąpiec’s influence) adopted a view about religious inspirations of Thomas’ thesis and that the only philosophical way to his thesis is an analysis of Avicenna’s depictions which are contained mainly in work De ente et essentia. Every other Thomas’recalls should be treated as some earlier ploy for a protection against possible reservations. The first statement which arises during the analysis of historical sources which Thomas refer to expressing his theory of existence (esse) as an act of being is ascertaining that reasoning is a crucial argument to accept esse as an act of being. It should be emphasized that in his theory of esse Thomas Aquinas does not refer to argument of Revelation. The result is that Thomas expressed this thesis only in a philosophical area within the analysis of structure of real being. The attitudes which are recalled sometimes are used by Thomas Aquinas as a background or context by which he states his view. Recalled statements sometimes are a reference to the authority. It seems that the erudition recalled by Thomas in a matter which is interesting for us appears in a different aspects. That is why it should be make a fuss of that the issue of existence (esse) did not appear with Thomas Aquinas’ metaphysics or Avicenna’s metaphysics. It seems that it was on the contrary: the issue of existence (esse) was worrying Plato and earlier philosophers, Aristotle, and Neoplatonists, Boethius and Arabic philosophers. So Thomas’ thesis about existence (esse) as an act of being is a result of the analysis of the issue which is existed in the history of philosophy
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2016, 5; 173-187
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nowe wydania – stare podręczniki. Kilka uwag o akademickim Sępie
    New issues of the poet – old academic textbooks. A few notes about the academic works about Mikołaj Sęp Szarzyński’s verse
    Autorzy:
    Wojtowicz, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/649931.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Mikołaj Sęp Szarzyński
    Boecjusz
    „Model wszechświata”
    Boethius
    “Model of the Universe”
    Opis:
    The author, referring to the presence of Boethius’ thought (The Consolation of Philosophy – De consolatione philosophiae) in the poetry of Mikołaj Sęp Szarzyński (c. 1550–c. 1581), indicates the presence of the “Model of the Universe” (Clive S. Lewis), Aristotelian vision of the cosmos (Edward Grant) in his work, consistently omitted in Czesław Hernas’ academic textbooks Barok, earlier in the book of Jan Błoński. This non-inclusion leads to misleading interpretations, especially in the context of the theological dimension of this poetry. This sort of literary criticism led to the controversial status of the poet in the history of ancient Polish literature. Sęp Szarzyński took up the tradition of using the Model, even pagan, in the interest of religious content, his faith. The model based on Aristotle’s doctrine brings religious certainty. In fact it strengthens it, but does not weaken faith.
    Autor, nawiązując do obecności myśli Boecjusza („O pocieszeniu, jakie daje filozofia”) w poezji Sępa-Szarzyńskiego (ok. 1550–ok 1581), wskazuje na obecność Modelu (C.S. Lewis), arystotelesowskiej wizji kosmosu (E. Grant) w jego twórczości, konsekwentnie pomijanego w podręczniki akademickim Czesława Hernasa, wcześniej zaś w książce Jana Błońskiego. Nieobecność ta prowadzi do mylących interpretacji, zwłaszcza w kontekście teologicznego wymiaru tej poezji. Prowadziła także do kontrowersyjnego statusu poety w historii dawnej literatury polskiej. Sęp podejmuje tradycję korzystania z wyobrażeń Modelu, jeszcze pogańskich, w interesie treści religijnych, swej wiary. Model oparty na doktrynie Arystotelesa przynosi pewność, wzmacnia, nie osłabia wiarę.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 53, 2; 47-78
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Boecjusza idea duszy i poznania Boga na podstawie dzieła De consolatione filosofiae
    The Idea of the Soul and Knowing of the God according to Boethius on the Basis of the Work De consolatione philosophiae
    Autorzy:
    Cyrek, Olga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2179202.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    dusza
    wieczność
    Logos
    Boska Racjonalność
    opatrzność
    soul
    eternity
    Divine Rationality
    providence
    Opis:
    Tematem artykułu jest idea duszy, jej poznanie i  droga do Boga rozpatrywana w  dziele De consolatione philosophiae autorstwa Boecjusza - myśliciela późnej starożytności. Rozważania nad duszą łączą się z koncepcją Logosu, opatrzności Boga i wieczności. Boecjusz zakłada, że połączenie duszy i ciała jest dla duszy zniewoleniem, stanowi swoistą jej degradację. Dusza bowiem odwiecznie związana jest ze Źródłem, czyli Bogiem, i do niego pragnie wrócić, gdyż tylko Bóg stanowi jej szczęście. Dusza pierwotnie, „przed” wcieleniem w ciało, była czystym duchem, lecz w  świecie materialnym musi zmagać się z  namiętnościami ciała, stąd istotne jest, by w  procesie wznoszenia się do Boga ujarzmiać zmysłowość. Dusza, żyjąc w fizykalnym ciele, niejako „zapomniała”, kim naprawdę jest. By wznieść się ku Bogu, musi ponieść znaczny wysiłek i przejść przez proces anamnezy, o którym pisał Platon. Proces ten polega na tym, że dusza „przypomina” sobie wiedzę, którą od zawsze ma w sobie. Dusza zakorzeniona jest w Logosie, Boskiej Racjonalności, i z niej czerpie swoją wiedzę. Stąd też zawsze odczuwa pragnienie zjednoczenia z Bogiem, chociaż w świecie materialnym wzrok duszy został przytłumiony, a ułomne władze poznawcze, jakimi dysponuje człowiek, nie pozwalają na pełne poznawanie rzeczywistości. Indywidualna świadomość istoty stworzonej żyje tak naprawdę tylko w  swojej teraźniejszości, a  rzeczywistość poznaje sekwencyjnie z  momentu na moment. Żadne stworzenie nie ogarnia rzeczywistości całej naraz, tak jak Byt absolutny, który jako opatrzność wszystkim rozporządza i wszystkim bytom przydziela określone miejsce w hierarchii Wszechświata. Boecjusz porusza problem opatrzności, która jest przeznaczeniem, rozporządzeniem stworzonego świata. Według myśliciela opatrzność jednak nie odrzuca wolnej woli istot świadomych, które mają swobodę działania. Opatrzność to rozumny plan Boga, zasada kreacji, czyli Logos - Racjonalność, Świadomość Boga.
    The subject of the article is the idea of the soul, its knowledge and the way to God based on the work of De consolatione philosophiae by Boethius – a late antiquity thinker. Reflection on the soul is connected with the concept of the Logos, God’s providence and eternity. Boethius assumes that the connection of soul and body is a bondage to the soul, it constitutes its kind of degradation. The soul is eternally connected with the Source, that is God, and wishes to return to it, because only God is its happiness. The soul was originally pure spirit “before” incarnation into the body, but in this material world it has to contend with the passions of the body. Hence, it is essential to tame sensuality in the process of ascending to God. Living in a physical body, the soul has “forgotten” who it really is. In order to rise to God, the soul must make a considerable effort and go through the anamnesis process that Plato wrote about. The process is based on the fact that the soul „remembers” the knowledge that it has always had within itself. The soul is rooted in the Logos, Divine Rationality and draws its knowledge from it. Hence, the soul always feels the desire to be united with God, although in this material world the sight of the soul has become obscured, and the imperfect cognitive faculties of man do not allow us to fully know reality. Individual creature consciousness actually lives only in the present, and learns reality sequentially from moment to moment. No creation obliterates the whole reality at once, as does the Absolute Being, which as providence governs and assigns to all beings a specific place in the hierarchy of the Universe. Boethius deals with the problem of providence, which is destiny, the regulation of the created world. According to the thinker, providence does not reject the free will of conscious beings who are free to act. Providence is God’s rational plan, the principle of creation, Logos – Rationality, God’s Consciousness.
    Źródło:
    Studia Paradyskie; 2022, 32; 19-55
    0860-8539
    Pojawia się w:
    Studia Paradyskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Eriugenas De Praedestinatione: the Project of Rationalisation of Faith and its Critics
    Eriugeny De Praedestinatione — projekt racjonalizacji wiary i jego krytycy
    Autorzy:
    Kijewska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488503.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    predestynacja
    wolna wola
    racjonalizacja wiary
    vera philosophia
    vera religio
    Eriugena
    Gottschalk z Orbais
    Boethius
    Martianus Capella
    predestination
    free will
    rationalization of the faith
    Gottschalk of Orbais
    Opis:
    De praedestinatione Eriugeny miało być jego głosem w kontrowersji wywołanej przez Gottschalka z Orbais wokół predestynacji. Dzieło to, choć odrzucało poglądy Gottschalka na temat podwójnej predestynacji, spotkało się z ostrą krytyką i potępieniem. Jednym z powodów takiego stanu rzeczy było niewątpliwie Eriugeny specyficzne rozumienie wolności woli, czemu przyjrzę się w innym tekście. Tutaj chciałabym się skupić na drugiej, istotnej przyczynie odrzucenia dzieła Eriugeny, którą był — jak sądzę — jego prescholastyczny projekt racjonalizacji wiary w duchu św. Augustyna, ale z zastosowaniem „metody” Boecjusza i Capelli. Wydaje się, że współcześni Eriugeny nie byli jeszcze gotowi na przyjęcie jego idei vera philosophia, która zarazem jest vera religio. Mistrzami Eriugeny byli tutaj Ojcowie Kościoła i jego intencją było kontynuowanie na swój własny sposób ich drogi zrozumienia wiary.
    The De praedestinatione of John Scottus Eriugena was intended as a contribution to a controversy sparked off by Gottschalk of Orbais concerning predestination. This work met with trenchant criticism and condemnation even though it firmly rejected Gottschalk’s views on double predestination. One of the reasons for this hostile reception was undoubtedly Eriugena’s singular conception of the freedom of will, a subject I intend to discuss elsewhere. In the present text, however, I would like to focus on another important cause of the rejection of Eriugena’s treatise. In my opinion, this second reason was a pre-scholastic project of rationalization of the faith in the spirit of St. Augustine and using the method of Boethius and Martianus Capella. It would appear that Eriugena’s contemporaries were not ready for the favorable reception of his idea of the vera philosophia that was the same as the vera religio. Yet, as Goulven Madec once rightly observed, the vera ratio of Scotus was closely bound up with the lux mentium which is nothing else than God revealing himself in the human language of the Scriptures. Eriugena’s masters and models were the Church Fathers and his intention was to continue their efforts to achieve an understanding of the faith in his own, personal way.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 3; 71-98
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    De consolatione somni – figura Pocieszycielki w renesansowej poezji miłosnej. Jan Kochanowski w nurcie łacińskiej literatury europejskiej (Boecjusz, F. Petrarca, G. Pontano, J. Secundus)
    Autorzy:
    Urban-Godziek, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/943032.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    A Dream Motif, Consolation, Early Modern Love Poetry, Mournful Poetry, Neo-Latin Poetry, Boethius, Francesco Petrarch, Giovanni Pontano, Janus Secundus, Jan Kochanowski
    Opis:
    De consolatione somni– the figure of the comforter in renaissance love poetry. Jan Kochanowski and the current of Latin literature in Europe (Boecjusz, F. Petrarca, G. Pontano, J. Secundus)This paper presents the history of a motif that the author calls De consolatione somni. It is based on the Boethian pattern of consolation brought about by a woman who appears in a dream. Lady Philosophy, who in De consolatione Philosophiae morally and philosophically comforts Boethius when under sentence of death, is later introduced by Dante and Petrarch into the Renaissance poetry. The motif was applied to two ends: to express love in amorous poetry and grief in poetry of mourning. In Dante’s Vita nova and Petrarch’s Canzoniere (the author analyses poems No. 282 and 359) the deceased beloved appears to the bereaved lover in a dream and brings him comfort. Boccaccio, the third jewel in the “Tuscan crown,” in his eclogue Olympia introduces this motif to literature of mourning, creating the patterns of poetry dedicated to deceased girls (his influence is visible, for instance, in the Middle English poem The Perl, in the Dialogue en forme de vision nocturne by Margaret of Navarre or in Lament XIX by Kochanowski). The 15th-century lyric bonds mourning and erotic elements together even more strongly, adding a sensual dimension. Giovanni Pontano, in his poems dedicated to the memory of his late wife (the author analyses works from Lyra 9, Eridanus II 1; II 32, Hendecasyllabi II 29), evokes dream visions in which her spirit visits him. This consolation, however, had a clear sensual and erotic character, for the dead wife would come to her husband’s bed. He also likewise envisioned the prospective unification of the spouses in Elysium. In the next two centuries, in anti-Petrarchan poetry such consolation experienced in erotic dreams appeared both in poems of mourning (when the beloved passed away) and in love poems (when fulfilment was impossible for other reasons). The latter option is here illustrated in elegy I 10 by Secundus. A dream that compensates for the deficiencies of reality is a frequent motif in baroque poetry (G.B. Marino, A. Morsztyn). Yet the target point of this study is determined by the works that constitute the compositional frame of book II of Jan Kochanowski’s Elegiarum libri IV. Here we come across a rather unusual idea. A betrayed lover wishing to free himself from his humiliating love has a dream in which the goddess Venus appears (elegy II 4). Like Lady Philosophy (the Boethian pattern is particularly visible in a previous version of the elegy that is preserved in a manuscript), Venus tries to convert her charge to her domain, that is, to renew love in him. (This character, and especially her way of reasoning, is reminiscent of the creation of the Mother in Lament XIX). The triumph of the comforter is not long – elegy 11 brings another concept: a suicide committed in a dream that symbolically puts an end to unhappy love. Another significant aim of this paper is to draw attention to the influence that Boethius and his version of Platonism had on Renaissance poetry, and on Jan Kochanowski in particular. It seems especially important for recognising the sources of Lament XIX and elegies from book II of the printed volume. The first to have noticed Boethius’ impact on Kochanowski’s work was Izydor Richter (1912) but his discovery has not been exploited by later researchers. To sum up, the paper presents the history of a non-obvious (singled out by the paper’s author) motif in modern poetry and its relation to both love poetry and poetry of mourning as well as the Neoplatonic basis of Renaissance erotic lyric. It also explains the origin and the meaning of the dream vision in Kochanowski’s book II of Elegies and (although it is not the chief aim of the paper) the genesis of the comforting Mother who appears with Orszulka, the departed daughter of the poet, in Lament XIX.
    Źródło:
    Terminus; 2014, 16, 1(30)
    2084-3844
    Pojawia się w:
    Terminus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Experimentum virtutis Frydrusza Herburta, poenitentia Bolesława albo o interpretowaniu utworów Mikołaja Sępa Szarzyńskiego
    Frydrusz Herburt’s Experimentum Virtutis, Bolesław’s Poenitentia, or on Interpreting Mikołaj Sęp Szarzyński’s Works
    Autorzy:
    Wojtowicz, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/534983.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Mikołaj Sęp Szarzyński
    Frydrusz (Fryderyk) Herburt
    Bolesław II the Bold (the Generous)
    song
    epitaph
    Czesław Hernas
    Boethius
    the Baroque period
    Opis:
    The article undertakes to interpret two poetical pieces by Mikołaj Sęp Szarzyński: Pieśń o Frydruszu and Epitaphium Boleslao Audaci, Regi Poloniae, while including considerations contained in Czesław Hernas’s Barok (along with the scholar’s other synthesis, Literatura baroku). The said texts are interpreted in the context of epic tradition and those traditions that relate to Bolesław Śmiały (Szczodry; king of Poland, Bolesław II the Bold or the Generous) and also to the impact of Boethius’s thought. Another issue analysed by the author is the method of comparing Sęp Szarzyński’s works in the both mentioned syntheses by Hernas.
    Źródło:
    Śląskie Studia Polonistyczne; 2019, 14, 2; 27-43
    2084-0772
    2353-0928
    Pojawia się w:
    Śląskie Studia Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Carmina Qui Quondam. Melodie metrów boecjańskich w zasobach rodzimych na tle repertuaru europejskiego
    Carmina Qui Quondam. Melodies of Boeotian metres in native resources against the background of the European repertoire
    Autorzy:
    Grajewski, Czesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28407942.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Boecjusz
    Carmina qui quondam
    melodia
    metra
    starodruk
    Boethius
    melody
    meters
    old prints
    Opis:
    A.S. Boecjusz w każdej z pięciu ksiąg traktatu filozoficznego De consolatione philosophiae umieścił fragmenty poetyckie, tzw. metra – łącznie 39. W epoce karolińskiej, do pierwszych słów tych metrów anonimowy kompozytor stworzył melodie, zapoczątkowując tradycję, której dowody znajdują się w ponad 30 źródłach rękopiśmiennych Europy Zachodniej. Wiele wskazuje na to, że praktyka taka służyła celom dydaktycznym: miała ułatwić uczniom recytację antycznej poezji. W XV w., najprawdopodobniej w Krakowie, narodziła się inna tradycja, która tym samym metrom przydała odmienne melodie. Dotąd udało się odnaleźć osiem starodruków z odręcznie zapisanymi przekazami tych melodii. Co interesujące, obie tradycje nie przenikają się wzajemnie. Ponadto, melodie „polskie” zostały opracowane polifonicznie, być może przez Jerzego Libana z Legnicy (ok. 1464 – po 1546). Treść ksiąg, w których widnieją zapisy melodii, również wskazuje na cel dydaktyczny tej praktyki. Niniejszy artykuł jest próbą porównania repertuaru obu tradycji.
    A.S. Boethius in each of the five books of his philosophical treatise De consolatione philosophiae included poetic fragments, the so-called meters, a total of 39. In the Carolingian era, an anonymous composer created melodies to the first words of these meters, initiating a tradition, evidence of which is found in more than 30 manuscript sources in Western Europe. There are many indications that this practice served a didactic purpose: it was intended to make it easier for students to recite ancient poetry. In the 15th century, most probably in Cracow, another tradition was born, which assigned different melodies to the same meters. So far, eight old prints with handwritten notes of those melodies have been found. Interestingly, the two traditions do not intermix. Moreover, the “Polish” melodies were developed polyphonically, possibly by Jerzy Liban of Legnica (c. 1464 – after 1546). The content of the books in which the “Polish” melodies are recorded also points to the didactic purpose of this practice. This article is an attempt to compare the repertoire of both traditions.
    Źródło:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2023, 1, 30; 31-54
    1232-1575
    Pojawia się w:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Osoba ludzka jako „byt relacyjny” – antropologiczne fundamenty eklezjologii Soboru Watykańskiego II
    The Human Person as the “Relational Being” – Anthropological Foundations of Ecclesiology of the Second Vatican Council
    Autorzy:
    Choromański, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/956474.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    augustine
    aristotle
    christian anthropology
    philosophical anthropology
    bartnik cz.
    boethius
    cicero
    a man
    ecclesiology
    epicurus
    gaudium
    et spes
    individualism
    individual
    social being
    communion (personal)
    the
    church
    lumen gentium
    nature
    person
    personalism
    relational
    vatican ii
    thomas aquinas
    the community
    augustyn
    arystoteles
    antropologia chrześcijańska
    boecjusz
    cyceron
    człowiek
    eklezjologia
    epikur
    gaudium et spes
    indywidualizm
    indywiduum
    istota społeczna
    kościół
    natura
    osoba
    personalizm
    relacyjność
    tomasz z akwinu
    wspólnota
    antropologia filozoficzna
    komunia (osobowa)
    Sobór Watykański II
    Opis:
    In this article the Author proves existence of an intrinsic and inseparable connection between anthropology and ecclesiology. The necessity of the Church as a community of believers can be demonstrated not only by the will of God explicitly expressed in the Holy Scriptures, but also by an anthropological analyses of the very nature of man, who is a social being opened towards God and towards other human beings. In the first part of the article, referring to a long philosophical tradition dating back to pre-Christian times and ending in the modern era, the Author illustrates by many examples the social dimension of human nature deliberately ignoring the biblical data and the teaching of the Magisterium. In the second part, he shows how the Conciliar teaching on the human person based on the Revelation remains in harmony with philosophical, anthropological and scientific arguments depicting human person as a relational (social) being. In the third part of the article, the Author demonstrates the correlation of the Conciliar teaching on the Church as community with anthropological data. The necessity of the Church can be justified not only by the authority of God (Revelation), but also by reflecting on the man’s nature (anthropology). Individualistic conception of faith, to which the Second Vatican Council wanted to react by its ecclesiology of communion, not only does not correspond to the biblical teaching, but also runs counter to the rational thinking on the human person who, in the light of diff erent sciences, is a relational being.
    Źródło:
    Studia Teologii Dogmatycznej; 2015, 1; 58-87
    2449-7452
    Pojawia się w:
    Studia Teologii Dogmatycznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-23 z 23

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies