Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "liberalizacja" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 37
Tytuł:
Towards to liberalisation measuring in air transport
W kierunku liberalizacji pomiarów w transporcie lotniczym
Autorzy:
Blaskova, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/374077.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
air service agreements
liberalisation
liberalisation measuring
Umowy o Usługach Lotniczych
liberalizacja
liberalizacja pomiaru
Opis:
The paper discusses bilateral Air Service Agreements (ASAs), their origin and history, detailed description of the first bilateral agreement ever between United States of America and United Kingdom named Bermuda I, that was agreed in 1946. Paper also explains principles and content of the bilateral agreements, the role of liberalization of Air Service Agreements within overall liberalization wave in air transport industry. Comparison of liberal ASAs and protection ist ones is made in the paper and special attention is given to measurement of ASAs ́ liberalization degree.
Artykuł rozważa dwustronność Porozumień o Usługach Lotniczych (ASAs), ich pochodzenie oraz historię, szczegółowy zapis pierwszej umowy dwustronnej pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Zjednoczonym Królestwem nazwanej Bermudy I, zawartej w 1946 roku. Artykuł wyjaśnia również zasady oraz istotę umów dwustronnych, rolę liberalizacji Umów o Usługach Lotniczych w ramach ogólnej fali liberalizacji w sektorze transportu lotniczego. Przedstawiono również porównanie liberalnych ASAs oraz protekcjonistycznych. Specjalną uwagę skupia się na pomiarze stopnia liberalizacji ASAs.
Źródło:
Transport Problems; 2014, 9, 2; 35-39
1896-0596
2300-861X
Pojawia się w:
Transport Problems
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Liberalizacja rynku energii elektrycznej szansą na rozwój usług
The liberalization of the electricity market as an oportunity for developing of services
Autorzy:
Widerski, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/282543.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
elektroenergetyka
rynek energii
giełdy energii
przesył
dystrybucja
handel
usługi
klasyfikacja
liberalizacja
electricity
energy markets
power exchanges
transmission
distribution
retail
services
liberalization
classifications
Opis:
Artykuł w swoim założeniu odpowiada na postawione pytanie badawcze: jak proces liberalizacji rynku energii elektrycznej wpływa na rozwój usług świadczonych w branży elektroenergetycznej? Na wstępie praca przedstawia krótką genezę pierwszego w Europie procesu liberalizacji rynku energii elektrycznej, który był zapoczątkowany w Wielkiej Brytanii. Ponadto zostały opisane trudności z klasyfikacją coraz większej ilości usług obecnych na liberalnych rynkach energii elektrycznej według światowej organizacji handlu (WTO). Aspekt ten został podkreślony również w odniesieniu do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) oraz Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). W części pierwszej przedstawiono funkcjonowanie europejskiego hurtowego rynku energii elektrycznej, podmioty na nim obecne, strukturę wytwórczą i główne rynkowe centra handlu energią w krajach członkowskich Unii Europejskiej (UE). Następnie został poruszony problem ograniczający funkcjonowanie europejskiego rynku energii w UE, który polega na małej ilości i niewystarczającej zdolności przesyłowej istniejących sieciowych połączeń transgranicznych, zwłaszcza wśród państw z Europy Środkowo-Wschodniej. W drugiej części zaprezentowano ogólną strukturę i zasady funkcjonowania zliberalizowanego rynku energii elektrycznej w Polsce. Począwszy od opisu wspólnotowych i krajowych podstaw prawnych, poprzez zasadę unbundlingu, a kończąc na konkurencyjnych i rynkowych formach handlu energią elektryczną. W trzeciej części zaprezentowano dynamiczny rozwój usług wynikający z procesu liberalizacji rynku energii elektrycznej w Polsce. Poszczególne rodzaje usług zostały podzielone na trzy grupy. Pierwszą grupę stanowią usługi podstawowe, na które składają się przesył i dystrybucja oraz handel. Drugą grupę stanowią uzupełniające usługi dodatkowe w postaci transmisji danych sieciami elektroenergetycznymi. Trzecia grupa to usługi zewnętrzne, takie jak np. consulting czy audyt energetyczny. Artykuł zakończony jest konkluzją mówiącą, że proces liberalizacji rynku energii elektrycznej znacznie przyspiesza rozwój usług świadczonych w branży elektroenergetycznej. Jednocześnie możemy stwierdzić, że zarówno światowe jak i polskie klasyfikacje usług nie nadążają za dynamicznym liberalnym rozwojem rynku energii elektrycznej i w przyszłości raczej pewne są zmiany rozszerzające te klasyfikacje.
This article answers the following research question: how does the process of liberalization of the electricity market affects the development of services related to the electrical sector? The article starts by presenting a brief genesis of the liberalization of electricity markets around the world, which began in the UK. The article also reviews the difficult classification of the growing portfolio of services defined by the World Trade Organization WTO, which are present in liberalized electricity markets. This aspect was also emphasized in relation to the Polish Classification of Goods and Services (PKWiU) and the Polish Classification of Activities (PKD). The first part of the article presents the functioning of the European electricity market, the major players in the market, and the structure of the European electricity trading market. The limitations of the European electricity market is functioning were also presented, limitations which are due to the limited number of cross border network connections and their insufficient capacity for certain European countries. The second part of the article presents the complicated structure of and the rules for operating within the liberalized electricity market in Poland. It begins with a community description and the local legal basis provided by the rule of unbundling, ending with competitive and market forms of electrical energy trading. The third part of the article presents the dynamic development of services resulting from the liberalization of the electricity market in Poland. Different types of services were divided into three groups. The first group consists of basic services, which include transmission and distribution as well as trade. The second group consists of the additional basic services such as data transmission via the electricity networks. The third group includes external services such as consulting, advisory, or energy audits. The analysis concludes that liberalization of the electricity market significantly accelerates the development of services provided in the electrical sector. In addition, can be concluded that WTO and Polish classifications of services have not kept up with the dynamic development of the services electricity market, so future changes are certain.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2013, 16, 1; 39-56
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O ewolucji warunków świadczenia usług turystycznych z perspektywy interesu konsumenta
Autorzy:
Cybula, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2168043.pdf
Data publikacji:
2019-03-05
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
Tematy:
usługi turystyczne
regulacja
liberalizacja
swoboda świadczenia usług
Opis:
Celem artykułu jest wskazanie na ewolucję warunków świadczenia usług turystycznych z punktu widzenia interesu konsumenta tych usług. Autor wyróżnia dwie tendencje. Po pierwsze, ogólną tendencję liberalizacyjną. Po drugie, w zakresie niektórych regulacji odwrotny proces, związany zwłaszcza z zabezpieczeniem finansowym na wypadek niewypłacalności organizatorów turystyki i pośredników turystycznych oraz regulacją działalności przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych. Przedmiotem analizy są przede wszystkim regulacje ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (od 1 lipca 2018 r. ustawy o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych) oraz ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, której przepisy częściowo zastąpiły przepisy ustawy o usługach turystycznych. Wbrew spotykanym często w literaturze postulatom wskazującym na potrzebę zaostrzenia regulacji w zakresie przedmiotowych wymagań, w artykule wskazuje się, iż ważny interes publiczny za tym najczęściej nie przemawia. W najbliższym czasie ustawodawca powinien dokonać jednak przeglądu obecnych regulacji, co czyni zasadnym przedstawienie niniejszego artykułu.
Źródło:
internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny; 2019, 8, 2; 40-61
2299-5749
Pojawia się w:
internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktury rynkowe w polskim sektorze pocztowym
Market structures in the polish postal sector
Autorzy:
Błaszkowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1944072.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Sopocka Akademia Nauk Stosowanych
Tematy:
liberalizacja
konkurencja
usługi pocztowe
liberalization
competition
postal services
Opis:
Artykuł poświęcony został analizie rynku pocztowego w Polsce, w rozbiciu na jego segmenty, jak i w ujęciu całościowym. Celem niniejszego artykułu jest próba identyfikacji dwóch podstawowych segmentów usług (kurierskich i listowych), a także całego obszaru pocztowego, z odpowiednimi modelami (strukturami) rynkowymi. Jeszcze przed rokiem 2002, a więc w okresie poprzedzającym uruchomienie proce- sów liberalizacyjnych na polskim rynku pocztowym, dość powszechnie rynek ten uznawany był za monopol. W okresie 2003–2012, kiedy wprowadzane były ustawy i inne regulacje uwalniające mechanizmy konkurencji w obszarze poczty, zwyczajowo mówiło się, iż publiczny operator Poczta Polska traci swoją monopolistyczną pozycję. Wraz z początkiem roku 2013 – momentem wejście w życie dyrektywy unijnej liberalizującej sektor usług pocztowych w Polsce, z założenia mamy do czynienia z rynkiem w pełni konkurencyjnym. Przedstawiona w artykule analiza służy próbie ściślejszego określenia, jakie rzeczywiste mechanizmy rynkowe funkcjonują dziś w obszarze usług pocztowych i jakie w związku z tym realne struktury rynkowe wykształciły się w ramach tego sektora. Analiza statystyczna pozwoliła zbadać udziały i pozycje rynkowe operatorów pocztowych oraz tendencje występujące w tym zakresie. Metodę analizy przypadku wykorzystano natomiast do oceny zmian strukturalnych zachodzących w badanych obszarach oraz do określenia charakterystycznych cech poszczególnych segmentów, w celu ich identyfikacji z właściwymi modelami rynkowymi. Przeprowadzone badania pozwalają stwierdzić, że obecnie na rynku usług pocztowych mamy do czynienia ze strukturami przypominającymi oligopol w zakresie usług kurierskich i paczek, zaś monopol – w obszarze przesyłek listowych. Analiza polskiego rynku pocztowego w ujęciu holistycznym zdaje się natomiast upoważniać do twierdzenia, iż wykazuje on pewne podobieństwa do modelu konkurencji monopolistycznej.
The article is devoted to the analysis of the postal market in Poland, divided into its segments, and as a whole. The purpose of this article is to try to identify the two basic service segments (courier and letter), as well as the entire postal area, with appropriate market models (structures) Even before 2002, in the period preceding the launch of liberalization processes on the Polish postal market, this market was quite commonly regarded as a monopoly. In the period 2003–2012, when laws and other regulations were adopted that released competition mechanisms in the postal area, it was customary to say that the public operator Poczta Polska was losing its monopoly position. At the beginning of 2013 – the moment of entry into force of the EU directive liberalizing the postal services sector in Poland, by definition we are dealing with a fully competitive market. The analysis presented in this article is an attempt to define more precisely what real market mechanisms operate today in the area of postal services and what, therefore, real market structures have developed within this sector. Statistical analysis made it possible to examine the market shares and positions of postal operators as well as trends in this respect. On the other hand, the case study method was used to examine the structural changes taking place in the studied areas and to determine the characteristic features of individual segments in order to identify them with the relevant market models. The conducted research allows us to conclude that currently on the postal services market we are dealing with structures resembling an oligopoly in the field of courier services and parcels, while the monopoly – in the area of letter items. The analysis of the Polish postal market in a holistic approach seems to justify the claim that it shows some similarities to the monopolistic competition model.
Źródło:
Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo; 2020, 17/I; 129-148
2299-1263
2353-0987
Pojawia się w:
Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Turnaround coordinator. Yes or not?
Koordynator. Tak czy nie?
Autorzy:
Hromadka, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/374415.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
aircraft turnaround
apron safety
turnaround coordinator
liberalization
zwrot samolotu
fartuch bezpieczeństwa
koordynator zwrotu
liberalizacja
Opis:
Both low cost carriers ‘fresh wind’ and liberalisation of ground handling market makes airlines to be cost-wise in every single field. Thus, ground handling contract are cutting down in terms of their costs. Handling companies struggle with pressure being put from the market environment, they rush 25 minutes turnaround with couple of people. This can be potentially dangerous from the safety point of view. One of possible solutions seems to be introducing turnaround coordinator, person who would supervise the ramp handling procedures. This paper discusses the role of turnaround coordinator within the aircraft turnaround process. Duties and responsibilities of this person are described. However, not every airport is staffing this position. The survey shows that smaller airports pay much more attention to this issue than the big ones.
Niskie koszty niosą „świeży powiew wiatru”, a liberalizacja rynku obsługi naziemnej sprawia, że linie lotnicze mądrze gospodarują kosztami w każdej pojedynczej dziedzinie. Tak więc umowa obsługi naziemnej przewiduje obcięcia pod względem kosztów. Firmy obsługujące walczą z presją z otoczenia rynku, śpieszą się z 25 minutowym obrotem zaledwie z kilkoma osobami. To może być potencjalnie niebezpieczne z punktu widzenia bezpieczeństwa. Jedno z możliwych wyjść wydaje się wprowadzać koordynatora, osobę, która nadzorowałaby procedurę obsługi ramp. Ten artykuł rozważa rolę koordynatora w ciągu procesu samolotu. Opisane są zadania i obowiązki tej osoby. Natomiast nie każde lotnisko posiada tą pozycję w personelu. To badanie pokazuje, że mniejsze lotniska zwracają dużo więcej uwagi na ten problem niż te wielkie.
Źródło:
Transport Problems; 2013, 8, 4; 59-66
1896-0596
2300-861X
Pojawia się w:
Transport Problems
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powiązania liberalizacyjne rynków z różnych regionów
Liberalization ties of markets from different regions
Autorzy:
Żukrowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/570164.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
liberalizacja
wymiana handlowa
transfer czynników produkcji
transfer kapitału
instytucjonalizacja powiązań
Opis:
Artykuł wskazuje na znaczenie regionalnych rozwiązań integracyjnych, które dominują obecny etap międzynarodowych stosunków gospodarczych. Nie jest to nadmiernie odkrywcze i opinia na ten temat znalazła swoje odbicie w literaturze przedmiotu. Szczególna uwaga w tym opracowaniu skupia się na strukturach liberalizujących wymianę handlową, które tworzą zbiory łączne. Właściwością tych rozwiązań jest tworzenie warunków, w których wspólne elementy konkurują kosztami, co decyduje o dynamice ich rozwoju. Równocześnie mają dostęp do rynków zbytu reprezentujących najwyższy poziom rozwoju, a więc takich, na których odnotowuje się wysokie dochody i co za tym idzie – wysokie wymagania. Podkreśla się tu znaczenie zróżnicowanego poziomu rozwoju gospodarek, których kontakty są liberalizowane, i wskazuje się na znaczenie tego procesu dla gospodarek reprezentujących zarówno wyższy, jak i niższy poziom rozwoju. Zwraca się uwagę zarówno na różnice interesów obu grup gospodarek, jak i na trudności towarzyszące decyzjom o otwieraniu rynków i odejściu od wcześniej stosowanych rozwiązań protekcyjnych. W sumie dostarcza się argumentów wskazujących na określone koszty i dominację korzyści z wzajemnych kontaktów rynków rozwiniętych i tych pokonujących lukę rozwojową. Jest to syntetyczna argumentacja wskazująca na instytucjonalne rozwiązania, które sprzyjają rozwojowi w skali globalnej
Źródło:
Ekonomia XXI Wieku; 2016, 3 (11); 11-24
2353-8929
Pojawia się w:
Ekonomia XXI Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
1956 – rewolucja w pół drogi
1956 – halfway revolution
Autorzy:
Skórzyński, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561484.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Collegium Civitas
Tematy:
odwilż
liberalizacja
destalinizacja
ruch demokratyczny
samorząd robotniczy
protest
Polish thaw
liberalization
destalinization
democratic movement
wrokers’ self-government
Opis:
Odgórna liberalizacja systemu komunistycznego nastąpiła po śmierci Józefa Stalina w całym bloku sowieckim. W Polsce zmiany odbywały się pod silną presją społeczną, czego gwałtownym wyrazem był bunt robotników Poznania w czerwcu 1956 r. Na ruch wolnościowy składali się działacze robotniczy i studenccy, niepokorni dziennikarze, animatorzy Klubów Młodej Inteligencji, intelektualiści. Ich program obejmował zaniechanie represji, uwolnienie życia społecznego spod kontroli partii, zahamowanie kolektywizacji, równoprawne stosunki z ZSRR, Rady Robotnicze. W ruchu wolnościowym silne były także hasła narodowe i religijne. Społeczne poparcie dla powrotu do władzy Władysława Gomułki wiązało się z nadziejami na głęboką demokratyzację. Jednak zmiany roku 1956 zatrzymały się w pół drogi, utrzymując zasadnicze cechy systemu monocentrycznego.
Top-down liberalization of communist sytstem in the whole soviet block took place after Joseph Stalin death. In Poland, the changes underwent under strong social pressure, which was reflected in the Poznan workers’ revolt in June 1956. The freedom movement consisted of workers and students, pro-freedom journalists, animators of the Young Intelligentsia Clubs, intellectuals. They wanted the government to stop the repressions and collectivisation, release of social life from party control, equal relations with the USSR, the Workers’ Council. Strong national and religious postulates were also present. Social support for the return to power of Władysław Gomułka was due to the hope of deep democratization. However, changes of 1956 stopped halfway, keeping core characteristics of monocenter political system.
Źródło:
Zoon Politikon; 2016, 7; 367-395
2543-408X
Pojawia się w:
Zoon Politikon
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The modernization of the energy sector in Denmark
Modernizacja sektora energii w Danii
Autorzy:
Frączek, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/220016.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
modernization
energy market
energy efficiency
liberalization
modernizacja
rynek energii
efektywność energetyczna
liberalizacja
Opis:
Denmark is among the leaders who change their energy policy to guarantee its stable and sustainable character. The consistent pursuit of an energy policy enabled the country to lower both the level of its energy consumption and greenhouse gas emissions, while providing grounds for economic development. The study demonstrates that the main factors which led to the transition of Danish energy policy were the oil crisis of the 1970s as well as public expectations regarding their energy policy which was to be based on the concept of stability and sustainability.
Dania jest jednym z liderów zmian w polityce energetycznej, zmierzających do stosowania koncepcji rozwoju zrównoważonego i trwałego. W wyniku konsekwentnie realizowanej polityki energetycznej w Danii udało się ograniczyć poziom zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych, jednocześnie zapewniając warunki do rozwoju gospodarczego. W opracowaniu wskazano, że głównym czynnikiem, który doprowadził do zmian w polityce energetycznej Danii, był kryzys naftowy lat 70. XX wieku. Przed jego wybuchem dominujący udział w strukturze źródeł energii pierwotnej Danii miała importowana ropa naftowa, która w 1972 r. zaspokajała ponad 90% zapotrzebowania na energię pierwotną w tym kraju. Cechą duńskiego sektora energii była także jego niewielka efektywność oraz wysoki poziom zanieczyszczeń atmosfery związany ze spalaniem paliw kopalnych. Kryzys naftowy wymusił podjęcie działań modernizacyjnych, których celami było m.in. zmniejszenie zużycia energii pierwotnej, zdywersyfikowanie struktury jej źródeł oraz poprawa efektywności sektora energii. Istotnym czynnikiem wymuszającym modernizację duńskiego sektora energii była także kwestia zmiany nastawienia społecznego do prowadzonej polityki energetycznej w Danii. Obecnie w społeczeństwie dominuje pogląd, że podstawą polityki energetycznej powinna być koncepcja rozwoju zrównoważonego i trwałego. Kierunek ten jest szczególnie mocno obserwowany w Danii od końca lat 80. XX wieku po publikacji raportu Światowej Komisji ds. Środowiska i Rozwoju (tzw. raportu Brundtlanda). W tym okresie w Danii występowała znacząca emisja zanieczyszczeń atmosfery związana ze zwiększeniem znaczenia węgla kamiennego. Za sprawą rosnącej świadomości społecznej co do konsekwencji środowiskowych gospodarowania energią w latach 90. XX wieku podjęto działania na rzecz ograniczenia zużycia energii. Dla osiągnięcia tego celu istotne było przyjęcie w 1988 r. przepisów zabraniających stosowania ogrzewania elektrycznego w nowych budynkach, które mają dostęp do sieci ciepłowniczej lub do sieci gazowniczej (Jacobsen, (http)). Przyjęcie tych przepisów przyczyniło się do ograniczenia zużycia węgla będącego w tym okresie głównym źródłem energii elektrycznej i jednocześnie źródłem emisji zanieczyszczeń atmosfery. Wpłynęło to także na zmniejszenie zapotrzebowania na import tego paliwa. Promowanie w tych przepisach rozwoju sieci ciepłowniczych wiązało się ze spalaniem w instalacjach kogeneracyjnych gazu ziemnego, którego zasoby gwarantowały niezależność od importu surowców. Dodatkową korzyścią z wprowadzenia tych przepisów była poprawa bilansu płatniczego kraju oraz zwiększenie zużycia gazu ziemnego. Uświadomienie społeczeństwu konsekwencji ekologicznych realizowanej polityki energetycznej wpłynęło na zwiększenie poparcia dla rozwoju proekologicznych źródeł energii. Społeczeństwo duńskie jest gotowe ponosić większe koszty energii w zamian za gwarancję, że przyczynia się to do ochrony środowiska. Zwiększeniu roli OZE w bilansie energetycznym służy m.in. zrealizowana w 1992 r. reforma podatków dotyczących gospodarowania energią. Reforma ta wprowadziła podatek od paliw konwencjonalnych, przy jednoczesnym zwolnieniu z opodatkowania OZE, co przyczyniło się do ograniczenia zużycia paliw konwencjonalnych. Istotą reformy było zobowiązanie wszystkich grup odbiorców, w tym odbiorców domowych, do płacenia podatku, którego wysokość została uzależniona od wielkości emisji CO2 wywołanej spalaniem paliw. Podatek ten jest formą przeniesienia na odbiorcę finalnego kosztów efektów zewnętrznych wywołanych przez zużycie nośników energii pierwotnej. Współcześnie sektor energii w Danii charakteryzuje się zróżnicowaną strukturą źródeł energii pierwotnej. Mimo ograniczenia znaczenia ropy naftowej w dalszym ciągu ma ona największy udział (44% w 2011 r.) w bilansie energetycznym Danii (BP, 2012). Oprócz tego paliwa po ponad 15% udziału mają węgiel, gaz ziemny i OZE. Należy podkreślić, że udział OZE w produkcji energii elektrycznej w Danii jest jednym z najwyższych na świecie, co wiąże się z poparciem społecznym dla stosowania tego rodzaju źródeł. Istotnym elementem polityki energetycznej Danii jest silna pozycja OZE oraz duża efektywność zużycia nośników energii. Zmiany polityki energetycznej przyczyniły się do zwiększenia niezależności energetycznej Danii, co wiązało się głównie z wprowadzeniem do eksploatacji w początku lat 80. XX wieku złóż ropy naftowej i gazu ziemnego. W wyniku prowadzonych prac poszukiwawczych w 1997 r. Dania po raz pierwszy stała się w pełni wystarczalna energetycznie. Do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego Danii przyczynia się także obserwowany począwszy od ostatniej dekady XX wieku, rosnący udział OZE. W kolejnych latach, zgodnie z priorytetami duńskiej polityki w tym zakresie, znaczenie tych paliw w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego kraju wzrośnie. Podejście to jest związane z oczekiwaniami społecznymi, aby polityka energetyczna Danii pozwalała na wdrażanie koncepcji rozwoju zrównoważonego i trwałego. Prowadzona polityka energetyczna przyczynia się także do poprawy konkurencyjności duńskiej gospodarki przez rozwój technologii energetycznych oraz eksport wyrobów przemysłu pracującego dla „zielonej gospodarki”. W wyniku rozwoju technologii energetycznych obecnie około 1/3 zainstalowanych na świecie turbin wiatrowych pochodzi z Danii (EREC, 2009). Sprzedaż zaawansowanych technologicznie produktów duńskiego przemysłu energetycznego jest źródłem 11% przychodów z eksportu (The Danish..., 2012). Silna pozycja przedsiębiorstw produkujących zawansowane technologicznie wyroby dla „zielonej gospodarki” sprzyja zwiększeniu zatrudnienia w duńskich przedsiębiorstwach, przyczynia się do zwiększenia dochodu społeczeństwa oraz wpływają na poparcie społeczeństwa dla rozwiązań proekologicznych w prowadzonej gospodarce energetycznej. Duże znaczenie dla zmian modernizacyjnych miała liberalizacja duńskiego rynku energii elektrycznej i gazu ziemnego. Reformy liberalizacyjne rynku były związane głównie z dążeniem duńskich firm do udziału w wymianie na liberalizującym się rynku pozostałych krajów nordyckich (OECD/IEA, 2005). Oprócz korzyści z wymiany z innymi krajami nordyckimi liberalizacja wpłynęła także na poprawę bezpieczeństwa energetycznego Danii (Hellmar i Warell, 2009). Liberalizacja wiązała się z wymuszeniem konkurencji między uczestnikami rynku, co wpłynęło na poprawę efektywności tych przedsiębiorstw. Działania liberalizacyjne przyczyniły się do poprawy jakości obsługi klientów finalnych oraz do ograniczenia poziomu cen dla tych odbiorców. Duży wpływ na poprawę efektywności przedsiębiorstw energetycznych miała działalność regulatorów rynku, którzy przez prowadzenie analiz porównawczych wymuszali poprawę efektywności duńskich przedsiębiorstw sektora (Jamasb i Pollitt, 2001; NEP, 2009; DARE, 2011). Poprawa efektywności wpływa na wzrost konkurencyjności duńskiej gospodarki.
Źródło:
Archives of Mining Sciences; 2015, 60, 1; 387-401
0860-7001
Pojawia się w:
Archives of Mining Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gospodarcze konsekwencje liberalizacji rynku gazu ziemnego w Niemczech
Economical Consequences of Liberalization of Natural Gas Market on Germany
Autorzy:
Winkler, Bartholomäus
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945496.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
rynek gazu ziemnego
liberalizacja
gospodarka Niemiec
JEL: P28
Opis:
The article is about the liberalization of the gas market in Germany. It contains characteristics of main elements of the market and an assessment of the process of liberalization. There were also formulated recommendations for further research and suggestions for Poland, that is about to face challenges related to the implementation of European Union directives relating to the liberalization of the energy market.
Źródło:
Gospodarka w Praktyce i Teorii; 2012, 1(30)
1429-3730
2450-095X
Pojawia się w:
Gospodarka w Praktyce i Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
15 lat po liberalizacji rynku energii w Austrii – ewolucja i perspektywy
15 years after the liberalization of the energy market in Austria
Autorzy:
Kucharska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/282559.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
rynek energii
liberalizacja
Austria
energy market
liberalization
Opis:
Austria jest niewielkim państwem, ale o dość wysokim zapotrzebowaniu energetycznym. Nie posiada własnych złóż surowców energetycznych, a do tego brak dostępu do morza pociąga za sobą zależność od innych państw w kwestiach tranzytowych. Kraj jest położony w centrum Europy, dzięki czemu krzyżuje się w nim wiele międzynarodowych tras przesyłu, ale równocze- śnie sprzyja to łatwemu uzależnieniu od importu. W tych mało sprzyjających warunkach geopolitycznych przyszło Austrii mierzyć się w drugiej połowie XX w. z koniecznością kształtowania polityki energetycznej, która gwarantowałaby bezpieczeństwo energetyczne państwa i jednocze- śnie spełniała normy środowiskowe. Austria wcześnie dostrzegła potencjał odnawialnych źródeł energii, w szczególności hydroenergii, wykorzystując w ten sposób szczególną topografię kraju. Pod względem udziału odnawialnych źródeł energii w całkowitej produkcji energii elektrycznej w kraju Austria należy do nielicznych pionierów energetyki odnawialnej w Europie. Sukcesem tego państwa była też dokonana w 2001 r. liberalizacja rynku energii elektrycznej, którą Austria przeprowadziła najszybciej spośród państw członkowskich Unii Europejskiej. Liberalizacja umożliwiła zasadniczą reorganizację struktury austriackiego rynku energii z korzyścią dla odbiorców końcowych. Nie udało się jednak zrealizować w pełni wszystkich założonych celów i Austria wciąż stoi przed pewnymi wyzwaniami związanymi z kształtowaniem rynku. Należą do nich, z jednej strony, kwestie wewnętrzne, takie jak wciąż wysoka koncentracja na rynku w obszarze sprzedaży energii. Z drugiej strony, budowa jednolitego rynku w Unii Europejskiej i konsolidacja z rynkami Europy Środkowo-Wschodniej wymagają dalszych działań w zakresie dostosowywania struktury austriackiego rynku energii. W artykule dokonano analizy zarówno podstaw, jak i samego procesu kształtowania rynku energii w Austrii, jego oceny i przeglądu bieżącej sytuacji stanu energetyki w państwie.
Austria is a relatively small country, however it has quite a high energy demand due to the country’s high civilizational development. The country does not have its own natural energy resources. Austria also does not have access to the sea, therefore it cannot take advantage of offshore opportunities. These issues make Austria rely on other countries to import energy. Given Austria’s central geographical position, a significant number of international energy routes cross in Austria. This, however, entails Austrian strong import dependency. Despite the adverse geopolitical context, Austria needed to create a national energy policy, which would guarantee the energy security of the country and meet environmental standards. Austria recognised the potential of renewable energy sources quite early – especially hydro energy – taking advantage of the mountainous topography. The country is one of the leaders in the European Union in terms of share of renewable energy sources in overall domestic electricity production. 2001 marked the beginning of the symbolic liberalized energy market in Austria. The implementation process of the liberalization was the fastest of all the EU member states and was generally successful. The liberalization allowed the structure of the Austrian energy market to essentially be reorganized and to become beneficial for the final consumers. Nevertheless, not all the targets have been met. Austria is facing challenges regarding the further development of the energy market. This includes internal issues such as the still quite high market concentration at the retail level. On the other hand, the creation of a common European energy market and the market coupling with the Central and Eastern European region require further regulatory actions in regards to adjusting the structure of the Austrian energy market. The following paper analyzes the objective premises and the process of the energy market’s development in Austria. It also contains a review of the current national energy situation and an assessment of the liberalization process.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2017, 20, 1; 83--102
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kabotaż drogowy a wizja europejskiej przestrzeni transportu
Road cabotage and vision of the european transport area
Autorzy:
Załoga, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/319736.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Unia Europejska
rynek usług transportowych
liberalizacja
kabotaż
European Union
transport market
liberalisation
cabottage
Opis:
Kabotaż drogowy jest jednym z najbardziej złożonych i trudnych problemów wspólnej polityki transportowej UE. Liberalizacja rynku kabotażowego jest procesem rozpoczętym w 1993 roku i dotychczas niezakończonym. Celem tego artykułu jest przedstawienie i analiza najważniejszych zagadnień z zakresu regulacji kabotażu, rozwoju tego segmentu rynku w odniesieniu do ciężarowego transportu samochodowego, praktyki ograniczeń i wyłączenia ze wspólnych zasad w kontekście wyzwań jednolitej europejskiej przestrzeni transportu. Syntetycznie odniesiono się do aktualnego problemu zasad socjalnych pracy w transporcie.
Road freight cabotage is one of the most complex and difficult problem of EU common transport policy (CTP). Liberalisation of EU cabotage market is a process started in 1993 and not finished up to now. The aim of this paper is presentation and analysis of the most important issues on cabotage regulation, market development, restrictions and exemptions from the EU common rules in the context of the single European transport area. Some comment is given to current discussion on social rules in road freight cabotage.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Problemy Transportu i Logistyki / Uniwersytet Szczeciński; 2015, 29; 301-315
1640-6818
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Problemy Transportu i Logistyki / Uniwersytet Szczeciński
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasady wykonywania działalności gospodarczej w zakresie przewozów lotniczych w prawie UE
Rules for the operation of air services in the EU law
Autorzy:
Maziarz, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2011884.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Tematy:
przewozy lotnicze
liberalizacja
koncesja
air transport
liberalization
concession
Opis:
Artykuł poświęcony jest wprowadzonym przez unijnego prawodawcę zasadom prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozów lotniczych. Przedstawia on proces liberalizacji sektora przewozów lotniczych oraz analizuje poszczególne wymogi związane z podjęciem przez przedsiębiorców takiej działalności. W pierwszej kolejności autor skupił się na warunkach uzyskania koncesji na przewozy lotnicze. Następnie zostały przeanalizowane akty prawne mające na celu zagwarantowanie każdemu z przewoźników lotniczych równego dostępu do portów lotniczych. W zakończeniu autor dokonuje oceny wprowadzonych rozwiązań.
The article focuses on the rules for the operation of air services in the EU. It presents the process of liberalisation of the air services sector and analyses the particular requirements associated with the undertaking of such activities. Firstly, the author focuses on the conditions for obtaining an operating license for air transport services which are common in all Member States. Then, legal acts designed to ensure equal access to airports for all air carriers are analysed. In the conclusion, the author evaluates the introduced solutions.
Źródło:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2015, 7, 1; 309-329
2080-1084
2450-7938
Pojawia się w:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Realizacja polityki energetycznej w obszarze gazu ziemnego
Energy policy implementation in natural gas
Autorzy:
Olkuski, T.
Szurlej, A.
Janusz, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/283719.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
gaz ziemny
polityka energetyczna
bezpieczeństwo energetyczne
liberalizacja
natural gas
energy policy
energy security
liberalization
Opis:
W artykule zostały przybliżone dwa dokumenty rządowe: „Polityka energetyczna Polski do 2030 roku” oraz projekt „Polityki energetycznej Polski do 2050 roku”. Poddano ocenie szczegółowe zadania z Polityki energetycznej Polski do 2030 roku w sektorze gazu ziemnego, ze szczególnym uwzględnieniem działań, które miały miejsce w ciągu ostatnich lat, w zakresie dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego. Przybliżono wpływ zmian otoczenia regulacyjnego na liberalizację rynku gazu. Ponadto zwrócono uwagę na znaczenie gazu jako surowca energetycznego oraz zmieniającej się jego roli w zależności od przyjętego scenariusza w projekcie przyszłej polityki energetycznej. Z informacji przekazywanych przez przedstawicieli Ministerstwa Gospodarki wynika, że dokument ten zostanie ogłoszony dopiero w grudniu bieżącego roku po zakończeniu obrad konferencji stron ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatycznych (COP21), któ- ra odbędzie się w Paryżu. Wstrzymanie prac nad projektem wynika z konieczności uwzględnienia w polityce energetycznej Polski globalnych ustaleń klimatycznych, a zwłaszcza rozstrzygnięć na poziomie UE. Przyjęcie przez delegatów ostrzejszych niż obecnie limitów emisji gazów cieplarnianych, zwłaszcza CO2, może wymusić wprowadzenie w Polsce scenariusza gaz + OZE, który w chwili obecnej jest scenariuszem alternatywnym, podczas gdy najbardziej prawdopodobnym, na chwilę obecną, jest scenariusz zrównoważony.
The paper presents two government documents: Energy Policy of Poland until 2030, and a draft Energy Policy of Poland until 2050. It assesses thoroughly specific tasks of the Polish Energy Policy until 2030 in the natural gas sector, with particular emphasis put on action taken over the past years aiming to diversify the natural gas supply. The impact of changing regulatory environment on the gas market liberalisation has been shown as well. Furthermore, the paper stresses the importance of gas as an energy source and its changing role depending on the scenario adopted in the draft future energy policy. According to information provided by the representatives of the Minister for Economic Affairs, this document will not be announced until December this year, following the close of the Conference of the Parties to the United Nations Framework Convention on Climate Change (COP21), to be held in Paris. The fact of not continuing the works on the draft results from consistency with global climate positions within the Polish Energy Policy, and in particular with solutions at the EU level. If the delegates adopt more stringent than currently accepted emission limits of greenhouse gases, especially CO2, it may force Poland to introduce the gas + RES scenario, which is currently an alternative scenario, whereas the most probable today is the balanced scenario.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2015, 18, 2; 5-17
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Systemic Transformations in Jordan in 1951-1957 - Unsuccessful Democracy
Przemiany ustrojowe w Jordanii w latach 1951-1957 - nieudana demokracja
Autorzy:
Wróblewski, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1920840.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Jordan
the Hashemite
liberalization
Chamber of Deputies
parliament
Jordania
Haszymidzi
liberalizacja
Izba Deputowanych
parlament
Opis:
The following text discusses the first attempt to transform the authoritarian Jordan monarchy into a constitutional monarchy, in which the parliament chosen by the people was supposed, apart from the king, to serve the role of a real supervisor of the state. Such an attempt was made in 1951-1957. It ended up in a failure and, in fact, the return of the authoritarian methods of exercising the power. This failure resulted both from the specific circumstances of the contemporary Middle East, as well as certain permanent features of Arabic societies. Thus, it is important to trace back these events to show both the attempt at reforms, as well as the causes of the failure. The following text makes use first and foremost of English language resources concerning the history of Jordan. Also, the archive documents collected in the National Archives were used, especially the ones that refer to the correspondence between the authorities in London and the British embassy in Amman. To understand the issue, it will be necessary to go back beyond the year 1951 and to present in brief the very process of how the Hashemite monarchy came into existence.
W tekście poniższym przedstawiona zostanie pierwsza próba przekształcenia autorytarnej monarchii jordańskiej w monarchię konstytucyjną, w której wybrany przez naród parlament miał pełnić obok króla rolę realnego zwierzchnika państwa. Próbę taką podjęto w latach 1951-1957. Zakończyła się ona niepowodzeniem i powrotem do de facto autorytarnych metod sprawowania władzy. Niepowodzenie to wynikało zarówno ze specyficznych warunków ówczesnego Bliskiego Wschodu jak i z pewnych stałych cech społeczeństw arabskich. Warto więc prześledzić te wydarzenia by ukazać zarówno tą próbę reform, jak i przyczyny jej porażki. W tekście poniższym wykorzystane zostały przede wszystkim opracowania angielskojęzyczne dotyczące historii Jordanii. Wykorzystano również dokumenty archiwalne zgromadzone w National Archives szczególnie te wynikające z korespondencji między władzami w Londynie a ambasadą brytyjską w Ammanie. Aby zrozumieć temat konieczne będzie cofnięcie się poza rok 1951 i przedstawienie skrótowo samego procesu powstawania instytucji haszymidzkiej monarchii.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 6 (58); 511-522
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój energetyki przemysłowej w Polsce
Development of heat and power generation by auto-producers in Poland
Autorzy:
Kaszyński, P.
Kamiński, J.
Mirowski, T.
Szurlej, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/283363.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
energetyka przemysłowa
liberalizacja
węgiel kamienny
gaz ziemny
auto-producers
liberalisation
coal
natural gas
Opis:
Przemiany jakie przechodzi w ostatnich latach sektor paliwowo-energetyczny skutkują zmianą struktury wytwarzania energii elektrycznej. O ile jednak oczywista jest zmiana struktury paliwowej, której podstawową przyczyną jest wspierany odpowiednimi instrumentami polityki ekologicznej rozwój odnawialnych źródeł energii oraz oczekiwany wzrost kosztów wytwarzania (spowodowany wdrożeniem systemu handlu uprawnieniami do emisji CO2), to rzadziej podejmowane są dyskusje na temat struktury własnościowej producentów. Tymczasem postępujęca liberalizacja rynków energii elektrycznej, a wraz z nią reformy rynkowe, takie jak wdrażanie konkurencji, dostęp stron trzecich do sieci, czy rozdział dzia- łalności ułatwia niezależnym podmiotom gospodarczym zainteresowanym wytwarzaniem energii elektrycznej – zarówno na własne potrzeby, jak i w celach odsprzedaży – proces uzyskiwania pozwoleń i prowadzenie działalności. Elektrownie i elektrociepłownie przemysłowe, których głównym celem działalności jest produkcja energii elektrycznej i ciepła na własne potrzeby, powinny zatem stać się atrakcyjną alternatywą, zwłaszcza w dobie niestabilnych cen na rynku paliw pierwotnych i energii elektrycznej. Chć w chwili obecnej ceny energii elektrycznej są stosunkowo niskie, w średnim i długim terminie ten trend może się odwrócić. W takim przypadku przedsiębiorstwa posiadające własne śródła wytwarzania będą mogły optymalizować dostawy w zależności od sytuacji na rynku paliw i/lub rynku energii elektrycznej i ciepła. Biorąc pod uwagę powyższe przesłanki, celem artykułu jest analiza zmian jakie przeszedł sektor energetyki przemysłowej w kontekście postępującej liberalizacji rynku energii elektrycznej i gazu oraz analiza kierunków dalszego rozwoju energetyki przemysłowej w Polsce. Mając na uwadze priorytety w unijnej i krajowej polityce energetycznej w zakresie oddziaływania na środowisko oraz zalety wynikające z wykorzystania paliw gazowych w energetyce wydaje się, że w przyszłości może wzrosnąć poziom wykorzystania gazu ziemnego w energetyce przemysłowej. Jednak rozbudowa jednostek gazowych uzależniona będzie m.in. od relacji pomiędzy cenami gazu ziemnego i węgla. Porównanie poziomów i zmiennooeci tych cen w ostatnich latach nie wypada korzystnie dla gazu. Jednak dalsza liberalizacja rynku gazu oraz realizowane obecnie inwestycje w zakresie gazowej infrastruktury dają szanse na pewne zmiany w zakresie kształtowania się cen gazu w Polsce.
The changes affecting the fuel and power sector in recent years have resulted in a change in the structure of electricity generation. There is a clear link to the fuel mix caused by the instruments of environmental policy, in other words the development of renewable energy sources and the expected increase in production costs (due to the implementation of the European Emissions Trading Scheme for CO2 emissions), while discussions on the structure of ownership are rarely raised. Meanwhile, advancing liberalization of electricity markets, along with market-oriented reforms such as the implementation of competition, Third-Party Access to the transmission network, or unbundling facilitates the process of obtaining permits and running the business for independent companies interested in electricity generation, both for their own needs, and for resale. Auto-producers, whose main purpose is the production of heat and electricity for their own consumption, should therefore become an attractive option, especially in times of volatile prices of primary fuels and electricity. Even though at the present time electricity prices are relatively low, in the medium and long term, this trend could be reversed. In this case, companies that have their own sources of heat and power generation will be able to optimise the delivery, depending on the situation in the fuel and/or electricity and heating markets. Considering the above reasons, the purpose of this article is to analyse the changes that the auto-producers have gone through in the context of the ongoing liberalisation of the electricity and gas markets, and to analyse the directions of further development of electricity and heating production auto-producing sector in Poland. Bearing in mind the priorities of the EU and national energy policy in the areas of environmental impacts and benefits resulting from the use of gas in power generation, it seems that in the future the utilization of natural gas by auto-producers may increase. However, the expanded use of gas will be also subject to the relationship between the prices of natural gas and coal. A comparison of the levels and volatility of these prices in recent years is not favourable for gas. Nevertheless, further liberalisation of the gas market, together with ongoing investments in gas infrastructure, might lead to some changes in natural gas prices in Poland.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2013, 16, 3; 35-46
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 37

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies