Temat: war planning - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: W obliczu nowych granic – ślad dyskusji nad operacyjną użytecznością niemieckiej sieci kolejowej na Pomorzu w latach 1926–1928
Autorzy:: Jędrysiak, Jacek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2184995.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Historyczny
Tematy:: Reichswehr
Reichsbahn
war planning
Pomerania
Opis:: The aim of this study is to discuss the contents of a handful of brief documents from 1926 and 1927 found in Bundesarchiv Abteilung Militärarchiv in Freiburg im Breisgau. They depict the interest shown by Reichswehr in improving the transport capacity of certain railroad routes in Pomerania. This process was directly related to the new boundary delimitation between Poland and Germany. Moreover, these documents are certainly a trace of concept studies on conducting military operations in this area. Therefore, starting from discussions of the influence of new borders on German railway network in the strategic dimension, I would like to present several broader conclusions regarding German war planning in the east before 1933.
Źródło:: Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka; 2022, 77, 3; 73-106
0037-7511
2658-2082
Pojawia się w:: Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Nützliche Bundesgenossen für die deutsche Heeresleitung? Bogdan Graf von Hutten-Czapskis Denkschrift von 1892 über die Lage in Russisch-Polen im Kontext ihrer Entstehung
Użyteczni sojusznicy dla dowództwa armii niemieckiej? Memorandum Bogdana Grafa von Hutten-Czapskiego z 1892 r. o sytuacji w zaborze rosyjskim w kontekście jego powstania
Useful allies for the German Army Command? Bogdan Graf von Hutten-Czapski’s Memorandum from 1892 concerning the Situation in the Russian Partition in the Context of its Creation
Autorzy:: Grawe, Lukas
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/22784994.pdf
Data publikacji:: 2023-12-21
Wydawca:: Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:: Russisch-Polen
preußischer Generalstab
Erkundungsreise
Kriegsplanung
Deutsches Reich
Russian partition
Prussian General Staff
reconnaissance mission
war planning
German Empire
zabór rosyjski
pruski Sztab Generalny
rekonesans
planowanie wojenne
Cesarstwo Niemieckie
Opis:: Hutten-Czapskis Denkschrift über die Zustände in Russisch-Polen nährte in den Führungszirkeln des Deutschen Kaiserreichs die Hoffnungen, die polnische Bevölkerung werde sich im Falle eines deutsch-russischen Krieges auf die deutsche Seite stellen und so den Vormarsch deutscher Truppen erheblich begünstigen. Das Anliegen des deutsch-polnischen Adeligen, einen Ausgleich zwischen Deutschen und Polen zu initiieren, lag zwar nach wie vor in weiter Ferne, doch schien ein deutsches Entgegenkommen Anfang der 1890er-Jahre durchaus möglich zu sein. Dieser „Frühling” in den deutsch-polnischen Beziehungen war indes nur von kurzer Dauer. Sichtbar wird zudem, welch großes Interesse die deutsche Heerführung um den preußischen Generalstabschef Alfred von Schlieffen den innerpolnischen Auseinandersetzungen entgegenbrachte. Hutten-Czapski schilderte die harten Depolonisierungsmaßnahmen der zarischen Verwaltung ungeschminkt und zeigte so das Konfliktpotenzial im Land östlich der Weichsel auf, das sich das Deutsche Reich zunutze machen konnte. Schlieffen zeigte sich derart beeindruckt, dass er Hutten-Czapski weitere Fragenkataloge zukommen ließ, um die Stimmung in Russisch-Polen evaluieren zu können.
Bogdan Graf von Hutten-Czapski’s memorandum regarding the conditions in the Russian partition fuelled hopes in the leadership circles of the German Empire that the Polish population would side with Germany in the event of war with Russia, and thus significantly facilitate the entry of German troops. The PolishGerman nobleman was far from initiating an agreement between the Germans and the Poles, but the possibility of German concessions seemed quite likely in the early 1890s. This „thaw” in Polish-German relations, however, was short-lived. It is also visible how much the German command, centered around the Prussian Chief of the General Staff, Alfred von Schlieffen, was interested in intra-Polish disputes. Hutten-Czapski bluntly described the harsh depolonization measures of the tsarist administration and thus showed the potential for conflict east of the Vistula, which the German Reich could have exploited. Schlieffen was so impressed that he sent Hutten-Czapski further questionnaires to assess the mood in the Russian partition.
Memorandum Bogdana Grafa von Hutten-Czapskiego w sprawie sytuacji w zaborze rosyjskim podsyciło w kręgach decyzyjnych Cesarstwa Niemieckiego nadzieje na to, że ludność polska stanie po stronie niemieckiej w przypadku wojny z Rosją, a tym samym znacznie ułatwi wkroczenie wojsk niemieckich. Polsko- -niemiecki szlachcic był daleki od propozycji zainicjowania porozumienia między Niemcami a Polakami, ale możliwość niemieckich ustępstw wydawała się całkiem prawdopodobna na początku lat dziewięćdziesiątych XIX w. Ta „odwilż” w stosunkach polsko-niemieckich była jednak krótkotrwała. Widać również, jak bardzo niemieckie dowództwo, skupione wokół pruskiego szefa sztabu generalnego Alfreda von Schlieffena, interesowało się wewnątrzpolskimi sporami. Hutten-Czapski bez ogródek opisał surowe środki depolonizacyjne carskiej administracji i tym samym pokazał potencjał konfliktu w kraju na wschód od Wisły, który Rzesza Niemiecka mogła wykorzystać. Schlieffen był pod takim wrażeniem, że wysłał Hutten-Czapskiemu kolejne kwestionariusze w celu oceny nastrojów w zaborze rosyjskim.
Źródło:: Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV(LXXV), 3(285); 186-231
1640-6281
Pojawia się w:: Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Studia operacyjne w Wojsku Polskim w latach 1921–1939. Stan badań
The Current State of Research regarding Operational Studies in the Polish Army between 1921–1939
Operative Studien in der polnischen Armee 1921–1939. Forschungsstand
Autorzy:: Koreś, Daniel
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/23202709.pdf
Data publikacji:: 2023-12-27
Wydawca:: Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:: studia operacyjne
planowanie wojenne
Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych
Sztab Główny
operational studies
war planning
General Inspectorate of the
Armed Forces
General Staf
Operative Studien
Kriegsplanung
Generalinspektion der
Streitkräfte
Hauptstab
Opis:: Problematyka studiów operacyjnych, czy też planowania wojennego, w okresie II Rzeczypospolitej budzi ograniczone zainteresowanie badawcze praktycznie od momentu zakończenia klęską kampanii polskiej 1939 r. Autor postanowił przeanalizować dotychczasowy dorobek historiografii polskiej – nie ograniczając się przy tym tylko do literatury powstałej po 1989 r. – na ten temat, a przy okazji wskazać na luki badawcze, które oczekują na wypełnienie. Artykuł jest więc syntetycznym opracowaniem całego problemu planowania wojennego w latach 1921–1939 i zarazem tekstem z zakresu historii historiografii. Obraz, jaki wyłania się z wyżej zarysowanego stanu badań nad polskim planowaniem operacyjnym, nie pozostawia złudzeń: zagadnienie to ciągle posiada dużo luk badawczych. Wpływ na to mają braki w archiwaliach, które można jednak w pewnym stopniu uzupełnić poprzez kwerendę w innych zespołach akt w Centralnym Archiwum Wojskowym Wojskowego Biura Historycznego. Nie mniejszym problemem jest rozproszenie zasobu archiwalnego, którego spora część znajduje się w Moskwie i w Londynie. W obecnej sytuacji politycznej korzystanie z moskiewskiego archiwum jest niemożliwe i co gorsza trudno jest nawet oszacować, jak długo ta sytuacja będzie miała miejsce.
The issue of operational studies, or war planning, during the Second Polish Republic has aroused limited research interest since the end of the Polish campaign of 1939 that ended with defeat. This paper analyses the current achievements of Polish historiography regarding this topic – not limiting itself only to the literature created after 1989 – whilst also highlighting gaps in the research that need filling. The article presents, on the one hand, a synthetic study of the entire problem of war planning between 1921–1939 and, on the other a text in the field of historiography. The picture that emerges from the above-mentioned state of research concerning Polish operational planning leaves no doubt that this subject still has many research deficiencies. This is due to gaps in the archives, which can, however, be supplemented to some extent by other records held in the Central Military Archives of the Military Historical Office (Wojskowe Biuro Historyczne). Another problem concerns the dispersion of the archival resources, a large part of which are located in Moscow and London. Due to the current political climate, it is impossible to use the Moscow archive and, regrettably, it is difficult to estimate how long this situation will last.
Das Thema der operativen Studien bzw. der Kriegsplanung in Zeiten der Zweiten Polnischen Republik hat praktisch seit der Niederlage des polnischen Feldzugs von 1939 nur ein begrenztes Forschungsinteresse geweckt. Der Autor hat sich entschlossen, die bisherigen Ergebnisse der polnischen Historiographie (unter Berücksichtigung der auch nach 1989 erschienen Literatur) zu diesem Thema zu analysieren und gleichzeitig Forschungslücken aufzuzeigen, die es zu schließen gilt. Der Aufsatz ist somit einerseits eine synthetische Studie über die gesamte Problematik der Kriegsplanung in den Jahren 1921–1939 und gleichzeitig ein Text zur Geschichte der Historiographie. Das Bild, das sich aus dem oben skizzierten Stand der Forschung zur polnischen Operationsplanung ergibt, lässt keine Illusionen zu: dieses Thema weist noch viele Forschungslücken auf. Dazu tragen auch die Defizite in den Archiven bei, die jedoch bis zu einem gewissen Grad durch Abfragen in anderen Aktenbeständen des Zentralen Militärarchivs des Militärhistorischen Büro (Wojskowe Biuro Historyczne) geschlossen werden können. Nicht minder problematisch ist die Streuung der Archivbestände, von denen sich ein großer Teil in Moskau und London befindet. In der gegenwärtigen politischen Situation ist die Nutzung des Moskauer Archivs unmöglich. Die Ungewissheit über die Dauer dieses Zustands ist allerdings um Einiges prekärer.
Źródło:: Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV (LXXV), 4(286); 97-122
1640-6281
Pojawia się w:: Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Przypadek miasta „pomiędzy”: architektura i urbanistyka Opola w pierwszych latach powojennych
The case of a city „in-between”: architecture and urban planning during first post-war year
Autorzy:: Szczepańska, Barbara
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2011050.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Ośrodek Badawczy Facta Ficta
Tematy:: architecture
urban planning
Opole
post-war history of Poland
Recovered Territories
Silesia
identity
urban history
Opis:: The end of the Second World War and subsequent change of European borders were important demarcation lines in the history of many cities. That was also the case of Opole – a city that had been a part of Germany until 1945, became incorporated into Poland, co-creating so-called „Recovered Territories”. New Polish authorities had to rebuilt the city destroyed by war’s aftermath, discover and understand it, as well as create new narratives about Opole as an indigenously Polish city, brought back to its „Motherland” after Second World War. The city’s post-war identity was to be based on changed interpretations of preexisting heritage (such as architecture) as well as certain events in Opole’s post-war history. The aim of those actions was to create a brand new identity, alligned with the politics and propaganda of that period, and to foster the proccess of acclimating new inhabitants with the city. The issues relating to Opole’s post-war architectural and urban development have not yet been researched by art and architecture historians. The aim of the chapter called The case of a city „in-between”: architecture and urban planning during first postwar years is to fill this gap by presenting on a group of examples the issue of Opole’s development in the first five years after the end of Second World War (1945-1950) as a byproduct of tensions and tractions occuring between antagonistic pursuits, ideas and attitudes. Among those aformentioned binaries, which affected the city’s image and development, are: Wrocław and Katowice; Lower and Upper Silesia; big and small city; Polishness and Germanness; interruption and continuation; negation and acceptance. Tensions rising between those oppositions, which can be seen in Opole’s post-war history, turned Opole into a curious case of a city „in-between”.
