Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "treasury" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Wybrane wydatki spółek z udziałem Skarbu Państwa - nadzór nad fundacjami i ich gospodarka finansowa
Selected Expenditure of Companies with State Treasury’s Share – Supervision of Their Foundations and Financial Management of Foundations
Autorzy:
Kosiarz, Edyta
Szałkowski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34604066.pdf
Data publikacji:
2024-06
Wydawca:
Najwyższa Izba Kontroli
Tematy:
sponsoring
fundacje
wydatki
spółki z udziałem Skarbu Państwa
darowizny
doradztwo
usługi prawne
usługi medialne
nadzór nad fundacjami
foundations
expenditure
companies with State Treasury’s share
donations
advisory services
legal services
media services
supervision of foundations
Opis:
Analiza działań państwowych spółek dotycząca sponsoringu, darowizn i wydatków na usługi prawne wskazuje na poprawę w tym obszarze, niemniej część podmiotów nadal omija regulacje wewnętrzne bądź w ogóle takich przepisów nie posiada. Jest to niepokojące, zwłaszcza że wydawano na nie dziesiątki, a nawet setki milionów złotych. Badaniem objęto także fundacje, których głównymi darczyńcami były kontrolowane spółki1. Stwierdzono brak jakiegokolwiek nadzoru nad tymi jednostkami. Planowano skontrolować 32 podmioty, jednak badania ostatecznie przeprowadzono w 9 spółkach2, 8 fundacjach3 i 5 gminach4. Objęto nimi lata 2017–2021. Kontrolerów NIK, uniemożliwiając przeprowadzenie kontroli, nie wpuściło na swój teren 10 podmiotów (sześć spółek i cztery fundacje), w tym te wchodzące w skład Grupy Kapitałowej Orlen (Orlen SA, Energa SA, PGNiG SA), a także fundacje, w których głównymi mecenasami są wspomniane spółki.
Since companies with the State Treasury’s share are businesses entrusted with managing national assets, in 2016 the then Minister of State Treasury tasked companies with introducing sponsoring rules compliant with the principles and standards set forth in the document entitled “Good practices in sponsoring for companies with State Treasury’s share”. The basic rule is that sponsoring should be transparent and responsible, it should fulfil the conditions of long-term economic and financial stability, and provide measurable results. It was emphasised that sponsoring activities may be undertaken by companies that had an operating profit in the previous financial year, and that have funds on their current accounts on the day of signing sponsoring agreements. The audit dedicated to expenditure on sponsoring in state companies examined mainly such aspects as: whether sponsoring is regulated in a company, sponsoring by entities with long term economic and financial stability, and in accordance with plans, measuring their effects and settlements. In the years 2017–2021, nine companies spent around PLN 795 million in total. As a worrying trend there came a significant increase in spending on sponsoring – from PLN 111.5 million in 2017 to PLN 228.7 million in 2021.
Źródło:
Kontrola Państwowa; 2024, 69, 3 (416); 64-76
0452-5027
Pojawia się w:
Kontrola Państwowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstytucyjna wolność przedsiębiorczości i prymat własności prywatnej a tak zwana złota akcja Skarbu Państwa
The Constitutional Freedom of Economic Enterprise and the Protection of the Primate of the Private Property in the Context of the so-called States’s Golden Share
Autorzy:
Ciapała, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/6567750.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
społeczna gospodarka rynkowa
ograniczenia wolności przedsiębiorczości i prymatu własności prywatnej
uprzywilejowanie państwa w spółkach kapitałowych
złota akcja Skarbu Państwa
odstąpienie od prywatyzacji
patologie polityki gospodarczej
social market economy
restrictions on the freedom of entrepreneurship and the primacy of private property
state privilege in capital companies
gold share of the State Treasury
withdrawal from privatization
pathologies of economic policy
Opis:
Przedmiotem opracowania jest szczególne uprzywilejowanie państwa w spółkach, w których – mając mniejszość akcji – dysponują tzw. złotą akcją, a zatem możliwością władczego oddziaływania na istotne decyzje spółki, wykraczając poza pozycję kapitałową państwa. Oznacza to ograniczenie wolności oraz prymatu własności prywatnej. Golden share może być pojmowana jako próba pogodzenia interesów prywatnych właścicieli z ważnym interesem publicznym w niektórych sektorach gospodarki, w których interes państwa staje się szczególnie doniosły. Ponieważ stanowi wyjątek od równej pozycji akcjonariuszy, jej wykorzystanie w polityce gospodarczej powinno być nader rzadkie. Autor krytykuje fakt, że Polsce po 2015 r. mamy do czynienia z odstępowaniem od prywatyzacji na rzecz zwiększonego udziału kapitału państwowego, a także z patologicznym zjawiskiem nadreprezentacji polityków we władzach przedsiębiorców, zarówno państwowych, jak i prywatnych. Wymaga to reorientacji polityki gospodarczej oraz personalnej.
The subject of the study is the special privilege of the state in companies in which – having a minority of shares – they have golden share, and therefore the ability to exert an authoritative influence on significant decisions of the company, going beyond the capital position. This means limiting the freedom of enterprise and the primacy of private property. Golden share can be understood as an attempt to reconcile the interests of private owners with an important public interest in certain sectors of the economy where the interest of the state becomes particularly important. Since it is an exception to the equal position of shareholders, its use in economic policy should be extremely rare.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 3(73); 49-61
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między teorią a wiedzą źródłową. Nowe spojrzenie na rolę saskiej Kamery jako prekursora prób modernizacji Rzeczypospolitej w XVIII wieku
Between Theory and Source Knowledge. A New Perspective at the Role of the Saxon Chamber as a Forerunner of Attempts to Modernise the Polish-Lithuanian Commonwealth in the Eighteenth Century
Autorzy:
Dygdała, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28765360.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
skarbowość
dobra stołu królewskiego
Kamera saska 1700–1763
treasury
so-called table lands
Saxon Chamber 1700–1763
Opis:
Omówienie treści książki Petera Collmera poświęconej funkcjonowaniu saskiej administracji majątków królewskich w Rzeczypospolitej w latach 1700–1763. Dyskusja z niektórymi tezami Autora. Kwestia modelu modernizacji wczesnonowożytnego państwa europejskiego na przykładzie szlacheckiej Rzeczypospolitej w XVIII w.
A review of Peter Collmer’s book on the functioning of the Saxon administration of the royal estates in the Polish-Lithuanian Commonwealth between 1700 and 1763. It discusses some of the author’s theses and provides a critique of the modernisation model as applied to the early modern European state, drawing on the example of the noble Commonwealth in the eighteenth century.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2023, 130, 4; 879-901
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkic do portretu urzędników guberni północno-zachodnich Rosji do końca lat pięćdziesiątych XIX wieku na przykładzie urzędników izb skarbowych
Sketch for a Portrait of Officials of Russian North-Western Gubernias to the Late 1850s, on the Example of Officials of the Treasury Chambers
Autorzy:
Korybut-Marciniak, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520864.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
urzędnicy
XIX wiek
ziemie zabrane
administracja
izby skarbowe
szlachta
officials
19th century
partitioned territories
administration
treasury chambers
nobility
Opis:
Artykuł stanowi próbę ukazania sytuacji społeczno-prawnej pracowników aparatu administracyjnego w guberniach północno-zachodnich Cesarstwa Rosyjskiego do końca lat pięćdziesiątych XIX w. Przybliża pochodzenie społeczne i narodowe, wykształcenie, sytuację rodzinną i ekonomiczną urzędników zatrudnionych w izbach skarbowych. W celu scharakteryzowania grupy zawodowej posłużono się materiałami zachowanymi w archiwach litewskich i białoruskich. Opisy stanu służby pracowników izb skarbowych: wileńskiej, grodzieńskiej i mińskiej pozwoliły zidentyfikować 225 urzędników. Przeprowadzona analiza ukazuje środowisko konstytuującej się warstwy inteligencji, wywodzącej się głównie ze zdeklasowanej szlachty polskiego pochodzenia.
The article attempts to present the social and legal situation of the employees of the administrative apparatus in the north-western gubernias of the Russian Empire until the end of the 1850s. It sheds light on the social and national background, education, family, and economic situation of officials employed in the treasury chambers. The author used materials preserved in Lithuanian and Belarusian archives to characterise this professional group. Descriptions of the service status of employees of the Vilnius, Grodno and Minsk tax chambers made it possible to identify 225 officials. The analysis reveals the milieu of the emerging intelligentsia stratum, originating mainly from the declassed gentry of Polish origin.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2023, 58, 1; 5-31
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“In these times of great need”: Pledging the grand duke’s demesne in the Grand Duchy of Lithuania from 1502 to 1522
Autorzy:
Šedvydis, Laurynas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519721.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Wielkie Księstwo Litewskie (WKL)
skarb
zastaw
Zygmunt I Stary
finansowanie wojny
Grand Duchy of Lithuania (GDL)
treasury
pledge deeds
Sigismund I the Old
wartime financing
Opis:
The article analyses the grand-ducal demesne pledges in the Grand Duchy of Lithuania from 1502 to 1522 and the influence of this type of borrowing on the Lithuanian treasury. In the early sixteenth century, grand-ducal pledges were an essential source for financing the war effort in Lithuania. The pledge deeds reveal that at least 58,576.5 sexagenas of Lithuanian groschen were borrowed under grand-ducal demesne pledge deeds in the analysed period. The pledging intensified shortly before and during the Sejms of 1516 and 1518. Almost the entire debt was owned by the members of the Council of Lords and the highest Lithuanian dignitaries, with the leading magnate families at the forefront. Most of this debt was relieved by the Council of Lords.
Artykuł prezentuje analizę zastawów domeny wielkoksiążęcej z terenów Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach 1502–1522 oraz wpływ pożyczek zastawnych na skarb litewski. Zastawy dóbr wielkoksiążęcych były ważnym źródłem finansowania działań militarnych na Litwie na początku XVI w. Z akt zastawów wynika, że w analizowanym okresie wielkość zastawów wynosiła co najmniej 58 576,5 kop groszy litewskich. Najintensywniejszy czas zastawów przypadł na sejmy lat 1516 i 1518 i bezpośrednio przed nimi. Niemal cały dług należał do członków Rady Panów i najwyższych litewskich dygnitarzy, najwięcej pożyczały wiodące rody magnackie. Rada Panów umorzyła większą część tego długu.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2022, 83, Spec.; 51-74
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Na zapłatę ludziom wojewódzkim”. Finansowanie chorągwi policyjnej województw poznańskiego i kaliskiego w latach 1734–1767
“For the Payment to Provincial People”. Financing of the Police Squadron of the Poznań and Kalisz Provinces in 1734–1767
Autorzy:
Glabisz, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2105737.pdf
Data publikacji:
2022-07-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
sejmiks
Poznań and Kalisz provinces
treasury in the eighteenth century
poviat armies
czopowe and szelężne (taxes on the sale and service of alcoholic beverages)
Poznań Treasury Commission
sejmiki
województwa poznańskie i kaliskie
skarbowość w XVIII w.
wojska powiatowe
czopowe i szelężne
Komisja Skarbowa Poznańska
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie zagadnienia finansowania chorągwi policyjnej samorządu sejmikowego województw poznańskiego oraz kaliskiego, funkcjonującej w latach 1734–1767, z podatków czopowego i szelężnego. Podstawą tych rozważań będą głównie znakomicie zachowane materiały skarbowe z archiwum Komisji Skarbowej Poznańskiej (asygnacje, kwity, rejestry i rozliczenia), stanowiące ewenement na tle innych skarbów sejmikowych w skali całej Rzeczypospolitej. Dzięki ich analizie udało się uzyskać istotne informacje o tym, jak zarządzano lokalnymi finansami, w jakim czasie chorągiew otrzymywała fundusze oraz jak ówczesna sytuacja polityczno-gospodarcza województw wpływała na jej losy. Należy podkreślić, że w dotychczasowych badaniach nad finansowaniem tzw. wojsk powiatowych właściwe niespotykana była możliwość tak pogłębionych badań.
The article aims to present the financing of the police unit (called in Polish: chorągiew) of the sejmik authorities in the provinces of Poznań and Kalisz. The squadron operated between 1734 and 1767 and was financed by the taxes on the sale and service of alcoholic beverages (the first one called in Polish czopowe and the second szelężne). These reflections are based mainly on excellently preserved treasury sources from the archives of the Poznań Treasury Commission (assignations, receipts, registers, and accounts), which are unique compared to other sejmik treasuries throughout the whole Commonwealth. Their analysis made it possible to obtain important information on how local finances were managed, when the police unit received funds, and how the political and economic situation in the provinces affected its fate. It should be emphasised that such thorough research on financing the so-called ‘county armies’ has not been possible before.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2022, 129, 2; 319-371
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Finansowanie wojny o tron polski w latach 1733–1735 z perspektywy konfederacji partykularnej województw poznańskiego i kaliskiego
Financing of the war for the Polish throne 1733–1735 from the perspective of the particular confederation of the Poznań and Kalisz provinces
Autorzy:
Glabisz, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519715.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
finances
confederation
economic self-government
sejmiks
Greater Poland
war of Polish succession 1733–1735
Poznań and Kalisz provinces
Treasury Commission of Poznań and Kalisz Provinces
Jan Andrzej Palędzki
Jan Tarło
skarbowość
konfederacja
samorząd gospodarczy
sejmiki
Wielkopolska
wojna o sukcesję polską w latach 1733–1735
województwa poznańskie i kaliskie
Komisja Skarbowa Poznańska
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie sposobu finansowania działań militarnych przez konfederację partykularną województw poznańskiego i kaliskiego, zawiązaną w obronie Stanisława Leszczyńskiego po podwójnej elekcji w 1733 r. Głównymi zagadnieniami badawczymi będą: sposoby uchwalania podatków i skala realizacji ich poboru, specyfika wytworzonej wówczas dokumentacji oraz próby sporządzenia bilansu finansów konfederacji partykularnej. Podstawą tych rozważań będą głównie znakomicie zachowane materiały skarbowe z archiwum Komisji Skarbowej Poznańskiej (asygnacje, kwity, rejestry i rozliczenia).
The article aims to show how the particular confederation of the provinces of Poznań and Kalisz, convened in defence of Stanisław Leszczyński after the double election of 1733, financed its military activities. The main research topics include how taxes were enacted and the scale of their collection, the specificity of the documentation that remained after this activity, and attempts to draw up a balance sheet of the finances of the particular confederation. These reflections will be based mainly on excellently preserved treasury materials from the archives of the Poznań Treasury Commission (assignments, receipts, registers, and accounts).
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2022, 83, Spec.; 425-451
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obywatelstwo korporacyjne i filantropia korporacyjna hybrydowych spółek z udziałem Skarbu Państwa w kryzysie COVID-19
Corporate Citizenship and Philanthropy in Hybrid State Treasury Companies During the COVID-19 crisis
Autorzy:
Gigol, Tomasz
Kreczmańska-Gigol, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18657950.pdf
Data publikacji:
2022-07-12
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Zarządzania i Finansów
Tematy:
przedsiębiorstwo hybrydowe
spółka Skarbu Państwa
obywatelstwo korporacyjne
filantropia korporacyjna
kryzys COVID-19
hybrid enterprise
State Treasury company
corporate citizenship
corporate philanthropy
COVID-19 crisis
Opis:
Kryzys COVID-19 dotknął większości sektorów gospodarki. Trudności finansowe spowodowane wybuchem epidemii zmusiły niektóre firmy do dążenia do krótkoterminowych zysków z powodu rosnącej presji na przetrwanie. Wiele przedsiębiorstw aktywnie zaangażowało się w działania na rzecz dobrostanu społeczeństwa, co jest charakterystyczne dla obywatelstwa korporacyjnego. Cele przedsiębiorstw państwowych są często związane nie tylko z biznesem, lecz także z utrzymaniem miejsc pracy i polityką społeczną rządu. Dlatego należą one do organizacji o charakterze hybrydowym. Notowane na giełdzie przedsiębiorstwa państwowe podlegają trzem różnym logikom instytucjonalnym – logice państwa, logice korporacyjnej i logice rynku kapitałowego. Dylematy związane z różnymi logikami instytucjonalnymi zderzają się z dylematami dotyczącymi zarządzania interesariuszami w kryzysie pandemicznym, a zatem decyzjami co do obywatelstwa korporacyjnego i korporacyjnej filantropii. W artykule zaprezentowano wyniki badań jakościowych, w których pokazano, w jaki sposób członkowie zarządów przedsiębiorstw hybrydowych podejmowali decyzje dotyczące obywatelstwa korporacyjnego i filantropii korporacyjnej w gorącym okresie kryzysu COVID-19 oraz jak odmienne logiki instytucjonalne wpływały na decyzje top-menedżerów co do zaangażowania się w te działania.
The COVID-19 crisis affected most sectors of the economy. Financial difficulties caused by the outbreak forced some companies to seek short-term profits due to increasing pressure for survival. However, many companies have actively engaged in activities for the welfare of society, which is characteristic of corporate citizenship. The objectives of state-owned enterprises are often linked not only to business, but also to job retention and government social policy. They therefore belong to the group of hybrid organizations. Listed state-owned enterprises are subject to three different institutional logics: state logic, corporate logic and capital market logic. The dilemmas associated with the different institutional logics collide with the dilemmas of stakeholder management in the pandemic crisis, and thus decisions about corporate citizenship and corporate philanthropy. This paper presents the results of a qualitative study that shows how board members of hybrid companies made decisions concerning corporate citizenship and corporate philanthropy in the heat of the COVID-19 crisis, and how different institutional logics exerted an impact on top managers’ decisions to engage in these activities.
Źródło:
Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów; 2022, 183; 19-31
1234-8872
2657-5620
Pojawia się w:
Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od Urzędu Obrachunkowego do Najwyższej Izby Kontroli Państwa - z dziejów NIK
From the Office of Accounts to the Supreme Office of State Audit – NIK’s History
Autorzy:
Bolikowska, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2143265.pdf
Data publikacji:
2022-04
Wydawca:
Najwyższa Izba Kontroli
Tematy:
Urząd Obrachunkowy
Tymczasowa Rada Stanu
Rada Regencyjna
Ministerstwo Skarbu
Najwyższa Izba Kontroli Państwa
kontrola państwowa
Jerzy Michalski
Józef Eysymontt
Office of Accounts
Temporary State Council
Reagent Council
Ministry of Treasury
Supreme Office of State Audit
state audit
Opis:
Na mocy dekretu wydanego 7 lutego 1919 r. działający w Ministerstwie Skarbu Urząd Obrachunkowy zastąpiono niezależną od rządu, podlegającą tylko Naczelnikowi Państwa, Najwyższą Izbą Kontroli Państwa (NIKP). Artykuł podejmuje próbę przedstawienia przesłanek utworzenia Urzędu Obrachunkowego, powołanego 10 sierpnia 1917 r. przez Wydział Wykonawczy Tymczasowej Rady Stanu Królestwa Polskiego, który stał się zalążkiem polskiej kontroli państwowej podczas I wojny światowej. Przedstawia także uwarunkowania prawne i geopolityczne odradzającego się po rozbiorach państwa oraz przypomina osoby, których wiedza i zaangażowanie doprowadziły do opracowania założeń kontroli państwowej i nowoczesnego w tamtym czasie projektu dekretu o NIKP.
On the basis of the decree of 7 February 1919 by the Head of State, the Office of Accounts that operated from August 1917 to February 1919 at the Ministry of Treasury was replaced with the body independent of the government, and subordinate only to the Head of State – the Supreme Office of State Audit (NIKP). The article is an attempt to present the premises for establishing the foundations of Polish state auditing during the First World War – the Office of Accounts, created on 10 August 1917 by the Executive Department of the Temporary State Council of the Kingdom of Poland. The Office of Accounts, being less frequent in historiography, has been discussed in more detail in the article. The author also presents, from the perspective of a state audit historian, legal and geopolitical conditions of the Polish state that was being re-established after the years of partitions, and she reminds of the persons whose knowledge and involvement led to the development of state audit assumptions, and the draft decree on the NIKP, which was a modern document at the time.
Źródło:
Kontrola Państwowa; 2022, 67, 2 (403); 173-187
0452-5027
Pojawia się w:
Kontrola Państwowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podatek podwodowy do połowy XVII stulecia w Koronie
The podwoda tax to the mid-seventeenth century in the Polish Crown
Autorzy:
Łopatecki, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519710.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
podwody
podatki i finanse w Koronie
skarb nadworny
rewolucja komunikacyjna
poborcy
szos
transport XVI–XVII w.
unpaid transport duties (podwody)
taxes and finances in the Crown
court treasury
transport revolution
tax collectors
urban wealth tax (szos)
transport in the 16th–17th cc.
Opis:
W artykule przeanalizowano przyczyny wprowadzenia w 1564 r. podatku podwodowego. Scharakteryzowano jego dalsze reformy organizacyjno-prawne zachodzące w drugiej połowie XVI i pierwszej połowie XVII stulecia. Zaakcentowano zasady naliczenia podatku płatnikom, sposób jego wybierania oraz rozwiązania dotyczące ściągania zaległości podatkowych. Punktem granicznym prowadzonych badań są reformy Władysława IV przeprowadzone w latach 1646–1647, kiedy zlikwidowano podwody i czterokrotnie podniesiono wymiar podstawy opodatkowania. Dokonano również oceny wielkości przychodów zasilających skarb nadworny z tej daniny.
The article analyses the reasons for introducing the transport services (podwoda) tax in 1564. Next, it characterises its further organisational and legal reforms conducted in the second half of the sixteenth and the first half of the seventeenth centuries. Then, it presents the principles of calculating the tax for payers, the methods of its levying and solutions concerning the collection of outstanding taxes. The research is based on the reforms of King Władysław IV carried out in 1646–1647, when the tax base was increased four times. The study also includes an assessment of the amount of revenue flowing to the court treasury from these duties.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2022, 83, Spec.; 175-199
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podlasie w systemie skarbowym Wielkiego Księstwa Litewskiego i Korony doby unii lubelskiej
Podlasie and the treasury system of the Kingdom of Poland and the Grand Duchy of Lithuania in the times of the Union of Lublin
Autorzy:
Guzowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343381.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
skarb publiczny
skarb nadworny
królewszczyzny
podatki
public treasury
court treasury
royal domain
taxes
Opis:
Celem artykułu jest zaprezentowanie wpływów skarbowych z trzech ziem tworzących po reformie administracyjnej Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1566 r. województwo podlaskie: bielskiej, drohickiej i mielnickiej, które w 1569 r. stało się częścią Królestwa Polskiego. Pod uwagę wzięto zarówno dochody skarbu publicznego jak i nadwornego: wielkoksiążęcego i królewskiego w okresie reform gospodarczych, ustrojowych i podatkowych lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XVI w., kiedy pod wpływem kosztów prowadzonych wojen przeorganizowano administrację dóbr monarszych i zmodernizowano system podatkowy.
The aim of the article is to present the treasury revenues from three lands, which were parts the Podlaskie Voivodeship after the administrative reform of the Grand Duchy of Lithuania in 1566: Bielsk, Drohiczyn and Mielnik; in 1569 Podlasie Voivodeship became part of the Kingdom of Poland. Revenues taken into account consist of public and court treasury revenues, both grand ducal and royal, during the economic, political and tax reforms of the 1560s and 1570s. It was the period when the administration of royal estates was reorganized and the tax system modernized under the influence of the costs of wars.
Źródło:
Studia Podlaskie; 2022, 30; 11-24
0867-1370
Pojawia się w:
Studia Podlaskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relikt przeszłości czy istotny stały dochód? Wpływy i rozchody z koronnych prowentów ordynaryjnych w pierwszej dekadzie rządów Jana III (1674–1683)
Relic of the past or a substantial permanent income? Revenues and expenditures of the Crown ordinary revenues in the first decade of John III’s reign, 1674–1683
Autorzy:
Hundert, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519706.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
quarter
Jewish poll tax
wine taxes
Crown duty
merchant’s donation
Crown treasury
kwarta
pogłówne żydowskie
składne winne
cła koronne
donatywa kupiecka
skarb koronny
Opis:
Artykuł omawia poszczególne podatki stałe w Koronie w pierwszej dekadzie rządów Jana III Sobieskiego (1674–1683). Jego celem jest ogólna charakterystyka świadczeń zwanych prowentami ordynaryjnymi oraz znalezienie odpowiedzi na pytania, jakie były z nich wpływy, na co je przeznaczano oraz jakie było ich ogólne znaczenie w systemie podatkowym Korony? Rozważania mają dotyczyć okresu, w którym Rzeczpospolita borykała się z kłopotami finansowanymi spowodowanymi kosztami prowadzonej do 1676 r. wojny z Portą Ottomańską.
This article discusses individual fixed taxes in the Crown in the first decade of John III Sobieski’s reign (1674–1683). Its aim is a general description of ordinary revenues called in Polish prowenty ordynaryjne and an answer to the questions: what were the profits from them, what were they used for, and what was their general significance in the tax system of the Crown? The reflections concern the period when the Commonwealth was struggling with financial problems caused by the costs of the war with the Ottoman Empire lasting until 1676.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2022, 83, Spec.; 409-424
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktura wydatków skarbu litewskiego w latach sześćdziesiątych XVII wieku w świetle rachunków skarbnego litewskiego Gabriela Karola Kimbara
The structure of expenses of the Lithuanian treasury in the 1660s in the light of accounts of Lithuanian vice-treasurer Gabriel Karol Kimbar
Autorzy:
Bobiatyński, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519703.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
skarbowość
rejestry podskarbińskie
wydatki wojskowe
skarbny litewski
dyplomacja
finances
treasury registers
military expenditures
Lithuanian treasurer
diplomacy
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki analizy struktury wydatków skarbu litewskiego w latach sześćdziesiątych XVII w. Jako podstawę źródłową wykorzystano księgę dochodów i rozchodów skarbnego litewskiego Gabriela Karola Kimbara, administrującego skarbem litewskim w zastępstwie podskarbiego w latach 1662–1663. Celem artykułu jest również szersza refleksja nad przydatnością dokumentacji tego typu do badań nad funkcjonowaniem państwa litewskiego w drugiej połowie XVII w.
The article analyses the structure of expenditures of the Lithuanian treasury in the 1660s. The study is based on the book of revenues and expenses of the Lithuanian Gabriel Kimbar, who administered the Lithuanian treasury standing in for the Lithuanian treasurer in 1662–1663. The article’s aim is also a broader reflection on the usefulness of this type of documents for research into the functioning of the Lithuanian state in the second half of the seventeenth century.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2022, 83, Spec.; 385-407
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wojsko koronne suplementowe i komputowe w latach 1648–1652 w świetle rachunków skarbowo-wojskowych z Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie
The Crown supplemental and comput army in 1648–1652 in the light of treasury and military sources from the Central Archives of Historical Records in Warsaw
Autorzy:
Nagielski, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519716.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
armia koronna
skarb
komisje skarbowo-wojskowe
kadra dowódcza
regestry popisowe
skarbowość
Crown army
treasury
treasury-military commissions
command staff
popis registers
Opis:
Artykuł ukazuje znaczenie akt skarbowo-wojskowych znajdujących się w AGAD w Warszawie dla przedstawienia stanu armii koronnej w latach 1648–1652. Pozwalają one nie tylko na określenie organizacji, struktury czy liczebności poszczególnych jednostek obu zaciągów, tak narodowego, jak cudzoziemskiego, ale także na przedstawienie kadry dowódczej tych oddziałów oraz kosztów ponoszonych przez Rzeczpospolitą na ich utrzymanie. Materiały znajdujące się w poszczególnych działach Archiwum Skarbu Koronnego umożliwiają odtworzenie kadry oficerskiej i podoficerskiej armii koronnej odbierającej zasługi na poszczególnych komisjach skarbowo-wojskowych, których przedstawiciele nie występują w innych leksykonach i słownikach oficerów, a regestrów i rolli jednostek, w których służyli, nie odnajdujemy w dziale 86.
The article shows the importance of the fiscal and military sources kept in the Central Archives of Historical Records in Warsaw for presenting the state of the Crown army in 1648–1652. They make it possible to determine the organisation, structure, and numbers of individual units of both national and foreign regiments, and present their commanders and the costs incurred by the Commonwealth for their upkeep. The documents contained in particular sections of the Crown Treasury Archives make it possible to reconstruct the officer and non-commissioned officer cadres of the Crown army being paid for their service at particular fiscal and military commissions, whose members do not appear in any lexicons and dictionaries of officers and whose registers and rolls of the units in which they served are not to be found in section 86.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2022, 83, Spec.; 291-314
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane aspekty reform skarbowości Imperium Osmańskiego w latach 1839–1876
Selected aspects of the tax reform of the Ottoman Empire between 1839 and 1876
Autorzy:
Szulc, Dawid G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14964674.pdf
Data publikacji:
2022-07-10
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Ottoman Empire
state treasury
Tanzimat
reforms
constitutionalism
Imperium Osmańskie
skarbowość
reformy
konstytucjonalizm
Opis:
Artykuł stanowi przegląd wybranych aspektów prawa skarbowego Imperium Osmańskiego w latach 1839–1876. Nacisk położono w nim na zbadanie ewolucji podatków państwowych w kontekście ustrojowym oraz instytucji budżetu państwa, które we wczesnym etapie państwowości osmańskiej oparte zostały na regułach prawa szariatu, zaś od 1839 r. widoczna stała się tendencja do ich westernizacji.
The paper provides an overview of the selected aspects of the fiscal law of the Ottoman Empire between 1839 and 1876. In particular, the emphasis is placed on examining the evolution of state taxes in the context of the system as well as the institutions of the state budget, which were based on the rules of Sharia law in the early stages of the Ottoman statehood, while a general tendency towards their westernization was noticeable from 1839 onwards.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2022, 74, 1; 301-320
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies