Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "zapożyczenia" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 115
Tytuł:
Ποῖ φύγωμεν, Ὅμηρε, καὶ στῶμεν; O roli greckiej epiki archaicznej w "Wychowawcy" Klemensa Aleksandryjskiego
Ποῖ φύγωμεν, Ὅμηρε, καὶ στῶμεν; The Role of Greek Archaic Epic in the Work Paedagogus by Clement of Alexandria
Autorzy:
Szczot, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43665604.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
literatura chrześcijańska
teologia
moralność
antyk
eposy Homera
zapożyczenia
genologia
Klemens Aleksandryjski
Paedagogus
Christian literature
theology
morality
Homeric epics
borrowing
genology
Clement of Alexandria
Opis:
Głównym problemem artykułu jest próba opisania roli greckiego eposu archaicznego w dziełach Klemensa Aleksandryjskiego. Część problemowa artykułu obejmuje interpretacje wybranych i reprezentatywnych zapożyczeń z poematów Homera w dziele Wychowawca. Ważny kontekst rozważań stanowi epos homerycki oraz rola Homera jako nauczyciela starożytnej Hellady. Analizy filologiczne ujawniają złożoną chrześcijańsko-pogańską strukturę dzieła Klemensa i kładą akcent na ważną rolę Homera w konstrukcji estetyki słynnego podręcznika teologii moralnej. Artykuł pokazuje również, że dorobek literacki Klemensa wciąż oferuje nowe możliwości interpretacyjne w aspektach struktury jego dzieł oraz ich estetyki, genologii i funkcji komunikacyjnej. Wielogłos cytatów, aluzji i odniesień nadaje twierdzeniom i naukom Aleksandryjczyka wiarygodności, ukazuje je w złożonym dyskursie, który służy celom estetycznym, erudycyjnym, moralnym i ewangelizacyjnym.
The main problem of the article is an attempt to describe the role of Greek archaic epic in the works of Clement of Alexandria. The problem part of the article includes interpretations of selected and representative borrowings from Homer's poems in the work Paedagogus. The Homeric epic and Homer's role as a teacher of ancient Hellad provide an important context for consideration. The philological analyses reveal the complex Christian-pagan structure of Clement's work and emphasise the important role of Homer in the construction of the aesthetics of the famous handbook of moral theology. The article also shows that Clement's literary output still offers new interpretative possibilities in aspects of the structure of his works and their aesthetics, genology and communicative function. The polyphony of quotations, allusions and borrowings adds credibility to the Clement’s claims and theses, presenting them in a complex discourse that serves aesthetic, erudite, moral and evangelistic purposes.
Źródło:
Vox Patrum; 2024, 90; 123-144
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O kilku formalnie podobnych wyrazach w mowie Polaków zamieszkałych w obwodzie lwowskim
On several formally similar words used by Poles living in the Lviv region
Autorzy:
Kostecka-Sadowa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763589.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
polszczyzna południowokresowa
etymologia
zapożyczenia leksykalne
Polish language in the South-Eastern Borderlands
etymology
lexical borrowings
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie i omówienie kilku wyrazów podobnych znaczeniowo o różnym zasięgu w gwarach polskich, zaś powszechnie znanych w mowie respondentów polszczyzny poludniowokresowej. Badania słownikowe oraz bogata dokumentacja materiałowa pokazują, że wyrazy hurba, hurma, ujma są dobrze osadzone w zasobie słownikowym respondentów posługujących się na co dzień polszczyzną południowokresową. Wielowiekowe polsko-ukraińskie kontakty ludności wpłynęły na szereg procesów językowych. Dzięki bezpośrednim kontaktom ludności dwujęzycznej dochodziło do stopniowego, wzajemnego, na ogół bliżej nieuświadomionego przejmowania różnych cech językowych (w tym gwarowych), zwłaszcza w zakresie słownictwa.
The article aims at presenting and discussing several similar words with different meanings in Polish dialects, yet commonly known and used by Polish speakers in the South-Eastern Borderlands. Dictionary research and extensive material documentation show that the words hurba, hurma, ujma are well embedded in the vocabulary resources of respondents who use southern Polish in the South-Eastern Borderlands on a daily basis. Centuries of Polish–Ukrainian contacts have influenced a number of linguistic processes. Direct contacts among the bilingual population enabled a gradual, mutual, usually relatively unconscious acquisition of various linguistic features (including dialectal ones), especially when it comes to vocabulary.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2024, 810, 1; 109-119
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Litewskie pochodzenie jednej z polskich gwarowych nazw wrotyczu pospolitego (Tanacetum vulgare L.)
The Lithuanian Origin of One of the Polish Dialectal Names of Tansy (Tanacetum vulgare L.)
Autorzy:
Waniakowa, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38585684.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
nazwy wrotyczu
etymologia
zapożyczenia
motywacja semantyczna
names of tansy
etymology
loanwords
semantic motivation
Opis:
This article attempts to establish the etymology of the Polish dialectal name czyżma, which refers to common tansy, Tanacetum vulgare L. This name occurs in the Suwałki region. The analysis conducted shows that the Polish dial. czyżma ‘tansy’ and Polish ciżma ‘type of shoe used in the old days’ have nothing to do with each other. The Suwałki dialectal name of tansy is a loanword from Lithuanian. It comes from the Lithuanian čižmà ‘common tansy, Tanacetum vulgare L.’. The Lithuanian form is most likely a derivative of the verb čìžti, and its semantic motivation is the density (compactness) of the plant’s inflorescences or stiffness of its stems.
Celem niniejszego tekstu jest próba ustalenia etymologii polskiej gwarowej nazwy czyżma, która odnosi się do wrotyczu pospolitego, Tanacetum vulgare L. Nazwa ta występuje na Suwalszczyźnie. Przeprowadzona analiza wykazuje, że pol. gw. czyżma ‘wrotycz pospolity’ i pol. ciżma ‘rodzaj buta używanego w dawnych czasach’ nie mają ze sobą nic wspólnego. Suwalska gwarowa nazwa wrotyczu jest zapożyczeniem z litewskiego. Pochodzi od lit. čižmà ‘wrotycz pospolity, Tanacetum vulgare L.’. Forma litewska zaś jest najprawdopodobniej derywatem od czasownika čìžti, a jej motywację semantyczną stanowi gęstość (zbitość) kwiatostanów rośliny lub sztywność jej łodyg.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2023, 47
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy wyrobów z mąki w mowie mieszkańców dawnych Kresów Południowo‑Wschodnich (na przykładzie kilku wsi z obwodu lwowskiego)
Names of flour products in the speech of the inhabitants of the former South‑Eastern borderlands (on the example of several villages from the Lviv region)
Autorzy:
Kostecka-Sadowa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26731729.pdf
Data publikacji:
2023-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
flour products
southern Polish in the south‑eastern borderlands
borrowings
produkty mączne
polszczyzna południowokresowa
zapożyczenia
Opis:
The aim of this article is to describe the generational characteristics of flour products in the speech of Poles of the former South‑Eastern borderlands on the example of several villages from the Lviv region. My analyses focus on the dynamics of changes in the functioning of food names. The presented material and its preliminary analyses allow to unambiguously assign many names of dishes to specific generational groups of people studied. Comparison of the discussed names of dishes with the content of SGP showed that many of them are common with Polish dialect in the Poland. Confrontation with the Dictionary of the Ukrainian language and Ukrainian dialectological works from the studied area showed that many words coexist in Ukrainian, for example: buchanka, paska, pampuch, bublik, kałacz, korowaj, zawiwańce, pierożek, blin, palanycia.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2023, 18; 169-180
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Semantic and Lexical Changes in Neo-Latin Vocabulary in the Field of Medical Devices and Procedure
Semantische und lexikalische änderungen des neulateinischen vokabulars im bereich medizinischer geräte und verfahren
Autorzy:
Krukowska, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52405157.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
łacina
greka
medycyna
terminologia
językoznawstwo
semantyka
słowotwórstwo
zapożyczenia
Opis:
The article concerns the possibility of using Latin as a means of communication by the medical community. It is an analysis leading to an answer to the question of the possibility of conveying in Latin the content, which determines the intellectual activity of a modern man. Meeting this challenge requires the introduction of new terms and phrases into Latin vocabulary. The currently used words in the field of medical devices and procedures will be discussed. Motivation of Neo-Latin terms, the reasons for the word transformation and the directions of these changes, as well as calques from modern languages and the issue of terms that can be called ‚loan words returning’ (i.e. words of Latin origin, which survived in modern languages and returned to the Neo-Latin vocabulary, following the path: Latin to modern languages to Latin) will be the subject of the analysis. Finally, it will be focused on the intelligibility and communicativeness of these terms. The purpose of the study was to draw attention to the enormous potential of Latin and to demonstrate that Latin (similarly to modern languages) has the opportunity to meet the challenges posed by significant technological progress and related to its requirement of creating new specialized terms.
Der Artikel befasst sich mit der Möglichkeit, Latein als Kommunikationsmittel in der medizinischen Fachwelt zu verwenden. Es handelt sich um eine Analyse, die zu einer Antwort auf die Frage nach der Möglichkeit führt, den Inhalt, der die geistige Tätigkeit eines modernen Menschen bestimmt, auf Lateinisch zu vermitteln. Die Bewältigung dieser Herausforderung erfordert die Einführung neuer Begriffe und Phrasen in den lateinischen Wortschatz. Es werden die aktuell verwendeten Begriffe im Bereich medizinischer Geräte und Verfahren besprochen. Motivation neulateinischer Begriffe, die Gründe für die Worttransformation und die Richtung dieser Veränderungen sowie Calques aus modernen Sprachen und die Frage nach Begriffen, die als „wiederkehrende Lehnwörter“ bezeichnet werden können wird Gegenstand der Analyse sein. Abschließend wird der Fokus auf der Verständlichkeit und Kommunikationsfähigkeit dieser Begriffe liegen. Ziel der Studie war es, auf das enorme Potenzial des Lateinischen aufmerksam zu machen und zu zeigen, dass Latein (ähnlich wie moderne Sprachen) die Möglichkeit hat, den Herausforderungen des erheblichen technologischen Fortschritts und der damit verbundenen Notwendigkeit, neue Fachbegriffe zu schaffen, gerecht zu werden.
Źródło:
Collectanea Philologica; 2023, 26; 269-281
1733-0319
2353-0901
Pojawia się w:
Collectanea Philologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słowniki gwarowe z obszaru tzw. osadnictwa głuchoniemieckiego jako źródło do badań germanizmów leksykalnych
Dialectical dictionaries from the area of “Deaf German” settlement as a source for a study of lexical Germanisms.
Autorzy:
Karaś, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850445.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
“Deaf German” (germ. (niem. Taubdeutsche, Walddeutsche)
German borrowings
dialects of southern Lesser Poland
dialectal dictionaries
„Głuchoniemcy” (niem. Taubdeutsche, Walddeutsche)
zapożyczenia niemieckie
gwary południowomałopolskie
słowniki gwarowe
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie słowniczków gwarowych z obszaru tzw. osadnictwa głuchoniemieckiego jako źródeł do badań germanizmów leksykalnych. Termin „Głuchoniemcy” odnosi się do potomków osadników niemieckich, którzy głównie w średniowieczu osiedlili się wśród ludności polskiej na Pogórzu Karpackim. Obejmuje teren od Tarnowa po okolice Łańcuta, na którym wyróżnia się kilka wysp tego osadnictwa (okolice Tarnowa, Biecza i Gorlic, Krosna, Rzeszowa i Łańcuta). Analizą objęto 20 słowników i zbiorków wyrazowych dawnych (z końca XIX i pocz. XX w.) oraz współczesnych (koniec XX i pocz. XXI w.) zróżnicowanych także geograficznie, objętościowo i leksykograficznie (sposobem opracowania). Są one cennym źródłem do badań zapożyczeń leksykalnych używanych w gwarach na tym obszarze, poświadczają ich zróżnicowanie formalne (fonetyczne i morfologiczne) oraz semantyczne. Znaczną część zbioru germanizmów stanowią wyrazy rzadkie, ograniczone tylko do gwar Małopolski południowo-wschodniej.
The aim of the article is to present dialectal dictionaries from the area of the “Deaf German” settlement (Carpathian Foothills) as sources for a study of lexical Germanisms. The term “Deaf Germans” (German Taubdeutsche, Walddeutsche) refers to the descendants of German settlers from the period of medieval colonization in the Carpathian Foothills. It covers the area between Tarnów and the vicinity of Łańcut, with several islands of this settlement identified around Tarnów, Biecz and Gorlice, Krosno, Rzeszów and Łańcut. The analysis covers 20 dictionaries and word collections of the past (from the late 19th and early 20th centuries) and contemporary (the late 20th and early 21st centuries), also differentiated geographically, volume-wise and lexicographically (by the method of elaboration). They are a valuable source for a study of lexical borrowings used in dialects in this area, confirming their formal (phonetic and morphological) and semantic diversity. A significant part of the set of Germanisms are rare words, limited only to dialects of south-eastern Lesser Poland.
Źródło:
Gwary Dziś; 2023, 16; 83-97
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcjonowanie wybranych nazw roślin i grzybów w języku polskiej ludności wiejskiej obwodu lwowskiego
Functioning of selected plant and mushroom names in the language of the Polish population of the Lviv region
Autorzy:
Kostecka-Sadowa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2174103.pdf
Data publikacji:
2022-12-02
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
plant names
southern Polish
borrowings
nazwy roślin
polszczyzna południowokresowa
zapożyczenia
Opis:
The purpose of this article is to present and discuss several dialect plant names from the „plant word” thematic field in the speech of the Poles of Lviv region. These are lexical units having no equivalents in other regions of the country or having them in an incomplete range of meaning. The lexis of the dialect in the studied Polish language is also subjected to various foreign influeces, which also must be taken into account when reconstructing the processes that shape the given form in Polish dialects. The generational breakdown shows that dialect plant names in their local meaning will cause significant difficulties for dialect users over time.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2022, 17; 122-131
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Germanizmy we współczesnej gwarze miejskiej Poznania – interferencja języka niemieckiego na gwarę poznańską w kontekście poszczególnych płaszczyzn organizacji języka
Germanisms in the contemporary urban dialect of Poznań – interference of the German language on the Poznań dialect in the context of particular levels of language organization
Autorzy:
Szymańska-Galińska, Karina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2085393.pdf
Data publikacji:
2022-07-11
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
germanizmy
gwara poznańska
interferencja
zapożyczenia niemieckie w leksyce gwary miejskiej Poznania
zapożyczenia niemieckie w składni i frazeologii gwary miejskiej Poznania
Germanisms
Poznań dialect
interference
German borrowings in Lexicon of the Poznań dialect
German borrowings in syntax and phraseology of the Poznań dialect
Opis:
Artykuł dotyczy germanizmów we współczesnej gwarze miejskiej Poznania. Celem opracowania jest wskazanie wpływu struktur języka niemieckiego na leksykę, składnię i frazeologię gwary poznańskiej. Germanizmy występujące w leksyce rozpatrzono w kontekście kształtowania się polszczyzny poznańskiej (dialektyzmy, archaizmy, regionalizmy) oraz w ujęciu chronologicznym, opierając się na badaniach Bogdana Walczaka (1992; 2016) (trzy warstwy chronologiczne germanizmów). W zakresie składni odniesiono się do niemieckich konstrukcji gramatycznych, które przeniesione zostały do gwary poznańskiej. Podział zapożyczeń w obszarze frazeologizmów poznańskich oparto na schemacie przyjętym przez badaczy, wyróżniając niemieckie kalki frazeologiczne (wyrażenia i zwroty) oraz kalki niemieckich idiomów. Zebrane materiały wykazały duży wpływ języka niemieckiego na przedstawione płaszczyzny organizacji języka gwary poznańskiej oraz silne zakorzenienie badanych struktur w polszczyźnie poznaniaków.
The article deals with Germanisms in the contemporary urban dialect of Poznan. The aim of the article is to indicate the influence of German language structures on the lexicon, syntax and phraseology of the Poznań dialect. Germanisms occurring in the lexicon were considered in the context of the formation of Poznań Polish (dialectisms, archaisms, regionalisms) and in chronological terms, based on Bogdan Walczak’s studies (three chronological layers of Germanisms). In terms of syntax, reference was made to German grammatical constructions, which were transferred to the Poznań dialect. The division of borrowings in the area of Poznań phraseological units is based on the scheme adopted by the researchers, distinguishing German phraseological units (expressions and phrases) and German idiom units. The collected materials showed a great influence of the German language on the presented levels of the organization of the Poznań dialect and a strong rooting of the studied structures in the Polish of the Poznań people.
Źródło:
Językoznawstwo; 2022, 16, 1; 61-77
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kulturowo‑językowy tygiel, czyli o tureckich potrawach i ich nazwach
A Cultural and Linguistic Melting Pot – Turkish Dishes and their Names
Autorzy:
Siemieniec-Gołaś, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057956.pdf
Data publikacji:
2022-03-30
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
kuchnia turecka
terminologia kulinarna
zapożyczenia
i formy mieszane
Turkish cuisine
culinary terminology
borrowings and hybrid
forms
Opis:
Kuchnia turecka słynie w świecie jako wyśmienita, wytworna i zdrowa, a w oczach ekspertów zajmuje jedno z czołowych miejsc obok kuchni francuskiej i chińskiej. Na jakość, finezję i smak tureckich potraw pracowały pokolenia i to nie tylko przedstawicieli świata tureckiego, ale też różnych innych nacji, które na przestrzeni wieków tworzyły wieloetniczne państwo osmańskie. Można zatem przyjąć, że kuchnia turecka reprezentująca część szeroko rozumianej kultury świata tureckiego nie jest homogeniczna pod względem pochodzenia potraw i ich nazw. Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi, z perspektywy lingwistycznej, na zagadnienie tureckiego nazewnictwa kulinarnego i na przykładzie wybranych nazw tureckich potraw prześledzenie ich pochodzenia oraz struktury gramatycznej. Już pobieżna analiza przykładowych tureckich terminów kulinarnych pokazuje, że część z nich tworzą słowa rodzimego pochodzenia, inne zaś są obcymi zapożyczeniami przystosowanymi fonetycznie do potrzeb języka tureckiego. Niektóre z przedstawionych nazw zbudowane z dwóch lub więcej wyrazów są formami mieszanymi, w których jeden z elementów jest rodzimego, tureckiego pochodzenia, inny natomiast – obcego. Skoro zatem nazwy tureckich potraw są swoistego rodzaju lustrem odzwierciedlającym wielowiekowe przenikania kulturowe, czy można mówić o tureckości kuchni tureckiej, czy raczej należy ją nazwać kulturowo-językowym tyglem?
Turkish cuisine is world-renowned for being delicious, refined and healthy, and in the eyes of connoisseurs it ranks alongside French and Chinese cuisine. Generations of people, not only from the Turkish world, but also from other nations who formed the multi-ethnic Ottoman state over the centuries, worked on the quality, finesse and taste of Turkish dishes. It can therefore be assumed that Turkish cuisine, representing a part of the broader culture of the Turkish world, is not homogeneous in terms of the origin of dishes and their names. The purpose of this article is to highlight, from linguistic perspective, the issue of Turkish culinary terminology and, on the example of the selected names of Turkish dishes, to trace their origin and grammatical structure. A cursory analysis of exemplary Turkish culinary terms shows that some of those names are native, while others are foreign borrowings phonetically adapted to the needs of the Turkish language, and still others, composed of two or more words, are mixed forms in which one element is native and the other foreign. Since the names of dishes are a kind of mirror reflecting centuries of cultural interpenetration, can we speak of the Turkishness of Turkish cuisine or should we rather call it a cultural and linguistic melting pot?
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2022, 36, 1; 125-136
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Les mécanismes formels de création d’ethnonymes argotiques en Français
Formalne mechanizmy tworzenia etnonimów argotycznych w języku francuskim
Autorzy:
Sorbet, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40251695.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
etnonimia
zapożyczenia leksykalne
skracanie wyrazów
slang
ethnonyms
ethnonymy
verlan
loan words
clipped words
argot
etnonimy
Opis:
Celem tego artykułu jest przedstawienie i analiza etnonimów argotycznych w języku francuskim. Są to jednostki leksykalne, które są używane w celu określenia różnych narodów i występują w języku niestandardowym. W tym celu, zgromadzony został korpus leksykograficzny, na który składają się z jednej strony słowniki argotyzmów, a z drugiej strony słowniki ogólne języka francuskiego. Etnonimy argotyczne zostały poddane analizie ilościowej i formalnej. Ta ostatnia obejmuje kwestie ortograficzne, fonetyczne oraz morfologiczne.
The aim of this study is to present and analyze slang ethnonyms in French. These are lexical units used to denominate different nations by means of nonstandard language. To achieve this objective, a lexicographic corpus was built that embraced slang dictionaries and also general dictionaries of the French language. The slang ethnonyms were analyzed quantitatively and formally. The paper discusses the findings regarding the spelling, phonetic and morphological features.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2022, 22; 293-307
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowa leksyka języka polskiego – jej źródła i tendencje rozwoju (wybrane zagadnienia)
New lexis of the Polish language. Sources and trends of development (selected issues)
Autorzy:
Dróżdż-Łuszczyk, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2147588.pdf
Data publikacji:
2022-01
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
neologizmy
zapożyczenia
neosemantyzacja
hybrydy
produktywność
kompletowanie
neologisms
borrowings
neosemantisation
hybrids
productivity
completing
democratisation
Opis:
Główna teza postawiona przez autorkę jest równoważna ze stwierdzeniem, że procesy internacjonalizacji i demokratyzacji są charakterystyczne dla współczesnego języka polskiego. W artykule zaprezentowano intensywny rozwój leksyki, dokonujący się w języku polskim po roku 2003. Omówione zostały przede wszystkim neologizmy o funkcji nominatywnej. Przedstawiono procesy derywacji za pomocą sufiksów rodzimych oraz produktywność prefiksów zapożyczonych, a także serie neologizmów z cząstką zapożyczoną.
The author’s main thesis is that the processes of internationalisation and democratisation are characteristic of the contemporary Polish language. The main research subject presented in the paper concerns an intensive development of the Polish vocabulary. The author analyses the neologisms performing the nominative function. She presents words formed with Polish suffixes, productivity of foreign prefi xes, and series formed with borrowed morphemes.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2022, 790, 1; 71-88
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozważania o tureckich sufiksach w języku macedońskim
Autorzy:
Sawicka, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049956.pdf
Data publikacji:
2022-01-25
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
język macedoński
zapożyczenia tureckie
słowotwórstwo
sufiksy
etymologia
Macedonian
Turkish loans
word formation
suffixes
etymology
Opis:
Artykuł wylicza problemy gramatyczne/morfonologiczne, jakie generują na gruncie języka macedońskiego sufiksy zapożyczone z języka tureckiego. Główny temat stanowią rozważania o etymologii słowiańskiego sufiksu deminutywno-hipokorystycznego -če. Pod uwagę brany jest ewentualny wpływ turecki na utrwalenie i frekwencję tego sufiksu.
In the article the grammatical / morphological problems generated by the Macedonian suffixes borrowed from the Turkish language are listed. The main topic is the etymology of the Slavic diminutive-hypocoristic suffix -чe. The possible influence of Turkish on the persistence and frequency of this suffix is considered.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2022, 18; 247-262
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój polskiego słownictwa specjalistycznego z obszaru psychologii pozytywnej
Development of specialist vocabulary from the scope of positive psychology in Polish
Autorzy:
Gajda, Anetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20679051.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
language of psychology
specialist languages
specialist terminology
terminological structure
terminological borrowings
język psychologii
języki specjalistyczne
terminologia specjalistyczna
struktura terminologiczna
zapożyczenia terminologiczne
Opis:
Celem artykułu jest po pierwsze — wskazanie (zidentyfikowanie) wybranych wyrazów i połączeń wyrazowych posiadających status terminu, a będących ekwiwalentami terminów angielskich, które powstały na gruncie określonej koncepcji badawczej, jaką jest psychologia pozytywna; po drugie — ustalenie najbardziej produktywnych leksemów (będących konceptualizacją kluczowych dla danego nurtu pojęć) stanowiących bazę derywacyjną nazw wielowyrazowych; po trzecie — odnalezienie jednostek leksykalnych (także tych o niepewnym statusie, ale przynależnych do języka specjalistycznego) tworzących pola semantyczne typowe dla omawianej teorii naukowej; po czwarte — wskazanie grupy terminotwórczych metafor.
The aim of the article is: firstly, to identify chosen words and word connections which possess the status of a term which are counterparts of English appellations created on the basis of a specific research concept, which is positive psychology, secondly to assign most productive lexemes (being the conceptualization of key ideas of a given trend) constituting the derivative base for multi-word names; thirdly — to find lexical units (also these of uncertain status, but belonging to a specialist language), creating semantic fields typical for the discussed scientific theory; fourthly — to indicate a group of metaphorical terms.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2022, 56; 367-385
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sobre los factores externos e internos de la penetración de los germanismos en la península ibérica
On the External and Internal Factors of the Penetration of Germanic Loans in the Iberian Peninsula
Autorzy:
Nowikow, Wiaczesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2230998.pdf
Data publikacji:
2022-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
łacina
Półwysep Iberyjski
hiszpański
zapożyczenia germańskie
sposoby przenikania
zewnętrzne i wewnętrzne czynniki
cechy strukturalne i leksykalno-semantyczne
Latin
Iberian Peninsula
Spanish
Germanic borrowings
routes of penetration
external and internal factors
structural
lexical and semantic features
latín
península ibérica
préstamos germánicos
factores externos e internos
características estructurales y léxico-semánticas
caminos de penetración
español
Opis:
The aim of this paper is to define, delimitate and explain the most important external and internal factors of the penetration of Germanic elements (mainly Visigothic) in the Iberian Peninsula, with special attention to the V–VIII centuries. The author analyses the political and linguistic situation in the Iberian Peninsula and indicates the textual sources of the above-mentioned period. He also makes some observations regarding the routes of penetration and presents some structural, lexical and semantic features of the Germanic borrowings. In his final remarks the author comments on the difference between direct and indirect loans and points out the possibility of the interaction between different external and internal factors, for example, phonetic, lexical and semantic changes connected with the evolution wisa > guisa.
Źródło:
Collectanea Philologica; 2022, 25; 95-104
1733-0319
2353-0901
Pojawia się w:
Collectanea Philologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Socjodialektologia ilościowa. Zróżnicowanie regionalne i społeczne regiolektu śląskiego na przykładzie żywotności niemieckich zapożyczeń
Quantitative Socio-Dialectology. Regional and Social Differentiation of the Silesian Regiolect. Exemplified by the Vitality of German Lexical Borrowings
Autorzy:
Hentschel, Gerd
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2095996.pdf
Data publikacji:
2022-06-19
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
zapożyczenia leksykalne
subiektywna częstotliwość leksykalna
kontakt językowy
zmienność leksykalna
zmiana języka
lexical borrowing
subjective lexical frequency
language contact
lexical variation
linguistic change
Opis:
Nie tylko w Polsce tradycyjna dialektologia staje się dialektologią historyczną – ze względu na fakt, że w wielu regionach dialekty coraz bardziej zanikają. Tradycyjna dialektologia opisuje sytuację sprzed kilkudziesięciu lat. Dzisiejsi użytkownicy dialektów są najczęściej „wielokodowi”: posługują się również językiem ogólnym. Z jednej strony oznacza to, że używanie gwary i języka ogólnego zależy od kryteriów społecznych, w tym sytuacyjnych, ale z drugiej gwara, jeśli w ogóle się utrzymuje, zmienia się pod wpływem języka ogólnego: dialekt i język ogólny wytwarzają mowę mieszaną, na którą mają wpływ także warunki społeczne. Młodsi przedstawiciele polskiej dialektologii wyrażają dziś pogląd, że (współczesna) dialektologia funkcjonuje de facto jako subdyscyplina socjolingwistyki.Badania dowodzą, że dialektologia, która we wczesnej fazie poszukiwała dawnych plemion, musi częściowo odejść od dotychczasowego skupiania się na wiejskiej odmianie języka narodowego, podobnie jak znacznie nowsza dialektologia odeszła od pierwotnej koncentracji na zachowaniach językowych klas społecznych. Cechą wspólną obu dyscyplin jest to, że zajmują się odmianami „w obrębie konkretnego języka”, przy czym socjolingwistyka skupia się na uwarunkowaniach społecznych, a dialektologia na uwarunkowaniach terytorialnych. Jeśli we współczesnych, dynamicznych społeczeństwach ma zostać zarejestrowana aktualna sytuacja językowa, jedno podejście nie może obejść się bez drugiego. Ponieważ jednak w ostatnich dziesięcioleciach metody i teorie socjolingwistyczne znacznie się rozwinęły, dialektologia może bardziej skorzystać metodologicznie z ustaleń socjolingwistyki niż odwrotnie.Na przykładzie żywotności zapożyczeń niemieckich w obecnym regiolekcie śląskim pokazano, jak taka dialektologia mogłaby wyglądać w badaniu społeczeństwa nawet w dużej mierze miejskiego, z zastosowaniem metod ilościowych. Nacisk położono na kwestię wielu kodów osób mówiących w odpowiednich kontekstach społecznych. Jeśli w typowej mowie śląskiej występują synonimiczne pary leksykalne (tutaj śląski germanizm lub polonizm ogólnopolski), to izoglosa jako centralny instrument różnic terytorialnych staje się bezwartościowa. Nie chodzi już o to, gdzie używany jest jeden z nich, a gdzie drugi, ale z jaką częstotliwością oba elementy takich par są stosowane w różnych miejscach kolekcji materiałów. Takie różnice w częstości użycia można następnie nanieść na poszczególne zjawiska, a większe podziały terytorialne językowych powinowactw strukturalnych wyabstrahować z map indywidualnych, które zastępują obraz tradycyjnych dialektów.
Traditional dialectology is developing more and more into historical dialectology, not only in Poland, for the reason that in many parts of the country vernaculars are disappearing more and more. Traditional dialectology describes the situation from several decades ago. Today’s speakers of vernaculars are very frequently “multi-codal”: they are also fluent in the general language. This means that, on the one hand, the usage of vernaculars and general language depends on social criteria, including situational factors, and on the other hand that spoken vernacular, if it persists at all, changes under the influence of the general language: usually, vernacular and general language are mixed, which is also influenced by social conditions. Younger representatives of Polish dialectology today express the view that (contemporary) dialectology functions de facto as a sub-discipline of sociolinguistics.The study argues that dialectology, which in its earlier phase was concerned with the search for ancient tribes or historical principalities, must partly move away from its old focus on vernaculars in the village, similarly to how the much younger sociolinguistics has moved away from its original focus on the linguistic behaviour of social classes. What unites both disciplines is that they study variations “within a language”, with sociolinguistics foregrounding social conditioning and dialectology territorial conditioning. If the current linguistic situation in modern, dynamic societies is to be captured, then one cannot do without the other. Since the methods and theories in sociolinguistics have developed enormously over recent decades, dialectology can profit more from sociolinguistics than vice versa.Using the vitality of German loan words in the current regiolect of Silesian as an example, quantitative procedures are used to show how such a dialectology could look, even in a largely urban and therefore dynamic society. The focus is on speakers’ multicodality in different social contexts. If, for example, synonymous lexical pairs exist in typical Silesian speech (here a Silesian Germanism and a general Polish “Polishism”), the isogloss becomes worthless as a central instrument for territorial distinction. The question is no longer where people say “a” or “b”, but with which frequency each element of such pairs is used in various positions in the material collected. Such differences in the frequency of usage can then be mapped for individual phenomena and larger territorial divisions of linguistic structural affinities can be abstracted from the individual maps, taking the place of conventional dialects.
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2022, 29, 1; 1-28
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 115

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies