Polska polityka pieniężna w latach 2018–2019 – przed wielką zmianą

Artykuł stanowi próbę analizy przyczyn i skutków polskiej polityki pieniężnej lat 2018–2019. Polityka pieniężna wspomagała wtedy rząd, ułatwiając mu wzrost dochodów podatkowych i obniżkę kosztów obsługi długu publicznego. Wobec swoistego zamrożenia polityki monetarnej utrzymała się tendencja do spadku jej znaczenia. Polityka pieniężna mocno straciła na efektywności tak ze względu na błędy jej autorów, jak i na fakt, że od wielu lat nie potrafi sobie poradzić z sytuacją ogólnej nadpłynności systemu bankowego, która wpływa negatywnie na efektywność instrumentarium stosowanego przez NBP. O nadpłynności całego sektora bankowego świadczą coraz niższe wykorzystanie kredytu lombardowego przez banki, zwiększone stany ich depozytów w banku centralnym i wyraźna przewaga w ciągu kilku ostatnich lat okresów kształtowania się stawki POLONIA poniżej obowiązującej stopy referencyjnej NBP. Odmiana sytuacji wymagałaby nie tylko zmian instytucjonalnych, ale także przewartościowania samej koncepcji polityki monetarnej i jej głównego celu.

The article aims to provide an analysis of causes and consequences of Poland’s monetary policy in years 2018–2019. Monetary policy brought then significant benefits to the government, which was able to increase its tax revenue and reduce the cost of public debt servicing. Due to the specific freezing of monetary policy it has evidently lost its efficacy not only because of mistakes of policy makers but also because for years they have not been able to overcome the over-liquidity in the home banking system what negatively impacts NBP’s ability to use its monetary instruments. About persistent excess liquidity say lesser and lesser use of marginal lending funds by banks, their higher deposits with the central bank, and keeping POLONIA rate below pending reference rate of the NBP through majority of time during maintenance periods. The reversal of such a situation requires not only institutional changes but also essential reorientation of monetary policy’s concept and its main objective.