Źródło:: Facta Ficta. Journal of Theory, Narrative & Media; 2021, 7, 1; 111-130
2719-8278
Pojawia się w:: Facta Ficta. Journal of Theory, Narrative & Media
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Planowanie operacyjne NORTHAG w okresie zimnej wojny
The Operational Planning of NORTHAG during the Cold War
Die NORTHAG-Operationsplanung im Kalten Krieg
Autorzy:: Jeschonnek, Friedrich K.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/22774678.pdf
Data publikacji:: 2023-12-21
Wydawca:: Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:: wojny lądowe
NORTHAG
planowanie obronne
obraz wojny
zimna wojna
land wars
defence planning
cold war
Northern Army Group
war picture
Landkriegführung
Verteidigungsplanung
Kalter Krieg
Kriegsbild
Opis:: Północna Grupa Armii (NORTHAG) była w przypadku wybuchu wojny odpowiedzialna za odpieranie ataków wojsk Układu Warszawskiego (UW) w rejonie granicy na Nizinie Północnoniemieckiej. Planowanie zakładało walkę ruchową w dwóch bitwach: w pierwszej bitwie ważne było, aby cztery korpusy z Holandii, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Belgii skutecznie broniły się manerwowo przed konwencjonalnym i zmasowanym atakiem pierwszego rzutu operacyjnego wojsk UW. W drugiej bitwie NORTHAG miał wykorzystać swoje rezerwy do zniszczenia przełamanych sił przeciwnika za pomocą kontrataków. Siły powietrzne NATO z 2 Floty Lotnictwa Taktycznego (2nd Tactical Air Fleet, 2 ATAF) miały działać jednocześnie na terytorium nieprzyjaciela jako głębokie wsparcie powietrzne (Air Interdiction) przeciwko drugiemu rzutowi operacyjnemu i strategicznemu przeciwnika. Przy skutecznym prowadzeniu walki konwencjonalne siły i środki miały być wykorzystywane tak długo, jak to możliwe, aby uniknąć eskalacji nuklearnej. Dzięki dalekowzrocznemu i skoordynowanemu planowaniu operacyjnemu (General Defence Plans, GDP) w czasie pokoju, w które zaangażowane były wszystkie szczeble, możliwe było wiarygodne odstraszanie przeciwnika, co przyczyniało się do zapobiegania wojnie. Wnioski wyciągnięte z planowania NORTHAG podczas zimnej wojny są warte uwagi w kontekście przyszłego planowania obronnego NATO w Europie Wschodniej.
In the event of the outbreak of war, the Northern Army Group (NORTHAG) was to defend the border areas on the North German Plain against attacks by Warsaw Pact (Układ Warszawski, UW) troops. The planning for which assumed a two-stage battle: the first required the four corps from the Netherlands, Germany, Great Britain and Belgium to effectively defend themselves against the presumed massive, conventional first wave attack by UW forces. The second stage involved NORTHAG using its reserves to counterattack and destroy the fragmented enemy units. NATO air forces from the 2nd Tactical Air Fleet (2 ATAF) were to operate simultaneously in enemy territory to provide deep air support (Air Interdiction) against the enemy’s second-line operational and strategic echelons. If the conflict was to be conducted effectively, conventional forces and means were to be used for as long as possible to avoid nuclear escalation. Thanks to far-sighted and coordinated operational planning (General Defense Plans, GDP) at all levels during peacetime, it was possible to reliably deter the enemy, which contributed to the prevention of war. The lessons learned from NORTHAG planning during the Cold War are worthy of attention with regards to future NATO defense planning in Eastern Europe.
Die Heeresgruppe NORD (NORTHAG) war verantwortlich, im Kriegsfalle Angriffe der Truppen des Warschauer Paktes grenznah in der norddeutschen Tiefebene abzuwehren. Hierzu wurde ein bewegliches Gefecht in zwei Schlachten geplant: In der Ersten Schlacht kam es für die vier Korps aus den Niederlanden, Deutschland, Großbritannien und Belgien darauf an, gegen die Erste Operative Staffel erfolgreich konventionell und beweglich zu verteidigen. In der Zweiten Schlacht setzte die NORTHAG ihre verschiedenen Reserven ein, um durchgebrochene Kräfte mit Gegenschlägen zu vernichten. Die NATO-Luftwaffen der 2. Taktischen Luftflotte (2nd Tactical Air Fleet, 2. ATAF) wirkten zugleich in der gegnerischen Tiefe gegen die 2. Operative und Strategische Staffeln durch Abriegelung aus der Luft (Air Interdiction). Mit einer erfolgreichen Gefechtsführung sollte so lange wie möglich mit konventionellen Kräften und Mitteln gekämpft werden, um eine nukleare Eskalation zu vermeiden. Durch vorausschauende und abgestimmte Einsatzplanungen (General Defence Plans, GDP) zu Friedenszeiten, in die alle Ebenen eingebunden waren, konnte eine glaubhafte Abschreckung erreicht und zur Kriegsverhinderung beigetragen werden. Die Erkenntnisse aus den Planungen der NORTHAG während des Kalten Krieges sind es wert, als Erfahrungen bei der zukünftigen NATO-Verteidigungsplanung in Osteuropa berücksichtigt zu werden.
Źródło:: Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV(LXXV), 3(285); 127-155
1640-6281
Pojawia się w:: Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Zabójstwo miasta, zabójstwo przestrzeni. Manipulacje urbanistyczną tkanką miejską Sarajewa jako pochodna przemian politycznych
Murder of the city, murder of space. Manipulation of urban tissue of Sarajevo as a consequence of political transformations
Autorzy:: Szyszko, D.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/218036.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:: Bośnia
Hercegowina
Sarajewo
architektura
urbanistyka
podział etniczny
zniszczenia wojenne
Bosnia
Herzegovina
Sarajevo
architecture
urban planning
ethnic division
war ravages
Opis:: Przemiany polityczne powodują ważne konsekwencje przestrzenne, architektoniczne i infrastrukturalne w obrębie struktury miejskiej. Uwypuklenie różnic ideologicznych pomiędzy skłóconymi grupami społecznymi może prowadzić do roszczeń terytorialnych, polaryzacji i odosobnienia, które stają się źródłem kolejnych napięć pomiędzy mieszkańcami. Projektowanie środowiska miejskiego jest wówczas często traktowane jako środek do symbolicznego zdobycia władzy nad inną grupą; na porządku dziennym są próby wpływania na praktyki społeczne poprzez tworzenie dosłownych i umownych rozgraniczeń. W niniejszym artykule podjęto próbę diagnozy podstawowych mechanizmów bezpośrednio oddziałujących na aktualne uformowanie urbanistyczne i architektoniczne Sarajewa, stolicy Bośni i Hercegowiny, dotkniętej podziałami narodowo-etnicznymi i religijnymi oraz naznaczonej piętnem niedawnej wojny.
Political transformations result in serious spatial, architectonic and infrastructural consequences within the urban structure. Emphasising ideological differences between opposing social groups can lead to territorial claims, polarisation and isolation, which can become a springboard for subsequent tension among inhabitants. Designing urban environment is then frequently treated as a means for symbolically gaining power over another group; attempts at influencing social practices by creating literal and figurative boundaries are then the order of the day. This article tries to diagnose fundamental mechanisms directly influencing current urban and architectonic form of Sarajevo, the capital of Bosnia and Herzegovina, suffering from national-ethnic and religious divisions and carrying the stigma of the recent war.
Źródło:: Wiadomości Konserwatorskie; 2013, 35; 79-86
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:: Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Plany powstania powszechnego i operacji "Burza" na Lubelszczyźnie, 1943-1944
Autorzy:: Kister, Anna G.
Powiązania:: Przegląd Historyczno-Wojskowy 2003, nr 3, s. 141-150
Data publikacji:: 2003
Tematy:: Okręg Lublin (Armia Krajowa)
Armia Krajowa. Okręg Lublin. Komenda Okręgu Lublin. Oddział III Komendy Okręgu Lublin planowanie
War
Underground movement
Guerilla war
Burza (operacja wojenna; 1944) Lublin (okręg)
Burza (plan) 1943-1944 r.
Planning (mil.)
War-time operations
II wojna światowa (1939-1945)
Konspiracja
Dostawca treści:: Bibliografia CBW

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Rozwój przestrzenny miasta Chełma w okresie międzywojennym – historia powstania „Nowego Miasta”
The Spatial Development of Chełm in the Inter-war Period − the History of the Establishment of „New Town”
Autorzy:: Litwin, Barbara
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1945483.pdf
Data publikacji:: 2007
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Chełm
dzielnica „Nowe Miasto”
architektura i urbanistyka
XX-lecie międzywojenne
“New Town” housing estate
architecture and urban planning
twenty years in the inter-war period
Opis:: After the First World War Chełm was an abandoned and destroyed town. It had gone through similar vicissitudes as many towns and small towns of the former Russian partition. In the inter-war period Chełm was the seat of local administration and a housing estate with a new urban structure was built there, the facts that considerably affected the economic development of the town in the inter-war period. In the years of 1928-1939 a big investment was carried out in Chełm, the urban plan called “New Town”. This paper discusses the history and construction of the railway housing estate in Chełm, the largest investment of the inter-war period in eastern Poland. Today it has been written in the register of monuments as an interest architectonic urban planning. The backdrop has been outlined mainly on the basis of press articles. They show how local communities from Chełm and its authorities was committed during the construction. The historical part of the paper shows the rank and grand scale of the new initiative. The conception and plan of urban planning are presented on the basis of the design of the “Head Office” of 1926 whose authors were the architects Adam Kuncewicz and Adam Paprocki. The blueprint of the construction is a starting point for the analysis and evaluation of architectonic and urban planning values. The paper includes also the third architect Henryk Gay who designed the main building for administration. The text of the paper outlines the character of urban planning and describes particular types of buildings, draws the attributes of national style, and in particular marks the presuppositions of manor style. It is an attempt to explain the idea of the town-garden in Polish urban planning and to transplant it onto eastern territories. The urban and architectonic design that was carried out in Chełm is an interesting example of the national style (manor style) in its approach to towns-gardens.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2007, 55, 4; 51-90
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Zmiany w strukturze gospodarczej Niemiec hitlerowskich w latach 30. XX w.
Changes in the economic structure of Nazi Germany in the 1930s
Autorzy:: Klimiuk, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2050133.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:: Niemcy hitlerowskie
gospodarka wojenna
produkcja zbrojeniowa
Plan Czteroletni
zwalczanie bezrobocia
polityka samowystarczalności
autarkia
planowanie
Nazi Germany
war economy
arms production
Four-Year Plan
combating unemployment
self-sufficiency policy
autarky
planning
Opis:: Autor artykułu analizuje zmiany w strukturze instytucjonalnej oraz funkcjonalnej gospodarki, jakie nastąpiły w Niemczech hitlerowskich w latach 30. XX w. Ich celem było m.in. wzmocnienie roli państwa w życiu gospodarczym bez demontowania podstaw gospodarki kapitalistycznej, w tym własności prywatnej. Rola rynku jako regulatora procesów gospodarczych została znacznie ograniczona, ale nie zlikwidowana. Hitler otrzymał pełnomocnictwo do całkowitej przebudowy gospodarki Niemiec, która miała charakter kierowanej, czyli w praktyce państwo stosowało szeroki interwencjonizm obejmujący centralizm, planowanie i kontrolę państwową. W ramach faszystowskiego korporacjonizmu reglamentowano produkcję poszczególnych towarów oraz ograniczono działanie rynku. W październiku 1936 r. państwo hitlerowskie rozciągnęło interwencjonizm na wszystkie dziedziny gospodarki przez proklamowanie II Planu Czteroletniego oraz mianowanie nowego Komisarza do spraw Cen, którego zadaniem była już nie kontrola cen lecz ich wyznaczanie połączone z prawem „użycia wszystkich potrzebnych środków dla zabezpieczenia sprawiedliwych cen”. Głównym celem II Planu Czteroletniego było wyposażenie niemieckich sił zbrojnych w broń oraz przygotowanie Niemiec pod względem gospodarczym do prowadzenia wojny. W przygotowaniach gospodarki niemieckiej do wojny po ogłoszeniu II Planu Czteroletniego wyróżnia się jeszcze dwa podokresy. Pierwszy trwał do 1938 r., a głównym celem gospodarki było dążenie do samowystarczalności, jednak bez zmiany profilów produkcyjnych. Drugi okres rozpoczął się w 1938 r., kiedy gospodarka niemiecka weszła w stadium bezpośrednich przygotowań wojennych. Bezwzględny priorytet uzyskała wtedy produkcja na potrzeby wojenne.
The article analyzes the changes in the institutional and functional structure of the economy that took place in Nazi Germany in the 1930s. strengthening the role of the state in economic life without, however, dismantling the foundations of the capitalist economy, including private property. The role of the market as a regulator of economic processes has been significantly reduced, but not eliminated. Hitler was given a power of attorney to completely rebuild the economy of Germany, which was in the nature of a managed economy, that is, in practice, the state applied interventionism, including centralism, planning and state control. As part of fascist corporatism, the production of individual goods was rationed and the operation of the market was limited. In October 1936, the Nazi state extended interventionism to all areas of the economy by proclaiming the Second Four-Year Plan and by appointing a new “Price Commissioner” whose task was no longer to control prices, but to set them together with the law of “using all necessary means to secure fair prices”. The main goal of the Second Four-Year Plan was to equip the German armed forces with weapons and to prepare Germany economically to wage war. Two more sub-periods are distinguished in the preparation of the German economy for the war following the announcement of the Second Four-Year Plan. The first one lasted until 1938, and the main goal of the economy was self-sufficiency, but without changing production profiles. The second period began in 1938, when the German economy entered the stage of direct war preparations. Production for war needs was then given absolute priority.
Źródło:: Społeczeństwo i Polityka; 2022, 1(70); 57-86
1733-8050
Pojawia się w:: Społeczeństwo i Polityka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Economic Mobilization in Germany prior to and during World War II
Mobilizacja gospodarcza Niemiec przed i w czasie II wojny światowej
Autorzy:: Klimiuk, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1835337.pdf
Data publikacji:: 2020-05-12
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Niemcy
gospodarka wojenna
produkcja zbrojeniowa
mobilizacja ekonomiczna
system planowania
centralne zarządzanie
kontrola cen i kosztów
Plan Czteroletni
Germany
war economy
arms production
system of planning
central management
price regulation and costs
The Four Year Plan
Opis:: Konsekwencją strategii Blitzkriegu i jej początkowych sukcesów był brak nastawionego na określone cele centralnego planowania produkcji krajowej, który był cechą charakterystyczną pierwszych 6 lat rządów Hitlera. Stan ten utrzymał się w czasie wojny. Długotrwały system regulowania cen przez rząd i reglamentacji rozszerzono na większą ilość towarów, ale pod innymi aspektami system gospodarki wojennej niewiele odróżniał się od totalitarnej „gospodarki pokojowej”. Planowanie, jak i wykonanie założeń nie nadążało za wymogami zakrojonej na wielką skalę wojny napastniczej, jaką prowadzono. Strategia wojenna Hitlera wymagała dokładanego planowania produkcji i zamówień na podstawie priorytetów obejmujących całą gospodarkę i wykorzystujących tak nagłaśniane niemieckie talenty organizacyjne. W praktyce nie powstała lista priorytetów ani agencja planowania posiadająca odpowiednio szeroki zakres uprawnień. W zamian wiele ośrodków („Bedarfstrager”) rywalizowało ze sobą o wykorzystanie surowców oraz mocy wytwórczych. Jak się okazało, Wehrmacht i zaopatrujące go działy przemysłu były tak przekonane o swych priorytetach, że problemy podaży wydawało się, że są rozwiązywane w sposób automatyczny. Reprezentanci Wehrmachtu wręczali zamówienia pracującym na rzecz armii wykonawcom, którzy z kolei żądali – i szybko otrzymywali – stal, ropę, węgiel, chemikalia itd. (zwykle w ilościach przekraczających zapotrzebowanie). Tym samym wiele surowców tracono na produkcję niepotrzebnych towarów, a następnie brakowało ich na bardziej istotne cele. Niedostatek i obfitość współistniały ze sobą. Błędem byłoby wnioskować z pomyłek i niedociągnięć planowania, że porażkę Niemiec w drugiej wojnie światowej można wyjaśnić szeregiem niewykorzystanych możliwości. Ani planowanie produkcji, ani mobilizacja na czas wszystkich potencjalnych rezerw nie uratowałyby Niemiec przed ostateczną katastrofą. Cokolwiek zrobiłyby Niemcy, wojnę wygrałaby strona dysponująca większymi zdolnościami produkcji samolotów, czołgów, okrętów wojennych. Tym samym od początku działań wojennych Niemcy nie miały szans powodzenia. Nie było tajemnicą, że Wielka Brytania, Rosja i USA mogły razem wyprodukować trzykrotnie więcej dowolnych artykułów militarnych niż Państwa Osi. Tylko niewiarygodny brak ekonomicznego zdrowego rozsądku i zasługująca na karę arogancja mogły skłonić przywódców Trzeciej Rzeszy do wiary w możliwość zwycięstwa w tej agresywnej wojnie.
Źródło:: Roczniki Nauk Społecznych; 2007, 35, 3; 133-175
0137-4176
Pojawia się w:: Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Aspects of the Polish Staff of the Commander-in-Chief’s Relations with the British War Office: Planning for the Post-War Polish Army, 1943-1945
Relacje Sztabu Naczelnego Wodza z brytyjskim Ministerstwem Wojny w latach 1943-1945 w zakresie planowania rozbudowy powojennego Wojska Polskiego
Autorzy:: Latawski, Paul
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28328201.pdf
Data publikacji:: 2023-12-05
Wydawca:: Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
Tematy:: World War II
Staff of the Commander-in-Chief
Polish Armed Forces in the West
planning the development of the armed forces
II wojna światowa
Sztab Naczelnego Wodza
Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie
planowanie rozwoju sił zbrojnych
Opis:: This paper considers the creation of plans for the expansion and development of the Polish land forces in the post-World War II period, which were carried out between 1941 and 1944 at the General Staff of the Polish Armed Forces. The future development of the Polish Army included both the use of units under Allied operational command and the recruitment of several hundred thousand Poles either interned or imprisoned in France, Switzerland, Germany, Hungary and Romania. Finally, the so-called Plan ‘P’ anticipated the expansion of the ground forces to a level of more than 470,000 troops. The article also refers to the sceptical approach of the British authorities to the possibility of implementing the mentioned plan, until the final rejection of the Polish concept in the autumn of 1944. In addition, the article makes a brief comparison between the planned personnel development of the Polish Armed Forces in the West and the People’s Army of Poland (which consisted of 400,000 soldiers in 1945 and only 147,000 in 1947), pointing out that the personnel level of Plan ‘P’ would most probably be impossible to maintain in post-war conditions.
Niniejszy artykuł omawia kwestie opracowywania w latach 1941-1944 w Sztabie Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych planów rozbudowy i rozwoju wojsk lądowych w okresie po zakończeniu II wojny światowej. Przyszły rozwój Wojska Polskiego uwzględniał zarówno wykorzystanie jednostek znajdujących się pod operacyjnym dowództwem Aliantów, jak również wcielenie kilkuset tysięcy Polaków internowanych lub więzionych na terenie Francji, Szwajcarii, Niemiec, Węgier i Rumunii. Ostatecznie tzw. Plan „P” uwzględniał rozbudowę wojsk lądowych do poziomu ponad 470 tys. żołnierzy. W artykule poruszono także kwestię sceptycznego podejścia władz brytyjskich do możliwości realizacji ww. planu, aż do ostatecznego odrzucenia polskiej koncepcji jesienią 1944 roku. Dodatkowo w artykule dokonano pobieżnego porównania planowanego rozwoju osobowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie z ludowym Wojskiem Polskim (liczącego w 1945 roku 400 tys. żołnierzy, ale w 1947 roku już tylko 147 tys.), wskazując, że poziom sił Planu „P” byłby najprawdopodobniej nie do utrzymania w warunkach powojennych.
Źródło:: Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2023, 1, 19; 273-280
2354-0435
2719-8618
Pojawia się w:: Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki