- Tytuł:
-
Wybrane parametry hydrauliczne w obrębie wydm żwirowych języko-kształtnych znalezionych w ujściowym odcinku rzeki Raby
Some hydraulics parameters within fine gravel linguoid dunes found on the estuary section of the Raba river - Autorzy:
-
Slowik-Opoka, E.
Radecki-Pawlik, A. - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/62598.pdf
- Data publikacji:
- 2006
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
- Tematy:
-
rzeki
rzeka Raba
formy denne
sklad granulometryczny
wydmy zwirowe
parametry hydrauliczne
naprezenia styczne
przeplyw wody
predkosc przeplywu - Opis:
-
W ciekach naturalnych, w określonych warunkach hydraulicznych
na dnie rzeki o budowie piaszczystej oraz piaszczysto-żwirowej
mogą powstawać zgrupowania form dennych. W zależności od tworzącego
je przepływu mogą być formami dwu- lub trójwymiarowymi o prostej,
jak również o zakrzywionej linii szczytu (wydmy: barchanoidalne,
sinusoidalne, półksiężycowe, języko-kształtne lub łańcuchowe). Formy
na dnie rzek mogą występować zarówno pojedynczo (np. wydmy odizolowane),
jednak najczęściej spotykane są w postaci całych zgrupowań,
które mogą być ułożone równolegle, jak również prostopadle do linii
nurtu. Zdarza się również, że są rozmieszczone „po ukosie” zarówno
wzdłuż koryta, jak i na całej jego szerokości.
Tematyka występowania form dennych była i jest nadal przedmiotem
badań naukowców zarówno w kraju, jak i za granicą. Większość
prac ujmuje problematykę piaszczystych form dennych w postaci
zmarszczek oraz wydm kształtujących dno rzek nizinnych [np. praca
Dąbkowskiego 1989] oraz formacji dennych znalezionych w morskiej
strefie brzegowej [Pruszak 1998]. Zaznacza się jednak niedosyt opracowań
obejmujących wyniki badań terenowych utworów dennych w postaci
wydm żwirowych, a więc zbudowanych z materiału o średnicy d50 > 2 mm.
Najnowsze doniesienia mówiące o tego typu formach dennych to prace
Carlinga i in. [2000, 2005] oraz Radeckiego-Pawlika [2002]. Niniejszy
artykuł przedstawia wyniki badań wydm żwirowych o zakrzywionej
linii szczytu znalezionych na odcinku rzeki Raby, powyżej ujścia do
Wisły. Badania terenowe wykonano w ramach grantu 2PO6S07528. Analiza uzyskanych wyników pozwoliła autorom niniejszej pracy
uzyskać informacje na temat tego, przy zachowaniu jakich warunków
hydraulicznych na piaszczysto-żwirowym dnie rzeki mogą powstawać
formy denne w postaci wydm żwirowych, a tym samym poszerzyć dotychczasową
wiedzę na temat powstawania żwirowych form dennych.
Wysunięte na jej podstawie wnioski mogą zostać wykorzystane przez
naukowców oraz w praktyce inżynierskiej.
In natural rivers, bed forms built of sandy and gravel-sandy fractions may be formed on the river bed at some determined hydraulic conditions. Depending on the type of the flow they can be two- or three-dimensional forms (2D, 3D) and they can have straight or curved crestlines (dunes: barkanous, sinusous, lunate, linguoid or catenary). Any bed form can exist individually (for example isolated dunes), but mostly they occur as accumulated single forms. These forms are placed parallel or transverse to the flow. Moreover, they can be arrangement across the flow. The subject the bed forms arising was involving and still is many scientists from abroad and from Poland and the main topic of investigations. Most of the paper covers the issue of sandy bed forms (in the form of ripples and dunes) which one shaping bottom of the lowland rivers [Młynarczyk (1998), Dąbkowski (1989)] and bed forms which observed on the submarine bottom [Pruszak 1998]. So far, there have been only a few publication in the world concerning existing sandy-gravel and typical gravel dunes [Carling at al. 2000, 2005]. This paper presents results of the hydraulic parameters calculations above gravel curved crestline dunes along the estuary part of the Raba River. The field investigations were conducted thanks to the project 2P06S07528 of KBN. The analysis of the obtained results enabled Authors to get informations about how gravel-sandy bed forms are built and are formed in the river at certain determined hydraulic conditions. The results might be use in practice both by scientists and engineers. - Źródło:
-
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2006, 4/2
1732-5587 - Pojawia się w:
- Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł