Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Exchange rate" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    Polska polityka pieniężna w latach 2018–2019 – przed wielką zmianą
    Poland’s monetary policy in years 2018–2019 – before the big change
    Autorzy:
    Michalski, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2050135.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    polityka stóp procentowych
    polityka kursu waluty
    inflacja
    nadpłynność sektora bankowego
    nierównowaga zewnętrzna
    interest rate policy
    exchange rate policy
    inflation
    banking sector’s excess liquidity
    external imbalance
    Opis:
    Artykuł stanowi próbę analizy przyczyn i skutków polskiej polityki pieniężnej lat 2018–2019. Polityka pieniężna wspomagała wtedy rząd, ułatwiając mu wzrost dochodów podatkowych i obniżkę kosztów obsługi długu publicznego. Wobec swoistego zamrożenia polityki monetarnej utrzymała się tendencja do spadku jej znaczenia. Polityka pieniężna mocno straciła na efektywności tak ze względu na błędy jej autorów, jak i na fakt, że od wielu lat nie potrafi sobie poradzić z sytuacją ogólnej nadpłynności systemu bankowego, która wpływa negatywnie na efektywność instrumentarium stosowanego przez NBP. O nadpłynności całego sektora bankowego świadczą coraz niższe wykorzystanie kredytu lombardowego przez banki, zwiększone stany ich depozytów w banku centralnym i wyraźna przewaga w ciągu kilku ostatnich lat okresów kształtowania się stawki POLONIA poniżej obowiązującej stopy referencyjnej NBP. Odmiana sytuacji wymagałaby nie tylko zmian instytucjonalnych, ale także przewartościowania samej koncepcji polityki monetarnej i jej głównego celu.
    The article aims to provide an analysis of causes and consequences of Poland’s monetary policy in years 2018–2019. Monetary policy brought then significant benefits to the government, which was able to increase its tax revenue and reduce the cost of public debt servicing. Due to the specific freezing of monetary policy it has evidently lost its efficacy not only because of mistakes of policy makers but also because for years they have not been able to overcome the over-liquidity in the home banking system what negatively impacts NBP’s ability to use its monetary instruments. About persistent excess liquidity say lesser and lesser use of marginal lending funds by banks, their higher deposits with the central bank, and keeping POLONIA rate below pending reference rate of the NBP through majority of time during maintenance periods. The reversal of such a situation requires not only institutional changes but also essential reorientation of monetary policy’s concept and its main objective.
    Źródło:
    Społeczeństwo i Polityka; 2022, 1(70); 19-38
    1733-8050
    Pojawia się w:
    Społeczeństwo i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polska polityka pieniężna w latach 2020–2021 – niezborne zmiany
    Poland’s monetary policy in years 2020–2021 – awkward changes Summary
    Autorzy:
    Michalski, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28762823.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    Rada Polityki Pieniężnej
    polityka stóp procentowych
    polityka kursu waluty
    inflacja
    rynek międzybankowy
    nadpłynność sektora bankowego
    nierównowaga zewnętrzna
    MPC
    interest rate policy
    exchange rate policy
    inflation
    interbank market
    over-liquidity of the banking sector
    external disequilibrium
    Opis:
    Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie o przyczyny i skutki różnokierunkowych zmian w polskiej polityce pieniężnej lat 2020–2021. Autor szczegółowo omawia trzy zasadnicze, choć nie do końca konsekwentne zwroty tej polityki: rozpoczęty w marcu/kwietniu 2020 r. skup na rynku wtórnym obligacji emitowanych albo gwarantowanych przez Skarb Państwa; obniżki stóp procentowych banku centralnego dokonane wiosną tego roku oraz ich podwyżki, których cykl zaczął się jesienią 2021 r.; interwencje walutowe z grudnia 2020 r. Głównym celem skupu obligacji było sfinansowanie ekspansji wydatków rządowych. Podstawowym powodem interwencji walutowych, osłabiających kurs złotego, była chęć wypracowania jak najwyższego zysku NBP z tytułu dodatnich różnic kursowych. Zmiany w polityce pieniężnej znacząco wspomagały rząd, ułatwiając mu wzrost dochodów podatkowych i obniżkę kosztów obsługi długu publicznego. Wszystkie prowadziły do nasilenia procesów inflacyjnych. Głównym od lat dylematem polskiej polityki pieniężnej jest nadpłynność systemu bankowego, która wpływa negatywnie na efektywność instrumentarium stosowanego przez NBP. Władze monetarne nie potrafią sobie z nią poradzić, co prowadzi do spadku znaczenia polityki pieniężnej w ramach policy mix. Przezwyciężenie nierozwiązanych dotąd dylematów wymagałoby nie tylko zmian instytucjonalnych, ale także przewartościowania samej koncepcji polityki monetarnej i jej głównego celu.
    The article aims to provide an analysis of the causes and consequences of changes in Poland’s monetary policy in 2020–2021. It offers a detailed description of three major changes: the purchases of state-issued and guaranteed bonds on the secondary market starting in March/April 2020, the central bank’s interest rates cuts in spring 2020 and their hikes cycle starting in autumn 2032, as well as foreign exchange interventions in December 2020. The primary objective of the bond purchases was to finance the expansion of government spending. A primary motive for NBP’s foreign exchange interventions at the end of 2020 that weakened the zloty exchange rate was to maximize its profits from positive exchange differences. Poland’s new monetary policy brought significant benefits to the government, which was able to increase its tax revenue and reduce the cost of servicing its public debt. Increased inflation has resulted from this, which spurs the question as to whether Poland’s monetary authorities are fulfilling their constitutional mandate because the Polish zloty has been losing its purchasing power relative to foreign currencies and domestically lately. The main problem with Poland’s monetary policy is the overliquidity of the banking system, which negatively impacts NBP’s ability to use its financial instruments. Poland’s monetary authorities have not been able to handle the overliquidity for years, which results in decreasing importance of its monetary policy. In recent months, increasing inflationary pressure has posed a new challenge to NBP. Resolving these dilemmas would require not only institutional changes, but also a reevaluation of its monetary policy and its main purpose.
    Źródło:
    Społeczeństwo i Polityka; 2022, 4(73); 107-126
    1733-8050
    Pojawia się w:
    Społeczeństwo i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polska polityka pieniężna w roku 2013 – niemoc wobec spowolnienia
    Polish Monetary Policy in 2013 – Impotence in the Face of Slowdown
    Autorzy:
    Michalski, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/509125.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    Bank Centralny
    Rada Polityki Pieniężnej
    stopa procentowa
    polityka kursu waluty
    inflacja
    nadpłynność sektora bankowego
    nierównowaga zewnętrzna
    Central Bank
    Monetary Policy Council
    interest rate
    exchange-rate policy
    inflation
    bank sector’s over-liquidity
    external imbalance
    Opis:
    Lata 2011-2013 trudno zaliczyć do udanych dla polskiej polityki pieniężnej tak ze względu na jej niską skuteczność, jak i zwłaszcza z racji nikłego pozytywnego wpływu na procesy gospodarcze kraju. Realizowane w tych latach przez polski Bank Centralny najpierw zbędne zacieśnianie polityki pieniężnej, a później jej mocno spóźnione, w dodatku symboliczne i rozciągnięte w czasie stopniowe luzowanie stoją w ostrej sprzeczności z potrzebą ratowania wzrostu gospodarczego oraz konsolidacji finansów publicznych zarówno z teoretycznego, jak i praktycznego punktu widzenia. Inaczej niż wiodące banki centralne krajów rozwiniętych, które utrzymywały i utrzymują swe stopy procentowe poniżej stóp inflacji, kontynuując luźną politykę monetarną, polska Rada Polityki Pieniężnej prowadziła w ostatnich kwartałach politykę dodatnich realnych stóp procentowych. Zasadniczą przesłanką prowadzonej w Polsce twardej polityki antyinflacyjnej jest nie tyle mocno przesadzone zagrożenie przyspieszeniem inflacji, ile ochrona interesów sektora bankowego oraz kwestia prestiżu – próba zwiększenia wpływu na gospodarkę przez bank centralny. Lata 2012-2013 to okres dalszej, stopniowej poprawy sytuacji na rynku międzybankowym w warunkach narastania nadpłynności sektora bankowego jako całości. Dla polskich finansów, w tym systemu pieniężnego, w okresie po globalnym kryzysie finansowo-gospodarczym największe zagrożenie rysuje się ze strony pogarszającej się nierównowagi zewnętrznej, mimo że dane dotyczące bilansu obrotów bieżących, w tym zwłaszcza handlu zagranicznego, w ostatnich kilku kwartałach przedstawiają się dość optymistycznie. Tak np. saldo obrotów towarowych i usługowych z zagranicą w 2013 r. zamknęło się nienotowaną od początku lat 90. nadwyżką w wysokości blisko 7,6 mld euro. Powstaje jednak pytanie, czy nie jest to sytuacja wyjątkowa, związana przede wszystkim z osłabieniem popytu wewnętrznego.
    The years 2011-2013 can hardly be considered as successful for the Polish monetary policy both for its low efficacy and, particularly, for barely perceptible impact on the country’s economic processes. The implemented in those years by the Polish Central Bank, first, needless tightening of the monetary policy, and, then, its seriously delayed and, additionally, a symbolic and spread over time gradual relief stand in stark contrast with the need to save economic growth and consolidation of public finance both from the theoretical and practical point of view. Unlike the leading central banks of developed countries, which were and have been keeping interest rates below the inflation rates, continuing liberal monetary policy, the Polish Monetary Policy Council was carrying out in the recent quarters the policy of positive real interest rates. The basic premise of the carried out in Poland tough anti-inflation policy is not so much badly exaggerated threat of inflation acceleration as protection of the bank sector’s interests and the matter of prestige – an attempt to increase the influence on the economy by the central bank. The years 2012-2013 are period of further gradual improvement of the situation in the interbank market under the conditions of escalating of over-liquidity of the bank sector as a whole. For Polish finance, including the monetary system, in the period after the global financial and economic crisis, the greatest threat appears from aggravating external imbalance even though the data concerning the current account balance, including in particular foreign trade are in the recent few quarters quite optimistic. Thus, for instance, the balance of foreign trade in goods and services in 2013 amounted to an unrecorded from the beginning of the 1990s surplus in amount of almost 7.6 billion euros. However, there arises the question if it is not an exceptional situation, connected, first of all, with weakening of the domestic demand.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2014, 37/2014 Raport o stanie finansowym państwa 2013-2014; 43-52
    2353-2688
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polska polityka pieniężna w latach 2012-2013 – więcej restrykcyjności niż akomodacji
    The Polish Monetary Policy in the Years 2012-2013 – More Restrictiveness than Accommodation
    Autorzy:
    Michalski, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/509167.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    bank centralny
    Rada Polityki Pieniężnej
    stopa procentowa
    polityka kursu waluty
    inflacja
    rynek międzybankowy
    nadpłynność sektora bankowego
    nierównowaga zewnętrzna
    central bank
    MPC
    interest rate
    exchange rate policy
    inflation
    interbank market
    overliquidity of the banking sector
    external disequilibrium
    Opis:
    Inaczej niż wiodące banki centralne krajów rozwiniętych, które utrzymywały i utrzymują swe stopy procentowe poniżej stóp inflacji, kontynuując luźną politykę monetarną, polska Rada Polityki Pieniężnej prowadziła w ostatnich kwartałach politykę dodatnich realnych stóp procentowych i to rosnących aż do lipca 2013 r., pozostawiając rządowi troskę o utrzymywanie i utrwalanie wzrostu gospodarczego. Zasadniczą przesłanką prowadzonej w Polsce twardej polityki antyinflacyjnej jest nie wyolbrzymiane zagrożenie przyspieszeniem inflacji, ale kwestia prestiżu – próba zwiększenia wpływu na gospodarkę przez bank centralny. Lata 2012-2013 to okres dalszej, stopniowej poprawy sytuacji na rynku międzybankowym w warunkach narastania nadpłynności sektora bankowego jako całości. Dla polskich finansów, w tym systemu pieniężnego, w okresie po globalnym kryzysie finansowo-gospodarczym największe zagrożenie rysuje się ze strony pogarszającej się nierównowagi zewnętrznej, mimo że dane dotyczące bilansu obrotów bieżących, w tym handlu zagranicznego, w I połowie 2013 r. przedstawiają się dość optymistycznie. Tak np. saldo obrotów handlowych z zagranicą w II kwartale tego roku zamknęło się nienotowaną od początku lat 90. nadwyżką w wysokości 1,2 mld euro. Powstaje jednak pytanie, czy nie jest to sytuacja wyjątkowa, związana przede wszystkim z osłabieniem popytu wewnętrznego.
    Otherwise than the leading central banks in advanced economies, which kept and have been keeping their interest rates below the prevailing low rates of inflation and followed quantitative easing, during the recent quarters, the Polish Monetary Policy Council conducted policy of positive real rates which were on the rise till July of 2013, leaving to the government all endeavours to keep and sustain economic growth. The basic premise of the restrictive anti-inflationary policy in Poland is not a strongly exaggerated danger of speeding up inflation but a question of prestige – an attempt to increase influence over economy by the central bank. The years 2012-2013 mean a further, gradual improvement of the situation on the interbank market; however, under raising over-liquidity conditions of the whole banking sector. After the global financial and economic crisis, the greatest threat for the Polish finances, including the monetary system, comes from a worsening external disequilibrium although data on the current account, including trade balance, look in the first half of 2013 pretty optimistic. For example, in the second quarter of 2013, Polish foreign trade achieved a surplus of 1.2 billion EUR, unprecedented since the beginning of the nineties. However, a question arises whether it is not an extraordinary situation connected with slowing down of domestic demand.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2013, 33/2013 Ekonomia IV; 38-47
    2353-2688
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polska polityka pieniężna w roku 2015 – czekanie na Godota
    Polish Monetary Policy in 2015 – Waiting for Godot
    Autorzy:
    Michalski, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/509242.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    bank centralny
    Rada Polityki Pieniężnej
    stopa procentowa
    polityka kursu waluty
    deflacja
    rynek międzybankowy
    nadpłynność sektora bankowego
    nierównowaga zewnętrzna
    central bank
    MPC
    interest rate
    exchange rate policy
    deflation
    interbank market
    overliquidity of the banking sector
    external disequilibrium
    Opis:
    Rok 2015, podobnie jak wiele poprzednich lat, oznaczał dla polskiej polityki pieniężnej niską skuteczność stosowanych instrumentów w odniesieniu do stanu nierównowagi monetarnej oraz nikły pozytywny wpływ na procesy gospodarcze kraju. Realizowane w ostatnich kilku latach przez polski bank centralny najpierw zbędne zacieśnianie polityki pieniężnej a później jej mocno spóźnione, w dodatku symboliczne i rozciągnięte w czasie stopniowe luzowanie nie sprzyjały wspieraniu wzrostu gospodarczego oraz nie ułatwiały konsolidacji finansów publicznych i przyspieszenia procesu catching-up – konwergencji realnej z państwami rozwiniętymi. Inaczej niż wiodące banki centralne krajów rozwiniętych, które utrzymywały i utrzymują swe stopy procentowe poniżej stóp inflacji, kontynuując luźną politykę monetarną, polska Rada Polityki Pieniężnej prowadziła w ostatnich kwartałach politykę dodatnich realnych stóp procentowych, które od lipca 2013 roku wyraźnie rosną, w ostatnich 24 miesiącach także ze względu na utrzymującą się deflację. Zasadniczą przesłanką prowadzonej w Polsce twardej polityki monetarnej jest nie tyle rzekoma groźba przyszłej inflacji, ile kwestia prestiżu – próba zwiększenia wpływu na gospodarkę przez bank centralny – oraz obrona partykularnych interesów banków. Lata 2012-2015 to okres dalszej, stopniowej poprawy sytuacji na rynku międzybankowym w warunkach utrzymywania się nadpłynności sektora bankowego jako całości. Dla polskich finansów, w tym systemu pieniężnego, w okresie po globalnym kryzysie finansowo-gospodarczym i perturbacjach w strefie euro największe zagrożenie rysuje się nie ze strony czynników wewnętrznych, ale płynie z niestabilnej sytuacji zewnętrznej.
    The year 2015 like previous ones meant for the Polish monetary policy low efficacy of applied instruments with regard to monetary disequilibrium and its minimal positive impact on country’s economic processes. The policy executed during a few last years by the National Bank of Poland firstly led to excessive monetary repression and then to its strongly belated easing, additionally quite symbolic and very protracted one. It stood in sharp opposition to the needs of fostering economic growth and of public finance consolidation as well as speeding up the process of catching-up – real convergence with the advanced economies. Otherwise than leading central banks in developed countries, which have kept their interest rates below prevailing low rates of inflation and followed loose monetary policy, during recent quarters the Polish MPC has conducted policy of positive real rates, which have been on the rise since July of 2013, during last 24 months also due to lasting deflation. The basic premise of restrictive monetary policy in Poland is not an alleged danger of future inflation, but the question of prestige – an attempt by the central bank to increase its influence over economy – as well as preservation of banks’ interests. The years 2012-2015 led to a further, gradual improvement of situation in the interbank market, however still under over-liquidity conditions of the whole banking sector. After the global financial and economic crisis and turbulences in the Eurozone, the greatest threat for Polish finances, including the monetary system, comes not from domestic factors but from unstable external environment.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2016, 50(5) Ekonomia XII. Raport o stanie finansowym państwa 2014-2015. Raport o stanie majątku gospodarstw domowych w Polsce 2014-2015; 49-58
    2353-2688
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polska polityka pieniężna w 2017 roku – w martwym punkcie
    Polish Monetary Policy in 2017 – a Standstill
    Autorzy:
    Michalski, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/509646.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    bank centralny
    Rada Polityki Pieniężnej
    stopa procentowa
    polityka kursu waluty
    inflacja/deflacja
    rynek międzybankowy
    nadpłynność sektora bankowego
    nierównowaga zewnętrzna
    central bank
    MPC
    interest rate
    exchange rate policy
    inflation/deflation
    interbank market
    over-liquidity of the banking sector
    external disequilibrium
    Opis:
    W związku ze zmianą ekipy rządzącej w Polsce, w wyniku wyborów z końca 2015 r., w latach 2016-2017 wyraźnie odrzucono konsolidację fiskalną, rozwijano politykę ekspansji finansowej bez powrotu i zamrożono politykę monetarną. W ostatnich latach zarysowuje się w Polsce tendencja do spadku znaczenia polityki pieniężnej, która mocno traci na efektywności tak ze względu na błędy jej autorów, jak i na fakt, że od wielu lat nie potrafi sobie poradzić z sytuacją ogólnej nadpłynności systemu bankowego. Wymaga to nie tylko zmian instytucjonalnych, ale i przewartościowania samej koncepcji polityki monetarnej i jej głównego celu. Ostatnie lata to okres uspokojenia sytuacji na rynku międzybankowym, mimo utrzymywania się nadpłynności sektora bankowego jako całości. O utrzymującej się nadpłynności świadczą: coraz niższe wykorzystanie kredytu lombardowego przez banki, zwiększone stany ich depozytów w banku centralnym i wyraźna przewaga w ciągu kilku ostatnich lat okresów kształtowania się stawki POLONIA poniżej obowiązującej stopy referencyjnej NBP. Dla polskich finansów, w tym systemu pieniężnego, po 2015 r. największe zagrożenia rysują się nie tyle ze strony niestabilnych czynników zewnętrznych, ile wynikają z ekspansywnej polityki wydatków publicznych.
    Due to the political change in Poland in the second half of 2015, during the years 2016-2017 we were observing a reversal of fiscal consolidation and freezing of monetary policy. In last years, the role of Polish monetary policy has evidently diminished. It has lost its efficacy not only because of obvious mistakes of policy makers, but also they are not able to overcome the over-liquidity in the home banking system. It requires not only institutional changes but also essential reorientation of the monetary policy’s concept and its main objective. The last five years have led to mitigation of the situation in the interbank market; however, still under over-liquidity conditions of the whole banking sector. The persistent excess liquidity is evidenced by the lesser and lesser use of marginal lending funds by banks, their higher deposits with the central bank, and keeping the POLONIA rate below the pending reference rate of the NBP through majority of time during maintenance periods. After 2015, the greatest threat for Polish finances, including the monetary system, comes not from an unstable external environment but from expansionary policy of public expenditures.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2018, 63(6) Ekonomia XVII; 15-24
    2353-2688
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polska polityka pieniężna w roku 2014 – déjà vue
    Polish Monetary Policy in 2014 - Déjà Vue
    Autorzy:
    Michalski, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/509359.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    bank centralny
    Rada Polityki Pieniężnej
    stopa procentowa
    polityka kursu waluty
    inflacja
    rynek międzybankowy
    nadpłynność sektora bankowego
    nierównowaga zewnętrzna
    central bank
    Monetary Policy Council
    interest rate
    exchange-rate policy
    inflation
    interbank market
    bank sector’s over-liquidity
    external imbalance
    Opis:
    Rok 2014, podobnie jak poprzednie lata, trudno zaliczyć do udanych dla polskiej polityki pieniężnej tak ze względu na jej niską skuteczność, jak i zwłaszcza z racji nikłego pozytywnego wpływu na procesy gospodarcze kraju. Realizowane w ostatnich latach przez polski bank centralny najpierw zbędne zacieśnianie polityki pieniężnej, a później jej mocno spóźnione, w dodatku symboliczne i rozciągnięte w czasie stopniowe luzowanie, stoją w ostrej sprzeczności z potrzebą wspierania wzrostu gospodarczego oraz konsolidacji finansów publicznych i przyspieszenia procesu catching-up – konwergencji realnej z państwami rozwiniętymi. Inaczej niż wiodące banki centralne krajów rozwiniętych, które utrzymywały i utrzymują swe stopy procentowe poniżej stóp inflacji, kontynuując luźną politykę monetarną, polska Rada Polityki pieniężnej prowadziła w ostatnich kwartałach politykę dodatnich realnych stóp procentowych, które od lipca 2013 roku wyraźnie rosną, w ostatnich kilkunastu miesiącach także ze względu na utrzymującą się deflację. Zasadniczą przesłanką prowadzonej w Polsce twardej polityki monetarnej jest nie rzekoma groźba przyszłej inflacji, ale kwestia prestiżu – próba zwiększenia wpływu na gospodarkę przez bank centralny. Lata 2012-2014 to okres dalszej, stopniowej poprawy sytuacji na rynku międzybankowym w warunkach utrzymywania się nadpłynności sektora bankowego jako całości. Dla polskich finansów, w tym systemu pieniężnego, w okresie po globalnym kryzysie finansowo-gospodarczym i perturbacjach w strefie euro największe zagrożenie rysuje się ze strony niestabilnej sytuacji zewnętrznej.
    The year 2014, as the previous years, can hardly be considered as successful for the Polish monetary policy both for its low efficacy and, particularly, for barely perceptible positive impact on the country’s economic processes. The implemented in the recent years by the Polish central bank, first, needless tightening of the monetary policy, and, then, its seriously delayed and, additionally, a symbolic and spread over time gradual easing thereof, stand in stark contrast with the need to save economic growth and consolidation of public finance and acceleration of the process of catching-up – the real convergence with developed countries. Otherwise than the leading central banks of developed countries, which kept and still have been keeping their interest rates below the rates of inflation, continuing their ease monetary policy, the Polish Monetary Policy Council was carrying in the recent quarters the policy of positive real interest rates which, since June 2013, have been apparently growing, in the recent dozen months or so also due to the persisting deflation. The basic premise of the carried out in Poland tough monetary policy is not an alleged threat of future inflation but the matter of prestige – an attempt to increase the influence on the economy by the central bank. The years 2012-2014 are the period of further, gradual improvement of the situation in the interbank market under the conditions of persisting of over-liquidity of the bank sector as a whole. For Polish finance, including the monetary system, in the period after the global financial and economic crisis and commotions in the euro zone, the greatest threat appears to come from external imbalance.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2015, 43(5) Ekonomia VIII. Raport o stanie finansowym państwa 2014-2015; 45-56
    2353-2688
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polska polityka pieniężna w 2016 roku – obrona starych szańców
    Polish Monetary Policy in 2016 – Defence of the Old Ramparts
    Autorzy:
    Michalski, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/509220.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    bank centralny
    Rada Polityki Pieniężnej
    stopa procentowa
    polityka kursu waluty
    inflacja/deflacja
    rynek międzybankowy
    nadpłynność sektora bankowego
    nierównowaga zewnętrzna
    central bank
    MPC
    interest rate
    exchange rate policy
    inflation/deflation
    interbank market
    over-liquidity of the banking sector
    external disequilibrium
    Opis:
    Dzięki dużej redukcji deficytu sektora finansów publicznych, głównie za sprawą ograniczenia wydatków budżetowych, Polsce w połowie 2015 roku udało się zakończyć procedurę nadmiernego deficytu po sześciu latach jej obowiązywania. W związku z tym oraz wskutek zmiany ekipy rządzącej w Polsce w 2016 roku nastąpiło wyraźne odejście od polityki konsolidacji fiskalnej i poluzowanie polityki monetarnej. W ostatnich latach zarysowuje się tendencja do spadku znaczenia polityki pieniężnej, która mocno traci na efektywności, tak ze względu na ewidentne błędy jej autorów, jak i na fakt, że od wielu lat nie potrafi sobie poradzić z sytuacją ogólnej nadpłynności systemu bankowego. Wymaga to nie tylko zmian instytucjonalnych, ale i przewartościowania samej koncepcji polityki monetarnej i jej głównego celu. Ostatnie pięć lat to okres stopniowej poprawy sytuacji na rynku międzybankowym w warunkach utrzymywania się nadpłynności sektora bankowego jako całości. Dla polskich finansów, w tym systemu pieniężnego, po 2015 roku największe zagrożenia rysują się nie tyle ze strony niestabilnych czynników zewnętrznych, ile wynikają z ekspansywnej polityki wydatków publicznych.
    Thanks to the fall in budgetary deficit, mainly due to expenditures cuts, Poland managed in the mid-2015 to close the Excessive Deficit Procedure, having been valid for previous six years. Owing to this and to the political change in Poland we observed in 2016 a reversal of fiscal consolidation and easing of monetary policy. In last years, the role of Polish monetary policy has evidently diminished. It has lost its efficacy not only because of obvious mistakes of policy makers but also because they are not able to overcome the over-liquidity in the home banking system. It requires not only institutional changes but also an essential reorientation of the monetary policy’s concept and its main objective. The last five years led to gradual improvement of situation in the interbank market; however, still under over-liquidity conditions of the whole banking sector. After 2015, the greatest threat for Polish finances, including the monetary system, comes not from the unstable external environment but from expansionary policy of public expenditures.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2017, 56(5) Ekonomia XV; 14-23
    2353-2688
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zewnętrzna pozycja płatnicza Polski i międzynarodowa pozycja inwestycyjna Polski w 2016 roku
    Poland’s External Payment Position and International Investment Position of Poland in 2016
    Autorzy:
    Dorosz, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/509476.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    kurs walutowy
    bilans płatniczy
    rachunek bieżący, kapitałowy i finansowy
    oficjalne aktywa rezerwowe
    międzynarodowa pozycja inwestycyjna
    kraj dłużniczy
    exchange rate
    balance of payments
    current, capital and financial account
    official reserve assets
    international investment position
    debtor nation
    Opis:
    Po przejściowym osłabieniu się złotego w 2015 roku, jego kurs wzmocnił się w 2016 roku. Okazało się, że nowa polityka gospodarcza, mimo zwiększenia wydatków socjalnych i innych kontrowersyjnych rozwiązań, jaką wprowadził bądź zamierzał wprowadzić nowy rząd, nie osłabiła ani sytuacji budżetowej, ani polskiego systemu bankowego. W rezultacie kurs złotego wzmocnił się, wracając do poziomu sprzed wyborów. Pomogła w tym także sytuacja w bilansie płatniczym. Saldo rachunku bieżącego było – rozpatrując czas obecnego wieku – na historycznie niskim poziomie, zaś do Polski ciągle napływał zagraniczny kapitał pożyczkowy. Niemniej w bilansie płatniczym coraz wyraźniej widać tendencję do zwiększania eksportu polskiego kapitału prywatnego, co wskazywałoby na swoiste „dojrzewanie polskiej gospodarki” w stosunkach z zagranicą. Znajduje to odbicie w stanie aktywów międzynarodowej pozycji inwestycyjnej Polski. W ostatnich latach rosną bowiem polskie zagraniczne inwestycje bezpośrednie i portfelowe. Polska ma jednak bardzo dużą ujemną pozycję inwestycyjną netto, w związku z czym rachunek dochodów pierwotnych zamyka się dużym strukturalnym deficytem. Polska jest jednym z relatywnie największych, licząc do PKB, krajów dłużniczych. Rodzi to niebezpieczeństwo wystąpienia w Polsce kryzysu płatniczego w przypadku pojawienia się, w odpowiedniej skali, szoków wewnętrznych lub zewnętrznych.
    After a temporary weakening of the zloty in 2015, its rate of exchange strengthened in 2016. It appeared that the new economic policy, despite the increased social expenditure and other controversial solutions, which had been introduced or was intended to be introduced by the new government, did not weaken either the budgetary situation or the Polish banking system. In result, the zloty exchange rate strengthened, returning to the level it held before the elections. There was also helpful the situation in the balance of payments as the current account balance was - taking into consideration the present century’s time-period - at a historically low level, while Poland was still attracting foreign loan capital. Nevertheless, the balance of payments more and more apparently demonstrated the tendency to increase Polish private exports, what would have indicated the specific ‘maturing of Polish economy’ in its relationships with foreign countries. This is reflected in the state of assets of Poland’s international investment position as there have been recently growing Polish foreign direct and portfolio investments. However, Poland has a very large negative net investment position, hence the primary income account has a large structural deficit. Poland is one of relatively biggest, relating to GDP, debtor nations. This gives birth of a threat of occurrence in Poland of debt crisis in case of emergence, in a relevant scale, of internal or external shocks.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2017, 56(5) Ekonomia XV; 24-35
    2353-2688
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zewnętrzna pozycja płatnicza Polski w 2014 roku i w pierwszych miesiącach 2015 roku
    Balance of Payments and External Position of Poland in 2014 and in First Months of 2015
    Autorzy:
    Dorosz, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/509373.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    bilans płatniczy
    kurs walutowy
    rachunek bieżący
    rachunek kapitałowy
    rachunek finansowy
    międzynarodowa pozycja inwestycyjna
    rachunek dochodów pierwotnych
    saldo błędów i opuszczeń
    oficjalne aktywa rezerwowe
    balance of payments
    exchange rate
    current account
    capital account
    financial account
    international investment position
    primary income account
    balance of errors and omissions
    official reserve assets
    Opis:
    W 2014 roku i w pierwszych miesiącach 2015 roku sytuacja płatnicza Polski była stabilna, o czym świadczyła choćby mała zmienność kursu złotego do euro. Analiza danych bilansu płatniczego wskazuje nawet na możliwość pojawienia się tendencji do jej wzmocnienia, gdyż duży deficyt płatności handlowych oraz deficyt rachunku bieżącego utrzymał się, drugi rok z rzędu, na znacznie zredukowanym poziomie w stosunku do lat poprzednich. Ponieważ Polska jest krajem dłużniczym netto, w dłuższej perspektywie zagrożenia wynikają ze struktury międzynarodowej pozycji inwestycyjnej – dużej przewagi pasywów nad aktywami, oraz z ich struktury – pasywa są znacznie bardziej rentowne niż aktywa. W rezultacie, rozchody w rachunku pierwotnym z tytułu obsługi pasywów przekraczają już 5% polskiego PKB. Może to w przyszłości doprowadzić polską gospodarkę do stagnacji, gdyż ograniczy wewnętrzną konsumpcję i inwestycje.
    In 2014 and in the first months of 2015, the paying situation of Poland was stable what was evidenced at least by low variability of exchange rate of the zloty to the euro. An analysis of the data of the balance of payments even indicates the possibility of emergence the tendency to reinforce it as the high deficit of trade payments and the current account deficit remained, for the second year in a row, at a considerably reduced level vis-à-vis previous years. As Poland is a net debtor state, in a long run threats emerge from the structure of international investment position – the large advantage of liabilities over assets, as well as from their structure – liabilities are much more profitable than assets. In result, disbursements for the primary account by virtue of servicing of liabilities already exceed 5% of Polish GDP. This may have led the Polish economy in the future to stagnation as it will constrain internal consumption and investments.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2015, 43(5) Ekonomia VIII. Raport o stanie finansowym państwa 2014-2015; 57-67
    2353-2688
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pozycja płatnicza i międzynarodowa pozycja inwestycyjna Polski w 2013 i na początku 2014 roku
    Poland’s Payment and International Investment Position in 2013 and at the Beginning of 2014
    Autorzy:
    Dorosz, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/509236.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    kurs walutowy
    bilans płatniczy
    rachunek bieżący
    rachunek kapitałowy
    rachunek finansowy
    oficjalne aktywa rezerwowe
    międzynarodowa pozycja inwestycyjna netto
    aktywa i pasywa zagraniczne
    zadłużenie międzynarodowe
    kraj dłużniczy
    exchange rate
    balance of payments
    current account
    capital account
    financial account
    official reserve assets
    net international investment position
    foreign assets and liabilities
    international indebtedness
    debtor nation
    Opis:
    W 2013 r., jak we wszystkich latach obecnej dekady, sytuacja płatnicza Polski była stabilna mimo strukturalnego deficytu obrotów bieżących. W poprzednich latach wiązało się to przede wszystkim z dużym napływem kapitału zagranicznego w postaci inwestycji bezpośrednich i portfelowych. W 2013 r. sytuacja zmieniła się znacznie. Deficyt bilansu handlowego przekształcił się w sporą nadwyżkę, co obniżyło ujemne saldo rachunku bieżącego. Ponieważ utrzymywało się duże dodatnie saldo rachunku kapitałowego (transfery z UE), znacznie większe od ujemnego salda rachunku bieżącego, po raz pierwszy od kilkunastu lat deficyt rachunku bieżącego nie musiał być finansowany dodatnim saldem rachunku finansowego, czyli napływem kapitału zagranicznego netto. Napływ ten znacznie zmniejszył się, co stanowi też nową, obok dodatniego salda handlowego, cechę polskiego bilansu płatniczego. W 2013 r. zwiększył się natomiast eksport polskiego kapitału, w tym także w obrotach nierejestrowanych, które – jak się wydaje - obejmuje ujemna pozycja „błędy i opuszczenia”. W przeciwieństwie do poprzednich lat, w 2013 r. nie wzrosły oficjalne aktywa rezerwowe NBP. W końcu 2012 r. wyniosły one prawie 82,6 mld euro, a w końcu 2013 r. zmniejszyły się do 77,1 mld euro. Tendencje, które wystąpiły w strukturze bilansu płatniczego w 2013 r., utrzymały się w pierwszej połowie 2014 r. Czynnikiem stabilizującym pozycję płatniczą Polski był stosunkowo wysoki poziom oficjalnych aktywów rezerwowych i relatywnie niski poziom zadłużenia krótkoterminowego, choć Polska ma w ogóle znaczącą ujemną międzynarodową pozycję inwestycyjną netto. W końcu 2013 r. wynosiła ona 258,6 mld euro. Płatności z tytułu obsługi krajowych aktywów, będących własnością zagranicznych inwestorów (odsetki, dywidendy, renty), były w 2013 r. i w pierwszej połowie 2014 r. główną przyczyną dużego deficytu rachunku bieżącego Polski.
    In 2013, as in all years of the present decade, the Poland’s payment situation was stable despite the structural deficit of the current account balance. In the previous years, it was connected, first of all, with large inflow of foreign capital in the form of direct and portfolio investments. In 2013, the situation changed significantly. The trade deficit transformed in a considerable surplus what reduced the current account deficit. As there remained a large positive balance of the capital account (transfers from the EU), much greater than the current account deficit; for the first time for a dozen years or so the current account deficit did not have to be financed by the positive financial account balance, i.e. by the inflow of net foreign capital. Than inflow significantly decreased what is also a new, besides the positive trade balance, feature of the Polish balance of payments. On the other hand, in 2013, there increased export of Polish capital, including also that in unregistered turnover, which – as it seems – is covered by the negative item called “errors and omissions”. Unlike in the previous years, in 2013, there did not grow official reserve assets of NBP. At the end of 2012, they amounted to almost 82.6 billion euros, while at the end of 2013 – decreased to 77.1 billion euros. The trends, which took place in the structure of the balance of payments in 2013, remained in the first half of 2014. The factor stabilising the Poland’s payment position was a relatively high level of official reserve assets and a relatively low level of short-term debt, although Poland has generally a significant negative net international investment position. At the end of 2013, it amounted to 258.6 billion euros. Payments on account of servicing domestic asserts, being ownership of foreign investors (interest, dividends, annuities), were in 2013 and in the first half of 2014 the main reason for Poland’s great current account deficit.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2014, 37/2014 Raport o stanie finansowym państwa 2013-2014; 96-105
    2353-2688
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zewnętrzna sytuacja płatnicza i międzynarodowa pozycja inwestycyjna Polski w latach 2015-2016
    External Payment Situation and International Investment Position of Poland in 2015-2016
    Autorzy:
    Dorosz, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/509226.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    rynek walutowy
    kurs walutowy
    bilans płatniczy
    rachunek bieżący
    rachunek kapitałowy
    rachunek finansowy
    oficjalne aktywa rezerwowe
    międzynarodowa pozycja inwestycyjna
    aktywa zagraniczne
    pasywa zagraniczne
    kryzys płatniczy
    currency market
    exchange rate
    balance of payments
    current account
    capital account
    financial account
    official reserve assets
    international investment position
    foreign assets
    foreign liabilities
    payment crisis
    Opis:
    Od kilkunastu lat rachunek bieżący bilansu płatniczego Polski jest deficytowy. Oznacza to, że Polska – w pewnym zakresie – finansowała swój rozwój importem kapitału prywatnego. Sytuacja taka doprowadziła do powstania dużej ujemnej międzynarodowej pozycji inwestycyjnej netto Polski, co zwrotnie wpływało na stan jej obrotów bieżących, czyniąc go deficytowym. Dzięki przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, w bilansie płatniczym pojawiała się duża nadwyżka w rachunku kapitałowym, która w znacznym stopniu finansowała deficyt obrotów bieżących. Polepszało to wprawdzie bieżącą pozycję płatniczą kraju, ale nie eliminowało ryzyka, jakie rodzi duża, rosnąca z roku na rok, ujemna międzynarodowa pozycja inwestycyjna netto. W ostatnich dwóch latach w bilansie płatniczym Polski zaszły jednak znaczące zmiany. Po pierwsze, pojawiła się nadwyżka w bilansie handlowym, po drugie, zwiększył się eksport kapitału w postaci inwestycji bezpośrednich i lokat portfelowych. Zmiany w bilansie płatniczym nie zmieniły jednak międzynarodowej pozycji inwestycyjnej kraju, która jest charakterystyczna dla kraju rozwijającego się. Modyfikacje w polityce gospodarczej, które nastąpiły na przełomie lat 2015 i 2016, zrodziły jednak niepewności, które mogą w przyszłości sprowokować kryzys płatniczy kraju.
    For more than ten years, the Poland’s current account of the balance of payments has been deficit. This means that Poland – to a certain extent – has been financing its development with import of private capital. Such a situation has led to the occurrence of a large negative international net investment position of Poland, what, in return, has affected the state of its current account balance, making it deficit one. Owing to Poland’s accession to the European Union, there appeared a large surplus in the capital account in its balance of payments, which to a significant degree was financing the current account deficit of. To be sure, it was improving the current payment position of the country, but did not eliminate the risk born by the large, growing from one year to another, negative international net investment position. However, the last two years witnessed considerable changes in the Poland’s balance of payments. First, there took place a surplus in the trade balance; second, exports of capital in the form of direct investments and portfolio investments increased. Nevertheless, the changes in the balance of payments have not altered the international investment position of the country, which is characteristic for the developing country. However, the modifications in the economic policy, which took place at the turn of 2016, gave birth to uncertainties which may provoke the payment crisis of the country in future.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2016, 50(5) Ekonomia XII. Raport o stanie finansowym państwa 2014-2015. Raport o stanie majątku gospodarstw domowych w Polsce 2014-2015; 59-62
    2353-2688
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sektor bankowy w Polsce – sytuacja w 2014 roku i wyzwania na przyszłość
    Banking Sector in Poland – Situation in 2014 and Challenges for the Future
    Autorzy:
    Kulczycki, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/509288.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    sektor bankowy
    wzrost gospodarczy
    koniunktura
    polityka makroekonomiczna
    rynek kapitałowy
    polityka pieniężna
    stopy procentowe
    podatki
    inflacja
    kurs walutowy
    kredyty
    bilans i rachunek wyników
    aktywa
    pasywa
    nadzór finansowy
    regulacje bankowe
    banking sector
    economic growth
    business condition
    macroeconomic policy
    capital market
    monetary policy
    interest rates
    taxes
    inflation
    exchange rate
    credits
    balance sheet and profit and loss account
    assets
    liabilities
    financial control
    banking regulations
    Opis:
    Wyniki finansowe sektora bankowego w roku 2014 były bardzo dobre, ale perspektywy na najbliż-sze lata nie rysują się już tak pomyślnie. Wprawdzie gospodarka Polski powinna nadal rozwijać się w przyzwoitym tempie, co jest korzystne dla klientów banków, a zatem i samego sektora bankowego, ale pojawiły się nowe wyzwania. Banki będą działały w warunkach niskich stóp procentowych, niepewnej sytuacji na międzynarodowych rynkach finansowych, spowodowanej spowolnieniem wzrostu gospodarczego w głównych gospodarkach świata i Europy, w tym szczególnie w Chinach i wśród najważniejszych partnerów handlowych Polski. Istotnym elementem ryzyka dla sektora bankowego będzie niewątpliwie sytuacja polityczna w kraju i związane z nią obawy wprowadzenia podatku bankowego, niekorzystnego dla banków rozwiązania problemu kredytów w walutach obcych, a także niewypłacalności SKOK-ów. Generalna konkluzja opracowania: sektor bankowy pozostaje zdrowy i bezpieczny i mimo zagro-żeń ma szansę nadal rozwijać się w najbliższej przyszłości. Mamy w Polsce jeden z najbezpieczniejszych systemów bankowych, nie wymagający wsparcia ze strony państwa czyli podatników.
    The banking sector’s financial performance in 2014 was very good, but the perspectives for the years to come do not seem to be fortunate. Although the economy of Poland should further develop at a fair rate, what is favourable for banks’ clients, therefore also for the banking sector, but there have appeared new challenges. Banks will operate under the terms of low interest rates, uncertain situation in the international financial markets, caused by the slowdown of economic growth in the main economies of the world and Europe, and particularly in China and among the most important trade partners of Poland. A substantial element of the risk for the banking sector will undoubtedly be the political situation in the country and related to it anxieties of the introduction of tax imposed on banks, the unfavourable for banks resolution of the problem of foreign currency credits as well as insolvency of SKOKs (savings and credit cooperatives, or credit unions).The general conclusion of the study: the banking sector remains robust and safe and, despite threats, has opportunities to still develop in the years to come. We have in Poland one of the safest banking systems, not requiring support at the part of the state, or taxpayers.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2015, 43(5) Ekonomia VIII. Raport o stanie finansowym państwa 2014-2015; 96-128
    2353-2688
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies