Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Benincasa, Zuzanna" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
‘DEDUCTIO IN DOMUM MARITI’ A ZAWARCIE ‘IUSTUM MATRIMONIUM’
Autorzy:
Benincasa, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664270.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Opis:
‘DEDUCTIO IN DOMUM MARITI’ AND THE CONCLUSION OF A ‘IUSTUM MATRIMONIUM’SummaryAccording to the communis opinio the classical Roman law did not have a formal procedure of concluding a marriage, since its conclusion required only the mutual consent of a man and a woman (affectio maritalis, consensus). Nonetheless, the Roman culture developed a number of ritual acts related to the conclusion of a marriage, most of them deeply rooted in the Roman tradition and history and of great symbolic significance. The central moment of a wedding ceremony appears to be the deductio in domum mariti i.e. the ritual bringing of the bride to her husband’s house. The significance of this ritual is reflected in language since the expression uxorem ducere (“to lead a wife”) is the most common Latin expression for “to marry,” also in the legal sense, since according to some jurists when deductio in domum mariti had been accomplished, the couple was considered duly and legally married. The main function of the deductio was thus to give a proof that the marriage had been concluded and to manifest mutual affectio maritalis. Deductio in domum mariti played a special role when a marriage was concluded inter absentes (it seems that only the groom person could be absent and not the bride). In this case the formal deductio ceremony seems to have been an indispensable act constituting the only way in which the mutual affectio maritalis could be expressed. Since the bride’s procession to her new husband’s house was considered the public declaration of the consensus necessary to conclude a legal marriage, if the groom was absent such a ceremony was necessary as a proof that mutual affectio maritalis had been expressed and thus the marriage had been concluded. Nonetheless the necessity of leading the bride to her husband’s home in the case of a matrimonium inter absentes should not be confused with the constitutive character of deductio in domum mariti. Consensus still remained the only constitutive element and deductio in domum mariti was only the formal way in which this consensus had to be expressed in the particular circumstances.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2013, 13, 2
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
‘SI VIVARIIS INCLUSAE FERAE’… STATUS PRAWNY DZIKICH ZWIERZĄT ŻYJĄCYCH W ‘VIVARIA’ I PARKACH MYŚLIWSKICH W PRAWIE RZYMSKIM
Autorzy:
Benincasa, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/663903.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Opis:
‘SI VIVARIIS INCLUSAE FERAE’: THE STATUS IN ROMAN LAW OF WILD ANIMALS KEPT IN ‘VIVARIA’ AND GAME PARKSSummary The paper discusses the legal questions concerning the keeping and rearing of wild animals in game reserves and game parks (vivaria) by Roman landowners. According to the fundamental principle of ius gentium a wild animal was no-one’s property (res nullius) and could be captured by anyone, who then became its owner, regardless of whether the animal was captured on their own or another person’s property. Property owners who established enclosed game reserves near their villas for wild animals such as boars, deer, birds and fish held the exclusive right to hunt the animals on their reserve and enjoy the profit from them, as the animals confined on their property were considered theirs by law. Originally vivaria were small and catered mainly for the needs of the family. As Roman society became more and more affluent vivaria were transformed into large reserves where landowners kept and bred various species of domestic and exotic animals, not only for profit from selling them in the market but also for their own pleasure and to manifest their social status (delectationis causa). Since hunting became a noble sport among upper-class Romans, even huge forest areas were enclosed (therotrophium). According to the literary evidence, by the late Republic profit from vivaria had become a considerable source of revenue for landowners, so Roman jurisprudence had to take the phenomenon into consideration in discussions of various issues related to land management. Roman jurists focused first of all on who owned animals kept in game reserves and game parks: as Paul observed in D. 41,2,3,14 only animals which had been captured and enclosed in a vivarium by the landowner were considered his property, while animals living in the wild (in silvis circumseptis) were still no-one’s property. The other question raised by Roman jurists concerned the usufruct of a vivarium i.e. the way in which the usufructuary could farm the profit and benefits accruing from a game reserve (num exercere eas fructuarius possit, occidere non possit). This problem was resolved by applying an analogical principle to the usufruct of vivaria as for the usufruct of a herd of domestic animals (grex). This solution resolved disputes over who owned a single animal enclosed in a vivarium, and also gave the usufructuary a discretional right to enjoy of a vivarium, while at the same time not putting its owner at risk. The other issue discussed by Roman jurists in the context of game reserves and game parks was whether wild animals and the profit accruing from hunting them should be deemed a fructus fundi.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2013, 13, 4
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
‘CUM PASTORI MEO LUPI PORCOS ERIPERENT’. STATUS PRAWNY ZWIERZĄT PORWANYCH PRZEZ DRAPIEŻNIKI
Autorzy:
Benincasa, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664021.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
appropriation
property right
wild animals.
zawłaszczenie
prawo własności
dzikie zwierzęta.
Opis:
Summary This paper discusses the case analysed by Pomponius and related in the 19th book of Ulpian’s commentary ad edictum: wolves had snatched somebody’s pigs, but the pigs were saved from the wolves by the courageous intervention of a neighbour, who pursued the predators with his hounds. Thus a controversy arose concerning the ownership of the pigs: they were snatched from the owner in circumstances which would have made them irretrievably lost in the normal course of things, but they were later saved by a farmer from a neighbouring property and his dogs. Pomponius refers to three cases as a possible argument in the discussion: a wild animal, the property of which exists only as long as the owner, who had previously appropriated it, has control over it and which, escaping the guard, became again ownerless and thus subject to appropriation, a thing carried off or snatched by the wild bird and finally a thing lost in a shipwreck. Te analysis of these cases looks interesting from the point of view of continuity of the property right of the thing whose possession and possibility of control was lost in confrontation with nature. Finally Pomponius resolves the case in favour of the original owner, on the grounds of recoverability of the thing (nostrum manere tamdiu, quamdiu reciperari possit). This solution is also approved by Ulpian, who grants in favour to the owner actio furti, actio ad exhibendum and rei vindicatio against the neighbour who refused to return the pigs.
W 19 księdze komentarza do edyktu Ulpian relacjonuje analizowany przez Pomponiusza kazus porwania przez wilki świń, które to świnie następnie zostały odzyskane wskutek interwencji dzierżawcy pobliskiego folwarku, który poszczuł wilki swoimi psami. Kontrowersyjnym zagadnieniem może być w tym kontekście ustalenie, do kogo należą ocalone świnie, bowiem zostały odebrane właścicielowi w okolicznościach, w których ten musiał się liczyć z ich defnitywną utratą, a następnie zostały przy użyciu psów myśliwskich odebrane dzikim zwierzętom przez inną osobę. W rozważaniach nad tym zagadnieniem jako argument przywołane są różne stany faktyczne: schwytanego dzikiego zwierzęcia, które po powrocie do stanu naturalnej wolności przestaje być własnością myśliwego, oraz rzeczy porwanej przez ptaka i przeniesionej w inne miejsce, a także rzeczy utraconej w wyniku katastrofy statku, których analiza w kontekście omawianego kazusu może być interesująca z punktu widzenia zagadnienia kontynuacji prawa własności rzeczy, której posiadanie i możliwość kontroli właściciel utracił w konfrontacji z siłami natury. Ostatecznie Pomponius rozstrzygając sporną kwestię odwołuje się do możliwości odzyskania rzeczy jako gwarancji zachowania [jej prawa własności. W omawianym przypadku uznaje się więc, że świnie pozostały własnością dotychczasowego właściciela i przyznaje się mu prawo do wniesienia skargi z tytułu kradzieży i innych powództw zmierzających do odzyskania posiadania rzeczy przeciwko dzierżawcy, który odzyskawszy świnie, odmówiłby ich zwrotu.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2017, 17, 4
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
‘ACCESSIO AB ALLUVIONE’ I ‘REDITUS VENATIONIS ET AUCUPII’ JAKO ‘FRUCTUS FUNDI’. KILKA UWAG NA MARGINESIE PS. 3,6,22
Autorzy:
Benincasa, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664077.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
użytkowanie
pożytek
fructus fundi
alluvio
venationis et aucupii reditus
Opis:
“Accessio ab alluvione” and “reditus venationis et aucupii” as “fructus fundi.” Some Remarks on PS. 3,6,22Summary The paper examines the controversial text of Pauli Sententiae (PS. 3,6,22), in which the question of considering accessio ab alluvione and reditus venationis et aucupii as a fructus fundi is raised. As defined in Gaius’ Institutiones, an alluvio was an imperceptible deposit of soil upon the bank of the river, the process being so gradual and persistent that no-one could perceive how much was added at any specific moment of time. Since it was inseparable from the native soil of the bank, according to the naturalis ratio such a deposit became the property of the owner of the bank. The author of PS. 3,6,22 explains that such [25] ʽAccessio Ab Alluvioneʼ i ʽreditus venAtionis et Aucupiiʼ 159 a deposit (accessio ab alluvione) did not become the property of the usufructuary of the land since it could not be deemed a fruit obtained from the land (fructus fundi). He treats the potential profits deriving from occasional hunting and fowling on the land given in usufruct in a different manner, because in his opinion they belonged to the usufructuary being fructus fundi. According to the communis opinio, the author of PS. 3,6,22 put together two completely different legal questions as a result of misconstruing Ulpian’s view in D. 7,1,9,4-5. However, a more detailed analysis of texts on accessio ab alluvione and reditus venationis et aucupii shows a connection between the two questions. Accessio ab alluvione and wild animals, birds and fish caught on land subject to usufruct could not be considered fructus fundi, since they were part of nature or the result of a natural process (i.e. the natural action of the river), and their acquisition was only occasional and not frequent. But the usufructuary was allowed to gain profit from hunting on the property given in usufruct and uti frui of the land added by alluvio to the land subject to the usufruct. Accordingly, his gains from hunting and fishing and fruits drawn during the enjoyment of the piece of land added by the natural action of the river were conceived as fructus fundi.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2015, 15, 2
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Deductio in domum mariti and the conclusion of an iustum matrimonium
Autorzy:
Benincasa, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621605.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Mariage, Roman family law, Roman mariage rites, wedding
Opis:
According to the communis opinio the classical Roman law did not know any formal procedure of concluding a marriage, since its conclusion required only the mutual consent of a man and a woman (affectio maritalis, consensus). Nonetheless, the Roman culture developed a number of ritual acts related to the conclusion of a marriage, most of them deeply rooted in Roman tradition and history and being of a great symbolic significance. The central moment of a wedding ceremony seems to be deductio in domum mariti i.e. a ritual introduction of the bride into her future husband’s household. The significance of such a ritual is reflected in the field of language, since the expression uxorem ducere (to lead a wife) is the most common expression used as a synonym of “to marry” and also in the field of law since, according to some jurists, when deductio in domum mariti had been accomplished, the couple was considered duly and legally married. The main function of the deductio was thus to give proof that the wedding had taken place and to manifest mutual affectio maritalis. Deductio in domum mariti played a special role in the case of the conclusion of a marriage inter absentes (although it seems that the only person permitted to be absent could be the groom and not the bride). In this case, the formal ceremony of deductio seems to be an indispensable act constituting the only way in which a mutual affectio maritalis could be expressed. Since the bride’s procession to her new husband’s house was considered to be the public declaration of a consensus necessary for concluding a legal marriage, in the case of a “groomless” wedding such a ceremony was necessary as a proof that mutual affectio maritalis had been expressed and thus a marriage had taken place. Nonetheless, the necessity of leading the bride to her husband’s home in the case of a matrimonium inter absentes could not be misunderstood with the constitutive character of deductio in domum mariti. A consensus still remained the only constitutive element and deductio in domum mariti constituted only the formal way in which, due to the particular circumstances, this consensus had to be expressed.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2012, 11; 13-26
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
‘SI TANTI SIT OPERA, QUANTI DAMNUM EST’. WKŁAD POLEGAJĄCY NA ŚWIADCZENIU PRACY A UTRATA MAJĄTKU WNIESIONEGO DO SPÓŁKI
Autorzy:
Benincasa, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664049.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
partnership
societas
magna quaestio
partner’s contribution.
spółka
wkład wspólnika.
Opis:
This paper is devoted to the situation of a partner who had contributed to the partnership only his services, however the business did not bring expected profits and the invested capital was lost. As may be inferred from the sources, if the capital was lost during the operations of the partnership, as a rule all the partners were considered liable for the loss in proportion to the value of their contribution. Thus a partner, who contributed to the partnership solely the opera necessary for the realization of the joint undertaking, could be put in an awkward situation, because he would have been expected to participate in such loss in proportion to his share. In particular, the problem affected partnerships in which only one of the partners contributed his services to the partnership by investing the resources provided by other partners. If the partnership sustained a loss, this partner’s liability for the loss of the capital invested would have been on a par with the liability of the remaining socii, and contemporarily he would not have been paid for the services performed. In Author’s opinion, Servius Sulpicius’ suggestion forming the basis for the magna quaestio, to fully or partially exempt partner who contributed opera to a partnership from the participation in the loss of the capital invested, was intended as a remedy to such a situation fully realizing the principle of economic equivalence between the work performed by one partner and the capital invested by the other.
Artykuł poświęcony jest zagadnieniu sytuacji wspólnika wnoszącego do spółki wkład polegający na opera w obliczu utraty majątku wniesionego do spółki przez pozostałych socii. Zagadnienie to w prawie rzymskim miało szczególne znaczenie w odniesieniu do spółek, w których wspólnicy nie tworzyli współwłasności określonego majątku, ale realizowali wspólny cel, oddając do dyspozycji spółki pieniądze, czy inne rzeczy określone gatunkowo lub indywidualnie. Jak wynika z analizowanych tekstów źródłowych, utrata takich wkładów, jeżeli nastąpiła podczas realizacji celu spółki, była uważana za stratę obciążającą wszystkich wspólników w proporcji do posiadanych przez nich udziałów. W takiej sytuacji wspólnik, który partycypował we wspólnym przedsięwzięciu jedynie w formie opera, mógł się znaleźć w niekomfortowej sytuacji, wymagającej od niego wyrównania pozostałym socii części poniesionej straty w kapitale. W szczególności problem ten dotyczył spółek, w których tylko jeden ze wspólników świadczył dla spółki pracę polegającą na inwestowaniu środków pochodzących od innych socii, ponieważ w obliczu utraty środków przeznaczonych na realizację spółki, wspólnik ten był na równi z pozostałymi obciążony taką stratą, nie otrzymując żadnego wynagrodzenia za świadczoną dla spółki pracę. Zdaniem autorki nie można więc wykluczyć, że propozycja Serviusa Sulpiciusa, by możliwe było w umowie spółki zwolnienie wspólnika świadczącego pracę w całości lub części od udziału w stratach, stanowiąca źródło kontrowersji nazywanej w tradycji literackiej magna quaestio, miała stanowić remedium na takie potraktowanie wkładu polegającego na świadczeniu pracy, postulując potraktowanie wnoszonej do spółki opera jako ekwiwalentu ekonomicznego wkładu określanego przez jurystów terminem pecunia.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2019, 19, 1
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
POŻYCZKA MORSKA CALLIMACHUSA ‒ UWAGI NA MARGINESIE TEKSTU SCAEVOLI D. 45,1,122,1
Callimachus’ Maritime Loan: Notes on Scaevola D. 45,1,122,1
Autorzy:
Benincasa, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096719.pdf
Data publikacji:
2021-12-26
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
fenus nauticum, pecunia traiecticia, pożyczka morska, pożyczka Callimachusa.
fenus nauticum, pecunia traiecticia, maritime loan, Callimachus’ loan.
Opis:
Przedmiotem analizy w niniejszym artykule jest tekst pochodzący z digesta Scaevoli traktujący o pożyczce udzielonej Callimachusowi na zakup towarów transportowanych drogą morską w kontekście rekonstrukcji stanu faktycznego będącego przedmiotem rozważań jurysty. Szczególne zainteresowanie romanistów wzbudzało m.in. ustalenie, dlaczego Callimachus pozostał zobowiązany do zwrotu pożyczki morskiej pomimo, iż statek, na którym transportował towary zakupione ze środków pochodzących z tej pożyczki zatonął. Zdaniem autorki jednak ustalenie tej okoliczności nie ma żadnego znaczenia dla analizowanego przez jurystę zagadnienia. Jej zdaniem bowiem meritum rozważań Scaevoli stanowi druga część tekstu koncentrująca się na możliwości modyfikacji pierwotnych ustaleń między pożyczkodawcą a pożyczkobiorcą w pożyczce morskiej, przez agenta wierzyciela podróżującego z pożyczkobiorcą i nadzorującego prawidłową realizację postanowień kontraktu przez tego ostatniego. W tej części zaś jurysta z góry zakłada, że bohater kazusu, Callimachus, popadł w zwłokę ze zwrotem pożyczki, a więc nie wywiązał się ze zobowiązań wynikających ze złożonej agentowi pożyczkodawcy stypulacji.
This article discusses a passage from Scaevola’s digest on a loan granted to the merchant Callimachus for the purchase of maritime cargo. Te passage is analysed in the context of a reconstruction of the case described by Scaevola. One of the questions often asked hitherto in Roman Law studies on this point is why Callimachus was obliged to repay the loan if his ship sank. However, in my opinion this question is irrelevant for the case analysed by Scaevola, since the essential point of his deliberations comes in the second part of the passage and focuses on the possibility of the creditor and the borrower modifying their original arrangements for a maritime loan through the services of the creditor’s agent travelling with the borrower and supervising the proper implementation of the contract. In this part of the passage Scaevola presumes that Callimachus was overdue with the repayment of the loan, and that was why he did not fulfil his obligations resulting from the promise he had made to the creditor’s agent.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2021, 21, 4; 7-21
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od ‘res nullius do fructus fundi’. Upolowana zwierzyna oraz zyski z polowania i połowu jako pożytek z gruntu w rozważaniach rzymskich jurystów
From ‘res nullius to fructus fundi’: Roman Jurists on Hunted Quarry and Gains the Hunters Obtained from the Chase as Profit Drawn from the Land
Autorzy:
Benincasa, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096596.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
fructus fundi; pożytek; polowanie; venatio; vivarium.
fructus fundi; profit; hunting; venatio; vivarium.
Opis:
W artykule omówione zostały teksty rzymskich jurystów podejmujące zagadnienie potraktowania dzikich zwierząt, ptactwa i ryb oraz dochodów pozyskiwanych z myślistwa i połowu jako fructus fundi. Co do zasady, dzika zwierzyna, ptactwo i ryby żyjące w stanie naturalis libertas nie mogły być potraktowane jako pożytek z gruntu, bowiem stanowiły element natury – res nullius, której własność mógł nabyć każdy przez zawłaszczenie. Zmianę przynosi dopiero schyłek republiki, kiedy to rosnący popyt na dzikie zwierzęta, ryby i ptactwo powoduje, że popularne staje się hodowanie ich dla zysku w zorganizowanych vivaria i rozległych rezerwatach. Te przemiany ekonomiczno-społeczne skłoniły rzymskich jurystów do rozszerzenia tradycyjnej koncepcji fructus fundi również na korzyści w postaci upolowanej zwierzyny, ptactwa i ryb oraz zysków z ich sprzedaży, jakie przynosił grunt przeznaczony na potrzeby venationes, a nawet na okazjonalne i nieregularne dochody, jakie mógł pozyskiwać użytkownik z tytułu sprzedaży i wynajmu upolowanej zwierzyny, ptactwa i złowionych ryb żyjących w stanie naturalis libertas na użytkowanym gruncie.
Te article discusses the comments made by Roman jurists on game, wild fowl, and fish, and the profit to be obtained from hunting and fishing in the sense of fructus fundi. In principle, game, wildfowl, and fish living in a state of naturalis libertas could not be treated as profit obtained from the land, because they were part of the natural world and therefore res nullius, i.e. they did not belong to any specific proprietor and hence any person could acquire them. A change in this line of reasoning came in late Republican times, when a growing demand for wild animals, fowl, and fish contributed to the spread of vivaria and large game reserves, where animals were reared for commercial purposes. This socio-economic development induced jurists to extend the traditional concept of fructus fundi to cover the profit from hunting, fowling, and fishing, and the income from the sale of such quarry obtained on the land used for these purposes. Te new ideas went as far as to include even the occasional profit a user could obtain from the sale or hire of wild animals, fowl or fish living in a state of naturalis libertas on a given tract of land, and caught during a hunt or a fishing expedition.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2020, 20, 4; 23-53
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kronika
Autorzy:
Benincasa, Zuzanna
Kowalczyk, Tomasz
Fokt, Krzysztof
Mikuła, Maciej
Kanecki, Oscar
Olszewski, Henryk
Szymura, Mateusz
Głuszak, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/915293.pdf
Data publikacji:
2017-07-26
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2016, 68, 2; 393-407
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies