Universal and Equal Right to Access to Education for People with Disabilities in the Light of Polish and International Law

The right to education for persons with disabilities results from the constitutional principle of universal and equal access to education, however, it frequently encounters difficulties in implementation. This issue is particularly important not only from the point of view of Polish law but also due to international guarantees of universal access to education and activities aimed at the elimination of all forms of discrimination. They were included in the Universal Declaration of Human Rights, the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights, and the Convention on Human Rights. European standards in this respect are set, first of all, by the Charter of Fundamental Rights of the European Union, EU regulations and directives, as well as by the case-law of the Court of Justice of the European Union. Moreover, the issue of the universal and equal right to education was also raised in the documents of the Council of Europe: the European Convention on Human Rights and the European Social Charter, judgments of the European Court of Human Rights, and decisions of the European Committee of Social Rights.

Realizacja prawa do edukacji przez osoby z niepełnosprawnościami, choć wynika z konstytucyjnej zasady powszechnego i równego dostępu do wykształcenia, w praktyce niejednokrotnie napotyka na trudności w realizacji. To zagadnienie szczególnie istotne nie tylko z punktu widzenia prawa polskiego, ale również z uwagi na międzynarodowe gwarancje powszechnego dostępu do kształcenia oraz działania zmierzające do eliminacji wszelkich przejawów dyskryminacji. Zostały one zawarte w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Międzynarodowym Pakcie Praw Ekonomicznych, Socjalnych i Kulturalnych oraz Konwencji o Prawach Człowieka. Europejskie standardy w tym zakresie ustanawiają przede wszystkim Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, rozporządzenia i dyrektywy unijne, a także orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Ponadto kwestię powszechnego i równego prawa do wykształcenia podjęto również w dokumentach Rady Europy: Europejskiej konwencji praw człowieka i Europejskiej karcie społecznej, orzeczeniach Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz decyzjach Europejskiego Komitetu Praw Społecznych.