Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "vilnius" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 268
Tytuł:
Староверие Литвы в 1944-1953 гг.: «новый курс» советских властей, деятельность ВСС, изменение численности поморских общин
Autorzy:
Potashenko, Grigorijus
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131250.pdf
Data publikacji:
2022-05-15
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Old Belief of Lithuania
Supreme Old Believer Council in Vilnius
religious politics of Soviet authorities in 1944–1953
major antireligious practices
Opis:
This article examines the relationship between Soviet authorities and the PomorianOld Believer Church of Lithuania during 1944–1953, in particular, the position andorganizational activities of the Supreme Old Believer Council in Vilnius, the plan to establisha central body of the bespopovtcy in the USSR. It also researches the question as to how thereligious policy of the Soviet authorities at that time and the position of the leadership of theChurch influenced the changes in the network of Pomorian communities in Lithuania. It isimportant to show the different types of communication between the authorities and theleadership of the Church within the framework of “the new course” of religious policy and insubsequent years. So far, these issues have been insufficiently or fragmentarily studied inhistoriography due to the limited use of archival material. Therefore, this article employsgeneralized data from materials relevant to our topic found in three archives of Lithuania – theState Central Archives of Lithuania, the Lithuanian Special Archives and the archive of theSupreme Old Believer Council of Lithuania in Vilnius.
Źródło:
Acta Neophilologica; 2022, 1, XXIV; 277-292
1509-1619
Pojawia się w:
Acta Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Святые Западной Руси времен преподобного Сергия
Święci Zachodniej Rosji w czasach św. Sergiusza
The Saints Of Western Russia from the epoch of Sergius of Radonezh
Autorzy:
Федюкина, Елена
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420444.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Западная Русь
святость
конфессиональная ситуация
выбор веры
митрополии Литовская и Галицкая
виленские мученики
преподобный Сергий Радонежский
подвиг
митрополит Киприан
Ruś Zachodnia
świętość
sytuacja wyznaniowa
wybór wiary
Litewska i Halicka metropolie
męczennicy wileńscy
święty Sergiusz z Radonieża
poświęcenie
metropolita Cyprian
Western Russia
sacredness
confessional situation
the choice of religion
Lithuanian and Galician metropoles
Vilnius
martyrs
Saint Sergius of Radonezh
feat
Metropolitan Cyprian
Opis:
Специфика историко-культурного развития Западной Руси обусловлена длительным соседством с народами-завоевателями Польшей и Литвой, а также воздействием униатских устремлений определенных сил. Автор пользуется названием Западная Русь для обозначения ареала проживания предков современного белорусского народа и отчасти Галицко-Волынской Руси, т.е. современной северо-западной Украины. Непосредственными героями повествования стали святые, которых взрастил народ Белой Руси, соотносимые с эпохой преподобного Сергия Радонежского. Этнически, это были представители как русского, так и литовского народов. В статье затрагивается проблема выбора Литвой веры и ее влияние на судьбы православных подвижников. Неотъемлемыми чертами западнорусской святости автор считает служение правде и служение Церкви в сочетании с истинной просвещенностью.
Specyfika rozwoju historyczno-kulturowego Rusi Zachodniej uwarunkowana jest sąsiedztwem z ukierunkowanymi zaborczo wobec niej Polską a Litwą, jak również wpływem ówczesnych dążeń unickich. Autor używa nazwy Ruś Zachodnia na oznaczanie regionu zamieszkania przodków współczesnych Białorusinów oraz po części ludności Rusi Halicko-Wołyńskiej, czyli współczesnej północnozachodniej Ukrainy. Jako bezpośredni bohaterowie występują tu święci, których wyłonił naród Białej Rusi w epoce chronologicznie skorelowanej z okresem życia św. Sergiusza z Radonieża. Pod względem etnicznym byli to przedstawiciele tak Rusinów (szerzej, Słowian), jak i Litwinów. W artykule jest poruszany problem wyboru wiary przez Litwę, poprzez jego wpływy na losy prawosławnych świętych. Wśród nieodzownych cech świętości Rusi Zachodniej autor wymienia służbę prawdzie i Cerkwi, którym towarzyszyły wysokie dążenia oświeceniowe.
The peculiarity of historical and cultural development of Western Russia is caused by the long-term vicinity of conquering countries, such as Poland and Lithuania, and also by the influence of uniate aspiration os specific forces. Author uses the name of Western Russia for marking the habitation area of modern Belorussians’ ancestors and partly Galician-Volhynian Russia, i.e. modern Notrh-Western Ukraine. The direct narration heroes were the saints grown by the people of White Russia. These saints are correlated with the epoch of Sergius of Radonezh. Ethnically they were the representatives of both Russian and Lithuanian people. The article touches on the problem of choosing Lithuania its religion and its impact on the fate of Orthodox men of faith. The author considers minestering the truth and Church service coupled with true enlightenment to be essential feature of Western Russian sacredness.
Źródło:
ELPIS; 2015, 17; 59-64
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Маркеры этнічнай ідэнтычнасці жыхароў Віленшчыны (па матэрыялах палявых этнаграфічных экспедыцый пачатку ХХІ ст.)
Markery tożsamości etnicznej mieszkańców Wileńszczyzny (na materiale etnograficznych wypraw terenowych z początku XXI wieku)
Autorzy:
Vnukovich, Yury
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32222761.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
ethnicity
identity
markers of distinctiveness
Belarusian-Lithuanian borderland
Vilnius region
etniczność
tożsamość
wyznaczniki odrębności
pogranicze białorusko-litewskie
Wileńszczyzna
этнічнасць
ідэнтычнасць
маркеры адрознасці
беларуска-літоўскае памежжа
Віленшчына
Opis:
The article presents an analysis of ways to articulate one's and another's ethnic identity of the inhabitants of Vilnius region on the basis of linguistic, territorial and religious markers of distinctiveness. The research is based on the ethnographic fieldwork materials collected in 2007-2011. Language is the most significant marker of ethnic identity in the Belarusian-Lithuanian borderland, where it is difficult to find other contrasting cultural differences between Lithuanians, Poles and Belarusians. For example, in Vilnius region Lithuanians are most often identified by local Slavic-speaking residents on the basis of this feature. However, in the case of people who speak a regional variant of the Belarusian language in Vilnius region, we are dealing with an ethnic anomaly or liminal category – often referred to as locals (“people from here”). Residents who consider themselves Poles call their language simple (prostaya mova). For them, it is no longer a direct marker of ethnicity. In this case, other determinants become markers of identity. First of all, it is the territory of origin and religion that situationally signal the ethnic boundaries between Lithuanians, Poles and Belarusians of Vilnius region.
W artykule przedstawiona jest analiza sposobów na artykułowanie swojej i cudzej tożsamości etnicznej mieszkańców Wileńszczyzny na podstawie językowych, terytorialnych i religijnych wyznaczników odrębności. Badanie opiera się na etnograficznych materiałach terenowych zebranych na początku XXI wieku. Język jest najważniejszym markerem tożsamości etnicznej na pograniczu białorusko-litewskim, gdzie ciężko jest odnaleźć inne kontrastujące odrębności kulturowe między Litwinami, Polakami i Białorusinami. Na przykład Litwini są najczęściej identyfikowani przez lokalnych mieszkańców słowiańskojęzycznych na podstawie akurat tej cechy. Natomiast w przypadku osób posługujących się regionalną odmianą języka białoruskiego na Wileńszczyźnie mamy do czynienia z anomalią etniczną lub kategorią liminalną, często określaną jako tutejsi. Mieszkańcy, którzy uważają się za Polaków, nazywają swój język prostym. Dla nich nie jest on już bezpośrednim wyznacznikiem przynależności etnicznej. W tym przypadku inne wyznaczniki stają się markerami tożsamości. Przede wszystkim jest to terytorium pochodzenia i religia, które sytuacyjnie sygnalizują etniczne granice między Litwinami, Polakami i Białorusinami Wileńszczyzny.
У артыкуле разглядаецца, як жыхары Віленшчыны артыкулююць сваю і чужую этнічную ідэнтычнасць, выкарыстоўваючы моўныя, тэрытарыяльныя і рэлігійныя маркеры адметнасці. Даследаванне выканана на падставе палявых этнаграфічных матэрыялаў, сабраных у пачатку ХХІ ст. Мова з’яўляецца найважнейшым маркерам этнічнай ідэнтычнасці на беларуска-літоўскім памежжы, дзе мы не знаходзім іншых кантрасных культурных адрозненняў паміж літоўцамі, палякамі і беларусамі. Напрыклад, літоўцы часцей за ўсё ідэнтыфікуюцца мясцовымі славянамоўнымі жыхарамі паводле гэтай прыкметы. Аднак у выпадку з носьбітамі рэгіянальнага варыянта беларускай мовы на Віленшчыне мы сутыкаемся з этнічнай анамаліяй або лімінальнай катэгорыяй, якая нярэдка вызначаецца як тутэйшыя. Сваю мову мясцовыя жыхары, якія лічаць сябе палякамі, называюць простай і для іх яна ўжо не з’яўляецца прамым індыкатарам этнічнай прыналежнасці. У гэтым выпадку маркіруючае значэнне набываюць іншыя прыкметы ідэнтычнасці – найперш тэрыторыя паходжання і рэлігія, якія сітуацыйна сігналізуюць пра этнічныя межы паміж літоўцамі, палякамі і беларусамі Віленшчыны.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2023, 17; 65-87
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Літоўская кнігарня Марыі Пясяцкайце-Шлапялене ў Вільні і яе роля ў пашырэнні беларускамоўнага друку ў 1906–1908 гадах
Autorzy:
Корбут, Віктар
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436996.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej
Tematy:
Marija Piaseckaitė-Šlapelienė
Wilno
gazeta «Nasza Dola»
gazeta «Nasza Niwa»
wydawnictwo «Zahlianie sonca i ŭ naša akonca»
Vilnius
newspaper «Nasza dola»
newspaper «Nasza niwa»
publishing house «Zahlianie sonca i ŭ naša akonca»
Opis:
Litewska księgarnia Mariji Piaseckaitė-Šlapelienė w Wilnie i jej rola w rozpowszechnieniu druku w języku białoruskim w latach 1906–1908 W 1906–1945 w Wilnie działała Litewska księgarnia Mariji Piaseckaitė- -Šlapelienė (budynek na Dominikonų g. 11). W 1906–1908 to był jeden z ośrodków rozpowszechnienia białoruskiego druku: gazet «Nasza dola», «Nasza niwa», książek petersburskiego wydawnictwa «Zahlianie sonca i ŭ naša akonca» oraz nielegalnych białoruskich publikacji, jak zbiór wierszy poetki Ciotki «Skrypka bielorusska Haŭryly z Palacka» (Żółkiew, 1906). Sprzedaż książki Ciotki w 1907 r. stała się podstawą do rewizji księgarni. Przeciwko M. Piaseckaitė-Šlapelienė rozpoczęto sprawę karną. W korespondencji M. Piaseckaitė-Šlapelienė z mężem Jurgisem Šlapelisem ujawniają się dotychczas nieznane fakty z ich relacji z białoruskimi organizacjami i działaczami w Wilnie na początku XX w.
The Marija Piaseckaitė-Šlapelienė’s Lithuanian Bookshop in Vilna (Vilnius) and its Role in Distribution of Belarusian-language Print at 1906–1908 In 1906–1945 there was a Lithuanian bookshop of Marija Piaseckaitė-Šlapelienė in Vilna (Vilnius). Nowadays the building is preserved at the address Dominikonų g. 11. In 1906–1908 it was one of the distribution centres of Belarusian print: newspapers of Vilna called «Nasza dola», «Nasza niwa», books of St. Petersburg publishing house «Zahlianie sonca i ŭ naša akonca» as well as illegal Belarusian issues such as, for example, the collection of poems of a Belarusan poetess Ciotka «Skrypka bielorusska Haŭryly z Palacka» (Żółkiew, 1906). In 1907 there was a search in the bookshop because of the selling of Ciotka’s collection. The book was confiscated and a criminal case was open against PiaseckaitėŠlapelienė. Previously unknown facts were discovered in correspondence of PiaseckaitėŠlapelienė and her husband Jurgis Šlapelis in relation to their contacts with Belarusian organizations and leaders of Vilna at the beginning of the XX century.
Źródło:
Przegląd Środkowo-Wschodni; 2016, 1; 68-89
2545-1324
Pojawia się w:
Przegląd Środkowo-Wschodni
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
К истории восточнославянских библейских переводов c древнееврейских оригиналов конца XV века
Kilka uwag na temat historii wschodniosłowiańskich tłumaczeń biblijnych z oryginałów hebrajskich z końca XV wieku
Towards the history of Eastern Slavonic biblical translations from Hebrew originals in the late 15th century
Autorzy:
Кожинова, Алла
Суркова, Елена
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594074.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Księga Daniela
Wileński Kodeks Starotestamentowy (F 19–262)
tłumaczenia biblijne na języki słowiańskie z oryginałów hebrajskich
The Book of Daniel
the Vilnius Old Testament Florilegium (F 19–262)
Biblical translations into Slavonic languages from Hebrew originals
Opis:
W artykule rozważane są niektóre interesujące problemy związane z badaniem dziedzictwa kulturowego Żydów Kenaanitów, którzy mieszkali na terenach Wielkiego Księstwa Litewskiego i mieli kontakt z ludnością słowiańską. Jedną z najważniejszych form takich kontaktów był język – diaspora żydowska posługiwała się narzeczami miejscowymi w zakresie od języka literackiego (cerkiewnosłowiański) do języka powszechnie używanego (tzw. проста(я) мова). Tłumaczono na nie fragmenty hebrajskich tekstów biblijnych, których używano podczas nabożeństw w synagogach. Praktyka redagowania i rozpowszechniania takich tekstów przyczyniła się do powstania kontaktów międzywyznaniowych, o czym świadczy historia tłumaczenia Księgi Daniela z Wileńskiego Kodeksu Starotestamentowego (F 19–262).
The article deals with the study of the cultural heritage of the Jewish-Kenanites who lived in the territory of the Grand Duchy of Lithuania and were in contact with the Slavic population. The most important form of those connections was through language. As a result, the Jewish diaspora used the local dialects ranging from high literary language (Church Slavonic) to the language of everyday communication (prosta(ja) mova). Biblical translations from Hebrew were made in these languages and were used in synagogue worship. The practice of editing and distribution of these texts made inter-confessional contacts possible, as evidenced by the history of the translation of the Book of Daniel from the Vilnius Old Testament Florilegium (F 19–262).
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 285-295
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
К вопросу об источниках грамматических знаний славянского языка в среде василиан: Из истории вильнюсского университетского экземпляра грамматики Мелетия Смотрицкого 1619 года
Autorzy:
Кажуро, Инна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1902668.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Meletius Smotrytsky
Grammar
history of the book
Basilians
Polish-Lithuanian Commonwealth
Vilnius university library
Opis:
Статья посвящена истории экземпляра Грамматики Мелетия Смотрицкого 1619 г., хранящегося в Библиотеке Вильнюсского университета (шифр  хранения – Rk 337). Несмотря на то, что информация об этом экземпляре была опубликована в 1908 г., некоторые его особенности остались без внимания. Целью нового исследования является раскрытие с помощью комплексного книговедческого анализа материальных особенностей Грамматики Смотрицкого, с указанием признаков, которыми она была наделена до выхода в свет, и признаков, которые появились на вильнюсском университетском экземпляре после издания (переплет, утраты и реставрации, провениенции и маргиналии). Среди бывших владельцев экземпляра выявлены три частных лица из духовного сословия и несколько учреждений. Раскрытые факты использования Грамматики выводят к более широкому кругу вопросов, связанных с рецепцией научного наследия Смотрицкого в среде Ордена василиан Великого Княжества Литовского и Речи Посполитой. Выводы исследования могут быть полезны для нескольких исторических направлений, среди которых можно указать исследования книжной культуры XVII–XVIII в., а также текстологию литургических текстов греко-католической Церкви.
There is a copy of Meletius Smotrytsky Grammar, published in 1619 in Yev’ye (Vievis), which is kept in the Library of Vilnius university (the shelf number – Rk 337) nowadays. Despite the fact that the main information about this copy was published in 1908, some of its features were overlooked. The aim of the research is to reveal, by using methods of bibliographical analysis, all the material features of the copy of Smotrytsky Grammar before its release (the structure of the book, types, ornaments) and after it was published (bookbinding, damages and restorations, provenances and annotations). During the research several owners of this copy were identified – three clergymen (priest Grzegorz Sanocki, student of Vilnius Pontifical Seminary Procopius Hucewicz, and Basilian Samuel Nowicki) and several institutions. Procopius Hucewicz and Samuel Nowicki belonged to the Greek Catholic Church of the Polish-Lithuanian Commonwealth. The newly established facts related to the use of Smotrytsky‘s Grammar by monks offer a basis for further research on the reception and impact of Smotrytsky’s scholarly legacy among the Basilians of the Grand Duchy of Lithuania and the Polish-Lithuanian Commonwealth. The findings of the study may be valuable for several historical directions; among those of note are studies of the book culture of the 17th and 18th centuries, as well as the textual scholarship of the liturgical texts of the Greek Catholic Church.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2021, 2, XXVI; 127-143
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zu den lituaischen Lehnwörtern in ausgewählten Wörterbüchern der polnischen Sprache
Lithuanian loanwords in selected Polish language dictionaries
Autorzy:
Guz, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/568239.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
Etymologies
lithuanisms
Polish in Vilnius
dialects of the border area
Opis:
The paper examines the frequency of words of Lithuanian origin in selected, recently published, Polish language dictionaries. The conducted research shows that the frequency of such words is low. There are only three Lithuanisms in the Słownik etymologiczny języka polskiego by W. Boryś and in the Słownik etymologiczny języka polskiego by K. Długosz-Kurczabowa there are none. The low frequency of these words is discussed in many scholarly works, both those on Polish literary language and those on the Polish language in the Kresy area (the easter borderlands). This paper tries to establish the reasons behind this situation. The reasons are, as the subject literature shows, historical, geographical, practical, aesthetic, cultural and administrative in nature.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2011, 2(6); 339-348
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła do dziejów Kościoła Katolickiego w archiwach wileńskich
Quellen zur Geschichte der katholischen Kirche in Wilnaer Archiven
Autorzy:
Szot, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039965.pdf
Data publikacji:
2008-06-27
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Geschichte
Quelle
Vilna
Archiv
historia
źródła
Wilno
archiwum
history
sources
Vilnius
archive
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2008, 89; 73-83
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zoonimy z obszaru Wileńszczyzny zwierciadłem kontaktów językowo-kulturowych
Zoonyms from the Vilnius Region as a reflection of linguisc and cultural contacts
Autorzy:
Żilo, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3200697.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
Zoonyms
Vilnius Region
linguistic influences
Polish of the Borderlands
phonetic influences
morphological influences
lexical influences
Opis:
The issue of nomenclature for mixed breed animals has been taken up by Polish researchers many times and its significance for onomastic and dialectal research has been emphasised often enough. With respect to the North-Eastern Borderlands, sparse studies have been dedicated to it so far. Therefore, this paper discusses linguistic and cultural contacts reflected in proper names of two species of mixed breed animals in the Vilnius Region. The material was collected using the traditional and online survey method. This article presents the phonetic and morphological characteristics typical of the Polish of the Borderlands, lexical features, and nomenclature influences that were discovered while analysing zoonyms. It discusses the influences of the Lithuanian, Russian, and Belarusian languages on the nomenclature for animals living in households of people of Polish descent in the Vilnius Region.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2022, 798, 9; 62-72
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie pisma „Znad Wilii w okresie transformacji systemowej, w budowaniu pozytywnej tożsamości Polaków Wileńszczyzny
The Importance of the Magazine „Znad Wilii” during Systematic Transformation, in Building a Positive Identity of Poles at the Vilnius Region
Autorzy:
Mieczkowski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/501990.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
pismo „Znad Wilii”
okres transformacji systemowej
pozytywna tożsamość Polaków
Wileńszczyzna
Litwa
the magazine “Znad Wilii”
positive identity of Poles
the Vilnius region
Lithuania
Opis:
The purpose of the article: The importance of the magazine “Znad Wilii” in the years 1989–1994 in building a positive identity of Poles at the Vilnius region, is an analysis of topics that were discussed at the journal, I will also try to reflect the prevailing social climate among Poles at the Vilnius region during the democratic transition, the collapse of the Soviet Union regime. An attempt to take the analysis of that issue is important because of the fact that local Poles efforts to establish a more intensive relations with Poland. For example by through the development of mutual relations between the Civic Parliamentary Club (Obywatelski Klub Parlamentarny), Solidarity, and the Lithuanian Sajūdis (this issue was raised, inter alia, in the article: Beginning of a common path – Początek wspólnej drogi), importance of the Polish minority in Lithuania, as well as a common history and memory of the First Republic – Respublica Serenissima and its importance in shaping contemporary identities of the nations of Central and Eastern Europe. Articles that were published during this period in the journal “Znad Wilii” are certainly interesting material, worthy of analysis in this study, also because of the important historical period in which they were submitted.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2014, 23, 1; 75-91
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zjazd szlachty litewskiej w Wilnie w 1715 roku
Gathering of Lithuanian Nobility in Vilnius in 1715
Autorzy:
Šapoka, Mindaugas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32388103.pdf
Data publikacji:
2023-03-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
Augustus II
Ludwik Konstanty Pociej
Vilnius Confederation
Tarnogród Confederation
Great Northern War
Grand Duchy of Lithuania
eighteenth century
Opis:
The issue of the gathering of the Lithuanian nobility in Vilnius, organised in August 1715 by Great Hetman of Lithuania Ludwik Konstanty Pociej as a way of sparking a protest against the contributions imposed by King Augustus II for the maintenance of the Saxon army in the Polish-Lithuanian Commonwealth, has so far been marginally addressed in historiography. The purpose of the article is to examine the causes and consequences of the gathering and to determine the Russian attitude towards it. Using manuscript sources from Russia, Belarus, Poland and Lithuania, the author argues that the Russians had minimal influence over the organization of the gathering, yet they used it as a means to combat King Augustus II’s attempts to free himself from Russian influence. There is ample evidence to put forward a hypothesis that the request to Tsar Peter I for acting as an intermediary in the conflict between the king and the nobility was conceived by Pociej and other leading officials of the Commonwealth rather than by Russian diplomats. The article also argues that the convention in Vilnius contributed significantly to the formation of the Tarnogród Confederation in the Crown. The Poles believed that the Lithuanians were determined to uphold the declaration of the Vilnius convention to instigate military action against the king’s policies and contributions for the purposes of the Saxon army. When the news of the Vilnius gathering spread throughout Poland, riots began in the southern provinces, and part of the Polish army declared a confederation and took up arms.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2023, 88, 1; 25-52
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zdrada stanu. Działalność Komunistycznej Partii Zachodniej Białorusi w Wilnie w latach 1930 – 1935
High Treason: The Activity of the Communist Party of Western Belarus in Vilnius in the Period between 1930 - 1935
Autorzy:
Łukasiewicz, Sergiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/460184.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
II Rzeczpospolita
Wilno
Komunistyczna Partia Zachodniej Białorusi
Policja Państwowa
komunizm
województwo wileńskie
communism
Second Polish Republic
Communist Party of Western Belarus Vilnius, State Police
Vilnius Voivodeship
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest próba wyjaśnienia działalności Komunistycznej Partii Za-chodniej Białorusi w Wilnie podczas pierwszej połowy lat trzydziestych dwudziestego wieku. Celem autora jest ukazanie organizacji, teorii i praktyki funkcjonowania nielegalnej organizacji komunistycznej na podstawie kwerendy archiwalnej odbytej od lutego do czerwca 2011 w Li-tewskim Centralnym Państwowym Archiwum w Wilnie. Ponadto zamierzeniem artykułu jest zaprezentowanie działalności policji miasta Wilna wobec sympatyków i działaczy ugrupowań komunistycznych operujących na terenie tego miasta. Utworzona w 1923 r. w Wilnie Komunistyczna Partia Zachodniej Białorusi była ugrupowa- niem fi lialnym KPP. Działalność KPZB miała szczególny wymiar w Wilnie. Jako największe mia-sto regionu, była stolica Wielkiego Księstwa Litewskiego, oraz dom dla wielu narodów, wyznań i kultur, Wilno było najważniejszym polem dla działania KPZB. Z uwagi na liczbę mieszkańców, uprzemysłowiony charakter oraz wielonarodowość komuniści mieli możliwości rozwinięcia szerokiej pracy wywrotowej i konspiracyjnej. Ponadto, miasto było wielkim centrum produkcji i kolportażu wydawnictw komunistycznych, co umożliwiało szerzenie propagandy zarówno w jego granicach administracyjnych, jak i na prowincji. Działalność komunistów wileńskich nie pozostawała bez reakcji. Energicznie ją zwalczała Policja Państwowa w Wilnie. Działania organów śledczych nacechowane były niezwykłą de-terminacją mającą na celu wyeliminowanie lub przynajmniej ograniczenie komunistycznego zagrożenia w Wilnie.
The purpose of this paper is to explain the activities of the Communist Party of Western Belarus in Vilnius during the first half of the 1930s. The author's aim is to show the organizational, theoretical and practical dimensions of the operation of an illegal organization under the Communist archival queries held in II - VI 2011 in the Lithuanian Central State Archives in Vilnius. Furthermore, I intend to present the actions of the police in Vilnius taken towards the sympathizers and activists of the communist groups operating in the city. Founded in 1923 in Vilnius, the Communist Party of Western Belarus was a branch of The Communist Party of Poland. This organization, just like the Polish communist party, was illegal. Its aim was to combat the Polish state and the electioneering for the Union of Soviet Socialist Republics. Although the name of the party could indicate a desire for independence of Belarus, it in practice opted for transferring the north eastern provinces of the Second Republic of Poland to the USRR. CPWB’s activity had a special dimension in Vilnius. As the region's largest city, the former capital of the Grand Duchy of Lithuania, and home to many nations, religions and cultures, Vilnius was the strategic area for communist actions. Given the large number of inhabitants and its industrialized multi-ethnic character, the city offered the communists a possibility to develop a wide, subversive and conspiratorial work. In addition, the city was the center for the production and distribution of communist publications, which allowed the spread of propaganda within the city’s administrative boundaries as well as in the neighbourig provinces. The activities of the Vilnius communists evoked response on the part of the State Police in Vilnius. The investigative bodies were determined to eliminate or at least reduce the Communist threat in Vilnius.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2012, 2
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasoby wileńskich archiwów jako źródło informacji o polskich pisarzach z przełomu XIX i XX wieku
Vilnius Archives Collections as a Source of Information about Polish Writers of 19th and 20th Centuries
Autorzy:
Fedorowicz, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2095976.pdf
Data publikacji:
2022-07-14
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Archiwa wileńskie
zbiory rękopiśmienne
Czesław Jankowski
Nikodem Erazm Iwanowski
Maria Rodziewiczówna
19th and 20th century
Vilnius manuscripts
epistolography collections
Opis:
Zbiory archiwów i bibliotek wileńskich zawierają wiele poloników z różnych epok, które w mniejszym lub większym stopniu w XX wieku już zostały wykorzystane przez badaczy polskich (Edmunda Jankowskiego, Tadeusza Bujnickiego, Andrzeja Romanowskiego, Iwonę Wiśniewską i in.). Mniej znane są natomiast źródła rękopiśmienne (głównie listy) dotyczące polskich pisarzy minorum gentium z przełomu XIX i XX wieku, do których należą: Czesław Jankowski, Nikodem Erazm Iwanowski i Maria Rodziewiczówna. Materiały te znajdują się w Litewskim Państwowym Archiwum Historycznym, Litewskim Centralnym Archiwum Państwowym, Archiwum Literatury i Sztuki Litewskiej, a także w Dziale Rękopisów trzech bibliotek: Biblioteki Uniwersytetu Wileńskiego, Biblioteki Narodowej im. Martynasa Mažvydasa i Biblioteki Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich. Celem artykułu jest podzielenie się wiedzą i doświadczeniem na temat sposobów opracowywania i wykorzystywania archiwaliów dotyczących trojga wymienionych pisarzy. Wyniki swoich badań przedstawiłam w publikacjach, które zostały wydane na Litwie (w pismach naukowych i monografiach zbiorowych) w latach 2016–2022. Najwięcej uwagi poświęciłam spuściźnie archiwalnej Jankowskiego ze zbiorów Biblioteki Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich.
Collections of manuscripts in Vilnius are stored in three archives: the Lithuanian State Historical Archives, the Central State Archives of Lithuania, and the Lithuanian Literature and Art Archive. They are also stored in the Manuscript Sections of the most important Vilnius libraries: the Library of the Vilnius University, the Wroblewski Library of the Lithuanian Academy of Sciences, and the Lithuanian National Library of Martynas Mažydas. Among the collections are many documents and written texts (referred to by the Latinate word polonica) from different epochs. Polonica texts by Polish writers and poets of the 19th and 20th centuries have been examined mainly by Polish researchers. Vilnius collections consist of many documents presenting the characters of minorum gentium writers such as Czesław Jankowski, Nikodem Erazm Iwanowski, and Maria Rodziewiczówna. Manuscripts are a valuable source of information about these authors. Irena Fedorowicz’s aim in this article is to show the output of archival studies concerning the life and work of 19th- and 20th-century writers. Some of the results have already been published in Lithuanian scholarly publications in the years 2016–2022.
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2022, 29, 1; 1-12
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zamach majowy widziany oczami dziennikarzy „Dziennika Wileńskiego”
Piłsudski’s May Coup in commentaries of „Dziennik Wileński” journalists
Autorzy:
Bojarski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2165303.pdf
Data publikacji:
2015-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
zamach majowy
„Dziennik Wileński”
publicystyka
Narodowa Demokracja
Piłsudski’s May Coup
Vilnius
National Democratic Party
Opis:
W niniejszym artykule autor analizuje jedno z najistotniejszych wydarzeń życia politycznego II Rzeczypospolitej – zamach majowy – z perspektywy redakcji „Dziennika Wileńskiego”. Na łamach organu prasowego wileńskiej endecji znajdujemy wiele opinii, polemik oraz informacji odnoszących się do wypadków warszawskich i ówczesnej sytuacji politycznej w kraju. W tym kontekście warto zwrócić uwagę, że przedstawione treści obok realizacji celów politycznych niejednokrotnie obiektywnie obrazowały rzeczywistość mieszkańcom Wilna i okolic. W artykule pojawią się również odniesienia do innych wileńskich gazet – „Słowa” i „Kuriera Wileńskiego”, z którymi publicyści „Dziennika” polemizowali. Całość opracowania stanowi przyczynek do badań nad echami zamachu majowego zarówno w prasie wileńskiej, jak i całych Kresów Północno-Wschodnich.
In this article author analyzes one of the most important events of the political life of the Second Republic – May Coup – from the perspective of „Dziennik Wilenski” journalists. In the National Democratic Party press organ we find a lot of reviews, polemics and information relating to accidents in Warsaw and political situation in the country. The article also refers to the polemics with another Vilnius newspapers such as „Kurier Wileński” and „Słowo”. The whole development is a contribution to the research for the May coup’s responses in the press of Vilnius and in the whole North Eastern Borderlands.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2015, Zeszyt, XXIX; 101-114
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z Wileńszczyzny do Barczewa. Znani i nieznani ekspatrianci z Kresów
From the region of Vilnius to Barczewo. Known and unknown expatriates from Borderlands
Autorzy:
Korybut-Marciniak, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366231.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Ekspatriacja
Prusy Wschodnie
Wileńszczyzna
kultura na Warmii
Barczewo
Expatriation
Eastern Prussia
the region of Vilnius
culture in Warmia
Opis:
The article’s goal is to show the role of expatriates from the region of Vilnius in post-war Barczewo and also to capture the worlds saved in human memory – the one that was left behind the eastern border of Poland, the one in former East Prussia and also one that was created in Barczewo’s multicultural mosaic. In the article there are presented the characteristics of people who came from these eastern borderlands. There is also shown the relationship between the indigenous population and the migrant population. The basis of the article is the relations of the Kresowiak family - today’s inhabitants of Barczewo. A few preserved in family archival documents, written relations of people already dead, as well as published biographical studies.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2019, 303, 1; 94-114
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 268

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies