Co nam dać może filozofia klasyczna?

W artykule została ukazana rola, jaką filozofia klasyczna (popularyzowana m.in. przez Wojciecha Chudego) odegrała w procesie budzenia podmiotowości polskiego społeczeństwa i budowania ethosu „Solidarności” w latach 1980-1981. Philosophia perennis pomagała ludziom żyjącym w totalitarnym zniewoleniu „odzyskać” zawładnięty przez ideologiczną „nowomowę” język jako narzędzie wyrażania poznanej prawdy, określania własnej osobowej tożsamości i formułowania poglądów. Podkreślone zostało także wciąż aktualne znaczenie filozofii wieczystej dla zrozumienia kultury, człowieka i świata jako bytowej całości. Nauki szczegółowe choć są cennym źródłem wiedzy o świecie, to jednak programowo nie wyjaśniają poznanej rzeczywistości w świetle racji ostatecznych, ani nie podejmują tak istotnego dla człowieka pytania o cel i sens życia. Filozofia natomiast, może i powinna dostarczyć człowiekowi odpowiedzi na ważne pytania, aby na tym fundamencie mógł zbudować spójny i racjonalny światopogląd.

The paper describes the role the classical philosophy (popularized by Wojciech Chudy, among others) played in the process of the awakening of the Polish society’s subjectivity and in creating the ethos of “Solidarity” in 1980-1981. Philosophia perennis helped people who lived in totalitarian enslavement to “recover” the language, subdued by the ideological “newspeak,” as a means to express the truth they discovered, determine their personal identity, and formulate their beliefs. In addition, the continuing relevance of the perennial philosophy for the understanding of culture, the human being, and the world as an ontological whole, was emphasized. Although particular sciences constitute a valuable source of the knowledge of the world, they do not explain, by definition, the known reality in the light of the ultimate reasons, nor do they address the questions, so important for the human being, of the purpose and the meaning of life. Philosophy, however, is able to and should provide the person with answers to vital questions and thus with a foundation for a coherent and rational worldview.