Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Teodycea"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-36 z 36
    Tytuł:
    Teodycea między św. Augustynem a Leibnizem
    Autorzy:
    Nowak, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2102452.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    G.W. Leibniz
    św. Augustyn
    dobro
    zło
    teodycea
    Opis:
    Liczne elementy refleksji Leibniza na temat dobra i zła zostały przejęte od św. Augustyna. Jednak dają się zauważyć pewne różnice. U Leibniza występuje nieobecna u św. Augustyna refleksja dotycząca światów możliwych, z których tylko jeden zostaje urzeczywistniony. Poza tym św. Augustyn, polemizując z manichejczykami, sporo miejsca poświęcił zagadnieniu metafizycznego rozumienia dobra i zła, natomiast Leibniz skoncentrował się głównie na problematyce zła moralnego.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 4; 93-107
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teodycea tomistyczna. Synteza
    Autorzy:
    Bejze, Bohdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/502672.pdf
    Data publikacji:
    1998
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
    Źródło:
    Łódzkie Studia Teologiczne; 1998, 7; 3-50
    1231-1634
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hans Jonas i Alan Watts: teodycea a mit spekulatywny
    Autorzy:
    Mazur, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/668027.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Watts
    Jonas
    myth
    theodicy
    religion
    speculation
    mit
    teodycea
    religia
    spekulacja
    Opis:
    The article is a brief comparative work, whose subject are two different speculative myths. The first is the myth of English theologian Alan Watts; the second – the Jewish philosopher Hans Jonas. Both myths refer to the issues of theodicy. This article attempts to present the main thesis of both myths. Furthermore, it shows the specific role of a myth in the context of issues of theodicy.
    Artykuł stanowi krótką pracę porównawczą, przedmiotem której są dwa różne spekulatywne mity. Pierwszy z nich, to mit  angielskiego teologa Allana Wattsa; drugi -   żydowskiego filozofa Hansa Jonasa. Oba mity dotyczą zagadnienia teodycei. Artykuł stara się przedstawić główne tezy obu wspomnianych mitów. Ukazuje ponadto szczególną rolę mitu, w kontekście zagadnienia teodycei.
    Źródło:
    Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki; 2017, 7
    2391-6540
    2083-9952
    Pojawia się w:
    Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teodycea a logika modalna. Bogusława Wolniewicza polemika z krytyką teodycei u Pierre’a Bayle’a
    Autorzy:
    Mirosławski, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/668025.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    theodicy
    modal logic
    possibility
    evil
    Teodycea
    logika modalna
    możliwość
    zło
    Opis:
    The essay aims at presenting original ideas of Bogusław Wolniewicz in the field of modal logic, which improve the traditional theodicy, criticized by Pierre Bayle. The classical theodicy attempts to reconcile divine omnipotence and God’s goodness. According to classical theodicy both of these elements can be reconciled, because evil is not the work of God, but a work of man – freedom is in fact necessary for a man so that he could do good, but to do good, a person automatically has to be able to do the evil (understood morally, not physically). Bayle’s argument says that freedom implies the possibility of evil and it does not imply its existence, and this means that evil can be avoided even with the assumption of freedom. Wolniewicz tries to refute that argument. He quotes a little known definitions of possibility derived from the logic of Megarian. It turns out to be an inspiration for him to introduce an original definition of possibility – “what is possible = what happened or what will happen in the future.” With this interpretation of possibility classic theodicy seems to be efficient.
    Referat ma na celu zaprezentowanie oryginalnych pomysłów Bogusława Wolniewicza z dziedziny logiki modalnej, które służą usprawnieniu tradycyjnej teodycei, krytykowanej przez Pierre'a Bayle'a. Klasyczna teodycea stara się pogodzić boską wszechmoc z bożą dobrocią. Według klasycznej teodycei oba te elementy dają się pogodzić, ponieważ zło nie jest dziełem Boga, lecz człowieka – wolność jest bowiem konieczna dla człowieka, aby ten mógł czynić dobro, ale aby czynić dobro, człowiek automatycznie musi móc czynić także zło (rozumiane moralnie, nie fizycznie). Argumentacja Bayle'a mówi natomiast, że choć wolność implikuje możliwość zła, to nie implikuje jednak jego istnienia, a to oznacza, że zła można uniknąć nawet przy założeniu wolności. Wolniewicz stara się obalić tę argumentację. W tym celu przywołuje on mało znane definicje możliwości wywodzące się z logiki megarejskiej, które dostarczają inspiracji do wprowadzenia oryginalnej definicji możliwości – „to co możliwe = to, co się zdarzyło lub to co zdarzy się w przyszłości". Przy takiej interpretacji modalnej teodycea klasyczna wydaje się być sprawna
    Źródło:
    Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki; 2017, 7
    2391-6540
    2083-9952
    Pojawia się w:
    Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Theodicy as Gods portraiture
    Autorzy:
    Puczydłowski, Miłosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/431088.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    theodicy
    God
    evil
    teodycea
    Bóg
    zło
    Opis:
    The aim of this paper is to examine one of the best known and most frequently disapproved philosophical ideas: namely, theodicy. Some classical arguments formulated by Plotinus, Augustine, and Leibniz are examined. Then, Kant’s harsh critique of theodicy is introduced. The main aim of our suggested reinterpretation of the classical debate is to employ a new definition of evil formulated by Richard Kearney. Having considered evil as ‘something that must be actively contested’, the theodicean reasoning should be reimagined. The paper will advance from the rational vindication of God’s goodness and justice to the portraiture of God’s active contestation of evil. The metaphysical thought of Plotinus, Augustine and Leibniz is to be redirected from its past orientation towards a future disposition. The Kantian idea of an authentic theodicy based on the Book of Job will also be introduced. This will allows us to steer firmly between the Scylla of a metaphysical overlooking of individual suffering and the Charybdis of disregarding God when facing evil.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2019, 55, 1; 27-46
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Ekonomia zła” jako oś Leibnizjańskiej teodycei
    Autorzy:
    Glinkowski, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2103351.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    G.W. Leibniz
    teodycea
    sprawiedliwość
    miłosierdzie
    „ekonomia zła”
    Opis:
    Określenie „ekonomia zła” nawiązuje do „ekonomii daru” Paula Ricoeura. I chociaż trudno negować przepaść dzielącą zło, które bywa przecież „czymś nieusprawiedliwialnym”, od daru, wskazującego na dobro jako swe źródło, to jednak pojawia się między nimi analogia. Jedno i drugie przekracza kompetencje rozumu, oczekującego klarownych eksplikacji. Jedno i drugie w jakimś sensie odwołuje się do porządku ponadnaturalnego: zło, jako niepotrzebne, podważające wyobrażenia na temat sensu, ładu, celowości, i dlatego „irracjonalne”, podobnie zresztą jak dobro, stanowiące wyłom w naturalnym porządku rzeczy i procesów. Jednak jedno i drugie może zostać wpisane w szerszy plan istnienia i zamierzonego działania, poddane badaniu w perspektywie „ekonomii” zapewniającej osiągnięcie i zachowanie pewnego optimum racjonalności. Taką drogą wydaje się zmierzać Leibniz. Skoro jednak zło pojawia się w trzech planach ludzkiego doświadczenia – metafizycznym, fizycznym i moralnym – to również jego rozpoznawanie winno nie tylko je uwzględniać, ale też odnieść się do tego, co im wspólne, albowiem owe plany, jakkolwiek genetycznie i jakościowo odrębne, nie są od siebie odseparowane w sposób absolutny, czego dowodzi ludzkie doświadczanie i przeżywanie zła. Zło nigdy nie jest autonomiczną wartością ani celem, lecz bywa używane lub dopuszczane – jest wówczas traktowane instrumentalnie. Celem artykułu jest ocena wydolności i aktualności Leibnizjańskiej teodycei. A przecież pytanie unde sit malum? należy do najważniejszych dylematów filozofii, będąc też argumentem za jej szczególnym statusem, czyniącym z niej philosophiam perennis.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 4; 139-152
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    William Derham : between nature and theology
    Autorzy:
    Drozdek, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1927638.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
    Tematy:
    Derham
    physico-theology
    theodicy
    fizyko-teologia
    teodycea
    Opis:
    William Derham is one of the most prominent figures in the physico-theology movement in the eighteenth century. He believed that the investigation of nature, its immensity, its complexity, and its harmoniousness can bring most people to the belief in the benevolent and omnipotent God. He strongly believed in the preeminence of final causality which led him to facing the problem of theodicy; he explained the existence of evil through the imperfection of human cognition and through the use of evil as punishment for sin.
    Źródło:
    Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2019, 26; 55-66
    1234-8880
    Pojawia się w:
    Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teodycea bez unde malum? Marilyn McCord Adams odpowiedź na problem zła
    Theodicy without unde malum? Marilyn McCord Adams’s Response to the Problem of Evil
    Autorzy:
    Hubaczek, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013359.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    zło horendalne
    teodycea
    powszechne zbawienie
    Marilyn McCord Adams
    Simone Weil
    horrendous evil
    theodicy
    universal salvation
    Opis:
    The aim of this paper is to present the main strands of the Marilyn M. Adams’s response to the problem of evil in contrast with the mainstream of the analytic theodicy. The most important difference between the standard analytic attitude to the problem of evil and that proposed by Adams is that she abandons the question about God’s reasons i.e. goods which could be morally sufficient reasons for permitting bad states of affairs to occur, especially instances of apparently pointless suffering (so-called gratuitous evils). Adams concentrates on the problem of horrendous evils i.e. evils which constitute a threat to the meaning of one’s life and prima facie undercut all positive value of one’s existence. Adams, inspired by the French thinker Simone Weil, seeks the resolution of the problem of evil in the crucified Christ’s identification with sufferers (and also in the idea of universal salvation). In the paper I analyse some weaknesses of the Adams’s theodicy, esp. I raise a query if we can give up the oldest question about evil: unde malum.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2007, 55, 1; 71-88
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Islamska teologia wyzwolenia. Opór wobec imperium (fragmenty)
    Autorzy:
    Dabashi, Hamid
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1016008.pdf
    Data publikacji:
    2013-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    islamska teologia wyzwolenia
    islamska teodycea wyzwolenia
    kolonializm
    nowoczesność
    walki
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2013, 8, 2; 63-85
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ontologiczny dowód Gödla z ograniczoną redukcją modalności
    Autorzy:
    Świętorzecka, Kordula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705971.pdf
    Data publikacji:
    2012-09-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    dowód ontologiczny
    K. Gödel
    dowód na istnienie Boga
    teodycea,formalizacja
    Opis:
    Prezentowane rozważania są efektem poszukiwania możliwie słabej podstawy formalnej dla modalnej wersji ontologicznego argumentu na konieczne istnienie Boga, naszkicowanego przez K. Gödla. Dotychczasowe modalne rekonstrukcje notatki Gödla Ontologischer Beweis (1970) najczęściej opierają argumentację Gödla na różnych kwantyfikatorowych rozszerzeniach logiki modalnej S5 lub B. System S5, jako podstawa formalna zamierzona przez samego autora, umożliwia określoną konstrukcję argumentu ontologicznego, jednak z drugiej strony ten sposób rozumienia modalności może być uważany także za źródło słabości opartej na nim teorii Absolutu - redukcja modalności S5 (i B) może dawać okazję do formułowania krytyki w stylu Gaunilona. Standardowe rozszerzenie S5 lub B do logiki kwantyfikatorowej jest uwikłane w dalsze komplikacje: w odpowiednio rozbudowanej standardowej semantyce światów możliwych rozstrzyga się, że modele tych logik mają stałe uniwersum indywiduów. Tymczasem to rozstrzygnięcie nie ma związku z zasadniczym problemem rozważanym w formalizmie Gödla. W proponowanej wersji argumentu Gödla ograniczam redukcję modalności S5 do wybranego specyficznego kontekstu dotyczącego istnienia Absolutu. Logiką, która pozwala zachować konstrukcję argumentacji Gödla, okazuje się system S4. Otrzymaną teorię wiążę z semantyką światów możliwych z możliwie zmiennymi uniwersami. Istnienie indywiduów wyrażam za pomocą kwantyfikatora Ǝ interpretowanego aktualistycznie, bez użycia pierwotnego predykatu istnienia.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 3; 21-34
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Josiah Royce i Księga Hioba
    Autorzy:
    Furman, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/437182.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
    Tematy:
    Josiah Royce
    idealizm
    teodycea
    zło
    cierpienie Hiob
    idealism
    theodicy
    evil
    suffering
    Job
    Źródło:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2012, 2, 2; 397-403
    2083-6635
    2084-1043
    Pojawia się w:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Literatura staropolska wobec problemu zła. Uwagi wstępne
    Autorzy:
    Lasocińska, Estera
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2029795.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    The Old Polish Literature
    evil
    moral philosophy
    theodicy
    literatura staropolska
    zło
    filozofia moralna
    teodycea
    Opis:
    Głównym zadaniem  artykułu jest przyjrzenie się zjawisku szerszemu niż epidemia, tj. problemowi zła, które w literaturze staropolskiej badać można na różne sposoby. Jednym z nich jest podjęcie analizy w kontekście obecnej i bardzo wyraźnej w naszej literaturze dawnej tradycji platońskiej, augustyńskiej i manichejskiej, w których za zło we wszechświecie odpowiedzialna jest materia (ciało) bądź zły duch zdolny swoją mocą przeciwstawić się Bogu i zburzyć właściwy (czyli dobry, pożądany przez człowieka) porządek  rzeczy. Innym powszechnym w staropolszczyźnie nurtem był neostoicyzm i (w mniejszym stopniu) neoepikureizm, gdzie zło, uznawano za pozór możliwy do unicestwienia przez wspieranego siłą Niebios człowieka mądrego. Zło można również badać, kierując się podziałem na zło natury (cierpienie, niedola, zaraza, śmierć) czy zło moralne korelatywne wobec moralnego dobra. Bardzo interesującą perspektywę wyjaśniania zła, przedstawia teodycea zmierzająca do wyjaśnienia, skąd się bierze zło, zwłaszcza w postaci niezawinionego cierpienia, w rzeczywistości stworzonej przez dobrego Boga.  Ten problem w artykule został pokazany na przykładzie poezji Jana Kochanowskiego  i młodszego od niego o prawie sto lat Stanisława Herakliusza Lubomirskiego. Obydwaj autorzy przyjmują, że Bóg może usunąć zło ze wszechświata, ale nie chce. Przyczyny tego „nie chce” wyłożone zostały w szczegółowej interpretacji.
    The article discusses the old Polish ways of explaining evil. The firstpart briefly presents the philosophical theories struggling with the problem of itsexistence and origin: Aristotelianism, Platonism, Stoicism and Epicureanism. Itwas found that the reception of these views can be traced in selected texts of the oldPolish literature. Therefore, in the second and third parts of the article, appropriateanalyses were carried out on the basis of the literary material provided by Elegia IV 3and the epigram O żywocie ludzkim (I 101) by Jan Kochanowski, as well as Tobiaszwyzwolony and Adverbia moralia by Stanisław Herakliusz Lubomirski. They focusprimarily on the problem of suffering leading to the question of the essence of God,who, being the omnipotent Creator of the world, is also responsible for the presenceof evil in it. Using the Epicurean theory of indifferent deities, Kochanowski presents,close to deism, the concept of the Creator acting for Himself and from heaven viewingHis work with the Artist’s eye; Lubomirski, on the other hand, stands on the side oftheism and assumes that God is the Creator of good, and that evil only allows thewise man to achieve perfection with His help.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 227-243
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Apian theology of Adam Gottlob Schirach
    Melitto-teologia Adama Gottloba Schiracha
    Autorzy:
    Drozdek, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27847544.pdf
    Data publikacji:
    2023-05-15
    Wydawca:
    Księgarnia św. Jacka
    Tematy:
    Adam Gottlob Schirach
    melitto-teologia
    teodycea
    fizyko-teologia
    melitto-theology
    physico-theology
    theodicy
    Opis:
    Adam Gottlob Schirach był XVIII-wiecznym pastorem i pszczelarzem z Górnych Łużyc. Jako duchowny i praktykujący naukowiec łączył swoje teologiczne i naukowe zainteresowania w udowodnieniu istnienia i atrybutów Boga poprzez obserwacje anatomii, fizjologii, umiejętności i życia społecznego pszczół. Będąc przede wszystkim duchownym, chciał czerpać z tych badań lekcje natury religijnej prowadzące ludzi do pogłębienia ich życia duchowego.
    Adam Gottlob Schirach was an eighteenth-century pastor and apiarist from Upper Lusatia. As a cleric and a practicing scientist, he combined his theological and scientific interests in proving the existence and the attributes of God through the observations of the anatomy, physiology, skills, and social life of bees. Being primarily an ecclesiastic, he wanted to derive for these investigations spiritual lessons from people to become more devoted in their religious life.
    Źródło:
    Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne; 2021, 54, 2; 178-187
    0137-3447
    2956-624X
    Pojawia się w:
    Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bóg pokutujący: o zbędności teodycei
    Atoning God – on the Uselessness of Theodicy
    Autorzy:
    Ziemiński, Ireneusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1621886.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    God
    evil
    sin
    atonement
    theodicy
    Bóg
    zło
    grzech
    pokuta
    teodycea
    Opis:
    Artykuł dotyczy niemożliwości usprawiedliwienia wszechmocnego i w pełni dobrego Boga za to, że toleruje zło w świecie przez siebie stworzonym. Podstawową trudnością wszelkich argumentów teodycealnych jest to, że prowadzą do moralnego relatywizmu – ewidentne zło uznają za dobro tylko dlatego, że zostało uczynione, nakazane lub dopuszczone przez Boga. W tej sytuacji istnieją tylko dwa możliwe rozwiązania problemu zła w świecie: albo Bóg nie istnieje, albo – jeśli istnieje i stworzył świat – czyni zło, za które powinien dobrowolnie od-pokutować.
    The article concerns the impossibility of justifying an almighty and absolutely perfect God tolerating evil in a world He created. The primary difficulty of all theodicy arguments is that they lead to moral relativism - obvious evil is considered good for the sole reason of being perpetrated, ordered, or allowed by God. In this case, there are only two possible solutions to the problem of evil in the world: either God does not exist, or - if He does exist and did cre-ate the world - He is doing evil for which He should voluntarily atone.
    Źródło:
    Analiza i Egzystencja; 2018, 43; 23-42
    1734-9923
    2300-7621
    Pojawia się w:
    Analiza i Egzystencja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Świat poza boską kontrolą. Jedna z odpowiedzi na problem zła naturalnego
    Autorzy:
    Trzcińska, Martyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/668023.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    natural evil
    fortuity
    chaos
    theodicy
    God
    creativity
    zło naturalne
    przypadek
    teodycea
    Bóg
    kreatywność
    Opis:
    The article concerns one of the possible solutions of the problem of natural evil. This solution is based on an assumption that there is fortuity and chaos in the world, i.e. God has no total control over the world. Statements of this kind may be found in the works of following authors: Harold S. Kushner, John C. Polkinghorne, Gisbert Greshake. The article contains an interpretation saying that the absence of God’s control serves human creativity. Possible objections towards this concept are analyzed.
    Artykuł dotyczy jednego z możliwych rozwiązań problemu zła naturalnego. Rozwiązanie to opiera się na założeniu, że w świecie obecny jest przypadek i chaos, tzn. że Bóg nie ma całkowitej kontroli nad światem. Stwierdzenia takie znajdują się o takich autorów jak: Harold S. Kushner, John C. Polkinghorne, Gisbert Greshake, Piotr Wierzbicki. Artykuł przedstawia interpretację, zgodnie z którą brak kontroli Boga nad światem ma służyć ludzkiej kreatywności. Przedmiotem analizy są także możliwe zarzuty wobec prezentowanej koncepcji.
    Źródło:
    Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki; 2017, 7
    2391-6540
    2083-9952
    Pojawia się w:
    Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teologiczne i naukowe wyjaśnienia pochodzenia i celu zła naturalnego
    Theological and Scientific Explanations for the Origin and Purpose of Natural Evil
    Autorzy:
    Emberger, Gary
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553220.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    zło naturalne
    zło moralne
    wolna wola
    teodycea augustiańska
    teodycea ireneuszowa
    Bóg chrześcijański
    Szatan
    teoria ewolucji
    teoria ciała jednorazowego użytku
    natural evil
    moral evil
    free will
    Augustinian theodicy
    Irenaean theodicy
    Christian God
    Satan
    evolutionary theory
    disposable soma theory
    Opis:
    Zdarzenia w rodzaju trzęsień ziemi i wyniszczających chorób często uważane są za coś złego i skłaniają do zadawania kłopotliwych pytań o Bożą dobroć. Chociaż nauka nie uznaje takich zdarzeń za złe, to jednak dostarcza pewnych wskazówek na temat ich pochodzenia. Teodycea podejmuje próbę teologicznego wyjaśnienia pochodzenia zła oraz celu, w jakim Bóg pozwala mu istnieć. Pytanie, czy ewolucja może być jednym z Boskich mechanizmów stwórczych, uzyskuje inną odpowiedź w świetle założeń teodycei augustiańskiej, a inną w ramach teodycei ireneuszowej. Uznając, że każda prawda jest prawdą Bożą, chrześcijanie starają się stworzyć pogląd na świat, który łączyłby naukowe i teologiczne spojrzenie na prowadzące do cierpienia zdarzenia przyrodnicze.
    Events such as earthquakes and crippling illnesses are often viewed as evils and raise troubling questions about God’s goodness. While science does not recognize these events as evils, it does offer insights into their origins. Theodicy attempts to explain theologically how evil originated and for what purpose God allows it to exist. Adopting either Augustinian or Irenaean theodicy has important implications concerning the question of whether evolution could be one of God’s creative mechanisms. Finally, recognizing that all truth is God’s truth, Christians seek to develop a world view that includes both scientific and theological understanding of harmful natural events.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2013, 10; 139-158
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aksjomatyczne ujęcie problemu teodycei
    Axiomatic Approach to the Problem of Theodicy
    Autorzy:
    Nieznański, Edward
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013345.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Bóg
    teodycea
    aksjologia
    zło egzystencjalne
    błąd fatalizmu religijnego
    God
    theodicy
    existential evil
    error of religious fatalism
    Opis:
    The problem of justification of the almighty and perfect Creator in the face of the fact that there is evil in the world was posed as early as the 3rd century BC by Epicureans and Stoics. The author of the article uses St. Thomas Aquinas’ and G.W. Leibniz’s philosophical inspirations to demonstrate by means of formal-logical means that inferring non-existence of evil from existence of God, as well as non-existence of God from existence of evil is a logical error. The analysis begins with the theory of an omniscient, infallible and omnipotent being, identified with God. “Will”, “allowance” and “objection” with respect to facts are differentiated and the law of logical squares with respect to acts of will and the iteration of states of God’s will are presented. A theistic axiology is suggested, religious fatalism and the superstition of predestination are refuted. The whole of the axiomatic calculus tends to the conclusion that evil in the world of the omnipotent Creator results from the purposefully established fortuitousness within the laws of nature, in the name of man’s freedom of choice and possibilities of development.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2007, 55, 1; 201-217
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mistyka egzystencji i jej wezwania pod adresem teizmu
    The existence mysticism and its challenges to theism
    Autorzy:
    Kaźmierczak, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/423209.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    mysticism
    existence
    existence mysticism
    theodicy
    theism
    mistyka
    egzystencja
    mistyka egzystencji
    teodycea
    teizm
    Opis:
    The article is an attempt to describe a phenomenon that can be called the existence mysticism. It is a simple consequence of theism and consists in the conviction that God who intervenes in the human world must intervene in human existence. Since God according to monotheism is all powerful it can be expected from any believer that whatever happens to him is not so much an expression of a free will of any creature or the nature of things themselves but first of all and essentially an expression of all-powerful God. This observation has a very important influence on understanding of faith that cannot be conceived of as a frivolous decision to believe but as a result of a long processes of existential development. The article shows that the fact that evil is a part of human existence and not only an intellectual event that is to be explained by theodicy creates an enormous challenge for theism and makes faith more dramatic than it is normally maintained.
    Źródło:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2015, 27; 63-77
    0860-4487
    Pojawia się w:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zarys i konsekwencje myśli teodycealnej Jana Pawła II
    Outline and Consequences of Theodicy of John Paul II
    Autorzy:
    Kaźmierczak, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/423100.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    moral evil
    punishment
    suffering
    theodicy
    zło moralne
    kara
    cierpienie
    teodycea
    Opis:
    The aim of the article Outline and Consequences of Theodicy of John Paul II is to present the main ideas of the Polish pope on suffering (the moral evil is not analyzed). In Crossing the Threshold of Hope he accuses theodicy of judging God himself, of being a kind of Pilate. His main document on the suffering Salvifici doloris brings us a variety of answers, including contradictory ones. For on the one hand the pope declares suffering to be a mystery, but on the other hand he gives quite clear, ‘not mysterious' solutions of suffering (a punishment, a trial, an occasion to do good, suffering for the salvation of others). It is surprising to realize that on other occasions he decisively abolishes the Old Testament's conviction by saying that suffering cannot be called a punishment. The main idea of Salvifici doloris is, however, his view that human suffering can have a redemptive value. The article goes in more detail about the consequences of this view.
    Źródło:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2011, 23; 225-243
    0860-4487
    Pojawia się w:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    World models in formalized systems of theodicy
    Modele świata w sformalizowanych systemach teodycei
    Autorzy:
    Nieznański, Edward
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/431381.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    formal theodicy
    proofs of God's existence
    concepts of God
    teodycea formalna
    dowody istnienia Boga
    koncepcje Boga
    Opis:
    The article illustrates various images of the world described by selected formalized systems of theodicy. The first of the formalizations discussed reconstruct the argument ‘ex motu’ and present reality as a finite chain of the relation of moving. They also indicate the existence of ‘primum movens’ or ‘movens immobile’. The idea of a chain was questioned by Francesca Rivetti-Barbo, who regarded the coherence axiom in the relation of moving as false. Peter Geach suggested, however, that the relation of becoming of the later material world from the previous ones was total. This relation is a chain. Korneliusz Policki advocated the view that the world is a partial order of the relation of moving. Also, he used the Kuratowski-Zorn lemma in proving the existence of ‘primum movens immobile’. Rivetti-Barbo and Ivo Thomas viewed the world as a multiplicative quasi half–lattice. Kurt Gödel assumed that the world is Boolean algebra, in which the generator of the ultrafilter of positive attributes is ‘summum bonum’. Finally, there were formalizations presenting Leibniz’ world which is governed by the principle of the sufficient reason of being.
    W artykule prezentuje się różne wizje świata opisywane przez wybrane sformalizowane systemy teodycei. Pierwsze z omawianych formalizacji rekonstruują argument "ex motu" i prezentują rzeczywistość jako łańcuchową relację poruszania. Dowodzi się w tym przypadku "primum movens" lub "movens immobile". Idę łańcucha zakwestionowała Francesca Rivetti-Barbò w związku z fałszywym postulatem o spójności relacji poruszania. Peter Geach zasugerował jednak, że postulat ten da się utrzymać w przypadku relacji stawania się światów materialnych. Korneliusz Policki wyznaczył z kolei wizję świata, którą generuje częściowy porządek relacji poruszania. W swoim dowodzie istnienia "primum movens immobile" wykorzystał lemat Kuratowskiego-Zorna. Rivetti-Barbò i Ivo Thomas zaproponowali wizję świata opartą na quasipółstrukturze multiplikatywnej. Kurt Gödel założył natomiast, że świat jest algebrą Boole’a, w której generatorem ultrafiltru własności pozytywnych jest "summum bonum". Na koniec charakteryzuje się formalizacje prezentujące Leibniza koncepcję świata, w której kluczową rolę pełni zasada dostatecznej racji istnienia.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2011, 47, 1; 89-96
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Übel, Leid und Erlösung
    Evil, suffering, and salvation
    Zło, cierpienie i zbawienie
    Autorzy:
    Kałuża, Krystian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/595635.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    naturalizm
    teizm
    Bóg
    zło
    cierpienie
    zbawienie
    teodycea
    Jezus Chrystus
    naturalism
    theism
    God
    evil
    suffering
    salvation
    theodicy
    Jesus Christ
    Opis:
    Naturalizm jest obecnie największym wyzwaniem dla teizmu. Jako teza metafizyczna głosi on, iż wszystko, co wydarza się w świecie, da się wyjaśnić za pomocą przyczyn naturalnych (praw przyrody); nie istnieją duchy, Bóg, bogowie lub inne nadprzyrodzone moce bądź siły. W konsekwencji naturalizm utożsamia się z materializmem i ateizmem. W artykule postawiono pytanie o egzystencjalne konsekwencje światopoglądu naturalistycznego i teistycznego. Od strony metodologicznej postanowiono wykorzystać słabości naturalizmu na korzyść teizmu. Punktem sporu uczyniono problem zła i cierpienia. Analiza obydwu stanowisk prowadzi do wniosku, iż naturalizm jest złą nowiną dla ludzkości. Jeśli Boga nie ma, nie ma ostatecznej sprawiedliwości, pojednania, odkupienia ani zbawienia. Śmierć jest kresem wszystkiego. Pokonani przez życie, ofiary zła i przemocy, na zawsze pozostaną pokonanymi. Nie ma dla nich żadnej nadziei ani ratunku. W takiej perspektywie teizm jawi się jako dobra nowina dla ludzkości. Głosi on, że chociaż istnieje zło i cierpienie, to jednak nie są one czymś ostatecznym. Wszystkie wielkie systemy religijne utrzymują„kosmiczny optymizm” (J. Hick). Chrześcijaństwo dostrzega w Jezusie Chrystusie, w Jego śmierci i zmartwychwstaniu, znak ostatecznego zwycięstwa Boga nad śmiercią i cierpieniem. Przedstawiona w artykule argumentacja na rzecz teizmu w kontekście zła i cierpienia z pewnością nie stanowi dowodu jego prawdziwości, podobnie zresztą jak naturalizm nie dowodzi nieistnienia Boga. To, w jaki sposób niewierzący postrzegają zło, jest już określoneprzez ich niewiarę. I odwrotnie: wierzący postrzegają zło w świetle wiary. Dla chrześcijan ostatnim słowem Boga w obliczu zła i cierpienia jest Jezus Chrystus.
    Naturalism is currently the greatest challenge for theism. As a metaphysical thesis it proclaims that everything that happens in the world can be explained by natural causes (the laws of nature) and ghosts, God, gods, or other upernatural powers or forces do not exist. Consequently, naturalism identifies with materialism and atheism. In the article a question about existential consequences of naturalist and theist worldviews was raised. From the methodological point of view it was decided to use the weaknesses of naturalism in favour of theism. The issue of evil and suffering was made a moot point. The analysis of both attitudes led to the conclusion that naturalism is bad news for humanity. If God does not exist, there is no final justice, reconciliation, redemption, or salvation. Death is the end of everything. Defeated by life, victims of evil and violence will remain defeated forever. There is no hopenor rescue for them. From such a perspective theism appears to be good news for humanity. It proclaims that though evil and suffering exist they are not anything final. All the great religious systems maintain “cosmic optimism” (J. Hick). Christianity perceives the sign of the final victory of God over death and suffering in Jesus Christ, His death, and resurrection. The argumentation in favour of theism, presented in the article in the context of evil andsuffering, is definitely not the evidence of its truthfulness the same way as naturalism does not prove the non-existence of God. How non-believers see evil is already determined by their disbelief. And inversely, believers see evil in the light of faith. For Christians, the last word of God in the face of evil and suffering is Jesus Christ.
    Źródło:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2018, 38, 2; 79-100
    0137-3420
    Pojawia się w:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On William Hasker’s Theodicy, the Doctrine of Continuous Creation and the Nature of Morality
    O teodycei Williama Haskera, doktrynie ciągłego stwarzania i naturze moralności
    Autorzy:
    Łukasiewicz, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097334.pdf
    Data publikacji:
    2022-03-31
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Bóg
    ciągłe stwarzanie
    teodycea
    zło
    God
    continuous creation
    theodicy
    evil
    Opis:
    In the article, I present the main assumptions of the natural-order theodicy and the free-will theodicy defended by William Hasker. Next, I pose the question of whether Hasker’s theodicies are compatible with the Christian doctrine of continuous creation accepted by Hasker himself. I consider several different ways of how the doctrine of continuous creation can be understood and the difficulties associated with them. Finally, I propose a modified conception of continuous creation and I claim that it is consistent with the main assumptions of William Hasker’s theodicies.
    W artykule autor przedstawia główne założenia teodycei porządku naturalnego i teodycei wolnej woli Williama Haskera. Następnie zadaje pytanie, czy teodycea Haskera jest kompatybilna z chrześcijańską doktryną ciągłego stwarzania. Rozważa różne sposoby rozumienia pojęcia ciągłego stwarzania i związane z nimi trudności. Na końcu proponuje zmodyfikowaną koncepcję ciągłego stwarzania i stawia tezę, że jest ona zgodna z założeniami teodycei Williama Haskera.        
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 1; 155-171
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O przeznaczeniu zła w myśli Leszka Kołakowskiego
    On the Destiny of Evil in Leszek Kołakowski’s Thought
    Autorzy:
    BIEGALSKA, AGNIESZKA
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2143200.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Leszek Kołakowski
    devil
    God
    evil
    good
    new theodicy
    taboo
    Diabeł
    Bóg
    zło
    dobro
    nowa teodycea
    tabu
    Opis:
    In Leszek Kołakowski’s thought, a devil is not abstract but real. What does he know about it? What do we know? How much of it do we know? It seems that Kołakowski knows it well – he speaks with it, discusses it, and defines it. As if they both were friends. ‘The devil by Kołakowski’ seems to be human-friendly and supportive. Thus, the article poses the following questions: What is the role of evil as defined by Kołakowski in human world and life? How does it work? What is its destiny?
    Źródło:
    Filozofia Chrześcijańska; 2021, 18; 65-77
    1734-4530
    2450-0399
    Pojawia się w:
    Filozofia Chrześcijańska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nihilista radykalny. O diagnozach kulturowych Emila Ciorana
    The Radical Nihilist. The Cultural Diagnosis of Emil Cioran
    Autorzy:
    Szaj, Patryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1622300.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Cioran, Nietzsche, Vattimo, nihilism, metaphysics, theodicy, death of God, Verwindung
    Cioran, Nietzsche, Vattimo, nihilizm, metafizyka, teodycea, śmierć Boga, Verwindung
    Opis:
    The author of the article tries to describe the philosophy of Emil Cioran as a radical diagnosis of European nihilism. The first part of the article is about threads of theodicy in Cioran’s writing. It shows their timeliness as an announcement of nihilism. Subsequently author analyzes Cioran’s reception of the thought of Friedrich Nietzsche. It turns out that Cioran is one of the most original interpreters of Nietzsche, but also one of his most radical continuers. The existential philosophy of Cioran rejects any metaphysical comfort and face the tragedy of human being. The last two paragraphs of the article are an attempt of a comparative interpretation of Cioran’s and Gianni Vattimo’s philosophy of nihilism. They reveal a similarity between both of philosophers who think of nihilism as a chance to recover from the illness called humanism, anthropocentrism or metaphysics.
    Źródło:
    Analiza i Egzystencja; 2015, 31; 97-115
    1734-9923
    2300-7621
    Pojawia się w:
    Analiza i Egzystencja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Botanical Theology of Julius Bernhard von Rohr
    Teologia botaniczna Juliusa Bernharda von Rohr
    Autorzy:
    Drozdek, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1992191.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-27
    Wydawca:
    Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
    Tematy:
    Julius Bernhard von Rohr
    Phyto-Theologia
    physico-theology
    theodicy
    science and theology
    Fitoteologia
    fizyko-teologia
    teologia naturalna
    teodycea
    nauka i teologia
    nauki przyrodnicze
    Opis:
    Julius Bernhard von Rohr (1688–1742) was alawyer by profession and an amateur but competent botanist. A religious man, he considered the study of nature to be a way of appreciating it as a work of God to find a way to God or to deepen one’s religious faith. This combination of natural science and theology found the best expression in his Phyto-Theologia in which he described in detail the botanical world to show it as an expression of divine power, wisdom, and goodness. He described in great detail various plants, their parts, the uses of plants for humans and animals, and the purposefulness manifesting itself in all aspects of the flora. Von Rohr addressed the problem of theodicy as related to the botanical world and the problem of an interplay between theology and science.
    Julius Bernhard von Rohr (1688–1742), choć był z wykształcenia prawnikiem, zajmował się także – amatorsko, ale kompetentnie – botaniką. Jako człowiek religijny uważał, że badanie przyrody prowadzi do uznania jej jako dzieła Bożego i jest sposobem na odnalezienie drogi do Boga lub na pogłębienie wiary. To połączenie nauk przyrodniczych i teologii znalazło najlepszy wyraz w jego Fitoteologii, gdzie szczegółowo opisał świat botaniki i ukazał go jako wyraz Bożej mocy, mądrości i dobroci. W tym dziele przedstawił bardzo szczegółowo różne rodzaje roślin, ich elementy oraz zastosowanie na potrzeby ludzi i zwierząt. Podjął również zagadnienie celowości przejawiającej się we wszystkich aspektach flory. Von Rohr zajął się ponadto problemem teodycei w odniesieniu do świata botanicznego oraz kwestią wzajemnego oddziaływania teologii i nauki.
    Źródło:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2021, 29, 2; 77-92
    2544-6460
    Pojawia się w:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Divine Providence: Fine-Grained, Coarse-Grained, or Something in Between?
    Boża opatrzność: szczegółowa, ogólna czy pośrednia?
    Autorzy:
    Guillon, Jean-Baptiste
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791039.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-01
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Opatrzność
    problem przypadku
    teizm probabilistyczny
    teodycea przypadku
    daremne zło
    Divine Providence
    problem of chance
    probabilistic theism
    theodicy of chance
    gratuitous evil
    Opis:
    W swoim eseju Dariusz Łukasiewicz analizuje szczegółowo „argument z przypadku”, zgodnie z którym dane wskazujące na istnienie w świecie przypadku są nie do pogodzenia z Opatrznością Bożą. Łukasiewicz akceptuje pogląd, że owe dane podważają tradycyjny model Opatrzności – model szczegółowy, w którym każdy najmniejszy szczegół jest kontrolowany przez Boga, twierdzi jednak, że nie są one niezgodne z modelem ogólnym, w którym Bóg pozostawia działaniu przypadku wiele aspektów dziejów świata (w tym również przypadki okropnego zła). Łukasiewicz podaje również niezależne racje za przyjęciem tego modelu ogólnego. Chociaż zgadzam się, że dane pochodzące z nauk szczegółowych podważają model maksymalnie szczegółowy, argumentuję, że nie wystarczy to, aby przyjąć model aż tak ogólny, jak Łukasiewiczowy. Proponuję model pośredni, który pozwala uniknąć wad obu modeli skrajnych, a zarazem lepiej współgra z tradycyjnym podejściem do problemu zła.
    Dariusz Łukasiewicz has investigated in depth the “Argument from Chance” which argues that the data revealing chance in the world are incompatible with Divine Providence. Łukasiewicz agrees that these data undermine the traditional model of Providence—a fine-grained model in which every single detail is controlled by God—but maintains that they are not incompatible with a coarse-grained model—in which God leaves to chance many aspects of history (including some horrendous evils). Furthermore, Łukasiewicz provides independent reasons to prefer this coarse-grained model. Even though I agree that a maximally fine-grained model is undermined by the scientific data, I argue that this is no sufficient reason to adopt a model as coarse-grained as Łukasiewicz’s. I propose a model of intermediate level of fine-grainedness which could avoid the drawbacks of both extremes, and seems to me to provide a more traditional approach to the problem of evil.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 3; 71-109
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Klasyczne modele racjonalizacji cierpienia i zła. Próba teologicznej oceny
    An attempt at a theological assessment of classical models of the rationalization of suffering and evil
    Autorzy:
    Kałuża, Krystian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/595404.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    zło; cierpienie; racjonalizacja cierpienia i zła; teodycea; wolność;
    evil; suffering; rationalization of evil and suffering; theodicy; freedom;
    Opis:
    W artykule podjęto próbę teologicznej oceny klasycznych modeli racjonalizacji cierpienia i zła. Należą do nich: harmonizacja i estetyzacja, ontologiczna depotencjacja, umoralizowanie oraz pedagogizacja zła. Autor dochodzi do wniosku, iż żaden z nich nie daje wystarczającej odpowiedzi na bolesne pytanie: Dlaczego Bóg dopuszcza zło? Niemniej jednak każdy z wymienionych modeli zawiera elementy, które z powodzeniem mogą być wykorzystane we współczesnym dyskursie teodycealnym. Istnienie zła nie jest wystarczającym dowodem na nieistnienie Boga. To, w jaki sposób niewierzący postrzegają zło, jest już określone przez ich niewiarę. I odwrotnie: wierzący postrzegają zło w świetle wiary. Dla chrześcijan ostatnim słowem Boga w obliczu zła i cierpienia jest Jezus Chrystus.
    The article is aimed at trying to assess the classical models of rationalization of suffering and evil from a theological point of view. The models include: harmonization and aestheticization, ontological dispotentiation, moralization, and pedagogization of evil. The author concludes that none of those models gives a sufficient answer to the painful question: Why does God allow suffering? Nevertheless, each of the above mentioned models includes elements that can be successfully used in contemporary theodical discourse. The existence of evil is not sufficient evidence for the non-existence of God. The way non-believers perceive evil is already determined by their lack of faith. And conversely, believers perceive evil in the light of faith. For Christians the last word of God in the face of evil is Jesus Christ.
    Źródło:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2016, 36, 1; 57-88
    0137-3420
    Pojawia się w:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Versified physico-theology of Paul-Alexandre Dulard
    Paul-Alexandre Dulard i jego wersyfikacja fizykoteologii
    Autorzy:
    Drozdek, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28408214.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
    Tematy:
    Paul-Alexandre Dulard
    physico-theology
    theodicy
    teodycea
    fizykoteologia
    Opis:
    Paul-Alexandre Dulard was an eighteenth-century literary figure keenly interested in the science of his time and theology. He poetically blended tohether these two interests in his poetic work, The grandeur of God in the marvels of nature, where, as presented in this article, he addressed in the spirit of the then popular physico-theology the problem of the existence of God: the harmonious makeup of the universe points directly to its divine Designer. He also addressed the problem of theodicy by using the orderliness of the universe is explaining the existence of what is deemed to be evil. Finally, Dulard discussed the immortality of the soul as indicated by the desire of happiness which cannot be fulfilled in this world.
    Paul-Alexandre Dulard był osiemnastowiecznym poetą żywo zainteresowanym nauką swoich czasów i teologią. Poetycko połączył te dwa zainteresowania w swoim dziele Wspaniałość Boga 
w cudach natury, w którym, jak przedstawiono w niniejszym artykule, podjął w duchu popularnej wówczas fizykoteologii kwestię istnienia Boga: harmonijny porządek wszechświata wskazuje bezpośrednio na jego boskiego Autora. Dyskutował także problem teodycei, odwołując się do porządku wszechświata, by wyjaśnić istnienie tego, co uważa się za zło. Dulard omawiał też nieśmiertelność duszy, na co wskazuje pożądanie szczęścia, którego nie można osiągnąć na tym świecie.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Teologiczne; 2023, 32, 4; 95-102
    1231-1634
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W kierunku doświadczenia relacji z Bogiem. Podmiotowa interpretacja doświadczenia religijnego (spotkania) w propozycji Martina Bubera
    In the trend of expriencing relation to God. A subjective approach to religious experience (encountering God) in the proposal of Martin Buber
    Autorzy:
    Szczyrba, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/956207.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
    Tematy:
    Martin Buber
    teodycea
    podmiotowa relacja z Bogiem
    Opis:
    The author of this article tries to make aware his potential reader‟s, that in the womb of Christian Catholicism (Ch. Schönborn states this in the confines of Christology) matures in a evident means the need to reflect on the issue of religious experience. The amount and quality of publications, also those in the polish language, can convince one that the phase of mistrust in the Catholic Church as an institution in regards to religious experience, having it‟s historical justification, has been over come. Contemporarily we are even witnesses lurking for the right understanding of this experience. In the opinion of the author of this article, Martin Buber offers a good understanding of the religious experience. This understanding comes from Buber‟s statement that “here occurs something with the person”. Buber‟s suggestion was taken up and in some sense augmented in the anthropological work of Karol Wojtyla (The Acting Person). This allows to show the subjective nature of religious experience, fundamentally dissimilar to that of what usually comes to voice in postmodern philosophy. Buber‟s proposal permits us to speak of the presentative nature of this experience. This would be evidence of the set back of representationalism to the approach of presentationalism.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Teologiczne; 2008, 17; 343-363
    1231-1634
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem zła w teologii współczesnej
    The Problem of Evil in the Contemporary Theology
    Autorzy:
    Dobrzeniecki, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1601904.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    problem zła
    teodycea
    teizm sceptyczny
    the problem of evil
    theodicy
    skeptical theism
    Opis:
    W artykule została podjęta próba przeanalizowania wypowiedzi niektórych współczesnych teologów na temat zła. Istnienie zła przez stulecia było najpoważniejszym argumentem ateistów za nieistnieniem Boga, stąd wypowiedzi teologów na ten temat są niesłychanie istotne w kontekście troski o racjonalność wiary. Wnioskiem z analiz jest wskazanie, że najczęściej spotykanym dziś stanowiskiem teologii jest teizm sceptyczny (agnostycyzm). Autor argumentuje, że jest to punkt widzenia obcy tradycji teologicznej (szczególnie nauce ojców Kościoła), i wskazuje na jego słabe punkty. Ponadto sygnalizuje, że zastosowanie rozróżnienia na zło globalne i lokalne mogłoby pomóc teologii wyjść z obecnego impasu.
    The paper tries to analyze the views of some of the contemporary theologians on the problem of evil. This problem for centuries was the most convincing argument of atheists in favour of the non-existence of God, and therefore the answers to this problem of today’s theologians are of great importance, especially in the context of the rationality of faith. The conclusion of the paper indicates that the most popular standpoint of today’s theology is the so called sceptical theism (agnosticism). The author argues also, that this point of view is alien to the theological tradition (especially to the theology of the Fathers of the Church) and he indicates at its weaknesses. The paper signals also, that the distinction: global and local evil could help theology in solving the current impasse.
    Źródło:
    Teologia w Polsce; 2017, 11, 2; 167-182
    1732-4572
    Pojawia się w:
    Teologia w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wykład metafizyki ogólnej i filozofii Boga w Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji Siedleckiej w latach 1919 – 2018
    A teaching of general metaphysics and the philosophy of God in the Major Seminary of the Diocese of Siedlce, 1919 – 2018
    Autorzy:
    Stolarski, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/483383.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-31
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
    Tematy:
    metafzyka
    seminarium
    teodycea
    tomizm
    metaphysics
    seminary
    theodice
    thomism
    Opis:
    A teaching of general metaphysics and the philosophy of God in the Major Sem-inary of the Diocese of Siedlce, 1919 – 2018 Afer the revival of the Siedlce Seminary in 1919, metaphysics was frst taught as a part of the philosophy course according to the handbook Elementa philosophiae scholasticae of S. Reinstadler in the spirit of traditional thomism. Afer Te Second World War, from the 1960s, the teaching refers to the way of practicing metaphysics in the Lublin School of existential thomism. Today, it is also enriched with references to analytical thomism. Te main topics of the lecture are consistent with the classical, scholastic form of metaphysics presentation: 1. Te problem of being 2. Transcendental properties and frst principles 3. Te structure of being (act and potency, substance and accidents, form and matter, essence and existence) 4. Te analogy of being (especially in relation to existential thomism). Te content of the lecture on natural theology (theodicy) also refects the scholastic tradition and covering the metaphysics of the First Reason (existence and nature of the Absolute) and the theological consequences resulting from it.
    Po odrodzeniu Seminarium Siedleckiego w 1919 Metafzyka była najpierw wykładana w ramach kursu flozofi według podręcznika S. Reinstadlera Elementa philosophiae scholasticae w duchu tomizmu tradycyjnego. Po wojnie, od lat 60-tych wykład nawiązuje do sposobu uprawiania metafzyki w Szkole Lubelskiej tomizmu egzystencjalnego. Współcześnie jest też wzbogacony odniesieniami do tomizmu analitycznego. Główne tematy wykładu są zgodne z klasyczną, scholastyczną formą prezentacji metafzyki: 1. Problem bytu 2. Własności transcendentalne i pierwsze zasady 3. Struktura bytu (akt i możność, substancja i przypadłości, forma i materia, istota i istnienie) 4. Zagadnienie analogii bytowej (szczególnie w odniesieniu do tomizmu egzysten-cjalnego) Treść wykładu z teologii naturalnej (teodycei) również odzwierciedla tradycję scholastyczną i obejmuje zagadnienia metafzyki Racji Ostatecznej (istnienie i natura Absolutu) oraz wynikające z niej konsekwencje teologiczne.
    Źródło:
    Teologiczne Studia Siedleckie; 2018, XV/15; 288-313
    1733-7496
    Pojawia się w:
    Teologiczne Studia Siedleckie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relatywizm wartości i norm współczesnego świata z perspektywy filozofii biblijnej
    The Relativism of the Values and Norms of the Modern World from the Perspective of Biblical Philosophy
    Autorzy:
    Goniszewski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/448846.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    filozofia biblijna
    Księga Koheleta
    Księga Mądrości
    postmodernizm
    teodycea
    biblical philosophy
    Ecclesiastes
    Book of Wisdom
    post-modernism
    theodicy
    Opis:
    Celem artykułu jest spojrzenie z perspektywy biblijnej na współczesny relatywizm wartości i norm. Za pomocą filozofii biblijnej próbujemy porównać sytuację ponowoczesnego chrześcijanina oraz wyznawcy starożytnego judaizmu; spotykającego się z kulturą hellenistyczną. Przedmiotem naszej refleksji są fragmenty Księgi Koheleta oraz Księgi Mądrości. Pierwszy punkt zawiera omówienie kultury ponowoczesnej oraz hellenistycznej. W drugim znajduje się zarys historii Izraela w epoce hellenistycznej. Trzeci punkt to egzegeza wybranych fragmentów Księgi Koheleta oraz Księgi Mądrości. Zakończenie zawiera próbę aktualizacji postaw autorów biblijnych wobec hellenizmu; w kontekście ponowoczesnego chrześcijaństwa.
    The aim of the article is to investigate the contemporary relativism of values and norms from the biblical perspective. By means of biblical philosophy; we try to compare the situation of a post-modern Christian and the followers of ancient Judaism when they met with Hellenistic culture. The subject of our reflection are fragments of Ecclesiastes and the Book of Wisdom. The first chapter contains a discussion of post-modern and Hellenistic culture. The second contains an outline of the history of Israel in the Hellenistic era. The third point is the exegesis of selected passages of Ecclesiastes and the Book of Wisdom. The ending is an attempt to update the attitudes of biblical authors towards Hellenism in the context of postmodern Christianity.
    Źródło:
    Studia Paedagogica Ignatiana; 2018, 21, 4; 81-105
    2450-5358
    2450-5366
    Pojawia się w:
    Studia Paedagogica Ignatiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teologiczne konsekwencje darwinizmu — „Bóg Darwina” Corneliusa G. Huntera
    Theological consequences of Darwinism — “Darwin’s God” by Cornelius G. Hunter
    Autorzy:
    Gołaszewski, Filip
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40227095.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Theodicy
    Darwinism
    metaphysics
    deism
    theology
    evil
    teodycea
    darwinizm
    metafizyka
    deizm
    teologia
    zło
    Opis:
    Celem tego artykułu jest przedstawienie teodycei Darwinowskiej według Corneliusa G. Huntera. Książka Huntera została przetłumaczona na język polski przez Józefa Zonia i wydana przez Fundację En Arche w 2021 roku. Artykuł przedstawia krytyczną lekturę książki Huntera. Twierdzi się, że główna teza Huntera jest powierzchowna, a argumenty na jej poparcie są niewystarczające. Po pierwsze, przedstawiono historyczne tło problemu teodycei. Począwszy od św. Augustyna i Leibniza, omawiane są niektóre XX-wieczne i współczesne próby rozwiązania problemu zła. W ten sposób nakreślony zostaje kontekst dla podjętej przez Huntera próby przedstawienia Darwinizmu jako przykładu filozoficznej teodycei. Po drugie, przedstawione są główne idee książki Huntera Bóg Darwina. Szczególny nacisk położony jest na problem metafizycznych i teologicznych implikacji, ale także ukrytych założeń stojących za teorią ewolucji. W zakończeniu artykułu uwypuklone zostały pewne słabości narracji Huntera na temat kulturowych źródeł Darwinowskiego deizmu. Zwrócono uwagę na historyczne uproszczenia dotyczące dziewiętnastowiecznego ateizmu oraz logiczną lukę w argumentacji Huntera. Hunter argumentuje, że Darwinizm opiera się na określonych metafizycznych założeniach i z tego powodu nie może być uważany za przykład nauki. Jednocześnie Hunter nie podaje przykładu teorii naukowej, która byłaby całkowicie wolna od metafizycznych założeń. Wydaje się zatem, że jego krytyka Darwinizmu nie dostarcza przekonujących argumentów.
    The aim of this article is to present Darwinian theodicy according to Cornelius G. Hunter. Hunter’s book was translated to polish by Józef Zon and it was published by Fundacja En Arche in 2021. Article presents the critical reading of Hunter’s book. It claims that Hunter’s main thesis is superficial and the arguments to support it are insufficient. Firstly, the historical background for the problem of theodicy is being introduced. Moving from St. Augustine and Leibniz some of the 20th century and contemporary attempts to the problem of evil are being discussed. This delineates the context for Hunter’s attempt to present Darwinism as an example of the philosophical theodicy. Secondly, main ideas of Hunter’s Darwin’s God are presented. Special focus is being put to the problem of metaphysical and theological implications but also hidden assumptions behind theory of evolution. In the end the article highlights some of the weakness regarding Hunter’s narrative about the cultural sources of Darwinian deism are presented. Mainly, the historical simplifications regarding nineteenth century atheism and one logical gap in Hunter’s argumentation. Hunter argues that Darwinism is based on some metaphysical assumptions and for that reason it cannot be considered as an example of science. At the same time Hunter fails to give an example of scientific theory that is entirely free from metaphysical assumptions. Therefore it seems that his critique of Darwinism fails to deliver a convincing argument.
    Źródło:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2023, 60, 1; 109-138
    1689-4286
    Pojawia się w:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kwestia religii i literatury: "Narzeczeni" i recepcja katolicyzmu Manzoniego
    The Problem of Religion and Literature: "I promessi sposi" and the Reception of Manzoni’s Catholicism
    Autorzy:
    Figueira, Dorothy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/446343.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Alessandro Manzoni
    religion and literature
    Manzoni’s reception in the US
    catholicism and comparative literature
    theodicy
    religia i literatura
    recepcja Manzoniego w USA
    katolicyzm i komparatystyka
    teodycea
    Opis:
    The essay examines the phenomenon of negative reception of religious thematics in the field of Comparative Literature in the US and the difficulties in interpreting I promessi sposi as a reflection on human accountability and its relationship to the idea of theodicy, both in American and Italian academe. Particular attention is paid to the problem of methodological and practical introduction of religion into the dyadic system of interdisciplinary studies in Comparative Literature.
    Artykuł dotyczy zjawiska negatywnej recepcji tematyki religijnej w amerykańskiej komparatystyce oraz trudności, jakie w amerykańskim i włoskim środowisku naukowym wiążą się z interpretacją Narzeczonych jako refleksji nad odpowiedzialnością człowieka i jej związkami z ideą teodycei. Szczególną uwagę poświęca się zagadnieniu teoretycznego i praktycznego wprowadzenia religii w obszar binarnych studiów interdyscyplinarnych z zakresu komparatystyki.
    Źródło:
    Italica Wratislaviensia; 2016, 7; 87-103
    2084-4514
    Pojawia się w:
    Italica Wratislaviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wszechmocny Bóg i niewolna wola. Kluczowe motywy luterskiej teologii w interpretacji współczesnych badaczy jego spuścizny
    Almighty God and Unfree Will: Key Motives of Luther’s Theology in the Interpretation of Contemporary Researchers of His Legacy
    Autorzy:
    Sojka, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2035036.pdf
    Data publikacji:
    2020-07-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Marcin Luter
    Bóg
    wolność woli
    teodycea
    Oswald Bayer
    Hans-Martin Barth
    Albrecht Beutel
    Martin Luther
    God
    freedom of will
    theodicy
    Opis:
    Artykuł skupia się na dwóch wątkach teologii Marcina Lutra – jego wizji Boga i pojmowaniu wolności woli. Czyni to przez pryzmat dwóch współczesnych interpretacji teologii Reformatora przygotowanych przez renomowanych luterologów – Oswalda Bayera i Hansa-Martina Bartha. Ich odmienne w swej perspektywie i uporządkowaniu analizy ukazują teologię Marcina Lutra jako przepojoną radykalną wizją Boga wszechmocnego i pasywnego człowieka, który nie posiada wolności woli w kwestii zbawienia. Te rekonstrukcje teologii wittenberczyka zostały wpisane w pochodzącą od Albrechta Beutela diagnozę kluczowych struktur teologii Marcina Lutra: jej zakorzenienie w chrystocentrycznej wykładni Pisma Świętego, jej pojmowanie w kategoriach sztuki rozróżniania oraz jej oparcie na doświadczeniu.
    The article focuses on two topics of Martin Luther’s theology — his vision of God and the understanding of freedom of will. It does so through the prism of two contemporary interpretations of the Reformer’s theology prepared by Oswald Bayer and Hans-Martin Barth, reputable researchers of Martin Luther. Their analyses, which differ in their perspective and order, show the theology of Martin Luther as imbued with the radical vision of an almighty God and passive man who has no freedom of will regarding salvation. These reconstructions were inscribed in the diagnosis of key structures of Martin Luther’s theology by Albrecht Beutel: its rooting in the Christocentric interpretation of the Bible, its understanding in terms of the art of discrimination, and its basing on experience.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2020, 67, 7; 111-139
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The relevance of history: Dramatic history poems by Stanisław Wyspiański and Tytus Czyżewski
    Czym jest historia dla życia. Rapsody historyczne: Wyspiański i Czyżewski
    Autorzy:
    Sienkiewicz, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2088292.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish literature of the late 19th and Interwar period
    philosophy of history
    historical epic poems
    emancipation and progress
    modernity
    the French Revolution
    Stanisław Wyspiański (1869–1907)
    Tytus Czyżewski (1880–1945)
    Wyspiański
    Czyżewski
    rapsody
    historia
    rewolucja
    teodycea
    nowoczesność
    Opis:
    This article examines the analogies, and more specifically the historical 'theatre of the imagination', between Tytus Czyżewski's Robespierre/Rhapsody (1927) and Stanisław Wyspiańs-ki's poetic dramas Rhapsodies (Kazimierz the Great and Bolesław the Bold). Each of those poems foregrounds its principal historical character. Wyspiański's dramatic poems, commonly known as Rhapsodies, focus on Kazimierz the Great, Bolesław the Bold, and Piast. kings of pivotal significance in his vision of Poland's historical destiny. Twenty years later Tytus Czyżewski, an acclaimed avant-garde painter and poet, composed a poetic-essayistic salmagundi, in which he sought to render in a similarly elevated style and condensed dialogue the drama of the leaders of the French Revolution, Robespierre and Danton. While Robespierre has to face, apart from some common people, God, the Spirit and Judges that sit in judgment on him, the final section of Rhapsody evokes Juliusz Słowacki. A monologue, mimicking his lofty verse, establishes a metaphorical common thread in Polish history – from the days of mail-clad knights to the wretched everyday life in the trenches – set against a broad background of wars, destruction and the French Revolution. For Czyżewski the French Revolution was a ground-breaking event, the first act of a great historical process that ushered in the Modern Age with its ideas of progress, reason, freedom, social justice, the elimination of poverty. It continues to inspire mankind with the hope that even a most ambitious change is possible. For Wyspiański, on the other hand, the grand project of human emancipation does give rise to doubts whether a wholesale obliteration of the Old is justified and to questions about God, free will, theodicy and destiny, and the 'tyranny of reason'. The differences between the two philosophies of history – Wyspiański's, from the turn of the 19th century, and Czyżewski's, representative of the artistic and intellectual climate of the late 1920s – are no doubt profound, and yet, what both of them seem to share is a deep concern with the relevance of history for the present and for designing the future.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2019, 6; 613-630
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-36 z 36

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies