Wszystkie pola: Bogusław Wolniewicz - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Bogusław Wolniewicz as a political philosopher
Bogusław Wolniewicz jako filozof polityki
Autorzy:: Bartyzel, Jacek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2097613.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: transcendental rationalism
Christianity
Western civilization
civil democracy
national community
xenophobia
leftist leanings
totalism
racjonalizm transcendentalny
chrześcijaństwo
cywilizacja Zachodu
liberalizm
demokracja obywatelska
wspólnota narodowa
ksenofobia
lewactwo
totalizm
Opis:: Tematem artykułu jest refleksja polityczna filozofa Bogusława Wolniewicza. Tytułem wprowadzenia przedstawiono jego ogólne stanowisko filozoficzne, nazywane przez niego racjonalizmem tychicznym albo transcendentalnym, zakładające, iż rozum ludzki wykracza poza porządek natury. Pozwala to Wolniewiczowi umiejscowić się w kręgu wyznawców chrześcijaństwa, aczkolwiek w sposób swoisty, wynikający z przyjmowania niektórych tylko prawd wiary podawanych przez Kościół. Jako „niewierzący katolik”, jest on obrońcą cywilizacji chrześcijańskiej, którą utożsamia z cywilizacją Zachodu. Podejmuje krytykę liberalizmu, libertynizmu oraz ideologii „lewackich”, jednocześnie deklarując się jako demokrata, którego ideałem jest demokracja obywatelska, resp. republikańska, ufundowana na cnocie patriotyzmu i doceniająca znaczenie państwa dla narodu. Za najważniejszy krąg lojalności uważa wspólnotę narodową oraz podejmuje oryginalną obronę ksenofobii, acz bez nienawiści, jako uzasadnionej ochrony własnego terytorium przed inwazją intruzów.
Źródło:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 267-307
1230-1493
Pojawia się w:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Philozophizing by Bogusław Wolniewicz
Filozofowanie Bogusława Wolniewicza
Autorzy:: Stanisławek, Jędrzej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2097439.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: Bogusław Wolniewicz
philosophizing
metaphilosophy
rationalism
teaching the philosophy
filozofowanie
metafilozofia
racjonalizm
nauczanie filozofii
Opis:: Autor przedstawia sposób filozofowania Bogusława Wolniewicza. Kolejno omawia źródła jego filozofowania, cele, jakie sobie stawiał, jego racjonalizm oraz metodę unaukowienia filozofii, jego odniesienie do historii filozofii i filozofii merytorycznej, sposób prowadzenia zajęć dydaktycznych, a na koniec pracę nad tekstem. Te prezentację w wielu punktach wzbogaca o elementy metafilozofii własnego autorstwa.
Źródło:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 223-238
1230-1493
Pojawia się w:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: God according to Bogusław Wolniewicz
Bóg Bogusława Wolniewicza
Autorzy:: Kopania, Jerzy
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2097151.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: Bogusław Wolniewicz
God
Providence
Holy Spirit
Church
Bóg
Opatrzność
Duch Święty
Kościół
Opis:: Artykuł składa się z dwu części. W pierwszej zostało streszczone w języku nieformalnym rozumienie idei Boga wyrażone przez Bogusława Wolniewicza w języku logiki formalnej. Wykazuje się, że podstawą stanowiska Wolniewicza jest antynaturalizm, czyli przekonanie, że przyroda jest fragmentem szerszej rzeczywistości, a człowiek częściowo wykracza poza rzeczywistość przyrodniczą. W drugiej części podjęto próbę uchwycenia intuicji leżących u podstaw Bogusława Wolniewicza idei Boga jako bezosobowej mocy niebędącej Opatrznością. Uzasadnia się, że jest to konsekwencją uwarunkowań charakterologicznych. Uzasadnienie to jest zgodne z Wolniewicza rozumieniem ludzkiego charakteru. W artykule wykorzystano prywatną korespondencję Bogusława Wolniewicza.
Źródło:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 375-392
1230-1493
Pojawia się w:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Unparalleled life of Bogusław Wolniewicz
Fenomen Bogusława Wolniewicza
Autorzy:: Okołowski, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2097309.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Źródło:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 111-132
1230-1493
Pojawia się w:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Bogusław Wolniewicz and his philosophical map (B. Wolniewicz, Filozofia i wartości. „Post factum”, Komorów 2021)
Recenzje: Bogusław Wolniewicz i mapa filozofii (B. Wolniewicz, Filozofia i wartości. „Post factum”, Komorów 2021)
Autorzy:: Kowalik, Łukasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2029494.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Źródło:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2021, 3; 141-153
1230-1493
Pojawia się w:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: On some philosophical views of Bogusław Wolniewicz
O niektórych poglądach filozoficznych Bogusława Wolniewicza
Autorzy:: Jadacki, Jacek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2097159.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: Bogusław Wolniewicz
epiphany of the devil
fanaticism
meliorism
pejorism
pseudo-theory
tolerance
theoreticity
epifania diabła
fanatyzm
melioryzm
pejoryzm
pseudoteoria
tolerancja
teoria
Opis:: Tekst poświęcony jest rekonstrukcji poglądów filozoficznych Wolniewicza przedstawionych przez niego w pierwszym tomie jego Filozofii i wartości. Wskazana została tradycja filozoficzna, do której przyznawał się Wolniewicz, i wyniki jego analiz z zakresu metodologii, filozofii religii, antropologii i filozofii politycznej. Spośród problematyki metodologicznej omówione są następujące kwestie: kryteria teoretyczne (w tym kryterium semantyczne) teorii, filozofia jako teoria, style filozoficzne, parapsychologia jako pseudoteoria, zmistyfikowana obserwacja i zasada racjonalności. W ramach filozofii religii zanalizowana jest jego teza, że podstawą religii jest lęk przed śmiercią. Spośród problematyki antropologicznej przedstawione są różne aspekty poglądów Wolniewicza na relacje antropologii do aksjologii, melioryzmu do pejoryzmu (ze szczególnym uwzględnieniem tzw. epifanii diabła), aborcji do morderstwa, przeszczepów do (neo)kanibalizmu. W ramach filozofii politycznej uwaga Wolniewicza w omawianym tomie skupia się między innymi na opozycjach: demokracja i demokratyzm, ewolucja i rewolucja, a także fanatyzm i tolerancja – i te właśnie opozycje poddane są szczegółowemu rozbiorowi. Autor uznaje Wolniewicza za jednego z najwybitniejszych współczesnych polskich filozofów, ale jednocześnie wskazuje na pewne luki w jego argumentacjach.
Źródło:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 303-338
1230-1493
Pojawia się w:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: An overview of the axiological system of Bogusław Wolniewicz
Filozofia normatywna Bogusława Wolniewicza
Autorzy:: Kowalik, Łukasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2097364.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: values
pessimism
moral determinism
evil
anthropology
religion
ethics
action
conscience
moral character
will
fate
wartości
pesymizm
determinizm
zło
antropologia
religia
etyka
działanie
sumienie
charakter
wola
los
Opis:: W czterech tomach Filozofii i wartości Bogusława Wolniewicza (1993, 1998, 2003, 2016) zawarty jest jego system filozofii normatywnej. Wolniewicz podejmuje tradycję aksjologii H. Elzenberga, gdzie filozofia jest wojną światopoglądów, konfrontacją postaw wartościujących. Wizja świata Wolniewicza jest pesymistyczna: w świecie istnieje realne i aktywnie działające zło (manicheizm), ludzki charakter moralny jest narzucony biologicznie (determinizm), nie wszyscy ludzie mają sumienie (dualizm), zły charakter nie daje się poprawić (nonmelioryzm), rozum nie wystarcza do dobrego działania (woluntaryzm), wola jest siłą popędu (irracjonalizm). Wszyscy ludzie kierują się przyjemnością (hedonizm), ale jednym sprawia przyjemność egoistyczny interes, a innym realizacja wartości perfekcyjnych. Religia jest tworem ziemskim, powstaje jako reakcja istoty rozumnej na konieczność śmierci. Instytucja Kościoła powinna być szanowana nawet przez niewierzących, ponieważ sprzyja wartościom konserwatywnym. We współczesnym społeczeństwie zaostrza się podział na orientację konserwatywną („prawoskrętną”) i lewicową („lewoskrętną”), przy niejasnym udziale centrowych liberałów. Konserwatyzm opiera się na uznaniu siły losu („tychizm”), która ma moc przemienić ludzkie życie w tragedię. Jest to wizja świata zbieżna z religią katolicką św. Augustyna (grzech pierworodny, predestynacja, dualizm dobra i zła, państwo Boże i piekło), ale pozbawiona religijnej pociechy.
Źródło:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 349-373
1230-1493
Pojawia się w:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Wittgenstein’s inspirations. On the earlier philosophy of Professor Bogusław Wolniewicz
W kręgu wpływów ideowych Ludwiga Wittgensteina. O wcześniejszej filozofii Profesora Bogusława Wolniewicza
Autorzy:: Stuchliński, Józef Andrzej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2097142.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: facts
things
ontology
hypostases
fakty
rzeczy
ontologia
hipostazy
Opis:: Wczesne stanowisko filozoficzne Profesora Bogusława Wolniewicza nawiązywało do poglądów nazywanych pierwszą filozofią Ludwiga Wittgensteina, wyrażoną w Traktacie logiczno-filozoficznym. Znalazło to swój wyraz najpierw w książce Rzeczy i fakty. Wstęp do pierwszej filozofii Wittgensteina (1968), a ostatecznie w monografii Ontologia sytuacji. Podstawy i zastosowania (1985). W obu przypadkach, poglądy filozoficzne Profesora Wolniewicza były wyrażane w znacznej mierze w ujęciu uprzedmiotowiającym pojęcia semiotyczne i logiczne (hipostazy), co też, w obu przypadkach, wydawało mi się wątpliwe. Ontologia sytuacji może być owocnie traktowana jako ogólna formalna teoria semantycznych korelatów właściwych dla wypowiedzi zdaniowych.
Źródło:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 189-197
1230-1493
Pojawia się w:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Essentials of Wolniewicz’s thought
Myśl Wolniewicza. Zrąb systemu
Autorzy:: Okołowski, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2097308.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: Bogusław Wolniewicz
system
metaphysics
rationalism
pessimism
human nature
values
metafizyka
racjonalizm
pesymizm
natura ludzka
wartości
Opis:: W pismach Bogusława Wolniewicza tkwi filozoficzny system. Należy go wydobyć – poprzez rekompozycję dzieła, które jawi się jako rozdrobnione na 600 publikacji i audycji. Jest to system typu pitagorejsko-manichejskiego, albo mówiąc inaczej, leibnizjańsko-augustyńskiego. Profesor określał swoją filozofię merytorycznie jako racjonalizm tychiczny. Głosi on, że światem i człowiekiem włada los (zwłaszcza natura ludzka, z rysem także diabelskim), a rozum – pozwalający dzięki logice świat odwzorować – świadom jest swej znikomości wobec świata bezkresu. Stanowisko takie pozostaje w myśli współczesnej rzadkością, choć nie jest nią w skali dziejów; jest w wyraźnej opozycji do dominujących dziś racjonalizmu scjentystycznego i irracjonalizmu. Z tego powodu – tj. bezsensowności wielu swych tez dla oponentów – niewidoczna staje się spójność logiczna i ekstensywność zakresowa, składające się na system filozoficzny Wolniewicza.Fundamentem systemu Wolniewicza jest metafizyka sytuacji, wzięta od Wittgensteina, chociaż znacznie rozbudowana. To rozbudowanie nie stanowi wszak największego osiągnięcia Wolniewicza. Metafizyka sytuacji to organon – narzędzie myślenia tylko, służące wydobyciu najistotniejszych i najbardziej skrytych prawd o świecie. Dzięki niemu i nowoczesnej logice styl myślowy Wolniewicza szerszy jest od tradycyjnych: na przykład, mieści w sobie zarówno chrześcijańską aksjologię i antropologię, jak i socjologię Marksa. Budzi to zdziwienie i opór myślących zachowawczo, a nie powinno. „Prawda zawsze zgadza się z prawdą” – mówi Wolniewicz. U Wolniewicza liczy się cały system, a w nim głównie obiektywistyczna i absolutystyczna filozofia wartości oraz pesymistyczna filozofia człowieka (obie chrześcijańskiej proweniencji). System Wolniewicza można sobie wyobrażać na podobieństwo katedry o wielu wieżach, konsekwentnie budowanej przez niemal 70 lat z licznych i precyzyjnych tez. Główne wieże – to ontologiczno- teologiczna, antropologiczna i aksjologiczna (filozofii praktycznej, objawiająca powinności człowieka); pozostałe kilkanaście mniejszych odpowiadałoby subdyscyplinom – jak epistemologia, filozofia kultury, filozofia religii, estetyka itp. Da się powiedzieć krótko: metafizyczność filozofii Wolniewicza sprowadza się do uznawania wybranych klasycznych oraz formułowania oryginalnych własnych sądów syntetycznych a priori. Zawarte są one w strukturze logicznej języka, a język – w strukturze ludzkiego genotypu (DNA). Do najogólniejszych prawd o świecie można zatem dotrzeć by continuous thinking, chociaż to przywilej szczególnego geniuszu. Oryginalność i wielkość Bogusława Wolniewicza leżą w jego systemie; należy on do koryfeuszy rozumu teoretycznego i zarazem rozumu praktycznego swojej epoki.
Źródło:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 239-266
1230-1493
Pojawia się w:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: On an episode in academic contacts of Jacek Hawranek and Jan Zygmunt with Professor Bogusław Wolniewicz
O pewnym epizodzie w kontaktach naukowych Jacka Hawranka i Jana Zygmunta z Profesorem Bogusławem Wolniewiczem
Autorzy:: Zygmunt, Jan
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2097360.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: semilattice
formal ontology of situations
algebraic logic
history of Polish logic
Bogusław Wolniewicz
półkrata
formalna ontologia sytuacji
logika algebraiczna
historia logiki polskiej
Opis:: W eseju przedstawione zostały wybrane kontakty naukowe Jacka Hawranka i Jana Zygmunta z Profesorem Bogusławem Wolniewiczem w okresie od końca lat osiemdziesiątych XX w. do początku XXI w. Kontakty dotyczyły algebraicznych aspektów ontologii sytuacji, a od pewnego momentu – jednego tylko pytania sformułowanego w nocie A question about join-semilattices (Wolniewicz 1990). Esej streszcza dyskusję naukową między B. Wolniewiczem a J. Hawrankiem i J. Zygmuntem, w rezultacie której powstał artykuł Wokół pewnego zagadnienia z dziedziny półkrat górnych z jednością (Hawranek, Zygmunt 1993), zawierający próbę odpowiedzi na pytanie Wolniewicza. Artykuł Hawranka i Zygmunta jest niżej przedrukowany, a niniejszy esej jest też pomyślany jako wstęp historyczno-analityczny do jego lektury. Historia kontaktów: Wolniewicz – Hawranek & Zygmunt została ukazana za pomocą zachowanej korespondencji, która jest dość obficie cytowana. W listach Profesor Wolniewicz jawi się jako badacz-pasjonat, otwarty na dyskusję, gotowy do dzielenia się z innymi swoimi trudnościami i sukcesami badawczymi.
Źródło:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 149-162
1230-1493
Pojawia się w:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: The natural need for religion and a minimum of Christianity
O naturalnej potrzebie religii i minimum chrześcijaństwa
Autorzy:: Głąb, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2097281.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: Bogusław Wolniewicz
religion
Christianity
death
euthanasia
tychistic rationalism
religia
chrześcijaństwo
śmierć
eutanazja
racjonalizm tychiczny
Opis:: W niniejszym tekście autorka próbuje rozwikłać paradoks ukryty w stwierdzeniu Bogusława Wolniewicza, który określał się jako „rzymski katolik niewierzący”. Najpierw zostaje ukazane, (1) w jaki sposób Wolniewicz rozumiał źródła religii, następnie (2) jak określał „minimum” chrześcijaństwa. Autorka zastanawia się, (3) czy można pogodzić jego tak wyraziste poglądy na temat eutanazji z nauką Kościoła oraz (4) etyką ewangeliczną. Na koniec (5) autorka szuka zbieżności między racjonalizmem tychicznym Wolniewicza a chrześcijaństwem.
Źródło:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 393-408
1230-1493
Pojawia się w:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Philosophical controversy: positivism or metaphysics
Filozoficzny spór: pozytywizm albo metafizyka
Autorzy:: Kleszcz, Ryszard
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2097160.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: philosophy and science
metaphysics
Lvov-Warsaw School
positivism
scientism
Bogusław Wolniewicz
filozofia a nauka
metafizyka
Szkoła Lwowsko-Warszawska
pozytywizm
scjentyzm
Opis:: Pozytywizm jest rodziną kierunków filozoficznych wysoko ceniących naukę i poznanie naukowe. Charakterystyczne dla pozytywizmu są tezy, że jedynie nauka dostarcza poznania wartościowego oraz że filozofia nie ma metody innej niż naukowa. Zamiarem pozytywistów było usunięcie metafizyki z obszaru filozofii. Profesor Bogusław Wolniewicz, jeden z bardziej oryginalnych polskich filozofów analitycznych drugiej połowy XX wieku, był stanowczym przeciwnikiem antymetafizycznych tendencji w filozofii. Autor omawia i poddaje dyskusji problem relacji nauki i filozofii oraz stanowisko Wolniewicza i jego argumenty skierowane przeciwko pozytywizmowi i scjentyzmowi.
Źródło:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 199-222
1230-1493
Pojawia się w:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Melioryzm Leibniza
Autorzy:: Wolniewicz, Bogusław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2103082.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: antropodycea
hedonizm
diaboliczny
melioryzm
Opis:: Melioryzm jest to wiara, że człowiek z natury dąży zawsze in meliora: ku temu, co lepsze. Leibniz tę wiarę podzielał, czego dowodem są jego Nowe rozważania. Jej źródeł u niego należy szukać nie tyle w oświeceniowym duchu epoki, co w jego osobowości.
Źródło:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 4; 293-303
1230-1493
Pojawia się w:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Pessimism, determinism, conservatism
Pesymizm, determinizm, konserwatyzm
Autorzy:: Kowalik, Łukasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2097368.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: Bogusław Wolniewicz
normative system
metaphysics
pessimism
moral determinism
conservatism
religion
right-wing
left-wing
value
moral character
conscience
światopogląd
metafizyka
pesymizm
determinizm
konserwatyzm
religia
prawica
lewica
wartość
charakter moralny
sumienie
Opis:: Światopogląd Bogusława Wolniewicza można opisać przy użyciu trzech kategorii: 1) pesymizm („tychizm”), 2) determinizm etyczny („nonmelioryzm”), 3) konserwatyzm („prawoskrętność”). Ad 1) Pesymizm ma dwie formy: metafizyczną (tragizm) i społeczną (dualizm). Ad 2) Wolniewicz traktował charakter etyczny człowieka jako zdeterminowany biologicznie i niezmienny. Przeciwstawiam temu poglądowi koncepcję klasyczną w wersji Arystotelesa i stoików. Według teorii klasycznej, charakter etyczny powstaje przez przyzwyczajenie do dokonywania określonych czynności. Ad 3) Za historyczny pierwowzór konserwatyzmu można uznać doktrynę Krytiasza z Aten, głoszącego rządy prawa i podporządkowanie religii etyce. Wolniewicz głosił dualizm orientacji prawoskrętnej i lewoskrętnej. Przedstawiam inspirowaną tym poglądem teorię wartości lewicowej (linearnej) i prawicowej (modularnej) oraz konstruuję prosty model konfliktu aksjologicznego między prawicą i lewicą.
Źródło:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 409-433
1230-1493
Pojawia się w:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Aksjomat Elzenberga
Autorzy:: Wolniewicz, Bogusław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2098571.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: system aksjologiczny
logika deontyczna
rozum a wola
intelektualizm vs woluntaryzm (woluntatyzm)
Opis:: System aksjologiczny Elzenberga od strony logiki budowany był świetnie, ale załamał się, gdyż był źle posadowiony antropologicznie. Po pierwsze, opierał się na aksjomacie Rousseau (melioryzm), głoszącym, że rozum zwraca wolę stale ku lepszemu. Ponadto zawierał aksjomat drugi – ujmujący ogólniej stosunek rozumu do woli. W postaci kanonicznej aksjomat ten brzmi: (AE) „Jeżeli wiemy, że coś powinno być, to powinniśmy też chcieć, żeby było”. Formalnie tę niby prostą i oczywistą formułę można wyrazić dwojako: (AE1) O(wx(Op) ⇒ chx(p)); (AE2) wx(Op) ⇒ O(chx(p)). (W obu wersjach poprzednik oznacza rozum, a następnik wolę.) Analiza logiczna ujawnia jednak, że wszelka oczywistość z aksjomatu Elzenberga się ulatnia. Elzenberg stawia się swoim aksjomatem w jednej z dwu wielkich tradycji zachodniej myśli etycznej: na linii Sokrates – Tomasz – Kant. To etyczny intelektualizm, któremu naprzeciw staje etyczny woluntaryzm (czy lepiej: woluntatyzm), reprezentowany przez linię Augustyn – Anzelm – Duns Szkot – Hume – Schopenhauer. Otóż intelektualizm etyczny jest poglądem fałszywym – chimerą czy iluzją. Jedyną przyczyną ludzkich działań jest osobowa wola; rozum jest bierny – na dobro i zło ślepy. Nie on dyktuje woli, co ma chcieć, tylko ona dyktuje to sobie sama, autonomicznie. „My” i „nasza wola” to jedno; a rozum stoi obok.
Źródło:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 277-288
1230-1493
Pojawia się w:: Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Bogusław Wolniewicz" wg kryterium: Wszystkie pola

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język