Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "władza sądownicza" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 30
Tytuł:
100 lat definiowania polskiego modelu „separacji” władzy sądowniczej
100 years of defining the Polish model of “separation” of the judiciary – what we had, what we have and what we might want to have
Autorzy:
Jabłoński, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929721.pdf
Data publikacji:
2021-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Władza sądownicza
separacja
niezawisłość sędziowska
konstytucja
niezależność sądownictwa
podział władz
Judicial power
separation
judicial independence
constitution
independence
of the judiciary
separation of powers
Opis:
Przedmiotem opracowania jest analiza ponad stu letniej praktyki definiowania roli i pozycji ustrojowej sądów w Polsce. Weryfikacji poddane zostanie poszanowanie w praktyce sprawowania władzy nie tylko postanowień konstytucyjnych (lub wskazanie przyczyn i konsekwencji ich pominięcia), ale i inne regulacje, które towarzyszą kreowaniu i stosowania konkretnych rozwiązań prawnych w kontekście zagwarantowania niezależności sądownictwa. Jednocześnie uwzględniona została ocena przyjmowanych rozwiązań pod kątem respektowania standardów wypracowanych przez międzynarodowe organy ochrony wolności i praw jednostki i organy UE.
The subject of the study is an analysis of over a hundred years of practice defining the role and political position of courts in Poland. The verification will be subject to compliance in the practice of exercising power not only with constitutional provisions (or indicating the reasons and consequences of their omission), but also with other regulations that accompany the creation and application of specific legal solutions in the context of guaranteeing the independence of the judiciary. At the same time, the assessment of the adopted solutions in terms of respect for the standards developed by international bodies for the protection of individual freedoms and rights and EU bodies was taken into account.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 119-151
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Critical Study in Judicial Councils in the Baltic States - A Comparative Approach
Uwagi krytyczne o radach sądownictwa w państwach bałtyckich - analiza porównawcza
Autorzy:
Szwed, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1920825.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
judicial council
judicial power
the Baltic states
rada sądownictwa
władza sądownicza
państwa bałtyckie
Opis:
This study aims to discuss the organizational models of the judicial councils functioning in the three Baltic States - Estonia, Lithuania, and Latvia. The analysis takes into account the time and direct rationale for establishing the relevant bodies, their composition and the process of selecting the chairperson, the length and recurrence of the term of office, the number of judges in the council, and the competences of the councils. The overview of Estonian, Lithuanian, and Latvian legal solutions is intended to examine the legal basis of the Judicial Councils, their legal status, composition, and organization, and their competences in the light of the standards developed in Europe. The work was prepared based on a dogmatic-legal method, using elements of historical and comparative analysis.
Celem niniejszego opracowania jest omówienie modeli organizacyjnych rad sądownictwa funkcjonujących w trzech państwach bałtyckich -Estonii, Litwie i Łotwie. W analizie uwzględniono czas i bezpośrednie przesłanki utworzenia odpowiednich organów, ich skład osobowy i proces wyłaniania przewodniczącego, długość kadencji i jej powtarzalność, liczebność sędziów w składzie rady oraz przysługujące radom kompetencje. Zestawienie estońskich, litewskich i łotewskich rozwiązań ma służyć zbadaniu pozycji ustrojowej i podstaw prawnych rad sądownictwa, określeniu ich statusu prawnoustrojowego, składu i organizacji oraz przysługujących im kompetencji w świetle standardów wypracowanych w Europie. Praca została przygotowana w oparciu o metodę dogmatyczno-prawną, z wykorzystaniem elementów analizy historycznej i porównawczej.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 6 (58); 557-571
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Between independence and political subordination. A brief outline of the constitutional history of the judiciary in Poland in the years 1918–2018
Między niezawisłością a politycznym podporządkowaniem. Krótki zarys konstytucyjnej historii władzy sądowniczej w Polsce w latach 1918–2018
Autorzy:
Mojski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942139.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
judiciary
Polska
constitution
1918–2018
władza sądownicza
Polska
konstytucja
Opis:
On November 11, 2018, 100 years have passed since Poland regained its independence. This period, however, was not entirely the period of the peaceful development of a fully independent state, but a relatively short period of freedom (1918–1939) was interrupted by German occupation during World War II, and then by limited sovereignty and subjection to the Soviet Union in the years 1944–1989. It was not until 1989 that Poland entered again the path of political change that led to the democratization of social and political life and to the adoption in 1997 of the democratic Constitution that is still in force today. This difficult time is in line with the equally difficult history of the Polish judiciary, with the changing constitutional foundations of its organization and sometimes dramatic practice of its functioning. The aim of this study is to synthetically outline these issues, including the basic Polish constitutional norms of 1918– 2018 regarding the judiciary and a brief description of their impact on the functioning of Polish judicial authorities.
W dniu 11 listopada 2018 r. minęło 100 lat od odzyskania niepodległości przez Polskę. Okres ten nie należał jednak niestety w całości do czasu spokojnego rozwoju niepodległego państwa, ale po stosunkowo krótkim okresie wolności (1918–1939) wiązał się najpierw z niemiecką okupacją w czasie II wojny światowej, a następnie z ograniczoną suwerennością i podległością Związkowi Radzieckiemu w latach 1944–1989. Dopiero w 1989 roku Polska weszła ponownie na drogę przemian ustrojowych, które doprowadziły do demokratyzacji życia społecznego i politycznego i do przyjęcia w 1997 roku obowiązującej do dziś demokratycznej Konstytucji. W ten niełatwy czas wpisuje się równie trudna historia polskiego sądownictwa, ze zmieniającymi się konstytucyjnymi podstawami jego organizacji oraz dramatyczną niekiedy praktyką funkcjonowania. Celem tego opracowania jest syntetyczne zarysowanie tych zagadnień, z uwzględnieniem podstawowych polskich norm konstytucyjnych z lat 1918–2018 dotyczących sądownictwa i krótkim opisem ich wpływu na funkcjonowanie polskich organów sądowniczych.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 6 (46); 167-175
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy skarga nadzwyczajna do Sądu Nadzwyczajnego spełniła swoje cele?
Autorzy:
Domańska, Aldona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033351.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
prawa i wolności człowieka
władza sądownicza
skarga nadzwyczajna
Sąd Najwyższy
prawo do sądu
human rights and freedoms
judiciary
extraordinary complaint
Supreme Court
right to a court
Opis:
Skarga nadzwyczajna jest nowym instrumentem procesowym, który funkcjonuje w polskim systemie prawnym od 3 kwietnia 2018 r. Już na etapie dyskusji nad nowelizacją ustawy o Sądzie Najwyższym, w której znalazły się przepisy, także dotyczące skargi nadzwyczajnej, wywoływała ona skrajne emocje. Mimo dwóch lat funkcjonowania nie jest jednoznacznie oceniana ani przez przedstawicieli doktryny, ani praktyków. Publikacja poświęcona jest wyłącznie aspektom proceduralnym, problemom związanym z wniesieniem skargi. Autorka stara się odpowiedzieć na pytanie, czy z tego punktu widzenia skarga spełnia wskazaną jej funkcję. Słuszny wydaje się postulat, by ustawowo ograniczyć jej stosowanie do bardzo wąskiej kategorii spraw, w których orzeczenie naruszyło słuszne interesy jednostek, a ewentualna korekta orzeczenia nie doprowadzi do naruszenia praw innych osób. Konieczne wydaje się także doprecyzowanie przesłanek wniesienia skargi, które, jak zostało wykazane, mają charakter nieprecyzyjny, oceny.
An extraordinary appeal is a new procedural instrument that has been in operation in the Polish legal system since April 3, 2018. Already at the stage of discussions on the amendment to the Act on the Supreme Court, which also included provisions on the extraordinary appeal, it caused extreme emotions. Despite two years of operation, it is not unequivocally assessed by representatives of the doctrine or practitioners. The publication is devoted exclusively to procedural aspects, problems related to the lodging of a complaint. The author tries to answer the question whether, from this point of view, the complaint fulfills the indicated function. The postulate that its application should be statutorily limited to a very narrow category of cases in which the ruling violated the legitimate interests of individuals, and the possible correction of the ruling will not lead to violation of the rights of other people, seems right. It is necessary to specify the conditions for lodging a complaint, which has been shown to be imprecise and of assessment.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2020, 93; 103-116
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia prawa dla sędziów społecznych. Perspektywa Hegla i Fichtego
Philosophy of Right for Lay Judges. Hegel’s and Fichte’s Perspective
Autorzy:
Nowak, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2170520.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
participatory judiciary
lay judge
honorary judge
Hegel
Fichte
Radbruch
political transformation of society and public institutions
alienation of law and society
partycypacyjna władza sądownicza
sędzia społeczny
ławnik
sędzia honorowy
polityczna transformacja społeczeństwa i instytucji publicznych
alienacja prawa i społeczeństwa
Opis:
Po zarysowaniu kontekstu historycznego artykuł konstruuje normatywne uzasadnienie partycypacji obywateli w publicznym wymiarze sprawiedliwości na gruncie filozofii prawa Georga W.F. Hegla i Johanna G. Fichtego. Ich komplementarne filozofie prawa dają podstawy współczesnej filozofii prawa dla sędziów społecznych (in. ławników lub sędziów honorowych). Autorka dowodzi, że Heglowskie ujęcie ławnika jako podmiotu, który realizuje „prawo do samowiedzy” w sferze politycznej i prawnej i stanowi integralną część instytucji wymiaru sprawiedliwości ma większy i bardziej aktualny potencjał niż jego Fichteański odpowiednik. Sędziowie społeczni u Fichtego działają poza ramami prawa, na mocy obywatelskiej umowy o samopomocy prawnej na wypadek wyższej konieczności. Wszystkie dociekania i analizy, udokumentowane źródłami z uwagi na nowość problematyki, wiodą do następujących konkluzji: 1) działalność sędziów społecznych u Fichtego „unieważnia” prawo nieudolne, wadliwe lub niesprawiedliwe i w ten sposób antycypuje Formułę Radbrucha; 2) heglowscy ławnicy wpływają na realną transformację nowoczesnego, zatomizowanego społeczeństwa w społeczeństwo polites, transformują instytucje w ciała publiczne w mocnym sensie tego słowa; wreszcie przeciwdziałają alienacji społeczeństwa i prawa.
The article, following an outline of the historical context, designs a normative justification of citizens’ participation in the public administration of justice on the basis of the philosophy of right of Georg W.F. Hegel and Johann G. Fichte. Their complementary philosophies of right provide solid foundations for a modern philosophy of right for lay judges (also called honorary judges). It is further argued that Hegel’s concept of the honorary judge as a subject who realizes their right to political and legal self-awareness and is integral to the administration of justice has greater and more topical potential than its equivalent in Fichte’s writings. Fichtean honorary judges act outside the legal framework, by virtue of a civic contract on reciprocal judicial support in emergency. All inquiries, documented with sources, due to the novelty of the issue, lead to the following conclusions: 1) lay judges’ activism according to Fichte “invalidates” a wrongful, defective or unjust law. In this way Fichte anticipates Radbruch’s Formula; 2) Hegelian honorary judges have impact on the real transformation of modern, atomistic society of idiotes (individuals with private interests) into a society of polites (as in the ancient Greek politeia or Roman res publica), transform institutions into public bodies in the strong sense of this term; finally, they prevent the alienation of society and law.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 4(33); 52-69
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcje i zadania organów władzy ustawodawczej, sądowniczej i kontrolnej w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego RP
Autorzy:
Kitler, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/121560.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Wiedzy Obronnej
Tematy:
władza ustawodawcza
władza sądownicza
władza kontrolna
organy
zadania
bezpieczeństwo narodowe
Rzeczpospolita Polska
Zgromadzenie Narodowe
ochrona prawa
judiciary
control authority
organs
works
national security
Republic of Poland
National Assembly
protection of the law
Źródło:
Wiedza Obronna; 2011, 4; 28-48
0209-0031
2658-0829
Pojawia się w:
Wiedza Obronna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstytucyjne podstawy prawa do sądu (zasada ustawowej regulacji władzy sądowniczej)
Constitutional basis of the right to a fair trial (principle of statutory regulation of the judiciary)
Autorzy:
Bień-Kacała, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/941064.pdf
Data publikacji:
2016-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
prawo do sądu
ustawa
władza sądownicza
right to a fair trial
statute
judicial power
Opis:
W artykule podkreślono istotne i wielowymiarowe znaczenie zasady ustawowej regulacji władzy sądowniczej. Z jednej strony mamy do czynienia z ważnym elementem prawa do sądu. Zasada ta stanowi gwarancję niezależności sądownictwa oraz niezawisłości sędziów. Z drugiej strony łączy ona judykatywę z wolą Narodu formułowaną w drodze wyborów i odzwierciedlaną w organach skupiających przedstawicieli Narodu. Nie mniej jednak ostatnie wydarzenia i stan niepewności wokół Trybunału Konstytucyjnego wskazują, że ustawa regulująca pozycję organów władzy sądowniczej powinna odpowiadać pod względem materialnym i formalnym warunkom określonym w Konstytucji zatwierdzonej przez suwerena w referendum.
The article emphasizes the importance of multidimensional character of principle of statutory regulation of the judiciary. The principle is recognized as an important element of the right to a fair trial. It guarantees judicial independence. The principle bindful filling of the judiciary power with the will of the Nation. However recent political crisis connected with the Constitutional Court indicates that the statutes regulating the position of the judiciary should correspond with the substantive and formal constitutional requirements.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 3 (31); 15-29
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Military Courts as Bodies of Administration of Justice
Autorzy:
Dunaj, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618505.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
military courts
administration of justice
Constitution of Republic of Poland
judicial power
sądy wojskowe
wymiar sprawiedliwości
Konstytucja RP
władza sądownicza
Opis:
The article is devoted to position of military courts in Poland – in the light of Constitution of 1997 – as bodies of administration of justice. The author has identified the place of military courts in the system of judicial power. She has indicated they exercise justice in a similar way as the ordinary courts and administrative courts. Constitutional conditions governing the position of other courts also refer to military courts. It is guaranteed in particular the principle of independence of military courts and judges adjudicating in them. Hereafter the author explained the essence of the concept of administration of justice. Referring to the discussion on this topic the author recognized the objective and subjective aspect of administrative of justice may be found in the light of the Constitution of Republic of Poland. The author discussed the specifics of the administration of justice by military courts against this background.
Artykuł poświęcony jest pozycji ustrojowej sądów wojskowych w Polsce – na tle Konstytucji z 1997 roku – jako organów sprawujących wymiar sprawiedliwości. Autorka określiła miejsce sądów wojskowych w systemie władzy sądowniczej. Wskazała, że sprawują one wymiar sprawiedliwości na podobnej zasadzie jak sądy powszechne i sądy administracyjne. Odnoszą się do nich konstytucyjne uwarunkowania regulujące pozycję innych sądów. Zapewniona jest zwłaszcza zasada niezależności sądów wojskowych i niezawisłości orzekających w nich sędziów. W dalszej części opracowania została przybliżona istota pojęcia „wymiar sprawiedliwości”. Odnosząc się do dyskusji na ten temat, autorka uznała, że na tle Konstytucji RP można mówić o przedmiotowym i podmiotowym aspekcie wymiaru sprawiedliwości. Na tym tle omówiła też specyfikę sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez sądy wojskowe.  
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2015, 24, 4
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mitologia Czwartej władzy Stevena A. Spielberga
Autorzy:
Nieć, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231643.pdf
Data publikacji:
2023-03-29
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
czwarta władza
władza sądownicza
wolność słowa
mitologia polityczna
film polityczny
fourth estate
judiciary power
freedom of speech
political movie
political mythology
Opis:
Cel naukowy: Głównym celem artykułu jest ukazanie podstawowych idei politycznych zawartych w filmie S. Spielberga The Post. Ponadto celem szczegółowym jest prezentacja mitologicznego przesłania filmu i wyszczególnienie elementów ją tworzących. Kolejnym celem szczegółowym jest przedstawienie sposobów dotarcia z przekazem ideowym do masowego odbiorcy (thriller polityczny). Problem i metody badawcze: Jakie idee czwartej władzy są eksponowane w obrazie skierowanym do masowej publiczności w USA? Jakie są używane argumenty za tymi ideami? Kiedy nastąpiło osłabienie działania czwartej władzy w systemie amerykańskim i dlaczego? W analizie skorzystano z mitologicznej koncepcji R. Barthesa i przez niego opracowanej metody strukturalnej (analiza mitu). Proces wywodu: W rozważaniach wstępnych przedstawiono pojęcie czwartej władzy i mitu politycznego, następnie w korpusie artykułu omówiono przesłanie filmu, wskazano podstawowe problemy omawiane w filmie. Wyniki analizy naukowej: Spielberg w obrazie skierowanym do masowego odbiorcy przedstawił moment kształtowania się idei czwartej władzy, w sensie historycznym jest to wojna w Wietnamie, w sensie politycznym (Pentagon Papers) spór między wolnością słowa a bezpieczeństwem państwa. Czwarta władza jest ideą polityczną, której celem jest kontrola poczynań rządu i obrona domeny prasy, jej prawa do kształtowania opinii i wolność słowa. Wnioski, innowacje, rekomendacje: Wnioski z artykułu skierowane są do badaczy polityki, dziennikarzy i polityków. Artykuł pokazuje w jaki sposób następuje osłabienie funkcji kontrolnych władzy wykonawczej i ustawodawczej, a także diagnozuje w jaki sposób naprawić źle działający system polityczny. Ponadto wskazano nowe źródło dla analiz politycznych, masowy film. 
RESEARCH OBJECTIVE: The main aim of the article is the presentation of the basic political ideas contained in S. Spielberg’s movie The Post. Moreover, the specific aim is to present the mythological message of the film and to list the elements that construct it. Another specific goal is to present the ways to reach a mass audience with an ideological message (political thriller). THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Which ideas of the fourth power are exposed in the movie addressed to the mass audience in the US? What are the arguments supporting these ideas? When did the fourth estate in the American system weaken, and why? The analysis uses the mythological concept of R. Barthes and the structural method developed by him (myth analysis). THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The introductory considerations concern the concept of the fourth estate and political myth, then the core of the article discusses the message of the film and indicates the basic problems discussed. RESEARCH RESULTS: S. Spielberg, in the movie addressed to a mass audience, presented the moment of shaping the idea of the fourth estate, in the historical sense it is the war in Vietnam, in the political sense (Pentagon Papers) a conflict between freedom of speech and state security. The fourth power is a political idea, the aim of which is to control the actions of  an authority and to defend the domain of the press, its right to form opinions and freedom of speech. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The conclusions of the article are addressed to political science researchers, journalists and politicians. The article shows how the control functions of the executive and legislative power are weakened, and also diagnoses how to repair a malfunctioning political system. In addition, a new source of political analysis, a mass movie, was identified.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2023, 14, 46; 53-68
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naczelny Sąd Administracyjny wobec reformy sądownictwa 2015–2019 – zagadnienia wybrane
Autorzy:
Michalak, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033360.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
konstytucja
władza sądownicza
wymiar sprawiedliwości
powoływanie sędziów
Naczelny Sąd Administracyjny
Krajowa Rada Sądownictwa
Sąd Najwyższy
the constitution
the judiciary
the justice system
the appointment of judges
the Supreme Administrative Court
the National Council of the Judiciary
the Supreme Court
Opis:
Lata 2015–2019 – okres pierwszych rządów koalicji pod przewodnictwem partii Prawa i Sprawiedliwości (PiS) – przyniósł szereg zmian legislacyjnych dotyczących wymiaru sprawiedliwości czy szerzej sądownictwa. Począwszy od szeregu nowelizacji i nowych ustaw uchwalonych w latach 2015–2016 zmieniających organizację i tryb funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego, rząd dokonał także połączenia urzędu Prokuratora Generalnego i Ministra Sprawiedliwości, zreformował Krajową Radę Sądownictwa, wprowadzając nowy (a przy tym wątpliwy konstytucyjnie) tryb powoływania jej członków, a także zreformował Sąd Najwyższy (ustanawiając dwie nowe izby). Wszystkie zmiany budziły i nadal budzą wątpliwości co do ich zgodności z Konstytucją i prawem UE. Celem artykułu jest podsumowanie wypowiedzi orzeczniczych Naczelnego Sądu Administracyjnego, w sprawach stanowiących konsekwencję zmian legislacyjnych wprowadzanych przez rząd PiS w latach 2015–2019. Publikacja uwzględnia orzecznictwo NSA do dnia 31 grudnia 2019 r. i omawia stanowisko NSA w odniesieniu do trzech kwestii: prawa żądania – w trybie dostępu do informacji publicznej – udostępnienia list poparcia kandydatów dla nowo powołanej KRS; możliwości wnoszenia odwołań do NSA w sprawach indywidualnych dotyczących powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego SN; uprawnienia do orzekania przez sędziego powołanego na wniosek KRS w obecnym składzie.
2015–2019 – the period of the first coalition rule under the leadership of the Law and Justice party (PiS) brought a number of legislative changes regarding the judiciary, or more broadly, the justice system. Beginning with a number of amendments and new laws adopted in 2015–2016 changing the organization and operation of the Constitutional Tribunal, the government also merged the offices of the Prosecutor General and the Minister of Justice, reformed the National Council of the Judiciary, introducing a new (and constitutionally questionable) procedure for appointing its members, and reformed the Supreme Court (establishing two new chambers). All changes raised and still raise doubts as to their compliance with the Polish Constitution and EU law. The purpose of this article is to summarize the rulings of the Supreme Administrative Court in matters resulting from the legislative changes introduced by the PiS government in 2015–2019. The publication takes into account the judgments of the Supreme Administrative Court issued until December 31, 2019 and discusses the position of the Supreme Administrative Court with regard to three issues: the right to demand – in the mode of access to public information – disclosure of lists of support of candidates for the newly appointed National Council of the Judiciary; the possibility of lodging appeals with the Supreme Administrative Court in individual cases concerning the appointment to the office of a judge of the Supreme Court, the power to adjudicate by a judge appointed at the request of the National Court Register in the current composition.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2020, 93; 25-45
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niezależność sądu i niezawisłość sędziego powołanego z udziałem KRS w kształcie ustalonym nowelizacją z 8 grudnia 2017 r. – przegląd orzecznictwa
Autorzy:
Rakowska-Trela, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033355.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Konstytucja
władza sądownicza
sędzia
Trybunał Konstytucyjny
sąd
Europejski Trybunał Praw Człowieka
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Constitution
judicial power
judge
Constitutional Tribunal
court
Euroropean Tribunal of Human Rights
Court of Justice of the European Union
Opis:
Odrębność i niezależność władzy sądowniczej oraz niezawisłość sędziowska są koniecznymi cechami wyróżniającymi władzę sądzenia. Niestety, w ostatnich latach w Polsce władze ustawodawcza i wykonawcza próbują uniemożliwić władzy sądowniczej kontrolowanie decyzji innych organów pod względem ich zgodności z konstytucją, a przez to prawidłowe, niezawisłe sprawowanie wymiaru sprawiedliwości. Dzieje się to poprzez uchwalanie niekonstytucyjnych ustaw, „szachujących” sądy oraz poprzez orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, co do którego składu i funkcjonowania zgłasza się wiele zasadniczych zastrzeżeń, potwierdzających niekonstytucyjną linię ustawodawcy. Jedną z najważniejszych kwestii, na których koncentruje się spór władzy politycznej z władzą sądowniczą, są nominacje sędziowskie. Konstytucyjność powołania i sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez sędziów wyłonionych w procedurze z udziałem Krajowej Rady Sądownictwa, ukształtowanej w myśl niekonstytucyjnej nowelizacji ustawy o KRS z 8 grudnia 2017 r., zaczęły być kwestionowane. Zagadnienie to stało się przedmiotem licznych wypowiedzi organów władzy sądowniczej: sądów powszechnych, Sądu Najwyższego czy Trybunału Konstytucyjnego. W niniejszym opracowaniu autorka stara się przedstawić wnioski płynące z orzeczeń wymienionych organów i ocenić je z punktu widzenia standardów formułowanych w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
The separateness and independence of the judiciary as well as the independence of judges are necessary features that distinguish the power of judgment. Unfortunately, in recent years in Poland, the legislative and executive authorities have been trying to prevent the judiciary from controlling decisions of other organs in terms of their compliance with the constitution, and thus the proper, independent administration of justice. This is done through the adoption of unconstitutional laws that inhibit the courts and through the judgments of the Constitutional Tribunal, to the composition and functioning of which are raised many fundamental objections, confirming the unconstitutional line of the legislator. One of the most important issues on which the dispute between the political authority and the judiciary focuses are appointments of judges. The constitutionality of the appointment and performing the function by judges selected in the procedure with the participation of the National Council of the Judiciary, selected in accordance with the unconstitutional amendment to the Act on the National Council of the Judiciary of 8 December 2017, began to be questioned. This issue was the subject of numerous judgements: of common courts, of the Supreme Court, and the Constitutional Tribunal. In this study, the author tries to present the conclusions drawn from the decisions of the above-mentioned bodies and assess them from the point of view of the standards formulated in the case law of the Court of Justice of the EU and the European Court of Human Rights.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2020, 93; 75-87
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podporządkowanie Trybunału Konstytucyjnego organom władzy politycznej w Polsce po 2015 roku – przyczynek do rozważań
Subjection of the Constitutional Tribunal to the organs of political authorities in Poland after 2015: contribution to considerations
Autorzy:
Opaliński, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2179106.pdf
Data publikacji:
2022-11-06
Wydawca:
Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
trójpodział władzy
władza sądownicza
Trybunał Konstytucyjny
niezależność
niezawisłość
wzmocnienie władzy
ochrona słabszych
tripartite system of the separation of powers
the judicial
Constitutional Tribunal
independence
strengthening authorities
protection of the weaker
Opis:
W artykule poruszono problematykę wpływu polskiej władzy ustawodawczej na funkcjonowanieTrybunału Konstytucyjnego, zapoczątkowane jesienią 2015 roku. Analizie poddanowszystkie ustawy uchwalone na przestrzeni lat 2015–2017, wprowadzające zmiany w ustrojui funkcjonowaniu Trybunału Konstytucyjnego oraz modyfikujące status sędziów tego organu.Przy prowadzeniu badań posłużono się nowatorską metodą opracowaną przez prof. PawłaChmielnickiego, polegającą na badaniu materialnych źródeł prawa, tj. faktycznych przyczynuchwalenia danej ustawy. Analizie poddano między innymi materiały opracowane przyudziale specjalistów zatrudnionych w Centrum Badań Procesu Legislacyjnego w UczelniŁazarskiego, w gronie których jest również autor tekstu.W tekście wykazano, że zmiany w obrębie Trybunału Konstytucyjnego nie służą realizacjipraw obywatelskich. Ich celem jest wzmocnienie władzy politycznej (parlamentu i – stanowiącegojego emanację – rządu) kosztem władzy sądowniczej. Wpisuje się to w ogólną tendencjęwidoczną po wyborach parlamentarnych w 2015 roku, nakierowaną na osłabienie pozycjiwładzy sądowniczej oraz personalny wpływ legislatywy na tę władzę. Działania te nie mieszcząsię w konstytucyjnej regule podziału władzy oraz pozostają sprzeczne z zagwarantowanąkonstytucyjnie zasadą odrębności i niezależności sądów i trybunałów. Mając na względzie, żew warunkach ustroju demokratycznego władza ulega zmianie, jedynym panaceum na przywróceniedawnego kształtu i autorytetu Trybunału Konstytucyjnego jest zmiana władzy. Takamożliwość zaistnieje jesienią 2023 roku.
The article discusses the issues concerning the influence of the Polish legislative poweron the functioning of the Constitutional Tribunal that started in the autumn of 2015. Theanalysis covers all legal acts passed between 2015 and 2017 that introduced changes in thestructure and functioning of the Constitutional Tribunal and modified the status of its judges.The research made use of the innovative method devised by Professor Paweł Chmielnicki,which consists in the examination of substantial sources of law, i.e. real reasons for passinga given statute. The analysis covers, inter alia, materials developed by a group of specialists,including the author, employed by the Centre for Legislative Process Research at LazarskiUniversity. The article shows that the changes in the Constitutional Tribunal do not serveto exercise citizens’ rights. They aim to strengthen the political authorities (the Parliamentand its emanation, the Government) at the judicial power expense. It matches the generaltendency visible after the 2015 parliamentary election targeted at weakening the position of the judiciary and personal influence of the legislative on this power. The activities do not follow the constitutional rule of separation of powers and are in conflict with the principle ofseparation and independence of courts and tribunals guaranteed by the Constitution. Takinginto account the fact that authorities change in the conditions of a democratic system, theonly panacea for the restoration of the shape and prestige of the Constitutional Tribunal isthe change of the authorities. There will be an opportunity for that in the autumn of 2023.
Źródło:
Ius Novum; 2022, 16, 3; 146-166
1897-5577
Pojawia się w:
Ius Novum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pojęcie legitymizacji na przykładzie statusu sędziego w polskim prawie konstytucyjnym
The Concept of Legitimacy on the Example of the Status of a Judge in Polish Constitutional Law
Autorzy:
Nowotko, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/6567738.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
władza sądownicza
pozycja ustrojowa
wymiar sprawiedliwości
sędzia
definicja legitymizacji
judge
administration of justice
judicial power
definition of legitimacy
systemic position
Opis:
Przedmiotem analizy jest definicja legitymizacji statusu ustrojowego sędziego. Autor dokonał wcześniej rekonstrukcji dwóch leksykalnych rozumień terminu „legitymizacja”, które określił odpowiednio jako „stan” i „proces”. Teza, że sposób definiowania terminu „legitymizacja” jako „procesu” jest adekwatny do analizy legitymizacji pozycji ustrojowej sędziego, stanowi asumpt do prowadzenia dalszych badań. Autor sformułował własną definicję legitymizacji, odnosząca się do statusu ustrojowego sędziego. Jest to szczególnie doniosłe zadanie z uwagi na złożoność konstruktu legitymizacji, a także panujący w doktrynie chaos terminologiczny. Problem legitymizacji w odniesieniu do sędziów jest kluczowy nie tylko pod względem uprawomocnienia ich pozycji ustrojowej, ale również pod względem ewentualnego stwierdzenia braku legitymizacji, z uwagi na konsekwencje takiego stanu rzeczy.
The subject of the analysis is the definition of legitimacy of the systemic status of a judge. The author has previously reconstructed two lexical understandings of the term “legitimacy”, which he defined as “state” and “process,” respectively. The thesis, that the way of defining the term “legitimacy” as “process” is adequate for analyzing the legitimacy of a judge’s constitutional position is the apex for further research. The author has formulated his own definition of legitimacy, referring to the judge’s systemic status. This is a particularly momentous task given the complexity of the construct of legitimacy, as well as the prevailing terminological confusion in the doctrine. The problem of legitimacy with regard to judges is crucial not only in terms of the legitimacy of their constitutional position, but also in terms of a possible finding of lack of legitimacy, given the consequences of this.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 3(73); 25-36
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo do sądu administracyjnego w świetle standardów wynikających z treści art. 45 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
The right to a fair administrative trial in the light of the standards arising from the Article 45 of the Constitution of the Republic of Poland
Autorzy:
Dąbrowski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/941045.pdf
Data publikacji:
2016-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
sądy administracyjne
władza sądownicza
sprawowanie wymiaru sprawiedliwości
prawo do sądu administracyjnego sprawa sądowoadministracyjna zasada podziału władzy
kontrola administracji publicznej
administrative courts
the judicial power
the administration of justice
the right to a fair administrative trial
a case of administrative court
the principle of separation of powers the control of public administration
Opis:
Prawo do sądu wynika z treści art. 45 Konstytucji RP. Oznacza ono, że każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. Prawo do sądu administracyjnego ma szczególny charakter, służy ono ochronie praw i wolności jednostki, które swoje źródło mają w prawie publicznym (w szczególności administracyjnym i podatkowym). Prawo do sądu administracyjnego jest inaczej realizowane niż ma to miejsce w przypadku sądownictwa cywilnego i karnego. W sprawach administracyjnych to organ władzy publicznej dopuszcza się do naruszenia praw lub wolności jednostki i to on ostatecznie jest jedną ze stron postępowania sądowego. Sądy administracyjne badają jedynie legalność aktów administracyjnych i są one uprawnione tylko do uchylenia wadliwego (sprzecznego z prawem) rozstrzygnięcia bez możliwości zmiany jego treści. Podsumowując, sądy administracyjne bezpośrednio nie oddziałują na prawa i wolności jednostki. Sędziowie orzekają w oparciu o zasadę prawdy materialnej (obiektywnej) i mają obowiązek zbadania wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy w szczególności, faktów i związanych z nimi regulacji prawnych. Autor przedstawia cechy charakterystyczne prawa do sądu administracyjnego i rekonstruowane z niego dyrektywy. W artykule został umieszczony również opis zakresu podmiotowego i przedmiotowego omawianego prawa.
The Article 45 of the Polish Constitution establishes the right to a fair trial. It means that everyone shall have the right to a fair and public hearing of his case, without undue delay, before a competent, impartial and independent court. The right to a fair administrative trial has special character because it is used for protection different human right and obligations that arise from public law (especially administrative and tax law). Implementation of this rules in administrative courts differs from realizing the right in civil and criminal courts. In administrative cases the organ of public administration violates law and because of this, it is one of the parts of the court trial. The administrative courts investigate only legality of act of public administration. Courts are able to annul invalid acts without changing its essence. So administrative courts do not directly effects on individuals rights, freedoms and obligations. Judges are bind by the principle of objective (material) truth, so they are suppose to examine each elements of a case especially facts and related legal norms. The author of the article describes elements and characteristics of the right to a fair administrative trial. There is a description of the personal and objective scope of the right as well.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 3 (31); 103-128
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo do sądu w Niemczech
Right to court in Germany
Autorzy:
Czarny, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/941060.pdf
Data publikacji:
2016-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
niemieckie prawo konstytucyjne prawo do sądu
wymiar sprawiedliwości
władza sądownicza
efektywna ochrona prawna
german constitutional law
right to a fair trial
system of justice
judicial power
effective legal protection
Opis:
Samo pojęcie prawa do sądu właściwie nie jest w Niemczech – przynajmniej w literaturze konstytucyjnoprawnej – używane. Za jego odpowiedniki uważać jednak należy inne powszechnie stosowane wyrażenia: zasadę efektywnej ochrony prawnej albo też roszczenie o zapewnienie wymiaru sprawiedliwości. Idee te mają w tym kraju długą tradycję. Ustawa Zasadnicza RFN nie zawiera jednego ogólnego przepisu proklamującego prawo do sądu i konkretyzującego jego założenia. Jednak zapewnienie efektywnej ochrony sądowej uważane jest zarówno za ogólną konstytucyjną zasadę porządku prawnego, jak i prawo podmiotowe o randze konstytucyjnej. Samą gwarancję otwarcia drogi sądowej uzupełniają w Niemczech tzw. prawa proceduralne opisane w art. 101, 103 i 104 Ustawy Zasadniczej. Chodzi tu głównie o: zakaz tworzenia sądów nadzwyczajnych, zakaz pozbawiania jednostki dostępu do „ustawowego sędziego”, prawo do wysłuchania. Federalny Trybunał Konstytucyjny z zasady państwa prawnego wyprowadził ogólny nakaz przestrzegania prawa do uczciwego postępowania. Generalnie w Niemczech zakłada się, że konstytucyjne standardy w zakresie sprawowania wymiaru sprawiedliwości odpowiadają międzynarodowym wymaganiom, a nawet idą w tym zakresie „dalej”.
The term ‘right to court’ is not used by the German constitutional law doctrine. However, the expressions ‘the principle of effective legal protection’ or ‘claim for ensuring justice’ should be treated as its equivalents. German Basic Law does not contain any general provision proclaiming right to court and determining its essential elements. However, ensuring effective judicial protection is considered to be a general constitutional principle and a constitutional right of an individual. It is also acknowledged that everyone has access to court. The latter is supplemented by Article 101, 103 and 104 of German Constitution, which prohibit creation of extraordinary courts and provides that everyone has a right to ‘the statutory judge’ and right to be heard. Moreover the Federal Constitutional Court perceives the rule of law clause as a source of the right to a fair trial. In general it is accepted in Germany that the constitutional standards referring to administration of justice satisfy international standards and in some cases even exceed them. Practical problems in their implementation concern mainly the right to have the case heard in a reasonable time.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 3 (31); 197-222
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 30

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies