Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "węgierski" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-56 z 56
    Tytuł:
    Pomiary ugięć szyny w zabudowanych torowiskach tramwajowych
    Measurement of rail deflection in built over tramway tracks
    Autorzy:
    Makuch, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/252193.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Instytut Naukowo-Wydawniczy TTS
    Tematy:
    nawierzchnia tramwajowa
    szyna tramwajowa
    tor węgierski
    torowiska tramwajowe
    Opis:
    W artykule poruszono problem braku metody oceny nośności nawierzchni tramwajowych. Zaproponowano adaptację pomiaru ugięć podatnych nawierzchni drogowych ugięciomierzem belkowym. Przedstawiono wyniki pomiarów ugięć szyny tramwajowej pod przejeżdżającym taborem przeprowadzone we Wrocławiu na wybranych konstrukcjach zabudowanych torowisk tramwajowych. Określone też zostały dalsze działania niezbędne do opracowania diagnostycznej metody oceny nośności zabudowanych torowisk tramwajowych.
    Źródło:
    TTS Technika Transportu Szynowego; 2002, 9, 1-2; 57-61
    1232-3829
    2543-5728
    Pojawia się w:
    TTS Technika Transportu Szynowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Księgozbiór Biblioteki Zakładu Filologii Węgierskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Library of the Hungarian Philology Section of the Jagiellonian University
    Autorzy:
    Lembas, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/555000.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    biblioteki obcojęzyczne
    język węgierski
    foreign language libraries
    Hungarian
    Opis:
    Artykuł dotyczy biblioteki Zakładu (poprzednio: Katedry Filologii Węgierskiej UJ) Filologii Węgierskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, jej historii i specjalistycznego księgozbioru. Wspomniano w nim o wielu unikatowych słownikach, encyklopediach i opracowaniach literaturoznawczych czy też językoznawczych, pochodzących głównie z darów. Podkreślono znaczenie elektronicznego katalogu, współtworzonego z centralnym katalogiem NUKAT, dzięki któremu informacja o zbiorach biblioteki szybciej i sprawniej dociera do czytelników. Nadmieniono publikacje pracowników macierzystej jednostki, jak również niezbędne źródła potrzebne do nauczania zarówno języka węgierskiego jak i estońskiego.
    The article concerns the library of the Hungarian Philology Section (previously the Chair in Hungarian Studies) at the Jagiellonian University, its history and its specialized collection. Some unique dictionaries, encyclopedias, and literary and linguistic works obtained as gifts are mentioned. Importance of the online catalogue, created in cooperation with the central catalogue NUKAT, is emphasized, as owing to this catalogue the information about the library’s collection is made accessible to readers faster and more efficiently. Publications of research workers of the Section and the essential sources used in teaching both Hungarian and Estonian are also mentioned.
    Źródło:
    Biblioteka i Edukacja; 2012, 2
    2299-565X
    Pojawia się w:
    Biblioteka i Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Węgierski system edukacji wobec dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
    Autorzy:
    Katarzyna, Ćwirynkało,
    Agnieszka, Żyta,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/903682.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
    Tematy:
    węgierski system edukacyjny
    niepełnosprawność
    specjalne potrzeby edukacyjne
    inkluzja
    szkolnictwo
    Opis:
    Węgierski system oświaty charakteryzuje się najbardziej atypowym rozwojem w całej Europie (Ugrai, 2016). Przez wiele lat panował w tym kraju segregacyjny model edukacji dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami. Zmiany społeczno-polityczne, jakie nastąpiły po upadku komunizmu, czyli na przełomie lat 80. i 90. XX w., wiązały się z pojawieniem się nowych trendów edukacyjnych i rehabilitacyjnych w podejściu do tej grupy uczniów. Artykuł jest pokłosiem wizyty studyjnej autorek na Uniwersytecie Nyugat-Magyarországi Egyetem (University of West Hungary) w Sopronie. Możliwość zwiedzenia placówek dla dzieci bez i ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE) okazała się inspiracją do dalszych poszukiwań badawczych w celu zgłębienia problematyki kształcenia dzieci ze SPE na Węgrzech. W pierwszej części artykułu szczegółowej analizie poddano takie zagadnienia, jak: system kształcenia (obowiązek szkolny, etapy edukacyjne, rodzaje szkół), historia kształcenia specjalnego na Węgrzech (począwszy od powstania pierwszych szkół specjalnych, do analizy ważniejszych regulacji prawnych po okresie transformacji politycznej wraz z opisem procesu diagnozy, orzecznictwa i selekcji uczniów do kształcenia specjalnego), wdrażanie idei inkluzji (proponowane rozwiązania i trudności). Część drugą poświęcono refleksjom z wizyty studyjnej, umieszczając ją w trzech odsłonach obrazujących zwiedzane placówki: przedszkola, szkołę specjalną dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, placówkę specjalną dla uczniów z uszkodzeniem słuchu, zaburzeniami mowy oraz problemami emocjonalnymi i behawioralnymi.
    Źródło:
    Szkoła Specjalna; 2017, LXXVIII(3); 175-186
    0137-818X
    Pojawia się w:
    Szkoła Specjalna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Siedmiogród we współczesnym filmie węgierskim. Figury (auto)kolonizacji
    Transylvania in the Contemporary Hungarian Cinematography. The Figures of (auto)colonisation
    Autorzy:
    Muga, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1182030.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-02
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Transylvania
    Trianon
    Hungarian film
    postcolonial studies
    Siedmiogród
    film węgierski
    postkolonializm
    Opis:
    Po roku 1989 na Węgrzech odżyły wytłumione w czasach komunizmu resentymenty, będącespadkiem po historycznym okresie dominacji narodu węgierskiego nad terytorium KrólestwaWęgier sprzed traktatu w Trianon. Eksplozja bolesnej, zbiorowej pamięci imperialnej Węgrówzaowocowała próbami symbolicznej, neokolonialnej restytucji utraconych ziem. Narodowetęsknoty uwidoczniły się szczególnie jaskrawo w specyficznych, wartościujących przedstawieniachrumuńskiego Siedmiogrodu, chętnie eksplorowanego we współczesnym kinie węgierskim.Analiza najnowszych filmów usytuowanych w Transylwanii, ma na celu odsłonięcie środków wyrazu, służących mentalnemu upodrzędnieniu owego regionu.
    The Hungarian resentiments which were the result of the historic domination of the Hungarian nation over the territories of the Kingdom of Hungary before the treaty of Trianon, muted during the communist times, revived after 1989. The explosion of a painful collective memory of imperial Hungary resulted in symbolic neocolonial attempts at restoring the lost lands. The nostalgia is particularly visible in the valuative images of the Romanian Transylvania which is eagerly explored in the contemporary Hungarian cinema. The analysis of the newest films whose location was in Transylvania, is aimed at revealing the means of expression used to mentally objectify this region.
    Źródło:
    Porównania; 2013, 13; 179-189
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Mozart”, Węgry i Watykan 1962–1964. Akta wywiadu jako źródło historyczne
    “Mozart”, Hungary and the Vatican, 1962–1964. The Intelligence File as a Historical Source
    Autorzy:
    Bottoni, Stefano
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477079.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    zimna wojna, Watykan, watykańska, polityka wschodnia,
    wywiad węgierski, Układ Warszawski
    Opis:
    The object of this study is an extensive dossier produced between the years 1962 and 1965 by the Hungarian intelligence services on the German-born journalist of Gottfried Kusen, employed at the Vatican Radio since 1947 and resident in Italy since the early 1920s. Kusen, which was assigned by the officers operating in the residentura of Rome the codename of “Mozart”, is a person of extreme interest for those studying the early Vatican Ostpolitik, because he had spent his whole life in the “gray zone” where networks of intelligence and diplomatic contacts interact. A past qualified of the Italian fascist political police int he the second half of the 1930s, Kusen became the Abwehr from 1943 to 1945, then was linked to the British Intelligence Service in the early post-war years, and finally was finally employed by the Vatican Radio in close contact with the West German embassy in Rome. In the early 1960s, after the convening of the Second Vatican Council, Hun- gary, together with Poland was given by the Warsaw Pact the task of enhancing the disclosure of information on the Italian territory. People like Kusen – well introduced in Vatican circles and Italian politics – became necessary to enable the regime of János Kádár, looking for that compromise with the Holy See which was signed on September 15, 1964 to weaken the internal resistance of the Catholic world. The relationship with “Mozart”, which never became an agent and was in fact “abandoned” in 1965, ended in a defeat for the Hungarian espionage as the senior journalist, an expert on the psychological mechanisms and techniques of espionage, distributed to a large number of officers of espionage in the countries of the Warsaw Pact news and views representing the official view of the Vatican State Secretary. Presenting himself as a “socialist”, close to the ideological positions of the Soviet bloc countries, Kusen could intercept during the early stages of Ostpolitik themes and accents for a possible dialogue. The article traces the transactions which occurred between “Mozart” and the Hungarian intelligence directorate between 1962 and 1965. This relationshop was of particular importance since information coming from “Mozart” revealed in many cases really insightful, and helped the Hungarian communist regime to better understand the changing Eastern policy of the Vatican.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2014, 1(23); 53-83
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie akcenty w publicystyce Aleksandra Sołżenicyna
    Polish features in the Aleksandr Solzhenitsyn’s writing
    Autorzy:
    Siemianowska, Iza
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/482033.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    writing
    Polish features
    Aleksandr Solzhenitsyn
    The Gulag Archipelago
    Jerzy Wegierski
    Opis:
    Poland and Polish people are shown in the Aleksandr Solzhenitsyn’s writing in the context of complicated Polish-Russian relations. In Repentance and Self-limitation the author criticises Polish nation for being unable to repent and admit making mistakes in the past in a historical context. At the same time he claims that Russians have a natural ability to repentance, that is a condition of a moral renewal of a nation. Nevertheless, the overall picture of the Polish nation in Solzhenitsyn’s writing is positive. This Russian Nobel prize winner highlights Polish courage, pride and their undeterred struggle for freedom. In The Gulag Archipelago the author eternalises a Polish scientist named Jerzy Wegierski, a prisoner of a forced labour camp, who had been Solzhenitsyn’s friend till his death. It is also very important to highlight Solzhenitsyn’s respect and attitude toward the Pope John Paul II. The article is an attempt to recall and analyse Polish features in the Aleksandr Solzhenitsyn’s writing.
    Źródło:
    Acta Polono-Ruthenica; 2017, 3, XXII; 73-82
    1427-549X
    Pojawia się w:
    Acta Polono-Ruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Re-Codifying Civil Law in Hungary
    Rekodyfikacja prawa cywilnego na Węgrzech
    Autorzy:
    Fézer, Tamás
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/476999.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    węgierski Kodeks cywilny
    kodyfikacja
    prawo osób
    prawo handlowe
    odpowiedzialność cywilna
    Opis:
    Pierwszy węgierski Kodeks cywilny został przyjęty w 1959 roku, w czasach, w których niespecjalnie interesowano się ustanowieniem współczesnego trzonu prawa cywilnego. Tak czy inaczej, Ustawa IV z roku 1959 była względnie nowoczesnym osiągnięciem, które za sprawą wielokrotnych poprawek służyło potrzebom społeczeństwa obywatelskiego przez ponad pół wieku. Na wczesnym etapie reorganizacji reżimu konstytucyjnego na Węgrzech po transformacji w 1989 roku rząd zakomunikował potrzebę ustanowienia nowego, zrewidowanego Kodeksu cywilnego. W 1989 roku powołano także specjalną komisję, która miała opracować podstawy teoretyczne przyszłego kodeksu. Niniejsza praca ma na celu opisanie podstawowych kwestii i teorii leżących u podłoża nowego kodeksu, a także przedstawienie okoliczności i potrzeb, które doprowadziły do przyjęcia nowego Kodeksu cywilnego na Węgrzech, czyli Ustawy V z 2013 roku. W poniższym tekście przedstawiono pewne ważne zmiany w zakresie koncepcji regulacyjnej Kodeksu cywilnego, podkreślając kilka teoretycznych i doktrynalnych nowości w dziedzinie prawa prywatnego, a szczególnie w zakresie prawa osób oraz odpowiedzialności za szkodę wynikłą z naruszenia zobowiązań wynikających z zawartej umowy.
    Źródło:
    Studia Prawnicze: rozprawy i materiały; 2014, 2(15); 73-92
    1689-8052
    2451-0807
    Pojawia się w:
    Studia Prawnicze: rozprawy i materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gallicismes hongrois
    Galicyzmy węgierskie
    Autorzy:
    Pilorz, Alfons
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2119962.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    zapożyczenia leksykalne
    galicyzmy
    język węgierski
    lexical borrowings
    gallicisms
    magyar langage
    Opis:
    Zamierzeniem autora jest ukazanie nadspodziewanie znacznej grupy galicyzmów (prowizoryczny korpus: 101 jednostek – na bazie słownictwa podstawowego) obok bardzo licznych slawizmów i germanizmów (co zasygnalizowano). Najczęściej galicyzmy te przeszły do węgierskiego przez niemiecki, głównie jego odmianę austriacką, co tłumaczy się położeniem geograficznym i historią Węgier.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2007, 54-55, 5; 39-50
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Węgierskie samochody osobowe 1945-1989
    Hungarian passenger cars 1945-1990
    Autorzy:
    Zakrzewski, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/252146.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Instytut Naukowo-Wydawniczy TTS
    Tematy:
    samochód osobowy
    Węgry
    samochód węgierski
    motoryzacja
    car
    Hungary
    Hungarian car
    automotive
    Opis:
    Węgierski przemysł motoryzacyjny kojarzy się przede wszystkim z doskonałymi autobusami, motocyklami czy samochodami ciężarowymi. Tymczasem tuż po II wojnie światowej, już za „Żelazną kurtyną”, podejmowane były próby produkcji na Węgrzech samochodu osobowego dla „ludu węgierskiego”. W artykule zaprezentowano prototypy węgierskich samochodów osobowych w latach 1945-1989.
    Hungarian automotive industry is mainly associated with excellent buses, motorcycles and trucks. However, after World War II, already behind the "Iron Curtain", there were attempts made to manufacture a car for the Hungarian’s people. The article presents prototypes of the Hungarian passenger cars g developed under the communism (1945-1989).
    Źródło:
    TTS Technika Transportu Szynowego; 2013, 10; 151-175
    1232-3829
    2543-5728
    Pojawia się w:
    TTS Technika Transportu Szynowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ironiczny i nostalgiczny wizerunek lat sześćdziesiątych na Węgrzech w filmie Lalunie (Csinibaba, 1997) Pétera Tímára
    Ironic and Nostalgic Picture of The 60’ in Péter Tímár’s Film Dollybirds (Csinbaba, 1997)
    Autorzy:
    Bubak, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1182032.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-02
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Hungarian cinema
    Sixties
    nostalgia
    postcolonialism
    irony
    film węgierski
    lata sześćdziesiąte
    postkolonializm
    ironia
    Opis:
    Film Pétera Tímára Lalunie (Csinibaba, 1997) odkrył nieznane terytorium, uświadomił rodakom, że być może, nawet podświadomie, odczuwali nostalgię za latami sześćdziesiątymi. Po rewolucji 1956 roku z każdym rokiem Węgrzy nabierali przeświadczenia, że w tym systemie można żyć, trzeba znaleźć dla siebie tylko właściwie miejsce i nie wychylać się zanadto. Te wspomnienia w połączeniu z popularnymi utworami muzycznymi postanowił wykorzystać Tímár w swoim filmie, adaptując opowiadanie Gyuli Mártona.
    Péter Tímár’s film Dollybirds (Csinibaba, 1997) discovered uncharted territory and made the Hungarians realize that perhaps even subconsciously, they feel nostalgia for the sixties.After the revolution of 1956, year by year the Hungarians started to believe that it is possibileto live in that system, you just have to find the right place for yourself and lay low. Tímárdecided to use those memories combined with popular music tracks in his film, in an adaptationof Gyula Márton’s short story.
    Źródło:
    Porównania; 2013, 13; 191-202
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pod rządami nieobecnego monarchy : Królestwo Polskie 1370-1382
    Autorzy:
    Marzec, Andrzej (1971- ).
    Współwytwórcy:
    Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego "Societas Vistulana". Wydawca
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Kraków : Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego "Societas Vistulana"
    Tematy:
    Ludwik Węgierski (król Węgier i Polski ; 1326-1382)
    Polityka wewnętrzna
    Monografia
    Opis:
    Bibliografia na stronach [235]-251. Indeks.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    Des slavismes hongrois
    Slavic Borrowings in the Hungarian Language
    Slawizmy węgierskie
    Autorzy:
    Pilorz, Alfons
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1878362.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    slawizm
    język węgierski
    osiadły tryb życia
    Slavic borrowings
    Hungarian language
    sedentary life
    Opis:
    La présente étude décrit un corpus de 130 slavismes dans la langue hongroise constituant un îlot finno-ougrien entouré de deux côtés par des langues slaves (et des deux autres côtés par l’allemand et le roumain). La plupart de ces slavismes sont à considérer comme des emprunts de nécessité (terme de Louis Deroy) : un peuple de nomades devenu sédentaire (dans l’ancienne Pannonie) emprunte aux voisins bien des termes en rapport avec le nouveau mode de vie : la culture de la terre. Rien d’étonnant donc que p. ex. le sillon, le seigle, la paille, le foin, les fèves… portent des noms d’origine slave.
    The article discusses (not aspiring to completeness) 130 Slavic borrowings in the Hungarian language. These borrowings are mostly related to the rural life and agriculture. When the nomadic Finno-Ugric people, who came from the territories east of the Ural Mountains, finally settled down and started to cultivate soil, they had to acquire the terminology related to the new way of life.
    Artykuł omawia (nie pretendując do kompletności) 130 slawizmów w języku węgierskim. Zapożyczenia te związane są przede wszystkim z życiem wiejskim, z uprawą ziemi. A uprawa ziemi dla koczowniczego ludu ugro-fińskiego przybyłego spoza Uralu, stającego się społecznością osiadłą, łączyła się z koniecznością zapożyczenia terminologii związanej z nowym trybem życia. Des slavismes hongrois
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 5; 13-37
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Thematic category of nutrition, cuisine, and hospitality in Hungarian proverbial lore
    Grupa tematyczna żywienie, kulinaria, gościnność w węgierskim zasobie paremiologicznym
    Autorzy:
    Zimonyi-Kalinyina, Irina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2192873.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-11
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    Cuisine
    gastronomy
    hospitality
    Hungarian
    Hungarikum
    proverbs
    kuchnia
    gastronomia
    gościnność
    węgierski
    hungarikum
    przysłowia
    Opis:
    This study discusses Hungarian proverbs dealing with gastronomy and hospitality both in a direct and figurative way. Using recent and earlier editions of dictionaries of proverbs, relevant proverbs were found by searching for keywords. A substantial number of proverbs were identified as belonging to the gastronomy and hospitality thematic group. Through a comparative and descriptive approach, all the selected proverbial material was divided into subgroups. A special semantic filter was applied to distinguish the proverbs containing so-called Hungarikum realia. The identification of Hungarian proverbs in the thematic group contributes to discussions on the theory of the common Central-European linguistic area.
    Celem artykułu jest dobór węgierskich przysłów grupy tematycznej gastronomii i gościnności zarówno w sensie dosłownym, jak i przenośnym. W charakterze źródła wykorzystano ostatnie i wcześniejsze wydania słowników paremii. Przysłowia wybierano zarówno według słów kluczowych, jak i innych ich komponentów. Znaleziono znaczną liczbę przysłów odnoszących się do danej grupy tematycznej. Za pomocą analizy porównawczej i opisowej cały zebrany materiał został podzielony na cztery podgrupy. Specjalny filtr semantyczny był zastosowany do identyfikacji w przysłowiach składnika specyficznych węgierskich realiów, tak zwanych hungarikumów. Dobór węgierskich przysłów danej grupy tematycznej był także wykorzystany do rozpatrzenia teorii wspólnego środkowoeuropejskiego obszaru językowego.
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2020, 14; 129-140
    1897-0389
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Le lettere di Tomasz Kajetan Węgierski scritte durante il viaggio del 1779 attraverso il Veneto
    Tomasz Kajetan Węgierski’s letters from his travels around Veneto in 1779
    Autorzy:
    Kowalczyk, Małgorzata Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929884.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Tomasz Kajetan Węgierski
    Veneto
    travels
    letters
    daily life
    Illuminismo
    viaggi
    lettere
    vita quotidiana
    Opis:
    In the rich prose of Tomasz Kajetan Węgierski (1755-1787), a talented poet and satirist, a special place is occupied by a French-language diary. This diary was in the form of letters written during a journey around Italy in 1779. His recipient was a certain Julia, a friend and lover of the poet living in Paris. His letters survived in the Manuscript Section of the Jagiellonian Library in Krakow, though, unfortunately, as an incomplete copy only: just seven letters, written in November and December from Verona, Vicenza, Padua, and Venice, have been preserved entirely. We also have the beginning of an eighth letter, written from Venice. Furthermore, we have the poet’s comments on several missing letters, four of which refer to the city on the lagoon and one to Ferrara. There is also a fragment of a letter from Rome devoted to the catacombs. From its content, we learn that the poet intended to return to the city of St. Mark to see the wedding ceremony of the Venetian Republic with the sea. The aim of this article is to present the motivations that prompted the poet to leave the PolishLithuanian Commonwealth, as well as to analyse his impressions from his trip around Veneto. It is worth noting that this region was only a stage, though a very important one, on the poet’s route leading to the capital of the Papal States. This Italian region fascinated, surprised, and shocked the Pole, and in his notes, which are full of anecdotes and jokes, we find extensive descriptions of the history and culture of Verona, Vicenza, Padua, and Venice. Also included are more-detailed characteristics of the inhabitants and their customs, as well as all kinds of information about everyday life on the road. Węgierski’s narrative, though different in many respects from the travel descriptions of his predecessors, is quite typical of the century in which he lived.
    Nella ricca produzione in prosa di Tomasz Kajetan Węgierski (1755-1787), poeta e satirico di talento, occupa un posto particolare il diario redatto in francese in forma epistolare durante il suo viaggio in Italia nel 1779. La sua destinataria era una certa Julia, amica parigina e amante del poeta. Le lettere italiane di Węgierski si sono conservate nelle collezioni della Sezione Manoscritti della Biblioteca Jagellonica di Cracovia, purtroppo come copia incompleta. Disponiamo di sette lettere intere, scritte nel novembre e nel dicembre del 1779 da Verona, Vicenza, Padova e Venezia, nonché della parte iniziale di un’ottava, anch’essa datata a Venezia. Inoltre, ci sono pervenuti i commenti di Węgierski ad alcune lettere mancanti, di cui quattro riguardano la città sulla laguna e uno Ferrara. Si è conservata anche una parte di una lettera scritta da Roma e dedicata alle catacombe. Dal suo contenuto veniamo a sapere che il poeta intendeva tornare nella città di San Marco per assistere alla cerimonia dello Sposalizio di Venezia con il mare, che cadeva in concomitanza con la festa dell’Ascensione. Scopo del presente articolo è presentare le ragioni che indussero il poeta nel 1779 a lasciare la Confederazione polacco-lituana e a recarsi in Italia, nonché svolgere un’analisi delle sue lettere, scritte durante il soggiorno nel Veneto. Vale la pena di sottolineare che questa regione costituiva una semplice tappa, per quanto significativa, lungo l’itinerario che conduceva Węgierski nella capitale dello Stato Pontificio. La Venezia Euganea affascinava il polacco, lo sorpendeva e scioccava. Nelle sue note di viaggio, piene di aneddoti e facezie, troviamo ampie descrizioni della storia e della cultura di Verona, Vicenza, Padova e Venezia, estesi ritratti dei suoi abitanti e delle loro usanze, nonché le più svariate informazioni sulla vita quotidiana, raccolte lungo la via. La narrazione di Węgierski, pur differendo per diversi aspetti dalle descrizioni di viaggio dei suoi predecessori, è piuttosto tipica dell’epoca in cui viveva.
    Źródło:
    Italica Wratislaviensia; 2021, 12.2; 69-85
    2084-4514
    Pojawia się w:
    Italica Wratislaviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Węgierskie poimki a polskie przyimki wtórne – ujęcie porównawcze w aspekcie (glotto)dydaktycznym
    Autorzy:
    Stefańczyk, Wiesław T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042387.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-23
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    poimek
    przyimek wtórny
    język polski
    język węgierski
    secondary preposition
    postposition
    Hungarian language
    Polish language
    Opis:
    Język węgierski jest językiem bezprzyimkowym. W polszczyźnie natomiast można wyodrębnić dwie grupy przyimków – pierwotne i wtórne. Odpowiednikiem węgierskim polskich przyimków pierwotnych jest syntetyczna forma kazualna, np.: Łódźban ‘w Łodzi’, natomiast ekwiwalentem przyimków wtórnych są poimki (postpozycje), np.: az apámnak köszönhetően ‘dzięki mojemu ojcu’, az egyetemmel szemben ‘naprzeciwko uniwersytetu’. W języku węgierskim wyodrębnia się trzy grupy poimków: łączące się z nominativem, np. a professzor szerint ‘według profesora’, łączące się z przypadkami zależnymi, np. az úton keresztül ‘przez drogę’, zawierające afiks dzierżawczy, np. az anyám ellenére ‘na przekór mojej matce’. Zrozumienie obu systemów i ich praktyczne opanowanie jest poważnym wyzwaniem dla uczących (się). Mimo odrębności genetycznych i typologicznych istnieje bardzo wysoki stopień ekwiwalencji w strukturach obu języków, obejmującej zarówno warstwę leksykalną, jak i gramatyczną.
    Hungarian is a prepositionless language. Polish, on the other hand, features two groups of prepositions: primary and secondary. The Hungarian equivalent of Polish primary prepositions is the synthetic case, e.g. Łódźban ‘in Łódź’, while the equivalent of secondary prepositions is the postposition, e.g. az anyámnak köszönheően ‘thanks to my mother’, az egyetemmel szemben ‘opposite of university’. There are three postposition groups in Hungarian language, including those connected with: Nominative case, e.g. a professzor szerint ‘according to professor’, oblique cases, e.g. az úton keresztül ‘across the road’ and those which contain possessive affix, e.g. az anyám dacára ‘in spite of my mother’. Understanding and mastering both language systems poses a major challenge to learners. Despite genetic and typological variability, there is a very high degree of equivalence in the structures of both languages, both in lexical and grammatical systems.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2020, 27; 103-110
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "ICOMOS Bulletin", z. 1-4, 1971-1976 : [recenzja]
    Autorzy:
    Krzyżanowski, Lech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/536689.pdf
    Data publikacji:
    1978
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    „ICOMOS Bulletin”
    Węgierski Komitet Narodowy ICOMOS
    Komitet Narodowy ICOMOS w RFN
    Radziecki Narodowy Komitet ICOMOS
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 1978, 2; 143-144
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Маяковский на сценах венгерского театра
    Mayakovsky on the Hungarian Stage
    Autorzy:
    Kasprzyk, Oliwia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/437008.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej
    Tematy:
    Majakowski
    teatr węgierski
    recepcja literatury rosyjskiej
    dramaturgia radziecka
    Hungarian theatre
    reception of Russian literature
    Soviet drama
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest próbie syntetycznego ujęcia problemu teatralnych realizacji utworów i biografii Władimira Majakowskiego na Węgrzech. Proces recepcji literatury rosyjskiej, w tym i Majakowskiego był na Węgrzech utrudniony z powodu silnej odmienności kulturowej i językowej kraju. Po raz pierwszy twórczość Majakowskiego trafiła do węgierskiego czytelnika w czasach politycznego napięcia, w okresie „białego terroru”. Mimo okoliczności, grunt okazał się podatny – część społeczeństwa, w tym literatów, pozytywnie odebrała rewolucję 1917 roku, a Majakowski widziany był jako rewolucjonista formy, ale przede wszystkim po 1945 roku, jako trybun ludów. Taki stosunek do Majakowskiego jako naczelnego głosu rewolucji proletariackiej i twórcy ważnego dla formowania się poetyki socjalistycznej jest obecny w teatrze węgierskim aż do lat 70. Potem, gdy nastąpiła rewolucja teatralna, akcent przeniesiony został na nowatorstwo formy. Mimo to trudno mówić o różnorodności repertuarowej – teatr węgierski zdecydowanie zdominowała Łaźnia, z nielicznymi wystawienia mi Pluskwy czy, dopiero współcześnie, wariację na temat twórczości Majakowskiego, która po raz pierwszy wprowadziła na scenę węgierską fragmenty Misterium Buffo.
    The article offers a synthetic review of Hungarian theatrical realizations of Mayakovsky’s biography and works. The process of reception of Russian literature, including Mayakovsky, in Hungary was hindered by country’s strong cultural and language distinctness. For the fi rst time Mayakovsky’s works reached Hungarian reader during politically strained times, namely the period of “white terror”. Despite the circumstances, the ground was fertile – part of the society, including writers positively received the Revolution of 1917, while Mayakovsky was seen as the voice of the revolutionary forms and after 1945 as a tribune of the people. This attitude towards Mayakovsky – seen as the main voice of the proletarian revolution and key author in the process of the formation of socialist poetics – is noticeable in the Hungarian theater until the 1970’s. Then, after a theatrical revolution, accent was placed on his innovative forms. Although there was no real diversity in the repertoire – Hungarian theater was dominated by The Bathhouse, with some exceptions for The Bedbug, or, just until recently, a variation of the works of Mayakovsky, which for the first time introduced fragments of Mystery-Bouff e onto the Hungarian stage.
    Źródło:
    Przegląd Środkowo-Wschodni; 2017, 2; 217-247
    2545-1324
    Pojawia się w:
    Przegląd Środkowo-Wschodni
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    «Nez arraché, yeux brûlés»: expressions olfactives imagées en français et en hongrois
    Autorzy:
    Fekete, Gabriella
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607924.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    olfaction
    idiomatic expressions
    semantic and syntactic patterns
    French
    Hungarian
    węch
    idiomy
    wzorce syntaktyczne i semantyczne
    francuski
    węgierski
    Opis:
    Senses are the organs of perception which allow our body to contribute to the understanding of the external world. Many anthropologists and philosophers have already suggested that there are hierarchies between the senses in many different cultures. For example, the importance of the olfactory sense is often neglected in western societies. This issue can be confirmed by the lack of lexiconand linguistic forms related to the verbal representation of the olfaction.                                                                                 This study aims to detect the potential existence of productive syntactic and semantic patterns within the idiomatic olfactory expressions used in French and Hungarian. Our results indicate thatthere are syntactic and semantic patterns in the two languages under study. The semantic patterns entirely coincide, and the syntactic combinations, although the structure of both languages does notresemble each other, can be considered as equivalents.
    No abstracts
    Zmysły są narządami percepcji, które pozwalają ciału rozumieć świat zewnętrzny. Wielu antropologów i filozofów twierdziło, że istnieją hierarchie zmysłów w zależności od kultury. Dla przykładu,zmysł węchu jest zaniedbany w zachodnich społeczeństwach. Jest to potwierdzone brakiem słownictwa i innych form językowych odnoszących się do węchu.Niniejsze studium próbuje wykryć potencjalne wzory syntaktyczne i semantyczne w idiomach języka francuskiego oraz węgierskiego dotyczących węchu. Schematy takie istnieją, choć struktury języków nie są do siebie podobne.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2014, 32
    0239-426X
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Na pierwszym planie : możni i szlachta polska wobec bezkrólewia po śmierci Ludwika Andegaweńskiego
    Możni i szlachta polska wobec bezkrólewia po śmierci Ludwika Andegaweńskiego
    Autorzy:
    Wróbel, Dariusz.
    Współwytwórcy:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawca
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Andegawenowie (dynastia)
    Ludwik Węgierski (król Węgier i Polski ; 1326-1382)
    Arystokracja
    Bezkrólewie
    Elita społeczna
    Szlachta
    Monografia
    Opis:
    Bibliografia na stronach 503-546. Indeks.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    The Transparency of Constitutional Reasoning: A Text Mining Analysis of the Hungarian Constitutional Court’s Jurisprudence
    O transparentności uzasadnień konstytucyjnych. Analiza tekstowa orzecznictwa węgierskiego Trybunału Konstytucyjnego
    Autorzy:
    Sebők, Miklós
    Gárdos-Orosz, Fruzsina
    Kiss, Rebeka
    Járay, István
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31348120.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Hungarian Constitutional Court
    constitutional reasoning
    methods of interpretation
    text mining
    węgierski Trybunał Konstytucyjny
    uzasadnienia konstytucyjne
    metody interpretacji
    analiza tekstowa
    Opis:
    The analysis of constitutional interpretation has received much attention in recent years. This article is a contribution to research using text mining methods to account for markers of constitutional reasoning in big data-sized text corpora. We examine how often the Hungarian Constitutional Court (the HCC) reflected on the various methods of interpretation. For this purpose, we have created a complex corpus covering all HCC decisions and orders between 1990 and 2021. We found evidence that the methodological practice of the HCC is not self-reflexive in general as only 44% of its decisions make a reference to at least one method of interpretation. We also show that the self-reflexive nature is even more prevalent (in fact, ubiquitous) in 100 doctrinally important decisions from the 30 years of jurisprudence in question. While this study is a first step towards the quantitative analysis of the reasoning of the constitutional judiciary, further mixed methods research is needed to account for intertemporal changes in such data and to refine the measurement of constitutional interpretation.
    W ostatnich latach analiza interpretacji konstytucyjnej cieszy się dużym zainteresowaniem. Niniejszy artykuł stanowi wkład do badań z wykorzystaniem metod analizy tekstowej (text mining) celem wyjaśnienia znaczników uzasadnień konstytucyjnych w materiale tekstowym o charakterze big data. Badamy, jak często węgierski Trybunał Konstytucyjny (WTK) rozważał różne metody interpretacji. W tym celu zgromadziliśmy materiał obejmujący wszystkie decyzje i postanowienia WTK z lat 1990–2021. Znaleźliśmy dowody na to, że praktyka metodologiczna WTK generalnie nie jest autorefleksyjna, ponieważ w 44% decyzji powołuje się co najmniej na jedną metodę interpretacji. Wykazujemy także, że autorefleksyjny charakter jest nawet przeważający (wręcz wszechobecny) w 100 doktrynalnie istotnych decyzjach z omawianego 30-lecia orzecznictwa. Chociaż opracowanie stanowi pierwszy krok w kierunku ilościowej analizy rozumowania sądownictwa konstytucyjnego, potrzebne są dalsze badania metodami mieszanymi, aby uwzględnić międzyokresowe zmiany takich danych i udoskonalić pomiar interpretacji konstytucyjnej.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2023, 32, 3; 11-44
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozrachunek z wiecznymi lingwistycznymi antynomiami: analogia–anomalia, forma–znaczenie, paradygmatyczny–syntagmatyczny, synchronia–diachronia w dzisiejszej węgierskiej gramatyce przypadka
    An Examination of the Perennial Linguistic Dichotomies: Analogy–Anomaly, Form–Meaning, Paradigmatic–Syntagmatic, Synchrony–Diachrony in Contemporary Hungarian Case Grammar
    Autorzy:
    Bielecki, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/916877.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Hungarian case
    analogy–anomaly
    form–meaning
    paradigmatic–syntagmatic
    diachrony–synchrony
    węgierski przypadek
    analogia–anomalia
    forma–znaczenie
    paradygmatyczny–syntagmatyczny
    diachronia–synchronia
    Opis:
    Po oswobodzeniu się w XIX wieku językoznawstwa węgierskiego z hamującego antyczno-średniowiecznego paradygmatu deskryptywnego, dogmatyzyjącego właściwości łaciny jako wszechobowiązujące, gramatycy węgierscy wydają się niestrudzenie ukuwać następną doktrynę zaciemniającą pewne istotne właściwości struktury semantycznej, morfosyntaktycznej i morfologicznej języka węgierskiego. Casus kontrowersyjnego tzw. biernika bezkońcówkowego (por. Várom a fiam ‘Oczekuję swojego syna’) posłużył do ujawnienia ich inklinacji metodologicznych polegających na wyraźnym faworyzowaniu podejścia analogicznego, formalnego, paradygmatycznego i (implicytnie) diachronizującego, kosztem zrównoważonego – zdaniem autora artykułu bardziej adekwatnego – podejścia uwzględniającego także zjawiska anomalne, semantyczne, syntagmatyczne i czysto synchroniczne
    After the liberation of Hungarian linguistics in the 19th century from the restrictive descriptive paradigm of ancient and mediaeval times, dogmatizing the properties of the Latin language as omni-valid, Hungarian gram-marians seem to have gone on to adopt another doctrine that obscured certain essential properties of the semantic, morpho-syntactic and morphological structure of the Hungarian language. The case of the controversial so-called endingless accusative (cf. Várom a fiam ‘I am expecting my son’) reveals their methodological inclinations, which evidently favored an analogical, formal, paradigmatic and (implicitly) diachronizing approach at the expense of a balanced – and in the view of the author of this article more suitable – approach which would also take account of anomalous, semantic, syntagmatic and purely synchronic phenomena.
    Źródło:
    Investigationes Linguisticae; 2015, 32; 19-34
    1426-188X
    1733-1757
    Pojawia się w:
    Investigationes Linguisticae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wielka wyprawa z księdzem Leonem [Musielakiem]
    Autorzy:
    Jankowski, Stanisław Maria (1945-2022).
    Powiązania:
    Biuletyn Katyński 1994
    Data publikacji:
    1994
    Tematy:
    Musielak, Leon
    Obóz jeniecki Kozielsk film dokumentalny
    Film dokumentalny węgierski tematyka od 1989 r.
    Programy telewizyjne tematyka Węgry 1994 r.
    Opis:
    Wspomnienia z podróży do Katynia z ekipą węgierskiej telewizji "Duna" przygotowującej film oparty na wspomnieniach księdza, byłego więźnia Kozielska.
    Fot.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Tradition and Modernization. Contemporary Hungarian Popular Cinema
    Autorzy:
    Varga, Balázs
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/920226.pdf
    Data publikacji:
    2013-01-13
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Hungrian film market
    Hungarian cinema after transition
    Eastern European cinema
    węgierski rynek filmowy
    kino węgierskie po transformacji
    kino Europy Środkowo-Wschodniej
    Opis:
    This article provides an overview of the recent trends and problems of Hungarian popular cinema with special regard to its cultural context outlining the process of recognition of popular cinema over the past twenty years in Hungary. In general Hungarian cinema is characterised by middle-range genres (dominantly comedy) and not by a large scope. This was the case in the 1930s and 1940s during the ’golden age’ of Hungarian comedies and popular cinema. And this typifies contemporary Hungarian popular cinema as well. However, the first decade after the political changes, the 1990s was characterised by a return to the tradition of the classical Hungarian comedies and only the 2000s brought the modernization of Hungarian popular cinema.
    Źródło:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2013, 13, 22; 175-187
    1731-450X
    Pojawia się w:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wojna jest grzechem
    Autorzy:
    Ostoja-Mitkiewicz, Mieczysław.
    Współwytwórcy:
    Grot, Leszek (1933-2005). Recenzja
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Warszawa
    Tematy:
    Antall, József
    Varga, Béla
    Sławik, Henryk (1894-1944)
    Węgierski Instytut Kultury (Warszawa) książka promocja recenzja
    Recenzja
    Pamiętniki i wspomnienia
    Literatura polska
    Opis:
    Uchodźcy polscy na Węgrzech, działalność Komitetu Obywatelskiego do spraw Opieki nad Uchodźcami Polskimi na Węgrzech.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    Próba identyfikacji nazw "Bronyk" i " Brysk", w związku z interwencją margrabiego brandenburskiego Zygmunta Luksemburskiego przeciwko Bartoszowi z Odolanowa w latach 1381-1382
    Attempt at identifying names "Bronyk: and "Brysk" in relation to the intervening of Brandenburgian graf Zygmunt Luksemburski against Bartosz from Odolanów in 1381-1382
    Autorzy:
    Brzustowicz, Grzegorz Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/545139.pdf
    Data publikacji:
    2018-06-30
    Wydawca:
    Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
    Tematy:
    Królestwo Polskie
    Nowa Marchia
    średniowiecze
    Ludwik Węgierski
    Zygmunt Luksemburski
    Bartosz z Odolanowa
    „Bronik”
    „Brysk”
    Kingdom of Poland
    New March
    Middle Ages
    Bartosz from Odolanow
    Opis:
    W 1381 roku król węgierski i polski Ludwik Andegaweński wydał Zygmuntowi Luksemburskiemu, margrabiemu brandenburskiemu, kandydatowi do polskiej sukcesji, polecenie zorganizowania wyprawy zbrojnej przeciwko przeciwnikowi przyszłych rządów margrabiego w Polsce – staroście kujawskiemu Bartoszowi Wazenborgowi z Odolanowa. Pretekstem do zorganizowania wyprawy militarnej było spustoszenie przez Bartosza okolicy zamku Odolanowa oraz uwięzienie rycerzy francuskich, którzy podążali na krucjatę do Prus. Do akcji przeciwko Bartoszowi Wazenborgowi doszło jesienią 1381 roku i została przerwana na prawie rok, do lata 1382 roku. Podczas dwóch pobytów margrabiego brandenburskiego ze swym wojskiem na terytorium Królestwa Polskiego, zatrzymywano się między innymi w miejscowościach, których nazwy zniekształcono w kancelarii Luksemburczyka, a co stało się dla historyków przyczyną trudności w ich identyfikacji. Chodzi o miejscowość „Bronik”, w której margrabia zatrzymał się 27 października 1381 roku i o „Brysk”, wspomniany w źródłach 31 sierpnia 1382 roku. Po przywołaniu dotychczasowych ustaleń historiografii w tej kwestii, stosując metodę analizy zapisów źródłowych tych nazw, w powiązaniu z analizą trasy przemarszu margrabiego, autor identyfikuje obydwie nazwy z miejscowościami na terenie Wielkopolski. Nowa identyfikacja tych nazw pozwala na pełniejsze zrozumienie działań margrabiego Zygmunta na terenie Polski w latach 1381-1382.
    In 1381 Polish and Hungarian king Louis the Hungarian ordered Zygmunt Luksemburski, who was a Branderburgian graf and a candidate to the Polish throne, to organize an armed excursion against an opponent of future power of the graf in Poland. This adversary was the starosta of Kujawy Bartosz Wanzenborg from Odolanów. The pretext for organizing this military excursion was the fact that Bartosz had plundered the vicinity of the castle in Odolanów and took some French knights prisoners who were heading to Prussia on a crusade. The actions against Bartosz Wanzenborg were taken in autumn 1381. It was then put on hold for almost a year until summer 1382. During two stays of the Branderburgian graf with his army on the territory of Polish Kingdom the army visited towns, the names of which were distorted in his office. For historians it was a cause of difficulties in identifying them. The town in question is “Bronik” where the graf stayed on the 27th of October 1381 and “Brysk” in which he stopped on the 31st of August 1382. After referring to basic historical facts in this topis and applying the method of the source writings’ analysis as well as the analysis of the graf’s march rout, the author identifies both names with towns lying in Wielkopolska. New identification of these names makes it possible to better understand the activities of graf Zygmunt in Poland in 1381-1382.
    Źródło:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2018, 129; 25-37
    0137-3218
    2720-0590
    Pojawia się w:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jak korzystają ze słowników studenci małych filologii?
    How do students of less commonly taught languages use dictionaries?
    Autorzy:
    Grzeszak, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/956370.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    dictionary use
    Hungarian language
    Finnish language
    Estonian language
    bilingual dictionaries
    monolingual dictionaries
    korzystanie ze słowników
    język węgierski
    język fiński
    język estoński
    słowniki dwujęzyczne
    słowniki jednojęzyczne
    Opis:
    Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu dotychczasowe ustalenia dotyczące sposobu korzystania ze słowników przez osoby uczące się języków obcych (przede wszystkim języka angielskiego) są prawdziwe w odniesieniu do studentów Katedry Hungarystyki Uniwersytetu Warszawskiego, uczących się trzech mniej popularnych języków: fińskiego, węgierskiego oraz estońskiego. W artykule zaprezentowano wyniki badania ankietowego, które skupiało się wokół następujących zagadnień: 1) jak często studenci korzystają ze słowników, 2) jak często korzystają ze słowników poszczególnych typów, 3) jak oceniają słowniki, z których korzystają.
    The paper attempts to answer the question to what extent the existing findings on the dictionary use (concerning mainly learners of English) are true for the students of the Department of Hungarian Language at the University of Warsaw, who learn three less commonly taught languages: Finnish, Hungarian and Estonian. The paper presents the results of a survey which focused on the following issues: 1) how often the students use dictionaries, 2) how frequently they use dictionaries of different types, 3) how they rate the dictionaries they use.
    Źródło:
    Linguodidactica; 2015, 19; 63-77
    1731-6332
    Pojawia się w:
    Linguodidactica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nowe prawo wyborcze na Węgrzech i jego implikacje
    New electoral laws and implications in Hungary
    Autorzy:
    Drinóczi, Timea
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/585419.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    węgierski system wyborczy
    prawo do głosowania
    geografia wyborcza
    kompensacja zwycięzcy
    kampania wyborcza
    Hungarian electoral system
    right to vote
    electoral geography
    compensating the winner
    electoral campaign
    Opis:
    Nowe węgierskiego prawa wyborcze były szeroko krytykowane przede wszystkim przez Komisję Wenecką i węgierskie organizacje pozarządowe. Niektóre instytucje nowego systemu wyborczego zbadał także Trybunał Konstytucyjny, stwierdzając w przypadku niektórych ich niekonstytucyjność. Niemniej jednak, widząc tło prawne i konstytucyjną perspektywę podjęcia dialogu, można znaleźć pewne kontrowersje również w przypadkach, w których Trybunał Konstytucyjny nie dopatrzył się ich niekonstytucyjności.
    New Hungarian electoral rules have been widely criticized mainly by the Venice Commission and Hungarian NGOs. The Constitutional Court also examined some of the institutions of the new electoral system and in certain cases it established unconstitutionality while in other cases it did not turn the law down. Nevertheless, when seeing legal background and taking a constitutional dialogue perspective some controversies can be found also in cases in which the Constitutional Court did not established constitutionality.
    Źródło:
    Studia Wyborcze; 2014, tom XVIII; 85-100
    1898-0082
    Pojawia się w:
    Studia Wyborcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sprawy Węgier w USA po I wojnie światowej. Wizyty Oskara Jaszi’ego i Albera Apponyi’ego
    Autorzy:
    Parafianowicz, Halina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/653658.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Węgry
    USA
    amerykańscy Węgrzy
    Albert Apponyi
    Oszkar Jaszi
    Miklos Horthy
    Laszlo Szechenyi
    Mihaly Karolyi
    Robert Caldwell
    traktat w Trianon
    rewizjonizm węgierski
    federacja środkowoeuropejska
    „Foreign Affairs”
    Opis:
    W artykule pokazany jest stosunek i zmiana nastawienia Amerykanów wobec Węgier po I wojnie światowej. Nadzieje na restaurację historycznych granic i rewizjonizm węgierski stały się podstawą polityki zagranicznej państwa, dla której poparcia szukano na Zachodzie Europy i USA, zwłaszcza wśród emigrantów węgierskich. Nieratyfikowanie traktatu wersalskiego, podpisanie przez USA separatystycznego traktatu z Węgrami (sierpień 1921 r.), a zarazem spore i życzliwe zainteresowanie Amerykanów współpracą międzynarodową stworzyły szanse na normalizację stosunków węgiersko‑amerykańskich. W takich okolicznościach jesienią 1923 r. dochodzi do wizyt i cyklu odczytów Oszkara Jasziego oraz Alberta Apponyiego, które – wraz z ich publiczną dyskusją – odegrały użyteczną rolę w popularyzacji spraw węgierskich i regionu.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2014, 49, 1
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Application of Portfolio Matrix for Resource Allocation Purposes in Sports: the Case of Hungary
    Zastosowanie analizy macierzy portfelowej w celu alokacji środków w sporcie: analiza na przykładzie Węgier
    Autorzy:
    Hoffbauer, Márk
    Ács, Pongrác
    Stocker, Miklós
    Paár, Dávid
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2159211.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-30
    Wydawca:
    Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
    Tematy:
    sports portfolio matrix
    Hungarian sport system
    sports economics
    sports evaluation
    resource allocation
    macierz portfelowa w sporcie
    węgierski system sportowy
    ekonomia sportu
    ocena
    sportu
    alokacja zasobów
    Opis:
    Background. Sports can function in a number of contexts in society, therefore government-related financial contribution can be justified. The resource allocation decisions of the contributor are always a relevant topic. The aim of this paper was to create a modified portfolio matrix tool for resource allocation purposes, which can be used at the national, regional, municipal or organizational level. Material and methods. The study consists of two researches conducted with the use of Google Forms. Two target groups (sports clubs from Baranya County and outstanding sports clubs in Hungary) were taken into consideration. Results. During the interviews in each group of sports clubs, 40 and 52 sports respectively were evaluated. The 12 most important sports were selected for this study. It can be seen that there is no significant difference between the regional and national rankings of sports. Outstanding sports clubs evaluated the given sports higher overall than regional sports clubs with regard to both categories: “the future vision of sport” and “the current impact”. Conclusions. The sport portfolio matrix can serve as the basis for the resource allocation decisions, but it has to be complemented with other funding schemes as this tool incentivizes mostly present performance, whereas strategic considerations should have another platform.
    Wprowadzenie. Sport może funkcjonować w wielu kontekstach w społeczeństwie, dlatego wkład finansowy pochodzący od organów rządowych może mieć swoje uzasadnienie. Decyzje dotyczące alokacji zasobów przez podmiot wnoszący wkład są zawsze istotną kwestią. Celem niniejszej pracy było stworzenie zmodyfikowanego narzędzia macierzy portfelowej w celu alokacji środków, które może być stosowane na poziomie krajowym, regionalnym, miejskim lub organizacyjnym. Materiał i metody. Niniejsza praca składa się z dwóch badań, przeprowadzonych z wykorzystaniem Google Forms. Uwzględniono dwie grupy docelowe (kluby sportowe komitatu Baranyi oraz wyróżniające się kluby sportowe na Węgrzech). Wyniki. W wywiadach w poszczególnych grupach klubów sportowych, oceniono odpowiednio 40 i 52 dyscypliny sportowe. Do celów niniejszej pracy wybrano 12 najważniejszych. Można zauważyć, żenie ma znaczącej różnicy pomiędzy rankingiem sportów na poziomie regionalnym i krajowym. Kluby sportowe o wybitnych osiągnięciach oceniły dane dyscypliny sportowe ogólnie wyżej niż regionalne kluby sportowe w obu kategoriach: „wizja przyszłości sportu” oraz „bieżący wpływ”. Wnioski. Macierz portfelowa w sporcie może służyć jako podstawa do podejmowania decyzji o alokacji środków, ale musi być uzupełniona o inne systemy finansowania, ponieważ narzędzie to opiera się głównie na obecnych wynikach, podczas gdy względy strategiczne powinny wykorzystywać inną platformę.
    Źródło:
    Health Problems of Civilization; 2022, 16, 4; 351-359
    2353-6942
    2354-0265
    Pojawia się w:
    Health Problems of Civilization
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polska terminologia językoznawcza w węgierskiej tradycji polonistycznej
    Polish terminology in Hungarian reserch and language teaching
    Autorzy:
    Seretny, Anna
    Stefańczyk, Wiesław Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/680179.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    terminologia
    termin językoznawczy
    język polski
    język węgierski
    opis struktury języka
    nauczanie/uczenie się języka polskiego
    terminology
    terms
    Polish language
    Hungarian language
    language description
    language learning/teaching
    Opis:
    Since Polish and Hungarian belong to different language families, they are typologically and genetically different. Polish is a member of the Indo-European family. It is a Slavic and fusional language while Hungarian, a member of the Uralic language family, is Finno-Ugric, agglutinative one. Grammatical categories of both languages differ considerably, some phenomena which are specific to one of them, do not exist in the other. In Hungarian, for example, nouns do not have grammatical gender, there are no collective numerals, verbs do not have aspect, and nouns, though inflected, have different cases. Hungarian linguists thus so as to describe Polish language structure had to coin terms which would refer to grammatical categories/phenomena nonexistent in Hungarian. The article presents these terms, analyzing their nature and structure.
    Polszczyzna i język węgierski są językami odrębnymi zarówno pod względem genetycznym, jak i typologicznym. Język polski jest językiem indoeuropejskim, słowiańskim, fleksyjnym, natomiast węgierszczyzna jest językiem uralskim, ugrofińskim, aglutynacyjnym. W związku z tymi odrębnościami część kategorii gramatycznych w pełni się nie pokrywa. Dotyczy to zwłaszcza nieistniejącego w węgierszczyźnie rodzaju gramatycznego, liczebnika zbiorowego, przyimka, aspektu czasownika, a także w odmienny sposób wyrażanego przypadka. W węgierskim językoznawstwie polonistycznym istnieją usankcjonowane tradycją terminy nazywające wskazane kategorie. Niniejszy artykuł jest poświęcony ich analizie.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2016, 23; 47-57
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Comparative analysis of the latest large-scale education reforms in Poland and Hungary
    Najnowsze reformy oświaty w Polsce i na Węgrzech – analiza porównawcza
    Autorzy:
    Velkey, Kristof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1193245.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Akademia Zamojska
    Tematy:
    comparative education research educational policy
    centralization
    Hungarian education system
    Polish education system
    educational reform
    badanie porównawcze
    polityka oświatowa
    centralizacja
    węgierski system oświaty
    polska oświata
    reforma edukacji
    Opis:
    Celem opracowania jest przedstawienie głównych procesów reformowania węgierskiego systemu edukacji po 2010 r. i porównanie ich z reformą w polskim systemie oświaty, prowadzonej po 2015 r. Obydwa systemy oświaty mają wspól- ne cechy i pochodzenie, ale po upadku komunizmu rozwijały się inaczej. Jednak możemy zaobserwować wiele podobieństw w zakresie zmianach wprowadzanych w ostatnich latach. Najważniejszy wśród nich jest sposób jak te reformy zostały przygotowane i wdrożone. W obu przypadkach dominująca grupa polityczna postanowiła stworzyć oświatę w taki sposób, aby odpowiadała ich światopoglądowi i potrzebom politycznym.
    The aim of this study is to present the main features of the reform process in the Hungarian education system after 2010 and comparing it to the Polish education reform started in 2015. The analyzed education systems had common characteristics but since the fall of Communism they have developed differently. Nevertheless, we can observe several significant similarities in comparing the two recent reforms, the most prominent among them are the ways in which the reforms were prepared and implemented. In both cases, a dominant group with sufficient political powers decided to form the national education system in order to correspond to their worldview and political needs.
    Źródło:
    Facta Simonidis; 2020, 13; 311-328
    1899-3109
    Pojawia się w:
    Facta Simonidis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The main changes in the system of local governments in Hungary after the commencement of the Fundamental Law
    Główne zmiany w systemie samorządu terytorialnego na Węgrzech po nowelizacji Ustawy Zasadniczej
    Autorzy:
    Péter Tilk, Péter Tilk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951368.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Hungarian Fundamental Law
    Cardinal Act on Local Government
    Hungarian local government
    fundamental law
    węgierska Ustawa Zasadnicza
    węgierska ustawa organiczna o samorządzie
    terytorialnym
    węgierski samorząd terytorialny
    ustawa zasadnicza
    Opis:
    W dniu 1 stycznia 2012 r. na Węgrzech weszła w życie nowa Ustawa Zasadnicza, która wprowadziła m.in. istotne zmiany w zakresie samorządu lokalnego. Przedstawiona analiza odnosi się do węgierskiego ustroju samorządu terytorialnego i zawiera ocenę skutków zmian w zakresie kompetencji organów samorządu terytorialnego, ich struktury organizacyjnej oraz środków nadzoru. Zasady dotyczące samorządu lokalnego są uregulowane w ustawie organicznej, której zmiana wymaga większości 2/3 głosów w Zgromadzeniu Krajowym. Jest to ustawa organiczna CLXXXIX z 2011 r. o samorządzie terytorialnym Węgier.
    Źródło:
    Studia Prawno-Ekonomiczne; 2014, XCIII (93); 95-113
    0081-6841
    Pojawia się w:
    Studia Prawno-Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Foundations of the Uncodified Historical Constitution of Hungary
    Autorzy:
    Zsófia, Biró,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/902459.pdf
    Data publikacji:
    2019-09-19
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Golden Bull
    Hungarian uncodified constitution
    Doctrine of the Holy Crown
    Pragmatic Sanction
    Austro-Hungarian Compromise
    Złota bulla
    węgierska konstytucja materialna
    Korona świętego Stefana
    Sankcja Pragmatyczna
    kompromis austriacko-węgierski
    Opis:
    The article examines the evolution of the Hungarian Public and Constitutional Law from 1301 until the Austro-Hungarian compromise in 1867. The topic is highly relevant, because the year 2017 marked the 330th anniversary of the 1st and 2nd Act of 1687, which state that the Habsburgs are the only and true heirs of the Hungarian throne; it also marked the 150th anniversary of the Austro-Hungarian Compromise. Furthermore the current Fundamental Law says that “We honour the achievements of our historical constitution and we honour the Holy Crown, which embodies the constitutional continuity of Hungary’s statehood and the unity of the nation”. The main chain of thoughts of the article presents the crown-ideology and the Doctrine of the Holy Crown, the Rákos field resolution of 1505, the Acts 2 and 3 of 1687, the Pragmatic Sanction, Acts 10 and 12 of 1790, the public law aspects of the April Laws of 1848, and the laws on the Austro-Hungarian Compromise. The article presents the fundamental documents of the Hungarian uncodified historical Constitution issued within the given period. Through their formation and historical background we can truly understand the Hungarian customary law and the legal traditions, which are still honoured by our present Fundamental Law.
    Źródło:
    Studia Iuridica; 2019, 80; 39-58
    0137-4346
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    COMPARATIVE ANALYSIS OF TRANSLATIONS PREPARED BY STUDENTS WITH AND WITHOUT LEGAL QUALIFICATIONS
    ANALIZA PORÓWNAWCZA PRZEKŁADÓW DOKONANYCH PRZEZ STUDENTÓW Z KOMPETENCJAMI PRAWNYMI I BEZ NICH
    Autorzy:
    LESZNYÁK, Márta
    BALOGH, Dorka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/921257.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    przekład prawny i prawniczy
    kształcenie tłumaczy prawnych i prawniczych
    typologia błędów
    analiza analityczna
    analiza ogólna
    język angielski
    język węgierski.
    legal translation
    legal translator training
    error typology
    analytical analysis
    global analysis
    English
    Hungarian.
    Opis:
    In our paper, we present the results of the second phase of a study conducted in collaboration between two higher education institutions in Hungary with different types of translator training: a postgraduate (MA) course at the University of Szeged (SZTE), Faculty of Arts, and a postgraduate specialist training course at Pázmány Péter Catholic University, Budapest (PPKE JÁK), Faculty of Law and Political Sciences. At SZTE, students do not have any legal qualifications, while at PPKE JÁK, students are all qualified legal professionals. Our main research question was whether there are significant differences in the quality of legal translations carried out by students with and without legal qualifications. We analyzed and evaluated the global (holistic) quality of the translations using a five-point scale as suggested by Kiraly (1995: 83), and compared types of errors made by the two groups of students with the help of a special error typology. Our results show that students with legal qualifications perform better in terms of both global and analytic indicators, with significantly less errors made in information transfer and in legal register. 
    W niniejszym artykule zostaną zaprezentowane wyniki drugiego etapu badania przeprowadzonego jako projekt wspólny dwóch jednostek szkolnictwa wyższego o różnych rodzajach kształcenia translatorskiego na studiach magisterskich: Uniwersytetu Szeged, Wydział Sztuki (SZTE) i specjalistyczne studia podyplomowe z zakresu przekładoznawstwa na Wydziale Prawa i Nauk Politycznych Katolickiego Uniwersytetu Pázmány Pétera w Budapeszcie (PPKE JÁK). Na SZTE studenci nie posiadają wykształcenia prawniczego, podczas gdy na PPKE JAK wszyscy uczestnicy to wykwalifikowani prawnicy. Głównym założeniem było sprawdzenie, czy istnieją znaczące różnice w jakości przekładu prawniczego przeprowadzonego przez studentów z i bez wykształcenia prawniczego. Przeanalizowano i oceniono jakość całościową (holistycznie) przy użyciu 5-stopniowej skali Kiraly’ego (1995: 83) i porównano rodzaje błędów przy użyciu określonej typologii błędów. Badanie wykazało, że studenci z wykształceniem prawniczym wypadli lepiej w kategoriach ogólnych i analitycznych, przy znacznie mniejszej liczbie błędów popełnianych przy przekazywaniu informacji i rejestrze prawnym.
    Źródło:
    Comparative Legilinguistics; 2019, 37, 1; 85-115
    2080-5926
    2391-4491
    Pojawia się w:
    Comparative Legilinguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    (Nie)przyjemne zabawy wierszem pod okiem redaktora Naruszewicza
    (Not)enjoyable poetry games under the watchful eye of Adam Naruszewicz
    Autorzy:
    Zając, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/967991.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    the Enlightenment
    the history of Polish literature
    poetry
    the magazine “Zabawy Przyjemne i Pożyteczne”
    the Confederacy of Bar
    Jan Albertrandi
    oświecenie
    historia literatury polskiej
    poezja
    „zabawy przyjemne i pożyteczne”
    jan albertrandi
    adam naruszewicz
    tomasz kajetan węgierski
    konfederacja barska
    Opis:
    Words of Jan Albertrandi which he said in 1770, explaining the reasons for publishing the magazine ‘Zabawy Przyjemne i Pożyteczne’, expressed an enthusiasm about the possibility of achieving by Poles the state of the spiritual and intellectual maturity in a short time. The result of such attitude of the editor was his willingness to provide to potential readers of the magazine the entertainment meeting their expectations, characterizing post‑Sarmatian customs. Quite quickly however in ‘Zabawy…’ there appeared the opinions of people whose point of view was different than that one of Albertrandi, because of their critical assessment of the condition of Polish Enlightenment elites. Perhaps the most important of such voices was a text of very young poet Tomasz Kajetan Węgierski. The significance of his ode (About disrespect towards learned men) was largely the result of the fact that it was addressed to Adam Naruszewicz, not only one of the leading figures of the magazine from the very beginning of its existence but also the man being the favourite poet of King Stanisław August Poniatowski. The undertone of this work was harmonizing, paradoxically, to the meaning of numerous poems, also printed in that time in ‘Zabawy…’, directed against Bar confederates and written in the circle of people close to the king, like Antoni Korwin Kossakowski, the author of the poem entitled To the Nation and Posterity.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 34, 4
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obraz kultu uhorských svätcov v stredovekých notovaných rukopisoch z územia Slovenska
    Cult of Hungarian Saints in Medieval Manuscripts from Slovak Lands
    Kult węgierskich świętych w średniowiecznych rękopisach z terenów słowackich
    Autorzy:
    Bednáriková, Janka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2036096.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    święci węgierscy
    kult świętych
    słowackie rękopisy muzyczne
    św. Stefan Węgierski
    św. Elżbieta Węgierska
    św. Andrzej Świerad
    św. Emeryk
    Hungarian saints
    cult of saints
    Slovak musical manuscripts
    saint Stephen I of Hungary
    saint Elizabeth of Hungary
    saint Andrew Zorard
    saint Emeric
    Opis:
    Autor artykułu ma na celu zaprezentowanie odniesień do węgierskich świętych w najważniej- szych rękopisach zachowanych na terytorium Słowacji oraz zwrócenie uwagi na ich szczególny kult w narodowej tradycji liturgicznej. W słowackich zbiorach archiwalnych znajduje się obecnie tylko 17 średniowiecznych źródeł muzycznych, przy czym zaprezentowany poniżej przegląd skupiał się jedynie na dostępnych rękopisach. Ze względu na ograniczone rozmiary tekstu wyboru omawianych świętych dokonano biorąc pod uwagę ilość poświęconych im opracowań w poszczególnych źródłach. W rezultacie skupiono się na dwóch świętych węgierskich królach: Stefanie i Władysławie, a także na św. Emeryku, św. Elżbiecie Węgierskiej oraz dwóch świętych pustelnikach: Andrzeju Świeradzie i Benedykcie.
    The aim of the submitted contribution is to present references to important Hungarian saints in preserved notorious manuscripts of the territory of Slovakia and to point out their specific cult in the domestic liturgical tradition. In the Slovak Archival Collections, there are today only 17 musical sources from the Middle Ages. The following overview of the presence of saints in their context was focused only on accessible manuscripts. At the same time, we have narrowed the selection of saints, taking into account their frequencies in the respective sources. As a result of these criteria, the author focused on two Hungarian kings – St. Štefan and St. Ladislav, the royal prince St. Imrich, as well as on St. Elizabeth of Thuringia and finally on two Slovak hermits – St. Andrej-Svorad and Benedict.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 13; 25-43
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Śp. ks. prof. dr hab. Jan Stępień (1910-1995)
    Autorzy:
    Mędala, S.
    Powiązania:
    Studia Theologica Varsoviensia 1995, z. 1, s. 5-12
    Data publikacji:
    1995
    Tematy:
    Stępień Jan P. (1910-1995) biografia
    Stępień, Jan P.
    Stronnictwo Narodowe. Zarząd Główny SN. Centralny Wydział Propagandy ZG SN kierownik biografia
    Stronnictwo Narodowe. Zarząd Główny SN biografie
    Armia Krajowa. Okręg Warszawa. Obwód V Warszawa-Mokotów. Biuro Informacji i Propagandy dowódcy biografie
    Korpus Węgierski Warszawa 1944 r.
    Opis:
    Kierownik Centralnego Wydziału Propagandy Stronnictwa Narodowego i w ZG SN. W Powstaniu Warszawskim szef BIP AK na Mokotowie. Delegat KG AK do rozmów z dowództwem Korpusu Węgierskiego w sprawie pomocy dla walczącej Warszawy.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Ukochali Polskę bardziej niż życie : historia rodziny Węgierskich z Łodzi
    Autorzy:
    Resel, Patrycja.
    Powiązania:
    Biuletyn IPN 2021, nr 11, s. 43-56
    Data publikacji:
    2021
    Tematy:
    Węgierscy (rodzina)
    Węgierska, Wanda (1919-1943)
    Węgierski, Jan (?-1940)
    Węgierska, Janina
    Oddział II Informacyjno-Wywiadowczy Komendy Głównej (Armia Krajowa)
    Oddział II Komendy Głównej (Związek Jaszczurczy ; 1939-1942)
    II wojna światowa (1939-1945)
    Okupacja niemiecka Polski (1939-1945)
    Ruch oporu
    Wywiad wojskowy polski
    Artykuł z czasopisma historycznego
    Biografia
    Opis:
    W tekście przedstawiono losy rodziny Węgierskich. Ojciec rodziny, Jan Węgierski, uczestniczył w rewolucji 1905 roku, organizował strajki robotnicze, zajmował się wydawaniem antyrosyjskiego pisma „Promień”. Trójka jego dzieci, Kazimierz, Janina i Wanda, została wychowana w poszanowaniu polskiej tradycji, wszyscy byli harcerzami. W czasie okupacji niemieckiej Polski Kazimierz, Janina i Wanda zaangażowali się w walkę przeciwko agresorowi. Jan Węgierski zmarł w obozie przejściowym. Wanda i jej rodzeństwo zaangażowali się w działalność niepodległościową. Była członkinią Organizacji Wojskowej Związku Jaszczurczego i Związku Walki Zbrojnej. Leokadię Węgierską (matkę) oraz Janinę dosięgły represje ze strony okupanta. Wanda została aresztowana w 1942 roku, skazana została na karę śmierci przez ścięcie gilotyną. Kazimierz Węgierski zginął w obozie koncentracyjnym Auschwitz. Do obozu przewieziono także jego siostrę Janinę i żonę. Bohaterstwo rodziny nie zostało zapomniane, a siostry Węgierskie zostały uhonorowane wieloma odznaczeniami.
    Fotografie.
    Bibliografia na stronie 56.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-56 z 56

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies