Polska polityka pieniężna w 2017 roku – w martwym punkcie

W związku ze zmianą ekipy rządzącej w Polsce, w wyniku wyborów z końca 2015 r., w latach 2016-2017 wyraźnie odrzucono konsolidację fiskalną, rozwijano politykę ekspansji finansowej bez powrotu i zamrożono politykę monetarną. W ostatnich latach zarysowuje się w Polsce tendencja do spadku znaczenia polityki pieniężnej, która mocno traci na efektywności tak ze względu na błędy jej autorów, jak i na fakt, że od wielu lat nie potrafi sobie poradzić z sytuacją ogólnej nadpłynności systemu bankowego. Wymaga to nie tylko zmian instytucjonalnych, ale i przewartościowania samej koncepcji polityki monetarnej i jej głównego celu. Ostatnie lata to okres uspokojenia sytuacji na rynku międzybankowym, mimo utrzymywania się nadpłynności sektora bankowego jako całości. O utrzymującej się nadpłynności świadczą: coraz niższe wykorzystanie kredytu lombardowego przez banki, zwiększone stany ich depozytów w banku centralnym i wyraźna przewaga w ciągu kilku ostatnich lat okresów kształtowania się stawki POLONIA poniżej obowiązującej stopy referencyjnej NBP. Dla polskich finansów, w tym systemu pieniężnego, po 2015 r. największe zagrożenia rysują się nie tyle ze strony niestabilnych czynników zewnętrznych, ile wynikają z ekspansywnej polityki wydatków publicznych.

Due to the political change in Poland in the second half of 2015, during the years 2016-2017 we were observing a reversal of fiscal consolidation and freezing of monetary policy. In last years, the role of Polish monetary policy has evidently diminished. It has lost its efficacy not only because of obvious mistakes of policy makers, but also they are not able to overcome the over-liquidity in the home banking system. It requires not only institutional changes but also essential reorientation of the monetary policy’s concept and its main objective. The last five years have led to mitigation of the situation in the interbank market; however, still under over-liquidity conditions of the whole banking sector. The persistent excess liquidity is evidenced by the lesser and lesser use of marginal lending funds by banks, their higher deposits with the central bank, and keeping the POLONIA rate below the pending reference rate of the NBP through majority of time during maintenance periods. After 2015, the greatest threat for Polish finances, including the monetary system, comes not from an unstable external environment but from expansionary policy of public expenditures.