Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę ""Fantastyka"" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
„Fantastyka” (bibliografia zawartości)
“Fantasy” [„Fantastyka”] (the content’s bibliography)
Autorzy:
Radzijewska, Wioletta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1401122.pdf
Data publikacji:
2017-12-19
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
“Fantasy” magazine
fantasy
bibliography
„Fantastyka”
fantastyka
bibliografia
Opis:
Czasopismo „Fantastyka” ukazywało się w latach 1982-1990, w 1990 roku zostało przemianowane na „Nową Fantastykę” i jest w dalszym ciągu kontynuacją pierwowzoru. „Fantastyka” to chyba najpopularniejszy polski miesięcznik poświęcony literaturze fantastycznej oraz science fiction. Było to pierwsze pismo o takiej tematyce w kraju, a nawet w całym bloku wschodnim, dzięki czemu bardzo szybko zyskało fanów. Pierwszym redaktorem naczelnym był Adam Hollanek, obecnie funkcję tę pełni Jakub Winiarski. „Fantastyka” promowała gatunek fantasy. Miesięcznik publikował opowiadania, a nawet całe powieści zarówno polskich, jak i zagranicznych twórców. Można tam było znaleźć również felietony i artykuły o tematyce popularnonaukowej. Czasopismo to już od pierwszych numerów zyskało ogromną popularność. W roku 1990, kiedy zmienił się wydawca (a w ślad za tym tytuł), pismo przeszło znaczną metamorfozę, zmieniono format, zwiększono liczbę stron, urósł dział publicystyczny. W roku 2003 przybyło też barw. W „Fantastyce” swoją karierę literacką rozpoczynał Andrzej Sapkowski, opowiadanie Wiedźmin ukazało się w numerze 12 z 1986 roku. W roku 2007 z okazji 25-lecia pisma, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Michał Ujazdowski – uhonorował czasopismo srebrnym medalem „Gloria Artis”. Współpracownicy „Nowej Fantastyki” również zostali wyróżnieni.
The magazine “Fantasy” was published in the years of 1982-1990, in 1990 it was renamed into “New Fantasy” [„Nowa Fantastyka”] and became a continuation of the original one. “Fantasy” seems to be the most popular Polish monthly periodical dedicated to fantasy and science fiction literature. It was the first journal concentrating on such themes in Poland, and even in the whole eastern Europe, therefore it gained fans very quickly after its debut. The first editor in chief was Adam Hollanek, now – Jakub Winiarski. “Fantasy” popularized fantasy genre. The monthly’s issues brought stories, various writings or even entire novels both by Polish and foreign authors. Some articles on popular science could have been found there, too. The magazine has reached high popularity since the first number was printed. In 1990, when the publisher was changed and the name of the magazine was altered (as mentioned above), the periodical’s overview got a considerable metamorphosis – format, number of pages, and news section have been extended. Since 2003 more colourful pages have been added. Andrzej Sapkowski started his literary career here – The Witcher [Wiedźmin] story appeared in 1986 (nr. 12). On the occasion of the 25th anniversary of the magazine activity (2007) the Minister of Culture and National Heritage – Michał Ujazdowski – awarded the editorial board with “Gloria Artis” silver medal. Collaborators of “New Fantasy” were honored as well.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2017, 3; 89-128
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fantastyka a filozofia
Autorzy:
Walczyk, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/521806.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Źródło:
Humanistyka i Przyrodoznawstwo; 2016, 22; 371-378
1234-4087
Pojawia się w:
Humanistyka i Przyrodoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
fANTASTYKA ĆWIERĆ WIEKU PO PRZEŁOMIE
Autorzy:
Polak, Andrzej Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/604731.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Opis:
Artykuł zawiera przegląd najważniejszych procesów zachodzących w fantastyce rosyjskiej i polskiej po przemianach społeczno-politycznych końca lat 80., początku 90. XX stulecia. Ich efektem był wybór podobnych zagadnień i form fantastyki, w rezultacie czego prawie wszystkie odmiany fantastyki polskiej mają swoje odpowiedniki w literaturze rosyjskiej. Zarówno w Polsce, jak i w Rosji powszechne stało się mieszanie gatunków i stylów. W obu fantastykach dokonała się także zmiana priorytetów. Zajmująca przez wiele lat uprzywilejowaną pozycję twarda fantastyka naukowa ustąpiła miejsca innym gatunkom, w pierwszej kolejności fantasy. Popularność zyskały ponadto historia alternatywna, fantastka socjologiczna, postapokaliptyka i fantastyka grozy. Do gatunków nie mających w Polsce swego odpowiednika należy fantastyka imperialna i prawosławna.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2017, 2
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fantastyka jako spekulacyjne „laboratorium moralne”? Literacko-aksjologiczny aspekt poszukiwania wzorców tożsamości w ponowoczesnym świecie
Autorzy:
Trocha, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/962181.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
science fiction, speculative fiction, moral laboratory, hermeneutics, anthropology, mythographic criticism
fantastyka naukowa, fantastyka spekulacyjna, laboratorium moralne, hermeneutyka, antropologia, krytyka mitograficzna
Opis:
The subject of the article is fantasy as a speculative "moral laboratory". The literary and axiological aspect of searching for patterns of identity in the postmodern world by young readers of this type of literature is a fundamental problem. The starting point are the questions of the young person present in this fantasy (Ursula K. le Guin, Philip Pullman, Andrzej Sapkowski). The article assumes a look at literary texts (science fiction and fantasy) in terms of their possible speculative functions. This function is seen as one of the potential dominant interpretative features appearing in the area of interaction with a virtual or real reader. We want to examine under which conditions literary fiction can be treated as a "moral laboratory". The description of this function proposed by Paul Ricoeur has been extended in this paper on the basis of theoretical considerations of J.R.R. Tolkien. In such a spectrum, the literary ways of working of this function and their non-literary perspectives were presented. The analysis focuses on the most recent and slightly older texts to indicate the process of transformation of the dominant feature.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2018, 62, 1
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O roli czasopisma „Fantastyka” / „Nowa Fantastyka” w przyswajaniu pojęcia „fantasy” przez polską kulturę literacką
On the Role of the Magazine “Fantastyka” / “Nowa Fantastyka” in the Assimilation of the Concept of “fantasy” by Polish literary culture
Autorzy:
Pysz, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520366.pdf
Data publikacji:
2023-12-18
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
fantasy
kultura literacka
czasopisma literackie
literary culture
literary magazines
Opis:
The article is an attempt to reconstruct the influence of texts that appeared in the magazine “Fantastyka” (later “Nowa Fantastyka”) in the 1980s and 1990s on the introduction of the concept of “fantasy” to Polish literary culture. The analysis included not only theoretical and literary publications (sometimes translations from other languages), but also popular science and essay writings, editorials and readers’ letters. All of them seem to prove that the “birth” of “fantasy” in Poland was a spontaneous and multidimensional process—an example of authentic literary life, engaging not only critics and authors, but also the literary audience in the meta-literary discourse.
Źródło:
Świat i Słowo; 2023, 41, 2; 433-448
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Histeryczny realizm, fantastyka, postmodernizm: Niewyczerpany żart (Infinite Jest) Davida Fostera Wallace’a
Hysterical realism, the fantastic and postmodernism: David Foster Wallace’s Infinite Jest
Autorzy:
Stasiewicz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20439599.pdf
Data publikacji:
2023-03-13
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
realizm
fantastyka
postmodernizm
światotwórstwo
ironia
realism
the fantastic
postmodernism
worldbuilding
irony
Opis:
The paper is an analysis of some peculiar aspects of David Foster Wallace’s most famous novel, Infinite Jest, concerning particularly the novel’s approach towards traditional realistic and fantastic literary strategies and a general literary worldbuilding. One particularly emphasized aspect of Infinite Jest is its connection with postmodernism regarded as a strategy of subversion of reader’s habits created by 20th century realistic and fantastic literary conventions. The novel’s unclear and problematic worldbuilding is explained as Wallace’s inclination towards literary irony and also as a typical postmodern strategy of parodying “honorable” literary forms and a general disregard of literature of “themes” and “meaning” in favor of emphasizing of act of reading in itself.
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2022, 32, 1; 45-68
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fantastyka naukowa jako bajka? Rozważania nad Bajkami robotów Stanisława Lema
Science Fiction as a Fairy Tale? Reflections on Stanisław Lem’s Fables for Robots
Autorzy:
Gall, Alfred
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27309727.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Stanisław Lem
science fiction
fairy tale
technological civilisation
subjective reason
fantastyka naukowa
bajka
cywilizacja technologiczna
rozum subiektywny
Opis:
Artykuł traktuje o Bajkach robotów i rzuca światło na wzajemne oddziaływanie fantastyki naukowej i bajki, jednocześnie zamierza pokazać, do jakiego stopnia cecha tak charakterystyczna dla bajki jak magia została przerobiona w ramach fantastyki naukowej. Lem przedstawia osobliwości cywilizacji technologicznej (Gotthard Günther). Nawiązując to bajki Lem zwraca uwagę na nietechnologiczne tło tejże cywilizacji, a mianowicie pragnienia oraz intencje, które leżą u podstaw zarówno technologii jak i porządku społecznemu. W połączeniu pragnienia i technologii tkwi sęk w lemowskiej literackiej syntezy bajki z fantastyką naukową. Synteza ta jest skontekstualizowana na podstawie utworów teoretycznych Lema, związanych z nimi dyskusji dotyczących magii w technologii (Norbert Wiener, Arthur C. Clarke) oraz krytyki racjonalności nowoczesnej przez Maxa Horkheimera.
This paper deals with Lem’s Fables for Robots and sheds some light on the genological interplay between science fiction and fairy tale. Its aim is to show to what extent a key feature of fairy tales like magic is transformed within the framework of science fiction. Lem depicts peculiarities of technological civilisation (Gotthard Günther). By referring to the fairy tale Lem draws the attention to the non-technological background in this civilisation, namely the desires and aspirations on which technologies as well as social order are based on. In this interconnection of desire and technology lies the core of Lem’s literary synthesis of fairy tale and science fiction. This synthesis is contextualised on the basis of Lem’s own theoretical works, related discussions of magic in technology (Norbert Wiener, Arthur C. Clarke), and Max Horkheimer’s critical reassessment of modern rationality.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2022, 17, 12; 146-159
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nederlandse fantastische literatuur in het Pools vertaald
Dutch Fantastic Literature in Polish Translation
Niderlandzka literatura fantastyczna w tłumaczeniu na język polski
Autorzy:
Olszewski, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1872933.pdf
Data publikacji:
2021-10-12
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
niderlandzka fantastyka naukowa
niderlandzka fantasy
niderlandzka fantastyka
Willem Bilderdijk
Mike Jansen
Dutch science fiction
Dutch fantasy
Dutch speculative fiction
Opis:
De Nederlandse fantastische literatuur toont een duidelijke stijging in het proces van formaliseren en het ontwikkelen van een positie in de Nederlandse literatuur en cultuur. Dat blijkt ook uit de groeiende interesse van de buitenlandse literatuurmarkten. Dit artikel toont de geschiedenis en de tendenties van het vertalen van Nederlandse fantastische literatuur naar het Pools. Er worden de verschillende literaire organisaties, de subgenres en de vormen van het uitgeven van de Nederlandse fantastische literatuur in het Pools hierbij behandeld om de tendenties van de Poolse literaire sfeer te tonen.
Niderlandzka literatura fantastyczna rozwija się i zajmuje coraz bardziej eksponowaną pozycję w literaturze i kulturze niderlandzkiej. Może to potwierdzać między innymi rosnące zainteresowanie twórczością pisarzy niderlandzkich swiecie. W artykule przedstawiono historię oraz tendencje w zakresie przekładów niderlandzkiej literatury fantastycznej na język polski. Omówiono także instytucje życia literackiego, podgatunki oraz formy publikacji niderlandzkiej fantastyki w języku polskim, zarysowując na tej podstawie tendencje panujące w polskiej kulturze literackiej.
Dutch fantastic literature is showing clear development in the formalisation and strengthening of its position in Dutch literature and culture. This can also be seen in the growing interest being paid to Dutch writers in foreign literature markets. This article shows the history and trends in the translation of Dutch fantastic literature into Polish. I discuss the different literary organisations, the subgenres, and the forms of the publication of Dutch fantastic literature in Polish in order to illustrate the tendencies of the Polish literary sphere.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 5 Zeszyt Specjalny / Speciale Uitgave; 147-169
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Andrzeja Sapkowskiego i Jacka Dukaja rozważania o fantastyce
Autorzy:
Pindel, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080458.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Andrzej Sapkowski
Jacek Dukaj
fiction
mainstream
fantastyka
Opis:
Artykuł zawiera analizę wypowiedzi teoretycznoliterackich dwóch ważnych polskich pisarzy fantastyki – Andrzeja Sapkowskiego i Jacka Dukaja. Choć są to wypowiedzi rozproszone i utrzymane w publicystycznym tonie, podejmowane są w nich ważne tematy dotyczące fantasy i SF, ich cech gatunkowych oraz relacji z innymi typami literatury.
This article analyses statements on the theory of literature expressed by two prominent Polish writers of fiction – Andrzej Sapkowski and Jacek Dukaj. Although their remarks are scattered and spoken in a journalistic tone, they deal with important topics concerning fantasy and SF, their genre features and relationships with other genres of literature.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2021, 9; 139-157
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Steampunk i romantyzm – Czterdzieści i cztery Krzysztofa Piskorskiego
Autorzy:
Zubik, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/630589.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Piskorski
steampunk
romanticism
science fiction
speculative fiction
romantyzm
fantastyka
Opis:
The aim of the article is to read Krzysztof’s Piskorski novel Czterdzieści i cztery as a part of steampunk. In order to do so, we will trace the elements of this subgenre in the work and the method of implementation of its basic assumptions. In addition, the text aims at showing references to the romantic tradition that take place at various levels of the novel. Both planes are finally brought together. The whole makes it possible to see a combination of steampunk with the romantic tradition from both perspectives and to explore why this melange has brought the writer such reading success. Another relevant aspect of the research is embedding the work in the contexts of: fantasy literature, Maria Janion's romantic paradigm theory and popular culture.
Zamiarem artykułu jest próba odczytania powieści Czterdzieści i cztery Krzysztofa Piskorskiego poprzez przyjrzenie się jej funkcjonowaniu w ramach steampunku. W tym celu prześledzone zostały występujące w utworze elementy tego podgatunku oraz sposób realizacji jego podstawowych założeń. Ponadto tekst skupia się na ukazaniu odwołań do tradycji romantycznej, jakie dokonują się na różnych poziomach powieści. Obie z wymienionych płaszczyzn zostają do siebie odniesione. Pozwala to ujrzeć obecne w Czterdzieści i cztery połączenie steampunku z tradycją romantyczną z obu perspektyw, a także zgłębić, dlaczego melanż ten przyniósł pisarzowi taki sukces czytelniczy. Istotne dla badań jest osadzenie utworu w kontekstach: literatury fantastycznej, teorii paradygmatu romantycznego Marii Janion oraz kultury popularnej.
Źródło:
Acta Humana; 2017, 8
2082-4459
Pojawia się w:
Acta Humana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Myśleć fantastyką. Przez science fiction do posthumanizmu
Thinking fantastic. From science fiction to posthumanism
Autorzy:
Gajewska, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047424.pdf
Data publikacji:
2021-03-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
posthumanism
science fiction
posthuman
artificial intelligence
Anthropocene
Opis:
The author presents the thesis that fantastic literature and film, especially in the science fiction variant, is a privileged form of expression in posthumanist discourse. The themes, motifs and protagonists of science fiction are invoked in various contexts by Donna J. Haraway, Rosi Braidotti, Luciana Parisi, and Pramod K. Nayar. The author analyzes various areas of the involvement and usage of science fiction in posthumanist discourse: on the ontological, axiological and epistemological levels.
Źródło:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2020, 28, 37; 5-19
1731-450X
Pojawia się w:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przesuwając granice – utopia i odmienność w świecie Star Treka
Autorzy:
Bartłomiej, Kozek,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/897194.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Star Trek
Science Fiction
SF
fantastyka naukowa
różnice
utopia
film
seriale
Opis:
The article shows on the examples of two last TV series from this universe the world created in them, its rules and the problem with their application when confronted with new phenomena, such as the question of the humanity of a hologram or a person liberated from a Borg collective. Comparing Voyager and Enterprise TV series with each other, the author of the article shows a huge role of utopia in creating an attractive vision of the future for the fans of Star Trek, and what happens when this utopia is being questioned in the Enterprise series.
Źródło:
Przegląd Humanistyczny; 2015, 59(3 (450)); 135-143
0033-2194
Pojawia się w:
Przegląd Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Światocentryczność fantastyki
Autorzy:
Maj, Krzysztof M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080455.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
światotwórstwo
allotopia
fantastyka
światocentryczność
fantasy
science fiction
world-building
fantastika
world-centeredness
fantasy studies
science fiction studies
Opis:
Artykuł wprowadza polskiego czytelnika w problematykę światocentryczności i zwrotu światocentrycznego we współczesnej teorii narracji. Nakreśliwszy kulturowe, ekonomiczne i transmedialne aspekty rzeczonego zwrotu, autor porusza problem dyskryminacji fantasy, science fiction oraz nurtów pokrewnych w akademickim piśmiennictwie teoretycznoliterackim XX i XXI wieku w Polsce. Celem tego jest przekierowanie uwagi teorii literatury na ignorowane dotąd aspekty twórczości artystycznej, takie jak choćby światotwórstwo (w miejsce fabułotwórstwa), imersja (w miejsce uważnego czytania) i performatywna światogra (w miejsce traktowania świata jako tła wydarzeń fabularnych). Wszystkie te zjawiska postuluje się włączyć w obręb postklasycznych studiów narratologicznych wykorzystywanych do analizy fantasy, science fiction oraz innych form fantastyki na przestrzeni różnych mediów.
The article introduces the reader to the phenomenon of the so-called world-centeredness as well as to the world-centered turn in contemporary narrative theory. Having delineated cultural, economic, and transmedial aspects of the turn in question, the author discusses the problem of academic discrimination against fantasy, science fiction, and similar genres in Polish literary theory of the 20th and 21st centuries. This aims for redirecting the focus of literary theory towards more neglected aspects of artistic production such as world-building (instead of storytelling), immersion (instead of closereading), and performatic worldplay (instead of backgrounding the diegetic world). All these new phenomena are suggested for inclusion in postclassical narrative studies applied to analysing fantasy, science fiction, and other forms of fantastika across the media.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2021, 9; 216-233
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fantasy w Polsce i problem wykluczenia
About exclusions around the fantasy genre in Poland
Autorzy:
Tauer, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/10206914.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Dyskursu i Dialogu
Tematy:
fantasy
fantastyka
Jacek Komuda
fandom
wykluczanie
literatura
fantastique
exclusion
literature
Opis:
Fantasy jest obecnie jednym z najpopularniejszych gatunków literackich. W artykule przeanalizowano wykluczenia występujące wokół tego nurtu. Refleksja ta dotyczy płaszczyzny akademickiej (pomijanie fantasy w naukowym dyskursie), autorskiej (wykluczanie autorów przez fandom i członków fandomu przez autorów) oraz fandomowej (wzajemne wykluczanie członków fandomu). Wnioskiem płynącym z artykułu jest, że w wypadku nurtu fantasy nie można mówić o konkretnym wykluczeniu, ale o różnych jego rodzajach, zależnych od danej płaszczyzny.
Fantasy is one of the most popular literary genres today. The article analyzes the subject of exclusions that take place around this trend. This reflection concerns mainly the academic (omitting fantasy in the scientific discourse), authoring (excluding authors by the fandom and fandom members by authors) and fandom (mutual exclusion of fandom members) plane. The conclusion of the article is that in the case of the fantasy trend, you cannot talk about a specific exclusion, but about different types, depending on a given plane.
Źródło:
Dyskurs & Dialog; 2022, 9 (1); 65-81
2658-2368
2658-2406
Pojawia się w:
Dyskurs & Dialog
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Фантазия и фантастика в архитектуре
Fantazja i fantastyka w architekturze
Fiction and fantasy in architecture
Autorzy:
Lokotko, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2068519.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Politechnika Częstochowska
Tematy:
architektura
scenografia
kinematografia
architecture
set design
cinematography
Opis:
W artykule przeanalizowano fantastyczne dzieła architektoniczne, arcydzieła architektury, grafiki, scenografii, kinematografii. Rozpatrzono przykłady historycznej retrospekcji architektonicznej i wizualizacji scenograficznego środowiska.
The paper analyzes the fantastic architectural works, masterpieces of architectural graphics, set design, cinematography. The examples of historical architectural retrospections and visualizations of scenographic entourage are discussed.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo; 2012, 18 (168); 161--173
0860-7214
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie urban fantasy. Szkic o mieście i miejskości
Autorzy:
Szymczak-Maciejczyk, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080457.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
urban fantasy
paranormal romance
popculture
Polish prose
city
fantastyka miejska
romans paranormalny
popkultura
polska proza
miasto
Opis:
Fantastyka miejska cieszy się coraz większym zainteresowaniem czytelników, pozostając jednocześnie na marginesie badań naukowych. Artykuł miał na celu skonkretyzowanie, z czego wywodzi się fantastyka miejska oraz jakie są jej cechy konstytutywne, a także jak ten podgatunek wpływa na zmianę opisywania miasta. Wskazano na zbieżności gatunkowe z kryminałem, zmianę paradygmatu miasta, wpływ legend miejskich na urban fantasy. Nakreślono związek rozkwitu fantastyki miejskiej z obserwowanym od kilku dekad zwrotem przestrzennym.
Urban fantasy is attracting more attention from readers, but scientific papers about it still do not appear often enough. The aim of the present article is to specify where urban fantasy originates from, what its constitutive features are, and how this subgenre is changing the way the city is described. Genre similarities with crime fiction, a change in the city paradigm, and the influence of urban legends on urban fantasy are indicated. Moreover, the relationship between the heyday of urban fantasy and the spatial turn is outlined.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2021, 9; 183-196
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Operacje mózgu w świecie fantastyki i filmu
Autorzy:
Grodecka, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607770.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
neurosurgery, fantasy, literature, film adaptation, philosophy, anatomy shows.
neurochirurgia, fantastyka, literatura, adaptacja filmowa, filozofia, pokazy anatomiczne.
Opis:
While looking for similarities between science and the humanities, or reality and cultural texts, the author analyzes three epic accounts of brain surgery and their film adaptations: The Island of Dr. Moreau, The Heart of a Dog, and Biohazard. The selection of texts allows her to compare medical reality (described e.g. by Jürgen Thorwald) with the sphere of fantasy, and literary space with the filmic medium. It also enables a reflection on the continuity of culture, where anatomy shows-popular in earlier centuries-first became the subject of paintings, and then emerged as an important cultural topos. Brain surgery created in the manner of fantasy allows the artists to enter the realm of metaphysics, and makes them realize how difficult it is to separate the mental and the physical spheres. In the film adaptation of Biohazard, the artifact of the brain is replaced by effects of metacinematography-cinema begins to express mind in a new way, becoming the medium of contemporary philosophy.
Poszukując zbieżności pomiędzy nauką a humanistyką, rzeczywistością a tekstem kultury, Autorka analizuje trzy relacje epickie dotyczące operacji mózgu i ich filmowe adaptacje: Wyspę doktora Moreau, Psie serce, Biohazard. Układ tekstów pozwala zestawić rzeczywistość medyczną (opisaną m.in. przez Jürgena Thorwalda) ze sferą fantastyki, przestrzeń literacką z przekazem filmowym. Pozwala również zastanowić się nad ciągłością kultury, gdzie pokazy anatomiczne – popularne w wiekach dawnych, stały się tematem malarskim, a następnie ważnym toposem kulturowym. Operacja mózgu wykreowana w manierze fantastycznej pozwala twórcom wejść w sferę metafizyczną, uzmysławia, jak trudno oddzielić sferę mentalną i fizyczną, W filmowej adaptacji Biohazardu artefakt mózgu zastąpiony zostaje efektami metakinematografii, kino zaczyna wyrażać umysł w nowy sposób, staje się medium współczesnej filozofii.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2017, 35, 2
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ta dziwna instytucja zwana fantastyką młodzieżową
This Strange Institution Called Young Adult Fiction
Autorzy:
Całek, Anita
Korczak, Aleksandra
Olkusz, Ksenia
Skowera, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/520026.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Ośrodek Badawczy Facta Ficta
Tematy:
young adult literature
young adult fantastic fiction
Opis:
Anita Całek, Ksenia Olkusz, Aleksandra Korczak i Maciej Skowera talk over Polish and Western young adult fantastic fiction studies.
Źródło:
Creatio Fantastica; 2017, 1(56); 115-125
2300-2514
Pojawia się w:
Creatio Fantastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Od morfy po mech" - wariacje na temat człowieczeństwa w prozie Jacka Dukaja
Autorzy:
Potent-Ambroziewicz, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607704.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
science fiction
human being
identity
neologisms
fantastyka naukowa
człowieczeństwo
tożsamość
neologizm
Opis:
The article tries to present the works of Jacek Dukaj as depictions of the human identity.  The language analysis was crucial to show the human being in different timespans including the post - apocalyptic world.  Posing some universal questions about the human being's  place in the world , his/her role in shaping of reality and his/her cognitive and communication skills, was essential  to find out more about the author of such prose works as "Lód" or "Starość aksalota". Alternative historical visions, distant future, post-humanoid beings, transhumanism are only the tools enabling to present the human identity.The article constitutes an attempt to present the works of Jacek Dukaj as depictions of the human identity. The language analysis was crucial to show the human being in different timespans including the post-apocalyptic world. Posing some universal questions about the human being’s place in the world, his/her role in shaping of reality and his/her cognitive and communication skills, was essential to find out more about the author of such prose works as Ice (Polish: Lód) or The Old Axolotl (Polish: Starość aksolotla). Alternative historical visions, the distant future, post-humanoid beings, transhumanism are only the tools enabling to present the human identity.
W artykule podjęto próbę odczytania wybranych teksów Jacka Dukaja jako traktatów na temat tożsamości ludzkiej. Analiza języka powieści stała się podstawą do odtworzenia kreacji człowieka, umieszczonego w różnych płaszczyznach czasowych, także w świecie postapokaliptycznym. Badanie prozy autora Lodu czy Starości aksolotla wymagało postawienia uniwersalnych pytań dotyczących miejsca człowieka w świecie, jego roli w kształtowaniu rzeczywistości, możliwości poznawczych i komunikacyjnych. Alternatywne wizje historii, odległa przyszłość, byty posthumanoidalne, transhumanizm stają się jedynie tłem umożliwiającym prezentację tożsamości człowieka.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2017, 35, 1
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mistrzowie drugiego planu. Motyw zombie w perspektywie literackiego sztafażu – od survival horroru przez dystopię do romansu paranormalnego
Autorzy:
Ksenia, Olkusz,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/897588.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
zombie
horror
survival horror
fantastyka
literatura popularna
Opis:
Contemporary pop culture dynamics encourages artists to reconfigure, for instance, a plethora of character patterns. A fine example of such tendency is the trope of zombie associated by the mass imagination with a spiritless horde chasing after living survivors – and the genre meant to support such a narrative is, par excellence, a horror. The presence of zombies in horror does not, however, limit the creativity of authors who, while reinterpreting this trope, are wont to assign zombies a pivotal or tangential role in dystopian, pastiche, or paranormal narratives. The article gathers and sums up all similar tendencies in literature, placing a special emphasis on narrative experiments and recalling a multitude of examples.
Źródło:
Przegląd Humanistyczny; 2015, 59(3 (450)); 77-87
0033-2194
Pojawia się w:
Przegląd Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On the concept of hope in the work of J. R. R. Tolkien
Autorzy:
Błaszkiewicz, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083820.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Tolkien
hope
Aquinas
fantasy
Middle-Earth
nadzieja
Św. Tomasz
fantastyka
Śródziemie
Opis:
The article discusses the work of J. R. R. Tolkien in the context of the concept of hope as it is defined in the Thomist philosophical system. The thrust of the argument is that the distinction between the two meanings of the word: hope defined as an appetitive passion of the soul and hope understood as one of the theological virtues provides a viable conceptual key to a discussion of the way in which the idea of hope functions in J. R. R. Tolkien’s classic works of fantasy fiction. The analysis seeks to trace the evolution of this basic dichotomy throughout The Lord of the Rings and the most pertinent sections of the legendarium presenting how the notion of hope functions for the civilization of the Elves and of Men, and also how the interaction between the passion and the virtue of hope impacts upon the construction and function of some of the key the individual characters of Tolkien’s fiction.
Artykuł zawiera omówienie twórczości J. R. R. Tolkiena w kontekście pojęcia nadziei w ujęciu zdefiniowanym przez św. Tomasza z Akwinu. Celem argumentu jest prześledzenie jak dwa rodzaje nadziei wyróżnione w głównym dziele św. Tomasza – Summa Theologica: nadzieja pojmowana jako uczucie oraz nadzieja postrzegana jako cnota teologiczna odzwierciedlone jest w twórczości J. R. R. Tolkiena, pozostającej pod determinującym wpływem myśli i teologii katolickiej. Analiza obejmuje główne dzieła Tolkiena, które składają się na wizję świata wtórnego rozwiniętą w eposie Władca Pierścieni oraz w towarzyszącym mu legendarium.
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2020, 1; 23-39
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Andrzej Zgorzelski i jego teoria fantastyki
Autorzy:
Trębicki, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080445.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Andrzej Zgorzelski
theory of the fantastic
fantastic literature
genology of literature
theory of literature
teoria fantastyki
fantastyka
genologia literatury
teoria literatury
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest przypomnienie osiągnięć jednego z pionierów polskiej teorii literackiej fantastyki Andrzeja Zgorzelskiego (1934–2017). Artykuł najpierw omawia pozycję metodologiczną badacza, który sam siebie określał jako „esencjonalistę” czy też „substancjonalistę”, następnie zaś pokrótce opisuje najistotniejsze pozycje jego dorobku, poświęcone fantastyce i jej teorii, by wreszcie skoncentrować się na wypracowanej przez Zgorzelskiego teorii fantastyki oraz stworzonym na jej podstawie modelu supragenologicznych typów literatury.
This paper aims to remind readers of the achievements of one of the pioneers of the Polish theory of the fantastic in literature, Andrzej Zgorzelski (1934–2017). The paper first discusses the researcher’s methodological approach. He regards himself as an “essentialist” or “substantialist” and subsequently summarizes his most significant works devoted to fantastic literature and its theory. Then, it describes Zgorzelski’s theory of the fantastic and the model of the supra-genological types of fiction that are based on it.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2021, 9; 95-106
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół pisarstwa „historyczno-fantastycznego” Teodora Parnickiego (na podstawie dylogii „Muza dalekich podróży” i „Staliśmy jak dwa sny”)
Autorzy:
Szargot, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080460.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Teodor Parnicki
powieść
fantastyka
fikcja
historia
novel
fantasy
fiction
history
Opis:
Artykuł jest poświęcony kształtowi genologicznemu uprawianej przez Teodora Parnickiego powieści historyczno-fantastycznej, rozpatrywanemu na przykładzie dylogii, którą tworzą dzieła Muza dalekich podróży i Staliśmy jak dwa sny. Szczególnie interesuje mnie obecna w powieściach fantastyka, która wyraźnie reprezentuje dwa typy. Pierwszy z nich nazwałem „fantastyką historyczną”, drugi sam pisarz określił jako „fantastykę czystą”. Ich współwystępowanie odróżnia uprawianą przez Parnickiego powieść od form pokrewnych (powieści historycznej, fantastycznej i historii alternatywnej), a zarazem wyposaża dzieła prozaika w znane z literatury romantycznej cechy (autotematyzm, ironię romantyczną) oraz decyduje o przeważającej nad historycznością – literackości dzieła.
This article is about the genological aspects of the historical fantasy novels by Teodor Parnicki as seen in his dilogy consisting of Muza dalekich podróży and Staliśmy jak dwa sny. I focus mainly on fantasy elements visible in the novels, which are clearly divided into two separated tendencies. I called the first one “historical fantasy”, and the author himself called the second one “pure fantasy”. Their coexistence is what distinguishes Parnicki’s type of novel from similar forms (historical novels, fantasy novels, and alternate history). At the same time, this combination gives the writer’s creations traits characteristic of the romantic period (mise en abyme, romantic irony) and determines the literary character of the text, which is stronger than the historical one.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2021, 9; 107-119
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Како ја читам полската литература
How I Read Polish Literature
Jak czytam literaturę polską
Autorzy:
Tanuševska, Lidija
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/13143074.pdf
Data publikacji:
2023-01-03
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
literatura polska
fantastyka
romantyzm
współczesność
uniwersalizm
Polish liteature
fantastic fiction
Romantism
modernity
worldlyness
Opis:
Artykuł jest pomyślany jako opis najciekawszych utworów literatury polskiej mający na celu zachęcenie czytelnika macedońskiego do zapoznania się z polską spuścizną literacką. Autorka na początku wskazuje na walory literatury polskiej, przede wszystkim na liczbę laureatów Nagrody Nobla i na to, że można do niej zaliczyć dzieła nie tylko napisane w Polsce w języku polskim, lecz także te tworzone w języku łacińskim, francuskim, angielskim itp. Do tego faktu nawiązuje, wyjaśniając powody podania jako pierwszych propozycji lekturowych legend z kronik staropolskich, m.in. Galla Anonima, i później wspominając Rękopis znaleziony w Saragossie Jana Potockiego. Uważa, że zapoznawanie się z beletrystyką przypomina kształcenie dziecka przez literaturę: najpierw czyta ono bajki, baśnie, książki ilustrowane, potem literaturę realistyczną, a dopiero później wyszukuje formy bardziej wymagające, absurdalne, nadrealistyczne, jednym słowem – dziwne albo inne. W ten właśnie sposób autorka dokonuje wyboru dzieł polskich i ustala strukturę artykułu, od literatury średniowiecza, aż po współczesną prozę Olgi Tokarczuk. Wyjątkowym twórcą literatury polskiej według autorki jest największy poeta romantyczny, Adam Mickiewicz, którego w artykule przedstawiono jako autora fantastycznych historii z folkloru, ale też takich utworów, które budziły poczucie tożsamości narodowej i patriotyzmu, za które się cierpiało i ginęło. Następnie zaprezentowano eksperyment dydaktyczny przeprowadzony na Wydziale Filologicznym im. Blaže Koneskiego Uniwersytetu św. św. Cyryla i Metodego w Skopje mający na celu w ciągu jednego semestru zapoznać odbiorców z pięcioma tekstami z kanonu literatury polskiej, zamiast opracowywać konkretną epokę literacką. Wybrano następujące dzieła: Bez dogmatu Henryka Sienkiewicza, Sklepy cynamonowe Brunona Schulza, Zniewolony umysł Czesława Miłosza, Imperium Ryszarda Kapuścińskiego i Bieguni Olgi Tokarczuk. W trakcie omawiania kolejnych utworów ustalono, dlaczego właśnie te dzieła miałyby przedstawiać to, co najlepsze w literaturze polskiej. Bez dogmatu Sienkiewicza rysuje obraz polskiego społeczeństwa pod koniec XIX wieku, przedstawia problemy szlachty, rozwój kapitalizmu, upadek tradycyjnych wartości, rozczarowanie rozwojem wydarzeń światowych itp. Bohater jest reprezentantem dwóch pokoleń, których idee i podejścia do różnorakich problemów zderzają się ze sobą. Powieść ta nie tylko odzwierciedla minione czasy, lecz także stawia pytania uniwersalne, które mogą dotyczyć współczesnego człowieka, żyjącego nie tylko w Polsce. Schulz unika podejścia realistycznego i zanurza czytelnika w krainę wyobraźni i własnego spojrzenia na świat wokół siebie. Jego opowiadania pod względem oryginalności stylu i narracji stanowią przykład unikalnej prozy poetyckiej. Należą do arcydzieł literatury polskiej, ale zyskały też sławę za granicami Polski jako światowa wartość literacka. Z kolei Zniewolony umysł podejmuje kwestię trudnego i skomplikowanego okresu w historii polskiej i życia w totalitaryzmie, co można odnieść zarówno do polskiej rzeczywistości, jak i do sytuacji we współczesnym świecie, gdzie widoczne są te same mechanizmy, które Miłosz tak sprawnie opisał w tej książce. Analiza systemu w Zniewolonym umyśle jest ponadczasowa i pochłania każdego czytelnika, nawet dzisiaj. Imperium Kapuścińskiego jest przykładem reportażu literackiego, który można uznać za gatunek specyficznie polski, może najbardziej intrygujący, najciekawszy i najbardziej popularny. Sposób łączenia przez autora faktów w wyjątkowo osobistej, wrażliwej i poruszającej narracji jest majstersztykiem, a jego książka lekturą obowiązkową, pozwalającą zrozumieć współczesny świat z udziałem w nim Rosji. Na końcu już całkiem nowa proza Tokarczuk nawiązuje do wspominanej czułości wobec świata, i Kapuścińskiego, i Miłosza, i Schulza; wszystko w jej opowieści ma duszę, każdy przedmiot, wspomnienie, roślina, w końcu ciało. Sposób opowiadania Tokarczuk jest bardzo bliski każdemu czytelnikowi, dla którego przekraczanie granic staje się codziennością, i właśnie za to twórczyni dostała Nagrodę Nobla. W podsumowaniu autorka konkluduje, że literatura polska stanowi niewyczerpane źródło nowych form literackich i pod wieloma względami dorównuje literaturze światowej.
The article is conceived of as an outline of the most intriguing works of Polish literature, briefly described in order to entice Mecedonian readers to learn about Polish literary heritage. First, the author indicates to the merits of Polish literature; most of all by pointing to the number of the Nobel Prize in Literature recipients and to the fact that not solely works written both in Poland and in Polish may be classified as Polish literature, but also those created in Latin, French, and English, etc. She refers to the latter when substantiating the reasons for listing the legends contained in the Old-Polish chronicles, among others the one by Gallus Anonymus, as the ones to be read first; the very same reasoning justifies mentioning Jan Potocki’s Manuscrit trouvé à Saragosse. The author is of the opinion that acquainting oneself with the belles lettres resembles educating a child through literature: first, he or she reads fables, fairy tales, and illustrated books, then realist literature, to finally search for more demanding forms like absurdist, superrealist – briefly put: peculiar and separate. This way the author makes her selection of Polish literary works and establishes her article’s structure: from medieval literature to the contemporary prose by Olga Tokarczuk. According to the author’s outline, the greatest of Polish Romantic poets, Adam Mickiewicz, occupies prominent place in Polish literature; he is characterised as an author of fantastic stories born out of folklore, but also of the works which forged national identity and patriotism, the identity of the kind to suffer and die for. Next, what is presented in the article is a didactic experiment carried out at the “Blazhe Koneski” Faculty of Philology, Ss. Cyril and Methodius University in Skopje. It aimed to acquaint stundents, in the space of one semester, with five texts representing the Polish literary canon, instead of analysing a particular literary epoch. The following works were chosen: Bez dogmatu [Without Dogma] by Henryk Sienkiewicz, Sklepy cynamonowe [The Cinnamon Shops] by Bruno Schulz, Zniewolony umysł [The Captive Mind] by Czesław Miłosz, Imperium by Ryszard Kapuściński, and Bieguni [Flights] by Olga Tokarczuk. Upon discussing the consecutive works, a clear rationale was arrived at and elucidated based on which the said books had been selected as those representing what is the best in Polish literature. In her summary, the author concludes that Polish literature constitutes an inexhaustible source of new literary forms and in many aspects it is on a par with world literature.
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2022, 30, 2; 1-12
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Romantyczne science fiction. Przyszłość według Teodora Tripplina
Autorzy:
Mikołajczuk, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694954.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
przyszłość w literaturze
fantastyka naukowa
Księżyc
romantyzm
futurologia
future in literature
science fiction
Moon
romanticism
Sci-Fi
futures studies
Opis:
The present article aims to show the nineteenth century vision of the future in one of the first Polish science fiction novels, A Journey around the Moon (Podróż po Księżycu), written in 1858 by Teodor Tripplin. In the first (theoretical) part, the author characterizes the science fiction genre, highlighting a distinctive role of technological invention and scientific method, as well as locating the story in a future perspective. A concise description of the Polish science fiction genesis allows for relating Tripplin’s novel to a wider context and, hence, for considering it as a unique phenomenon in Polish literature. In the second part of the article, the author discusses Tripplin’s vision of the future, which is classified into three categories in the novel: 1) the future of technological inventions, 2) the future of medicine development, and 3) the future of society.
Celem niniejszego artykułu będzie zaprezentowanie XIX-wiecznej wizji przyszłości, ukazanej w jednej z pierwszych polskich powieści fantastycznonaukowych – Podróży po Księżycu (1858) autorstwa Teodora Tripplina (1812–1881). W pierwszej, teoretycznej części artykułu przedstawiony zostanie gatunek science fiction, ze szczególnym uwzględnieniem dystynktywnej roli wynalazku technologicznego, metody naukowej oraz osadzenia fabuły w realiach przyszłościowych. Skrótowe omówienie początków polskiej fantastyki naukowej pozwoli na osadzenie Podróż po Księżycu w szerszym kontekście, a co za tym idzie uznanie jej za ewenement w literaturze krajowej. W drugiej części artykułu skupiono się na ukazaniu wizji przyszłości, wykreowanej przez Teodora Tripplina w Podróży po Księżycu w podziale na trzy kategorie obecne w utworze 1) przyszłość wynalazków technologicznych, 2) przyszłość w rozwoju medycyny, 3) przyszłość społeczeństwa.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2019, 63, 2
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane francuskie teorie fantastyki a ich recepcja w Polsce
Autorzy:
Gadomska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080461.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
fantastic literature
trans-generic genre
speculative fiction
hesitation
ambiguity
fantastyka
gatunek transgenologiczny
literatury wyobrażeniowe
wahanie
dwu-/wieloznaczność
Opis:
Celem artykułu jest omówienie, w pierwszej jego części, najbardziej znanych francuskich teorii literatury fantastycznej, w części drugiej zaś pokazanie ich recepcji w Polsce. Przedstawiono zatem początki fantastyki francuskiej jako kontrowersyjnego gatunku transgenologicznego. Zaprezentowano następnie restrykcyjne próby definicji gatunku od lat pięćdziesiątych do siedemdziesiątych XX wieku we Francji (Castexa, Caillois, Vaxa, Todorova), a także późniejsze wysiłki krytyków (Andrevona) zmierzające do redefinicji gatunku i powrotu do jak najszerszego, transgenologicznego postrzegania fantastyki. Potem zilustrowano różnorodne próby interpretacji francuskich teorii w Polsce (na przykładzie prac Lema i Niziołek). W konkluzji podkreślono, że istnieje możliwość, by te dwa symultaniczne dyskursy krytyczne w Polsce, wywodzące się odpowiednio z tradycji polonistycznej i romanistycznej, definiujące fantastykę w sposób bardzo różny (ujęcie rozszerzone versus restrykcyjne), osiągnęły jednak konsensus dzięki ostatnim próbom reformy teorii fantastyki we Francji.
The purpose of this article is first to discuss the most well-known French theories of fantastic literature, and second, to describe their reception in Poland. The origins of the French fantastic as a controversial trans-generic genre are presented. Furthermore, the article examines the restrictive attempts to define the genre in the 1950s–1970s in France (by Castex, Caillois, Vax, Todorov), as well as the subsequent efforts of critics (Andrevon) to redefine the genre and return to the widest trans-generic perception of the fantastic. Then, it illustrates various attempts to interpret French theories in Poland (using the example of Lem’s and Niziołek’s works). The conclusion emphasizes that it is possible for these two simultaneous critical discourses, originating from the Polish and Romance tradition, respectively, and defining the fantastic in very different ways (the wider versus the restrictive approach), to reach a consensus in Poland, thanks to recent attempts to reform the theory of the fantastic in France.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2021, 9; 76-94
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warszawska legenda miejska w „Zwierciadlanej zagadce” Jadwigi Łuszczewskiej
Warsaw urban legend in Jadwiga Łuszczewska’s "Zwierciadlana zagadka"
Autorzy:
Sawicka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012579.pdf
Data publikacji:
2015-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
legenda miejska
bazyliszek
fantastyka
zwierciadło
urban legend
basilisk
fantasy
mirror
Opis:
Zwierciadlana zagadka (Mirror’s riddle) is the only science-fiction novel by Jadwiga Łuszczewska who is known primarily as an author of historical novels and improvisator. The present story uses the legend of the basilisk and the efforts to bring it back to life. Analysing Zwierciadlana zagadka through the prism of the urban legend, a phenomenon described in the literature and folklore research in the second half of the twentieth century, allows to read it as a record of the late nineteenth century fear of modern discoveries related to the sphere of human memory − capturing images in photography and on video tape.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2015, 5(8); 121-131
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Różnorodne formy apokalipsy w literaturze popularnej
Various forms of the apocalypse in popular literature
Autorzy:
Bartos, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11817471.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
apokalipsa
postapokalipsa
katastrofa
dystopia
popkultura
fantastyka
science fiction
apocalypse
post-apocalypse
disaster
popculture
fantasy
Opis:
The main objective of the paper is to discuss the theme of apocalypse and post-apocalypse used by popular literature creators. Four types of possible apocalypses will be analyzed and will be examinated, each with an example from literature. The sources of contemporary apocalypse and the consequences of introducing the theme into fantastic worlds will also be described. This theme is popular with creators and is also of great interest to the public, especially nowadays.
Źródło:
Annales Missiologici Posnanienses; 2021, 26; 27-40
1731-6170
Pojawia się w:
Annales Missiologici Posnanienses
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stereotypy i fantazje. Science fiction i psychologia
Stereotypes and Fantasies: Science Fiction and Psychology
Autorzy:
Leś, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1450132.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
fantastyka naukowa
psychologia
utopia
dyskurs naukowy w literaturze
science fiction
psychology
scientific discourse in literature
Opis:
W artykule poddano krytycznej analizie monografię Gavina Millera Science Fiction and Psychology (2020) i zaprezentowano własny punkt widzenia na problematykę sformułowaną w jej tytule. Zdaniem autora książka Millera zawiera inspirujący, wsparty wnikliwą lekturą klasycznej i najnowszej fantastyki naukowej przegląd interakcji między tymi dwiema dziedzinami ludzkiej aktywności, kulturowej i naukowej. Analizując obecność myślenia utopijnego jako podstawy metodologicznej rozważań Millera, autor artykułu wskazuje na nieustanne dążenie badacza do spełniania standardów dyskursu naukowego i metodologii naukowej.
The article presents a critical analysis of a monograph by Gavin Miller, Science Fiction and Psychology (2020), and offers a subjective reading of the book. The author of the article believes that Miller’s book presents an inspirational and thorough reading of the classical and contemporary science fiction which revises the interaction between two spheres of human activity, cultural and scientific. By analyzing the presence of utopian thinking which provides the groundwork for Miller’s considerations, the author notes that the scholar places great emphasis on scientific discourse and methodology.
Źródło:
Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2020, 17; 167-185
2082-9701
2720-0078
Pojawia się w:
Białostockie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropologiczne implikacje kategorii noc i ciemność w opowiadaniach fantastycznych
Anthropological implications of the categories of night and darkness in “fantastic” stories
Autorzy:
Ziółkowska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054751.pdf
Data publikacji:
2021-06-29
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
noc
ciemność
fantastyka
antropologia
night
dark
fantasy
anthropology
Opis:
W artykule zaprezentowano antropologiczne implikacje kategorii nocy i ciemności, które są obecne w opowiadaniach fantastycznych. Do literatury fantastycznej zalicza się między innymi gatunki takie jak horror, fantasy oraz science fiction. W każdym z nich występują kategorie nocy i ciemności i są ściśle związane z ich antropologicznym interpretowaniem w kulturze i społeczeństwie. Proces symbolizacji tych kategorii jest obecny w kulturze popularnej. Kulturowe konotacje w literaturze fantastycznej zasadzają się z jednej strony na naturalnym dla ludzi strachu przed nocą i ciemnością, z drugiej zaś na narracji zgodnej z kompetencjami kulturowymi i społecznymi odbiorców.
In her article, Magdalena Ziółkowska discusses the anthropological implications of the categories of night and darkness present in “fantastic” stories. Literature of the fantastic includes genres such as horror, fantasy and science fiction. In each of them there are categories of night and darkness and they are closely related to their anthropological interpretation in culture and society. The process of symbolizing these categories is present in popular culture. Cultural connotations in “fantastic” literature are based, on the one hand, on people’s natural fear of night and darkness, and, on the other, on narrative consistency with the cultural and social competences of the readers.
Źródło:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2021, 21, 1; 1-11
1506-5790
2353-9860
Pojawia się w:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poezja spekulatywna a fantastyka naukowa w poezji polskiej po 2010 roku. Próba ujęcia zjawiska
Autorzy:
Nowacka, Sonia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080454.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
science fiction poetry
speculative poetry
Polish poetry after 2010
poezja science fiction
poezja spekulatywna
poezja polska po 2010 roku
Opis:
Artykuł ma na celu naświetlenie zjawiska poezji science fiction oraz podjęcie próby charakteryzacji jej najważniejszych cech i wyróżników. Autorka zarysowuje różnice i podobieństwa między poezją SF funkcjonującą w obiegach anglosaskim oraz polskim, wskazując na odrębność rodzimej poezji względem tej pierwszej. Analizując definicje gatunkowe poezji spekulatywnej, umieszcza w ich ramach nowe tendencje obecne w polskiej literaturze i wskazuje szczególnie na zagadnienie kreacji świata przedstawionego.
This article highlights the phenomenon of science fiction poetry and attempts to characterize its most important and distinguishing features. The author outlines the differences and similarities between science fiction poetry in Anglo-Saxon and Polish circulation, pointing to the distinctiveness of Polish poetry from the former. Analyzing the genre definitions of speculative poetry, the author places these works within the new trends present in Polish literature, pointing in particular to the issue of the creation of the represented world.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2021, 9; 258-272
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozoficzne modele nieśmiertelności w fantastyce naukowej
Philosophical Models of Immortality in Science Fiction
Autorzy:
Wilczewska, Sylwia
Iwanicki, Marcin
Fischer, John Martin
Curl, Ruth
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488622.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
nieśmiertelność
filozoficzne modele nieśmiertelności
fantastyka naukowa
immortality
philosophical models of immortality
science fiction
Opis:
Fantastyka naukowa (ang. science fiction, w skrócie – SF) jest często przedstawiana jako gatunek literacki dobrze przystosowany do spekulacji filozoficznej. SF i filozofia dzielą zainteresowanie kwestią nieśmiertelności, a ich ujęcia tego tematu można zestawić i porównać. Proponujemy tutaj zarys taksonomii różnych modeli czy wizji nieśmiertelności oferowanych przez filozofów i autorów fantastyki naukowej. Po wskazaniu istotnych rozbieżności między tymi modelami przedstawiamy sugestię, że pewne problemy oraz wątpliwości wysuwane przez pisarzy SF i filozofów wynikają z pomieszania różnych modeli. Mamy nadzieję, że te porównania pokażą wstępnie, w jakim sensie można powiedzieć, że fantastyka naukowa funkcjonuje jako dyskurs filozoficzny.
Science fiction is often described as a literary genre well suited to philosophical speculation. SF and philosophy share a common interest in the question of immortality, and comparisons and contrasts can be made regarding their respective treatments of the theme. We propose here a sketch of a taxonomy of different models or pictures of immortality offered by philosophers and SF writers. After noting important difference in these models, we suggest that some problems and concerns expressed by philosophers and SF writers alike are the result of conflating different models. It is our hope that these comparisons provide a preliminary sense of the way SF can be said to function as philosophical discourse.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 2; 141-153
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od bajki (ludowej) do science fiction. Badania nad literaturą niewerystyczną na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu
Autorzy:
Brzostek, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080443.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Nicolaus Copernicus University
fantasy
literary studies
cultural studies
Uniwersytet Mikołaja Kopernika
fantastyka
literaturoznawstwo
kulturoznawstwo
Opis:
Artykuł zawiera historyczne i problemowe omówienie badań nad fantastyką i fantastycznością podejmowanych od lat sześćdziesiątych XX wieku na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Przedstawione zostały początki studiów nad literaturą niewerystyczną, obejmujące prace Artura Hutnikiewicza o Stefanie Grabińskim, Andrzeja Stoffa o Stanisławie Lemie oraz Jana Mirosława Kasjana o ludowej bajce magicznej. W trakcie omówienia rozwoju badań fantastyki podejmowanych przez kolejne pokolenia naukowców zaprezentowany został także zwrot w kierunku studiów kulturoznawczych, podejmujących między innymi zagadnienia związane z medioznawstwem, filmoznawstwem oraz komparatystyką literacko-kulturową i wzbogacających refleksję o zagadnienia związane z problematyką odbioru tekstów kultury, fandomem, grami cyfrowymi oraz nowymi mediami. Zwrot ten wyznacza nowe kierunki badań tudzież tendencje metodologiczne, wykraczające poza tradycję literaturoznawczą, która zainicjowała toruński namysł nad fantastyką.
This article encompasses a historical and problem-based review of research on fantasy and the fantastic undertaken since the 1960s at the Nicolaus Copernicus University in Toruń. It presents initial studies of non-veristic literature, so publications of Artur Hutnikiewicz on Stefan Grabiński, Andrzej Stoff on Stanisław Lem and Jan Mirosław Kasjan on the folk tale with magical components. While discussing the development of research on fantasy undertaken by next generations of scientists, the article also points to a shift in cultural studies, which started to undertake concepts such as media studies, film studies, literary and cultural comparative studies. This shift enriched the analyses with considerations on the reception of cultural texts, fandoms, digital games and the new media. It delineates new research directions and methodological tendencies that cross the borders of conventional literary studies that initiated the Toruń thought regarding fantasy.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2021, 9; 38-56
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie badania konstruktów dziewczęcości i kobiecości w fantastyce dla młodych dorosłych
Autorzy:
Kostecka, Weronika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080453.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
dziewczyna
fantastyka
feminizm
gender
kobieta
konstrukty kobiecości i dziewczęcości
girl
fantastic literature
feminism
woman
constructions of femininity and girlhood
Opis:
Celem artykułu jest zaprezentowanie stanu polskich badań nad kulturowymi obrazami kobiet i dziewcząt w literaturze fantastycznej dla młodych dorosłych. Kontekst rozważań stanowi przegląd prac badawczych dotyczących tej problematyki w twórczości literackiej dla młodzieży w ogóle oraz w prozie fantastycznej dla czytelników dorosłych. Fantastyka jest częstym wyborem czytelniczym młodych Polaków i Polek, dlatego przypuszczalnie odgrywa ona istotną rolę w transmisji wzorców kulturowych, także tych związanych z modelami genderowymi. Stąd kluczowa dla niniejszego tekstu teza, zgodnie z którą badanie tych literackich modeli jest równie istotne. W artykule pokazano, na czym skupiały się dotychczasowe rodzime analizy konstrukcji bohaterek utworów fantastycznych dostępnych na rodzimym rynku wydawniczym, kierowanych (wyłącznie lub między innymi) do młodych odbiorców, a także zaproponowano kierunek dalszych eksploracji badawczych.
This article aims at presenting the Polish state of research on cultural images of women and girls in fantasy literature for young recipients. The context of this analysis lies in the review of research papers on this issue regarding literature for children and youth as such as well as fantasy prose for adult readers. Fantasy is a frequent choice of young readers in Poland, which is probably why it plays an important role in transmitting cultural standards, also related to gender models. For this reason, the thesis for this article is of key importance, as is researching those literary models. The article shows the focus of domestic analyses to date that regarded the heroines of fantasy books available on the Polish market, addressed at (exclusively or not) young recipients. This publication also suggests the course of further research endeavours.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2021, 9; 197-215
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura lęku, literatura nadziei – przemiany wybranych kategorii katastrofizmu i postapokaliptyki na przełomie wieku XX i XXI
Autorzy:
Wierel, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607928.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
fantastic fiction
post-apocalyptic fiction
catastrophism
cosy catastrophe
new humanistic
fantastyka
katastrofizm
postapokalipsa
nowa humanistyka
Opis:
The motifs of catastrophe, end and apocalypse constitute the main construction points of this analysis and direct research attention to their use in fantastic works, with particular emphasis on its literary relationship with the works of the late 20th century and the beginning of the 21st century. To illustrate the changes that these motifs undergo, I will refer to concepts such as: fantasy, post-apocalyptic fantasy, catastrophism, cosy catastrophe, speculative fiction, or dark ecology and their literary and film accomplishments. The main way of thinking of the dissertation is to take into account the differences between catastrophic and post-apocalyptic creativity and to indicate the implications between these styles and their textual narratives. After the analysis and interpretation of the collected material, it can be noticed that the conventions characteristic of the turn of the 20th and 21st century, being an example of "blurred species" within science fiction, refer to the plot of the current discourses in the field of the new humanities, affirmative humanities or humanities involved in fundamental issues for the humanities themselves, such as human, life, humanity, non-human.
Głównym celem rozprawy jest wskazanie ewolucji i zróżnicowania strategii narracyjnej w obrębie fantastyki naukowej, ze szczególnym uwzględnieniem twórczości, którą można zakwalifikować jako cosy catastrophe, speculative fiction, dystopia postapokaliptyczna czy ekotopia, wraz z przykładami literackimi i filmowymi. Motywy  katastrofy, końca i apokalipsy stanowią główne punkty konstrukcyjne niniejszej analizy i kierują uwagę na ich wykorzystanie w literaturze fantastycznej, szczególnie z końca wieku XX i początku wieku XXI. W celu zobrazowania przemian, jakim ulegają owe motywy,  przywołano pojęcia takie jak: fantastyka, fantastyka  postapokaliptyczna, katastrofizm, cosy catastrophe, speculative fiction. Odmiany te przedstawiono wraz z przykładami dzieł  przynależących do fantastyki naukowej. Wykorzystano narzędzia oferowane przez hermeneutykę oraz intuicjonizm. Po analizie i interpretacji zgromadzonego materiału zauważono, iż konwencje charakterystyczne dla „gatunków zmąconych” z przełomu wieku XX i XXI są podobne pod względem konstrukcji fabuły do aktualnych dyskursów prowadzonych w obszarze nowej humanistyki, humanistyki afirmatywnej czy humanistyki zaangażowanej w kwestie podstawowe dla całej dziedziny, takie jak zdefiniowanie pojęć: człowiek, życie, człowieczeństwo, nie-człowiek. Konwencje katastroficzna i postapokaliptyczna, które bazują na perspektywie stworzenia rzeczywistości odmiennej od tej sprzed katastrofy, uruchamiają obszary wiedzy z dziedziny antropologii kultury, socjologii czy psychologii w celu interpretacji tematów istotnych dla paradygmatów nowej humanistyki końca XX i początków XXI wieku. Zarysowują pejzaż intelektualny i emocjonalny czasu przełomu.</>
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2018, 36, 2
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Po co fantastyka? Kilka uwag na marginesie lektur dawnych i współczesnych
Why speculative fiction? A few side notes on former and contemporary readings
Autorzy:
Gemra, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041864.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
speculative fiction
inspiration
stereotype
imagination
metaphor of reality
Opis:
Works of speculative fiction are among the most often chosen cultural texts. Article indicates several possible reasons of their popularity, such as breaking stereotypes and thinking patterns, inspirations for new solutions, tales of traditional values, chances to immerse in the world of imagination. Dressing an attractive “costume” and speaking an understandable “language”, speculative fiction tells about matters important to the audience. It helps not only to “get away” from reality, but also to reconcile to it and to shape it.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2016, 28; 139-153
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Le fantastique à la belge. L’ambiguïté dans La Mort du juste de Jean-Pierre Bours
Autorzy:
Gadomska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083301.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
fantastic literature
Jean-Pierre Bours
Belgian uncanny
ambiguity
ellipsis
fantastyka
belgijska szkoła niezwykłości
niejednoznaczność
elipsa
Opis:
The aim of this article is to present the fantastic literature of J.-P. Bours, one of the least known representatives of the Belgian uncanny. His oeuvre is remarkably rich: Bours practices all the subgenres of the fantastic and remains a master of the short form. In this article, I analyze the distinct characteristic of this fantastic literature: ambiguity. In order to produce this effect, the writer uses a vast array of techniques (like the unsaid and ellipsis), as shown in La Mort du juste.
Celem artykułu jest przedstawienie fantastyki J.-P. Bours’a, jednego z najmniej znanych reprezentantów belgijskiej szkoły niezwykłości. Dzieło pisarza wyróżnia się niezwykłym bogactwem: Bours praktykuje wszystkie podgatunki fantastyki pozostając prawdziwym mistrzem krótkiej formy. W moim artykule, analizuję charakterystyczną cechę jego fantastyki: niejednoznaczność. Aby osiągnąć ten efekt, pisarz posługuje się całą gamą technik (m.in. niedopowiedzeniem, elipsą) co ukazuję w La Mort du juste.
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2018, 4; 497-506
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O „możliwości” w konwencji science fiction (na przykładzie prozy Stanisława Lema)
On „Possibility” in the Science Fiction Convention (On the Example of Stanisław Lems Fiction)
Autorzy:
Pater, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933568.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
fantastyka naukowa
światy możliwe
Stanisław Lem
science fiction
possible worlds
Opis:
The category of “possibility” is constitutive for the science fiction convention, and for concepts worked out by the theory of possible worlds (such as: actual world and possible worlds, availability, completeness, non-contradiction, trans-world identification or a universe of worlds) are here more useful for describing the created reality than in other types of literature. Hence, in Part I of the article the author reviews the rules for building the presented world in science fiction literature in connection with basic assumptions of the conception of possible worlds. Part II is devoted to a classification of Stanisław Lem's fiction made from the point of view of the theory of possible worlds. In the discussed works the author distinguishes six groups of works exploring the category of “possibility” in various ways. Possible worlds, presented and not presented, co-existing worlds, impossible worlds, worlds possible as texts, worlds possible as literary motifs – are the six types of the created possible worlds in Stanisław Lem's works.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 1; 33-59
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badanie subkultur w Internecie na przykładzie społecznego świata fantastyki
Examination of subcultures on the Internet as an example of the social world of fantasy
Autorzy:
Kaszkowiak, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/472780.pdf
Data publikacji:
2017-06-01
Wydawca:
Collegium Witelona Uczelnia Państwowa
Tematy:
fantastyka
fandom
fani
świat społeczny.
speculative fiction
fans
Opis:
Artykuł jest krytyką pojęcia subkultury. W części pierwszej, poświęconej zagadnieniom teoretycznym, autor wychodzi od wymienienia zagrożeń intelektualnych wynikających ze stosowania terminu „subkultura”, a następnie proponuje wprowadzenie w jego miejsce teorii społecznych światów. Jednocześnie omawia naturę badanej społeczność i to, w jaki sposób wpisuje się ona w stosowany przez niego aparat teoretyczny. Drugą połowę artykułu autor przeznacza na analizę internetowych wypowiedzi fanów na temat ich fandomu. Tekst kończy stwierdzenie, że teoria społecznych światów lepiej odpowiada na potrzeby badawcze niż termin subkultura oraz wyraża nadzieję, że może przyczynić się do głębszego poznania rzeczywistości społecznej
This paper constitutes a critical approach to the concept of subculture. In the first part, which is devoted to theoretical issues, the author lists the intellectual threats arising from the use of the term ‘subculture’ and suggests introducing ‘the theory of social worlds’ instead. At the same time, he discusses the nature of the studied community and how it fits in his theoretical apparatus. The second part of this paper is devoted to the analysis of online discussions conducted by fans about their fandom. The conclusion of this paper is that ‘the theory of social worlds’ is more adequate in this particular context than the term ‘subculture’ and it may contribute to a broader understanding of the social reality
Źródło:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy; 2017, 2, 23
1896-8333
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Historie przyszłości” Mickiewicza i kwestia dystopii
Mickiewicz’s “A History of the Future” and the question of dystopia
Autorzy:
Fiećko, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013670.pdf
Data publikacji:
2014-06-02
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Adam Mickiewicz
romantyzm
antyutopia
dystopia
historiozofia
fantastyka naukowa
fikcja polityczna
Romanticism
anti-utopia
historosophy
science fiction
political fiction
Opis:
The author aims to identify elements of dystopia in three unfinished manuscripts by Mickiewicz which were published in one volume entitled A History of the Future. The article first examines the terminological difficulties associated with differentiating between the notions of “anti-utopia” and “dystopia”. It then proceeds to discuss aprose work by Mickiewicz which exists only in the form of a summary written by Antoni Edward Odyniec, a friend of the poet. The analysis of Odyniec’s depiction leads to a conclusion that Mickiewicz was writing an innovative work according to the poetics of science fiction, a genre largely unknown at the time, a work which would predict the directions of Europe’s development in the areas of ethics, politics, civilization and technology. It is impossible, however, to determine the potential significance of dystopian factors in that work. The largest number of dystopian features was found in the second fragment of A History of the Future which describes the final stage of aPan-European revolution against monarchal order. The last fragment of A History of the Future, which predicts the course of a political coup in France, is connected in the present article not so much with the poetics of dystopia as with the genre of “political fiction”.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2014, 4(7); 333-344
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nauka, technika i akcja: O Kulturach wizualnych science fiction Pawła Frelika
Science, Technology, and Action: On the Visual Cultures of Science Fiction by Pawel Frelik
Autorzy:
Bromboszcz, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953909.pdf
Data publikacji:
2021-11-28
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
science fiction
fantastyka naukowa
sf
grafika komputerowa
concept art
Opis:
Zostajemy rzuceni w świat, w którym wyciska się krople potu ze ścierek służących do wycierania siebie, w dość gorącym, nerwowym świecie urbanistyki lub, choć każdy to odradza, na wszechogarniającej nas pustyni. Chodzi tutaj o jak najbardziej zamknięty i wielokrotnie zapętlony sposób racjonowania wody. Nawet nasze odchody przechodzą ten proces. W nie nazbyt odległej przyszłości możemy zostać skonfrontowani z daleko idącymi przeobrażeniami przyrody, wynikającymi z zaburzenia globalnego ekosystemu działalnością człowieka, antropogeniką. Zarysowany powyżej kontekst odnosi nas jednocześnie do filmu krótkometrażowego Wanuri Kahiu „Pumzi” z 2009 roku oraz do publikacji, która o tym filmie wspomina, bierze go za swój element zainteresowania, analizy.
Źródło:
Przegląd Krytyczny; 2021, 3, 2; 91-94
2657-8964
Pojawia się w:
Przegląd Krytyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O wyimku z prasowej dyskusji i autokomentarzu do „Astronautów Stanisława Lema (z historii kształtowania się w Polsce teorii literatury fantastycznonaukowej po drugiej wojnie światowej)
Autorzy:
Mazurkiewicz, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080463.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Astronauci
Stanisław Lem
krytyka literacka
Nowa Kultura
fantastyka naukowa
The Astronauts
literary criticism
science fiction
Opis:
Artykuł poświęcony jest dwugłosowi o powieści Stanisława Lema „Astronauci" (1951), który został zamieszczony na łamach periodyku „Nowa Kultura”. Uczestnikami dyskusji byli: Zofia Woźnicka, Ludwik Grzeniewski i Stanisław Lem, będący zarazem polemistą krytyków, jak i komentatorem własnej powieści. Dyskusja ta jest jedną z najwcześniejszych po wojnie (a z pewnością najbardziej rozbudowaną) prób eksplikacji postulowanych wobec fantastyki naukowej zobowiązań – zarówno estetycznych, jak i pozaartystycznych. Werbalizacja oczekiwań w stosunku do opowieści o „świecie Jutra” pozwala na rekonstrukcję ówczesnej – dość nikłej – świadomości genologicznej i sposobów „oswojenia” nowego w kulturze powojennej zjawiska literackiego. Omówione w szkicu głosy krytyczne dotyczące powieści Lema można traktować jako świadectwa kształtowania się teoretycznej świadomości genologicznej: zarówno krytyki literackiej, jak i samego pisarza.
The article focuses on the discussion between Zofia Woźnicka, Ludwik Grzeniewski and Stanislaw Lem concerning his "The Astronauts" (1951), which was published in the Nowa Kultura [the New Culture] periodical. The author of the novel was both the commentator of his own work, as well as the polemist towards the critics. This discussion in one of the earliest attempts after the war (and definitely the most elaborate one) to explain the expectations of the science fiction – both aesthetic and non-artistic ones. These verbalized expectations of the “story of Tomorrow” allow the reconstruction of the contemporary genological awareness – which was quite faint – and the ways of “taming” the new literary phenomenon in the post-war culture. Critical approaches discussed in the article concerning Lem’s novel can be treated as the proof that the awareness of genological theory begun to develop. This relates both to the literary criticism and the author himself.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2021, 9; 19-37
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Futurology and utopia in Bolesław Pruss short story “Phantoms”
Futurologia i utopia w „Widziadłach” Bolesława Prusa
Autorzy:
Barski, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087929.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature at the turn of the 19th century
realism
futurology
utopia
Bolesław Prus (1847–1912)
futurologia
pozytywizm
Bolesław Prus
fantastyka
Opis:
This article examines Bolesław Prus's use of futurology and utopia in his short story Phantoms (Widziadła). A closer look at the story's images and their sequence not only gives us an insight into the author's philosophy of history but also reveals a utopian vision which can hardly be squared with the realism of his previous work. Thus ‘Widziadła’, written in 1911, can be seen as an important piece of evidence of a change in the writer's beliefs and worldview. It was at that late stage of his life that Prus, a hard-nosed realist and critic of the Romantics, turned into an impassioned idealist who, disillusioned with the world around him, sought refuge in literature. It was to be, however, a fiction like ‘Widziadła’, looking beyond the conventions of realism, unashamedly eclectic and visionary.
Źródło:
Ruch Literacki; 2020, 2; 115-128
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Fantastic as the Unconcealment of Truth in Debora Vogel’s Work
Fantastyczność jako nieskrytość prawdy w twórczości Debory Vogel
Autorzy:
Lyubas, Anastasiya
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033734.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
fantastyka
pomysłowość
rzeczowość
fantazja
prostota
nowoczesność
projektowanie
poezja
the fantastic
ingenuity
matter-of-factness
phantasm
simplicity
modernity
design
poetry
Opis:
This essay examines the notion of the fantastic in Debora Vogel’s work. I argue that the fantastic for Vogel is simultaneously a novel artistic form and a form of life, as well as a singular use of language; it is both a “trait” of modernity and thinking of modernity. The fantastic is analyzed as a key term in the author’s understanding of modern design of space and objects through discussions of “Dwelling in its Psychic and Social Function” (1932), the critic’s essay on lived space. I demonstrate that Vogel’s reflections and theorizing of the fantastic are not necessarily aimed at the development of pure theory and concepts but rather at the performance of the fantastic in the author’s own theory-praxis through the lens of Vogel’s essay on poetics, “White Words in Poetry” (1930). The essay discusses various types of the fantastic which finds itself between matter-of-factness and phantasm: the fantastic of ingenuity, the fantastic of asymmetry, the fantastic of color, and the fantastic of simplicity. All of these different types set forth the unconcealment of truth.
Artykuł poświęcony jest pojęciu tego co fantastyczne w twórczości Debory Vogel. Staram się uzasadnić, że fantastyka według Vogel jest jednocześnie nową postacią sztuki, nową formą życia i szczególnym użyciem języka; jest ona zarówno „znakiem” nowoczesności, jak myślenia o niej. Fantastyka stanowi kluczowy termin w eseju Vogel „Mieszkanie w swej funkcji społecznej i psychicznej” (1932), poświęconym nowoczesnemu projektowaniu wnętrz i przedmiotów. Refleksja Debory Vogel dotycząca fantastyki nie jest nakierowana na wykształcenie pełnej teorii i aparatu pojęciowego, lecz raczej na rozgrywanie tego co fantastyczne we własnej autorskiej teorio-praktyce, zgodnie z założeniami eseju „Białe słowa w poezji” (1930). W eseju tym Vogel omawia różne typy fantastyki, sytuujące się pomiędzy fantazją a rzeczowością: fantastykę pomysłowości, fantastykę asymetrii, fantastykę koloru, fantastykę prostoty. We wszystkich tych typach dokonuje się odsłonięcie prawdy.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 2020, 36; 29-39
0208-6107
2353-9631
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Słowiański kryminał”? – na tropie nowego podgatunku slavic fantasy
“Slavic crime fiction”? – on the trail of a new sub-genre of Slavic fantasy
Autorzy:
Mikinka, Aleksandra Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231113.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
słowiańska fantastyka
retelling
słowiański kryminał
fantasy
mitologia słowiańska
Slavic fantasy
Slavic crime fiction
Slavic mythology
Opis:
W artykule przedstawiono wybrane teksty literackie wydane w ciągu ostatniego dziesięciolecia, starając się odpowiedzieć na pytanie o punkty styczne między fantastyką a kryminałem oraz o to, czy można już mówić o nowym podgatunku: „słowiańskim kryminale”. Punktem wyjścia w analizach i interpretacjach utworów było założenie, iż tendencja do eksperymentowania w literaturze przybrała na sile po 2000 roku w ramach postmodernistycznych gier i zabaw tekstem na osi autor – czytelnik. W wyniku kolejnych przekształceń dokonujących się w ciągu ostatnich dziesięcioleci zarówno fantastyka, jak i kryminał zmierzały coraz bardziej w stronę synkretyzmu gatunkowego, stosując wzajemne intertekstualne nawiązania, przenikania swoich motywów, tematów i wątków. W artykule posiłkowano się ustaleniami z zakresu komparatystyki i intertekstualności.
Contemporary authors have decided to combine the two most popular genres of the 20th and 21st centuries – crime fiction and fantasy – in one novel (or a novel series). The tendency for such experimentation became stronger after the year 2000 as part of postmodern games and having fun with texts as well as on the author-reader axis. As a result of following transformations taking place over the last decades, both fantasy and crime fiction have moved successfully closer towards genre syncretism, taking advantage of mutual intertextual references, permeating their motives, themes, and threads. In the article, we try to answer the question of what are the points of contact between these two seemingly distant literary genres. We analyze two works, assigned to a completely new sub-genre: Slavic crime fiction. What makes them "Slavic"? Why is this sub-genre becoming more and more popular?
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2023, 66, 1; 383-401
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dlaczego czytamy fantastykę. Rozważania o prawdzie na przykładzie prozy Jacka Dukaja
Why We Read Fantasy. Deliberations on Truth on the Example of Jacek Dukajs Fiction
Autorzy:
Pięta, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1944402.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Jacek Dukaj
fantastyka
prawda w literaturze
fantasy
truth in literature
Opis:
The article presents social functions of various types of fantasy with special emphasis on science fiction on the example of Jacek Dukaj's texts. In her deliberations the author first of all focuses on the pragmatic dimension of the truth of the very fantasy literature and the truth whose carrier the text is. The first of the mentioned aspects is realized when the text gives the recipient a feeling of being rooted in the cultural tradition, stabilizes his sense of identity, and is a reply to his need of safety and esthetic pleasure. The latter one, in turn, is revealed on the level of literary imaging when the fictitious worlds created by the author illustrate the contemporary man's problems, visualize his latent fears, and at the same time show how they can be coped with.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2009, 57, 1; 73-84
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postmodernistyczna powieść w oczach szkolnego polonisty
Postmodern novel in the eyes of high school Polish literature teacher
Autorzy:
Kajtoch, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1374188.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Jerzy Sosnowski
Apokryf Agłai
polska powieść
współczesna literatura polska
teoria powieści
fantastyka naukowa
banalizm
powieść sensacyjna
powieść o miłości
Opis:
The article is an analysis of the well-known and popular novel by Jerzy Sosnowski – “Apocrypha of Aglaya”. Although the problem of the unusual complexity of the story and the mystery of the sense within it is usually raised, the author of the article believes that the work can be examined with simple analytical tools, without resorting to analytical instruments more complex than those used at school. Obviously “Apocrypha of Aglaya” draws on various traditions and conventions, but it is generally based on known plot patterns. However, it is original and valuable, it contains important statements about the modern condition of man, without ceasing to be a romance and a thriller. The article is methodologically structuralist and opposes postmodern research trends.
Źródło:
Przegląd Wschodnioeuropejski; 2020, XI, 2; 287-301
2081-1128
Pojawia się w:
Przegląd Wschodnioeuropejski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obcy jako komuniści
Aliens as Communists
Autorzy:
Czajka, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057304.pdf
Data publikacji:
2022-06-12
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
antykomunizm w kinie
fantastyka naukowa z lat 50.
druga czerwona panika
komunizm a cywilizacje pozaziemskie
Juan Posadas
anti-communism in cinema
science fiction from the 1950s
the second red scare
communism and extraterrestrial civilizations
Opis:
Filmy o inwazji kosmicznych obcych na Ziemię były fenomenem amerykańskiej kultury popularnej lat 50. Wśród nich znalazły się takie tytuły, jak: Inwazja porywaczy ciał; Dzień, w którym zatrzymała się Ziemia; Latające talerze, Wojna światów. Ten popularny podgatunek filmów fantastyki naukowej został bardzo mocno naznaczony przez atmosferę zimnowojennych konfliktów politycznych, a zjawisko „drugiej czerwonej paniki” dotknęło także branżę filmową. Kontekst historyczny sprzyja politycznym interpretacjom tych popularnych filmów. Jedna z tych interpretacji postrzega inwazję istot pozaziemskich jako metaforyczną przestrogę przed zagrożeniem komunizmu. Obcy z kosmosu są w takim przypadku jedynie ucieleśnieniem lęków dręczących amerykańskie społeczeństwo. Zadaniem artykułu jest przeprowadzenie porównawczej analizy treści wybranych filmów w celu potwierdzenia zasadności ich antykomunistycznej interpretacji.
Movies about the invasion of space aliens on Earth were a phenomenon of American popular culture in the 1950s. Among them were such films as Invasion of the Body Snatchers, The Day the Earth Stood Still, Earth vs. the Flying Saucers, and The War of the Worlds. This popular science fiction sub-genre was heavily influenced by the atmosphere of Cold War political conflicts, and the film industry was also hit by the “second red scare” phenomenon. The historical context favors the political interpretations of these popular films. One of these interpretations sees the invasion of extraterrestrials as a metaphorical warning against the threat of communism. In this case, Aliens from outer space are only an embodiment of the fears plaguing the American society. The article aims to conduct a comparative analysis of the content of selected films to confirm the legitimacy of their anti-communist interpretation.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2022, 37, 2; 201-222
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Magia, miłość, miasto. Prolegomena do źródeł popularności urban fantasy
Magic, Love and the City. Foreword to Sources of Urban Fantasy Popularity
Autorzy:
Szymczak-Maciejczyk, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20440054.pdf
Data publikacji:
2023-03-13
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
fantastyka miejska
romans paranormalny
Ilona Andrews
miejskość
kryminał
urban fantasy
paranormal romance
urbanity
decetive story
Opis:
The urban fantasy genre is currently receiving increasing attention from audiences and researchers. One of the factors contributing to this is the growing reception of fantasy per se. This is also due to the recent phenomenon of paranormal romance, from which – to some extent – urban fantasy is growing and emulating. The combination of fantasy, detective and romance plots and the emphasis on urbanity allows the use of a variety of pop culture tropes and motifs. In this article, I point to these several reasons for the growing popularity of urban fantasy
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2022, 32, 1; 87-102
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanisław Lem i biologiczna wzniosłość. Biologia, technologia, fantastyka naukowa
Stanislaw Lem and the Biological Sublime. Biology, Technology, Science Fiction
Autorzy:
Gomel, Elana
Tokarski, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/520078.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Ośrodek Badawczy Facta Ficta
Tematy:
Stanislaw Lem
science fiction
Solaris
Eden
Fiasco
Darkness and Mildew
Ijon Tichy
the sublime
the biological sublime
Opis:
This article introduces the concept of the biological sublime and argues that it is central to Stanislaw Lem’s science-fictional poetics. The biological sublime is an aesthetic reaction to the monstrous body conceptualized in terms derived from the aesthetic theories of Burke, Kant, Lyotard, and Barthes. This reaction fuses attraction and repulsion, awe and horror. It transcends the moral calculus of good and evil but has profound ethical implications as it grapples with the concept of the “totally Other” beyond human understanding. The article discusses the visual poetics of Lem’s major novels Solaris, Eden, and Fiasco, alongside lesser-known works such as the story Darkness and Mildew and the Twenty-second Voyage of Ijon Tichy. It suggests that Lem’s deployment of the biological sublime offers important clues to understanding our ambivalent relationship with biotechnology and our perennial fascination with monster movies.
Źródło:
Creatio Fantastica; 2018, 2(59); 57-68
2300-2514
Pojawia się w:
Creatio Fantastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przez maszynę do Boga. Transhumanistyczne koncepcje w „Perfekcyjnej niedoskonałości”
Through machine to God. Transhumanism in “Perfekcyjna niedoskonałość” (“Perfect Imperfection”) by Jacek Dukaj
Autorzy:
Atłas-Leśniewicz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942809.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Dukaj
transhumanizm
„Perfekcyjna niedoskonałość”
sztuczna inteligencja
fantastyka naukowa
trans-humanism
perfect imperfection
artificial intelligence
science fiction
Opis:
Tekst zawiera analizę odniesień do nurtu myślowego zwanego transhumanizmem występujących w utworze Jacka Dukaja „Perfekcyjna niedoskonałość”. Autorka opisuje pokrótce najważniejsze odmiany nurtu, a następnie przedstawia zawarte w powieści transhumanistyczne koncepcje, począwszy od przewidywanych zmian w hierarchii społecznej, metodach edukacji i relacjach rodzinnych, jak również zmian w biologicznych aspektach człowieczeństwa, aż momentu, w którym zwykły (nieulepszony) człowiek pozostaje daleko w tyle za sztucznymi inteligencjami. Autorka zwraca także uwagę na współczesne koncepcje, które znalazły odbicie w powieściowej rzeczywistości, takie jak postgenderyzm oraz na zagrożenia związane z tak daleko posuniętymi zmianami w społeczeństwie i systemie rządów. Pracę zamykają rozważania nad koncepcją Inkluzji Ultymatywnej, stanowiącej możliwy do osiągnięcia punkt rozwoju dający boski status w naszym wszechświecie.
The text analysis the school of thought called trans-humanism as represented in the novel by Jacek Dukaj “Perfekcyjna niedoskonałość” (Perfect Imperfection). In the first part, the author briefly describes its variations, such as bioethical abolitionism, immortalism and singularitarianism. Moving on to the substance of the novel, the author presents trans-humanist concepts present within it, starting with the anticipated changes in the social hierarchy, methods of education and family relationships, as well as changes in biological aspects of humanity, to the point where ordinary (unimproved) man is left far behind artificial intelligence. The author also points out contemporary concepts that are reflected in the fictional reality, such as post-genderism and risks associated with significant changes in society and system of government. The work concludes with a discussion on the concept of Ultimative Inclusion, which is an achievable stage of development guaranteeing a divine status in our universe.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2015, 04
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fantastyka naukowa w polskim piśmiennictwie krytycznofilmowym przełomu lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku
Science fiction in Polish film journalism at the turn of the 1950s and 1960s
Autorzy:
Dudziński, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047440.pdf
Data publikacji:
2021-03-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
science fiction
Polish People’s Republic
film criticism
reception
Opis:
The article is devoted to the Polish reception of science-fiction cinema; the statements of film critics from 1956–1965 were analysed. During this period, science fiction, previously absent from the screens of Polish cinemas for ideological and censorship reasons, returned to the repertoire and became the subject of press discussions and reviews. The analysis of articles devoted to this genre and published at the time allows reconstruction of the cultural context in which science-fiction productions operated. The article consists of three main parts. In the first of these, the author describes which science fiction films were present in Polish cinemas at the turn of the 1950s and 1960s. In the second part, he analyses press statements devoted to the history and aesthetics of the genre. The subject under consideration in the third part is the reception of two productions, which at the time enjoyed the greatest interest from contemporary critics: Godzilla (Gojira, 1954, dir. Ishirō Honda) and The Silent Star (Der schweigende Stern 1960, dir. Kurt Maetzig).
Źródło:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2020, 28, 37; 99-125
1731-450X
Pojawia się w:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pomieszanie języków i pierwszy kontakt. O językach sztucznych w fantastyce naukowej
Mixing up languages and first encounter. On constructed languages in science fiction
Autorzy:
Leś, Mariusz M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2118476.pdf
Data publikacji:
2013-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
fantastyka naukowa
języki sztuczne
języki fikcyjne
narracja
science fiction
constructed languages
fictional languages
narratology
Opis:
The author of the article discusses a special manner of existence of constructed languages created within the boundaries of science fiction. The subject matter occupies a special place in the general theory and practice of science fiction within the frames of the confrontation of languages and modification of the existing linguistic systems. The article contains a brief outline of constructed languages categorization, in the background of which selected science fiction works focused on language communication, as well as the presentation of two most popular fantasy systems – L'aadan and Klingon.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2013, 13; 159-185
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O (nieco zapomnianym) mistrzu fantastyki. Sprawozdanie z konferencji Niekończący się Michael Ende – sylwetka, sygnatura, strategie fantastyczne (Kraków, 8 listopada 2019 roku)
Autorzy:
Pielorz, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080440.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Michael Ende
conference
children’s and youth literature
fantasy
Michael Ende,
konferencja
literatura dziecięca i młodzieżowa
fantastyka
Opis:
Niniejszy tekst jest sprawozdaniem z konferencji Niekończący się Michael Ende – sylwetka, syg-natura, strategie fantastyczne, która odbyła się 8 listopada 2019 roku w Krakowie. Autorka przedstawia w nim wyznaczone przez organizatorów cele, z których najważniejszym wydaje się przypomnienie postaci oraz twórczości tego wybitnego, a jednocześnie nieco zapomnianego nad Wisłą klasyka literatury fantastycznej. Najwięcej uwagi poświęca przebiegowi konferencji, krótko omawiając wszystkie wygłoszone podczas sesji referaty. Zwraca uwagę na interdyscyplinarny charakter spotkania, wskazując ponadto możliwe kierunki poszerzenia refleksji dotyczącej twórczości niemieckiego pisarza wyznaczane przez przywoływaną literaturę przedmiotu.
The text summarizes the conference “The NeverEnding Michael Ende – profile, signature, fantasy strategies”, which took place on 8 November 2019 in Kraków. The author describes the organizers’ objectives, among which the main aim was to remind attendees of the profile and work of Michael Ende – a remarkable fantasy writer who is nowadays somewhat forgotten in Poland. The paper focuses in particular on the course of the conference, briefly summing up all the presentations and emphasizing the interdisciplinary nature of the meeting. Based on the critical studies and further source literature, the author indicates some potential ways in which the reception of Ende’s work could develop.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2021, 9; 332-339
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między fantastyką i aluzją. SOCIAL FICTION jako kryptopolityczny nurt polskiej literatury lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku
Between fantasy and allusion. SOCIAL FICTION as a crypto-politic trend in the Polish literature in 70s and 80s of the 20th Century
Autorzy:
Mazurkiewicz, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967411.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
This article focuses on Polish science fiction of the 70’s and 80’s in the 20th century. It seeks to present the way the writers used artistic strategies for creating the parable of the Polish political reality. The analyses of the vision of the presented world refer to the works by Janusz A. Zajdel, Wiktor Żwikiewicz, Marek Oramus and Edmund Wnuk-Lipiński.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2011, 14, 2
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mój awatar krzyczy jak ja. Współczesne realizacje motywu sobowtóra w kilku polskich tekstach fantastycznonaukowych
My Avatar Screams Like Me. Doppelgangers in Selected Polish Science Fiction Narratives
Autorzy:
Błaszkowska-Nawrocka, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097195.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
fantastyka naukowa
sobowtór
identyfikacja wyobrażeniowa
science fiction, doppelgänger, imaginary identification
science fiction
doppelgabge
doppelgänger
imaginary identification
Opis:
Celem tekstu jest przyjrzenie się kilku realizacjom motywu sobowtóra i ukazanie, w jaki sposób ta istniejąca w kulturze od wieków figura aktualizuje się w literaturze drugiej połowy XX wieku. Jaka jest relacja między tymi postaciami a tradycyjnie ujmowanymi doppelgängerami ukazującymi rozbicie i poczucie zagrożenia podmiotu? Czy zmiana, jaka zaszła w figurze sobowtóra, jest tylko powierzchowna, wynikająca z konieczności unowocześnienia wytartych motywów, czy też za taką modyfikacją postępuje również ewolucja przenoszonych znaczeń? Jako materiał badawczy posłużyły trzy polskie opowiadania fantastycznonaukowe, które powstały w obrębie różnych nurtów i w różnym czasie: “Holoman” Janusza Szablickiego i “Skasować drugie ja” Adama Hollanka oraz tekst “#Eudajmonia” Magdaleny Kucenty.
The aim of the article is to investigate selected instances of the doppelgänger literary motif and to present how that centuries-old figure actualizes itself in the literature of the second half of the 20th century. The text explores the following questions: how is the relationship between these characters and traditional doppelgängers used to show the subject’s disintegration and sense of danger? Is the change that occurred within the doppelgänger figure only a superficial modernization of an obsolete trope or rather a profound evolution of the meaning it conveys? My research focuses on three Polish science-fiction narratives, written in different times and within different paradigms: “Holoman” by Janusz Szablicki, “Skasować drugie ja” by Adam Hollanek and “#Eudajmonia” by Magdalena Kucenty.
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2021, 43; 297-311
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fantastyka i temat Holokaustu. Między wątpliwościami a funkcjonalnością konwencji fantastycznych
Fantasy and the subject of the Holocaust. Between the doubts and functionality of fantastic conventions
Autorzy:
Brzóstowicz-Klajn, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041894.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Fantasy
the concept of the fourth dimension
Holocaust literature
literature of doom
post-memory
Opis:
Starting with Jerzy Jarzębski’s opinion that the fantastic convention in contemporary literature fulfills the role of “artificial sense”, the Author analyzes selected works related to the subject of the Holocaust in order to check the functionality and artistic value of fantastic elements used there. She notes that fantasy helps writers express the experience of emptiness following a loss, strengthens the trauma related to the past, and emphasizes the literariness of the text, fulfilling the role of metafiction.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2016, 28; 101-119
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
L’élément aquatique dans les contes crépusculaires de Michel de Ghelderode
The Element of Water in the Dark Tales of Michel de Ghelderode
Żywioł wody w mrocznych opowieściach Michela de Ghelderode’a
Autorzy:
Bizek-Tatara, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900784.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Ghelderode
fantastyka
woda
przestrzeń
Bachelard
fantastic
water
space
Opis:
Zafascynowany mglistym i deszczowym pejzażem Belgii Michel de Ghelderode czyni z wody ważny element świata przedstawionego w zbiorze opowiadań fantastycznych Czary (1941). Rola, jaką ów żywioł odgrywa w strukturze przestrzennej, nie jest jedynie zdobnicza i mimetyczna, ale przede wszystkim symboliczna i konstruktywna: przestrzeń wodna, złowroga i mroczna, sprzyja pojawianiu się zjawisk nadprzyrodzonych, generuje halucynacje oraz wprowadza atmosferę strachu i grozy. Podobnie jak w poetyce G. Bachelarda, posiada ambiwalentną naturę: jest siłą jednocześnie demiurgiczną i destrukcyjną, życiodajną i śmiercionośną. Połączona sekretną więzią z siłami nadprzyrodzonymi, woda staje się ważnym i charakterystycznym elementem kompozycyjnym mrocznych opowieści tego pisarza.
Michel de Ghelderode, fascinated by the misty and rainy landscape of Belgium,  makes of water an important element of the world presented in the collection of fantastic short stories Sortilèges (1941). The role that this element plays in the spatial structure is not only decorative and mimetic, but mainly symbolic and meaningful: sinister and dark water space conducive to the manifestations of a fantastic phenomenon, produces hallucinations and provides atmosphere of fear and terror. As in G. Bachelard, water has an ambivalent nature: it is a force both demiurge and destructive, life-giving and deadly. Combined secret relationship with supernatural, water becomes an important and distinctive compositional element of dark stories of this writer.
Fasciné par l’improbable géographie de brume et de pluie de la Belgique, M. de Ghelderode fait de l’eau un élément important de l’univers crépusculaire de ses contes fantastiques, publiés dans le recueil Sortilčges (1941). La fonction qu’il lui octroie n’est pas seulement ornementale et référentielle, mais avant tout fonctionnelle et significative : l’espace aquatique, sinistre et hostile, est propice au surgissement des forces maléfiques et devient générateur d’hallucinations et d’angoisses. Dans ses récits, comme dans la poétique de G. Bachelard, l’eau est une matičre primaire ambivalente et contradictoire : elle est ŕ la fois une force créatrice et destructive, démiurgique et thanatomorphe. Lié intrinsčquement au surnaturel, l’élément aquatique constitue une composante essentielle et caractéristique de la charpente des contes fantastiques ghelderodiens.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 5; 149-164
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Extraordinary Feminine Nature in Anne Richter’s Fantastic Stories
Niezwykłość kobiecej natury w opowiadaniach fantastycznych Anne Richter
Autorzy:
Loska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366551.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Anne Richter
women’s fantastic
the motif of metamorphosis
extraordinariness
women’s nature
womanhood
fantastyka kobieca
motyw metamorfozy
niezwykłość
natura kobieca
kobiecość
Opis:
The objective of this article is to examine how the classic fantastic motif of metamorphosis is used by Anne Richter, a Belgian writer and theorist of women’s fantastic, not only to arouse fear in the reader but also to raise women’s issues, particularly marriage. Using studies by fantastic literature theorists (including Labbé, Millet, Malrieu, Prince and Richter), as well as feminist critique texts (Cixous, de Beauvoir, Kristeva), the author analyses the motif of metamorphosis in two of Richter’s stories – Sul passo dell’Arno [Over the Arno Pass] and Un sommeil de plante [The Sleep of Plants] – showing the interweaving of classic elements of a fantastic work with the “extraordinary nature of women” and their womanhood.
Celem niniejszego artykułu jest zbadanie, w jaki sposób klasyczny motyw fantastyczny metamorfozy jest wykorzystany przez Anne Richter, belgijską pisarkę i teoretyczkę fantastyki kobiecej, nie tylko do wzbudzenia strachu u czytelnika, ale także do poruszenia tematyki kobiecej, w szczególności małżeństwa. Korzystając z opracowań teoretyków literatury fantastycznej (m.in. Labbé, Millet, Malrieu, Prince, Richter) oraz tekstów krytyki feministycznej (Cixous, de Beauvoir, Kristeva), autorka artykułu poddaje analizie motyw metamorfozy w Sul passo dell’Arno i Un sommeil de plante – dwóch opowiadaniach Richter, wskazując przeplatanie się klasycznych elementów utworu fantastycznego z „niezwykłą naturą kobiety” i jej kobiecością.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2020, 38, 2; 225-236
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Siódma przechadzka po lesie fikcji. O książce „Między światami” Piotra Stasiewicza i badaniach nad fantastyką po zwrocie postmodernistycznym
The Seventh Walk in a Fictional Wood. Notes on Piotr Stasiewicz’s book „Between Worlds” and Postmodern Fantasy Studies
Autorzy:
Maj, Krzysztof M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1202426.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Ośrodek Badawczy Facta Ficta
Tematy:
postmodernism in fantasy
literary theory
intertextuality
Opis:
Reviewed book: Piotr Stasiewicz, Między światami. Intertekstualność i postmodernizm w literaturze fantasy, Białystok Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku 2016, ISBN 978-83-7431-494-7
Źródło:
Creatio Fantastica; 2018, 1(58); 191-212
2300-2514
Pojawia się w:
Creatio Fantastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fizyczne i społeczno-kulturowe rany bohaterek współczesnej fantastyki młodzieżowej w świetle feminizmu korporalnego
Physical and Socio-cultural Wounds of the Heroines of Contemporary Young Adult Fantasy in the Light of Corporeal Feminism
Autorzy:
Kostecka, Weronika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26056491.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
ciało
emancypacja
fantastyka młodzieżowa
kobieta
okalecznie
rana
body
emancipation
young adult fantasy
woman
mutilation
wound
Opis:
Przedmiotem artykułu jest zranione ciało bohaterek fantastyki młodzieżowej rozumiane jako konstrukt społeczno-kulturowy i element kobiecej tożsamości. Odnosząc się do kluczowych założeń feminizmu korporalnego (w ujęciu m.in. Elizabeth Grosz, Ewy Hyży i Moniki Świerkosz), autorka analizuje trzy cykle powieściowe: Lustrzannę Christelle Dabos, Cień i kość Leigh Bardugo oraz Klejnot Amy Ewing. Bada, w jakiej mierze ciało bohaterek determinuje ich miejsce w społecznej hierarchii, w jaki sposób doświadczają one świata poprzez ciało oraz czy posiadają swoje ciała w sensie kulturowym, społecznym i politycznym. Wskazuje na wagę męki ciał protagonistek jako obligatoryjnej drogi do kobiecej emancypacji.
The subject of the article is the wounded body of heroines of young adult fantasy, understood as a socio-cultural construction and an element of female identity. By referring to the key assumptions of corporeal feminism (represented, for example, by Elizabeth Grosz, Ewa Hyży, and Monika Świerkosz), I analyze three novel series: The Mirror Visitor by Christelle Dabos, Shadow and Bone by Leigh Bardugo, and The Jewel by Amy Ewing. I examine how the heroines’ bodies determine their place in the social hierarchy, how the heroines experience the world through their bodies, and whether they own their bodies in a cultural, social, and political sense. I point to the importance of tormenting the protagonists’ bodies as an obligatory way to female emancipation.
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2023, 46; 113-130
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La bibliotcca inesistente: qualche esempio di fantastico non classilicabile, da Borges a Calvino a Landolfi, sulla scia di Stanisław Lem
Nieistniejąca biblioteka. Przykłady nieoznaczonej fantastyczności wedle koncepcji Stanisława Lema u Borgesa, Calvino i Landolfiego
Autorzy:
Groggia, Francesco
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954780.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Lem
fantastyka
metafora
Buzzali
Landolfi
alegoria
Calvino
science-fiction
metaphor
Buzzati
allegory
Opis:
Artykuł dotyczy zasadniczo kwestii różnorodności gatunku literackiego klasyfikowanego zazwyczaj jako „fantastyka", który od zawsze stanowi problemem dla teorii literatury: czy należy go traktować ściśle jako gatunek literacki, czy raczej jako pojęcie twórczości literackiej. Rozpoczynając od krytyki Stanisława Lema, dotyczącej słynnej wypowiedzi Tzvetana Todorowa i jego wizji literatury fantastycznej, zawartej w książce La litterature fantastique. analiza tekstów Borgesa, Stapledona, Calvino, Landolfiego, Buzzatiego oraz. własnych tekstów polskiego pisarza umożliwia zastosowanie pomysłów S. Lema do rozwinięcia samego pojęcia fantastyki na tle studiów współczesnej komparatystyki. Od fantastycznej teologii Borgesa i Landolfiego do fantastycznej kosmologii Calvino i Lema, od futurologicznej historiografii Stapledona do antyalegorii Buzzatiego, słowo „fantastyka” obejmuje gatunki literackie, dla których jeszcze nie znaleziono miejsca w ramach teorii literatury.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2001, 49, 5; 77-95
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alegoria i namiętności. Kartka z dziejów krytyki literackiej w XIX wieku
Allegory and passions. Page in the history of literary criticism in the 19th century
Autorzy:
Rudkowska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012641.pdf
Data publikacji:
2016-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
alegoria
Edward Dembowski
fantastyka
George Sand
Józef Ignacy Kraszewski
krytyka literacka XIX wieku
allegory
fantasy
19th century literary criticism
Opis:
The starting point for the present essay is the controversy that arose in the 1840s between Edward Dembowski and Józef Ignacy Kraszewski. It pertained to the poetics of George Sand’s Les sept cordes de la Lyre, published in 1839 in the Parisian Revue des Deux Mondes magazine. The argument between the two Polish critics can be summarised in one question, frequently formulated straightforwardly in the contemporary critical writing of the epoch: what is the point of using allegory in the 19th century? What is more, in his article, Dembowski juxtaposed allegory and “fantasy”, essentially associated with the matter of subjectivity of a literary text, which topic was undertaken by Kraszewski. This essay aims to re-construct the Polish and French contexts, allowing us to understand both ends of the spectrum we use to evaluate the allegories in a literary work. The question about the point of using allegory by 19th-century writers is asked anew to extract from the modern historical-literary perspective themes important for understanding the 19th-century literary worldview, in which the tension between the conventionality and emotionality of the literary communication act is revealed.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2016, 6(9); 145-156
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Śmierć w literaturze i kulturze dziecięcej, czyli o problemach dziecięcej tanatologii
Death in literature and culture for children, or about problems of children’s thanatology
Autorzy:
Urbańczyk, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/514882.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Fundacja dzień dobry! kolektyw kultury
Tematy:
suffering
fiction
literature for children and young people
popular science literature
realism
cierpienie
fantastyka
literatura dla dzieci i młodzieży
literatura popularnonaukowa
realizm
Opis:
In the literature for children and young people have always existed taboo topics. One of them is the problem of death and suffering. Topics considered by an adult to be difficult, it doesn’t have to be this same for a child, and art and appropriately selected stories can help tame the fears, troublesome thoughts (in line with the "pedagogy of death", in line with the "literature of darkness"). To "sad fairy tale" need to enable classic fairy tales created, eg. by the Brothers Grimm, as well as contemporary post-modern fairy tales (texts by Neil Gaiman). But books related to death and suffering are not only works of art (richly illustrated), but also popular scientific publications. The purpose of these texts is to present the child death issues, assistance in coming to terms with the loss and pain. Adult must show child the world as a whole, without undue simplifications to create humans of a certain sensibility, capable of empathy and understanding. The literature teaches how to called emotions and choose what valuable.
Źródło:
Amor Fati; 2015, 2; 61-79
2449-7819
Pojawia się w:
Amor Fati
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Альтернативная история на постсоветском пространстве: две траектории одной идеи
Alternative history in the post-Soviet space: two paths of one idea
Alternatywna historia na obszarze postsowieckim: dwie trajektorie jednej idei
Autorzy:
Legeza, Siergiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1401131.pdf
Data publikacji:
2019-01-09
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
popular culture
fantasy
alternative history
history modeling
kultura popularna
fantastyka
alternatywna historia
массовая культура
фантастика
альтернативная история
Opis:
W artykule omówiono genezę powstania gatunku alternatywnej historii w fantastyce kultury popularnej ZSRR. Rozpatrzono główne etapy rozwoju tego gatunku w rosyjskim i ukraińskim kontekście kulturowym. Wydzielono dwa kierunki takiego rozwoju: po pierwsze, w ramach rosyjskiej kultury popularnej – od analizy bieżącego stanu rosyjskiej państwowości do rewanżyzmu w stosunku do „utraconego imperium”; po drugie, w ukraińskiej masowej kulturze – od pojmowania kulturowego i podmiotowego rozerwania kraju do prób wyrabiania tożsamości narodowej. Odnotowano zarazem związek zmian schematów fabularnych, związanych z alternatywną historią i aktualnymi zmianami ideologicznymi zaistniałymi w Rosji i na Ukrainie.
The article explores the origin of alternative history as a trend of the science fiction genre in the USSR popular culture. The study considers the main development stages of this trend according to Russian and Ukrainian cultural contexts. The research allows to identify two directions of the mentioned development. The first one applies to Russian popular culture – from the analytics of the current state of the Russian statehood to the revanchism related to the “lost empire”. The second one refers to Ukrainian popular culture – from the comprehension of the cultural and subjective separation of the country to the attempts of the national identity’s creation. The narrative schemes of the alternative history were changing according to shifts in the Russian and Ukrainian ideological doctrines.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2018, 4; 377-400
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postfeminizm jako perspektywa rozważań nad kulturą popularną – propozycja metody badań literackiej fantastyki dla młodych dorosłych
Autorzy:
Kostecka, Weronika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16430962.pdf
Data publikacji:
2023-01-26
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
empowerment
young adult fantasy and science fiction
feminism
constructions of girlhood and womanhood
popular culture
young adults
postfeminism
fantastyka młodzieżowa
feminizm
konstrukty dziewczęcości i kobiecości
kultura popularna
młodzi dorośli
postfeminizm
Opis:
Artykuł stanowi próbę teoretycznego sproblematyzowania zjawiska postfeminizmu w tekstach kultury popularnej oraz zidentyfikowania w tym kontekście istotnych problemów badawczych w odniesieniu do powieściowej fantastyki dla młodych dorosłych. Ponieważ szeroko pojęta fantastyka jest bardzo częstym wyborem czytelniczym młodych Polaków i Polek, autorka zakłada, że to właśnie fantastyka odgrywa ważną rolę w transmisji wzorców kulturowych, w tym także genderowych; stąd wywodzi potrzebę badania fantastycznych konstruktów dziewcząt i kobiet oraz identyfikację feministycznych i postfeministycznych komponentów opowieści, w których konstrukty te występują. W pierwszej części rozróżnia feminizm trzeciej fali i postfeminizm oraz przytacza istotne diagnozy i wnioski wypracowane na gruncie badań nad postfeminizmem w ostatnich dwóch dekadach. W drugiej – przybliża obserwacje i koncepcje dotyczące postfeministycznego wymiaru popkultury oraz przedstawia propozycje wykorzystywania ich w badaniach nad literaturą fantastyczną dla młodych odbiorców, uwzględniając literaturę wydawaną w Polsce, a więc rodzimą i przekładową.
The article attempts to problematize the phenomenon of postfeminism in popular culture texts and identify significant research problems related to novels for young adults in this context. Since fantasy and science fiction are prevalent choices of young Poles, the author assumes that these genres play an important role in transmitting cultural patterns, including gender ones. Hence she derives the need to study the fantastic constructions of girls and women and identify the feminist and postfeminist components of the story in which these constructions occur. In the first part, she distinguishes between Third-Wave feminism and postfeminism. She cites important diagnoses and conclusions developed in research on postfeminism in the last two decades. In the second, she introduces the observations and concepts regarding the postfeminist dimension of popular culture and presents proposals for using them in research on fantastic literature for young audiences, considering native and translated literature published in Poland.
Źródło:
Filoteknos; 2022, 12; 217-243
2657-4810
Pojawia się w:
Filoteknos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Репрезентация животных в рассказе Севера Гансовского Зверек (1969)
Representations of Animals in Sever Gansovsky’s Short Story Little Animal (1969)
Reprezentacja zwierząt w opowiadaniu Sewera Gansowskiego Małe zwierzę (1969)
Autorzy:
Gansovskaya, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009526.pdf
Data publikacji:
2020-12-29
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
ekoliteratura
zwierzęta
fantastyka naukowa
studia nad zwierzętami
Sewer Gansowski
eco-literature
animals
science fiction
Human-Animal Studies
Sever Gansovsky
Opis:
The literary works of Sever Gansovsky are an excellent example of modern eco-literature. For many years, the writer worked with the genre of eco-science fiction, which is engaged into the study of the nature of human existence and the interaction of humans with non-human animals. The methods of Human-Animal Studies, applied to science fiction works, allowed us to analyze the writer’s novels in the context of the latest research in eco-literature and bioethics. The object of this study is the novel Little Animal, written in 1969. The novel tells a story of a small boy who is particularly cruel to animals. Little Animal represents the creation of a man as an exponent of a new eco-culture. The novel shows the formation of a new cognitive model of the world, in whichanimals are playing a mediating role between the man and the nature that is beyond the limits of human experience.
Twórczość Sewera Gansowskiego jest znakomitym przykładem współczesnej ekoliteratury. Autor przez wiele lat zajmował się gatunkiem eko-science fiction, który najpełniej ujmuje badanie natury ludzkiej egzystencji oraz interakcje pomiędzy ludźmi i nie-ludzkimi zwierzętami. Wykorzystanie metodologii z obszaru human-animal studies w badaniu gatunku science fiction pozwoliło na przeanalizowanie tekstu pisarza w kontekście najnowszych badań z zakresu ekoliteratury i bioetyki. Przedmiotem analizy jest opowiadanie Małe zwierzę (1969), przedstawiające historię małego chłopca i jego okrutne zachowanie wobec zwierząt. Według autorki artykułu opowiadanie ukazuje kreację człowieka jako przedstawiciela nowej ekokultury oraz kształtowanie się nowego modelu poznawczego świata, w którym zwierzę odgrywa rolę pośrednika między człowiekiem a przyrodą, przekraczającą granice ludzkiego doświadczenia.
Źródło:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies; 2020, 6; 191-201
2719-2687
2451-3849
Pojawia się w:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Retelling myths and legends in Slavic fantasy
Retelling mitów i legend w słowiańskiej fantastyce
Autorzy:
Mikinka, Aleksandra Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087701.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 21st century
Poland's early history
Slavic fantasy
mythic history
Slavic mythology and religion
Young Adult Fiction
Maria Janion (1926–2020)
fantastyka
slavic books
retelling
rodzimowierstwo słowiańskie
mitologia słowiańska
Opis:
In 2006 Maria Janion wrote in The Uncanny Slavdom that “the new narrative of the humanities can tell the story of our culture differentlyˮ. Since that time such 'new narratives' have multiplied literally right in front of our eyes. While in the late 2000s the existence of a distinct Slavic fantasy subgenre was a matter of controversy, hotly debated by both authors and academics, today its presence and popularity is too conspicuous to leave any room for doubt. Each year the market is flooded with dozens of new Slavic fantasy books, which are then discussed in countless blogs, vlogs, discussion groups, and podcasts. The growth of interest in Slavic fantasy is phenomenal and seems to be part of a larger trend gaining ground not just in Poland but also in other Slavic nations. This gives rise to a number of questions which this article tries to address: What is Slavic fantasy? What place does it occupy in modern popular culture? What effects, beneficial or less so, will it have?
Źródło:
Ruch Literacki; 2020, 5; 545-558
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Author’s neologisms in George R. R. Martin’s A Game of Thrones and their Polish and Slovene translations
Neologizmy autorskie w powieści Gra o tron George’a R. R. Martina oraz jej polskim i słoweńskim tłumaczeniu
Autorzy:
Bednarska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2118253.pdf
Data publikacji:
2015-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
neologizm
fantastyka
tłumaczenie
język polski
język słoweński
neologism
fantasy
translation
Polish
Slovene
Opis:
The paper aims to provide an analysis of the author’s neologisms used in A Game of Thrones, which is the first book of Martin’s fantasy series Songs of Ice and Fire. In the first part the paper identifies the sources of the author’s lexical neologisms (e.g. direwolf, septon, or proper names). The second part focuses on the methods used for neologism translation in the Polish and Slovene versions of the novel (translations by Paweł Kruk and Boˇstjan Gorenc), and finds differences between the two translations. The paper describes translation techniques such as borrowing, equivalency, and the creation of a neologism.
Artykuł stanowi próbę analizy neologizmów autorskich użytych w Grze o tron, czyli pierwszym tomie sagi Pieśni lodu i ognia George’a R.R. Martina. W pierwszej części zostają przedstawione źródła neologizmów (np. direwolf, septon oraz nazwy własne). Druga część jest porównaniem metod, jakimi posługiwali się tłumacze polskiej i słoweńskiej wersji powieści (Paweł Kruk i Boštjan Gorenc).
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2015, 15; 21-32
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reprezentacje architektury w filmach science fiction jako symboliczny wyraz wizji przyszłości
Representations of architecture in scence-fiction films as a symbolic expression of the vision of the future
Autorzy:
Wąs, Cezary
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1197969.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
XX wiek
filmy science fiction
utopia
dystopia
przyszłość
fantastyka naukowa
20th century
science fiction films
future
science fiction
Opis:
W filmach gatunku science fiction z II poł. XX i początku XXI w. zawartych zostało wiele wizji przyszłości, które były jednocześnie refleksją nad osiągnięciami i mankamentami współczesności. W latach 60. XX w. w dziełach kinematografii dominował optymizm i wiara w możliwość nigdy nie kończącego się postępu. Przewidywano zanik podziałów politycznych między blokami państw i wspólną eksplorację kosmosu. Scenografowie podejmowali współpracę z naukowcami, która przejawiała się w ukazywaniu kosmicznych konstrukcji dalece przewyższających realne możliwości techniczne. Poczynając od lat 70. XX w. w filmach zaczął narastać pesymizm i przekonanie, że przyszłość przyniesie przede wszystkim nasilenie negatywnych zjawisk teraźniejszości. Obawy przed przyszłością nasycone były wskazaniem na różne możliwe defekty i nierozwiązywalne sprzeczności między nimi. Kiedy zatem pewna część dystopijnych wizji obrazowała zagrożenie wzrostem przestępczości, to inna przedstawia przyszłość jako nasyconą mechanizmami kontroli państwowej i powszechnością inwigilacji. Pokazywane na ekranach lęki wzbudzał także przez rozrost wielkich korporacji, zwłaszcza zaś zyskiwanie przez nie wpływów politycznych czy też pozostawanie poza systemem demokracji. Twórcy filmów przedstawiali też swoje przypuszczenia związane z tworzeniem przez korporacje nowych rodzajów broni, których stosowanie przekraczało aktualne normy prawne. Szczególne zastrzeżenia dotyczyły badań nad bronią biologiczną i możliwością rozprzestrzenienia się śmiercionośnych wirusów. Trwogę wzbudził ponadto rozwój robotyki i badań nad sztuczną inteligencją, której skutkiem musiało być pojawienie się androidów i nieuchronnych napięć w ich relacjach z ludźmi. Osobnym problemem stały się dla filmowców hybrydy będące połączeniem ludzi i części elektronicznych. Podobnie zastanawiał scenarzystów i reżyserów rozwój inżynierii genetycznej, który prowadził do tworzenia zmutowanych osobników ludzkich. Pewna część filmowych dystopii rozważała możliwość upadku systemów demokratycznych i rozwoju w ich miejsce reżimów autorytarnych, często w oparciu o szerokie poparcie społeczne. W obrębie tej odmiany dystopii mieszczą się także filmy przestawiające konsekwencje współczesnego hedonizmu i konsumpcjonizmu. Problemem jest jednak, iż dzieła krytyczne wobec wymienionych zjawisk same bywały reklamami atrakcyjnych produktów.
Science fiction films from the second half of the 20th and early 21st century, contain many visions of the future, that were also a reflection on the achievements and shortcomings of the present. In the 1960s, works of cinematography were dominated by optimism and faith in the possibility of never-ending progress. People predicted the vanishing of political divisions between blocks of states and future joint space exploration. The set designers collaborated with scientists, which manifested in the depiction of cosmic constructions far beyond the real technical possibilities. Beginning in the 1970s, pessimism and the belief that the future would primarily intensify the negative phenomena of the present began to increase in films. Fears of the future were saturated with an indication of various possible defects and insoluble contradictions between them. Therefore, while a certain part of dystopian visions portrayed the threat of an increase of crime, another presented the future as saturated with state control mechanisms and the universality of surveillance. The fears shown on the screens were also caused by the growth of large corporations, especially of their growing political influence or possibility of them remaining outside the system of democracy. The filmmakers also presented their suppositions related to the creation of new types of weapons by corporations, the use of which exceeded current legal norms. Particular reservations concerned the research on biological weapons and the possibility of the spread of deadly viruses. Moreover, the development of robotics and artificial intelligence research aroused fear, which must have resulted in the appearance of androids and the inevitable tensions in their relations with people. Hybrids being a combination of human body and electronic components have become a separate problem for filmmakers. Similarly, screenwriters and directors wondered about the development of genetic engineering that led to the creation of mutated human individuals. Some film dystopias considered the possibility of democratic systems collapsing and authoritarian regimes developing in their place, often based on broad public support. Within this variety of dystopia there are also films showing the consequences of modern hedonism and consumerism. The problem is, however, that works critical to these phenomena were themselves advertisements for attractive products.  
Źródło:
TECHNE. Seria Nowa; 2019, 3; 171-211
2084-851X
Pojawia się w:
TECHNE. Seria Nowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak oszukać system? O koalangu Janusza Zajdla
How to Deceive the System? Janusz Zajdel’s koalang
Autorzy:
Rott, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433536.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
Tematy:
Janusz A. Zajdel
Paradyzja
koalang
fantastyka socjologiczna
social fiction
Paradyzja (Paradise, the World in Orbit)
Opis:
W swoim artykule autor przypomina Paradyzję Janusza Andrzeja Zajdla, jedną z najważniejszych powieści popularnego w literaturze polskiej lat osiemdziesiątych XX wieku nurtu fantastyki socjologicznej (social fiction). Zajdel jest uważany za jego prekursora, a twórczość pisarza cechowała głęboka refleksja społeczna i zwrócenie uwagi na rolę języka znaczeniowo-aluzyjnego, który pozwalał mieszkańcom sztucznego świata – Paradyzji – na swobodną wymianę poglądów i swoistą grę z władzą, która obnażała manipulacje i kłamstwa systemu. Ten niezwykle oryginalny język, który pisarz nazwał koalangiem (akronim terminu kojarzeniowo-aluzyjny język), został poddany wieloaspektowej analizie.
In his article, the author recalls Paradyzja (Paradise, the World in Orbit) by Janusz Zajdel, one of the most important social fiction novels – a literary trend popular in the 1980s in Poland. Zajdel is considered the pioneer of social fiction. His works are characterized by deep social reflection and emphasis put on the role of semantic-allusion language which allowed the inhabitants of an artificial world, called Paradyzja, to engage in free exchange of opinions and a game with their authorities to expose manipulations and lies of the system. This very unique language, called koalang (acronym from correlation–allusion language), is subject to multi-aspect analysis.
Źródło:
Studia Pigoniana; 2021, 4, 4; 71-84
2657-3261
Pojawia się w:
Studia Pigoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Four catastrophes and two evolutions: The place of „The Invincible” in Stanisław Lem’s work
Cztery katastrofy i dwie ewolucje. O miejscu „Niezwyciężonego” w twórczości Stanisława Lema
Autorzy:
Kukulak, Szymon Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2090032.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
science fiction
space exploration
Stanisław Lem (1921–2006)
Stanisław Lem
"Niezwyciężony"
fantastyka naukowa
ewolucja
astronomia
astrofizyka
Opis:
This article questions the consensus view of The Invincible (Niezwyciężony) as one of Lem’s classical sci-fi fi ctions. The author contends that in this novel the familiar conventions (later rejected in His Master’s Voice) coexist with a structural design characteristic of his late novels. An analysis of two pieces of the world of The Invincible, usually disregarded by the critics because of their sketchiness, i.e. the story of the extinct Lyrans and the account of the ancient biosphere of Regis III, reveals that in either case Lem no longer cares for the realist credentials of his fi ction and does not put the two planets on the astronomical map (which is no doubt deliberate choice). Moreover, in contrast to his earlier novels, his outline histories of the two biospheres contain hidden (but nonetheless unmistakable) parallels to the prehistory of the biosphere of the Earth (though he was no believer in evolutionary repeatability). As this article tries to demonstrate the two peripheral facets of the world depicted in the novel are clearly related and subordinated to the central story line (concerned with the ‘necrosphere’ and humanity). This structural dependence as well as the way in which key aspects of the world depicted in the novel seem to illustrate the theses articulated in Lem’s essays justifi es the conclusion that The Invincible should be treated as the fi rst novel of his late phase, represented – on account of its form – by His Master’s Voice.
Źródło:
Ruch Literacki; 2018, 3; 281-304
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Procesy emancypacyjne filmowego gatunku sf w powojennej Czechosłowacji a Lemowskie reperkusje. Wstępny rekonesans
Emancipatory Processes of The Sci-Fi film in Post-War Czechoslovakia and its Repercussions in Lem. An Introductiory In-Vestigation
Autorzy:
Nowakowski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179631.pdf
Data publikacji:
2015-12-03
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
sci-fi
Stanisław Lem
adaptation
sci-fi literature
Czech film
fantastyka
adaptacja filmowa
literatura SF
film czeski
Opis:
Artykuł przedstawia pierwsze ważne filmy science fiction powstałe w Czechosłowacji w trzech dekadach – latach 40., 50. oraz 60. ubiegłego wieku, pokazując, że stanowią one podwaliny tego typu kina u naszych południowych sąsiadów. Wszystkie realizują odmienny model ekranowej fantastyki, lecz w odróżnieniu od Krakatit (1948). Otakara Vávry nadającego mu rys pesymizmu, inny od humanistycznego optymizmu literackiego pierwowzoru (powieść K. Čapka) i wtłaczającego go w kontekst powojennych zagrożeń atomowych, a także feerycznego, pełnego wdzięku XIX-wiecznej grawiury ilustrującej powieści Julesa Verne’a filmu Karela Zemana Diabelski wyna-lazek (1958), to właśnie najpóźniej powstała (niezaznaczona w napisach czołowych) adaptacja powieści Stanisława Lema Obłok Magellana, zatytułowana – Ikaria XB-1 (1963) w reżyserii J. Poláka okazał się najbardziej nowoczesnym, bo stawiającym na realizm, utworem czeskiego kina SF tamtego okresu.
The article presents the first important science fiction films made in Czechoslovakia in three decades, 40s, 50s and 60s of the 20th century, in order to show that they constitute the basis of this type of cinema-tography in Poland’s southern neighbour. They reflect various models of film fantasy from a pessimistic note in Krakatit (1948) by Otakar Vávra, different from the humanistic optimism of its literary prototype (novel by K. Čapek) put in the context of the post-war nuclear threats to a vivid and graceful 19th century gravure illustrating the novels of Jules Verne in the film by Karel Zeman Vynález zkázy (1958). The last to be made was an adaptation of Stanisław Lem’s novel Obłok Magellana, titled – Ikaria XB-1 (1963) (not mentioned in the opening credits) directed by J. Polák which turned out to be the most modern sci-fi film of the times because of its realism.
Źródło:
Porównania; 2015, 17; 67-75
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiedźmy, wojowniczki, opiekunki – bohaterki polskiej „fantastyki słowiańskiej”
Autorzy:
Mikinka, Aleksandra Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057001.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Slavic fantasy
ethno-fantasy
contemporary literature
herstory
feminism
fantastyka słowiańska
etnofantastyka
literatura najnowsza
herstoria
feminizm
Opis:
Fantastyka słowiańska w ciągu ostatnich dwóch dekad zyskała olbrzymią popularność na polskim rynku wydawniczym. Została dostrzeżona i sklasyfikowana przez badaczy, rozwinąwszy wielorakie podtypy. Ta rozmaitość realizacji wątku słowiańskiego przyczyniła się do wykreowania niezwykle różnorodnych postaci kobiecych. W niniejszym tekście zdecydowaliśmy się przyjrzeć bliżej trzem wybranym figurom zaczerpniętym ze słowiańskiego imaginarium communis: wiedźmie (czarownicy / babie-jadze), wojowniczce / przywódczyni, kobiecie-demonie, by spróbować odpowiedzieć na pytanie, jaka wizja kobiet / kobiecości in genere wyłania się z analizowanego gatunku?
Slavic fantasy has gained enormous popularity in the Polish publishing market over the last two decades. It has been noticed and classified by researchers, having developed various subtypes. This diversity of implementation of the Slavic theme contributed to the creation of significantly diverse female characters. In this text, we have decided to take a closer look at three selected characters taken from the Slavic imaginarium communis: the witch (hag/ besom); female warrior/leader; woman-demon, in order to try to answer the question – what depiction of women/femininity in general emerges from the analysed genre?
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2021, 13, 3; 114-127
2083-7275
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znikomek wśród innobytów. Przyczynek do anatomii Leśmianowskiej wyobraźni
Znikomek among other-beings. Analysis of the anatomy of Leśmian’s imagination
Autorzy:
Michałowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682680.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
zoologia fantastyczna
Leśmian Bolesław
Polish poetry in the 21st century
bestiary
mythology
fantastic zoology
science fiction
contemporary literature
tradition of culture
poezja polska XX wieku
bestiariusz
mitologia
fantastyka naukowa
literatura współczesna
tradycja kultury
Opis:
The article is an attempt to situate the world of peculiar creatures created in the ballads of Bolesław Leśmian with other bestiaries drawn from mythology and literary creations in the field of science fiction, fairy tales and grotesque, creativity for children and popular culture, by, for instance, Jorge Luis Borges, Stanisław Lem, Konstanty Ildefons Gałczyński, Maciej Wojtyszko. Against this background, the distinctiveness of Leśmian’s imagination makes us call it a fantastic ontology and references to the category of “other-beings”. Leśmian creates his characters in an anti-anthropocentric perspective as an alternative existence. Their appearance remains undetermined as the residual characteristics dispersed in the narrative focus primarily on their existence marginalized with regard to the real world. An overviewof the most important Leśmian creatures closes with a detailed interpretation of the ballad Znikomek from the collection Napój cienisty (Shadowy Drink).
Artykuł jest próbą usytuowania świata osobliwych stworów kreowanych w balladach Bolesława Leśmiana wobec innych bestiariuszy wywiedzionych z mitologii oraz literackich kreacji w zakresie: science fiction, baśni i groteski, twórczości dla dzieci i kultury popularnej, m.in. Jorge Luisa Borgesa, Stanisława Lema, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Macieja Wojtyszki. Na tym tle odrębność wyobraźni Leśmiana skłania do nazwania jej ontologią fantastyczną i odniesienia do kategorii „innobytu”. Leśmian kreuje swe postaci w perspektywie anty-antropocentrycznej – jako istnienia alternatywne. Ich wyglądy pozostają niedookreślone, gdyż szczątkowe charakterystyki rozpraszone w narracji skupiają się przede wszystkim na ich marginalizowanej wobec świata realnego egzystencji. Przegląd ważniejszych Leśmianowskich stworów zamyka szczegółowa interpretacja ballady Znikomek ze zbioru Napój cienisty.  
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2018, 7; 177-193
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niepokój o wartości we współczesnej antyutopii rosyjskiej
Concerns for Values in the Contemporary Russian Anti-utopia
Autorzy:
Tyszkowska-Kasprzak, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52171334.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
antyutopia
wartości
współczesna literatura rosyjska
fantastyka
anti-utopia
values
contemporary Russian literature
fantasy
Opis:
Utopia jako gatunek literacki popularność zyskuje w momentach przechodnich, okresach przemian, najczęściej społecznych, gospodarczych, ale i mentalnych. Literackie wizje przyszłości można traktować jako prognozy rozwoju społeczeństw czy też projekcję marzeń o lepszym jutrze, jednak w przypadku antyutopii te przewidywania nie są optymistyczne i mają swe źródło we współczesnej autorowi rzeczywistości. Obfitość antyutopii na początku XXI wieku świadczy o obawach pisarzy o rozwój kraju i społeczeństwa. Głównym tematem najnowszych antyutopii jest niewątpliwie problem ograniczenia czy wręcz pozbawienia wolności jednostki. Szczególną troskę ujawniali pisarze także w stosunku do przyszłości Rosji jako państwa, jego terytorialnej integralności oraz kultury i oryginalnej duchowości. Zarówno przyszła autonomia kraju, jak i jego niepodzielność dość często podawane były w wątpliwość, a obawy, czy wręcz fobie, wiązano z wizją zagrożenia chińską kolonizacją.
Utopia as a literary genre gains popularity in transitory moments, periods of social, economic and mental transformations. Literary visions of the future can be treated as forecasts of the development of societies, or projections of dreams about a better tomorrow, but in the case of anti-utopias, these predictions are not optimistic and have their source in the reality contemporary to the author. The abundance of dystopias in the early 21st century testifies to writers’ concerns about the development of the country and society. The main theme of the latest anti-utopias is undoubtedly the problem of limiting or even depriving an individual of freedom, but the writers also showed particular concern for the future of Russia as a state, its territorial integrity, culture and special spirituality. Both the future autonomy of the country and its indivisibility were quite often questioned, and fears or even phobias were associated with the vision of the threat of Chinese colonisation.
Źródło:
Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU; 2023, XIX; 55-68
2451-4985
2543-9561
Pojawia się w:
Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fantastyka naukowa jako pole przenikania się kultur polskiej i rosyjskiej (na przykładzie twórczości Andrzeja Sapkowskiego i Siergieja Łukianienki)
Science fiction and fantasy as an area of intersection between Polish and Russian culture (exemplified with works by Andrzej Sapkowski and Sergey Lukyanenko)
Autorzy:
Witecki, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481016.pdf
Data publikacji:
2008-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Sapkowski
Sergey Lukyanenko
science fiction
fantasy
Polish literature
Russian literature
Opis:
Polish writer Andrzej Sapkowski and his Russian colleague Sergey Lukyanenko are considered to be two best-known living science-fiction and fantasy authors from their countries at the turn of the century. What is more, their popularity is not only connected with their homeland, but also spreads to other countries. As we can observe, Lukyanenko is the most important living Russian modern SF&F author in Poland, whereas Sapkowski is one of the best-known Polish contemporary writers in Russia (not only SF&F, but in general - right after Lem and Chmielewska). It is interesting to take a close look at their popularity and reveal how their works connect and influence many different branches of culture in Poland and Russia. It is impossible to take into consideration all of their works, so we concentrate on Sapkowski’s The Witcher saga and Lukyanenko’s four urban fantasy novels about The Night Watch and The Day Watch. On this basis we present their influence on such cultural areas as film, comic books and computer games. We also describe the reception of this influence and its results in Poland and Russia.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2008, 1, XIII; 217-231
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Afropesymizm i afrofuturyzm – narracje spekulatywne w amerykańskich serialach fantastycznych
Afropessimism and Afrofuturism: Speculative Fiction in American Television Series
Autorzy:
Loska, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38624208.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
fantastyka
podróże w czasie
fikcje spekulatywne
narracje niewolnicze
rasizm
fantastic
time travel
speculative fiction
slave narration
racism
Opis:
Punktem wyjścia artykułu jest założenie, że opowieści fantastyczne są narzędziami myślenia spekulatywnego i słu- żą refleksji nad przeszłością oraz przyszłością człowieka. Przedmiotem analizy są dwa seriale zaliczane do szeroko rozumianej fantastyki – Kraina Lovecrafta (Lovecraft Country, HBO, 2020) i Więzy (Kindred, FX on Hulu, 2022). Oba reprezentują ruch artystyczny określany mianem afrofuturyzmu, będący przykładem narracji spekulatywnej, mającej na celu reinterpretację historii, czyli przepracowanie traumatycznych doświadczeń związanych z niewolnictwem oraz zaprojektowanie alternatywnej wspólnoty dla czarnej mniejszości. W omawianych serialach afrofuturystycznym pomysłom towarzyszy narracja, którą można nazwać afropesymistyczną, ponieważ opowieść o emancypacji jest zderzona z diagnozą przeciwną, zgodnie z którą „bycie Czarnym” jest tożsame ze „śmiercią społeczną”.
The author begins with the assumption that fantastic stories are tools of speculative thinking and reflection on man’s past and future. The analysis concerns two television series classified as fantastic: Lovecraft Country (HBO, 2020) and Kindred (FX on Hulu, 2022). Both represent the artistic movement called Afrofuturism, which is an example of speculative narrative aimed at reinterpreting history, i.e., working through the traumatic experiences of slavery, and designing an alternative community for the black minority. In the above series, Afrofuturist ideas are accompanied by what can be called Afropessimism, because the story of emancipation is confronted with the opposite diagnosis, according to which being Black is synonymous with social death.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2024, 126; 146-164
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poza rzeczywistość – wpływy realizmu magicznego we współczesnym kinie
Beyond reality – the infl uence of magical realism on contemporary cinema
Autorzy:
Żakieta, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459817.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
realizm magiczny
Przepiórki w płatkach róży
Dom dusz
Wino truskawkowe
Duża ryba, Amelia
Jan Jakub Kolski
Emir Kusturica
Guillermo del Toro
adaptacja
realizm
fantastyka
magical realism
Like Water for Chocolate
The House of the Spirits
Strawberry Wine
Emir
Opis:
Celem artykułu jest przeniesienie kategorii realizmu magicznego na grunt badań filmoznawczych. Zostały tu przytoczone najważniejsze literaturoznawcze koncepcje teoretyczne dotyczące tej tendencji oraz refl eksje na temat realizmu i fantastyki w filmie. Dalszą część rozważań stanowi zaprezentowanie na wybranych przykładach trzech nurtów związanych z omawianym zjawiskiem. Są to adaptacje literatury, fi lmy z obszaru kina autorskiego oraz odrębna kategoria obrazów balansujących na granicy rzeczywistości i fantastyki, niewłaściwie zaliczanych przez laików do realizmu magicznego.
The article’s idea is to transfer the categories of magical realism to film studies . Major theoretical literary concepts concerning this tendency are quoted , as well as contextual reflections on film realism and fantasy. The next part of the paper constitutes the presentation of three distinguished trends related to the discussed phenomenon on chosen examples. These are literary adaptations, films from the amateur cinema field and a category of pictures balancing on the line between reality and fantastic, inappropriately included into magical realism by amateurs.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2014, 4; 639-647
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Le jeu du même et de l’autre : Le Horla de Guy de Maupassant, un récit « dédoublé » en deux versions
The Game of the Same and the Other: Guy de Maupassant’s The Horla, a Twofold Story in Two Versions
Igraszki tożsamego z innym: Horla Guy de Maupassanta jako „rozdwojone” opowiadanie w dwóch odsłonach
Autorzy:
Kaczmarek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882438.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Maupassant
Horla
fantastyka
strach
obłęd
autoskopiczny
fantastic
fear
insanity
autoscopic
Opis:
Deux versions du Horla de Guy de Maupassant, considéré comme le chef-d’œuvre du genre, ne cessent d’éveiller des controverses parmi les critiques ; les uns les traitent comme deux versions du même récit dont la seconde est censée « corriger » et compléter la première, tandis que les autres y voient deux histoires indépendantes. L’article soutient la thèse que les deux versions constituent comme deux volets complémentaires du même récit dont le premier est raconté par un homme lucide, quoiqu’enfermé, de son propre gré, dans un asile de fous ; le second volet est l’histoire dramatique et émotionnelle d’une personne en proie à des troubles mentaux de plus en plus forts, provoqués par la peur de l’invisible, l’innommable, l’inconnu. Considéré dans une telle perspective, le texte de Maupassant serait un récit autoscopique, constituant son propre reflet ; les lignes narratives divergentes et une fin différente correspondraient aux deux côtés de la personnalité du narrateur : le rationnel et l’irrationnel. Les sources de ce dualisme sont autant la biographie de l’écrivain (qui sombre peu à peu dans la folie) que la fascination particulière de l’époque pour les maladies et les troubles mentaux.
The Horla, written twice, is considered as a masterpiece of a short horror story. Its two versions are still objects of critics’ arguments : some of them see in the second text an amplified and revised version of the first one, whereas others consider the two texts as two separate stories. The paper tries to consider the two Horlas as two complementary parts of the same story ; the first is told by a completely ‘normal’ person who has asked to live in a lunatic asylum, and the second, full of striking, strong emotions, is given by someone who gives up more and more to mental troubles caused by his fear of the unknown, the unnamed, the invisible. Considered in this way, the texts of the two versions of The Horla become one “autoscopic” story, which means that it is its own reflect; two narrative lines and two different endings deal with two sides, one rational ant the other irrational, of the narrator’s personality. This dualism comes as well from the writer’s biography (his gradual insanity) as from his time’s fascination of mental illnesses and anomalies.
Dwie wersje opowiadania Guy de Maupassanta Horla, uważanego za arcydzieło gatunku, nie przestają wzbudzać kontrowersji wśród krytyków, spierających się, czy są to dwie wersje tego samego tekstu, z których druga ma za zadanie „poprawić” i uzupełnić pierwszą, czy też mamy do czynienia z odrębnymi historiami. Artykuł stawia tezę, że obie wersje stanowią uzupełniające się odsłony tego samego opowiadania, z których pierwszą opowiada osoba znajdująca się w pełni władz umysłowych, choć zamknięta – na własne życzenie – w szpitalu psychiatrycznym, natomiast druga stanowi pełną dramatyzmu i silnych emocji opowieść kogoś poddającego się coraz silniejszym zaburzeniom psychicznym, wywołanym przez strach przed nieznanym, nienazwanym, niewidzialnym. Widziany w ten sposób tekst obu opowiadań staje się tekstem autoskopicznym, stanowiącym swoje własne odbicie, a różna linia narracyjna i różne zakończenie odpowiadają dwu stronom – racjonalnej i nieracjonalnej – osobowości narratora. Źródłem tego dualizmu jest zarówno biografia pisarza (stopniowe popadanie w obłęd), jak i szczególna fascynacja epoki chorobami i anomaliami psychicznymi.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 5; 129-142
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„To, czego nie można zmienić, można jedynie cierpliwie znosić”: „Składający się Pekin” Hao Jingfang jako metafora rozwarstwionego społeczeństwa
“Things in Life We Can’t Change, We Can Only Accept and Endure”: Hao Jingfang’s “Folding Beijing” as Metaphore for Class-Ridden Society
Autorzy:
Wnuk, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807015.pdf
Data publikacji:
2020-02-05
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Hao Jingfang
Składający się Pekin
Beijing Zhedie
science fiction
fantastyka naukowa
utopia
współczesna literatura chińska
Folding Beijing
science fantasy
contemporary Chinese literature
Opis:
Od lat 90. XX wieku w Chinach trwa złoty okres rodzimego science fiction, głównie dzięki temu, że stało się ono dla pisarzy środkiem do wyrażenia wszystkiego, czego nie była w stanie wyrazić literatura głównego nurtu, oraz komentowania nieustannie zmieniającej się teraźniejszości. W artykule zostaje przeanalizowany „Składający się Pekin” — opowiadanie przedstawicielki Nowego Pokolenia chińskiego science fiction, Hao Jingfang, które w 2016 r. zdobyło nagrodę Hugo. Wykreowany przy użyciu metod charakterystycznych dla science fiction oraz metaforyce przestrzeni obraz Pekinu z przyszłości jest refleksją nad problemami współczesności, takimi jak nieprzekraczalność barier społecznych, spetryfikowany system klasowo-warstwowy czy też rozwój technologiczny, który czyni ludzi zbędnymi. Opowiadanie może być odczytane jako utopijna przypowieść science fiction, która dzięki rozbudowanej metaforze rozwarstwionego społeczeństwa, uwięzionego w stanie nieustannej zmiany i bezosobowym mieście-molochu, ostrzega przed możliwą ponurą przyszłością, ale przede wszystkim wyraża zagubienie i niepewność współczesnego człowieka w obliczu ciągle zmieniającej się postmodernistycznej rzeczywistości i nowoczesnej technologii.
The “golden age” of science fiction has lasted since the 90s, mostly due to the fact that science fiction has become a means for writers to express everything what the so-called pure literature was unable to express, and to comment on the ever-changing present reality. In this article, a short novella written by an author representing New Generation of Chinese science fiction Hao Jingfang — “Folding Beijing” — which won the Hugo prize in 2016, is analyzed. Created with the use of methods typical for science fiction, as well as space-metaphor, the vision of a future Beijing becomes a commentary on modern-day problems such as the impassable social barriers, the petrificated social class structure, or the technological development, which renders people useless. The novella may be understood as a utopian science fiction parable, which thanks to the elaborate metaphor of the class-ridden society trapped both in the state of never-ending change and a faceless monstrous metropolis, warns about the possibility of a grim future, but above all else expresses anxieties and insecurities of a modern human facing the ever-changing postmodern reality and advanced technology.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2019, 10, 2; 19-42
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Retelling słowiańskich mitów i polskich legend w twórczości Witolda Jabłońskiego
Retelling Slavic myths and Polish legends in the works of Witold Jabłoński
Autorzy:
Mikinka, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/51535408.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Slavic fantasy
Slavic native faith
Witold Jabłoński
fantasy
Perun
Veles
słowiańska fantastyka
rodzimowierstwo słowiańskie
Weles
Opis:
Celem artykułu jest przybliżenie sylwetki łódzkiego pisarza, Witolda Jabłońskiego, współczesnego prozaika i tłumacza, znanego zarówno miłośnikom fantastyki historycznej, jak i popularnego w ostatnich latach gatunku fantastyki słowiańskiej. Część interpretacyjną poprzedza biogram pisarza, przez całe życie związanego z Łodzią, mieszkającego tutaj i tworzącego. W drugiej części artykułu przyglądamy się pogańskim motywom w powieściach z cyklu Saga Słowiańska, tj. Dary Bogów, Popiel oraz Wanda, starając się prześledzić bogate tropy intertekstualne w retellingowych narracjach będących znakiem rozpoznawczym tego autora. Jabłoński wymieniany jest dzisiaj po Andrzeju Sapkowskim i Andrzeju Pilipiuku jako jeden z najpoczytniejszych autorów fantastyki. O jego popularności świadczyć może fakt, iż Dary Bogów przygotowano jako słuchowisko w serwisie Audioteka.pl, a bohaterom głosu użyczyli popularni aktorzy. Analiza ma na celu wskazanie, do jakich mitów słowiańskich i polskich legend państwowych sięga autor i za pomocą jakich narzędzi je przetwarza. Podczas interpretacji sięgamy do różnych metod pracy z tekstem: intertekstualnych, kulturoznawczych, ale odwołujemy się również do religioznawstwa, antropologii i komparatystyki religijnej.
The article provides an overview of the profile of Witold Jabłoński, a contemporary Polish writer and translator from Lodz, known to enthusiasts of both historical fantasy and the recently popular genre of Slavic fantasy. The interpretative section is preceded by the writer’s biography, showcasing his lifelong connection to Lodz, where he resides and creates. In the second part of the article, we delve into pagan motifs in the novels from the Slavic Saga series, namely Dary Bogów, Popiel and Wanda, attempting to trace rich intertextual tropes in the re-telling narratives that characterize this author. Jabłoński is mentioned today alongside Andrzej Sapkowski and Andrzej Pilipiuk as one of the most widely read fantasy authors. The fact that Dary Bogów has been adapted into an audiobook on Audioteka.pl, featuring popular actors lending their voices to the characters, is indicative of his popularity. The article analyzes Jabłoński’s novels primarily using intertextual and cultural studies tools, but also draws upon religious studies, anthropology, and comparative religious studies.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2024, 68, 1; 207-223
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słoneczna synergia słowa i działania. Ruch solarpunkowy w Polsce
Sunny Synergy of Words and Actions. The Solarpunk Movement in Poland
Autorzy:
Poniatyszyn, Kajetan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50101118.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
solarpunk
fantastyka naukowa
badania nad fandomem
aktywizm
fikcja klimatyczna
science fiction
fandom studies
activism
climate fiction
Opis:
Celem artykułu jest zbadanie synergii słowa i działania w polskim ruchu solarpunkowym. W początkowej części autor omawia solarpunk jako podgatunek literatury science fiction o dużym potencjale futurologicznym, będący formą humanistyki zaangażowanej. Następnie skupia się na opisaniu ruchu solarpunkowego oraz analizuje go w ramach badań nad fandomem. W ostatniej części autor charakteryzuje trzy obszary działalności polskiego ruchu solarpunkowego – literacki, popularyzatorski oraz aktywistyczny.
The aim of this article is to study the synergy between words and actions in the Polish solarpunk movement. The initial part defines solarpunk as a subgenre of science fiction literature with great futuristic potential and also as a manifestation of humanity’s engagement. The main segment focuses on describing the solarpunk movement in an attempt to place it within the framework of fandom studies. The final section identifies and describes three types of activities within the Polish solarpunk movement: literary, popularizing, and activist.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2023, 15, 2; 79-92
2083-7275
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cyber / techno / nauka. Narracje na temat stechnicyzowanej kultury w kontekście przedostatniej edycji festiwalu Permutacje
Cyber/ techno / science. Narratives about technicized culture in the context of the penultimate edition of Permutations Festival
Autorzy:
Bromboszcz, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407236.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
cyberculture
technoculture
STS
science fiction
“Permutations” Festival
cyberkultura
technokultura
fantastyka naukowa
festiwal
Permutacje
Opis:
Tekst kontekstualizuje realizacje artystyczne zaprezentowane w trakcie przedostatniej edycji Festiwalu Permutacje, który odbył się w Galerii CKiS “Wieża Ciśnień” w czerwcu 2021 w Polsce. Użytymi narzędziami w analizie są narracje naukowe takie, jak artykuły i monografie na temat cyberkultury, technokultury i STS’u. Artykuł stawia pytania o to, czy są one przydatne w interpretacji dzieł zebranych na wystawie, jakie miejsce pozostawiają dla fantastyki naukowej, co je różni, a w czym są wspólne w kontekście stechnicyzowanej kultury współczesnej.
This article contextualizes the works of art presented during the penultimate edition of Permutations Festival in CKiS “Wieża Ciśnień” Gallery in June 2021, Poland. The tools used in the analysis are scientific narratives such as monographs and articles about cyberculture, technoculture and STS. It poses questions about how they are helpful in the interpretation of the art gathered at the exhibition, what kind of place they give to science fiction, what differs between them and what is shared in the context of technicized contemporary culture.
Źródło:
Przegląd Krytyczny; 2023, 5, 1; 35-46
2657-8964
Pojawia się w:
Przegląd Krytyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między sacrum a symulakrum. Przestrzeń chaosu w Katedrze Jacka Dukaja
Between sacrum and simulacrum: the space of chaos in Jacek Dukaj’s novella The Cathedral
Autorzy:
Leś, Mariusz M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1828410.pdf
Data publikacji:
2020-11-26
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
fantastyka naukowa
katolicyzm w literaturze
fikcyjna architektura
przypadek
osobliwość technologiczna
transhumanizm
science fiction
Catholicism in literature
fictitious architecture
chance
technological singularity
transhumanism
Opis:
The author of the article analyses Jacek Dukaj’s science fiction novella The Cathedral (2000), which inspired the famous animated short film released under the same title in 2002. The eponymous pseudo-building was founded on the grave of Izmir Predú, a man who has sacrificed himself to save his travel companions’ lives. It is built using programmed nanoparticles and has formed itself – chaotically – into a cathedral-like asymmetrical, fractal structure. The novella’s main character, a Catholic priest, has been sent onto a planetoid to validate rumours about Predú’s holiness. The author of the article argues that the process of incarnating the protagonist into the Cathedral’s body leads him to the point of holistic transformation of the body, psyche and knowledge, similar to technological singularity, which is indistinguishable from a mystical, religious act. It is limited to earthly life, though, and brings the risk (as a transhuman act) of losing humanity. Jacek Dukaj offers the reader a few clues, but they are inconclusive. The reader’s interpretative hesitance therefore mirrors the protagonist’s ambiguous transformation. There is no reason to name the novella a religious one, although transhuman messianism plays an important role in it.
Źródło:
Świat i Słowo; 2020, 35, 2; 89-108
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edukacja historyczno-kulturalna i regionalna oraz rozrywka w beskidzko-śląskiej powieści Ewy Lach dla dzieci i młodzieży Na latającym dywanie
Historical-Cultural and Regional Education and Entertainment in Ewa Lach’s Beskid-Silesian Novel for Children and Youth Na latającym dywanie
Autorzy:
Uljasz, Adrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40044907.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Lach
powieść
fantastyka
edukacja kulturalna
edukacja regionalna
the novel
fantasy
cultural education
regional education
Opis:
Powieść Ewy Lach Na latającym dywanie to utwór, którego fabuła oparta jest na motywie podróży w czasie. Książka ma trwałą wartość z uwagi na walory rozrywkowe, edukacyjne i kształcąco-wychowawcze. Dużą rolę odgrywa w niej tematyka i sceneria regionalna – beskidzko-śląska oraz górnośląska. Autorka w większym stopniu niż wiedzę historyczną popularyzuje konwencje literackie i filmowe – western, Baśnie tysiąca i jednej nocy, powieść historyczno-sensacyjną, a także fantastykę, w tym fantastykę naukową. Promuje w ten sposób wśród odbiorców czytelnictwo oraz uczestnictwo w kulturze masowej. Książka dotąd miewa czytelników.
Ewa Lach’s Na latającym dywanie [On the Flying Carpet] is a novel based on the theme of time travel. The book has a lasting value due to its entertainment and educational values. Regional themes and the regional setting. i.e., the Beskid-Silesian and Upper Silesian scenery, play an important role in it. Rather than historical knowledge, Ewa Lach popularizes literary and film conventions: western, the tales from One Thousand and One Nights, the historical-sensational novel, and fantasy (including science fiction). In this way, the book popularizes reading among its audience and encourages participation in mass culture. The book is still finding interested readers.
Źródło:
Chowanna; 2021, 1(56); 1-7
0137-706X
2353-9682
Pojawia się w:
Chowanna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
STUDIES IN MADNESS: REALITY AND SUBJECTIVITY IN ALAN MOORE’S PROVIDENCE, AMBROSE BIERCE’S “AN INHABITANT OF CARCOSA” AND ROBERT W. CHAMBERS’ “THE REPAIRER OF REPUTATIONS”
Studia w szaleństwie: rzeczywistość i jej postrzeganie w Providence Alana Moore’a, „Mieszkańcu Carcosy” Ambrose’a Bierce’a i „Naprawiaczu reputacji” Roberta W. Chambersa
Autorzy:
Sulmicki, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/509444.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
Alan Moore
Jacen Burrows
Ambrose Bierce
Robert W. Chambers
graphic novels
weird fiction
powieść graficzna
fantastyka grozy
Opis:
The paper presents an analysis of three texts pertaining to the H.P. Lovecraft mythos: two stories from the end of the nineteenth century which inspired Lovecraft (Ambrose Bierce’s “An Inhabitant of Carcosa” and Robert W. Chambers’ “The Repairer of Reputations”) and a graphic novel inspired by the author from Providence, Rhode Island, his works and his inspirations (Alan Moore’s and Jacen Burrows’ Providence). Through analysis of the texts (and images) and setting them both against each other and against critical approaches, the paper demonstrates the differences in the portrayal of alternative worlds as elements of (possibly skewed) perception rather than an objective external reality. The case study serves as the basis for demonstrating what the analyzed texts imply to be the social and practical implications of changes, partly resulting from the reception of literature, in subjective perception.
Artykuł służy analizie trzech tekstów istotnych z punktu widzenia mitologii opartej na twórczości H.P. Lovecrafta: dwóch opowiadań z końca dziewiętnastego wieku, którymi Lovecraft się inspirował („Mieszkańca Carcosy” Ambrose’a Bierce’a i „Naprawiacza reputacji” Roberta W. Chambersa) oraz powieści graficznej zainspirowanej przez autora pochodzącego z Providence w stanie Rhode Island, jego twórczość i jego inspiracje (Providence Alana Moore’a i Jacena Burrowsa). Poprzez analizę tekstów i obrazów oraz zestawienie ich ze sobą i podejściami krytycznymi, artykuł wykazuje różnice w reprezentacji światów alternatywnych jako elementów (potencjalnie wypaczonego) postrzegania, a nie obiektywnej rzeczywistości. Studium przypadku służy jako podstawa do wykazania, jakie wynika z analizowanych tekstów praktyczne i społeczne znaczenie zmian w subiektywnym postrzeganiu świata, częściowo będących skutkiem odbioru tekstów literackich.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2019, 65(2) Filologia; 36-45
2353-2688
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Life after the end of the world: Post-apocalypse in Marek Baraniecki's “Cassandra's Head” and Jacek Dukaj's “The Old Axolotl”
Życie po śmierci świata. Postapokalipsa w „Głowie Kasandry” Marka Baranieckiego i „Starości aksolotla” Jacka Dukaja
Autorzy:
Błaszkowska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087807.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the late 20th century
science fiction and fantasy
dystopia
post-Apocalypse
Lacanian orders of perception
Jacques Lacan (1901–1981)
Jacek Dukaj (b. 1974)
Marek Baraniecki (b. 1954)
Jacek Dukaj
Marek Baraniecki
science fiction
katastrofizm
fantastyka
apokalipsa
Opis:
This is a critical reading of two Polish science-fiction novels of the post-Apocalypse subgenre, Cassandra’s Head by Marek Baraniecki and The Old Axolotl by Jacek Dukaj, with the help of concepts borrowed from the philosophical toolkit of Jacques Lacan. Each of the two books envisages an apocalyptic catastrophe and its consequences as well as the subsequent attempts to rebuild human civilization. The action in either novel is shaped by tensions between the Symbolic and the Real. The latter, though suppressed and shut out, keeps resurfacing, usually when it is least expected, leaving an indelible marks in the life of the survivors. An analysis of the handling of this conflict in the two novels offers a number of insights into the way these two fundamental modes (or, Lacanian orders) of human perception are integrated into the worlds of post-Apocalyptic fiction.
Źródło:
Ruch Literacki; 2020, 2; 149-163
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fantastyka i parafrazy. O dyskursie pamięci w twórczości pisarzy młodego pokolenia – Łukasz Orbitowski Widma (2012) i Paweł Demirski Niech żyje wojna! (2011
Fantasy and paraphrase. The discourse of memory in the writing of polish young generation: Łukasz Orbitowski Widma (2012) and Paweł Demirski Niech żyje wojna! (2011)
Autorzy:
Rutka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451059.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Łukasz Orbitowski
Paweł Demirski
fantasy novel
modern Polish drama
Polish memory discourse
literature deconstruction
powieść fantastyczna
polski dramat współczesny
polski dyskurs pamięci
literacka dekonstrukcja
Opis:
The present article discusses works by Łukasz Orbitowski and Paweł Demirski, two authors representing the young generation of Polish writers whose texts stand in the opposition to a worn-out and highly ritualised trend of national-symbolic interpretations of memory. The debunking literary strategy of both authors relies heavily on the aesthetics of subversion. Choosing for Spectres the genre of historical fantasy, Łukasz Orbitowski provides himself with a vast space of artistic freedom, using it for free reinterpretations and continuations of the existing narratives of memory. The theatre of Paweł Demirski and Monika Strzępka, in turn, is a theatre of linguistic performance which clashes sequences of language that transmit historical imagination and national self-awareness of Poles. In Demirski’s play theatre becomes a medium of protest against fossilised forms of memory, where graphically staged painful trauma is deprived of the aura of sacrum. Triviality and vulgarism of language demolish both the elevated phrases of the national culture of memory and the naïve pop-cultural representations of war and the Warsaw Uprising.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2015, 10, 5; 154-174
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The end of the world nobody noticed: The Belorussian ‘Year without a Summer’ and Jan Barszczewskis fantastic stories of the imagination
Koniec świata, którego nikt nie zauważył. Białoruski „rok bez lata” Jana Barszczewskiego
Autorzy:
Węgrzyn, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089366.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish-Belorussian literary relationships
19th century Polish/Belorussian writers
stories of the imagination
1816 the Year without a Summer
Jan Barszczewski (c. 1794–1851)
Jan Barszczewski
związki literackie polsko-białoruskie
1816 – Rok bez lata
fantastyka literacka
Opis:
This essay is a new reading of Jan Barszczewski's collection of stories Szlachcic Zawalnia czyli Białoruś w fantastycznych opowiadaniach [Nobleman Zawalnia, or Belarus in Fantastic Stories of the Imagination] in the context of the 19th-century reception of the Arabian Nights and, more importantly, as an example of a genre which combines the oral and the literary traditions to express the identity-fostering experience of living at a time of upheaval and epochal change. This approach has little interest in revisiting the connections between Barszczewski's tales and Belorussian folklore. Instead, it places his stories in their direct historical context, i.e. a series of famines in Belarus the first decades of the 19th century, and the significance of 1816, the year in which the action of the stories is set. It is no coincidence that it was also the Year without a Summer, a catastrophic global climate anomaly, which made a great impact on the Romantic imagination.
Źródło:
Ruch Literacki; 2019, 5; 547-562
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fantastyka we współczesnej prozie niemieckojęzycznej na przykładzie opowiadania Ursa Widmera „Błękitny syfon”.
Urs Widmer’s „Der blaue Siphon” – an example of contemporary German-language fantasy.
Phantastik in der deutschsprachigen Gegenwartsliteratur am Beispiel der Erzählung von Urs Widmer „Der blaue Siphon”.
Autorzy:
Kołodziejczyk-Mróz, Mróz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441382.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera
Tematy:
Literatura współczesna
literatura fantastyczna
teorie literatury fantastycznej
podróż w czasie
II wojna światowa
contemporary literature
fantasy literature
theories of fantasy literature
time travel
World War II
Gegenwartsliteratur
phantastische Literatur
Theorien der Phantastik
Zeitreise
der Zweite Weltkrieg
Opis:
W opowiadaniu Błękitny syfon (1992) autorstwa Ursa Widmera wyobraźnia i uczucia wydają się grać większą rolę niż rozsądek i logika. W świat realny wpleciony jest świat fantastyczny, często granica między tymi płaszczyznami przebiega prawie niezauważalnie a czytelnik ma wrażenie, że fantazja jest tak naprawdę rzeczywistością. Narrator opowiadania i zarazem jego główny bohater odbywa zaskakującą podróż do lat swojego dzieciństwa. Pełna cudów i niespodzianek podróż w czasie rozpoczyna się w niezwykły sposób w kinie w 1991 roku, kiedy bohater, 53-letni pisarz, po projekcji filmu odnajduje się w 1941 roku w rodzinnym domu. Przez nikogo nierozpoznany obserwuje przerażonych rodziców szukających jego samego jako trzylatka, którego niania straciła z oczu w sali kinowej. Niniejszy artykuł przedstawia próbę interpretacji opowiadania będącego przykładem współczesnej niemieckojęzycznej literatury fantastycznej. W tym celu znamienne wydaje się być przytoczenie najważniejszych definicji literatury fantastycznej, sformułowanych przez T. Todorova, R. Cailloisa i H.R. Brittnachera. Analiza elementów fantastycznych konstytuujących opowiadanie umożliwi uzyskanie odpowiedzi na pytanie, jakimi skutkami owocuje konfrontacja świata realnego ze światem fantazji oraz za jaką interpretacją zdarzeń opowiada się na końcu autor.
In the novella „Der blaue Siphon” (1992) by Urs Widmer imagination and emotions seem to play a more important role than reason and logic. The real world intertwines with the fantastic world, the boundaries between them are almost invisible and the reader is under the impression that fantasy is actually reality. The narrator, who is also the main character in the novella, unexpectedly moves back in time to the period of his childhood. The time travel, full of wonders and surprises, begins unpredictably in a cinema in 1991, where the hero, a 53-year-old writer, after seeing a movie, finds himself at his parental home in 1941. Unrecognized by anybody, he observes his alarmed parents, looking for himself as a three-year-old, whose nurse lost sight of him at the cinema. The article attempts to present an interpretation of the novella, an example of the contemporary German-language fantasy literature. It is based on the key definitions of the fantasy literature formulated by T. Todorov, R. Caillois and H.R. Brittnacher. An interpretation of the constitutive fantastic elements provides an answer to the question about the results of the confrontation between the real and the fantasy world and the interpretation of the events supported by the author at the end of the story.
In der Erzählung „Der blaue Siphon” (1992) von Urs Widmer scheinen Einbildungskraft und Gefühle eine größere Rolle als Vernunft und Logik zu spielen. Der Alltag wird ständig mit der phantastischen Welt konfrontiert, die Grenze zwischen beiden Welten aufgehoben, so dass man oft den Eindruck gewinnt, dass phantastische Ereignisse selbst zur Realität werden. Der Ich-Erzähler, der auch als Hauptprotagonist der ganzen Geschichte fungiert, unternimmt eine wunderbare und überraschende Zeitreise in seine Kindheit, die 1991 im Kinosaal beginnt. Als der Erzähler, ein 53-jähriger Schriftsteller, das Kino verlässt, wird er in seine Vergangenheit, und zwar in das Jahr 1941 an seinen Heimatort zurückversetzt,, wo er jedoch von niemandem wiedererkannt wird. Indessen suchen seine Eltern vergeblich nach ihrem 3-jährigen Sohn, der seit einem Tag verschwunden ist., es ist allerdings merkwürdig , dass der Sohn spurlos nach einem Kinobesuch verschwand, nachdem ihn ins Kino sein Kindermädchen hingebracht hatte . Der vorliegende Artikel liefert einen Interpretationsversuch dieser phantastischen Erzählung. Um einer Untersuchung des Phantastischen gerecht zu werden, lag es nun nahe, die wichtigsten Theorien der Phantastik (von T. Todorov, R. Caillois und H.R. Brittnacher) anzudeuten. Und vor diesem theoretischen Hintergrund eine Analyse des Strukturmodells des Phantastischen durchzuführen, mit der die Frage nach dem Ziel der Integration von Realem und Irrealem beantwortet sowie die Unschlüssigkeit der geschehenen Ereignisse geklärt werden konnten.
Źródło:
Kultura i Polityka; 2010, 8; 163-175
1899-4466
Pojawia się w:
Kultura i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Цена продужетка живота. Митолошке фантазије и психологија у роману Новендіалия украјинске књижевнице Марине Сокољан
The price of life. Mythologic fantasies and psychology in the novel Novendialia by a Ukrainian writer Maryna Sokolian
Cena życia. Mitologiczne fantazje i psychologia w powieści Novendialia ukraińskiej pisarki Maryny Sokolian
Autorzy:
Ajdačić, Dejan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1401129.pdf
Data publikacji:
2019-01-09
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
Ukrainian literature
urban fantasy
fantasy
anima
libido
vitalism
vampire
religion
psychology
Maryna Sokolian
literatura ukraińska
miejska fantasy
fantastyka
witalizm
wampir
religia
psychologia
украјинска књижевност
градски фантази
фантастика
анима
либидо
витализам
вампир
религија
психологија
Марина Сокољан
Opis:
Powieść Novendialia (2008) ukraińskiej autorki Maryny Sokolian (ur. 1979) z elementami detektywistycznymi i horroru miejskiego opowiada o bitwach pomiędzy porywaczami energii życiowej a jej obrońcami ze służby Nocnego Magistratu. W tekście rozważane są religijne i psychologiczne aspekty rozmaitych aluzji oraz implikacje wyobrażonego autorskiego systemu mitycznomagicznego z punktu widzenia religii, filozofii, psychologii (zwłaszcza psychoanalizy). Cena życia i śmierci dowodzi, że pisarka wpisuje się w typ powieści o samorealizacji, poświęceniu i namiętnościach.
The novel entitled Novendialia (2008) by a Ukrainian authoress Maryna Sokolian (1979) with elements of a detective story and urban horror tells about fights between life energy kidnappers and its defenders employed by the Night Town Hall. In the text religious and psychologic aspects of various allusions are considered as well as authoress’ implications of fictitious mythicalmagical system from the point of view of religion, philosophy, psychology (especially psychoanalysis). The price of life and death proves that the writer fits in the type of a novel on selffulfilment, sacrifice and passions.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2018, 4; 417-426
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Demon wiedźmy. Literackie przedstawienia kota-diabła i kota czarownicy na wybranych przykładach literatury światowej i polskiej (XIX–XXI wiek)
The Witch’s Demon. A Literary Image of the Cat-Devil and the Witch’s Cat on the Basis of Chosen Examples of the World and Polish Literature (XIX–XXI Centuries)
Ведмин демон. Литературные изображения кота-дьявола и кота ведьмы на избранных примерах мировой и польской литературы (XIX–XXI вв.)
Autorzy:
Goworek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054646.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
черный кот
магия
ведьмы
дьявол
фэнтези
czarny kot
magia
czarownice
diabeł
fantastyka
black cat
magic
witches
devil
fantasy
Opis:
Obraz kota jako pomocnika czarownicy lub kota-diabła pojawił się już w światowej literaturze XIX wieku. Utrwalony zaś został we współczesnej literaturze fantasy. Pisarze, którzy tworzyli wizerunki kocich bohaterów, często sięgali do mitologii, średniowiecznych tradycji, a nawet dokumentów z procesów o czary. To właśnie tam kot łączony był z czarną magią. Celem artykułu jest przedstawienie dialogu, jaki zachodzi między kulturą i literaturą, by nakreślić współczesny literacki wizerunek kota magicznego.
Образ кота как помощника ведьмы или кота-дьявола появились уже в мировой литературе XIX века. Он сохранился в современной фантастической литературе. Писатели, создававшие образы котов – главных героев, часто обращались к мифологии, к традиции средневековья и даже документам судебных процессов над колдовством. Именно в этих источниках кот ассоциировался с черной магией. Цель статьи – представить связь между культурой и литературой, которая объяснит современное представление о волшебном коте.
In nineteenth-century literature, cats were presented as witch helpers (familiar spirits or animal guides) and Satan’s tools. These motifs have been freely used by modern writers specializing in the fantasy genre. They have created many cat protagonists inspired by mythology, medieval tradition and witch-hunting documents. This list of references explains why literary cats are often associated with dark magic. The purpose of this article is to show the connection between culture and literature that will explain the modern idea of the magic cat.
Źródło:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies; 2021, 2 (8); 1-30
2719-2687
2451-3849
Pojawia się w:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies