Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "the law" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 268
Tytuł:
„W tej Rzeczypospolitej prawo królem, prawo senatorem, prawo szlachcicem”. Idea nadrzędności prawa i jej praktyczne konsekwencje w realiach staropolskiej przedkonstytucyjnej monarchii „mieszanej” (XVI–XVIII wiek)
“In this Commonwealth, the Law is a King, the Law is a Senator and the Law is a Nobleman”. The Rule of Law Principle and its Practical Consequences in the Reality of Old-Polish Pre-Constitutional Mixed Monarchy
Autorzy:
Kucharski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1927191.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
zasada rządów prawa
Rzeczpospolita Obojga Narodów
historia prawa
prezentyzm
rule of law principle
Polish-Lithuanian Commonwealth
history of law
presentism
Opis:
Artykuł poświęcony jest problemowi używania współczesnej terminologii prawnej w badaniach naukowych dotyczących przednowoczesnego i przedkonstytucyjnego systemu prawnego. Główny przedmiot analizy to istnienie zasady rządów prawa w Rzeczpospolitej Polsko-Litewskiej między XVI a XVIII w. Autor stara się ustalić czy jest w ogóle usprawiedliwione odwoływanie się do współczesnej idei rządów prawa by opisać system rządów w Rzeczpospolitej? A jeśli tak, to jak tego dokonać by uniknąć prezentyzmu? Autor stara się sformułować zespół cech dotyczących zasady rządów prawa, które można by odnieść do Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Próbuje też ustalić zestaw warunków, które były konieczne do rozwoju idei rządów prawa w przednowoczesnej rzeczywistości.
The presented article is devoted to using present-day legal terminology in scientific research on pre-modern and pre-constitutional states’ legal systems. The main focus of analysis is the rule of law principle existence between the 16th and 18th centuries in the Polish-Lithuanian Commonwealth. The author tries to establish whether this is even justified to use the modern idea of the rule of law to describe the Polish-Lithuanian pre-partitions political system? And, if so, how technically do that to avoid presentism? The author tries to formulate a set of features concerned with the rule of law principle applicable to the Polish-Lithuanian Commonwealth. He also tries to determine the set of conditions necessary for the rule of law principle to blossom in pre-modern reality fully
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 3 (61); 63-78
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idea niegodziwości prawa a konstytucyjny obowiązek jego przestrzegania
The Idea of Injustice of the Law and the Constitutional Obligation to Obey It
Autorzy:
Niemczyk, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2162183.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
obowiązek przestrzegania prawa
niegodziwość prawa
prawo niesprawiedliwe
demokracja
Constitution of the Republic of Poland
obligation to comply with law
wickedness of law
unjust law
reversed systemic transition
Opis:
The obligation to comply with the law specified in Art. 83 of the Constitution of the Republic of Poland is important not only in terms of dogma and law. It is also imminently related to such fundamental notions as the essence of law or recognition that unjust law isn’t law. Considering the above, the purpose of the paper is not only to compare the doctrinal concept of the wickedness of law with Art. 83 of the Constitution, but also to answer the question whether this concept can be applied to contemporary democratic states. The analysed framework can especially be meaningful in democracies that are undergoing the so-called reversed systemic transition as it can help protect them against taking quasi authoritarian or quasi totalitarian forms. The wicked law concept can therefore constitute one of the last, if not the last, level of protection for a democratic system, one of the new forms of implementation of the “defensive democracy”, and its use can be a moral and a legal obligation.
Określony art. 83 Konstytucji obowiązek przestrzegania prawa Rzeczypospolitej Polskiej ma istotne znaczenie nie tylko w perspektywie dogmatyczno-prawnej. W immanentny sposób wiąże się on także z tak fundamentalnymi zagadnieniami jak istota prawa czy też uznanie, że prawo niesprawiedliwe nie jest prawem. Uwzględniając powyższe celem artykułu jest nie tylko zestawienie doktrynalnej idei niegodziwości prawa z treścią art. 83 Konstytucji, ale także odpowiedź na pytanie czy koncepcja ta może znaleźć zastosowanie we współczesnych państwach demokratycznych. Analizowana konstrukcja może mieć szczególne znaczenie w tych demokracjach, w których zachodzą procesy tzw. odwrotnej tranzycji ustrojowej i chronić je przed przeistoczeniem się w formy quasi autorytarne lub quasi totalitarne. Idea niegodziwości prawa może stanowić zatem jeden z ostatnich, jeżeli nie ostatni, poziom ochrony ustroju demokratycznego, jedną z nowych form realizacji koncepcji „demokracji zdolnej do obrony”, a posłużenie się nią może być nie tylko moralnym ale także i prawnym obowiązkiem.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 6(70); 125-139
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dyskurs nad wprowadzeniem kontroli konstytucyjności prawa w dobie Konstytucji marcowej
Considerations on the introduction of the constitutional control of the law in the era of the March Constitution – reconstruction of the discourse
Autorzy:
Mistygacz, Michał
Zaleśny, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929714.pdf
Data publikacji:
2021-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Konstytucja marcowa
kontrola konstytucyjności prawa
praworządność
nadużywanie prawa
The March constitution
control of the constitutionality of the law
the rule
of law
abuse of the law
Opis:
Przedmiotem artykułu uczyniono rekonstrukcję rozważań nad wprowadzeniem kontroli konstytucyjności prawa w dobie Konstytucji marcowej. Podnosi się, że było to zagadnienie dostrzegalne przez uczestników stosunków prawnych i politycznych, do którego powracano w okresie jej obowiązywania, w szczególności po 1926 r. - w związku z postępującym nadużywaniem prawa i faszyzacją stosunków politycznych. Szczególną rolę w promocji znaczenia kontroli prawa dla procesu budowania państwa prawnego przypisuje się w pracy przedstawicielom doktryny prawa konstytucyjnego. Stawia się tezę, że w tym aspekcie stosunek do kontroli konstytucyjności prawa nie był politycznie indyferentny. Dowodzi się, że na jego rzecz optowały przede wszystkim formacje prawicowe, podczas gdy lewicowe były przeciwne.
The subject of the article is the reconstruction and explanation of the considerations on the failure to introduce the constitutional control of the law in the era of the March Constitution. It is argued that this was an issue noticeable by participants in legal and political relations, which was repeated during the period when it was in force, in particular after 1926 – due to the progressive abuse of the law and the fascization of political relations. Representatives of the doctrine of constitutional law are assigned a special role in promoting the importance of the control of the law for the process of building the rule of law. In this context the thesis of the article is as follows: the attitude to the control of the constitutionality of the law was not politically indifferent. It is argued that it was primarily the right-wing formations that opted for it, while the left-wing formations were against it.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 191-201
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstytucyjny obowiązek przestrzegania prawa a oby watelskie nieposłuszeństwo
Constitutional Duty to Obey the Law vs Civil Disobedience
Autorzy:
Zięba Załucka, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524695.pdf
Data publikacji:
2020-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
konstytucja,prawa człowieka, suwerenność, obywatelskie nieposłu-szeństwo, demokracja
Opis:
Artykuł 83 Konstytucji RP stanowi, iż „Każdy ma obowiązek przestrzegania prawa Rze-czypospolitej Polskiej”. Obowiązek przestrzegania prawa nie może jednak oznaczać bez-względnego posłuszeństwa każdemu prawu stanowionemu przez państwo. Oznacza to, iż żadne państwo nie ma umocowania, aby łamać prawa człowieka, gdyż te stoją ponad prawem stanowionym. Dlatego jak podkreśla autorka w każdej nowoczesnej konstytu-cji zagwarantowane jest prawo suwerena do obrony wartości takich, jak: suwerenność, podział władzy czy prawa człowieka. Główna teza artykułu wskazuje, że złe prawo może być zaczątkiem obywatelskiego nieposłuszeństwa, rozumianego jako symboliczna, ce-lowa manifestacja niepodporządkowania prawu, prowadzona w imię przekonania o jej słuszności i wyższości innych wartości i norm pozaprawnych, uwzględniająca możliwość poniesienia negatywnych konsekwencji prawnych – sankcji. Nieposłuszeństwo obywa-telskie jest zatem instrumentem, który – przy uwzględnieniu wszystkich jego ograni-czeń – może być wykorzystywane w państwach o ustroju demokratycznym jako gwa-rant ochrony praw obywatelskich przed działaniem władzy. Nasza konstytucja nie zna pojęcia nieposłuszeństwa obywatelskiego, ani starszego prawa oporu. W art. 2 wyraźnie podkreśla, że Rzeczpospolita jest demokratycznym pań-stwem prawnym a przez przestrzeganie prawa należy rozumieć takie postępowanie oby-wateli i organów państwowych, które jest zgodne z obowiązującymi przepisami (art. 7 Konstytucji – zasada legalizmu).Kolejnym zagadnieniem poruszanym w artykule jest problem usprawiedliwienia oby-watelskiego nieposłuszeństwa. Autorka nie podziela poglądu o usprawiedliwieniu niepo-słuszeństwa obywatelskiego. Jeśli usprawiedliwienie obywatelskiego nieposłuszeństwa pociągałoby za sobą postulat bezkarności, to koncepcja obywatelskiego nieposłuszeń-stwa stałaby się, wewnętrznie sprzeczna. Podkreśla jednocześnie, że legalizm nie może nakazywać bezwzględne posłuszeństwo wobec zastanego prawa.
Article 83 of the Constitution of the Republic of Poland states that “Everyone is obliged to obey the law of the Republic of Poland”. The obligation to obey the law cannot, howev-er, imply absolute obedience to any law established by the state. That means that no state has the authority to violate human rights, because they are above the state law. There-fore, as the author stresses, in every modern constitution the right of sovereignty to de-fend values such as sovereignty, division of powers or human rights is guaranteed. The main thesis of the article indicates that a bad law may be the beginning of civil disobe-dience, understood as a symbolic, intentional manifestation of disobedience to the law carried out in the name of the conviction of its validity and superiority of other values and non-legal norms, including the possibility of incurring negative legal consequenc-es – sanctions. Civil insubordination is therefore an instrument which, taking into ac-count all its limitations, can be used in countries with democratic systems as a guaran-tee of protection of civil rights against the action of the authorities.Our constitution does not know the concept of civil disobedience or the older right of resistance. In Article 2 it is clearly emphasized that the Republic of Poland is a demo-cratic legal state and the observance of the law should be understood as such conduct of citizens. and state bodies, which is in accordance with the binding regulations (Article 7 of the Constitution – the principle of legalism).Another issue raised in the article is the problem of justification of civil disobedien-ce. The author does not share the view on the justification of civil disobedience. If the justification of civil insubordination entails the postulate of impunity, the concept of ci-vil disobedience would become contradictory. At the same time he stresses that legalism cannot dictate absolute obedience to the existing law.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 2 (54); 241-257
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Istota wolności i praw w wybranym orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego dotyczącym prawa własności
The essence of freedoms and rights in the selected jurisprudence of the Constitutional Tribunal concerning the right to property
Autorzy:
Kielin-Maziarz, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929068.pdf
Data publikacji:
2021-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
istota prawa
własność
orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego
zasiedzenie
the essence of the law
property
the case-law of the Constitutional Tribunal
the right of prescription
Opis:
Koncepcja istoty wolności i praw kształtuje wraz z zasadą proporcjonalności, zakres dopuszczalnych ingerencji w tę sferę. Przedmiotem artykułu jest analiza wybranych wyroków TK dotyczących rozumienia koncepcji istoty praw i wolności. Artykuł porusza problem możliwości nabycia ograniczonego prawa rzeczowego w drodze zasiedzenia, zgodnie z kodeksem cywilnym, jako możliwej ingerencji w prawo własności oraz relacji art. 31 ust. 3 do art. 64. 3 Konstytucji i ewentualnych różnic w poziomie ochrony, jaką one dają, w kontekście zachowania istoty prawa własności.
The concept of the essence of freedom and rights shapes, together with the principle of proportionality, the extent of permissible interference in this sphere. The article addresses the problem of the possibility of prescription of a limited property right as a possible interference with this right as well as the relationship between Art. 31 sec. 3 and Art. 64. 3 of the Constitution in the context of possible differences in the level of protection they provide in the light of preserving the essence of the property right.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 5 (63); 247-258
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The scope of standardization of the protection of national colors in the Polish law, the Italian law and the Community legislation
Zakres standaryzacji ochrony barw narodowych w prawie polskim, prawie włoskim i prawodawstwie wspólnotowym
Autorzy:
Zych, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524364.pdf
Data publikacji:
2018-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
European law
Italian law
Polish law
national colors
history
Opis:
In the face of the European integration, the legal protection of national symbols enjoys momentous significance. The present turbulent times and numerous conflicts, the etiology of which is – e.g. social or political in nature – require an attempt to make a scientific overview of the situation. In this article I will examine the scope of standardization of the protection of national colors in the Polish law, the Italian law and the Community legislation. The study takes into account the historical and contemporary judicial decisions. I will try to answer the question whether the scope of protection of the Community colors in the Polish law is sufficient? The analysis of the examined normative acts has led me to the conclusion that the Polish legislator, after the restoration of independent statehood, attached a great importance to the normative grounds ensuring protection of colors of the national symbols. The Italian constitutional adjustment, compared to the Polish one in the scope of the national colors, is very sparse. Aside from the Community rules, each member state – as a result of historical development – has developed its own model of protection. The colors of the European Union are not expressly protected under the Polish normative regulations. However, de lege ferenda, I reckon that for the interests of legal certainty, the legal status in this field should be amended and relevant norms should be laid down.
W obliczu integracji europejskiej, doniosłego znaczenia nabiera prawna ochrona symboli narodowych. Współczesne czasy nie są spokojne. Liczne konflikty, których etiologia ma charakter społeczny, polityczny, nakazują próbę dokonania scjentystycznego oglądu sytuacji. W niniejszym artykule zbadam zakres normowania ochrony barw narodowych w prawie polskim i włoskim oraz wspólnotowym. W badaniach uwzględnię historyczne i współczesne orzecznictwo sądowe. Spróbuję udzielić odpowiedzi na pytanie o to, czy na gruncie prawa polskiego zakres ochrony barw wspólnotowych jest wystarczający? Analiza zbadanych aktów normatywnych doprowadziła mnie do wniosku o tym, że polski prawodawca po odzyskaniu niepodległego bytu państwowego przywiązywał dużą wagę do normatywnych podstaw mających zapewnić ochronę barwom jako symbolom narodowym. Włoska regulacja konstytucyjna, w porównaniu do polskiej, w zakresie barw narodowych jest bardzo skąpa. Pomimo regulacji wspólnotowej, każde z państw członkowskich – na skutek rozwoju historycznego – wykształciło własny model tej ochrony. Barwy Unii Europejskiej nie są expressis verbis chronione na gruncie polskich regulacji normatywnych. Moim zdaniem, de lege ferenda, dla pewności obrotu prawnego, należałoby stan prawny w tym zakresie zmienić i stosowne normy subrogować.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 1 (41); 127-152
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie orzecznictwa niemieckiego Federalnego Sądu Konstytucyjnego dla praktyki orzeczniczej polskiego Trybunału Konstytucyjnego
Importance of the Case-Law of the German Federal Constitutional Court for the Case-Law of the Polish Constitutional Tribunal
Autorzy:
Strzępek, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2035985.pdf
Data publikacji:
2022-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
wykładnia prawa
praktyka orzecznicza Trybunału Konstytucyjnego
praktyka orzecznicza Federalnego Sądu Konstytucyjnego
pojęcia autonomiczne
prawa i wolności człowieka
interpretation of law
case-law of the Constitutional Tribunal
case-law of the Federal Constitutional Tribunal
autonomous concepts
human rights and freedoms
Opis:
The aim of this article was to find an answer to the question about the role played by the case-law of the Federal Constitutional Court of Germany in the case-law of the Constitutional Tribunal of Poland, and to the question about the sort of cases heard by the CT, in which references to the FCC case-law occurred most often. An attempt to answer the above-mentioned questions were asked after empirical research. The judgments of the CT, publicly available on the Online Judgment Portal on the website of the CT, served as empirical material. In the case-law of the CT, it was not clearly indicated whether, in the case of referring by the CT to the case-law of the FCC, the Tribunal did it for comparative purposes, whether it was related to the interpretation of legal norms by the CT or for another purpose.
Celem niniejszego artykułu było znalezienie odpowiedzi na pytanie o rolę, jaką w praktyce orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego odgrywa orzecznictwo Federalnego Sądu Konstytucyjnego, oraz na pytanie o rodzaj spraw rozpoznawanych przez TK, w których odwołania do orzecznictwa FSK występowały najczęściej. Próba odpowiedzi na ww. pytania została udzielona po przeprowadzeniu badań empirycznych. Jako materiał empiryczny posłużyły orzeczenia TK, ogólnodostępne w Internetowym Portalu Orzeczniczym na stronie TK. W orzecznictwie TK nie zostało jednoznacznie wskazane, czy w wypadku odwoływania się przez TK do orzecznictwa FSK, TK dokonywał tego dla celów porównawczych, czy miało to związek z dokonywaniem przez TK wykładni norm prawnych lub w innym celu.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 1 (65); 161-171
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ samorządów prawniczych na regulacje dostępu do pomocy prawnej w latach 2014-2020
Pressure of the Law Associations in the Process of Law-Making on the Rules of Access to Legal Services in Poland in 2014-2020
Autorzy:
Masior, Michał
Chmielnicki, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2047736.pdf
Data publikacji:
2022-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
prawnicy
lobbing
usługi prawne
nieodpłatna pomoc prawna
ekonomiczna analiza prawa
lawyers
legal services
legal aid
economic analysis of law
Opis:
The article attempts to assess the lobbying activity of the Polish law associations. The study sought to identify the scale and method of their possible impact on the legislation. The convergence of the public and private interests was assessed in the field of law on legal services and legal aid as enacted in 2014-2020. It was assumed that these interests would be contradictory, which turned out to be false in half of the cases examined. On the other hand, the assumption about the influence of the law associations on the new legislation on legal services was positively verified. The hypothesis stating that their influence is considerable was refuted, as most of the analyzed acts were in line primarily with the common good, and less so with the interests of lawyers. The involvement in the lobbying of the law associations, as well as its effectiveness, turned out to be moderate. In half of the cases, wider access to legal services was associated with a reduction in the privileges of lawyers.
W artykule podjęto próbę oceny aktywności lobbingowej samorządów prawniczych w Polsce. Celem badania była identyfikacja skali i sposobu ich ewentualnego wpływu na powstające prawo. Biorąc za przedmiot regulacje dotyczące dostępu do prawa, tj. obszar, którego korzystnym dla siebie ukształtowaniem mogłyby być one zainteresowane, poddano analizie treść uchwalonych w latach 2014-2020 ustaw tego dotyczących pod kątem ich zbieżności z interesem publicznym i prywatnym prawników. Założono, że interesy te będą ze sobą sprzeczne, co okazało się w połowie przypadków nieprawdą. Pozytywnie natomiast zweryfikowano przypuszczenie o wpływie korporacji prawniczych na powstające przepisy dotyczące dostępu do pomocy prawnej. Negatywnie zweryfikowano hipotezę o dużej skali ich oddziaływania, gdyż zdecydowana większość poddanych analizie ustaw odpowiadała przede wszystkim dobru wspólnemu, a nie interesowi prawników. Zaangażowanie w lobbing samorządów, jak też jego skuteczność były umiarkowane. W połowie przypadków szerszy dostęp do pomocy prawnej wiązał się z ograniczeniem przywilejów prawników.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 2(66); 201-220
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada „lex retro non agit”. Czy prawo nie działa wstecz?
Principle of “lex retro non agit”. Is the Law not Retroactive?
Autorzy:
Kornaszewska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524557.pdf
Data publikacji:
2018-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
zasady
lex severior retro non agit
lex retro non agit
intertemporalność
retroaktywność
normy prawne
orzeczenie
Sąd Najwyższy
Trybunał Konstytucyjny
Konstytucja RP
Opis:
Zasada niedziałania prawa wstecz jest uznawana za jedną z podstaw cywilizowanego ustroju współczesnego państwa. Istotę zasady niedziałania prawa wstecz można sprowadzić do twierdzenia, że prawo powinno, co do zasady, działać „na przyszłość”, wobec tego nie należy stanowić norm prawnych, które miałyby być stosowane do zdarzeń zaszłych i zakończonych przed ich wejściem w życie. Innymi słowy, następstwa prawne zdarzeń mających miejsce pod rządami dawnych norm należy oceniać według tych norm, nawet jeżeli w chwili dokonywania tej oceny obowiązują już nowe przepisy. Z wstecznym (retroaktywnym) działaniem przepisów mamy do czynienia wówczas, gdy prawodawca nakazuje określone fakty prawnie relewantne, zaistniałe przed dniem wejścia w życie nowych przepisów, oceniać w świetle tych nowych przepisów, wprowadzając fikcję, jakoby przepisy te obowiązywały już w dacie nastąpienia ocenianych faktów. W przypadku, gdy regulacja zawarta w przepisie w oczywisty sposób działa „na przyszłość”, a przy tym wywołuje skutki prawne dopiero 3 miesiące po wejściu ustawy w życie, nie narusza zasady niedziałania prawa wstecz. Nie oznacza to, że nie naruszając zasady niedziałania prawa wstecz prawodawca może dowolnie ingerować w istniejące stosunki prawne i swobodnie je modyfikować. Granicą jest tu przede wszystkim przestrzeganie zasady ochrony praw nabytych i zasady ochrony zaufania do państwa i prawa. Niedopuszczalne jest stanowienie norm z mocą wsteczną, jeśli podmioty, których te normy dotyczą, nie mogły racjonalnie przewidzieć tego rodzaju decyzji, a nadzwyczajne okoliczności czy dobra, podlegające ochronie konstytucyjnej, decyzji takiej nie usprawiedliwiają. Można od niej odstąpić, jednak tylko wyjątkowo i z usprawiedliwionych względów, nadając normom możliwość oddziaływania na sytuacje zastane, jeżeli zaistniały ważkie powody, a zainteresowane podmioty miały podstawy, by oczekiwać uchwalenia takich norm.
The principle of non-retroactivity is recognized as one of the foundations of the civilized system of the modern state. The essence of the principle of non-retroactivity can be reduced to the assertion that the law should, in principle, act “for the future”, therefore it should not be legal norms that would apply to events that occurred and ended before their entry into force. In other words, the legal consequences of events taking place under the old norms should be assessed according to these norms, even if new regulations are already in force at the moment of making such an assessment. The retroactive act of the regulations is when the lawmaker orders certain relevant legal facts, existing before the day of entry into force of the new provisions, assessed in the light of these new provisions, introducing a fiction that these provisions were already in force on the date of the assessed facts. If the regulation contained in the regulation obviously acts “for the future” and at the same time has legal effects only 3 months after the entry into force of the act, it does not violate the principle of non-retroactivity. This doesn’t mean that without violating the principle of non-retroactivity, the legislator may freely interfere in existing legal relations and modify them freely. The boundary here is, above all, observance of the principle of protection of acquired rights and principles of protection of trust in the state and the law. It is unacceptable to create norms retrospectively, if the entities to whom these standards relate could not rationally anticipate such decisions, and extraordinary circumstances or goods subject to constitutional protection, such decisions do not justify. You can withdraw from it, but only exceptionally and for justified reasons, giving the norms the ability to influence the existing situations, if there were valid reasons, and the interested entities had grounds to expect the adoption of such standards.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 2 (42); 171-183
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstytucyjna zasada równości wobec prawa w świetle ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych
The constitutional principle of equality before the law under the act on provision of business information
Autorzy:
Bernatek-Zaguła, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/525070.pdf
Data publikacji:
2012-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
udostępnianie informacji gospodarczych
zasada równości wobec prawa
Opis:
Artykuł zawiera omówienie konstytucyjnej zasady równości praw i równości wobec prawa na tle regulacji prawnych przyjętych w ustawie o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Przedstawione są rozwiązania normatywne problemu dochodzenia i ewidencjonowania roszczeń w odniesieniu do osób fizycznych i prawnych, wskazuje się na nierówność uregulowania sytuacji prawnej w obrębie tej samej kategorii podmiotów jaką stanowią wierzyciele. Na przykładzie regulacji sposobu prowadzenia rejestru dłużników, autorka wykazuje bezzasadne prawne uprzywilejowanie osób prawnych i osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą względem osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej. Ustawodawca uprzywilejował wierzycieli funkcjonujących swobodnie w obrocie gospodarczym, którzy do zarejestrowania wierzytelności nie muszą uzyskiwać tytułu wykonawczego potwierdzającego fakt istnienia i wymagalność długu. Tymczasem osoby fizyczne w uregulowaniu ich prawa do wykazania w tym samym rejestrze swojej wierzytelności zostały potraktowane odmiennie. Powyższa regulacja stanowi niekonstytucyjne rozwiązanie, niezgodne jest ono bowiem z konstytucyjną zasadą równości praw.
Article describes the constitutional principle of equal rights and equality before the law in relation to the legal regulation adopted by the Law on access to economic and business data exchange. The solutions are normative problem of the investigation and recording of claims in relation to natural and legal persons shall be indicated on the regularization inequality within the same category of entities that are creditors. The author of the example of regulating the conduct of debtors’ register shows the legal unreasonable preference to legal persons and natural persons conducting economic activity relative to individuals not conducting business. The legislature preferential treatment by creditors operating freely in business, who claims to be registered do not need to obtain an enforcement order confirming the existence and enforceability of the debt. Meanwhile, individuals are treated differently in the settlement of their right to demonstrate in the same register their claims. This regulation is unconstitutional solution, because it is inconsistent with the constitutional principle of equal rights.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2012, 3 (11); 73-90
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Constitutional Guarantees of the Security of the Human Individual in Poland
Konstytucyjne gwarancje bezpieczeństwa jednostki w Polsce
Autorzy:
Grabowski, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/940706.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
security
human rights
Polish Constitution 1997
compliance with the law
bezpieczeństwo
prawa człowieka
Konstytucja RP
przestrzeganie prawa
Opis:
The concept of security, which has been popular in recent years, is an integral element of constitutional systems. Securing undisturbed human existence was one of the premises for creating legal acts limiting the arbitrary state – the first constitutions at the end of the 18th century. The tasks imposed on the constitution as a special type of legal act remained unchanged. This tendency was strengthened in the 20th century, hence the modern constitutions are characterized by strong saturation with concepts from the broadly understood field of security. The Polish Constitution of 1997 is no exception in this respect, as it lays down numerous provisions establishing far-reaching restrictions on the state and those in power. In order to guarantee security in some specific areas, the Polish constitution imposes organizational obligations on the rulers, which translates into securing the health, pension or procedural interests of the individual. The issue of respecting constitutional standards related to security is a separate issue, but this is a problem already known at the dawn of constitutionalism.
Popularne w ostatnich latach pojęcie bezpieczeństwa jest integralnym elementem systemów konstytucyjnych. Zabezpieczenie niezakłóconej egzystencji człowieka było jedną z przesłanek tworzenia aktów prawnych ograniczających samowolę państwa – pierwszych konstytucji u schyłku XVIII w. Zadania stawiane przed konstytucją, jako szczególnego rodzaju aktem prawnym, pozostały nie zmienione. Tendencja ta uległa w XX w. wzmocnieniu, stąd też nowoczesne konstytucje charakteryzuje silne nasycenie pojęciami z zakresu szeroko rozumianego bezpieczeństwa. Konstytucja RP z 1997 r. nie jest w tym zakresie wyjątkiem, gdyż ustanawia liczne przepisy ustanawiające daleko idące ograniczenia na państwo i rządzących. W celu zagwarantowania bezpieczeństwa w niektórych specyficznych obszarach polska konstytucja nakłada na rządzących obowiązki organizacyjne, przekładające się na zabezpieczenie interesów zdrowotnych, emerytalnych, czy procesowych jednostki. Odrębną kwestią jest zakres poszanowania konstytucyjnych norm związanych z bezpieczeństwem, ale jest to problem znany już u zarania konstytucjonalizmu.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2019, 5 (51); 235-248
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O granicach interpretowania prawa według Karla Engischa Studium przypadku niemieckiego
On the Limits of Interpreting the Law According to Karl Engisch German Case Study
Autorzy:
Tkaczyński, Jan Wiktor
Würtenberger, Thomas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129865.pdf
Data publikacji:
2022-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
judicial law
constitutional law
doctrine of state and law
prawo sędziowskie
prawo konstytucyjne
doktryna państwa i prawa
Opis:
We are probably not mistaken when we state here that one of the most heatedly debated issues in German legal doctrine remains the problem of the delimitation of the limits of judicial lawmaking (Richterrecht). In other words, and in the most succinct terms, the judge’s right to legislate. For the judicial law is, and it would be difficult not to agree with such an opinion, one of the most interesting but also controversial issues in contemporary legislation. The question as to whether a judge is merely the „mouthpiece of the law”, or whether he or she is allowed to make a creative contribution to its interpretation, cannot be regarded, even today, as not serious or merely outdated. Hence, the attempt of Karl Engisch (1899–1990), one of the most prominent German criminal law theorists of the 20th century, to answer this question can and should be seen not only in terms of casuistic demonstration, but also (and who knows if not primarily) as the evidence of a scholar who rejects seeing the judge as a kind of automaton acting according to cognitive dogmas. From the Polish perspective, this account remains convincing insofar as one takes into consideration Engisch’s rejection of National Socialist delusions in the study as well as in the application of law. An attitude which, as we know, was not typical of this milieu during the Third Reich.
Zapewne nie pomylimy się tutaj, gdy stwierdzimy, że jedną z najgoręcej dyskutowanych kwestii w niemieckiej doktrynie prawa pozostaje nadal problematyka delimitacji granic prawotwórstwa sędziowskiego (Richterrecht). Inaczej mówiąc, najzwięźlej, prawa sędziego do stanowienia prawa. Prawo sędziowskie jest, i trudno się z taką opinią nie zgodzić, jednym z najciekawszych, ale i zarazem kontrowersyjnych zagadnień we współczesnym prawodawstwie. A pytanie, czy sędzia ma być jedynie „ustami ustawy”, czy też jednak wolno mu wnosić twórczy wkład w jej odczytanie, nie sposób uznać, także dzisiaj, za mało poważne, bądź wręcz nawet przestarzałe. Stąd próbę udzielenia nań odpowiedzi przez Karla Engischa (1899–1990), jednego z najwybitniejszych niemieckich teoretyków prawa karnego XX stulecia3, można i należy widzieć nie tylko w kategoriach kazuistycznych popisów, ale również (a kto wie, czy nie głównie) jako świadectwo badacza odrzucającego widzenie sędziego w roli swoistego automatu działającego wedle dogmatów poznawczych. Z polskiego punktu widzenia świadectwo to pozostaje przy tym o tyle przekonywujące, o ile uwzględnić odrzucenie przez Engischa narodowosocjalistycznych uroszczeń w badaniu i stosowaniu prawa. Postawa, która – jak wiemy – nie była typową dla tego środowiska w okresie Trzeciej Rzeszy.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 5(69); 155-166
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Universal and Equal Right to Access to Education for People with Disabilities in the Light of Polish and International Law
Konstytucyjna zasada powszechnego i równego prawa do wykształcenia osób z niepełnosprawnościami w świetle aktów prawa polskiego i międzynarodowego
Autorzy:
Pięta-Szawara, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1920662.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
the right to education
inclusive education
equality before the law
discrimination
prawo do nauki
edukacja włączająca
równość wobec prawa
dyskryminacja
Opis:
The right to education for persons with disabilities results from the constitutional principle of universal and equal access to education, however, it frequently encounters difficulties in implementation. This issue is particularly important not only from the point of view of Polish law but also due to international guarantees of universal access to education and activities aimed at the elimination of all forms of discrimination. They were included in the Universal Declaration of Human Rights, the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights, and the Convention on Human Rights. European standards in this respect are set, first of all, by the Charter of Fundamental Rights of the European Union, EU regulations and directives, as well as by the case-law of the Court of Justice of the European Union. Moreover, the issue of the universal and equal right to education was also raised in the documents of the Council of Europe: the European Convention on Human Rights and the European Social Charter, judgments of the European Court of Human Rights, and decisions of the European Committee of Social Rights.
Realizacja prawa do edukacji przez osoby z niepełnosprawnościami, choć wynika z konstytucyjnej zasady powszechnego i równego dostępu do wykształcenia, w praktyce niejednokrotnie napotyka na trudności w realizacji. To zagadnienie szczególnie istotne nie tylko z punktu widzenia prawa polskiego, ale również z uwagi na międzynarodowe gwarancje powszechnego dostępu do kształcenia oraz działania zmierzające do eliminacji wszelkich przejawów dyskryminacji. Zostały one zawarte w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Międzynarodowym Pakcie Praw Ekonomicznych, Socjalnych i Kulturalnych oraz Konwencji o Prawach Człowieka. Europejskie standardy w tym zakresie ustanawiają przede wszystkim Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, rozporządzenia i dyrektywy unijne, a także orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Ponadto kwestię powszechnego i równego prawa do wykształcenia podjęto również w dokumentach Rady Europy: Europejskiej konwencji praw człowieka i Europejskiej karcie społecznej, orzeczeniach Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz decyzjach Europejskiego Komitetu Praw Społecznych.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 6 (58); 355-365
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyzwania pandemiczne a przemiany w prawie i praktyce ustrojowej wybranych państw europejskich
Pandemic Challenges Versus Changes in the Law and System Practice Selected European Countries
Autorzy:
Robel, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2047309.pdf
Data publikacji:
2022-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Pandemia Covid-19
praworządność
demokracja
rządy prawa
konstytucja
Covid-19 pandemic
rule of law
democracy
constitution
Opis:
The article presents the changes that have taken place in the laws and systemic practice of states as a result of counteracting the crisis related to the Covid-19 pandemic. The author, pointing to pandemic challenges as well as actions taken by governments of states belonging to the Council of Europe, pointed out that the peculiar bluntness of changes could be most noticed in the construction and implementation of regulations on states of emergency. On the other hand, the issue of modifying the constitution was approached more carefully.
W artykule zaprezentowano przemiany, jakie zaszły w prawie i praktyce ustrojowej państw w wyniku przeciwdziałania kryzysowi związanemu z pandemią Covid-19. Autor wskazując na wyzwania pandemiczne jak i na działania podejmowane przez rządy wybranych państw należących do Rady Europy, wskazał iż swoiste tępo zmian najbardziej można było dostrzec w ramach konstruowania i wprowadzania w życie przepisów dotyczących stanów nadzwyczajnych. Ostrożniej podchodzono natomiast do kwestii modyfikacji konstytucji.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 2(66); 65-76
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Supranational Thinking out of the Box. “To Ensure that the Law is Observed”: Anchoring the Value Turn and Supranational. Legality in the Case Law of the Court of Justice
Nieszablonowe myślenie ponadnarodowe. „Zapewnić przestrzeganie prawa”. Zakotwiczenie orzeczniczego zwrotu w kierunku wartości i ponadnarodowego legalizmu w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Autorzy:
Koncewicz, Tomasz T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32081818.pdf
Data publikacji:
2024-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
rule of law
values
the law
courtroom
Art. 19TEU
Art. 2TEU
consensus
praworządność
wartości
prawo
sala sądowa
art. 19 TEU
art. 2 TEU
konsensus
Opis:
In recent years, the European Union (“EU”) has faced unprecedented challenges in the rule of law. Besides apparent dangers, it has also offered the Union, its institutions and member states important space for new openings, self-rediscovery, and revisiting certain integration paradigms. This analysis argues that the “rule of law/value crisis” in the EU has created the same space for the Court of Justice to take on the paradigmatic jurisprudential shift from the market to the union of law and values. It posits that the European discourse must revisit the theory of supranational adjudication and offer a new reading of the Court’s mandate and function within the evolving supranational governance and design. In this process, reference to Art. 19 TEU and its connection to Art. 2 TEU have a special explicatory and axiological significance.
W ostatnich latach Unia Europejska stanęła w obliczu bezprecedensowych wyzwań w obszarze praworządności. Oprócz oczywistych zagrożeń, stworzyło to również Unii, jej instytucjom i państwom członkowskim ważną przestrzeń do nowego otwarcia, samopoznania i rewizji niektórych paradygmatów integracji. Niniejsza analiza dowodzi, że „kryzys praworządności/wartości” w UE stworzył dokładnie taką przestrzeń dla Trybunału Sprawiedliwości do paradygmatycznej zmiany orzeczniczej od rynku do unii prawa i wartości. Analiza ta dowodzi, że dyskurs europejski musi zrewidować teorię ponadnarodowego orzekania i zaproponować nowe odczytanie mandatu i funkcji Trybunału w ramach ewoluującego ponadnarodowego projektu. W tym procesie odwołanie do „prawa” w art. 19 TUE i jego powiązanie z art. 2 TUE ma szczególne znaczenie eksplikacyjne i aksjologiczne.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 2(78); 185-198
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 268

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies