Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Wola" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-11 z 11
    Tytuł:
    Reguły polityczne i moralne
    Autorzy:
    Hołówka, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/706071.pdf
    Data publikacji:
    2012-03-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    wola powszechna
    wola ogólna
    cnota
    sprawiedliwość
    zasadymoralne
    wychowanie moralne
    Opis:
    Rousseau jest słusznie uważany za szczególnie wnikliwego krytyka europejskiego społeczeństwa osiemnastego wieku. Karcił je za fascynację władzą, chwałą i rozrzutnością, za kultywowanie sztucznych potrzeb, brak szacunku dla cnoty i lekceważenie wypróbowanego charakteru moralnego. Jego krytyka jest często przesadna, ale jej ostrość bywa zbywana argumentem, że wymagała tego retoryka i zapał polemiczny. Myślę, ze problem jest poważniejszy. Rousseau nie przeprowadził linii, która by oddzielała jego osobistą niechęć wobec społeczeństwa opartego na fałszywych zasługach od zastrzeżeń ściśle moralnych. Ponadto nie potrafił ustalić, w jaki sposób można zmienić społeczeństwo, do którego czuł tak wiele niechęci. Jak przekonuję, wiąże się to z faktem, że stworzył dwie teorie normatywne. Sugerował, w jaki sposób można stworzyć sprawiedliwe państwo oparte na woli ogólnej, oraz w jaki sposób kobiety i dzieci powinny być poddane wychowaniu moralnemu. Niestety te dwa systemy nie zostały ze sobą powiązane i filozofia Rousseau nie ma jednolitej wykładni.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 4; 193-207
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wola powszechna i jej stabilność według koncepcji J.J. Rousseau
    Autorzy:
    Bacławski, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/706158.pdf
    Data publikacji:
    2012-03-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    umowa społeczna
    wola powszechna
    wola wszystkich
    wolność,równość
    sprawiedliwość
    interes społeczny
    stabilność
    Opis:
    Wola powszechna jest głównym zagadnieniem w koncepcji umowy społecznej J.J. Rousseau. Interpretowana jest jednak w różny sposób. Rousseau pisząc o woli powszechnej ma przeważnie na myśli jej ujęcie racjonalistyczne, jako „woli rozumnej” wyrażającej interes danej społeczności. Czasami jednak stosuje ujęcie empiryczne, traktując ją jako faktyczną wolę wyrażaną przez daną wspólnotę w głosowaniu. Wola ta nie zawsze musi być tożsama z uświadomionym dobrem wspólnoty. Zdaniem Rousseau, w społeczeństwie umowy społecznej ludzie nie mają interesów odrębnych od interesów obywateli. Zasadniczy warunek istnienia takiego społeczeństwa stanowi właśnie to, by jego członkowie wykazywali wolę powszechną. Jest ona przejawiana przez wszystkich obywateli jako uczestników politycznego społeczeństwa umowy społecznej. Wola powszechna pragnie dobra wspólnego, rozumianego jako warunki społeczne, które umożliwiają obywatelom realizowanie ich interesu społecznego. Tym, co czyni możliwym nasz wspólny interes, są wspólne dla nas wszystkich fundamentalne interesy określone przez naturę. Sprawiedliwość, którą wytwarza wola powszechna, wywodzi się z natury ludzkiej. Obywatele są wolni, ponieważ stosują się do prawa, które sami ustanowili.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 4; 183-192
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Za co Leibniz krytykował Kartezjański pogląd na wolną wolę?
    Autorzy:
    Gut, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2103011.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    wolność
    wolna wola
    determinizm
    Kartezjusz
    Leibniz
    Opis:
    Problem wolności człowieka stanowi jedno z głównych zagadnień filozoficznych, które znalazło się w polu uwagi Leibniza. Jego stanowisko w tej sprawie jest wynikiem polemiki z funkcjonującymi wówczas teoriami wolności. W artykule omawiam jedną z tych polemik, mianowicie polemikę Leibniza z Kartezjańską wizją woli i jej wolności. Osią tej polemiki są dwie kwestie. Pierwsza z nich dotyczy tego, czy wewnętrzne doświadczenie dostarcza nam niezbitego dowodu istnienia wolnej woli. Druga związana jest z pytaniem, czy wolność zakłada całkowity brak zdeterminowania (libertas indifferentiae). Przenalizowanie tych zagadnień pozwala wyjaśnić, po pierwsze, powody, dla których Leibniz utrzymywał, że Kartezjusz nie dostarczył satysfakcjonującego rozwiązania kwestii ludzkiej wolności, oraz, po drugie, skąd biorą się trudności w ustaleniu, jaki rodzaj teorii reprezentował Leibniz: czy broniona przez niego koncepcja wolności jest rodzajem teorii, którą zwykło się współcześnie nazywać mianem kompatybilizmu, czy raczej opowiadał się za koncepcją, którą można by zaliczyć do teorii typu libertariańskiego. Przyjęcie pierwszej interpretacji oznaczałoby, że Leibniz nie uważał determinizmu, a przynajmniej jakiejś jego postaci, za zagrożenie dla wolności ludzkiej. Przyjęcie natomiast interpretacji drugiej oznaczałoby, że wolność w ujęciu Leibniza zakłada nieobecność zdeterminowania w ogóle. Jedna i druga interpretacja ma swoich zwolenników.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 4; 371-386
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O granicach wolności i groźbie tyranii. J.J. Rousseau i jego krytycy
    Autorzy:
    Kilanowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705770.pdf
    Data publikacji:
    2012-03-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    granice wolności
    wolność starożytnych
    wolność nowożytnych,wola
    tyrania
    Opis:
    Odczytując powierzchownie Rousseau, można wyciągnąć wniosek, iż jest on zapamiętałym krytykiem wiedzy, nauki i sztuki. W swej Rozprawie o naukachi sztukach nawołuje do spalenia bibliotek i zburzenia świątyń. Błędem byłoby jednak sądzić, że chce on zaproponować powrót do stanu natury. Nie to jest jego intencją. Pragnie odnowy oblicza nauki i wiedzy. Chciałby, by zajmowali się nią ci, którzy będą w stanie pójść samodzielnie w ślady Kartezjusza czy Newtona. Chciałby też odnowy edukacji, aby dzieci nasze wiedziały już, co znaczą słowa: wspaniałomyślność, ludzkość, sprawiedliwość, a nie bezmyślnie deklamowały wiersze. Nie on jeden stawiał to sobie za cel. Podobne napominania spotykamy już u Marka Aureliusza, a niedawno u Karla Poppera. Zadać możemy pytanie, dlaczego nic się nie zmieniło od czasów Rousseau w postrzeganiu roli nauki czy roli, jaką powinna pełnić edukacja? Problem tkwi już w samym myśleniu Rousseau, który swoje rozważania oparł na zbyt abstrakcyjnym rozumieniu kategorii wolności, równości i jednostki. To rozumienie towarzyszy nam nieustannie do dziś, nie pozwalając dostrzec, że to właśnie ono leży u podłoża naszych problemów. W swym wystąpieniu chciałbym wskazać na abstrakcyjność myślenia Rousseau, które stało się naszym udziałem do dnia dzisiejszego. Chciałbym także wskazać filozoficzną drogę, która pozwoli nam uniknąć powielania tych samych błędów - po wcześniejszym odniesieniu się do myśli Benjamina Constanta i Hannah Arendt.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 4; 335-347
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy ontologia może być podstawą dla kognitywistyki?
    Autorzy:
    Kaczmarek, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2101464.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    ontologia
    kognitywistyka
    N. Hartmann
    wola
    struktura nauk kognitywnych
    Opis:
    W mojej pracy podejmuję problem: czy ontologia może być podstawą dla kognitywistyki? Zwracam uwagę na multidyscyplinarność kognitywistyki i wymieniam przykładowe sposoby rozwiązywania problemów w jej obszarze. Omawiam też specyfikę badań ontologicznych, a na przykładzie pojęcia woli pokazuję, w jaki sposób można wykorzystać kategorie ontologiczne do badań nad tym zjawiskiem (odwołując się do ontologii N. Hartmanna). W końcu uzasadniam wniosek, że narzędzia ontologiczne winny być brane pod uwagę przy podejmowaniu i rozwiązywaniu wielu zagadnień istotnych dla kognitywistyki. Multidyscyplinarność badań kognitywistycznych wymaga jednak, aby uwzględniać podstawowe założenia poszczególnych dziedzin nauki i wypracowywać filozoficzne tezy, które będą z nimi niesprzeczne.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 1; 173-183
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Woluntaryzm i intelektualizm w etyce Jana Dunsa Szkota
    Autorzy:
    Koszkało, Martyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705587.pdf
    Data publikacji:
    2012-09-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Jan Duns Szkot
    woluntaryzm
    intelektualizm
    konieczność
    wolność
    wolna wola
    Opis:
    Zarówno we współczesnych opracowaniach obcojęzycznych etyki Jana Dunsa Szkota, jak i polskiej literaturze przedmiotu jego poglądy doczekały się rozmaitych, często sprzecznych interpretacji. W artykule przedstawiam zasadnicze elementy metaetyki Dunsa Szkota i odpowiadam na pytanie, czy można jego etykę scharakteryzować jako woluntarystyczną, a jeśli tak, to jakiego typu woluntaryzmy można mu przypisać i jak należy je rozumieć. Proponuję charakteryzować stanowisko Szkota w ramach trzech typów woluntaryzmu: psychologicznego, teologicznego i kauzalnego. Charakteryzuję go jako woluntarystę umiarkowanego: uznaje bowiem wolę za doskonalszą od intelektu ze względu na doskonałość jej aktów; przyznaje, że normy moralne pierwszej tablicy dekalogu mają mocniejszy charakter obligatoryjny niż normy drugiej tablicy; uznaje wolę za pierwszorzędną przyczynę wolnego działania, która nie podlega determinacji nawet ze strony Najwyższego Dobra. Wolę zatem obdarza wysoką autonomią, a jednocześnie własną, niezależną od intelektu racjonalnością.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 3; 441-458
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Quasi-realizm i quasi-idealizm
    Autorzy:
    Hołówka, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2103078.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    monady
    nieskończoność
    harmonia
    wolna wola
    organizmy
    przestrzeń
    dusze
    Bóg
    Opis:
    Leibniz nigdy dostatecznie nie wyjaśnił, co myślał o monadach. Twierdził, że są one najmniejszymi elementami świata obdarzonymi wolną wolą, że są czynne i podobne do „mikrokosmosów” zsynchronizowanych ze strumieniem świadomości innych monad. „Nie mają okien”, lecz tkwią w świecie, w którym stale działają siły naturalne zmieniające bieg wydarzeń. Czasem sugerował, że monady są nieskończenie małe, kiedy indziej dowodził, że jedynie „bierna przestrzeń” jest nieskończenie podzielna, podczas gdy monady są wymierne. Niekiedy głosił, że ciała są względnie stałymi porcjami materii wtórnej, połączonymi formami substancjalnymi, przy innej okazji ich spójność tłumaczył działaniem monady dominującej. W pewnych miejscach opisuje wprzód ustanowioną harmonię jako gigantyczną halucynację przeżywaną przez zastępy monad, które pozostają całkowicie niewzruszone, gdzie indziej twierdzi, że każdy organizm ma nieskończoną liczbę organów i każdemu z nich odpowiada jakaś monada, która pełni swoją funkcję w systemie nie zwracając uwagi na to, co robią inne. Te quasi-realistyczne i quali-idealistyczne wątki przeplatają się w twórczości Leibniza i Hołówka twierdzi, że żaden z nich nie został ostatecznie przez Leibniza uznany za jego własną filozofię.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 4; 173-199
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aksjomat Elzenberga
    Autorzy:
    Wolniewicz, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098571.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    system aksjologiczny
    logika deontyczna
    rozum a wola
    intelektualizm vs woluntaryzm (woluntatyzm)
    Opis:
    System aksjologiczny Elzenberga od strony logiki budowany był świetnie, ale załamał się, gdyż był źle posadowiony antropologicznie. Po pierwsze, opierał się na aksjomacie Rousseau (melioryzm), głoszącym, że rozum zwraca wolę stale ku lepszemu. Ponadto zawierał aksjomat drugi – ujmujący ogólniej stosunek rozumu do woli. W postaci kanonicznej aksjomat ten brzmi: (AE) „Jeżeli wiemy, że coś powinno być, to powinniśmy też chcieć, żeby było”. Formalnie tę niby prostą i oczywistą formułę można wyrazić dwojako: (AE1) O(wx(Op) ⇒ chx(p)); (AE2) wx(Op) ⇒ O(chx(p)). (W obu wersjach poprzednik oznacza rozum, a następnik wolę.) Analiza logiczna ujawnia jednak, że wszelka oczywistość z aksjomatu Elzenberga się ulatnia. Elzenberg stawia się swoim aksjomatem w jednej z dwu wielkich tradycji zachodniej myśli etycznej: na linii Sokrates – Tomasz – Kant. To etyczny intelektualizm, któremu naprzeciw staje etyczny woluntaryzm (czy lepiej: woluntatyzm), reprezentowany przez linię Augustyn – Anzelm – Duns Szkot – Hume – Schopenhauer. Otóż intelektualizm etyczny jest poglądem fałszywym – chimerą czy iluzją. Jedyną przyczyną ludzkich działań jest osobowa wola; rozum jest bierny – na dobro i zło ślepy. Nie on dyktuje woli, co ma chcieć, tylko ona dyktuje to sobie sama, autonomicznie. „My” i „nasza wola” to jedno; a rozum stoi obok.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 277-288
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewolucja aksjologii Elzenberga w świetle jego tekstów. Analiza filologiczno-filozoficzna
    Autorzy:
    Zubelewicz, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098575.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    aksjologia
    Henryk Elzenberg
    analiza
    maksymalizacja dobra
    aksjologia merytoryczna
    aksjologia formalna
    intelektualizm etyczny
    wola
    rozum
    Opis:
    Henryk Elzenberg zajmował się aksjologią merytoryczną i aksjologią formalną. Można wyróżnić względnie wyraźne okresy tej działalności. Aksjologia merytoryczna przypadła głównie na okres od około 1910 do 1931 r. Do roku 1930 Elzenberg opracowywał różne szczegółowe zagadnienia, potem w latach 1930–1931 analizy jego koncentrowały się m.in. na podsumowaniu szczegółowej aksjologii merytorycznej. Aksjologię formalną Elzenberg rozwijał od 1930 r. do maja 1940 r. W okresie późniejszym zaczął wątpić w swoje wcześniejsze ustalenia. Ten okres wątpienia trwał od maja 1940 do około grudnia 1943 r.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 371-389
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Braterska umowa społeczna, czyli filozofia Jana Jakuba Rousseau w ujęciu Carole Pateman
    Autorzy:
    Szumlewicz, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705302.pdf
    Data publikacji:
    2012-03-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    umowa społeczna
    równość
    wolność
    wykluczenie
    braterstwo
    obywatelstwo,patriarchat
    wola powszechna
    wychowanie
    demokracja,Oświecenie
    feminizm
    Opis:
    Pojęcie umowy społecznej u J.J. Rousseau wyznacza paradygmat myślenia o uspołecznieniu i obywatelstwie, który dominował w epoce Oświecenia. Istotą tej koncepcji jest ustanowienie równości głosu i wolności wypływającej z prawa jako naczelnych zasad organizujących społeczeństwo. Odpowiadają jej zawarte w Emilu koncepcje wychowania. Nie przystaje do niej natomiast część traktatu poświęcona wychowaniu dziewczynki. Kobieta ma od najmłodszych lat zaprawiać się do zależności i służyć mężczyznom, nie ogółowi. Umowa społeczna zatem wyłania wspólnotę, w której wszyscy są wolni i równi, o ile są mężczyznami. Według Carole Pateman, na tym polega właściwe znaczenie pojęcia „braterstwa”. Jej zdaniem, współczesne próby dołączenia kobiet do „braterskiej umowy społecznej” są skazane na porażkę, a zasadniczym pytaniem nie jest to, jak poszerzyć jej zakres, ale czym ją zastąpić.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 4; 363-371
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    An overview of the axiological system of Bogusław Wolniewicz
    Filozofia normatywna Bogusława Wolniewicza
    Autorzy:
    Kowalik, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097364.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    values
    pessimism
    moral determinism
    evil
    anthropology
    religion
    ethics
    action
    conscience
    moral character
    will
    fate
    wartości
    pesymizm
    determinizm
    zło
    antropologia
    religia
    etyka
    działanie
    sumienie
    charakter
    wola
    los
    Opis:
    W czterech tomach Filozofii i wartości Bogusława Wolniewicza (1993, 1998, 2003, 2016) zawarty jest jego system filozofii normatywnej. Wolniewicz podejmuje tradycję aksjologii H. Elzenberga, gdzie filozofia jest wojną światopoglądów, konfrontacją postaw wartościujących. Wizja świata Wolniewicza jest pesymistyczna: w świecie istnieje realne i aktywnie działające zło (manicheizm), ludzki charakter moralny jest narzucony biologicznie (determinizm), nie wszyscy ludzie mają sumienie (dualizm), zły charakter nie daje się poprawić (nonmelioryzm), rozum nie wystarcza do dobrego działania (woluntaryzm), wola jest siłą popędu (irracjonalizm). Wszyscy ludzie kierują się przyjemnością (hedonizm), ale jednym sprawia przyjemność egoistyczny interes, a innym realizacja wartości perfekcyjnych. Religia jest tworem ziemskim, powstaje jako reakcja istoty rozumnej na konieczność śmierci. Instytucja Kościoła powinna być szanowana nawet przez niewierzących, ponieważ sprzyja wartościom konserwatywnym. We współczesnym społeczeństwie zaostrza się podział na orientację konserwatywną („prawoskrętną”) i lewicową („lewoskrętną”), przy niejasnym udziale centrowych liberałów. Konserwatyzm opiera się na uznaniu siły losu („tychizm”), która ma moc przemienić ludzkie życie w tragedię. Jest to wizja świata zbieżna z religią katolicką św. Augustyna (grzech pierworodny, predestynacja, dualizm dobra i zła, państwo Boże i piekło), ale pozbawiona religijnej pociechy.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 349-373
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-11 z 11

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies