Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "torf" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 97
Tytuł:
Zastosowanie torfu i kory w hodowli sadzonek drzew lesnych w srodowisku kontrolowanym
Autorzy:
Gorzelak, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/813771.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
zastosowanie
torf przejsciowy
lesnictwo
produkcja sadzonek
podloza uprawowe
szkolkarstwo lesne
kora drzew
torf wysoki
swierk
sadzonki
torf
sosna
torf niski
drzewa lesne
Źródło:
Sylwan; 1998, 142, 08; 35-41
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obecność substancji humusopodobnych w roślinności torfotwórczej
The presence of humic-like substances in peat forming plants
Autorzy:
Bejger, R.
Gołębiowska, D.
Nicia, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339615.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
długożyciowa fotoindukowana luminescencja
torf niski
torf wysoki
high-moor peat
long-term photoinduced luminescence
low-moor peat
Opis:
W badaniach wykorzystano metodę długożyciowej fotoindukowanej luminescencji (DFL) w celu wykazania podobieństwa między alkalicznymi roztworami substancji humusowych (SH) wyekstrahowanych z próbek torfu niskiego (turzycowego) i wysokiego (sfagnowego) a wyciągami "substancji humusopodobnych", uzyskanych z próbek gatunków roślin z rodzajów Carex i Sphagnum. Wyciągi zarówno z torfu, jak i roślin torfotwórczych wykazują zjawisko długożyciowej fotoindukowanej luminescencji w zakresie widzialnym.
The aim of the study was to use the long-term photoinduced luminescence method to show similarity between alkaline extracts from low-moor and high-moor peat samples and alkaline extracts from peat forming plants: Carex and Sphagnum. All studied peat and peat-forming plant extracts showed the phenomenon of long-term photoinduced luminescence in the visible range of wavelengths.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2011, 11, 1; 21-29
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biologiczne utlenianie sorbenta poliamidowego [PA-6] oraz torfu wysokiego w podlozach ogrodniczych
Autorzy:
Martyn, W
Hetman, J
Wolski, T
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/810146.pdf
Data publikacji:
1994
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
utlenianie
torf wysoki
podloza uprawowe
sorbent poliamidowy
Opis:
Badano odporność na biologiczne utlenianie materiału organicznego stanowiącego podłoże ogrodnicze (sorbent poliamidowy PA-6 i torf wysoki). Stwierdzono, że sorbent szczególnie odporny na utlenianie w postaci jednorodnego podłoża traci te właściwości nieco szybciej niż torf w przypadku mieszanek.
A polyamide sorbent with an organic matter content nearing that in high peat, demostrates a greater contribution of the compounds resistant to oxidation. The parame ters of organic matter properties describing their resistance to biological oxidization tum to a little worse when the sorbent is mixed with other components of substrates. Then, some other sorptive properties are recorded in the organic substance of natural and synthetic origin.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1994, 407; 43-46
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Technologia przygotowania torfu do otoczkowania nasion
A peat preparation technology for seed enveloping
Autorzy:
Domoradzki, M.
Korpal, W.
Weiner, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/287874.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej
Tematy:
otoczkowanie nasion
torf
seed
coating
peat
Opis:
W pracy przedstawiono sposób przygotowania komponentu torfowego do otoczkowania nasion. Przedstawiono zestaw urządzeń do realizacji procesu suszenia i separacji torfu.
The paper presents a preparation method of peat component for seed enveloping. A set of equipment for peat drying and separation process was presented.
Źródło:
Inżynieria Rolnicza; 2007, R. 11, nr 5 (93), 5 (93); 107-114
1429-7264
Pojawia się w:
Inżynieria Rolnicza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analysis of peatlands of Szczecin’s surroundings in terms of suitability for development
Analiza torfowisk okolic Szczecina pod względem przydatności pod zabudowę
Autorzy:
Kopczyńska, O.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/369809.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
peat
peatland
development
torf
torfowisko
zabudowa
Opis:
The article shows the problem of peatlands as areas investors increasingly turn to look for areas for development. Until recently peatlands were treated primarily as peat deposits, used in various fields of the economy. At present, economic expansion has caused peatlands could be considered for development. There has been proposed the classifiaction of peatlands in terms of its development suitability.
Artykuł ukazuje problematykę torfowisk jako terenów, ku którym coraz częściej zwracają się inwestorzy w poszukiwaniu obszarów pod zabudowę. Do niedawna torfowiska były traktowane przede wszystkim jako złoża torfu, wykorzystywanego w różnych dziedzinach gospodarki. Obecnie ekspansja gospodarcza spowodowała, że stały się terenami, które mogłyby zostać wykorzystane pod zabudowę. W artykule zaproponowano podział torfowisk ze względu na przydatność pod zabudowę i zagospodarowanie.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2017, 32; 141-152
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza wpływu temperatury na wielkość strat masy przy prażeniu wybranego rodzaju torfu
The analysis of the impact of temperature when it comes to the rate of ignition loss of selected kind of peat
Autorzy:
Straz, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/887469.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
grunty organiczne
torf
temperatura
prazenie
straty masy
Źródło:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences; 2016, 25, 3[73]
1732-9353
Pojawia się w:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Adsorption kinetics and isotherm study of Cu(II) ion sorption from acidic solutions by peat
Badanie kinetyki i izoterm adsorpcji jonów Cu (II) z roztworów kwaśnych za pomocą torfu
Autorzy:
Balintova, M.
Holub, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/318002.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin
Tematy:
sorption
peat
copper
kinetics
isotherm
sorpcja
torf
miedź
kinetyka
izoterma
Opis:
Acid mine drainage (AMD) is one of the most significant environmental problem resulting from the oxidation of pyrite in presence of water, air and microorganisms, providing an acidic solution that contains heavy metal ions. Copper ions are an essential part of AMD, which is characteristic by low value of pH. This fact has a significant effect on research of the sorption properties of Cu(II). Aim of this paper is to report batch adsorption study of divalent copper, Cu(II) onto peat. Kinetics of Cu(II) adsorption and adsorption isotherms were determined by varying operating parameters such as pH, initial concentration and contact time. The equilibrium adsorption data were fitted to Langmuir and Freundlich adsorption isotherms models. Langmuir model with r2 = 0.9923 best fits the adsorption data. The kinetics of adsorption was found to follow the second order reaction.
Kwaśny drenaż kopalń (AMD – Acid mine drainage) jest jednym z najbardziej znaczących problemów środowiskowych powstającym na skutek utleniania pirytu w obecności wody, powietrza I mikroorganizmów I dostarczania roztworu kwasowego zawierającego jony metali ciężkich. Jony miedzi są istotną częścią AMD, co jest charakterystyczne dla niskiej wartości pH. Fakt ten ma duży wpływ na badania właściwości sorpcyjnych Cu(II). Celem tego referatu jest przedstawienie badań adsorpcji miedzi dwuwartościowej Cu(II) na torfie. Kinetyka adsorpcji Cu(II) i izoterm adsorpcji została określona przez zmienianie parametrów operacyjnych takich jak pH, stężenie początkowe i czas kontaktu. Dane równowagi adsorpcji zostały dopasowane do modeli izoterm adsorpcji Langmuira i Freundlicha. Model Langmuira o r2 = 0,9923 najlepiej pasuje do danych adsorpcji. Kinetyka adsorpcji odpowiadała reakcji drugiego rzędu.
Źródło:
Inżynieria Mineralna; 2013, R. 14, nr 2, 2; 43-46
1640-4920
Pojawia się w:
Inżynieria Mineralna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zróżnicowanie stężenia węgla organicznego w wodzie gruntowej w różnie użytkowanych glebach torfowych
Variability of organic carbon concentrations in ground water of differently used peat soils
Autorzy:
Nadany, P.
Sapek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/337904.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
mineralizacja
temperatura
torf
warunki wodne
mineralisation
temperature
peat
water regime
Opis:
Degradacji torfów towarzyszy obniżanie powierzchni torfowiska w wyniku utraty masy organicznej. Wieloletnie obserwacje prowadzone przez ZDMUZ Biebrza na torfowisku Kuwasy dowodzą, że powierzchnia torfowiska może obniżać się od 0,7 do ponad 1,5 cm rocznie. Zanikanie takiej ilości masy organicznej wiąże się z przenikaniem znacznych ładunków rozpuszczalnego węgla organicznego (RWO) do wody gruntowej, a następnie powierzchniowej, z którą może być on wynoszony z obiektu. Celem niniejszej pracy było zbadanie wpływu temperatury oraz poziomu wody gruntowej na obserwowane, zarówno w czasie, jak i przestrzeni, zróżnicowanie stężenia węgla organicznego w wodzie gruntowej na terenach torfowisk, które w różnym stopniu zostały przekształcone przez człowieka i warunki środowiskowe. Prace prowadzono na torfowiskach doliny Biebrzy gdzie wyodrębniono trzy, zróżnicowane pod względem warunków wodnych i glebowych, obiekty. Z przeprowadzonych badań wynika, że stężenie węgla organicznego w wodzie gruntowej użytkowanych i nieużytkowanych torfowisk jest zróżnicowane, a także, że istnieje związek intensywności uwalniania rozpuszczalnych form węgla z torfu do wody z warunkami hydrotermicznymi.
Peat degradation is accompanied by the subsidence of peat surface due to the loss of organic matter. Long-term observations carried out in the Experimental Station of Reclamation and Grassland Farming in Biebrza (the Kuwasy peatland) showed that the subsidence might vary from 0.7 to 1.5 cm annually. Disappearance of that amount of organic matter is followed by the transport of large loads of dissolved organic carbon to ground and then to surface waters through which it is removed from the object in question. This work was aimed at studying the effect of temperature and ground water table depth on observed (both spatial and temporal) differentiation of organic carbon concentration in ground waters of peatlands which had been transformed by various human activity and natural processes. The study was carried out in peats of the Biebrza Valley in three objects of distinctly different water and soil properties. The study revealed different concentration of organic carbon in ground water of used peatlands as compared with that in unused peatlands and a relationship between the intensity of dissolved organic carbon release from peat and hydrothermal conditions.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2004, T. 4, z. 2b; 281-289
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wlasciowosci chemiczne roznych podlozy i wzrost trzech odmian Ficus benjamina uprawianych na stolach zalewowych
Autorzy:
Treder, J
Matysiak, B
Sroka, S
Nowak, J
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/801534.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
wlasciwosci chemiczne
wzrost roslin
Ficus benjamina
uprawa roslin
ogrodnictwo
torf
stoly zalewowe
uprawa zalewowa
torf z welna mineralna
rosliny ozdobne
podloza uprawowe
odmiany roslin
Opis:
The effect of potting media on growth of 3 Ficus benjamina cultivars: Exotica, Natasja and Golden King, as well as on pH, total soluble salts and mineral element contents in 3 layers of potting media at the end of cultivation on ebb- and-flow benches was investigated. The experiments were conducted in summer and winter seasons. Two potting media were compared: peat and peat+rockwool Grodan BU 20 (2:1, v/v). All tested cultivars grew better in summer time. ’Exotica’ grown in peat+rockwool performed better than at growing in peat. Peat was better for ’Golden King’. The growth of ’Natasja’ was unaffected by potting media. At the end of cultivation the highest pH was found in bottom layers of potting media, the lowest in top layers. The highest total soluble salt levels were measured in the upper layers. In summer season the upper layers accumulated more K, while in winter more N-NO⁻₃, K and Ca. After the culture termination the peat+rockwool medium accumulated more mineral components than the peat.
Badano wpływ składu podłoża na wzrost 3 odmian Ficus benjamina: Exotica, Natasja i Golden King oraz na pH, zasolenie i zawartość składników pokarmowych w 3 warstwach podłoża w doniczce po zakończeniu uprawy na stołach zalewowych. Doświadczenia prowadzono w sezonach letnim i zimowym. Porównywano 2 podłoża: torf i torf z wełną mineralną Grodan 20 BU (2:1, v/v). Wszystkie badane odmiany rosły znacznie szybciej w sezonie letnim niż zimowym. Dla odmiany Exotica lepszym podłożem okazał się torf z wełną mineralną, a dla ’Golden King’ torf. Skład podłoża nie wpływał na wzrost ’Natasja’. Najwyższe wartości pH mierzono w dolnej warstwie podłoża w doniczce a najniższe w górnej. Natomiast najwyższe zasolenie stwierdzono w górnej warstwie podłoża. W sezonie letnim w górnej warstwie podłoża gromadził się przede wszystkim K, natomiast w sezonie zimowym N-NO⁻₃, K i Ca. Po zakończeniu uprawy torf z wełną mineralną zawierał więcej składników pokarmowych niż sam torf.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1998, 461; 493-502
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zróżnicowanie zawartości pierwiastków śladowych w osadach torfowisk Otalżyno, Huczwa i Stoczek
Variability of trace element concentrations in the deposits of the Otalżyno, Huczwa and Stoczek peat bogs
Autorzy:
Bojakowska, I.
Tołkanowicz, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061896.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
torf
pierwiastki śladowe
Otalżyno
Huczawa
Stoczek
peat
trace elements
Huczwa
Opis:
Badaniom poddano torfy z trzech torfowisk (torfowiska wysokiego Otalżyno oraz torfowisk niskich Huczwa i Stoczek). W próbkach torfu, po ich pełnym kwasowym roztworzeniu, określono zawartość pierwiastków śladowych (Li, Be, As, Se, Rb, Ag, Sb, Cs, Tl, Th, U, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Hg, Mo, Ni, Pb, Sn, Sr, Ti, V i Zn) i głównych (Al, S, Ca, Fe, K, Mg, Mn, Na, P i TOC). Najniższą zawartością pierwiastków śladowych odznaczały się torfy z torfowiska Otalżyno, a najwyższą – torfy z torfowiska Stoczek. Zróżnicowanie stężenia pierwiastków jest ściśle związane ze składem chemicznym skał występujących na terenach przyległych. Zawartość pierwiastków śladowych wykazuje wysoką korelację z zawartością Al, Fe i S, niższą z P, jeszcze niższą z Ca, a najniższą z TOC.
Studies of peat from three peat bogs (Otalżyno bog, Huczwa and Stoczek fens) were conducted. In peat samples, after the total acid digestion, the content of trace (Li, Be, As, Se, Rb, Ag, Sb, Cs, Tl, Th, U, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Hg, Mo, Ni, Pb, Sn, Sr, Ti, V and Zn) and major (Al, S, Ca, Fe, K, Mg, Mn, Na, P and TOC) elements were determined. The lowest contents of trace elements were found in the raised peat bog Otalżyno. The peat from the Stoczek fen shows the highest contents of trace elements. Differences in the content of elements in the peat are strictly dependent on the chemistry of the rocks occurring in the area surrounding the bog. Trace elements display a significant correlation with the content of Al, Fe and S, a weaker correlation with P, even slightly weaker with Ca, and the weakest with TOC.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2015, 464; 5-16
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczynnik filtracji torfów
Coefficient of permeability of peat
Autorzy:
Chmielewska, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/402873.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
Tematy:
torf
współczynnik filtracji
badanie edometryczne
peat
filtration coefficient
oedometer test
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki badań edometrycznych, których celem było wyznaczenie współczynnika filtracji torfów. Badania edometryczne zostały przeprowadzone na próbkach pobranych z podłoża obwodnicy Bargłowa Kościelnego. Próbki pobrano w kierunku pionowym i poziomym. Badania ściśliwości przeprowadzono z użyciem zestawu pięciu edometrów z możliwością automatycznej rejestracji odczytów czujników przemieszczeń. Na podstawie badań wyznaczono: edometryczne moduły ściśliwości pierwotnej, współczynniki konsolidacji oraz współczynnik filtracji. Wykazano, że wartości parametrów określonych dla próbek pobranych w kierunku pionowym i poziomym są znacząco różne, co wskazuje na anizotropię torfów. Wartości wyznaczonych parametrów porównano z wartościami podanymi w literaturze.
The paper presents the results of oedometer tests of peat samples. The aim of the research was to determine coefficient of permeability of peat. The oedometer tests were carried out on samples taken from the subsoil of Bargłów Kościelny bypass road. Samples were taken in the vertical and horizontal directions. The oedometer tests were conducted using a set of five oedometers with the possibility of automatic registration of displacement sensor readings. On the basis of test results the oedometric modulus of primary compression, consolidation coefficient and the coefficient of permeability were determined. It was shown that the values of parameters determined for samples taken in the vertical and horizontal directions were significantly different. The values of the determined parameters were compared with the values given in the literature.
Źródło:
Budownictwo i Inżynieria Środowiska; 2018, 9, 1; 15-21
2081-3279
Pojawia się w:
Budownictwo i Inżynieria Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mszaki - małe gabaryty (nie)duży pożytek?
Bryophytes - small size (not)large utility?
Autorzy:
Staniaszek-Kik, M.
Stefanska-Krzaczek, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/881383.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
mszaki
mchy
watrobowce
znaczenie gospodarcze
wykorzystanie
medycyna
ogrodnictwo
florystyka
torf
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2014, 16, 1[38]
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nitrogen Content in Maize and Soils Fertilized with Organic Materials
Zawartość azotu w kukurydzy i glebach nawożonych materiałami organicznymi
Autorzy:
Gondek, K.
Kopieć, M.
Kaczmarczyk, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388767.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
azot
kukurydza
gleba
osady ściekowe
torf
nitrogen
maize
soil
sewage sludge
peat
Opis:
With time and in result of sewage sludge application, soil physical, chemical and biological properties change which to a different degree (depending on the soil texture) affects bioavailability of nitrogen and diversifies the biological value of yield. The research aimed at an assessment of fertilization with sewage sludge and their mixtures with peat on the amount of maize biomass yield as well as contents of nitrogen in biomass and in soils with different texture. Aggregate effect in the yield of maize biomass fertilized with sewage sludge and its mixtures with peat was more advantageous than obtained in result of fertilizing with mineral salts. In comparison with organie materials and farmyard manure applied to the soil, mineral salts application notably increased nitrogen content in maize biomass. The total content of nitrogen in soils after the application of organic materials was bigger than the content assessed after the application of mineral salts.
Z upływem czasu w wyniku stosowania osadów ściekowych następują zmiany właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych gleby, co w różnym stopniu (w zależności od składu granulo-metrycznego gleby) wpływa na dostępność azotu dla roślin, różnicując wartość biologiczną plonu. Celem podjętych badań była ocena wpływu nawożenia osadami ściekowymi i ich mieszaninami z torfem na ilość plonu biomasy kukurydzy oraz zawartość azotu w biomasie i glebach o zróżnicowanym składzie granulo-metrycznym. Sumaryczny efekt w plonie kukurydzy nawożonej osadami ściekowymi i mieszaninami osadów z torfem był korzystniejszy niż uzyskany w wyniku nawożenia solami mineralnymi. W porównaniu z zastosowanymi doglebowo materiałami organicznymi i obornikiem, nawożenie solami mineralnymi znacznie zwiększyło zawartość azotu w biomasie kukurydzy. Ogólna zawartość azotu w glebach, po zastosowaniu materiałów organicznych, była większa od zawartości oznaczonej po zastosowaniu soli mineralnych.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2009, 16, 5/6; 555-566
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ wybranych torfowisk na kształtowanie składu chemicznego płytkich wód podziemnych Drawieńskiego Parku Narodowego
Influence of selected peat bogs Drawa National Park on the formation of the chemical composition of shallow groundwater
Autorzy:
Ścibior, K.
Rydelek, P.
Stępień, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075246.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
hydrochemia
torfowisko
torf
Drawieński Park Narodowy
hydrochemistry
peatland
peat
Drawa National Park
Opis:
This article attempts to determine the impact of peatlands on the chemical composition and selected parameters of shallow groundwater in Drawa National Park. Three peat bogs were selected for testing: Miradz, Wydrowe Łęgi and Głodne Jeziorka. They differ from each other in terms of origins, botanical composition and properties of peat. 55 samples of organic soils (including 41 peat samples) and 17 groundwater samples were collected. The samples came from layers of peat bogs and peatlands situated directly beneath and in the immediate vicinity. During the laboratory tests are shown in the basic physicochemical parameters of the peat: ash content (AC), cation exchange capacity (CEC), pH, moisture. In addition, the data on SRT and their botanical composition marked in the course of fieldwork have been verified. Directly in the field pH, PEW and water temperatures were examined. In the groundwater samples were determined concentrations of ions HCO3, SO4, NO3, Cl, PO4, Ca, Mg, Na, K, Fe, Mn, Al, Si and other selected metals. The results showed that the peat bogs of different genesis in a different way influence the shaping of the chemical composition of shallow groundwater. Especially significant differences indicate if compared to the peat bog Miradz, Wydrowe Łęgi in opposition to Głodne Jeziorka. Groundwater from the Głodne Jeziorka and direct neighborhoods showed a much lower pH, conductivity and mineralization.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2015, 63, 10/2; 1099--1104
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie komponentów nawozowych do ekstrakcji substancji humusowych
Use of fertilizer components for extraction of humic substances
Autorzy:
Huculak-Mączka, Marta
Nieweś, Dominik
Braun-Giwerska, Magdalena
Porwoł, Marta
Marecka, Kinga
Hoffmann, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126131.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
komponenty nawozowe
substancje humusowe
ekstrakcja
torf
fertilizer components
humic substances
extraction
peat
Opis:
Coraz częstsze wykorzystywanie substancji humusowych w rolnictwie, kosmetyce, suplementach diety i innych gałęziach przemysłu wymusza opracowanie najbardziej wydatnych metod pozyskiwania tych związków organicznych. Ich zawartość w gruntach rolnych jest istotnym elementem gwarantującym urodzajność gleb. Okazuje się bowiem, że stosowanie wyłącznie nawozów mineralnych na gruntach o niskiej zawartości substancji humusowych może być niewystarczające do uzyskania satysfakcjonujących plonów. Z uwagi na zasadność wzbogacania gleb w związki humusowe interesujące wydaje się uzyskanie preparatów zawierających nie tylko te organiczne struktury, ale też podstawowe makroelementy wykorzystywane przez rośliny. Przeprowadzono badania nad skutecznością ekstrakcji substancji humusowych z torfu z użyciem roztworów podstawowych składników odżywczych (NPK). Celem badań było określenie wydajności pozyskiwania frakcji kwasów huminowych z torfu, pochodzącego z północnej części Polski, w zależności od temperatury, czasu prowadzenia procesu, a także stężenia zastosowanego ekstrahenta. Modyfikacja metody zaproponowanej przez IHSS pozwala na wzbogacenie substancji humusowych w składniki nawozowe już na etapie technologii ich wytwarzania, jednocześnie eliminując wprowadzanie do gleb związków sodu i chloru.
The increasing use of humic substances (HS) in agriculture, cosmetics, dietary supplements and other industries enforce using new methods of humic substances obtaining. The amount of HS in soils have an important role of their fertility. Using only mineral fertilizers for soils with low content of humic substances may be not sufficient for high yield obtaining. Due to the soils improvement with humic substances it is preferable to obtain soils improvers, that have not only humic substances but also fertilizers components. Studies about humic substances extraction using some fertilizers components solutions (NPK solutions) as extractants were done. The aim of that studies was to determine the efficiency of humic acids (HAs) extraction from peat, that was mined in the north Poland. Dependencies between efficiency of HAs obtaining and process parameters were defined. Using modification for the IHSS method of humic acids obtaining allows add fertilizers nutrients into humic substances extract at the stage of HS extraction. Due to that it is also possible to limit sodium and chlorine components introduced into the environment.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2020, 14, 1; 89-95
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Investigations of the specificity and effects of the secondary humification process of soils formed from various types of organic materials
Badanie specyfiki i skutkow procesu wtornej humifikacji gleb wytworzonych z roznych typow materialow organicznych
Autorzy:
Sapek, B
Sapek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/798802.pdf
Data publikacji:
1993
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
wlasciwosci chemiczne
humifikacja wtorna
gleby
torf
gleby murszowe
wlasciwosci fizykochemiczne
zmiany wlasciwosci
Opis:
Changes in chemical and physico- chemical properties of peat moorshes and their parent materials were analyzed and evaluated in various stages of humification, as well fractions of humic and fulvic acids isolated from them and low and high mollecular weight compounds. A specificity of the properties of the created moorsh in comparison with the parent peat were noted, caused by the interaction of secondary humification and parallel mineralization. The results indicate that moorshes form sequences of changes in properties characteristic for a given type of peat linked to successive stages of secondary humification of organic matter.
Badano i oceniano zmiany właściwości chemicznych i fizyko-chemicznych murszów torfowych i ich utworów macierzystych w różnym stadium humifikacji, wydzielonych z nich frakcji kwasów huminowych i kwasów fulwowych oraz związków nisko i wysokocząsteczkowych. Stwierdzono swoistość właściwości powstałego murszu w porównaniu z torfem macierzystym, wywołaną oddziaływaniem wtórnej humifikacji i równolegle przebiegającej mineralizacji. Wykazano, że mursze tworzą charakterystyczne dla danego rodzaju torfu ciągi zmian właściwości, związane z kolejnymi stadiami wtórnej humifikacji materii organicznej.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1993, 406; 83-93
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pochodzenie oraz antropogeniczne przeobrażenia krajobrazów torfowiskowych w dolinie Kłodnicy
The origin and anthropologenically induced tranformations of peatland landscapes in the Kłodnica river valley
Autorzy:
Wójcicki, Krzysztof J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87449.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
mokradła
torf
Kotlina Raciborska
analiza makroszczątków
holocen
wetlands
peat
Racibórz Basin
macrofossil
Holocene
Opis:
Niewielkie torfowiska występujące w dolinach południowej Polski są słabo poznane, a ich rola w kształtowaniu krajobrazów jest niedoceniana. W dolinie Kłodnicy torfowiska rozwinęły się w obrębie: starorzeczy, basenów powodziowych, najmłodszych teras aluwialnych oraz zbiorników antropogenicznych. W późnym vistulianie i starszej części holocenu, rozwój torfowisk nawiązywał do stadiów sukcesyjnych charakterystycznych dla procesu zlądowienia zbiorników wodnych (od zbiorowisk z klas Potametea lub Phragmitetea do zbiorowisk z klasy Alnetea glutinosae). W neoholocenie, pod wpływem działalności człowieka zachodziły procesy: zastępowania zbiorowisk lasu bagiennego przez zbiorowiska otwarte z klasy Phragmitetea, zaniku torfowisk w wyniku sedymentacji osadów mineralnych, degradacji torfowisk i złóż torfu na skutek melioracji. Z drugiej strony, obniżenia opuszczonych piaskowni i dawne koryto Kanału Kłodnickiego są obecnie kolonizowane przez roślinność torfotwórczą.
Small peatlands in valleys of southern Poland are poorly known and their role in landscape forming is underestimated. In the Kłodnica valley, fens have developed within: oxbows, flood basins, the youngest alluvial terraces, and anthropogenic reservoirs. In the Late Vistulian and older part of the Holocene, the development of fens was controlled by hydroseral succession characteristic for the processes of terrestrialisation of water bodies (a transition from the communities with the classes Potametea or Phragmitetea to communities with the class Alnetea glutinosae). Under human impact the following processes occurred in the Late Holocene: the replacing of swampy forests by open associations from the class Phragmitetea, the extinction of peatlands as a result of deposition of mineral matter and degradation of peatlands and peat deposits due to land melioration. On the other hand, depressions of the former Kłodnica Canal and sandpits are colonized by peat-forming vegetation recently.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2010, 13; 122-134
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka procesu adsorpcji azotetrazolanu w gruntach organicznych na przykładzie torfu
Characteristic of adsorption of azotetrazolate on organic soil (peat)
Autorzy:
Borkowski, A.
Rydelek, P.
Szala, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/400556.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
azotetrazolany
grunty organiczne
izotermy adsorpcji
torf
adsorption isotherms
azotetrazolate
organic soil
peat
Opis:
W prezentowanej pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących procesu adsorpcji azotetrazolanu w gruntach organicznych. Sole azotetrazolu są przykładem heterocyklicznych związków organicznych, w których zawartość azotu w cząsteczce przekracza 80% masowych. Z tego względu, oraz z uwagi na wysoką stabilność termiczną, azotetrazole i ich sole są obecnie intensywnie badaną grupą związków wysokoenergetycznych o potencjalnie szerokich zastosowaniach zarówno w technice cywilnej jak i wojskowej. Nie mniej istotnym aspektem zainteresowań tymi związkami są zagadnienia związane z procesami migracji i kumulacji w środowisku naturalnym. Wyniki przeprowadzonych oznaczeń wskazują na względnie słabą adsorpcję azotetrazolanu w badanych gruntach organicznych. Maksymalne pokrycie powierzchni adsorbentu (torfu) monomolekularną warstwą azotetrazolanu wg modelu Langmuira wyniosło 0,016 mol kg-1, podczas gdy adsorpcja na węglu aktywnym (Merck) wyniosła 0,23 mol kg-1. Niska wartość maksymalnej ilości azotetrazolanu, jaką mogły zaadsorbować badane grunty może wiązać się z dysocjacją azotetrazolanu amonu w roztworze wodnym, czego efektem jest powstanie anionu azotetrazolanowego. Ujemne naładowanie tego jonu może być jedną z przyczyn utrudnionej adsorpcji tego związku do powierzchni cząstek glebowych.
The paper presents results of studies on the adsorption of azotetrazolate on organic soil. Azotetrazolate salts are examples of heterocyclic organic compounds, in which the nitrogen content in the molecule exceeds 80% by mass. Therefore, and due to the high thermal stability, azotetrazole and their salts are now intensively studied group of compounds with potentially broad applications in both civil engineering and the military, which may potentially be connected with environmental contamination of ground water. The results of presented studies indicate a relatively weak adsorption of azotetrazolate on the investigated organic soils. The low value of the maximum amount of adsorption of azotetrazolate probably is involved with the dissociation of ammonium azotetrazolate in aqueous solution, resulting in the formation of the azotetrazolate anion. The negative charge of this ion may be one reason more difficult adsorption of this compound on the surface of soil particles.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2012, 29; 17-25
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzialanie torfu i wermikompostu w przywracaniu produktywnosci gleby lekkiej skazonej cynkiem
Autorzy:
Wrobel, S
Nowak, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/794164.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
gorczyca biala
skazenia gleby
remediacja
metale ciezkie
torf
gleby lekkie
cynk
wermikompost
Opis:
W badaniach określano działanie dodatków do gleby lekkiej skażonej cynkiem - torfu i wermikompostu oraz wapnowania, w przywracaniu jej produktywności. W tym celu w 2004 roku przeprowadzono doświadczenie wazonowe dwuczynnikowe w wazonach zawierających 6 kg gleby lekkiej. Czynnik I rzędu - poziomy skażenia cynkiem - 0, 150, 300 i 450 mg Zn‧kg⁻¹ gleby. Czynnik II rzędu - dodatki sorbentów i wapnowanie. W warunkach badanej gleby lekkiej zastosowane skażenie cynkiem powodowało prawie całkowite zamieranie roślin doświadczalnych. Stosowana remediacja pozwalała na odzyskanie plonów gorczycy do 74% w przypadku zastosowania wermikompostu w ilości 1,5% wagowych łącznie z wapnowaniem wg 2 Hh. Słabsze działanie ochronne torfu wynikało z jego właściwości obniżających pH gleby.
The influence of peat and vermicompost addition on productivity of light soil contaminated with zinc was determined in the study. Two-factorial pot experiment was carried out in 2004 using pots containing 6 kg of soil. First order factor included various levels of soil contamination with zinc: 0, 150, 300 and 450 mg Zn‧kg⁻¹. Application of organic sorbents and liming was the factor of second order. Under conditions of light soil used in the study, contamination with zinc caused almost entire perishing of the test mustard plants. Applied remediation treatments enabled to recover up to 74% yields. This was obtained at combined application of vermicompost in rate of 1.5% by weight and liming according to 2 Hh. Less impact of peat application resulted from its properties acidifying the soil.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2005, 506; 549-555
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Identyfikacja lokalnych gruntów organicznych na podstawie wyników badań sondą statyczną CPT
Identification of local organic soils based on cone penetration test results
Autorzy:
Straż, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/390164.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
Tematy:
grunty organiczne
torf
sonda statyczna CPT
organic soils
peat
cone penetration CPT
Opis:
W pracy zaprezentowano wyniki prób identyfikacji gruntów organicznych na podstawie rezultatów badań przeprowadzonych w warunkach in situ za pomocą sondy statycznej CPT. Przeanalizowano wyniki wybranych 439 sondowań, które odzwierciedlały zachowanie lokalnych gruntów organicznych zawierających od 6,3 do 17,4% części organicznych. Postawę rozpoznania gruntów stanowiły wartości pomierzone oporu pod stożkiem (qc) i na pobocznicy walcowej końcówki sondy (fs) oraz obliczony na ich podstawie współczynnik tarcia (Rf). Do identyfikacji gruntów organicznych wykorzystano wybrane kryteria zaprezentowane między innymi przez: Mayne’a [1], Marra [2,3,4], Bergmanna [2], Schmertmanna [2], Capanellę oraz Robertsona [3,4,5,6] i Młynarka [3,7]. Przeprowadzona analiza wykazała, że identyfikacja rodzajów gruntów organicznych w aspekcie współczesnej klasyfikacji normowej [8,9] z uwzględnieniem przyjętych kryteriów jest niejednoznaczna i nie pozwala na ich dokładne rozpoznanie na podstawie sondowań CPT.
This paper presents the results of attempts to identify organic soils on the basis of test results performed under in situ conditions by cone penetration testing (CPT). The results of 439 selected tests were analysed which reflected the behaviour of local organic soils of organic matter ranging from 6,3 to 17,4%. Crucial to soil investigation were values measured of cone resistance (qc) and sleeve friction (fs) and the friction ratio (Rf) estimated according to those values. To identify organic soils, selected criteria were used, proposed among others by: Mayne, Marr, Bergmann, Schmertmann, Capanella and Robertson [2,5]. An analysis showed that an identification of organic soil types in terms of the present classification of standards, in view of the criteria used, is ambiguous and does not allow to identify them precisely by CPT.
Źródło:
Budownictwo i Architektura; 2014, 13, 2; 49-56
1899-0665
Pojawia się w:
Budownictwo i Architektura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stratygrafia torfowiska "Buk Kamieński" koło Golczewa w województwie zachodniopomorskim
Stratigraphy of the "Buk Kamieński" peatland near Golczewo in the West Pomeranian voivodship
Autorzy:
Lipka, K.
Stabryla, J.
Waszczuk, M.
Brozek, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61912.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
woj.zachodniopomorskie
torfowiska
torfowisko Buk Kamienski
torf
osady podtorfowe
profile torfowe
stratygrafia
Opis:
Zbadano szczegółowo stratygrafię warstwy torfowej i osadów podtorfowych . Dokonano także oceny położenia torfowiska na tle rzeźby terenowej w aspekcie alimentacyjnym. Badania wskazują, ze złoże torfowe „Buk Kamieński jest pochodzenia holoceńskiego. Procesowi torfotwórczemu towarzyszyły zróżnicowane stany uwodnienia z przewagą krótkotrwałego zalewu i stałego dopływu wód gruntowych. Pod względem alimentacyjnym torfowisko posiada charakter soligeniczno-fluwiogeniczny. Badania stratygraficzne wykazały, że w złożu torfowym występuje szereg gatunków torfu typu niskiego i jeden przejściowego. Dominuje torf drzewny, rodzaj olesowy Alnioni, gatunek olchowy Alneti i łozowy Saliceti. Poza tym występują takie gatunki torfów jak: turzycowo-mszysty (Cariceto-Bryaleti), mszysty (Bryaleti), turzycowy (Cariceti), turzycowo- trzcinowy (Cariceto-Phragmiteti) oraz mszarny typu przejściowego torfowcowo-turzycowy (Sphagno-Cariceti). Pod warstwą torfu zalega gytia wapienna oraz organiczna miejscami z wapieniem muszlowym.
Stratigraphy of peat layer and under-peat deposits were investigated in detail. Evaluation of location of the peat-bog against the background of relief in alimentation aspect was also carried out. Investigations shows the “Buk Kamieński” peat deposit has Holocene origin. Peat forming process is accompanied by differentiated hydration states with prevalence of short-lived flood and state inflow of ground water. Regarding alimentation the peat-bog has soligenic-fluviogenic character. Stratigraphic investigations indicated that in peat deposit occurs many species of lowland bog type and one species of transitional moor type. Peat wood, genus Alnioni, species Alneti and Saliceti prevail. Besides such species of peat as: Cariceto-Bryaleti, Bryaleti, Cariceti, Cariceto-Phragmiteti and Sphagno-Cariceti occur. Under peat layer occurs calcareous and organic gyttja in places with shelly limestone.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2013, 1/IV
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warunki funkcjonowania i rozwój torfowiska w zagłębieniu krasowym w okolicach Paradyża
(Conditions and functioning of the peatland in the karst subsidence sinkholes in the area of Paradyż)
Autorzy:
Brzozowicz, Dorota
Forysiak, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578395.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
zagłębienia
kras reprodukowany
torf
holocen
Wzgórza Opoczyńskie
sinkholes
karst subsidence
peat, Holocene
Opoczno Hills
Opis:
W artykule dokonano analizy cech torfowiska funkcjonującego w północnej części Wzgórz Opoczyńskich, w zagłębieniu występującym na obszarze krasu reprodukowanego. Opisano cechy geologiczne i geomorfologiczne terenu, na którym występują inne formy o takiej genezie. Zagłębienia powstałe w wyniku krasowienia wapieni jurajskich przykrytych cienką warstwą plejstoceńskich glin zwałowych stanowią sprzyjające środowisko do tworzenia się w nich zbiorników wodnych i torfowisk, z depozycją osadów biogenicznych. Pobrano rdzeń osadów z torfowiska leżącego na północ od Paradyża i oznaczono jego parametry, takie jak: popielność osadu, odczyn i przewodność elektrolityczna oraz zawartość węglanu wa pnia, co pozwoliło wnioskować o warunkach funkcjonowania zagłębienia i etapach rozwoju torfowiska.
This article is concerned with the properties of peatland that function in the karst depression in the northern part of the Opoczno Hills. The geological and geomorphological properties that display the preview of the genesis of said landforms are discussed. The depressions that developed as a result of the collapse of Jurassic limestone and are covered with a thin layer of Pleistocene moraine till serve as an environment that is very conducive to the development of water bodies and peatbogs with deposition of biogenic sediments. A core sample of the biogenic sediments has been extracted from one of the peat bogs north of Paradyż and analysed to determine the ash content, pH value, electrolytic conductivity, as well as calcium carbonate content. It allowed to formulate conclusion on the environmental conditions of the depression and the phases of development of the peatbog.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2016, 105; 69-79
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola substancji organicznych w podnoszeniu produkcyjnosci wydm oraz slabych gruntow porolnych
Autorzy:
Gorzelak, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/815576.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
trociny
gleby slabe
grunty porolne
torf
prochnica
nawozenie
wydmy
lesnictwo
nawozy organiczne
kora
sciolka
Źródło:
Sylwan; 1998, 142, 08; 27-33
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 97

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies