Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Teoria postkolonialna"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-11 z 11
    Tytuł:
    W jaki sposób peryferie rozmawiają między sobą albo teoria postkolonialna pozbawiona "Centrum"
    How Peripheries Talk to Each Other, or The Theory of Postcolonialism without A “centre”
    Autorzy:
    Gundorova, Tamara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1182365.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-02
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Latin American postcolonial theory
    transmodernity
    decolonization
    postcolonial periphery
    European province
    eurocentrism
    J. Herder
    E. Dussel
    latynoamerykańska teoria postkolonialna
    transnowoczesność
    dekolonizacja
    postkolonialne peryferia
    europejska prowincja
    eurocentryzm
    Opis:
    W artykule poddaje się analizie alternatywne koncepcje postmodernizmu opracowane przez filozofów latynoamerykańskich – transnowoczesności Enrique Dussela i dekolonizacji Waltera Mignolo oraz Rolando Vázqueza, które zostały oparte na krytyce europocentryzmu. Kolejnym aspektem tekstu jest analiza kolonialnego charakteru kulturologicznej koncepcji Johanna Herdera, w której Ukraina została skonstruowana jako europejski „Inny”. W artykule stwierdza się konieczność włączenia Ukrainy do dialogu alternatywnych praktyk postkolonialnych, które rozpościerają się horyzontalnie, na peryferii, od Ameryki Łacińskiej do Europy Wschodniej.
    The alternative conceptions of postmodernism developing by Latin-American philosophers – transmodernity by Enrique Dussel and decolonization by Walter Mignolo and Rolando Vázquez who criticize eurocentrism are analyzed in the arcticle. Another point raised in the article is the analysis of a colonial character of the cultural utopian view of Johann Herder who constructed Ukraine as an European Other. The article shows the necessity of the inclusion of Ukraine into the dialogue of alternative postcolonial practices spread horizontally, on peripheries, from Latin America to Eastern Europe.
    Źródło:
    Porównania; 2014, 15; 33-44
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teoria Postkolonialna W Polsce (Dariusz Skórczewski, Teoria – literatura – dyskurs. Pejzaż postkolonialny. Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Lublin 2013, ss. 508).
    Autorzy:
    Kledzik, Emilia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1185295.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-02
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Źródło:
    Porównania; 2013, 12; 274-285
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy teoria postkolonialna jest kobieca? Narodziny, rozwój i zmierzch postkolonializmu
    Is postcolonial theory female? Beginnings, rise and decline of Postcolonialism
    Autorzy:
    Nowicka, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/413585.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    postkolonializm
    feminizm
    etniczność
    płeć kulturowa
    świat postsowiecki
    postcolonialism
    feminism
    ethnicity
    gender
    postsoviet world
    Opis:
    Teoria postkolonialna, inaczej postkolonializm, jest poststrukturalnym nurtem krytycznym prężnie rozwijanym od lat 80. XX w. W ostatniej dekadzie można jednak zauważyć narastające wątpliwości wokół repertuaru zastosowań tej perspektywy, koncentrującej się na relacji kolonizator – skolonizowany. Niniejszy artykuł rekonstruuje etapy rozwoju teorii postkolonialnej oraz takich wymiarów tego nurtu, które można ogólnie określić mianem kobiecych (genderowych). Szczególny nacisk jest położony na konfrontację postkolonialnego postulatu odzyskiwania narodowo-kulturowej podmiotowości i perspektywy feministycznej. Instytucjonalizacja teorii postkolonialnej i pojawienie się grupy znaczących badaczek, pochodzących głównie z byłych kolonii, przyczyniło się do powstania socjologiczno-etnograficznej odmiany postkolonializmu o charakterze interwencyjnym. Przedmiotem analiz postkolonialnych stają się praktyki, w których wyraża się kobiecość konstruowana w społeczeństwach doświadczających politycznej i kulturowej dominacji. Na przełomie XX i XXI wieku pojawiły się oparte o instrumentarium pojęciowe postkolonializmu analizy świata postsowieckiego. We wschodnioeuropejskim wariancie teorii postkolonialnej kluczową pozycję zajmuje wizja zniewolonego narodu jako kobiety, m.in. w analizach M. Janion, E. Thompson (Polska) i N. Shevchuk-Murray, T. Hundorovej (Ukraina). Mimo nadziei wiązanych z adaptacją postkolonializmu do badań Europy Wschodniej to podejście, podobnie jak klasyczna teoria postkolonialna, spotyka się z silną krytyką. Czy feminizacja tego nurtu rozsadza go od środka?
    Postcolonial theory, or postcolonialism, is a poststructural critical approach dynamically developing since 1980. In the recent decade one can observe increasing doubts about this focused on colonizer – colonized relation perspective. This article reconstructs the stages of the rise of postcolonial theory and such dimensions of this approach which concern gender matters. The stress is put specially on the confrontation between postcolonial claim of regaining national-cultural subjectivity and feminist perspective. The institutionalization of postcolonial theory and apparition of a group of significant female researchers, majority of whom comes from ex-colonies, contributed to emergence of a sociological-ethnographical variant of postcolonialism: an interventionist one. The practices in which the constructed in politically and culturally dominated societies womanhood express itself are becoming an object of postcolonial analysis. At the turn of the XX and XXI centuries the analysis of postsoviet world based on the postcolonial categories emerged. In the Eastern European variant of postcolonial theory the key position is taken by the vision of a enslaved nation as a woman, inter alia in the analysis by M. Janion, E. Thompson (Poland) and N. Shevchuk-Murray, T. Hundorova (Ukraine). Despite the hopes interlinked to the adaptation of postcolonialism to studies of Eastern Europe, this approach, similarly to classic postcolonial theory, is strongly criticized. Is the feminization of this perspective about to disrupt it from inside?
    Źródło:
    Przegląd Socjologiczny; 2010, 59, 3; 109-130
    0033-2356
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Język milczenia? Niemieckie podróże do Polski po 1989 roku.
    The Language of Silence? German Travels to Poland After 1989
    Autorzy:
    Ćwiklak, Kornelia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1182388.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-02
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    contemporary German literary travelling
    postcolonial theory
    Polish-German relations
    niemieckie podróżopisarstwo współczesne
    teoria postkolonialna
    język
    relacje polsko-niemieckie
    Opis:
    Czy podrzędny potrafi mówić? – pytała Gayatri Spivak. Kto zezwala mówić? Kto – i czy w ogóle – słucha? Badaczka wprowadza kategorie mówienia i słuchania, niezwykle przydatne do badania literatury. W artykule przeanalizowano pod tym kątem książki należące do niemieckiej literatury najnowszej, będące relacjami z podróży do Polski. Istotny jest tu problem braku znajomości języka polskiego wśród podróżujących i jego wpływu na charakter, zawartość oraz wiarogodność relacji. Obfitego materiału do badań na ten temat dostarczają najnowsze niemieckie podróże literackie, niewyeksplorowane badawczo: Petra Reski, Ein Land so weit, 2000; Tina Stroheker, Polnisches Journal. Aufzeichnungen von unterwegs, 1998.
    Can the subaltern speak? – asked Gayatri Spivak. Who gives permission to speak? Who, and if at all, listens? The researcher introduces categories of speaking and listening, supremely useful forresearching literature. This article analyses, in this regard, the books of contemporary Germanliterature which are accounts of journeys to Poland. Of importance here is the lack of knowledgeof the Polish language among the travellers and its impact on the character, contents and credibility of the coverage. Prolific relevant material for research is provided by the most contemporary German literary traveller who has not been scientifically explored: Petra Reski, Ein Land soweit, 2000; Tina Stroheker, Polnisches Journal. Aufzeichnungen von unterwegs, 1998.
    Źródło:
    Porównania; 2014, 15; 163-183
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wizerunek męskości w podręcznikach języka polskiego w gimnazjum. Odczytanie postkolonialne
    The Image of Masculinity in Polish Literature Textbooks from Upper Secondary Schools. Postcolonial Interpretation
    Autorzy:
    Popow, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2141371.pdf
    Data publikacji:
    2014-03-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
    Tematy:
    podręczniki szkolne
    gimnazjum
    teoria postkolonialna
    gender studies
    męskość
    textbooks
    upper-secondary school
    postcolonial theory
    masculinity
    Opis:
    Celem niniejszego tekstu była analiza wizerunku męskości przedstawionego w podręcznikach języka polskiego dla szkół gimnazjalnych. Przeprowadzona została krytyczna analiza dyskursu podręczników, a następnie interpretacja uzyskanych wyników przy pomocy narzędzi teorii postkolonialnej. W rezultacie określone zostały znaczenie oraz funkcja kreowanych w analizowanym materiale męskich tożsamości, zawarte w nich obszary wykluczeń oraz znaczenie tych tożsamości w szerszym kontekście społecznym oraz kulturowym.
    The aim of this paper was to analyze the representations of masculinity in the Polish literature textbooks for upper-secondary schools. A critical discourse analysis was conducted and, subsequently, the findings were interpreted in the light of the postcolonial theory. Consequently, meanings and functions of male identities in the textbooks and spaces of exclusion in the representations of masculinity were specified. Their meaning in broad socio-cultural context was presented.
    Źródło:
    Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja; 2014, 17, 1(65); 73-91
    1505-8808
    2450-3428
    Pojawia się w:
    Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W poszukiwaniu autentyczności: kultura polska i natura teorii postkolonialnej
    Seeking the Authentic: Polish Culture and the Nature of Postcolonial Theory
    Autorzy:
    Bill, Stanley
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1009815.pdf
    Data publikacji:
    2014-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    postcolonial theory
    Polish conservatism
    authentic culture
    Ewa Thompson
    Maria Janion
    Vivek Chibber
    teoria postkolonialna
    polski konserwatyzm
    autentyczna kultura
    Opis:
    W Polsce, teoria postkolonialna okazała się bardzo atrakcyjna dla myślicieli związanych z konserwatywną prawicą. Jest to zaskakujące, gdy wziąć pod uwagę fakt, że w swoich kanonicznych formach teoria postkolonialna bardzo dużo zawdzięcza teoriom marksistowskim, postmodernistycznym czy feministycznym. Autor rozpoczyna ten artykuł od zbadania owego paradoksu, dociekając, dlaczego omawiana teoria jest tak atrakcyjna dla konserwatywnych intelektualistów i jaki czynią z niej użytek. Teoria postkolonialna pojawiła się jednak w Polsce także w bardzo odmiennym kontekście ideologicznym – a mianowicie w pracach Marii Janion, która sytuuje się raczej na przeciwległym ideologicznym biegunie współczesnych polskich „wojen kulturowych”. W proponowanej analizie autor sugeruje, że podstawowy repertuar wyobrażeniowy, stojący za pozornie sprzecznymi wizjami polskiej przeszłości i przyszłości, może się okazać w dużej mierze wspólny. Mając to na uwadze, odnosi on omawiany przypadek do szerszych dyskusji dotyczących samej natury teorii postkolonialnej.
    In Poland, postcolonial theory has proven especially attractive to various thinkers associated with the conservative right. This is surprising when we consider that postcolonial theory in its canonical forms owes a great deal to Marxist, postmodernist and feminist theories. The author begins by examining this paradox, assessing why the theory might be so appealing to conservative intellectuals and how they have employed it. Yet postcolonial theory has also appeared in a very different ideological context – namely, in the work of Maria Janion, who belongs to the opposing side of the ideological divide in Poland’s contemporary “culture wars” between “traditionalist” and “progressive” factions. The author suggests that the fundamental imaginative repertoires fueling quite disparate visions of Poland’s past and future may turn out to have a great deal in common. On this basis, he brings the Polish case into broader discussions on the very nature of postcolonial theory.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2014, 11, 1; 107-127
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między afirmacją a dyskredytacją. O rzeczowy obraz Ziem Wschodnich II RP
    Autorzy:
    Stryjek, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602466.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Ziemie Wschodnie II RP
    Kresy Wschodnie
    historia społeczna
    mniejszości narodowe
    modernizacja
    kolonializm
    teoria postkolonialna
    Eastern Territories of the Second Polish Republic
    Eastern Borderlands
    social history
    national minorities
    modernization
    colonialism
    post-colonial theory
    Opis:
    Praca Kresowy kalejdoskop Włodzimierza Mędrzeckiego dotyczy procesów społecznych i przemian narodowościowych na Ziemiach Wschodnich II RP oraz polityki państwa wobec nich. W ocenie tej polityki autor uniknął stronniczości narodowej oraz teleologii i prezentyzmu. Mędrzecki nie odniósł się do modelu kolonializmu w interpretacji rządów Polski na Kresach w okresie międzywojennym. Jednak jego książka dostarcza materiału do rozmyślań nad przystawalnością tego modelu do historii relacji Polski z jej wschodnimi sąsiadami.
    The book Kresowy kalejdoskop (Kaleidoscopic Borderlands) by Włodzimierz Mędrzecki deals with social processes, and national and ethnic changes in the eastern territories of the Second Polish Republic as well as the state policy towards them. In his assessment of this policy, the author managed to avoid national bias as well as teleology and presentism. Mędrzecki did not refer to the model of colonialism in the interpretation of Polish rule in the Eastern Borderlands throughout the interwar period. His book, however, offers material for reflection on the relevance of this model to the history of Poland’s relations with its eastern neighbours.
    Źródło:
    Kwartalnik Historyczny; 2020, 127, 1
    0023-5903
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A crisis of public criticism. The actualization of center-periphery semantics in the European Union
    Kryzys publicznej krytyki. Urzeczywistnianie semantyki „centrum-peryferie” w Unii Europejskiej
    Autorzy:
    Langenohl, Andreas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/413622.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    European Union
    European integration
    criticism
    political public sphere
    postcolonial theory
    Unia Europejska
    integracja europejska
    krytycyzm
    polityczna sfera publiczna
    teoria postkolonialna
    Opis:
    The paper approaches the current condition of the European Union as a crisis of public criticism from a theoretical perspective. This crisis consists of the clash between current peripheralist criticisms coming from national governments, opposition parties and quasi-social movements and often combining with exclusivist demands, and the EU’s insistence on a continuation of its rationalist and modernist political project. The nature of this European project can be more closely analyzed if viewed as a political correlate to Jürgen Habermas’ model of rational public political deliberation. This analysis is then confronted with an alternative view on public criticism as found in postcolonial theory. In particular, this discussion engages Gayatri Spivak’s critique of peripheralist representations that deem themselves critical. On the basis of the theoretical juxtaposition between Habermas and Spivak, this paper distills a regulative idea for public political criticism that differs from Habermas’ conception of communicative rationality – namely, the regulative idea of self-criticism. Self-criticism is conceptualized as a way to account for potentially problematic aspects that may accompany peripheralist criticisms, to understanding them as an expression of the metropolitan political public dynamic, and thus to assume responsibility for them. For the current crisis constellation, this would mean rephrasing peripheralist criticisms as part and parcel of a genuinely European public political dynamic, thus overcoming the chasm created by the reciprocal consolidation of peripheralist and centralist positions.
    W artykule podjęto teoretyczną refleksję nad stanem Unii Europejskiej w kategoriach kryzysu publicznej krytyki. Kryzys ten polega dzisiaj na zderzeniu krytycznych i połączonych często z żądaniami eksluzywizmu opinii, pochodzących od rządów narodowych, partii opozycyjnych i ruchów quasi-społecznych z naciskami na kontynuowanie Unii Europejskiej jako racjonalistycznego i modernistycznego projektu politycznego. Charakter projektu europejskiego można rozpoznać bliżej, gdy potraktuje się go jako polityczny korelat sformułowanego przez Jürgena Habermasa modelu racjonalnej i publicznej deliberacji politycznej. Analiza ta jest skonfrontowana z alternatywnym spojrzeniem na krytykę publiczną, jakie znaleźć można w teorii postkolonialnej. W szczególności chodzi tu o dokonaną przez Gayatri Spivak krytykę reprezentacji peryferyjnych, które same siebie uważają za krytyczne. Z teoretycznego zestawienia stanowisk Habermasa and Spivak autor wyprowadza ideę publicznej krytyki politycznej, która różni się od Habermasowskiej koncepcji racjonalności komunikacyjnej, a mianowicie regulatywną ideę samokrytycyzmu. Samokrytycyzm jest tu pojmowany jako sposób, dzięki któremu możliwe byłoby: unikanie potencjalnie problematycznych aspektów, które mogą towarzyszyć krytyce peryferyjnej; zrozumienie ich jako wyrazu metropolitalnej dynamiki polityczno-publicznej; i – w związku z tym – przyjęcie za nie odpowiedzialności. W odniesieniu do aktualnej, kryzysowej konstelacji oznaczałoby to przeformułowanie peryferyjnych głosów krytycznych jako nieodłącznej części prawdziwie europejskiej, publicznej dynamiki politycznej, i tym samym, przezwyciężenie głębokiego podziału, jaki powstaje w rezultacie obustronnej konsolidacji stanowisk głoszonych przez peryferie i centrum.
    Źródło:
    Przegląd Socjologiczny; 2016, 65, 4; 9-23
    0033-2356
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Postkolonialny świat w kamieniu. O „polityczności” architektury na przykładzie narracji podróżniczych Wojciecha Góreckiego
    The Postcolonial World in Stone. About the “Political” Architecture on the Basis of Wojciech Górecki’s Travel Narratives
    Autorzy:
    Rogalski, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1358004.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    narracja podróżnicza
    teoria postkolonialna
    ideologia
    władza
    architektura
    travel narration
    postcolonial theory
    ideology
    authority
    architecture
    Opis:
    W artykule podjęto próbę przyjrzenia się relacjom między architekturą a strukturami władzy opisanymi przez Wojciecha Góreckiego w książce podróżniczej Buran. Kirgiz wchodzi na koń. Analizując wybrane obiekty architektoniczne znajdujące się na terenach byłych państw ZSRR, autor artykułu dowodzi, że w tzw. poradzieckim świecie postkolonialnym dominujący podmiot władzy jest na tyle niestabilny i niepewny, że czuje się zmuszony do budowania swojego wizerunku na podstawie sztuki wizualnej. Zwraca uwagę na propagandowy charakter projektów architektonicznych, które najczęściej służą konstruowaniu zewnętrznych atrybutów władzy. Przybliżając znaczenie architektury w kontekście ideologicznym i teorii postkolonialnej, autora artykułu wskazuje na jej rolę w kreowaniu i wzmacnianiu tożsamości narodowej, porządkowaniu relacji między władzą a społeczeństwem. W swoich rozważaniach odwołuje się również do osobistych doświadczeń wyniesionych z podróży do Rosji, na Kaukaz i do Kazachstanu.
    The article examines the relationship between architecture and power structures described in Wojciech Górecki’s Buran: Kirgiz wraca na koń. By analyzing the selected architectural structures in the former USSR, the author shows that in the so-called post-communist colonial world, the power structures are unstable and resort to promoting their image through visual arts. He points out the proselytizing character of architectural projects, which are used to signify the attributes of power. By referring to ideology and postcolonial theory, the author demonstrates how both shape the national identity and order the relationship between power structures and society. He also recounts his own experience from his journeys to Russia, the Caucasus and Kazakhstan.
    Źródło:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2020, 17; 55-71
    2082-9701
    2720-0078
    Pojawia się w:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    1956, 1968, 1981: The Faces of Central-European Memory: A Postcolonial Perspective
    1956, 1968, 1981 – oblicza środkowoeuropejskiej pamięci. Uwagi w perspektywie postkolonialnej
    Autorzy:
    Bakuła, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/913154.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Central Europe
    1956
    1968
    1981
    common memory
    separate memory
    non-memory
    postcolonial theory
    resentiment
    retrieval memory
    historical policy
    aesthetisation
    Europa Środkowa
    pamięć wspólna
    pamięć odrębna
    nie-pamięć
    teoria postkolonialna
    resentyment
    odpamiętywanie;
    polityka historyczna
    estetyzacja
    Opis:
    This article deals with two issues. The first concerns the problem of collective memory of the past, which is divided here into shared memory, separate memory and non-memory. Shared memory plays a lesser role in Central Europe than separate memory, the latter being the core of national and social identity. Shared memory is an unattainable ideal proposed by some politicians and cultural researchers. A significant role is played by non-memory, which temporarily annihilates difficult matters related to the past. History vies with collective memory in Central Europe as a means of preserving the past. This is the result of centuries-old conflicts, changing political systems, shifting borders and, above all, many nations losing their sovereignty. This situation made the problem of domination and subordination a fundamental problem of history and collective memory. For this reason, the second part of the article focuses on the postcolonial aspects of collective memory, and in particular on its relation to the events of 1956, 1968, and 1981 connected with the military reaction of the communist system to attempts at reform. These events, with all their historical differences, are caused by external violence (1956, 1968) or by internal violence caused by external pressure (1981). Central European societies also shape mutual relations through their attitudes to selected elements of the past. The author of the article depicts the inconspicuous aspects of shared internal and international memory by means of an analysis of four aspects: ressentiment, unremembering, historical politics and aesthetisation.An analysis of the events that took place in 1956, 1968, and 1981 in the context of these four aspects of postcolonial memory reveals the fragile (moderately strong) existence of common areas. These areas are dominated by non-memory and separate memory, which deform historical realities. This proves that it is difficult for Central European societies to move beyond slogans and general declarations. True shared memory is the task for the future.  
    Artykuł dotyczy dwóch zagadnień. Pierwsze to problem zbiorowej pamięci przeszłości, w której obrębie autor wyodrębnia pamięć wspólną, pamięć odrębną i nie-pamięć. Pamięć wspólna odgrywa w Europie Środkowej mniejszą rolę niż pamięć odrębna, stanowiąca rdzeń tożsamości narodowej i społecznej. Pamięć wspólna jest raczej nieosiągalnym ideałem zgłaszanym przez niektórych polityków i badaczy kultury. Ważną funkcję pełni nie-pamięć, czyli przestrzeń czasowego unicestwiania trudnych spraw związanych z przeszłością. Historia i zbiorowa pamięć są w Europie Środkowej konkurencyjnymi drogami utrwalania przeszłości. Wynika to z faktu wielowiekowych konfliktów, zmieniających się form ustrojowych, zmiany granic i przede wszystkim odebrania wielu narodom suwerenności. Ta sytuacja spowodowała, że problem dominacji i podległości stał się zasadniczym problemem historii i pamięci zbiorowej. Druga część artykułu jest poświęcona postkolonialnym aspektom zbiorowej pamięci, w jej ramach zwłaszcza podejściu do wydarzeń i dat 1956, 1968, 1981, związanych z militarną reakcją komunistycznego systemu na próby jego zreformowania. Wydarzenia te, przy wszystkich różnicach, są spowodowane przez przemoc zewnętrzną (1956, 1968) lub przemoc wewnętrzną wywołaną naciskiem z zewnątrz (1981). Poprzez stosunek do wybranych elementów przeszłości społeczeństwa Europy Środkowej kształtują też wzajemne relacje. Autor ukazuje problem nieoczywistości wspólnej pamięci wewnętrznej i międzynarodowej przez analizę czterech aspektów: resentymentu, odpamiętywania, polityki historycznej i estetyzacji. Prezentacja wydarzeń lat 1956, 1968, 1981 w perspektywie wskazanych czterech aspektów postkolonialnej pamięci pokazuje słabe istnienie wspólnych obszarów, nad którymi przeważają pamięć odrębna, deformująca realia historyczne, oraz nie-pamięć. Dowodzi to, że wyjście poza hasła i ogólne deklaracje jest dla społeczeństw Europy Środkowej trudne. Prawdziwa wspólna pamięć to zadanie przyszłości.
    Źródło:
    Porównania; 2020, 27, 2; 25-46
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Na styku rozwoju, niepełnosprawności i teorii postkolonialnej. Czy osoby niepełnosprawne są marginalizowane wśród osób marginalizowanych?
    Autorzy:
    Rósa, Blanka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/418204.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
    Tematy:
    social-justice-based development
    critical global disability studies
    postcolonial theory
    WHO’s MIND project
    marginalisation
    global justice education
    rozwój oparty na sprawiedliwości społecznej
    krytyczne wieloaspektowe badania niepełnosprawności
    teoria postkolonialna
    projekt WHO MIND
    marginalizacja
    wieloaspektowa edukacja w zakresie sprawiedliwości
    Opis:
    While inequalities and injustices originating from the social categorisations of race, gender, sexual orientation, ethnicity, religion, or nationality seem to be a general focus of both development and postcolonial discourses, the issue of disability seems to be rather overshadowed. Therefore, since even the World Health Organisation (WHO) itself and its Mental Health Improvements for Nations Development (MIND) project represents disability as a barrier to development – so as a factor globally contributing to poverty, inequality, and injustice and not the other way around – there is a need to extend our attention when investigating exploiting and disempowering power relations inherent in the 21st century that aim at eliminating human differences. The present theoretical inquiry concentrates thus on emphasising a call for bringing together the disability and postcolonial debates in the investigation of social-justice-based development and the role education might in general play in the realisation of just societies and the equality of all individuals around the world. The paper starts by shortly introducing the concepts of development, disability, and postcolonial theory, and then aims at accentuating the need of a critical global disability studies for the sake of decolonising current practices and making present, marginalised, and disaccredited knowledges of a complex and heterogeneous disability experience. Finally, the paper highlights that a decolonised understanding of disability should be inherent in present educational agendas – integral to development processes – because human differences should not be factors that impoverish but that empower human relationships.
    Nierówności i niesprawiedliwości wynikające z klasyfikowania/różnicowania ludzi ze względu na rasę, płeć, orientację seksualną, pochodzenie etniczne, wyznanie lub narodowość stanowią przedmiot zainteresowania zarówno dyskursu rozwojowego, jak i dyskursu postkolonialnego, podczas gdy kwestia niepełnosprawności pozostaje w cieniu. Tymczasem zgodnie z założeniami Światowej Organizacji zdrowia (WHO), w tym realizowanego przez nią projektu Poprawa zdrowia Psychicznego na rzecz Rozwoju Narodów (MIND), niepełnosprawność to bariera rozwoju, czynnik globalnie przyczyniający się do ubóstwa, nierówności i niesprawiedliwości, a nie odwrotnie. Dlatego też kategoria niepełnosprawności powinna być brana pod uwagę w istotnych z perspektywy wyzwań XXI w. badaniach poświęconych wykorzystywaniu i osłabianiu relacji władzy w celu wyeliminowania różnic społecznych. Postulat ten koresponduje z założeniami formułowanych obecnie koncepcji teoretycznych, które podkreślają konieczność czerpania zarówno z rozważań dotyczących niepełnosprawności, jaki i z postkolonialnych debat na temat sprawiedliwości społecznej i roli, jaką edukacja może odgrywać w budowaniu sprawiedliwych społeczeństw i urzeczywistnianiu idei równości osób na całym świecie. Artykuł wprowadza w koncepcje rozwoju, niepełnosprawności i teorii postkolonialnej, a także akcentuje potrzebę krytycznych i wieloaspektowych badań nad niepełnosprawnością w celu dekolonizacji aktualnych praktyk oraz sprawienia, by marginalizowana i dyskredytowana wiedza o złożonym i heterogenicznym doświadczeniu niepełnosprawności stała się obecna w przestrzeni publicznej. Wreszcie tekst ten ma na celu podkreślenie, że zdekolonizowane rozumienie niepełnosprawności powinno być nieodłącznym elementem obecnych programów edukacyjnych – integralnym z procesami rozwojowymi – ponieważ różnice międzydzy ludźmi nie powinny być czynnikami zubożającymi, ale wzmacniającymi relacje międzyludzkie.
    Źródło:
    Rocznik Andragogiczny; 2019, 26; 95-108
    1429-186X
    2391-7571
    Pojawia się w:
    Rocznik Andragogiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-11 z 11

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies