Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Światopogląd"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-100 z 105
Tytuł:
Poetyka i światopogląd. Recenzja książki Mariusza Kalandyka Poetycki światopogląd Jarosława Marka Rymkiewicza. Próba antropologii literackiej
Autorzy:
Kisiel, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/511119.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2015, 2(16); 205-207
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elity w prywatyzacji Polskich Linii Lotniczych LOT
Autorzy:
Marciszel, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/462041.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
elita
światopogląd konserwatywny
światopogląd innowacyjny
grupa interesu
prywatyzacja oligarchiczna
Opis:
W artykule zostały omówione wyniki badań (przeprowadzonych w latach 2008-2010) dotyczące socjologicznych aspektów prywatyzacji Polskich Linii Lotniczych LOT. Celem jest wskazanie najważniejszych obszarów problematycznych procesu prywatyzacji tego przedsiębiorstwa. Do wyjaśnienia obecnej trudnej sytuacji spółki posłużyła analiza działań i decyzji kolejnych elit, począwszy od roku 1989. Niniejszy tekst szczegółowo prezentuje główne konkluzje dotyczące elit PLL LOT i ich wpływu na proces prywatyzacji, wynikające z przeprowadzonych badań oraz uzupełnia je aktualnymi danymi.
Źródło:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne; 2013, 8; 54-71
2299-2367
Pojawia się w:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
N. Bierdiajew: Światopogląd Dostojewskiego
Autorzy:
Kasprzak, Marlena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/604749.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Opis:
N. Bierdiajew: Światopogląd Dostojewskiego. Przeł. H. Paprocki. Kęty: Antyk 2004 .
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2006, 2
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanisław Kowalczyk, Światopogląd chrześcijański. Problemy wybrane, Norbertinum Lublin 2016
Autorzy:
Szulich, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560702.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu
Źródło:
Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia; 2017, 24; 381-386
0208-7626
Pojawia się w:
Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoantropocentryczny światopogląd Jerzego Prokopiuka
Autorzy:
Wróblewski, Michał Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131379.pdf
Data publikacji:
2021-09-01
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Religioznawcze
Tematy:
worldview
Divinity
human
freedom
evil
Opis:
The paper analyzes selected apophthegms that are part of two collections: alphabetical and systematic. These texts had initially circulated in oral transmission between 330–460 AD and were written down in the mid-fifth century. In this form they are available up until today. The purpose of the analysis at hand is to try to find traces of oral transmission in the apophthegms, which has been attempted by considering the rather rich literature on oral cultures and oral transmission. The studies by E. A. Havelock, J. Goody, and W. B. Ong have proven most useful here. Oral memory in the recorded apophthegms was discerned at the level of the text itself, its form, structure, composition, the subject matter taken up, the importance of the spiritual guide, etc.
Źródło:
Przegląd Religioznawczy; 2021, 3/281; 115-129
1230-4379
Pojawia się w:
Przegląd Religioznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zakaz dyskryminacji ze względu na wyznanie lub światopogląd w prawie polskim
Autorzy:
Borecki, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1788185.pdf
Data publikacji:
2015-09-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
zakaz dyskryminacji
dyskryminacja ze względu na wyznanie
dyskryminacja ze względu na światopogląd
prohibition of discrimination
religious discrimination
discrimination in belief
Opis:
In the contemporary Polish law, there are two opposing trends already visible in the Constitution of 1997. Clear is to strive to eliminate discrimination based on belief in religious matters in all areas of the unit, with the exception-pretty private life. Guarantees are both of a general nature and detail, especially in the wider field of employment. At the same time clearly the phenomenon of discrimination in the field of legal protection and in the field of freedom to manifest one’s beliefs in religious matters irreligious people professing belief. Not-quite legally evaluated, compared and religious organizations are called la-Decision-making organizations. The phenomenon of discrimination (unequal treatment) because of religion there is so-that between followers of different religious communities in Poland. It is connected closely with the diversity of the legal status of religious organizations. It should be noted that the opti-mum position of the legal and factual followers have the largest and oldest Christian Regarding the Church-hunt, which received individual statutory regulation in 1989–1997. Maintaining, if not the build-up of discrimination, promotes the method of individual statutory regulation of the status of each of the denominations. Poland, to better prevent unequal treatment on grounds of religion or believe should sign and ratify Protocol No. 12 to the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms.
Źródło:
Studia Prawnicze; 2015, 4 (204); 43-100
0039-3312
2719-4302
Pojawia się w:
Studia Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Światopogląd i religia w ujęciu Stanisława Kowalczyka
Philosophy of life and religion in Stanisław Kowalczyk’s perspective
Autorzy:
Kondrat, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834420.pdf
Data publikacji:
2020-05-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
światopogląd
religia
personalizm
chrześcijaństwo
moralność
antropologia personalistyczna
philosophy of life
religion
personalism
Christianity
morality
personalistic anthropology
Opis:
The article presents a synthetic view of the issue of philosophy of life and religion in Stanisław Kowalczyk’s works and it shows social consequences of the philosophical perspective of these problems. It can be clearly seen that the discussed author analyzes the issue from the anthropological-personalistic perspective. The text presents Kowalczyk’s view of the concept of philosophy of life and its structural elements, focusing mainly on the Christian philosophy of life and the problem of a dialog concerning philosophy of life. Another motif is the question of the origin and function of religion and its relations with such areas as science, philosophy, morality or culture. The article is concluded with a reflection concerning the sources of the ideological-axiological crisis of the contemporary world. According to Kowalczyk it is the erroneous anthropology connected with depersonalization of the conception of man that is to blame here, and in order to overcome the crisis it has to return to realism, integral humanism and personalistic anthropology.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2012, 40, 1; 37-55
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Janusz Goćkowski, „Lewa wolna” czyli „Nie trzeba głośno mówić”. Światopogląd kontrrewolucjonisty
Autorzy:
Olbromski, Cezary J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834607.pdf
Data publikacji:
2020-05-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2010, 38; 335-336
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pojęcie światopoglądu ekumenicznego i jego znaczenie dla ekumenizmu
Autorzy:
Kopiec, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/512114.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
światopogląd
ekumenizm
Kościół
jedność
Opis:
Na zbiór pojęć organizujących refleksję ekumeniczną składają się takie terminy jak duchowość ekumeniczna, dialog ekumeniczny, ekumeniczny ruch czy też ekumeniczna tożsamości. Rzadko jednak spotyka się z pojęciem światopoglądu ekumenicznego. Jest to o tyle zastanawiające, że pojęcie to zawiera w sobie wewnętrzny potencjał do tego, by pomagać poszczególnym ludziom zaangażowanym w działanie ekumeniczne w świadomej i refleksyjnej identyfikacji z wspólnotą ekumeniczną i jej celami. Artykuł stawia pytanie, jak można określić znaczenie światopoglądu ekumenicznego w świetle interdyscyplinarnej dyskusji nad terminem światopoglądu, dąży również do ustalenia, jak sam ekumenizm kształtuje światopogląd danej osoby. Przeprowadzone w tekście wnioskowanie oparte o prezentację koncepcji światopoglądu oraz jej zestawienie z syntetyczną analizą dokumentów i opracowań opisujących wpływ ekumenizmu na obraz świata pozwala na propozycję zdefiniowania światopoglądu ekumenicznego. Określa się go jako zespół przekonań tworzących całościowy obraz rzeczywistości, których źródłem jest Chrystusa wezwanie do jedności i które określają aktywną postawę jednostki będącej nośnikiem tego światopoglądu wobec Kościoła, chrześcijaństwa i świata.
Źródło:
Studia Theologica Varsaviensia; 2019, 57, 1; 157-176
0585-5594
Pojawia się w:
Studia Theologica Varsaviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słowo o terminie ekofilozofia
Autorzy:
Dołęga, Józef M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1964084.pdf
Data publikacji:
2005-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
ekofilozofia
metodologia
światopogląd
eco-philosophy
methodology
world view
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2005, 3, 1; 499-502
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dendrocentryczny świat późnej poezji Jarosława Iwaszkiewicza
Autorzy:
Szóstak, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080490.pdf
Data publikacji:
2020-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
poetic worldview
metaphysics
symbol
tree
Jarosław Iwaszkiewicz
światopogląd poetycki
metafizyka
drzewo
Opis:
Celem artykułu jest wskazanie na miejsce i rolę drzewa w późnej, senilnej poezji autora Brzeziny – jego znaczeń symbolicznych oraz szerokiego kontekstu kulturowo-społecznego, psychologicznego, estetycznego, i co istotne – metafizyczno-duchowego, w jakim jest sytuowane. Drzewo bowiem w poetyckim uniwersum Iwaszkiewicza to nie tylko oś i centrum rzeczywistości, lecz także – przede wszystkim – samoistne, odrębne, podmiotowe, równe ludzkiemu lub nawet doskonalsze istnienie, z którym porozumienia szuka poeta, by odkryć tajemnicę nieśmiertelności, dotrzeć do transcendentnego jądra bytu. Filozoficzny namysł nad egzystencją w drzewnej postaci przynosi niezwykle nowoczesną w swoim wyrazie, głęboką i wyrafinowaną refleksję nad obecnością i pozycją człowieka w naturze, daleką od triumfalistycznego, nieuprawnionego myślenia w biblijnych kategoriach czynienia sobie ziemi poddaną.
This paper aims to identify the place and role of the tree in Jarosław Iwaszkiewicz’s late poetry, including its symbolic meanings as well as the broad sociocultural, psychological, aesthetic and, importantly, metaphysico-spiritual context it is being situated in. Accordingly, in the poetic universe of this author the tree functions not only as the axis of reality, but also and primarily as the autonomous, separate, near human or even more perfect entity the poet tries to communicate with so as to discover the mystery of immortality and reach the transcendental core of being. The philosophical contemplation of the ‘tree-shaped’ existence results in an exceptionally modern, deep and sophisticated reflection on humanity’s presence and place in nature, which is far from triumphalist, unrighteous thinking in the biblical terms of subduing the earth.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2020, 8; 101-118
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Światopogląd a błąd konfirmacji – problem nauk społecznych
Worldview and Confirmation Bias: The Problem of Social Sciences
Autorzy:
Grunt-Mejer, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/968712.pdf
Data publikacji:
2017-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Opis:
The work aims to describe the ideological monoculture in social sciences as a source of accumulation of distortion in the description of reality, resulting from a confirmation bias in its several variants (determination of the specific research problem, biased selection of literature, tendentious interpretation of the results, and acceptance of phantom facts in the scientific discourse). Methods of reducing the bias are presented.
Źródło:
Filozofia Nauki; 2017, 25, 2; 103-119
1230-6894
2657-5868
Pojawia się w:
Filozofia Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poetyka a światopogląd. O twórczości Marii Pawlikowskiej-lasnorzewskiej
Poetics and world view. On Maria Pawlikowska-Jasnorzewskas works
Autorzy:
Kluba, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1393905.pdf
Data publikacji:
2008-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opis:
Part ONE. This dissertation is devoted to the inspiration of Maria Pawlikowska-Jasnorzewska by the philosophy of the East, which she got to know through Arthur Schopenhauer's writings. The first part contains a description of the manner in which the poet interpreted the inconsistency of the conception of the German philosopher who tried to combine in one all the elements of various religious and philosophical trends coming from India. We can look on Maria Pawlikowska-Jasnorzewska's works of the pre-World War II years as on a peculiar literary adaptation of these various ideas, and, to be more exact, as on an attempt to construct such a poetic world in which there might be a coordination between diverse currents determined by the Brahminian and the Buddhist ideas. In Pawlikowska-Jasnorzewska's early poems affirmation, paradox, (self/auto)irony and degradation of loftiness are concurrent, which are characteristic of the Buddhist attitude to the world and there is also avoidance of reflection of ethical nature so characteristic of Brahminism.Part two. In the second part of the dissertation on the influence of Indian philosophy on Maria Pawlikowska-Jasnorzewska's views, these elements of her writings are analysed (such as miniaturisation, condensation, formal rigour, intellectualisation of lyricism), which reflected her way of thinking. The description also contains the next stage of writing activity of the author of Krystalizacje [Crystallisations] during which the poet gave up the affirmative amoralism, and in her poetry occurred a confrontation of the negativist assumptions of Brahminism with the Buddhist imperative of mercy. Along with the acceptance of the evaluative perspective in Pawlikowska-Jasnorzewska's poetic diction elements of gnostic rhetoric began to appear in which she followed Schopenhauer, and in her writings the process of "decay of the poetic form" began to be more and more visible, which was described by critics, and which led through the poetics of a sketch and fragment in her later prewar works to the notebook-like last recordings of the war period.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2008, 10; 135-168
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagadnienie światopoglądu w edukacji ekologicznej
The issue of worldview in ecological education
Autorzy:
Czartoszewski, Jacek W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1817865.pdf
Data publikacji:
2003-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
światopogląd
edukacja ekologiczna
worldview
ecological education
Opis:
The XXI century for humanity is a challenge in awareness of failures in the condition of the social environment as well in huge contamination of nature. This problem can be resolved only on the way of grasping the junctures of man in the world toward Absolute and the other adventitious entities. There is a necessary general change of human awareness, which will strengthen love to the other people and amends an evil site between mankind. It should be joined with changing mentality reducing consumption material goods (savings in using up energies and industrial goods) and taking care of remaining for succeeding generations natural environments in better condition than that nowadays. It also needs to create a new high level of outlook upon ecology, which accepts ecological values. This outlook eschewing idealism and inaccuracies should be based on the real ground of Aristotelic and Thomistic orientation. Moreover, it must avoid hatchway in the knowledge, from here society aside from knowledge natures, technical, juridical and economical should own knowing humanistic, which regards anthropology, axioms, theology, and religion (get into completely mode with helping of recognition common sense, wisdom, scientific, philosophic and religionist). On the other way hatchways, inaccuracies, and even contrarieties into understanding the world will become dominant and lead to quarrels and antagonisms. From here floats a huge challenge for leaders, who should take on their own shoulder responsibility upon the future of our planet and humanity.
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2003, 1, 1; 505-515
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapomniany światopogląd tragiczny
A forgotten tragic viewpoint. An attempt to advocate some attitude
Autorzy:
Szkaradnik, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1622002.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
tragic
tragedy
tragic hero
suffering
fate
anxiety
Opis:
This paper aims to comprehensively describe the category of tragic, which is dislodged from the mind of present western world’s human. The authoress analyses that odium’s causes, but first of all, with regard to various thinkers, she tries to bring out the essence of tragic viewpoint, often represented in a simplified way as a synonym of pessimism and martyrdom. In the article problems of the tragic are considered in context of the tragedy as dramatic species, human relation to the fate, characteristics of the tragic hero, the issue of human finiteness, rationalism’s limitations, the matter of transcendence and self-transcendence. Lastly, it is demonstrated that despite the accentuation of individual experience and coping with fate, the tragic viewpoint has the community potential. In conclusion, the openness to “tragic knowledge” is shown as a chance to reinterpret contemporary culture as well as a chance of the integral experience.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2017, 37; 5-23
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antony Flew. Bóg istnieje. Dlaczego najsłynniejszy ateista zmienił swój światopogląd? Przedmowa Roy Abraham Varghese. Tł. Robert Pucek. Warszawa: Fronda 2010
Autorzy:
Ptaszek, Robert T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807449.pdf
Data publikacji:
2020-01-02
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2010, 1; 232-239
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy światopoglądowe (Jaki światopogląd odpowiada rzeczywistości? Agnostycy w drodze do poznania Stwórcy. Księga ku czci Franza kardynała Königa, Katowice 1993)
Autorzy:
Ślaga, Szczepan W/
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/502055.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 1992, 1; 153-156
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Позитивные ценности
Wartości pozytywne
Positive Values
Autorzy:
Чаплий, Наталья И.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497839.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
Tematy:
wartości słowiańskie
światopogląd
duchowość
sumienie
moralność
of Slavic belief
the Weltanschauung
spirituality
conscience
morality
Opis:
Autorka w tekście koncentruje się na tzw. wartościach pozytywnych. W swoich rozważaniach nawiązuje do tradycji kultur słowiańskich, odwołując się do takich wartościach jak: wolność, rozwój, kreacja, umiar, szacunek do przyrody. Wartości tych kultur przeciwstawia kultowi interesów, a zwłaszcza egoizmowi.
The author of the text focuses on so-called positive values. In her own reflections she refers to the tradition of Slavic cultures, invokes to such values as freedom, development, creation, moderation, respect for nature. The values of these cultures the author opposes to the cult of interests, especially to egoism.
Źródło:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2013, 13; 117-124
1642-1248
Pojawia się w:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
KRYMINALIZACJA OBRAZY UCZUĆ RELIGIJNYCH W POLSKIM PRAWIE KARNYM
Autorzy:
Żukowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/663855.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
obraza uczuć religijnych
świeckość państwa
światopogląd
religijność
wolność słowa
wolność sumienia
wolność religii
Opis:
The Criminalisation of Insult to Religious Feelingsin Polish Criminal LawSummaryThe article discusses the criminalisation of conduct that is offensiveto another person’s religious feelings under the Polish Penal Code. Thefirst part presents arguments against the recognition of such behaviouras an offence. The next part gives arguments showing that it must betreated as an offence. The author discusses offences against freedomof conscience and religion from the perspective of the principle of thesecular state and its neutrality on worldview. The article also refers togrounds for the criminalisation of conduct which is offensive to anotherperson’s religious feelings, the offence defined in Article 196 of the Polish Criminal Code, in the light of freedom of speech. The constructionof Article 196 is analysed from the point of view of comparative lawand compared to other European legal systems.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2016, 16, 1
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geopolityka jako światopogląd władzy w Rosji
Autorzy:
Świder, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624522.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Russia, geopolitics, power elite, strategic culture, global order
Rosja, geopolityka, elity władzy, kultura strategiczna, ład globalny
Opis:
The purpose of this article is to present the characteristics and motives of thinking about international relations showed by the Russian ruling elite. This thinking is determinated by geopolitics. Russian political class is not the only one in the world establishment, which is based on its perception of the world system on geopolitical interpretations, because a similar trend can be observed in the American and Chinese approaches to these issues. Recognition of Southeast Asia and the adjacent area of the Pacific in recent years by Washington as the most important global policy direction of the United States is a confirmation of such tendency. Nevertheless, geopolitics in Russia becomes a field of knowledge, which is incoporated into the new Russian messianism, being one of the cornerstones of the Russian historical destination and filling Russian historiosophy with new content. Special status of geopolitics in Russia due to the fact that already in the 90s of the 20th century it became an ideology, which filled the ideological vacuum after the bankrupt communist ideology. Thus, in this country there has been a process of ideologisation of geopolitics, which gives it the position of the new universal idea – integrally explaining Russians, and primarily the Russian ruling elite, the surrounding world. Geopolitics and imposed by it determined geographically and by thinking in the traditional categories of zones of influence vision of the international system has become both worldview authority in Russia and an essential element of the Russian strategic culture. In the article will be presenting conditions that make the geopolitics the permanent, archetypical component of thinking about the world and global order from viewpoint of the ruling elite in Russia.
Celem artykułu jest analiza tendencji i motywacji rządzących elit politycznych Rosji w zakresie myślenia o współczesnych stosunkach międzynarodowych. Myślenie to warunkowane jest przede wszystkim przez czynniki geopolityczne. Klasa polityczna Rosji nie jest jedyną, która w postrzeganiu systemu międzynarodowego odwołuje się do geopolitycznych interpretacjach. Podobny sposób myślenia właściwy jest Stanom Zjednoczonym czy Chinom. Uznanie przez Stany Zjednoczone Południowo-wschodniej Azji i przylegającej przestrzeni Oceanu Spokojnego za istotny dla tego państwa obszar globalnej polityki jest potwierdzeniem tej tendencji. Jednakże w Rosji geopolityka staje się obszarem wiedzy, który został włączony do nowego mesjanizmu tego państwa, stając się jednym z kamieni węgielnych myślenia o jego historycznym przeznaczeniu. Geopolityka w Rosji stała się swoistą ideologią w warunkach ideologicznej próżni jaka się wytworzyła po upadku komunizmu. Nastąpiła ideologizacja geopolityki, która dla elit politycznych stała się narzędziem interpretacji otaczającego systemu międzynarodowego i myślenia w kategoriach stref wpływów. Stała się cechą kultury strategicznej Federacji Rosyjskiej.
Źródło:
Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych; 2016, 11, 3
1896-8279
Pojawia się w:
Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy w nauczaniu filozofii obowiązują paradygmaty ideologiczne?
Are ideological paradigms binding in teaching philosophy?
Autorzy:
Woźniczka, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/430994.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
teaching philosophy
outlook on life
ideology
nauczanie filozofii
światopogląd
ideologia
Opis:
The author deals with the problem of ideological and worldview contexts related to philosophical education. The first part is an analysis of philosophical references associated with the meaning and use of the term “ideology”. The following difficulties of interpretation have been pointed out: the cognitive and normative factors, the beneficial element of a given social group. The second part is devoted to the worldview entanglements of philosophy. The thoughts presented in these two parts are, in the third part of the text, used as an attempt to explain the role of ideology in philosophical education. The main ideologies associated with the basic conventions of philosophical education have been distinguished and discussed. The discussion is closed with a reflection upon the condition of philosophical education in view of the ideological and worldview disputes.
W tekście podjęty został problem kontekstów ideologicznych i światopoglądowych związanych z kształceniem filozoficznym. W pierwszej części tekstu poddano analizie odniesienia filozoficzne wiązane ze znaczeniem i użyciem terminu ’ideologia’. Wskazano na występujące tu trudności interpretacyjne: uwarunkowania pozapoznawcze i normatywne, element korzyści danej grupy społecznej. Druga część poświęcona jest uwikłaniom światopoglądowym filozofii. Przedstawione w tych dwóch częściach refleksje służą, w trzeciej części tekstu, próbie wyjaśnienia roli ideologii w edukacji filozoficznej. Wyodrębniono i omówiono główne ideologie, związane z podstawowymi konwencjami kształcenia filozoficznego. Rozważania kończy refleksja związana z kondycją edukacji filozoficznej wobec sporów ideologicznych i światopoglądowych.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2014, 50, 4; 113-136
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiara lub niewiara polskich naukowców w Boga a ich poglądy na relację między nauką a religią
Autorzy:
Gołąb, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127677.pdf
Data publikacji:
2019-04-08
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
polscy naukowcy
światopogląd
wiara w Boga
relacja nauka–religia
Opis:
Artykuł przedstawia wybrane wyniki badania 279 polskich naukowców ze stopniem doktora i doktora habilitowanego. Ogólny wskaźnik wierzących w Boga wyniósł 56,3%, był najwyższy wśród chemików (80%), geografów (76,2%), matematyków i informatyków (73,1%) i medyków (64,5%). Część badanych (6,5%) uznała, że ich pogląd najlepiej wyraża zdanie: „Nie wierzę w osobowego Boga, ale wierzę w pewnego rodzaju siłę wyższą”. Deklaracje ateizmu złożyło 18,3% badanych, agnostycyzm jako swą postawę wskazało 7,2%. Omówiono też poglądy badanych na temat relacji między nauką a religią, nawiązując do typologii tych relacji zaproponowanej przez Iana Barboura. Najwięcej badanych (41,9%) zaprzeczało istnieniu konfliktu między tymi dziedzinami myśli ludzkiej, 13% uznało, że zachodzi między nimi konflikt. Część badanych (19,6%) uważała, że nauka i religia powinny być traktowane jako niezależne obszary dociekań, 2% opowiedziało się za dialogiem religii i nauki, a 3,6% za ich współdziałaniem w budowaniu obrazu świata.
Źródło:
Roczniki Psychologiczne; 2017, 20, 1; 63-79
1507-7888
Pojawia się w:
Roczniki Psychologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lekcja godności, lekcja duchowości z Józefem Czapskim
Autorzy:
Krakowiak, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1373726.pdf
Data publikacji:
2021-07-01
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Józef Czapski
kultura polska XX w.
duchowość
metafizyka
światopogląd artystyczny
20th century Polish culture
metaphysic
artistic world outlook
Opis:
W artykule punktem wyjścia uczyniono pytanie o to, jakie trwałe i ponadczasowe elementy zawiera w sobie spuścizna malarza i pisarza – Józefa Czapskiego. Ukazane zostały przykłady nawiązywania, czyli „powrotów” do biografii i twórczości artysty w ostatnich latach. Myślą przewodnią artykułu jest wskazywanie na zainteresowanie Czapskiego różnymi aspektami duchowości. Duchowość bowiem uznawał on za fundament swoich decyzji i działań. Z takiej też perspektywy przedstawiono jego obraz Lustro na drewnianych drzwiach – nieoczywisty przykład malarstwa metafizycznego.
The starting point of this article is the question what permanent and timeless elements are contained in the heritage of Józef Czapski – the painter and writer. Examples of relations between the artist’s biography and work in his last years are shown. The idea of the article is to present how Czapski expressed his interest in different aspects of the human spirit, which was certainly the basis for his decisions and activity. This aspect also influenced the perspective applied when describing his painting Lustro na drewnianych drzwiach (the mirror on the wooden door) – an evident example of metaphysical painting.
Źródło:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne; 2021, 12, 1; 164-178
2450-4491
Pojawia się w:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Franz Brentano and His Competing World Views. A Philosopher’s Choice between Science and Religion
Autorzy:
Kamińska, Sonia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/641069.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Brentano, filozofia umysłu, religia, światopogląd, Arystoteles, św. Tomasz, substancja, umysł, Bóg
Opis:
There are two types of philosophy of mind in Brentano: (A) Aristotelian, and (B) genuinely Brentanian. The former (A) is to be found in the Aristotelica series; and by (B) I understand the content of Psychology from an Empirical Standpoint.  The manuscripts for its unwritten parts and Brentano’s lectures on God and immortality of the soul surprisingly fall into A . These lines of thought are so different that it can be astonishing that they were authored by one person. In my paper I will try to show the roots of this dichotomy as well as to check whether there is a conflict between these theories, and, if so, whether they can be reconciled. These are not only two different philosophical theories, but at least one of them is a manifestation of a world view, and a key to it can be found in Brentano’s biography.
Źródło:
Studia Religiologica; 2014, 47, 4
0137-2432
2084-4077
Pojawia się w:
Studia Religiologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zaskakujące konsekwenc je doświadczania wiadczania lęków egzy zy stenc jalnyc nych
Unexpected consequences of existential anxiety
Autorzy:
Łukaszwski, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/514224.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
lęk egzystencjalny
światopogląd
samoocena.
existential anxiety
cultural worldview
self-esteem.
Opis:
Artykuł przedstawia w syntetycznej formie najważniejsze ustalenia dotyczące sposobów radzenia sobie z lękami egzystencjalnymi, szczególnie z lękiem przed śmiercią. Przedstawiono kilka tak zwanych buforów zabezpieczających przed lękiem: kolektywny system znaczeń, samoocenę, bliskie związki z ludźmi, regulacje nastroju, sprawowanie władzy oraz koncentrację na własnym wyglądzie. W końcowej części artykułu przedstawiono uwagi na temat lęku przed utratą wolności i lęku przed samotnością.
The current article systematically presents major findings on how people deal with existential anxiety, especially, how they overcome the fear of dying. We present psychological buffers that help people to conquer their existential concerns, that is the cultural worldview, self-esteem, close relationships with other people, mood regulation, use of power, and focus on body appearance. We also discuss finding on fear of freedom losing and fear of loneliness.
Źródło:
Psychologiczne Zeszyty Naukowe; 2017, 1; 41-50
2451-1420
Pojawia się w:
Psychologiczne Zeszyty Naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Światopogląd, poczucie nadziei na sukces oraz kompetencje społeczne młodzieży trenującej taniec sportowy
Autorzy:
Zając, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/637172.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
sport dance
adolescence
value system
social competence
willpower
a sense of self-efficacy
Opis:
The aim of this study was to compare selected aspects of psychosocial functioning of young people training dancing and high school students that do not practice any sport, especially value system, social competences and sense of effi cacy. Questionnaire methods were used to analyzed the psychosocial profi les of young dancers. The obtained outcome indicate signifi cant differences between young people that train dancing and the ones who do not practice any sport. These differences are related to different hierarchy of values in both groups, higher results achieved by the dancers in the sense of efficacy and social competence.
Źródło:
Psychologia Rozwojowa; 2013, 18, 2; 35-47
1895-6297
2084-3879
Pojawia się w:
Psychologia Rozwojowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teologiczna i światopoglądowa relewantność filozofii przyrody
Theological and Worldview Relevancy of the Philosophy of Nature
Autorzy:
Hajduk, Zygmunt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015644.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
relewantność
światopogląd
teologia
filozofia przyrody
relevancy
worldview
theology
philosophy of nature
Opis:
While establishing the first type of relevancy, one takes into account the standard issues of the classical philosophy of nature. In particular, they are focused on the question of hylomorphism, evolutionism and miraculous events. This type of relevancy is defined through the relationships between the results of the natural sciences. They imply philosophical problems, a fact that enables us to establish the relationships between these sciences and theology. As a rule, it is the philosophy of nature and philosophy of God (I. G. Barbour, A. Anderwald) that play the role of mediators between the natural sciences and theology. The problems in question continue the relationships between evolution and creation, between science and religion, or religious faith, and between theology and the natural sciences. A discussion on the second type of relevancy depends to a large extent on the aspectual additional definitions of its terms. Obviously, they contain the concepts of science, philosophy, worldview, ideology, religion, and theology. These explicative manoeuvres allow us to take advantage of the strategies, introduced beforehand, of establishing the relationship between science and religion. It is essential for our context to construct a coherent image of the world, an image that is characteristic of the philosophy of nature. This image combines some aspects of science, philosophy, including metaphysics, ethics, and theology.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 2; 189-208
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia przyrody i jej znaczenie dla nauk przyrodniczych
Autorzy:
Korpikiewicz, Honorata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013454.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
antropiczny
chaos
holizm
hipoteza
kosmoekologia
światopogląd
obraz świata
upadek łańcuszkowy
anthropic universe
holism
hypothesis
cosmoecology
world-view
chain fall
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 345-348
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Światopogląd chrześcijański wobec naturalizacji religii. Adaptacje, transformacje, negacje
Autorzy:
Sztajer, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44743793.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Religioznawcze
Tematy:
Christianity
religion
naturalism
study of religion
Opis:
The scientific study of religion creates a considerable challenge to religious communities, including Christian communities and denominations. Since such a study makes religion a subject of scientific explanation instead of perceiving it as a partner of dialogue with science, the religious attitude towards the outcomes of the scientific study of religion requires employing interpretive tools other than those usually used to understand the relation between science and religion. The scientific study of religion takes different forms, but a unique role is played by conceptions that attempt to find the natural foundations and determinants of religious thought and behavior. The results of those attempts – new theories of religion – are popularized, penetrate social consciousness, and are often used as a basis for a worldview according to which religion is nothing more than a purely natural phenomenon. However, in late modernity, reflexivity based on expert knowledge, including scientific knowledge, forces the change of religious thinking and the reorganization of religious action. This article points to three different reactions of Christian tradition to the attempts to naturalize religion, including a decisive rejection of the naturalist worldview as well as various forms of adaptation and transformation of the religious view of the world through introducing naturalist premises.
Źródło:
Przegląd Religioznawczy; 2023, 1/287; 29-45
1230-4379
Pojawia się w:
Przegląd Religioznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyobraźnia (historyczna) i jej rola w procesie badania przeszłości
The historical imagination and its role in the study of the past
Autorzy:
Woźniak, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478037.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
poznanie, obraz przeszłości, wyobraźnia, pamięć,
doświadczenie, światopogląd, kultura
Opis:
The  critic  of  the  fundamental  foundations  of  the  traditional  historiography  was/is particularly influential from the point of view proposed by widely  understood constructivism. It questioned that reality is something external and independent from cognition, and that the truth or falsity of its results depends on the  nature of the world. In light of constructivism knowledge cannot be treated as an  effect of the relation between the subject and object, its shape is not defined  by  the external world and, finally, that the scientific  apparatus does not provide an  adequate image (description) of the world (independent from culture). In this way from the constructivists’ conceptions of history we cannot say that  “the past is real”, at least, “not the past as it is used by historians”. The images  of the past are therefore a construction and are intelligible, not because of their  own nature, but because of the a priori criteria which establish their intelligibility  and which contribute to the knowledge of historians or the society in which they  operate. Historians can be perceived as a part of the whole system, and their  social credibility depends not only on (historical) sources, but on the fact that their  discourse has its roots in cultural, social and linguistic prejudices that shape our  perception of reality (or the past).  Within the framework of these changes the category of (historical) imagination  and its part in possible images of the past formulated by historians arouses special  interest. From this point of view we can see (historical) imagination as a tool  participating in constructing images of the past. Reflection  on historical imagination  in this way can lead to showing in new light not only the cultural prejudices of  historical cognition (historical studies), but above all the reason for the necessity  to reformulate the investigative programs and the forms of representing the past. The problems and questions raised in the article derive perhaps only from  necessity a fundamental change of our relation to imagination. So in everyday life,  the media, art, literature, and also scientific  discourse, imagination – often even in  defiance  of arguments that some time appear in social and scientific   circulation – is identified  as “fiction  and fantasy”, and leads to it being treated  as an alternative for “truth and reality”. Meanwhile, it seems that likewise we do not think about  a given culture that is true or false, so we should not also bring discussion on imagination into problems of its falsity or fictionality  irrespective of whether we  treat imagination as a “child of culture” or inversely, culture as a “child of  imagination”. However, we wish to emphasize at this point, that it is not our intention  to suggest that (historical) imagination is the (essential or crucial) tool of  cognition of past reality, but rather we ask if imagination has such an essential part in  historical knowledge, can we perceive it in the investigative practice of historians.  Therefore, we do not try to force the thesis that the stories composed by historians  are the work of imagination, but rather that representation (re-presence) of the  past is possible with, or even thanks to, (historical) imagination. 
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2013, 2(22); 41-53
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wieczność jako pozaludzka czasoprzestrzeń w światopoglądzie ludowym
Eternity as the Outside of Human Time and Space in Peoples Worldview
Autorzy:
Grad, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042066.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
czas
światopogląd ludowy
wieczność
zaświaty
time
folk worldview
eternity
afterlife
Opis:
In the magical-religious folk worldview the basic division of time separatedthe temporal time from the eternal time. The first one consists of the cycle of human life where the livelihood of agricultural communities defined by the annual pace of seasonschanges in the nature. The most important dates for a traditional farmer organizationof his work on the farm were marked by holidays and special days devoted toa specific Saint. The eternal time is situated in a completely different dimension. It is theafterlife, “the second world” or “the other world” – a form of the space-time where thespiritual beings exist. From it souls and spirits penetrate into the human world. Theyfulfill specific tasks, voluntarily or recalled by the people who host them during specialmoments of the ritual year.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein; 2016, 15; 223-241
1895-2984
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Siemion Frank a Towarzystwo Religijno-Filozoficznew Petersburgu
Autorzy:
Ermichyov, Aleksandr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2099389.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Towarzystwo Religijno-Filozoficzne w Petersburgu
„nowa świadomość
religijna”
racjonalizm neokantowski
wiara
wiedza
światopogląd
S. Frank
D. Mereżkowski
D. Fiłosofow
A. Meyer
przedmiot
wiedzy
Opis:
Tematem artykułu jest sprzeciw Siemiona Franka, przyjmującego kognitywno- -obiektywistyczną, racjonalistyczną formę rozumienia, wobec ideologii rewolucjonizmu „nowej religijnej świadomości” (W. Rozanow, D. Mereżkowski). Źródło tej opozycji tkwi w odmiennym rozumieniu kategorii „absolutnego” oraz jego regulatywnej roli względem rzeczywistości. Refleksja Franka w ramach działalności Towarzystwa Religijno-Filozoficznego w Petersburgu miała na celu rozwikłanie powyższego problemu i przyczyniła się do wyłonienia idei zawartych później w jego pracy Przedmiot wiedzy (1915).
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 3; 21-34
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przekonania studentów pedagogiki w pryzmaciedominującej formacji światopoglądowej
The beliefs of pedagogy students in the light of the dominating worldview
Autorzy:
Odrowąż-Coates, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1956377.pdf
Data publikacji:
2017-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
religia
kapitał duchowy
światopogląd
socjalizacja
etnocentryzm
religion
spiritual capital
worldview
socialization
ethnocentrism
Opis:
Artykuł zawiera teoretyczną analizę procesu socjalizacji, zanurzonego w przekonaniach religijnych, wprowadzającą do przedstawienia wyników badań empirycznych, pochodzących z niewielkiego, pilotażowego studium przypadku studentów Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej w Warszawie. W badaniu uczestniczyło ponad 250 studentów w grupach 20–30-osobowych na Wydziale Nauk Pedagogicznych, w latach 2014–2016. Studentów poproszono o przygotowanie krótkiej anonimowej notatki zawierającej opis, jak wyobrażają sobie Boga. Studenci mieli również naszkicować „mapę świata”. Powtarzające się odpowiedzi pozwoliły na wyprowadzenie wniosków o dominującym postrzeganiu Boga oraz geograficznej perspektywie eurocentrycznej badanych. Na tej podstawie wyprowadzono wstępne wnioski o procesie socjalizacji, przebiegającej w określonym kontekście religijnym, zastanawiając się, jak kontekst ten oddziałuje na osobiste poglądy o świecie.
The paper comprises a theoretical analysis of the socialization processes embedded in religious faith, which have led to the presentation of research results of a small empirical case study conducted among Polish students in The Maria Grzegorzewska University in Warsaw. The preliminary study was carried out with over 250 respondents, in small working groups of 20–30 students, in the Institute of Educational Studies (2014–2016). Students were asked to write anonymously a short description of how they perceive God and to prepare a draft drawing of their map of the world. The repetitiveness of the answers in the study reflected the dominant view of God and the Eurocentric geographical perspective, allowing to draw some preliminary conclusions about the process of socialization in a specific religious context and about how it may affect one’s personal worldview.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2017, 7, 2; 225-239
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co nam dać może filozofia klasyczna?
What Does the Classical Philosophy Have to Offer to Us?
Autorzy:
Jasińska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811434.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia klasyczna
osoba
ethos Solidarności
prawda
światopogląd
classical philosophy
person
ethos of Solidarity
truth
worldview
Opis:
W artykule została ukazana rola, jaką filozofia klasyczna (popularyzowana m.in. przez Wojciecha Chudego) odegrała w procesie budzenia podmiotowości polskiego społeczeństwa i budowania ethosu „Solidarności” w latach 1980-1981. Philosophia perennis pomagała ludziom żyjącym w totalitarnym zniewoleniu „odzyskać” zawładnięty przez ideologiczną „nowomowę” język jako narzędzie wyrażania poznanej prawdy, określania własnej osobowej tożsamości i formułowania poglądów. Podkreślone zostało także wciąż aktualne znaczenie filozofii wieczystej dla zrozumienia kultury, człowieka i świata jako bytowej całości. Nauki szczegółowe choć są cennym źródłem wiedzy o świecie, to jednak programowo nie wyjaśniają poznanej rzeczywistości w świetle racji ostatecznych, ani nie podejmują tak istotnego dla człowieka pytania o cel i sens życia. Filozofia natomiast, może i powinna dostarczyć człowiekowi odpowiedzi na ważne pytania, aby na tym fundamencie mógł zbudować spójny i racjonalny światopogląd.
The paper describes the role the classical philosophy (popularized by Wojciech Chudy, among others) played in the process of the awakening of the Polish society’s subjectivity and in creating the ethos of “Solidarity” in 1980-1981. Philosophia perennis helped people who lived in totalitarian enslavement to “recover” the language, subdued by the ideological “newspeak,” as a means to express the truth they discovered, determine their personal identity, and formulate their beliefs. In addition, the continuing relevance of the perennial philosophy for the understanding of culture, the human being, and the world as an ontological whole, was emphasized. Although particular sciences constitute a valuable source of the knowledge of the world, they do not explain, by definition, the known reality in the light of the ultimate reasons, nor do they address the questions, so important for the human being, of the purpose and the meaning of life. Philosophy, however, is able to and should provide the person with answers to vital questions and thus with a foundation for a coherent and rational worldview.
Źródło:
Roczniki Pedagogiczne; 2015, 7(43), 1; 47-62
2080-850X
Pojawia się w:
Roczniki Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Światopogląd Johanna Wolfganga Goethego i antropozofia Rudolfa Steinera
Worldview Johann Wolfgang Goethe and Anthroposophy of Rudolf Steiner
Autorzy:
SAŁDAN, Switłana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/454100.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
antropozofia
muzyka
estetyka muzyczna
Johann Wolfgang Goethe
Rudolf Steiner.
anthroposophy
music
musical aesthetic
Rudolf Steiner
Opis:
The communicate presents the worldview on the art, including the music of the famous German poet and philosopher of the turn of 18th/19th century, Johannes Wolfgang Goethe and the aesthetic views of Rudolf Steiner (1861–1925).
W artykule przedstawiony został światopogląd na sztukę, w tym na muzykę, słynnego niemiec- kiego poety i filozofa przełomu XVIII/XIX wieku Johannesa Wolfganga Goethego oraz poglądy estetyczne Rudolfa Steinera (1861–1925).
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2014, 9; 149-158
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstytucjonalizm przeciwko demokracji konstytucyjnej? Uwagi na tle Against Constitutionalism Martina Loughlina
Constitutionalism Against Constitutional Democracy? Remarks on Martin Loughlin’s Against Constitutionalism
Autorzy:
Włoch, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197704.pdf
Data publikacji:
2023-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
konstytucjonalizm
demokracja konstytucyjna
światopogląd
interpretacja
constitutionalism
constitutional democracy
worldview
interpretation
Opis:
The subject of the article is a polemic with M. Loughlin’s thesis that constitutionalism as a philosophy of governance can be realized only in one form. Referring to the theory of worldviews, it can be said that the styles of constitutional interpretation stem from different experiences and accompany different practices. Although various doctrines may be united by a commitment to democracy, irreducible social pluralism determines the constant dispute over the best interpretation of the constitution. Constitutional democracy can be one of the forms of constitutionalism, if it is perceived as an interpretative concept.
Przedmiotem artykułu jest polemika z tezą M. Loughlina, iż konstytucjonalizm jako filozofia rządzenia może być urzeczywistniona tylko w jednej formie. Odwołując się do teorii światopoglądów stwierdzić można, że style interpretacji konstytucji wyrastają z odmiennych doświadczeń i towarzyszą odmienny praktykom. Aczkolwiek różnorodne doktryny łączyć może przywiązanie do demokracji, to nieredukowalny pluralizm społeczny determinuje nieustający spór o najlepszą interpretację konstytucji. Demokracja konstytucyjna może stanowić jedną z form konstytucjonalizmu, jeżeli ujmuje się go jako pojęcie interpretacyjne.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 2(72); 51-62
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kwestie gender w polityce edukacyjnej. Analiza programów polskich partii politycznych
Issues of gender in educational policy. Analysis of Polish political programs
Autorzy:
Zawadzka, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2195990.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
gender
partie polityczne
mniejszości seksualne
światopogląd
political parties
sexual minorities
philosophical issues
Opis:
In this article, I gave the analysis of the position of Polish political parties to issues of education and gender. I analyzed the topic of philosophical issues to the LGBT community. The intention of the research was demonstrate how the parties relate to issues of gender, so it identify and propose what changes in the context of education policy. It used an analysis of existing documents (declarations, programs) and expression of individual politicians. On the basis of the study I pointed to the division between left and right side of the political scene in the context of philosophical issues.
W niniejszym artykule analizie poddano stanowiska polskich partii politycznych wobec tematyki edukacyjnej i gender. Przeanalizowano wątek kwestii światopoglądowych wobec środowiska mniejszości seksualnych. Zamierzeniem badawczym było wykazanie, jak partie odnoszą się do tematyki gender, z czym ją utożsamiają i jakie zmiany proponują w kontekście polityki edukacyjnej. Zastosowana została analiza zastanych dokumentów (deklaracji, programów) oraz wypowiedzi poszczególnych polityków. Na podstawie prowadzonych badań wskazano na podział na lewicę i prawicę w kontekście kwestii światopoglądowych.
Źródło:
Świat Idei i Polityki; 2015, 14; 391-412
1643-8442
Pojawia się w:
Świat Idei i Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Światopogląd naukowy czy iluzja poznawcza ?
The Scientific Worldview or A Cognitive Illusion?
Autorzy:
Krygier, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371313.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
formowanie się światopoglądu
rola świadomości
procesy percepcji
uwarunkowania neurofizjologiczne i kosmiczne
world view
role of consciousness
process of perception
neurophysiological and cosmic conditioning
Opis:
Zanieczyszczenie biosfery stwierdzone jest jako fakt. Lecz podobne zanieczyszczenie może występować w sferze zmysłowej (lub noosferze, jak nazywają ją Wiernadski i Teilhard de Chardin). To zanieczyszczenie umysłu może mieć ogromne konsekwencje. We współczesnym świecie zagubiliśmy się w wielości relatywistycznych perspektyw, które nie stanowią podstawy konkrentnego obrazu świata; również nauka nie jest w stanie dostarczyć nam spójnego obrazu świata. Najwyższy czas, aby poszerzyć i wzbogacić istniejące perspektywy (i nasze myślenie o świecie) o perspektywę kosmiczną. Była ona rozpatrywana w XX wieku m.in. przez rosyjskich myślicieli związanych z kierunkiem nazywanym - kosmizm, takich jak K. Ciołkowski i W. Wiernadski.
We recognize that the pollution of the biosphere is a fact. However, we should also recognize that a similar process of pollution may occur in the sphere of thought (or noosphere, as Viernadsky and Teilhard de Chardin called it). Such pollution of the mind may have tremendous consequences. In the present world we are lost in the multitude of relativistic perspectives, which do not give a coherent picture of the world. And, science is not capable of providing the coherent picture we seek. It is high time to broaden and enrich the existing perspectives (and our thinking about the world) with a cosmic perspective. It has been discussed by Russian thinkers connected with the theory called Cosmizm, such as K. Ciołkowski and W. Wiernadski.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2007, 2, 2; 51-58
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pedagogika (braku) zaufania
Pedagogy of (the lack) of confidence
Autorzy:
Śliwerski, Bogusław
Czerepaniak-Walczak, Maria
Radziewicz-Winnicki, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/1036305.pdf
Data publikacji:
2020-12-11
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
uniwersytet
pedagogika
światopogląd
walka polityczna
polityka
władza
demokracja
konflikty
nauka
university
pedagogy
worldview
political battle
politics
democracy
conflicts
science
political power
Opis:
The phenomenon of decreasing confidence and trust in academic environments is the subject-matter of my analysis. I observe one of the reasons for that in the fights of political elites, which tend to drag scientists into their political games. The instrumental utilisation of worldview disparities, religious activity, ideological and political preferences split scientific and academic staff, becoming the cause of antagonism among the representatives of social sciences and humanities. I write about pedagogy which is dependent on state affairs and included in activities firstly concentrating on gaining political power by a specific political formation, secondly – on maintaining it thanks to the system of national education, care, and upbringing.
Źródło:
Pedagogika i edukacja wobec kryzysu zaufania, wspólnotowości i autonomii; 67-78
9788323543039
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pessimism, determinism, conservatism
Pesymizm, determinizm, konserwatyzm
Autorzy:
Kowalik, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097368.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Bogusław Wolniewicz
normative system
metaphysics
pessimism
moral determinism
conservatism
religion
right-wing
left-wing
value
moral character
conscience
światopogląd
metafizyka
pesymizm
determinizm
konserwatyzm
religia
prawica
lewica
wartość
charakter moralny
sumienie
Opis:
Światopogląd Bogusława Wolniewicza można opisać przy użyciu trzech kategorii: 1) pesymizm („tychizm”), 2) determinizm etyczny („nonmelioryzm”), 3) konserwatyzm („prawoskrętność”). Ad 1) Pesymizm ma dwie formy: metafizyczną (tragizm) i społeczną (dualizm). Ad 2) Wolniewicz traktował charakter etyczny człowieka jako zdeterminowany biologicznie i niezmienny. Przeciwstawiam temu poglądowi koncepcję klasyczną w wersji Arystotelesa i stoików. Według teorii klasycznej, charakter etyczny powstaje przez przyzwyczajenie do dokonywania określonych czynności. Ad 3) Za historyczny pierwowzór konserwatyzmu można uznać doktrynę Krytiasza z Aten, głoszącego rządy prawa i podporządkowanie religii etyce. Wolniewicz głosił dualizm orientacji prawoskrętnej i lewoskrętnej. Przedstawiam inspirowaną tym poglądem teorię wartości lewicowej (linearnej) i prawicowej (modularnej) oraz konstruuję prosty model konfliktu aksjologicznego między prawicą i lewicą.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 409-433
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geertz a antropologiczne dyskusje wokół religii
Geertz and anthropological debates around religion
Autorzy:
Szafrański, Adam A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1852636.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
religia
rytuał
autorytet religijny
system symboli
światopogląd
etos
doświadczenie
styl życia
sekularyzacja
religion
ritual
religious authority
symbol system
worldview
ethos
experience
lifestyle
secularization
Opis:
Among various anthropological questions religion surely takes the central position. The author of the article tries to show C. Geertz’s conception of religion as the background of evolutionist and functional debates about it. He departs from perceiving religion in the categories of a social fact towards treating it as a system of symbols. The model suggests a certain closed circulation of connected elements: ethos and worldview, mutually confirming each other. Worldview is an element of the natural structure of the world. This suggests that it is the only possible and natural way of acting and perceiving the world, consolidated by religious and emotional experience that is an element of the ritual. In the situation of social change religious symbols seem to lose their influence, turning into various forms of ideology – a phenomenon Geertz called “ideologization of religion”. This is done owing to the victory of “commonsensical cognition” over religious cognition. By the very fact the religious lifestyle – “religiousness” – is transformed into “religious-mindedness”. The struggle between them is the “struggle for reality”.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2006, 34, 1; 5-17
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria i praktyka kreowania metropolii totalnej na przykładzie Pekinu
The theory and practice of creating a total metropolis the exmple of Beijing
Autorzy:
Kosiński, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/370442.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
artyzm
Chiny
metropolia
Pekin
społeczeństwo
władza
światopogląd
artistry
China
metropolis
Beijing
society
power
worldview
Opis:
Zaprezentowano syntezę najnowszych badań nad kształtowaniem struktury przestrzennej Pekinu. Proces ten, trwa od tysięcy lat, na przemian w formie erupcji albo stagnacji. Przemiany te osiągają albo progres metropolitalny, albo przeciwnie – obfitowały w tendencje i wydarzenia tragiczne, a nawet zbrodnicze i ludobójcze. Pekin stanowi obraz malowany przez uwarunkowania w zakresie władzy, polityki zewnętrznej i wewnętrznej, czynników społecznych, materialnych i niematerialnych, np. filozoficznych i religijnych / ateistycznych. Stanowi zarówno ekscytujący i niepowtarzalny przypadek indywidualny, jak też przynosi światu liczne wzorce dla dobrego naśladowania i kontynuacji nawet w innych warunkach cywilizacyjnych i kulturowych.
The essay presents a synthesis of the latest research results regarding the shaping of the spatial structure of Beijing. This process has been ongoing for thousands of years, constantly either erupting or stagnating. The changes themselves have either involved metropolitan progress or quite the opposite - tendencies and occurrences replete with tragic consequences, bordering on the criminal or even genocidal. Beijing is like a picture painted by the conditions depending on political power, domestic and foreign policy, social conditions - those both material and immaterial like philosophical or religious/non-religious principles. It is also a fascinating and unique research case, which provides the world with numerous patterns that can be emulated and continued even in different cultural conditions.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2015, 24/1; 7-40
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Światopogląd bohaterów powieści Ihara Babkoua „Minutka. Trzy historie“
Autorzy:
Slivkova, Ivana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/625024.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Belarusian culture, Ihar Babkov, Three Stories, literary analysis, cultural identity
kultura białoruska, Ihar Babkou, Minutka. Trzy historie, analiza literacka tożsamość kulturowa
беларуская культура, Ігар Бабкоў, тры гісторыі, літаратурны аналіз, культурная ідэнтычнасць
Opis:
This article provides a literary analysis and interpretation of Ihar Babkov’s novel A Minute. Three Stories in the context of issues related to national identity and self-identification in Belarusian culture. The starting point of the author’s deliberations is the theory of intercultural communicationand the definition of cultural identity from a diachronic and contemporary point of view. The system of values presented in the novel is interpreted both in relation to the historical period and geographical area, and from the perspective of an individual involved in interpersonal relations and existing in a specific time and space. Although the dominant feature of the novel are the philosophical views and aesthetic principles professed by the protagonists, the indefinite and supranational dimension of time and space in the work allows for an interpretation in the context of cultural identity and identity in general (being a human means being...). The study is carried out using the comparative method, based on the theory of linguistic communication. The analysis proves that the plot of the novel is founded in the intertwining of different places and events, the concealing of the protagonists, and the combination of elements from both the real and the unreal. Further study showed that that one of the components of the Belarusian context in the novel is the philosophical pursuit of happiness by an individual in both a national and personal dimension.
Artykuł został poświęcony analizie literackiej oraz interpretacji powieści Ihara Babkoua Minutka. Trzy historie w kontekście zagadnień związanych z tożsamością narodową i samoidentyfikacją jednostki w kulturze białoruskiej. Punktem wyjścia rozważań autorki jest teoria komunikacji interkulturowej oraz definicja tożsamości kulturowej w ujęciu diachronicznym i współczesnym. Przedstawiony w powieści system wartości interpretowano zarówno w odniesieniu do epoki historycznej i obszaru geograficznego, jak i z perspektywy historii człowieka uwikłanego w relacje interpersonalne oraz egzystującego w określonym czasie i przestrzeni. Chociaż dominantę literacką powieści stanowią poglądy filozoficzne i zasady estetyczne wyznawane przez bohaterów, to jednak czas i przestrzeń, posiadające w utworze wymiar nieokreślony i ponadnarodowy, pozwalają interpretować tekst przez pryzmat pojęcia tożsamości kulturowej i tożsamości w ogóle (być człowiekiem znaczy być...). Badanie zostało przeprowadzone metodą porównawczą, przy wykorzystaniu teorii komunikacji językowej. W wyniku analizy udowodniono, że fabuła powieści opiera się na splocie różnych miejsc i zdarzeń, mistyfikacji bohaterów oraz łączeniu elementów świata realnego i nierealnego. Ustalono także, że jednym z komponentów kontekstu białoruskiego w powieści jest filozoficzne poszukiwanie przez jednostkę szczęścia o wymiarze narodowym oraz indywidualnym.
У артыкуле аналізуецца і інтэрпрэтуецца раман Ігара Бабкова Хвілінка. Тры гісторыі з пункту гледжання спецыфікі нацыянальнай ідэнтычнасці і самаідэнтыфікацыі ў беларускай культуры. Аўтарка зыходзіць з тэорыі міжкультурнай камунікацыі, а таксама з гістарычных ідэалогій і жыццёвых праяваў культурнай ідэнтычнасці. Ідэйная аснова аповеду інтэрпрэтуецца не толькі як характарыстыка эпохі і краіны, але таксама як гісторыя чалавека (у часе і прасторы) і запавет чалавека чалавеку. Філасофскія і эстэтычныя прынцыпы, прэзентаваныя галоўнымі персанажамі, ствараюць дамінантную частку твора. Няпэўнасць і неакрэсленасць часу і прасторы ўтварае наднацыянальную лінію тэкстуі абагульняе такім чынам прынцыпы нацыянальнай ідэнтычнасці ў напрамку ідэнтычнасці культурнай і ідэнтычнасці агульначалавечай (быць чалавекам – значыць быць...). Выкарыстоўваюцца метады: літаратурная інтэрпрэтацыя, параўнанне, прымяненне тэорыі міжкультурнай камунікацыі. Вынікам інтэрпрэтацыі, сярод іншага, з’яўляецца факт, што перапляценне месцаў і часавых падзей, містыфікацыя персанажаў, змешванне рэальнага і нерэальнага ўтварае ў аповедзе базавую лінію. Далейшы аналіз паказвае, што культурнай спецыфікай беларускага кантэксту з’яўляецца філасофская канцэпцыя імкнення данацыянальнага і асабістага шчасця.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2018, 12
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwuwiara. Synkretyzm chrześcijańsko-pogański w kulturze Słowiańszczyzny wschodniej
Двoеверие. Христиансko-языческий синкретизм в культуре вoстoчных славян
Autorzy:
Osadczy, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953924.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
chrześcijaństwo
dwuwiara
pogaństwo
synkretyzm
światopogląd
Słowianie
Christianity
two faiths
paganism
syncretism
world-conception
Slavs
Opis:
После официального крещения Руси 988 года еще долгое время вместе с новой религией продолжали существовать остатки древних языческих верований. Это явление называемое двоеверием было своеобразным синкретизмом христианства и язычества. Многочисленные церковные письменные поучения осуждающие привязанность православных верующих к языческим практикам свидетельствуют о повсеместной привязанности людей к такому двуистому мировозрению. В этих условиях даже Церковь должна была пойти на компромис, толеруя существование некоторых обрядов исходящих из языческого прошлого. Прежде всего это относится к празднованиям Рождества, дня Св. Иоанна Предтечи итд. В сознании верующих некоторым христианским святым были присущи свойства божеств языческого пантеона. Археологические и этнографические материалы также дают доказательства повседневного проявления двоеверия в прошлом.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2004, 52, 7; 5-21
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W "naszym pogrobowym położeniu" : Kajetan Koźmian po powstaniu listopadowym
Autorzy:
Mycielski, Maciej (1965- ).
Współwytwórcy:
Fundacja na rzecz Nauki Polskiej. Instytucja sprawcza
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Wydawca
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
Tematy:
Koźmian, Kajetan (1771-1856)
Historiografia
Literatura polska
Pisarze polscy
Światopogląd
Tematy i motywy
Monografia
Opis:
Bibliografia na stronach [247]- 254. Indeks.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Zapomniany spór o tomizm
The Forgotten Dispute on Thomism
Autorzy:
Tyl, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665134.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
filozofia chrześcijańska
tomizm egzystencjalny
tomizm tradycyjny
światopogląd
A. Siemianowski
H. Bortnowska
B. Celiński
M.A. Krąpiec
J. Tischner
christian philosophy
existential thomism
traditional thomism
world-view
S. Siemianowski
M. A. Krąpiec
Opis:
The aim of the article is the forgotten dispute regarding the world-view value of Thomism, taking place in the early 1960s in the Polish Catholic press. I attempt to present and evaluate the theses and arguments of both sides (critics as well as advocates of Thomism). My claim is that the dispute anticipated the loud discussion with Thomism initiated by J. Tischner in the 1970s and designated the areas of confrontation, as well as, the content and the character of the arguments for and against Thomism.
Przedmiotem artykułu jest zapomniany spór na temat światopoglądowej wartości tomizmu, toczący się na początku lat sześćdziesiątych XX wieku w polskiej prasie katolickiej. Próbuję przedstawić tezy i argumenty obu stron oraz dokonać ich oceny. Twierdzę, że spór ten antycypował głośną dyskusję z tomizmem, podjętą przez J. Tischnera w latach siedemdziesiątych – wyznaczył obszary tej konfrontacji oraz treść i charakter argumentacji za i przeciw.
Źródło:
Folia Philosophica; 2018, 40
1231-0913
2353-9445
Pojawia się w:
Folia Philosophica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność naukowa i światopogląd Napoleona Cybulskiego (1854 – 1919)
Научная деятельность и мировоззрение Наполеона Цибульского (1854-1919)
Autorzy:
Polak, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969466.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
human nutrition
physiology
adrenaline
mechanicism
vitalism
hypnosis
mediumism
fizjologia
adrenalina
mechanicyzm
witalizm
żywienie człowieka
hipnoza
mediumizm
физиология
адреналин
механицизм
витализм
питание человека
гипноз
медиумизм
Opis:
В статье представлена биография выдающегося польского физиолога Наполеона Цибульского (1854-1919). Затем были описаны его вклад в развитие польской и мировой медицины, изобретения и литературные произведения, особенно в области физиологии. Были представлены его взгляды на роль и значение науки в общественной жизни, а также его отношение к методологическим концепциям немецких ученых в области медицины и естествознания, особенно к механицизму Р. Вирхова и витализму Х. Дриша. Поскольку Цибульского также интересовали социальные и политические проблемы, в частности отношение государства к финансированию научных исследований и вопрос допуска женщин к медицинским профессиям, был также проведен анализ взглядов этого ученого на этот предмет. Кроме того, были описаны отношение Цибульского к проблеме использования продуктов питания, произведенных учеными в лабораторных условиях (предназначенных в будущем для замены натуральных продуктов в питании), а также его мнение о медиумизме и гипнозе.
Źródło:
Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2020, XVII, 4; 97-116
1731-982X
Pojawia się w:
Wschodni Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy nauka zagraża wierze? Biograficzne uwarunkowania wiary ukraińskich przyrodników
Is Science a Threat to Faith? The Biographical Dimensions of Faith Among Ukrainian Natural Scientists
Autorzy:
Rogińska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427579.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
fizycy
biolodzy
światopogląd religijny
Ukraina
wywiady pogłębione
physicists
biologists
religious world view
Ukraine
in-depth interviews
Opis:
Badania środowiska akademickiego prowadzone w różnych krajach nieodmiennie pokazują niższy stopień religijności uczonych w stosunku do ogółu społeczeństwa. Powstające głównie w socjologii amerykańskiej próby interpretacji tego zjawiska ujawniają jego złożony charakter. Odsyłają badacza do problematyki zarówno poznawczej (zgodność nauki i religii), jak i społecznej (czynniki społeczno-biograficzne). Artykuł podejmuje ten temat na przykładzie kraju, który nie był wcześniej pod tym względem badany – Ukrainy. Ma na celu ustalenie, czy zajmowanie się nauką ma związek z obniżeniem poziomu religijności ukraińskich naukowców-przyrodników. Rekonstruuje także dynamikę religijną w biografiach uczonych na tle burzliwych dziejów radzieckiej i postradzieckiej Ukrainy. Na podstawie analizy 50 wywiadów pogłębionych z fizykami i biologami zatrudnionymi w instytutach badawczych Narodowej Akademii Nauk Ukrainy autorka dochodzi do wniosku, że nauka nie tylko nie wpływa negatywnie, lecz przeciwnie, sprzyja powstaniu światopoglądów religijnych w tej grupie badawczej. Pokazuje ponadto silny związek religijnych trajektorii uczonych ze zmianami społeczno-politycznymi w kraju przełomu lat osiemdziesiątych XX wieku.
Academic research in different countries reveals that academic scientists are less religious than the general public. The attempts of the sociologists, mainly American, to understand this phenomenon show its complex character that involves both epistemological (science i religion conflict paradigm) and social (socio-biographical dimension) aspects. The article investigates this topic focusing on the case of Ukraine, the country that was not previously examined in this regard. It aims to determine whether science as a professional activity is related to the lower religiousness among Ukrainian natural scientists. It also reconstructs the religious dynamics in their biographies which take place against a backdrop of the turbulent Soviet and post-Soviet history of Ukraine. The analysis is based on the 50 in-depth interviews with physicists and biologists employed in the research institutes of the National Academy of Sciences of Ukraine. The author concludes that science not only has no negative effect, but, on the contrary, promotes the religious worldviews in this group. She also shows a strong association of the religious trajectories in the studied biographies with the socio-political changes in the country of the late 1980s.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2017, 3(226); 71-97
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stworzenie i ewolucja – dwa „puzzle” chrześcijańskiego światopoglądu
Creation and evolution – two “puzzles” in the Christian outlook on life
Autorzy:
Napadło, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431308.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
creation
evolution
creationism
evolutionism
cosmology
Christian outlook on life
Science-and-Religion
stworzenie
ewolucja
kreacjonizm
ewolucjonizm
kosmologia
światopogląd chrześcijański
Nauka i Religia
Opis:
The problem of the relationship between religion and science, understood as the relation between the Christian doctrine and natural sciences, is widely known and discussed today. This article undertakes a very practical approach in an effort to represent and reconsider the Christian outlook on life within the context of the encounter of two great ideas in the man of faith: creation and evolution. A basic sketch of the Christian outlook on life along with its essential features is drawn from a proposed definition. Within this framework, we suggest an interpretation of the encounter and interaction of creation and evolution. Dialogue provides the means to achieve a mature attitude towards reality to both the believer and those pursuing natural sciences. At the same time, it may lead to an inner integration of man and answer some current cultural crises.
Problem relacji między religią i nauką, rozumiany jako relacja między doktryną chrześcijańską i naukami przyrodniczymi, jest dzisiaj powszechnie znany i dyskutowany. Artykuł podejmuje bardzo praktyczne zagadnienie, jakim jest formowanie oraz rewidowanie światopoglądu chrześcijańskiego w kontekście spotkania się w człowieku religijnym dwóch wielkich idei: stworzenia i ewolucji. Wychodząc od zaproponowanej definicji światopoglądu, w artykule zostanie ukazany fundamentalny rys światopoglądu chrześcijańskiego oraz jego istotne cechy. Dopiero w takim świetle próbuje się przedstawić propozycję interpretacji spotkania i wzajemnego oddziaływania idei stworzenia i ewolucji. Zaproponowana relacja dialogu jest drogą do zdobywania dojrzałej postawy względem rzeczywistości zarówno dla człowieka religijnego, jak i dla ludzi uprawiających nauki przyrodnicze. Jednocześnie jest to propozycja, która, prowadząc do wewnętrznej integracji człowieka, może stać się odpowiedzią na niektóre współczesne kryzysy kultury.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2019, 55, 1; 97-128
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola wiedzy naukowej w poetyckiej kreacji świata życia Wisławy Szymborskiej. Część I
Autorzy:
Krakowiak, Józef Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31234079.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
Wisława Szymborska
wiedza
nauka
światopogląd naukowy
Opis:
Ten tekst jest pierwszą częścią badań nad Wisławy Szymborskiej refleksjami i rozważaniami – podanymi w jej poezji – nad wiedzą, nauką i światopoglądem naukowym. Przedstawione są one na szerokim tle filozoficznych wątków obecnych w jej twórczości.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2022, 10; 205-228
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola wiedzy naukowej w poetyckiej kreacji świata życia Wisławy Szymborskiej. Część II
Autorzy:
Krakowiak, Józef Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31234081.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
Wisława Szymborska
wiedza
nauka
światopogląd naukowy
Opis:
Ten tekst jest drugą częścią badań nad Wisławy Szymborskiej refleksjami i rozważaniami – podanymi w jej poezji – nad wiedzą, nauką i światopoglądem naukowym. Przedstawione są one na szerokim tle filozoficznych wątków obecnych w jej twórczości
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2022, 10; 229-257
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aesthetotherapeutic Ways of the Formation of the Worldview Culture in Future Primary School Teachers
Estetyczno-terapeutyczne sposoby kształtowania kultury perspektywicznej u przyszłych nauczycieli szkół podstawowych
Autorzy:
Kulimova, Yuliia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1848192.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
aesthetotherapy
culture
elementary school
personality
worldview
worldview culture
kultura
kultura światopoglądowa
osobowość
światopogląd
szkoła podstawowa
terapia estetyczna
Opis:
The article deals with the problem of the formation of the worldview culture of the carriers of Good, Beauty and Truth, namely primary school teachers. According to the author, the elementary school teacher is the first professional person, who has an opportunity to provide the younger generation with the knowledge about the contemporary picture of the world, shaping their readiness for changes and effective solution of different life situations. The problem of forming the worldview culture of future educators has been the subject of researches conducted by a number of scholars in different scientific fields. Most educators defined this term as the content of the views and beliefs of an individual, his or her social attitudes and moral principles of behavior. In the article the role of innovative psychological-pedagogical and spiritual-therapeutic educational practice – aesthetotherapy, which allows opening a person’s interests and aspirations to ideals in their worldview value – has been actualized. The author covers the experience of aesthetotherapeutic preparation of future elementary school teachers in the context of forming a worldview culture. Such professional education is carried out in the form of working out a number of professionally-oriented games and exercises, in particular: art-technique (“Self-portrait”), phototherapeutic exercise (“Way of life” and “Working with polarities”), “Creating a fairy tale” technique, methods of derephlexia, etc.
Artykuł dotyczy problemu kształtowania kultury perspektywicznej nosicieli Dobra, Piękna i Prawdy, a mianowicie nauczycieli szkół podstawowych. Zdaniem autorki to nauczyciel szkoły podstawowej jest jednym z pierwszych, który przekazuje młodemu pokoleniu wiedzę o współczesnym świecie, przygotowując go do zmian i skutecznego rozwiązywania różnych problemów. Zagadnienie kształtowania kultury perspektywicznej u przyszłych nauczycieli od dawna jest przedmiotem badań wielu naukowców z różnych dziedzin naukowych. Zostało ono zdefiniowane jako zbiór poglądów i przekonań jednostki, jej postaw społecznych i moralnych zasad zachowania. W niniejszym artykule opisano rolę innowacyjnej, psychologiczno-pedagogicznej oraz duchowo-terapeutycznej praktyki edukacyjnej – terapii estetycznej. Ponadto omówiono proces przygotowania do terapii estetycznej przyszłych nauczycieli szkół podstawowych w kontekście kształtowania kultury światopoglądowej. Takie profesjonalne kształcenie odbywa się w formie szeregu profesjonalnie ukierunkowanych gier i ćwiczeń z zakresu terapii estetycznej, a w szczególności: techniki artystyczno-terapeutycznej „Autoportret”, ćwiczeń fototerapeutycznych „Ścieżka życia” i „Praca z polaryzacjami”, techniki „Tworzenie bajki” oraz metody derefleksji.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova; 2020, 5; 503-516
2451-0491
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Psychologiczne i społeczne aspekty poparcia dla autorytarnej polityki
Psychological and social aspects of the support of authoritarian politics
Autorzy:
Skarżyńska, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/412994.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
autorytarna władza
konserwatywny światopogląd
narcyzm grupowy
prawicowy autorytaryzm
wolność
zasady moralne
authoritarian politics
conservative worldview
collective narcissism
right-wing authoritarianism
unlimited freedom
moral rules
Opis:
Główne pytanie, na które szukamy odpowiedzi w tym artykule, dotyczy czynników, które mogą wyjaśnić poparcie dla autorytarnej władzy Zjednoczonej Prawicy, utrzymujące się w polskim społeczeństwie. Autorytarne rządy rozumiane są jako taki sposób rządzenia, w którym istnieją demokratyczne instytucje (wolne wybory, sejm i senat, różne partie, organizacje społeczne, czy rzecznik praw obywatelskich), ale ich wpływy są stopniowo ograniczane, tak by rządzący mogli maksymalizować swoją władzę. Regułami autorytarnego systemu są zwykle: tworzenie własnych elit, ograniczanie wpływów opozycji, zastraszanie i represjonowanie przeciwników, jednostronna agresywna propaganda [por. Inglehart, Norris 2016; Levitsky, Way 2010; Przeworski 2017]. Dwa badania, prowadzone w 2016 roku na ogólnopolskich losowych próbach osób dorosłych (badanie 1: n = 1019; badanie 2: n = 1063), w których mierzono stosunek do autorytarnej władzy za pomocą dwóch skal oraz stawiano pytania o zgodę na jednopartyjność, wykazały predyktywną dla stopnia akceptacji tej władzy rolę kilku zmiennych mentalnych. Konserwatywny światopogląd, prawicowy autorytaryzm, narcyzm grupowy, akceptacja niczym nieograniczonej wolności sprzyjają poparciu autorytarnej władzy (wyniki wielozmiennowych analiz regresji – badanie 1); wysoka ważność dwóch zasad moralnych: troski/krzywdy oraz sprawiedliwości osłabia poparcie dla autorytarnej władzy, natomiast ważność zasad wspólnotowych: lojalności grupowej, autorytetu i świętości – wzmacnia to poparcie (badanie 2).
The main question of the article concerns the explanation of the phenomenon of suport for authoritarian politics in Polish society. Authoritarian politics is understood as a system of government in which formal democratic institutions (elections, Parliament, political parties, nongovernment organisations) exist but their role is diminished. The ruling party tries to maximise its power in every sphere of social life. Co-opting, repressing, propagandising, intimidation, and censoring – there are the rules of authoritarian government [Levitsky, Way 2010; Inglehart, Norris 2016; Przeworski 2017]. Two studies conducted on a representative sample of adults Poles in 2016 (study 1, n = 1019; study 2, n = 1063) where three measurements of support of authoritarian politics were used: the Repression Potential Scale [Marsh, Kaase 1979], What Can a Government Allow Itself To Do – Scale 2 [Skarżyńska, Radkiewicz 2018], and the Agreement to a One-party System (Scale 3). The results of regression analyses (study 1) showed that the following psychological variables are significant predictors of the level of support of authoritarian politics: 1) a conservative worldview, 2) right-wing authoritarianism (results on the RWA Scale, Altemeyer 1981), 3) collective narcissism, 4) unlimited personal freedom. The results of study 2 showed additional psychological characteristics as significant predictors of support for authoritarian politics: authority, in-group loyalty, and purity as moral rules [see: Graham, Nosek, Haidt 2011] are positively related to a greater acceptance of authoritarian politics; harm/care and justice as moral rules are negatively related to support of those politics.
Źródło:
Przegląd Socjologiczny; 2018, 67, 2; 93-117
0033-2356
Pojawia się w:
Przegląd Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwości rozwiązania sporu o ideologię w edukacji. Znaczenie edukacji filozoficznej
Opportunities to Solve the Dispute About Ideology in Education. The Significance of Philosophical Education
Autorzy:
Woźniczka, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/629155.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
ideologia
światopogląd
nauczanie filozofii i etyki
nauczanie religii
ideology
world view
education
teaching philosophy and ethics
teaching religion
Opis:
Contrary to popular opinions, teaching philosophical subjects is not ideologically neutral. Currently, philosophy is characterized by theoretical pluralism (the base of contemporary civilizational trends) which assumes that basic philosophical orientations, trends and positions are of the same value. Neither in the whole history of philosophy nor nowadays any criteria on the basis of which the superiority/inferiority of one philosophical formation over another could be clearly determined have been formed (apart from direct rejection of extreme cases of ideological orientations leading to such ideologies as the totalitarian one). It also applies to religious formations where the truth is believed to be in the act of faith, not in arguments based on knowledge. Meanwhile, in Polish school education Catholic worldview is being given preference (the lack of general philosophical education, clearly evident institutional obstacles to organize ethics classes). Almost compulsory school classes where religion (no matter which one) is taught is not in conformity with the modern worldview and cultural paradigm (compare e.g. the contemporary phenomenon of multi- and transreligiousness). The theoretical dispute about educational ideas, in the situation where the adoption of socially acceptable solutions is a must, has become an ideological dispute. Dominance of the Catholic worldview in school education is legitimate only on the grounds of tradition and socio-cultural interests of a given religious formation (the category of interest having priority over the category of socio-philosophical truth). The inadequacy of educational solutions in relation to the cultural truth of the current historical period is one of the causes of the present crisis of education in Poland. The analysis of possible solutions to the dispute about the ideology in education is becoming of great importance. One of the solutions is to introduce compulsory and universal philosophical education in Polish schools (an example of the nation’s cultural interest having priority over the interests of one religious formation).
Wbrew powszechnie panującym opiniom nauczanie przedmiotów filozoficznych nie jest światopoglądowo obojętne. Obecnie w filozofii występuje pluralizm teoretyczny (podstawa współczesnychtrendów cywilizacyjnych), zakładający równocenność podstawowych orientacji filozoficznych, nurtów i stanowisk. Jak w całym okresie dziejów filozofii, tak i obecnie nie sformułowano kryteriów, na podstawie których można by jednoznacznie wykazać wyższość/niższość jednej formacji filozoficznej nad inną (poza oczywistym odrzuceniem skrajnych przypadków orientacji ideowych, które prowadzą np. do ideologii totalitarnych). Dotyczy to również formacji religijnych, dla których prawda leży po stronie aktu wiary, a nie argumentu wypływającego z wiedzy. Teoretyczny spór o idee edukacyjne w warunkach nakazu przyjęcia rozwiązań społecznie akceptowanych stał się sporem o charakterze ideologicznym. Dominacja światopoglądu katolickiego w edukacji szkolnej legitymizowana jest jedynie tradycją i interesem społeczno-kulturowym tej formacji religijnej (kategoria interesu wyższa od kategorii prawdy społeczno-filozoficznej). Nieadekwatność przyjętych rozwiązań edukacyjnych wobec kulturowej prawdy obecnego okresu dziejowego jest jedną z przyczyn współczesnego kryzysu edukacji w Polsce. Istotna staje się analiza możliwości rozwiązania sporu o ideologię w edukacji. Jako jedną z propozycji jego rozwiązania przedstawia się propozycję wprowadzenia w polskiej szkole obowiązkowej, powszechnej edukacji filozoficznej (przykład interesu kulturowego narodu wyższego od interesu jednej formacji religijnej).
Źródło:
Podstawy Edukacji; 2014, 7; 61-83
2081-2264
Pojawia się w:
Podstawy Edukacji
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwie pieśni o przyjaźni. Judeochrześcijańska filozofia przyjaźni a światopogląd narodu Nuu-Chah-Nulth w XXI wieku. Refleksje transkulturowe
Two Songs of Friendship. Judeo-Christian Philosophy of Friendship and the Worldview of the Nuu-chah-nulth Nation in the 21st century. Transcultural Reflections
Autorzy:
Zawisza, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/467383.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Opis:
  Bożena Zawisza       Two Songs of Friendship. Judeo-Christian Philosophy of Friendship and the Worldview of the Nuu-chah-nulth Nation in the 21st century. Transcultural Reflections     The author conducts a contrastive analysis of Judeo-Christian philosophy, represented by two European thinkers Jacques Derrida and Tadeusz Sławek, with the worldview of Nuu-chah-nulth, a Canadian First Nation inhabiting the Western coast of Vancouver. The concept of friendship excluding such concepts as symmetry, equality, or mutuality in favour of opposition and decentralization of a viewpoint, is juxtaposed with the dominating principles of Tsawalk – the Nuu-chah-nulth worldview – which promote such values as the common origin and essence of all living beings, despite the apparent differences of race or skin colour. The analysis of the philosophical stances of Derrida and Sławek, highlighting the importance of independence in each relation, promoting the variety, and even open opposition between friends, leads to the understanding of friendship as a process, in which not only one gets to know one’s own culture but also acknowledges other cultures’ value. Both Derrida and Sławek question traditional Judeo-Christian philosophical propositions, preparing ground for the revision of the existing division between the dominating and dominated. Both of them perceive in the development of friendship the possibility for the establishment of better world order. The Nuu-chah-nulth worldview, based on the assumption that heshook-ish tsawalk – everything is one, is purely the philosophy of friendship which accepts everyone without any exception. It rejects any artificially created divisions, resulting from the lack of knowledge, stereotypes and fear. All the same, Nuu-chah-nulth’s mode of behaviour is conditioned by the existing network of relationships between all living beings.
  Bożena Zawisza       Two Songs of Friendship. Judeo-Christian Philosophy of Friendship and the Worldview of the Nuu-chah-nulth Nation in the 21st century. Transcultural Reflections     The author conducts a contrastive analysis of Judeo-Christian philosophy, represented by two European thinkers Jacques Derrida and Tadeusz Sławek, with the worldview of Nuu-chah-nulth, a Canadian First Nation inhabiting the Western coast of Vancouver. The concept of friendship excluding such concepts as symmetry, equality, or mutuality in favour of opposition and decentralization of a viewpoint, is juxtaposed with the dominating principles of Tsawalk – the Nuu-chah-nulth worldview – which promote such values as the common origin and essence of all living beings, despite the apparent differences of race or skin colour. The analysis of the philosophical stances of Derrida and Sławek, highlighting the importance of independence in each relation, promoting the variety, and even open opposition between friends, leads to the understanding of friendship as a process, in which not only one gets to know one’s own culture but also acknowledges other cultures’ value. Both Derrida and Sławek question traditional Judeo-Christian philosophical propositions, preparing ground for the revision of the existing division between the dominating and dominated. Both of them perceive in the development of friendship the possibility for the establishment of better world order. The Nuu-chah-nulth worldview, based on the assumption that heshook-ish tsawalk – everything is one, is purely the philosophy of friendship which accepts everyone without any exception. It rejects any artificially created divisions, resulting from the lack of knowledge, stereotypes and fear. All the same, Nuu-chah-nulth’s mode of behaviour is conditioned by the existing network of relationships between all living beings.
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2008, 17
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odżibuejska ontologia, zachowanie i światopogląd
Ojibwa ontology, behavior, and world view
Autorzy:
Hallowell, A. Irving
Żerkowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31050448.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
Ojibwa
ontology
behavioral environment
world view
other-than-human persons
Opis:
In this paper I have assembled evidence, chiefly from my own field work on a branch of the Northern Ojibwa, which supports the inference that in the metaphysics of being found among these Indians, the action of persons provides the major key to their world view. While in all cultures “persons” comprise one of the major classes of objects to which the self must become oriented, this category of being is by no means limited to human beings. (...) Although not formally abstracted and articulated philosophically, the nature of “persons” is the focal point of Ojibwa ontology and the key to the psychological unity and dynamics of their world outlook. This aspect of their metaphysics of being permeates the content of their cognitive processes: perceiving, remembering, imagining, conceiving, judging, and reasoning.
Źródło:
Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia; 2023, 8; 221-252
2392-0971
2543-9537
Pojawia się w:
Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ideologia podziurawiona – o pedagogice filozoficznej w nie-filozoficznym czasie nie-filozoficznego plemienia
Ideology riddled with holes – on philosophical pedagogy at a non-philosophical time of a non-philosophical tribe
Autorzy:
Maliszewski, Krzysztof
Gałkowski, Stanisław
Kostyło, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/969748.pdf
Data publikacji:
2020-07-18
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
światopogląd
ideologia
dialektyka
nadzieja
pedagogika filozoficzna
philosophical pedagogy
worldview
ideology
dialectics
hope
Opis:
Jednym z największych teoretycznych osiągnięć pedagogiki filozoficznej ostatniego stulecia jest dialektyka światopoglądu Sergiusza Hessena. Wedle tej koncepcji myślenie filozoficzne zabezpiecza pedagogikę i edukację przed ideologiczną degeneracją. Ideologia jest tu pojmowana jako gest zamknięcia (jednostronności, wykluczenia inności i władczej mobilizacji). Koncepcja Hessena pozwala połączyć problematykę tradycyjnej krytyki ideologii (manipulacja, fałsz) z jej nowszym ujęciem (nieunikniona konstrukcja społeczna). Stanowi także dobry punkt wyjścia do zaakcentowania hermeneutycznego, dialektycznego i aksjologicznego wymiaru pedagogiki filozoficznej. W historycznej sytuacji, w jakiej się znajdujemy, pośród neotrybalizmu, narcystycznego konsumpcjonizmu, kultury umysłowego rozproszenia, neoautorytaryzmu itp. – czyli zjawisk sprzyjających ideologizacji życia społecznego (także edukacji) – pedagogika filozoficzna staje się nie tylko akademickim sposobem namysłu nad kwestiami wychowania, ale też miejscem egzystencjalnej nadziei.
One of the greatest theoretical achievements of philosophical pedagogy in the last century is Sergius Hessen’s worldview dialectic. According to this concept, philosophical thinking protects pedagogy and education against ideological degeneration. Ideology is understood here as a gesture of closure (one-sidedness, exclusion of otherness and imperious mobilization). Hessen’s concept allows us to combine issues of the traditional criticism of ideology (manipulation, falsehood) with a more recent approach to it (inevitable social construction). It is also a good starting point for emphasizing the hermeneutical, dialectical and axiological dimensions of philosophical pedagogy. In the historical situation in which we find ourselves, in the midst of neo-tribalism, narcissistic consumerism, the culture of mental distraction, neo-authoritarianism, etc. – i.e. phenomena conducive to the ideologization of social life (including education) – philosophical pedagogy becomes not only an academic way of reflecting on issues of education, but also an area of existential hope.
Źródło:
Wielogłos w myśli o wychowaniu. 100 lat polskiej pedagogiki filozoficznej; 12-23
9788323542544
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cyprian Norwid w Crystal Palace albo czy istnieje światopogląd modernistyczny Norwida?
Cyprian Norwid in Crystal Palace or does the Norwid’s modern view of the world exist?
Autorzy:
Samsel, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967375.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Fyodor Dostoevsky
Modernism
Romanticism
eschatology
Cyprian Norwid
Crystal Palace
fiodor dostojewski
crystal palace
modernizm
romantyzm
eschatologia
cyprian norwid
Opis:
The author of the article aims to add his voice to the debate (fundamental for the studies of Norwid) on the tangled historical and literary origin of Cyprian Norwid and methods of legitimising it: the romantic and modernist. Although the text is clearly seeking a new language to talk about Norwid’s association with the subsequent modernist era (to describe Norwid’s case the author uses the term “fuzzy modernism,” while calling the poet himself “ an eschatologist of modernism,” distinct in this respect from the apparently similar Fyodor Dostoyevsky – modernist eschatologist), the ultimate conclusion is the Polish poet should be placed in the contaminated trend. Also suggested is a need for a study of his literary works that would provide a double model of the nineteenth background of Norwid’s text: as romantic, and at the same time modernist. As a symbol of Norwid’s modernity’s the author chooses London’s Crystal Palace, a place that Norwid (like Dostoyevsky) visited between 3 and 13 December 1852.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 33, 3
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziewiętnastowieczne edycje literatury staropolskiej a światopogląd polskiego modernizmu. Rekonesans
Nineteenth-century editions of Old Polish literature and the worldview of Polish modernism. A reconnaissance
Autorzy:
Kacprzak, Marta M
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967380.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Old Polish literature – reception
editing – history
story of the book – nineteenth century
literatura staropolska – recepcja
edytorstwo – historia
historia książki – xix wiek
Opis:
1890–1918 was a time of intensive development of editorial works on literary texts, continuing workshop and ideological explorations in publishing work that started in the early nineteenth century. Chief editorial tasks and objectives were defined, principles were developed and a growing number of new editions of Old Polish works were made available. Did introducing them into readership and social awareness contributed to changing the outlook of the modernist era? Did historical phenomena, national traditions and myths found in traditional Polish literary works became a component of the modernist worldview thanks to those editions? The article is an invitation to examine an important aspect of publishing movement of 1890–1918, arguing that finding an answer to the question about the place of editions of Old Polish literature in the cultural and literary life as well as intellectual and artistic profile of Polish modernism may contribute to its specificity being recognised within European culture.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 33, 3
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Матыў канфліктнай свядомасці ў аповесці Максіма Гарэцкага “Дзве душы”
Motyw świadomości konfliktowej w utworze Maksyma Hareckiego „Dwie dusze”
The motif of conflicting consciousness in Maxim Harecky’s “Two souls”
Autorzy:
Базык, Наталія
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945118.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
narodowa samoidentyfikacja
świadomość konfliktowa
motyw
zjawisko
światopogląd współczesnych
national self-identification
conflicting consciousness
motif
phenomenon
one’s contemporaries’ worldview
Opis:
Świadomość konfliktowa jest jedną z charakterystycznych cech psychologii społecznej okresu przejściowego. Mimo że w twórczości artystycznej przybiera różne formy, przyświeca jej jeden cel – pokazać kryzys światopoglądu współczesnych. W artykule omówiono proces kształtowania się świadomości konfliktowej w utworze Maksyma Goreckiego „Dwie dusz”. Zwrócono uwagę, na fakt, że autor zdołał uchwycić różnorodność konfliktów w czasie wojny domowej, opisać złożoność narodowej samoidentyfikacji, dialektykę wewnętrznych przeżyć przedstawicieli różnych warstw społecznych, powiedzieć gorzką prawdę o zjawiskach niehumanitarnych w polityce, zachowaniu i światopoglądzie.
Conflicting consciousness is one of the features of social psychology in transitional periods. Although it appeared in different forms in artistic creation it had one aim – to show the crisis of contemporaries’ worldview. In the article development of conflicting consciousness in Maxim Gorecky’s “Two souls” is analyzed. It is emphasized that the author managed to reveal a variety of conflicts during the civil war, to describe the complexity of national self-identification, dialectics of inner state of the representatives of various social groups, to tell the bitter truth about inhumane phenomena in politics, behaviour and worldview.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2014, 6
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między rozumem a wolą mocy – światopogląd Tomasza Manna w latach pierwszej wojny światowej
Between reason and the will to power – Thomas Mann’s world view during the First World War
Autorzy:
Kępa, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1391833.pdf
Data publikacji:
2015-12-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
politics
World War
revolution
democracy
rationalism
conservatism
art
culture
civilisation
wojna światowa
rewolucja
demokracja
racjonalizm
konserwatyzm
sztuka
kultura
cywilizacja
Opis:
The work entitled “Reflections of an Unpolitical Man”, written during World War I, includes an essay against the Western states. Thomas Mann compares democratic countries and the societies created after the French Revolution with the German concept of society and a country based on conservative values. Equality is set against hierarchy, the individual against the community, and a secular perspective against a religious one. Defiance of the West is based on Protestantism. The references to Nietzsche and Schopenhauer, in agreement with Darwin's theory of evolution, are advanced by the West as an argument for the conflict between rationalism and irrationalism. At the end of Thomas Mann’s work, this conflict is solved by the “principle of irony”, which gives the author the opportunity to reconcile himself with the concept of democracy. This also dominated his future work.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2015, 24; 295-325
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Матыў канфліктнай свядомасці ў аповесці Максіма Гарэцкага “Дзве душы”
Motyw świadomości konfliktowej w utworze Maksyma Hareckiego „Dwie dusze”
The motif of conflicting consciousness in Maxim Harecky’s “Two souls”
Autorzy:
Базык, Наталія
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106735.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
narodowa samoidentyfikacja
świadomość konfliktowa
motyw
zjawisko
światopogląd współczesnych
national self-identification
conflicting consciousness
motif
phenomenon
one’s contemporaries’ worldview
Opis:
Świadomość konfliktowa jest jedną z charakterystycznych cech psychologii społecznej okresu przejściowego. Mimo że w twórczości artystycznej przybiera różne formy, przyświeca jej jeden cel – pokazać kryzys światopoglądu współczesnych. W artykule omówiono proces kształtowania się świadomości konfliktowej w utworze Maksyma Goreckiego „Dwie dusz”. Zwrócono uwagę, na fakt, że autor zdołał uchwycić różnorodność konfliktów w czasie wojny domowej, opisać złożoność narodowej samoidentyfikacji, dialektykę wewnętrznych przeżyć przedstawicieli różnych warstw społecznych, powiedzieć gorzką prawdę o zjawiskach niehumanitarnych w polityce, zachowaniu i światopoglądzie.
Conflicting consciousness is one of the features of social psychology in transitional periods. Although it appeared in different forms in artistic creation it had one aim – to show the crisis of contemporaries’ worldview. In the article development of conflicting consciousness in Maxim Gorecky’s “Two souls” is analyzed. It is emphasized that the author managed to reveal a variety of conflicts during the civil war, to describe the complexity of national self-identification, dialectics of inner state of the representatives of various social groups, to tell the bitter truth about inhumane phenomena in politics, behaviour and worldview.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2014; 343-350
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lingwistycznie zorientowana nieliteracka droga światopoglądowa. Pojęcia ‘zrobił’ i ‘wie’ jako nieempiryczne pojęcia pierwsze
A linguistics‑based non‑literary Weltanschauung: The concepts ‘did’ and ‘knows’ as non‑empirical primes
Autorzy:
Bogusławski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15007502.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
‘because’
‘can’
‘did’
indefinable
‘knows’
primes
questioner
theism
Weltanschauung
‘why’
‘dlaczego’
‘móc’
niedefiniowalne
pojęcia pierwsze
‘ponieważ’
pytajnik
światopogląd
teizm
‘wie’
‘zrobił’
Opis:
Jest ona oparta na uznaniu ‘zrobił’ i ‘wie’ za nieempiryczne (niedefiniowalne) „pojęcia pierwsze” (primes). Rdzeń argumentu stanowi szczegółowa obserwacja lingwistyczna dotycząca osobliwego funkcjonowania pojęć ‘dlaczego’ i ‘ponieważ’ w ich relacjach z pytajnikami i funktorem ‘móc’. Wyrażenie ‘ponieważ’ zakłada obecność koniunkcji z frazą obligatoryjnie wskazującą stan rzeczy inny niż podany w wyrażeniu a poprzedzającym wyrażenie ‘ponieważ’ (wyrażenie realizujące schemat * a ponieważ a stanowi jeden z najbardziej skrajnych przykładów dewiacji językowej; nie należy ono do jakiegokolwiek kodu naturalno-językowego ani jego realnych produktów – tzn. produktów innych niż wypowiedzi czysto perlokucyjne w sensie J.L. Austina). Uogólnione ‘zrobił’ i ‘wie’ (ktoś zrobił / wie coś, bez jakiejkolwiek specyfikacji) w tego rodzaju koniunkcjach nie może, pod grozą destrukcyjnego regresu nieskończonego, występować w konkatenacji z ‘ponieważ’. Dowodzi to, zdaniem autora, pierwotności dwu wskazanych pojęć oraz ich roli fundamentalnych pojęć „syntetycznych a priori” jako tego, na czego denotatach opiera się cała rzeczywistość. Autor odrzuca, w drodze określonej argumentacji, rozumienie Rzeczywistości jako równej pojedynczemu i unikalnemu uniwersum empirycznemu (będącemu efektem działania). Autor uznaje Ockhama ideę wielości wszechświatów za logicznie niezbywalną. Jednocześnie autor nie aprobuje mistycznego höheres („tego, co wyższe”) w kształcie przewidzianym w Traktacie logiczno-filozoficznym L. Wittgensteina: z trójcą obejmującą czystą logikę, etykę i estetykę. Autor twierdzi, że te trzy domeny należą do stworzonej, naturalnej dziedziny bytowania istot mówiących. Rzeczywistość uchwytywana przez logikę jest czymś szerszym niż ta dziedzina.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2022, 1; 5-25
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pedagogia chrześcijańskiej służby Bogu, bliźnim i ojczyźnie kardynała Stefana Wyszyńskiego
Christian Pedagogy as a service to God, human being and the motherland of cardinal Stefan Wyszyński
Autorzy:
Śliwerski, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2098481.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
wychowanie chrześcijańskie
światopogląd
polityka
Kościół katolicki
praca
dobro wspólne
Prymas Polski
Christian education
worldview
politics
the Catholic Church
work
common good
the Primate of Poland
Opis:
Przedmiotem analizy są zawarte w dziennikach kardynała Stefana Wyszyńskiego poglądy na temat chrześcijańskiej służby Bogu, bliźnim i ojczyźnie z punktu widzenia czasu jego życia i działalności oraz ich ponadczasowej aktualności. Zwrócenie uwagi na socjalizacyjne oraz społeczno-polityczne źródła i głębię mądrości Prymasa Tysiąclecia pozwala na zrozumienie uwikłania jego życia w złożoność konfliktów społeczno-politycznych w dziejach powojennej Polski. Jest to zarazem szansa na przywrócenie w dyskursie naukowym roli chrześcijańskiej pedagogiki i nauczania społecznego Kościoła katolickiego w świetle ustawicznie eksponowanych przez zmieniające się siły politycznej władzy różnice światopoglądowe obywateli oraz potrzeby budowania jedności państwa dla dobra wspólnego. Konieczna jest refleksja na temat skutków sporów politycznych, w które uwikłana jest także pedagogika i praktyka wychowawcza różnych środowisk społecznych.
Pedagogy of Christian service to God, neighbor and the homeland of Cardinal Stefan Wyszyński. The subject of the analysis are the views contained in the diaries of Cardinal Stefan Wyszyński on the subject of Christian service to God, neighbor and homeland from the point of view of his life and activity, and their timeless topicality. By paying attention to the socialization and socio-political sources and the depth of wisdom of the Primate of the Millennium, it is possible to understand the entanglement of his life in the complexity of socio-political conflicts in the history of post-war Poland. It is also a chance to restore the role of Christian pedagogy and social teaching of the Catholic Church in the scientific discourse in the light of the world-outlook differences among citizens constantly exposed by the changing forces of political power and the need to build the unity of the state for the common good. It is necessary to reflect on the effects of political disputes, which are also involved in pedagogy and educational practice of various social environments.
Źródło:
Forum Pedagogiczne; 2021, 11, 2; 17-35
2083-6325
Pojawia się w:
Forum Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wstęp do metafizyki Stanisława Ignacego Witkiewicza
Autorzy:
Kościuszko, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/521844.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
S.I. Witkiewicz
L. Chwistek
E. Husserl
H. Cornelius
jedność- w-wielości
implikacja
światopogląd
metafizyka
nauk
aktualna nieskończoność
infinitezymale
G. Cantor
prawo wielkich liczb
synteza nauk
unifikacja
zagadnienie psychofizyczne
metodologia filozofii
intuicjonizm
Brouwer
formalizm
Hilbert
K. Goedel
ciągłość czasu
czas całości istnienia
redukcjonizm
monadologia
emergencja
Leibnitz
Opis:
Autor niniejszego artykułu omawia Witkiewiczowskie pojęcie metafizycznej implikacji, spekulatywny charakter metafizyki wynikający z używania eksperymentów myślowych, metodę metafizycznej dedukcji pojęć, zadania metafizyki, stosunek metafizyki do badań empirycznych, stosunek metafizyki do nauki, krytykę fizykalizmu, stanowisko monadologiczne.
Źródło:
Humanistyka i Przyrodoznawstwo; 2016, 22; 207-219
1234-4087
Pojawia się w:
Humanistyka i Przyrodoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Философское образование в классических университетах России: история и современность
Edukacja filozoficzna na klasycznych uniwersytetach w Rosji: historia a współczesność
The Philosophical Education at the Classical Universities in Russia: the History and Nowadays
Autorzy:
Дианова, Валентина М.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497928.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
Tematy:
światopogląd
filozofia nauki
przestrzenie dyscyplinarne
uniwersalność
мировоззрение
философия науки
дисциплинарные пространства
универсальность
world-view
philosophy of science
disciplinary spaces
universality
Opis:
Autorka tekstu podjęła kwestię nauczania filozofii na uniwersytetach rosyjskich od wieku XVIII do czasów współczesnych. Kwestię tę omawia na przykładzie uniwersytetów w Sankt Petersburgu, Moskwie, Kazaniu, Rostowie nad Donem, Jekaterynburgu, Tomsku i innych ośrodków akademickich. Prezentując dzieje filozofii podejmuje także zagadnienie wpływu nauczania filozofii na formowanie się postaw światopoglądowych.
The author takes up the issue of teaching philosophy at the universities in Russia from the 18th century to the present. This issue the author discusses on the example of the universities in St. Petersburg, Moscow, Kazan, Rostov-on-Don, Yekaterinburg, Tomsk and other academic centers. Presenting the history of philosophy the author also takes up the issue of the influence of teaching philosophy on the formation of attitudes world-view.
Źródło:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2014, 14; 73-79
1642-1248
Pojawia się w:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Естетико-художні засади неокласицизму в творчості Лесі Українки
Aesthetic-Artistic Elements of Neoclassicism in Lesya Ukrainka’s Works
Estetyczno-artystyczne elementy neoklasycyzmu w twórczości Łesi Ukrainki
Autorzy:
Siryk, Lyudmyla
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929315.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Łesia Ukrainka
neoklasycy kijowscy
światopogląd estetyczny
literaturoznawstwo
tradycja
patriotyzm
neoromantyzm
neoklasycyzm
zasady neoklasycyzmu
Lesya Ukrainka
Kyiv neoclassic writers
aesthetic world-view
drama
literary criticism works
tradition
patriotism
neoromanticism
classicism
neoclassicism
Opis:
Autorka artykułu omawia poglądy neoklasyków kijowskich na klasycystyczne tendencje w twórczości Łesi Ukrainki, m.in. zdania badaczy, co do genezy okcydentalizmu pisarki oraz głównych cech formy i treści jej poezji a zwłaszcza dramaturgii. Spostrzeżenia i wnioski zawarte w pracach neoklasyków kijowskich świadczą o realizacji w twórczości Łesi Ukrainki artystycznych i światopoglądowych zasad neoklasycyzmu. Są to takie zasady, jak: mimesis twórczy, wykorzystanie „wiecznych оbrazów” і „wędrownych fabuł” tradycji śródziemnomorskiej, synkretyzm kulturowy, synteza uniwersalnego z narodowym, doskonałość formy, antropocentryczna wizja świata, idealistyczny obraz. Artykuł sygnalizuje problem adekwatnego odbioru oraz identyfikacji twórczości pisarki w literaturoznawstwie.
In the article the Kyiv neoclassic writers’ views at classical trends in Lesya Ukrainka’s works are examined, namely: interpretation by the scientists а genesis of intellectual westernization and the major features of form and content in Lesya Ukrainka’s works, particularly in drama. It is exposed that the observation and findings in works of neoclassic writers affirm the realization of neoclassical artistic statements in the analyzed works. Such as: creative mimesis, usage of “eternal images” and “wayfaring plots”, Mediterranean tradition, cultural syncretism, synthesis of universal with national, form perfection, anthropocentric vision of world perception, idealistic image etc. In the research the problem of identification the writer’s works in Ukrainian literary criticism is signalized.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 7; 115-128
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zakaz dyskryminacji ze względu na wyznanie lub światopogląd w prawie polskim
Prohibition of discrimination on grounds of religion or beliefs in the Polish Law
Autorzy:
Borecki, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1043908.pdf
Data publikacji:
2015-12-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
równe traktowanie wolność sumienia i wyznania
zakaz dyskryminacji
związki wyznaniowe
Konstytucja RP z 1997r.
prohibition of discrimination
freedom of conscience and religion
religious denomination
equality
the Polish Constitution of 1997
Opis:
We współczesnym prawie polskim występują dwie przeciwstawne tendencje, widoczne już w Konstytucji RP z 1997 r. Wyraźne jest dążenie do zwalczania dyskryminacji ze względu na przekonania w sprawach religijnych we wszystkich dziedzinach życia jednostki, z wyjątkiem życia prywatnego. Gwarancje mają zarówno charakter generalny jak i szczegółowy, szczególnie w szeroko rozumianej dziedzinie zatrudnienia. Jednocześnie występuje zjawisko dyskryminacji w dziedzinie ochrony prawnej oraz w dziedzinie wolności uzewnętrzniania przekonań w sprawach religijnych osób wyznających światopogląd niereligijny. Zjawisko dyskryminacji (nierównego traktowania) ze względu na wyznanie występuje także pomiędzy wyznawcami różnych związków wyznaniowych w Polsce. Wiąże się ono ściśle ze zróżnicowaniem sytuacji prawnej związków wyznaniowych. Optymalne położenie prawne i faktyczne posiadają wyznawcy największych i najstarszych kościołów chrześcijańskich, które uzyskały indywidualną regulację ustawową w latach 1989-1997. Polska, aby lepiej zapobiegać nierównemu traktowaniu ze względu na wyznanie lub światopogląd powinna podpisać i ratyfikować Protokół nr 12 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.
In the contemporary Polish law, there are two opposing trends already visible in the Constitution of 1997. Clear is to strive to eliminate discrimination based on belief in religious matters in all areas of the unit, with the exception-pretty private life. Guarantees are both of a general nature and detail, especially in the wider field of employment. At the same time clearly the phenomenon of discrimination in the field of legal protection and in the field of freedom to manifest one's beliefs in religious matters irreligious people professing belief. The phenomenon of discrimination (unequal treatment) because of religion there is so-that between followers of different religious communities in Poland. It is connected closely with the diversity of the legal status of religious organizations. It should be noted that the optimum position of the legal and factual followers have the largest and oldest Christian Regarding the Church-hunt, which received individual statutory regulation in 1989-1997. Poland, to better prevent unequal treatment on grounds of religion or believe should sign and ratify Protocol No. 12 to the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2015, 18; 135-200
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Synkretyzm religijny w powieści „Dziurdziowie” Elizy Orzeszkowej
Religious syncretism in the novel “Dziurdziowie” by Eliza Orzeszkowa
Autorzy:
Matyjasik, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087063.pdf
Data publikacji:
2021-10-23
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
synkretyzm religijny
religijność ludowa
wierzenia ludowe
światopogląd ludowy
powieść ludowa
powieść wiejska
religious syncretism
folk devotion
folk beliefs
folk worldview
folk novel
country novel
Opis:
W niniejszym artykule autorka dokonuje analizy zjawiska synkretyzmu religijnego występującego w powieści Dziurdziowie Elizy Orzeszkowej. Przedmiotem jej rozważań są zatem relacje zachodzące między reliktami dawnych wierzeń słowiańskich a religią chrześcijańską na terenie XIX-wiecznej wsi białoruskiej. Owo zagadnienie autorka omawia, opierając się na wybranych przykładach zaczerpniętych z literatury podmiotu, stanowiących podstawę do scharakteryzowania sfery obyczajowo-obrzędowej ludności wiejskiej. Na podstawie zebranych materiałów autorka wysuwa kolejno wnioski na temat istoty ludowego światopoglądu, nierozerwalnie związanego z kwestią szeroko pojmowanej religijności ludowej.
This article presents the aspects of religious syncretism in the novel “Dziurdziowie” by Eliza Orzeszkowa. The author identifies the connection between the relics of old Slavic beliefs and Christian religion in the 19th century Belarusian countryside. The analysis is based on various examples which describe ritual sphere and social customs of the rural people. The author draws conclusions and presents the essence of folk worldview in relation to folk devotion in a broad sense.
Źródło:
Język - Szkoła - Religia; 2021, 16; 76-85
2080-3400
Pojawia się w:
Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Noosfera jako podstawa systemu kształcenia zawodowego przyszłych nauczycieli na Ukrainie i w Polsce w społeczeństwie informacyjnym
Noosphere as the Basis of the Vocational Training System for Future Teachers in Ukraine and Poland in the Information Society
Autorzy:
ANDRUSZKIEWICZ, FABIAN
CHYŻNA, OLGA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/457361.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski
Tematy:
nauczyciel
społeczeństwo
edukacja
osobowość
światopogląd noosferyczny
informatyzacja
teacher
society
education
personality
upbringing
noospherogenesis
informatization
Opis:
W artykule analizuje się rozwój systemu kształcenia zawodowego przyszłych nauczycieli w obrębie noosferogenezy. Uzasadniono znaczenie orientacji noosferycznej systemu kształcenia zawodowego polegającej na formowaniu świadomości noosferycznej opartej na światopoglądzie noosferycznym. Złożona i wymagająca rola zawodu nauczycielskiego wymaga specyficznych umiejętności i predyspozycji, jakie musi posiadać współczesny nauczyciel, aby móc pracować w odpowiedzialny i godny sposób.
Shaping a society, in the modern world, requires from the teachers making more effort in the process of teaching and upbringing, as the dynamic development of civilization and the changes taking place in the modern society need different educational and educative look at the modern society than in previous years. Difficult and responsible role that teachers take requires from them special skills and predispositions, that should have every modern teacher to be able to work in such a responsible profession of public trust.
Źródło:
Edukacja-Technika-Informatyka; 2017, 8, 3; 186-191
2080-9069
Pojawia się w:
Edukacja-Technika-Informatyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy chrześcijanie mogą „narzucać” swoje prawa ludziom mającym inny światopogląd? Uwagi na marginesie debaty społecznej w Polsce
Can Christians „impose” their rights on people who have a different worldview? Comments at the margin of social debate in Poland
Autorzy:
Smykowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553702.pdf
Data publikacji:
2018-12-25
Wydawca:
Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów
Tematy:
aborcja
prawo moralne
prawo naturalne
prawo stanowione
abortion
civil law
moral law
natural law
Opis:
Celem artykułu jest podjęcie refleksji nad zagadnieniem możliwości prawnej regulacji niektórych kwestii moralnych. Toczy się bowiem wciąż debata społeczna dotycząca m.in. prawnych aspektów przerywania ciąży. Po syntetycznym ukazaniu fundamentu prawa do życia, którego źródłem jest nadprzyrodzona godność człowieka, podjęto problem prawnej regulacji analizowanych kwestii. Stwierdzono, że niektóre swoje źródło mają w powszechnie obowiązującym prawie naturalnym, a normy religijne je wzmacniają i dostarczają nowej motywacji. Wskazano ponadto na potrzebę permanentnej formacji sumienia, które nie może zostać zastąpione przez prawo.
The aim of the article is to reflect on the problem of the possibility of legal regulation of some moral issues. There is still a social debate regarding, among legal aspects of abortion. After a synthetic presentation of the foundation of the right to life, the source of which is the supernatural dignity of a human being, the problem of legal regulation of the analyzed issues was raised. It has been found that source of some of them is in the universally binding natural law, and religious norms strengthen them and provide new motivation. It also pointed to the need for permanent formation of conscience, which cannot be replaced by the law.
Źródło:
Sympozjum; 2018, 2(35); 199-209
2543-5442
Pojawia się w:
Sympozjum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia biogenezy: Kategoria światła a natura życia
Philosophy of Biogenesis: The Category of Light and the Nature of Life
Autorzy:
Wnuk, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084187.pdf
Data publikacji:
2021-12-21
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
Tematy:
filozofia przyrody ożywionej
elektromagnetyczna natura życia
geneza życia
metafizyka światła
teologia światła
religia
światopogląd
philosophy of living nature
electromagnetic nature of life
genesis of life
metaphysics of light
theology of light
religion
world-view
Opis:
The problem of biogenesis is presented from the transdisciplinary point of view. Special attention is paid to: (i) the nature of life, (ii) definitions of life, (iii) the religious and theological aspects of the category of light, (iv) metaphysics of light, (v) biophysics of light, (vi) the relation between light and life, especially biophotons as the carriers of biological information. It is suggested the possibility of the reconstruction of the electromagnetic biogenesis. The significant works concerning above problems have been reviewed.
Źródło:
Teologiczne Studia Siedleckie; 2021, Teologiczne Studia Siedleckie XVIII (2021) 18; 183-200
1733-7496
Pojawia się w:
Teologiczne Studia Siedleckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Błogosławionego Jana Pawła II pedagogia osobowej wolności autonomicznej w świetle encykliki Fides et ratio
Pedagogy of personal autonomous freedom according to Blessed John Paul II in the light of the encyclical Fides et Ratio
Autorzy:
Cichosz, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559520.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
ideologia
osoba
pedagogia
religia
rozum
światopogląd
wiara
wolność autonomiczna
wychowanie
autonomous freedom
faith
ideology
pedagogy
person
reason
religion
upbringing
world view
Opis:
Chrześcijańska myśl personalistyczna proponuje w procesie wychowania budowanie ciągłej relacji w przestrzeni wolności pojętej jako dar i zadanie od Boga. Pedagogia osobowej wolności autonomicznej wymaga dialogu, a nie monologu czy terroru, toteż w dialogicznym spotkaniu ucznia i wychowawcy ważną okazuje się zasada złotego środka. Analogicznie ma się rzecz w wychowaniu do wolności: i w wierze, i w rozumie. Tę prawdę wskazuje Jan Paweł II w Fides et ratio, gdy podkreśla, że obie te rzeczywistości wzajemnie się przenikają – każda we własnej przestrzeni, w której się realizuje. Między poznaniem rozumowym a poznaniem wiary istnieje głęboka i nierozerwalna jedność, która umożliwia osobie ludzkiej możność właściwego poznania samego siebie, świata i Boga. Za ks. prof. Józefem Tischnerem można powiedzieć, że Jan Paweł II, poddając krytyce wolność, pragnie ocalić wolność.
If we want to understand the concept of the pedagogy of personal autonomous freedom according to John Paul II, we must establish first the content of the appearing notions, and then clearly point out the main relationships that occur between faith and reason. Nowadays, on one hand we can observe increasing brutalization of social life and the cult of money, and on the other hand we can notice disrespect towards traditional values, numerous pathologies and social dysfunctions, including the fall of authority. In this context personal autonomous freedom should be examined in the reality of faith and reason. In the process of upbringing the Christian personalistic thought offers building constant relation in the space of freedom, which is understood as a gift and a task given from God. Pedagogy of personal autonomous freedom requires a dialogue, and not a monologue or terrorism, that is why the rule of the golden mean is crucial in the meeting between the teacher and the student. The same refers to education towards freedom: both in faith and in reason. John Paul II emphasises that both these realities permeate each other. There is a profound and unbreakable unity between the rational cognition and discovering faith, and this unity allows us to get to know ourselves, the world and God in an appropriate way. Freedom is the fundamental value, without which rebuilding the personal identity of a man is impossible. Paradoxically, it might be said that John Paul II, by criticising freedom wants to save it at the same time.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2012, 30; 219-234
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba obrony filozofii przyrody
Autorzy:
Latawiec, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013465.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
współczesna filozofia przyrody
klasyczna filozofia przyrody
filozofia przyrody
filozofia przyrodoznawstwa
filozofia w nauce
filozofia techniki
filozofia umysłu
bioetyka
medycyna
natura
przyroda
światopogląd naukowy
modern philosophy of nature
classical philosophy of nature
philosophy of nature
philosophy of science
philosophy in science
philosophy of technology
philosophy of mind
bioethics
medicine
nature
scientific world-view
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 319-322
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Światopoglądowy i ideologiczny wymiar epistemicznych układów odniesienia a teistyczno-naturalistyczny epistemiczny układ odniesienia
The Worldview and Ideological Dimension of Epistemic Frameworks Generally and the Theistic-Naturalistic Epistemic Framework in Particular
Autorzy:
Kilian, Krzysztof J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553218.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
epistemiczny układ odniesienia
teistyczno-naturalistyczny epistemiczny układ odniesienia
teizm naturalistyczny
naturalizm metodologiczny
ideologia
światopogląd
epistemic framework
theistic-naturalistic epistemic framework
naturalistic theism
methodological naturalism
ideology
worldview
Opis:
Artykuł ten wyjaśnia, na czym polega światopoglądowe i ideologiczne zaangażowanie EUO. Wskazuje też na światopoglądowe i ideologiczne składniki EUO. Pokazane też zostanie, że ideologiczno-światopoglądowy konflikt między odmiennymi EUO prowadzi do, zachodzącej już, zmiany oblicza zachodniej cywilizacji. Na tym tle przedstawiony jest teizm naturalistyczny. Uprzednio omówione EUO tworzą poznawcze ramy dla uprawiania nauki. Zaś naturalistyczny teizm jest takim EUO, który tworzy również inną, specyficzną, światopoglądową ramę uprawiania nauki. Dzięki niej ma być możliwe zażegnanie kryzysu wiary wśród ludzi wykształconych, w szczególności naukowców. Kryzys ten jest następstwem niezgodności tradycyjnego teistycznego oraz współczesnego naukowego opisu świata. Teizm naturalistyczny ma być też udaną próbą obrony cywilizacji chrześcijańskiej przed próbami przekształcenia jej w cywilizację postchrześcijańską. Obrona ta odbywać ma się drogą pogodzenia obrazu świata współczesnego przyrodoznawstwa z teizmem chrześcijańskim. Zarówno zażegnanie kryzysu wiary, jak i godzenie obrazu świata przyrodoznawstwa z teistycznym obrazem świata odbywa się drogą „umiejętnego czytania” ksiąg Pisma Świętego. Zaś takie „czytanie” ma olbrzymie koszty światopoglądowe i epistemiczne.
This paper explains what it is for epistemic frameworks to involve worldviews and ideological commitments, while also indicating the actual worldviews and ideological components present in such frameworks. In addition, it sets out to show that the ideological conflict between different epistemic frameworks is already bringing about changes to the form of Western civilization. Against this general background, naturalistic theism is presented. The epistemic frameworks previously discussed give rise to cognitive frameworks for the practicing of science, and naturalistic theism is one such epistemic framework, furnishing a specific and distinctive worldview framework of its own for scientific practice. In this case its aim is to enable an overcoming of the crisis of faith amongst educated people generally and scientists in particular. That crisis is a consequence of the incompatibility of a traditional theistic description of the world with the contemporary scientific one. Naturalistic theism, moreover, seeks to defend Christian civilization from attempts to transform it into a post-Christian civilization. It aims to achieve this by reconciling the image of the world provided by contemporary natural science with Christian theism itself. Both the defusing of the crisis of faith and the reconciling of the scientific and theistic images of the world are to be accomplished through a “skillful reading” of Biblical texts. However, where the accompanying worldview and epistemic commitments are concerned, such a “reading” comes at a very high price.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2018, 15; 139-222
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Образ мазура в славянской фольклорной языковой картине мира (на материале текстов польского, украинского и частично русского и белорусского фольклора)
Mazurs creation in Slavic folk linguistic view (on the basis of Polish, Ukrainian and partly Russian and Belarusian folklore materials)
Autorzy:
Ławrynow, Daria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171629.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
linguistic stereotypes
linguistic worldview
ethnic stereotypes
folklore
traditional world-model
stereotypy językowe
językowy obraz świata
stereotypy etniczne
folklor
światopogląd tradycyjny
Opis:
The main thesis put forward in this article is the question of folk linguistic view of Mazur in the examples of Polish, Ukrainian, Belarusian and Russian folklore. The question are analyzed on the basis of folklore materials: anectodes, traditional oral folk stories, adages and fairy tales. The research method is based on Bartminski’s and J. Matskevichsconcept of linguistic worldview. Linguistic worldview is understood as a kind of interpretation of reality and group of ideas reflected in language. Folklore is understood as reflection of popular worldview, system of beliefs and ethnic stereotypes. This article focus on a reconstruction of Mazurs linguistic creation, and also try to define his role in Slavic folk linguistic view.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2021, 16; 117-126
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza konsekwencji światopoglądowych wybranych twierdzeń chrześcijaństwa w wersji rzymskokatolickiej
Analysis of the worldview consequences of selected claims of Christianity in the Roman Catholic version
Autorzy:
Strzyżyński, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339358.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
dogmas
original sin
worldview
prayer
providence
dogmaty
grzech pierworodny
światopogląd
modlitwa
opatrzność
Opis:
Artykuł prezentuje możliwe konsekwencje przykładowych twierdzeń dogmatyki chrześcijańskiej, które stać się mogą składowymi światopoglądu osoby wierzącej. Twierdzenia te dotyczą boskiej opatrzności, natury świata, grzechu pierworodnego i roli modlitwy. W artykule zwraca się uwagę na konieczność stawiania radykalnych pytań o konsekwencje dogmatów dla światopoglądu osób wierzących.
The article presents the possible consequences of exemplary statements of Christian dogmatics, which may become components of the believer's worldview. These claims concern divine providence, the nature of the world, original sin, and the role of prayer. The article draws attention to the need to ask radical questions about the consequences of dogmas for the worldview of believers.
Źródło:
Teologia i moralność; 2022, 17, 2(32); 331-338
1898-2964
2450-4602
Pojawia się w:
Teologia i moralność
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Życie jako naturalna własność materii. Na tropie „sprawców” przełomu w przyrodoznawstwie historycznym
Life as a natural property of matter
Autorzy:
Ługowski, Włodzimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41183061.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
nature of life
pre-biological chemical evolution
biogenesis
Weltanschauung
natura życia
przedbiologiczna ewolucja chemiczna
biogeneza
światopogląd
Opis:
Praca stanowi przyczynek do zrozumienia filozoficznego wymiaru przełomu, jaki dokonał się w dwudziestowiecznym przyrodoznawstwie historycznym wskutek ekstrapolacji darwinowskiej idei ewolucji na obszar materii nieożywionej i sformułowania na tej podstawie szeregu teorii przedbiologicznej ewolucji chemicznej. Ujawnione zostały skutki, jakie ma nietrafne rozpoznanie filozoficznych podstaw (szeroko rozumianej) nauki o ewolucji: z jednej strony – dla samych uczonych-przyrodników, z drugiej zaś – w znacznie szerszym, światopoglądowym wymiarze ich badań.
This work is a contribution to understanding the philosophical dimension of the breakthrough that took place in the 20th century historical natural science as a result of the extrapolation of Darwin’s idea of evolution to the area of inanimate matter and the formulation on this basis of a number of theories of pre-biological chemical evolution. The revealed results are the inaccurate recognition of the philosophical foundations of the broadly understood science of evolution: on the one hand, for scientists-naturalists, and on the other, in a much broader, social dimension of their research.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2019, 7, 2; 203-226
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
WOLNOŚĆ SUMIENIA I WYZNANIA W POLSKIM PRAWIE KONSTYTUCYJNYM A KONSTYTUCYJNA NEUTRALNOŚĆ
FREEDOM OF CONSCIENCE AND RELIGION IN POLISH CONSTITUTIONAL LAW AND CONSTITUTIONAL NEUTRALITY OF THE STATE
Autorzy:
Papis, Wojciech
Kijowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/443505.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wyższa Szkoła Humanitas
Tematy:
ateizm
etyka
gwarancje
konkordat
kościół
państwo
moralność
światopogląd
wolność sumienia i wyznania
wolność religii
związek wyznaniowy
atheism
ethics
guarantees
concordat
church
state
morality
worldview
freedom of conscience and religion
freedom of religion
religious association
Opis:
Artykuł ten poświęcony jest problemowi neutralności światopoglądowej państwa jako gwarancji swobody sumienia i wyznania. Dodatkowym elementem – aby można było mówić o gwarancji wolności swobody sumienia i wyznania – jest kwestia oddzielenia kościołów i związków wyznaniowych od instytucji i władz państwa, od państwa jako całości oraz od procesu tworzenia prawa. Autorzy wskazują na głębokie „zakotwiczenie” problematyki prawnej dotyczącej kwestii gwarancji swobody sumienia i wyznania w prawie międzynarodowym. Jednak autorzy wskazują, że nie oznacza to, że kościoły i związki wyznaniowe nie powinny mieć moralnego prawa wypowiedzi w kwestiach wartości ogólnoludzkich i ich ochrony w prawie stanowionym.
This article is devoted to the problem of the state’s neutrality of the state - as a guarantee of freedom of conscience and religion. An additional element - to be able to speak about the guarantee of freedom of freedom of conscience and religion - is the question of separating churches and religious associations from institutions and state authorities, from the state as a whole and from the law-making process. The authors point to a deep “anchoring” of the legal issues regarding the guarantee of the freedom of conscience and religion in international law. However, the authors indicate that this does not mean that churches and religious associations should not have a moral right of expression on issues of human values and their protection in the law.
Źródło:
Roczniki Administracji i Prawa; 2018, 2, XVIII; 19-38
1644-9126
Pojawia się w:
Roczniki Administracji i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Description of omens in the Chronicle of Novgorod
Opis wróżb w Kronice Nowogrodu
Описание приметы в Новгородской летописи
Autorzy:
Mishchuk, Anastasiia V.
Rudenko, Yuliia
Dei, Maryna O.
Skliar, Iryna S.
Kovalchuk, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20311775.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
небесные знамения
астрономические явления
хроники
история Киевской Руси
wróżby astronomiczne
zjawiska astronomiczne
kroniki
historia Rusi Kijowskiej
światopogląd ludzi w średniowieczu
celestial omens
astronomical phenomena
writing of chronicles
history of Kievan Rus’
worldview of the medieval person
Opis:
The author of the article is interested in the attitude of the medieval person towards various astronomical phenomena, their aspiration to characterize these phenomena, to point out their connection with the historical events of the Novgorod Republic. The relevance of the study of our subject is that the analysis of the descriptions of omens in medieval literature, including chronicles, is poorly researched by well-known historians and mediaevalists. The purpose of the work is to find, examine, and analyze what omens the medieval person drew attention to, how they reacted to them, and how these are recorded in the chronicles. Methods such as descriptive, comparative, and comparative and collation were used in the article. Fragments of the Chronicle of Novgorod describing various celestial omens were collected and analyzed in the article. The novelty of the research is that the analysis of celestial omens recorded in the Chronicle of Novgorod has not been performed before, and they have not been given much importance in the interpretation of ancient records.
Автора статьи интересует отношение средневекового человека к различным астрономическим явлениям, его стремление охарактеризовать эти явления, указать на их связь с историческими событиями Новгородской республики. Актуальность изучения нашей темы заключается в том, что анализ описаний предзнаменований в средневековой литературе, в том числе и в хрониках, мало изучен известными историками и медиевистами. Цель работы – найти, рассмотреть и проанализировать, на какие приметы обращал внимание средневековый человек, как он на них реагировал и как они зафиксированы в летописях. В статье использованы такие методы, как описательный, сравнительный, сравнительно-сопоставительный. В статье собраны и проанализированы фрагменты Новгородской летописи, описывающие различные небесные предзнаменования. Новизна исследования состоит в том, что анализ небесных предзнаменований, зафиксированных в Новгородской летописи, ранее не проводился, и им не придавалось большого значения при интерпретации древних летописей.
Autorki artykułu interesuje stosunek człowieka średniowiecza do różnych zjawisk astronomicznych, jego dążenie do scharakteryzowania tych zjawisk, wskazania ich związku z wydarzeniami historycznymi Republiki Nowogrodzkiej. Istotność badań naszego tematu polega na tym, że analiza opisów wróżb w literaturze średniowiecznej, w tym w kronikach, jest słabo zbadana przez historyków i mediewistów. Celem pracy jest odnalezienie, zbadanie i przeanalizowanie, na jakie wróżby zwracał uwagę średniowieczny człowiek, jak na nie reagował i jak zostały one zapisane w kronikach. W artykule zebrano i przeanalizowano fragmenty Kroniki Nowogrodu opisujące różne astralne wróżby. Niniejsze badanie podejmuje  problem wróżb astralnych zapisanych w Kronice Nowogrodzkiej, który do tej pory nie był podejmowany, ponieważ w tym zakresie nie przywiązywano większej wagi do historycznych zapisów.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2023, 1 (181); 86-107
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
OPINIONS ON THE EVENTS IN EASTERN UKRAINE IN 2014 AS AN INDICATOR OF THE GENERALISED SOCIO-POLITICAL BELIEFS, POLISH-UKRAINIAN COMPARISONS
OPINIE NA TEMAT WYDARZEŃ W UKRAINIE WSCHODNIEJ W 2014 R. JAKO WSKAŹNIK UOGÓLNIONYCH PRZEKONAŃ SPOŁECZNO-POLITYCZNYCH. PORÓWNANIA POLSKO-UKRAIŃSKIE
Autorzy:
Zielińska, Maria
Sokuryanska, Ludmyla
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423971.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
youth
students
public awareness
worldview
social attitudes
Polska
Ukraine
armed conflict
current events
młodzież
studenci
świadomość społeczna
światopogląd
postawy społeczne
Polska
Ukraina
konflikt zbrojny
wydarzenia bieżące
Opis:
The primary purpose of the article is a representation of the differences in the opinions of the Polish and Ukrainian students on the events occurring in eastern Ukraine since April 2014. Sociological survey, which is part of the project entitled “Academic Youth in Poland and Ukraine in the times of distrust and threats to civilization. International comparative studies” became the basis for the verification of the hypothesis of the relationship between opinions on the current political events and generalized socio-political attitudes. The project has been implemented within the framework of international cooperation between the University of Zielona Gora and the V.N. Karazin National University in Kharkiv. The initial assumption has been made that different opinions of the students are a consequence of historical circumstances, family narratives, prejudices, stereotypes, and their existing beliefs. Opinions on the current events were considered in this article as indicators of generalized political attitudes of an individual. The theoretical framework to build the conceptualization of research has been provided by concepts of cultural change of values by R. Inglehart and generational concepts by, inter alia, K. Mannheim, S. Eisenstadt, J. Habermas.
Podstawowym celem artykułu jest przedstawienie różnic w opiniach studentów polskich i ukraińskich wobec wydarzeń zachodzących od kwietnia 2014 roku we wschodniej Ukrainie. Badanie socjologiczne, które jest częścią projektu nt. „Młodzież akademicka w Polsce i na Ukrainie w czasach nieufności i zagrożeń cywilizacyjnych. Międzykrajowe badania porównawcze” stało się podstawą do weryfikacji hipotezy o związku opinii dotyczących bieżących wydarzeń politycznych z uogólnionymi postawami społeczno-politycznymi. Projekt zrealizowany został w ramach współpracy międzynarodowej między Uniwersytetem Zielonogórskim a Narodowym Uniwersytetem im. V.N. Karazina w Charkowie. Przyjęto wstępne założenie, że odmienności opinii studentów są konsekwencją historycznych uwarunkowań, przekazów rodzinnych, uprzedzeń, stereotypów, oraz posiadanych już przekonań. Opinie na temat bieżących wydarzeń uznano w niniejszym artykule za wskaźniki uogólnionych postaw politycznych jednostki. Teoretycznych ram do budowania konceptualizacji badań dostarczyły koncepcje R. Ingleharta o kulturowej zmianie wartości oraz koncepcje pokoleniowe min. K. Mannheima, S. Eisenstadta, J. Habermasa.
Źródło:
Rocznik Lubuski; 2016, 42, 2a; 317-334
0485-3083
Pojawia się w:
Rocznik Lubuski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O znaczeniu pojęć informatycznych dla filozofii na przykładzie rozróżnienia między cyfrowością i analogowością
On the importance of computer science concepts for philosophy on the example of the distinction between digitality and analogicity
Autorzy:
Stacewicz, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41318987.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
information
digitality
analogicity
computing power
computational worldview
informacja
cyfrowość
analogowość
moc obliczeniowa
światopogląd informatyczny
Opis:
W niniejszej pracy pokazujemy, w jaki sposób formalne pojęcia informatyczne – takie, jak kodowanie, algorytm czy obliczalność – mogą być interpretowane filozoficznie, w tym ontologicznie i epistemologicznie. Interpretacje takie prowadzą do pytań i problemów, których robocze rozwiązania składają się na jakąś formę prefilozoficznego światopoglądu. W pracy kładziemy nacisk na pytania inspirowane informatycznym rozróżnieniem cyfrowości i analogowości, które ma swój matematyczny pierwowzór w matematycznym rozróżnieniu dyskretności i ciągłości. Między innymi są to następujące pytania: 1) czy głęboka struktura fizykalnej rzeczywistości ma charakter cyfrowy, czy analogowy, 2) czy ludzki umysł przypomina bardziej informatyczny system cyfrowy czy analogowy, 3) czy odpowiedź na pytanie drugie daje nam owocny poznawczo wgląd w ograniczenia poznawcze umysłu? Za szczególnie istotną podstawę powyższych pytań uznajemy fakt, że moc obliczeniowa (tj. zakres rozwiązywalnych problemów) niektórych typów obliczeń analogowych jest większa od mocy obliczeń cyfrowych.
In this paper we show how formal computer science concepts—such as encoding, algorithm or computability—can be interpreted philosophically, including ontologically and epistemologically. Such interpretations lead to questions and problems, the working solutions of which constitute some form of pre-philosophical worldview. In this work we focus on questions inspired by the IT distinction between digitality and analogicity, which has its mathematical origin in the mathematical distinction between discreteness and continuity. These include the following questions: 1) Is the deep structure of physical reality digital or analog, 2) does the human mind resemble a more digital or analog computational system, 3) does the answer to the second question give us a cognitively fruitful insight into the cognitive limitations of the mind? As a particularly important basis for the above questions, we consider the fact that the computational power (i.e., the range of solvable problems) of some types of analog computations is greater than that of digital computations.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2020, 8, 1; 213-233
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Światopogląd jako styl. „Klucze Piotrowe” Rogera Peyrefitte’a w przekładzie Hanny Szumańskiej-Grossowej jako ogniwo tradycji
Worldview as Style. Hanna Szumańska-Grossowa’s Translation of Roger Peyrefitte’s „The Keys of St. Peter” as a Nexus of Tradition
Autorzy:
Kącka, Eliza
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29432286.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
tradition
translation
anticlericalism
style
theology
Opis:
The article’s starting point is the consideration of selected works of Anatole France’s, André Gide’s and Guillaume Apolinaire’s, which over a hundred years ago would constitute a separate trend in the French pre-Vatican church. What differentiates the criticism of what is known as ultramontanism from the traditional anticlerical satire is the tone of persiflage, irony and theological erudition of almost grotesque proportions. In the 1950s, Roger Peyrefitte, a diplomat and a satirist of the Vatican, was an outstanding heir to this stylistic and thematic tradition. When translating his The Keys of St. Peter in 1959, Hanna Szumańska-Grossowa had to refer to the aforementioned author, who had lived half a century earlier, and work out a narrative of her own based on the achievements of J. Sten (Anatole France), Tadeusz Żeleński-Boy (André Gide) and Adam Ważyk (GuillaumeApollinaire).
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2022, 43; 13-26
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odkrywanie własnej godności formą wspierania rozwoju osoby
Discovering One’s Own Dignity as a Form of Supporting the Development of a Person
Autorzy:
Marek, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340337.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
rozwój osoby
godność osoby
poznanie naturalne i religijne
światopogląd religijny
development of a person
dignity of a person
natural and religious cognition
religious view of the world
Opis:
Supporting the development of a person is done by undertaking manifold educational activities. One kind of them are activities tending to show the pupil his dignity. In looking for explanations of the problem one may be based on the acceptance of two orders of cognition: the natural one and the religious one. On the basis of the presented explanations it may be said that the religious view of the world may significantly support the processes of personal development, of achieving human maturity, and the abilities to take over responsibility in social life that are connected with them. This statement does not have the features of an absolute value, as cases that are contrary to this thesis may appear in these issues. Nevertheless, the fact that the religious (Christian) view of the world opens a more complete access to Transcendence – the source of the ultimate truth, including the truth about himself – to a person weighs in favor of the possibility that religion may support such development. It may also be assumed that in education referring to religious principles and norms we can see man and the world, in which he has to develop and live, in a different, more complete way. And what is more, the Christian view of the world envisions a person’s new meaning of his or her life.
Źródło:
Roczniki Pastoralno-Katechetyczne; 2011, 3; 79-89
2081-1829
Pojawia się w:
Roczniki Pastoralno-Katechetyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-100 z 105

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies