Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "the Senate" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-40 z 40
    Tytuł:
    Kobiety w jednomandatowych okręgach wyborczych do Senatu RP
    Women in single member constituencies to the Senate of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Leszczyńska-Wichmanowska, Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22444337.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Senate of the Republic of Poland
    elections to the Senate of the Republic of Poland,
    single member constituencies to the Senate of the Republic of Poland
    gender disparity in elections to the Senate of the Republic of Poland
    women in the Senate of the Republic of Poland
    Senat RP
    wybory do Senatu RP
    jednomandatowe okręgi wyborcze do Senatu RP
    dysproporcja płci w wyborach do Senatu RP
    kobiety w Senacie RP
    Opis:
    Celem artykułu jest identyfikacja i ocena dysproporcji płci w elekcjach do Senatu RP w jednomandatowych okręgach wyborczych (JOW) w latach 2011, 2015, 2019. W literaturze przedmiotu funkcjonuje opinia, iż JOW wykluczają kobiety z organów władzy ustawodawczej, ponieważ jest o wiele mniej prawdopodobne, że zostaną wskazane jako kandydatki w zdominowanych przez mężczyzn strukturach partyjnych. Brak danych empirycznych odnośnie do dysproporcji płci w trzech elekcjach do Senatu RP skutkował przeprowadzeniem badań w tym zakresie. W artykule przedstawiono wyniki analizy udziału kobiet w wyborach do Senatu RP po „okrągłym stole”, które odbyły się dziesięciokrotnie, ze szczególnym uwzględnieniem kampanii wyborczych i ich rezultatów w latach 2011, 2015 i 2019, czyli po wprowadzeniu JOW.
    The objective of the present article is to identify and assess gender disproportions in elections to the Senate of the Republic of Poland in single member constituencies (SMC) in 2011, 2015 and 2019. The subject literature expresses an opinion that SMCs exclude women from the bodies of the legislative power, because it is much less likely that they will be appointed candidates in the party structures dominated by men. The lack of empirical data regarding gender disparities in three elections to the Senate of the Republic of Poland prompted us to conduct research in this area. The article presents the results of the analysis of the participation of women in the Polish Senate elections, which were held ten times since the "round table" talks, with particular emphasis on the election campaigns and their results in 2011, 2015 and 2019, i.e. after the introduction of the SMCs.
    Źródło:
    Polityka i Społeczeństwo; 2022, 20, 3; 92-107
    1732-9639
    Pojawia się w:
    Polityka i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Utworzenie polskiego okręgu autonomicznego na Litwie w debatach Senatu Rzeczpospolitej Polskiej w latach 1989‒1991
    The Creation of a Polish Autonomous District in Lithuania in the Debates of the Polish Senate in 1989–1991
    Autorzy:
    Małgorzata Kastory, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/489277.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Naukowe w Żytomierzu
    Tematy:
    Senate of the Republic of Poland, Lithuania,
    Poles in Lithuania,
    autonomy,
    Foreign Affairs Commission of the Senate
    Opis:
    Lithuania’s striving towards independence in 1989–1991 provoked fears of the national minorities living in Lithuania, including Poles, regarding the approach of an independent Lithuania towards the protection of their rights. In the case of Poles, maintaining Polish schools and unity of the regions inhabited mostly by the Polish minority, their protection against uncontrolled Lithuanian colonisation, and confirming their right to the land were crucial. The fears regarding the intentions of new Lithuanian authorities inspired the concept of creating a Polish autonomous district. Its creation was a grass roots process undertaken on the self-governmental level. The Lithuanians considered these actions a manifestation of anti-Lithuanian attitude, reluctance towards Lithuanian independence, and disloyalty to the state. The Poles in Lithuania tried to gain the support of Poland. The issue has been discussed in the Foreign Affairs Commission of the Senate several times. The senators (in line with the Ministry of Foreign Affairs) were against the territorial autonomy of the Vilnius region. They argued that the Poles in Lithuania should follow the OSCE provisions and strengthen the territorial self-government that would protect their right to autonomy better. The Polish position was due to the concerns regarding the status of the German and Lithuanian minorities and to huge support of Lithuanian independence in Poland. The conviction that good relations with Lithuania would result in its positive attitude towards the Polish minority was expressed several times in the Senate. Common discussions about the ways of preserving the identity of Poles in Lithuania did not result in a consensus.
    Źródło:
    Studia Politologica Ucraino-Polona; 2017, 7; 82-97
    2312-8933
    Pojawia się w:
    Studia Politologica Ucraino-Polona
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Institution of Council of the Senate in the Political System of the Polish-Lithuanian Commonwealth under the Rule of Ladislaus IV Vasa (1632–48)
    Autorzy:
    Goszczyński, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2131457.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-19
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    the Senate of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the seventeenth century
    Council of the Senate
    Sigismund III Vasa
    Ladislaus IV
    Polish nobility in the seventeenth century
    Adam Kazanowski
    Opis:
    Established under the Henrician Articles of 1573, the institution of Council of the Senate was supposed to be a standing advisory body to the rulers of the Polish-Lithuanian Commonwealth. Over the first few decades of its existence, the monarchs did not respect the obligation to appoint resident senators as the Council’s members. This changed only in 1607, as a result of a conflict between the king and the estates and the Rebellion of Sandomierz – the events that mobilised the nobility to enforce the monarch to observe the law in this respect. Since the beginning of his reign, Ladislaus IV Vasa fairly readily convened meetings of the Council, at which its members expressed their opinions on the current problems. The deliberations were usually about the state’s foreign policy, the functioning and internal security of the state, the affairs of war and peace, the military and the treasury, the king’s or the royal family’s private affairs, the Commonwealth’s feoffs, and matters related to private affairs of members of the power elite. Resulting from the monarch’s actions that did not win popularity in the nobility-dominated society, the Chamber of Deputies started with time perceive the Council as an institution detrimental to the state’s interest. The Chamber consequently extort from the king and the senators the duty to read out the reports on the senatus consilia at the diet (sejm) forum. Consequently, the upper chamber’s position was weakened and the Council of the Senate politicised – a process that directly affected Poland-Lithuania’s political system, vastly contributing to its degeneration.
    Źródło:
    Acta Poloniae Historica; 2021, 122; 181-207
    0001-6829
    Pojawia się w:
    Acta Poloniae Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    OBÓZ ZJEDNOCZENIA NARODOWEGO W WYBORACH DO SEJMU I SENATU W 1938 ROKU
    THE CAMP OF NATIONAL UNITY IN ELECTIONS TO SEJM AND SENATE IN 1938
    Autorzy:
    Kała, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/418716.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Akademia Marynarki Wojennej. Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych
    Tematy:
    elections to the Sejm and the Senate in 1938
    The Camp of National Unity
    Opis:
    In 1938, Walery Slawek had the overwhelming majority as elected Speaker of the lower house of the Polish Parliament. His success showed that, despite previous political defeats, he had a high reputation in Parliament. This constituted a threat to the trustees of power in Poland with President and General Inspector of the Armed Forces at the helm, because the growing popularity of Slawek, who was the leader of intra-Sanacja, could threaten their influence. Therefore, Rydz-Smigly agreed to dissolve the Parliament and set a date for elections what had already been postulated by Moscicki even before the election of the Speaker of Parliament when he talked with the future commander in chief. As a result, Walery Slawek was released from his duties and those parliamentarians from the Sejm and Senate who supported him were superseded. The election campaign was planned on a big scale: political rallies were organized, many posters were put up and numerous other election materials were distributed. All of these activities were meant to encourage citizens to participate in the election and vote for OZN. The authorities wanted to achieve a high level of voter turnaround because some opposition groups announced a boycott of the election. In the end, nearly 70% of those eligible to vote went to the polls and the authorities perceived it as a success. OZN took about 80% of the seats in Parliament. There were certain circumstances that determined this success in the election: events on the international stage, some support from the Catholic Church and a promise to change the electoral system.
    Źródło:
    Colloquium; 2015, 7, 2; 7-45
    2081-3813
    2658-0365
    Pojawia się w:
    Colloquium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Komisja mediacyjna w parlamencie
    Mediation committee in the parliament
    Autorzy:
    Prokop, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929122.pdf
    Data publikacji:
    2021-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    komisja mediacyjna
    Sejm
    Senat
    postępowanie ustawodawcze
    mediation committee
    the Sejm
    the Senate
    legislative proceedings
    Opis:
    Przedmiotem niniejszego artykułu jest możliwość ustanowienia w polskim parlamencie komisji mediacyjnej. Jest to szczególny rodzaj komisji parlamentarnej, do zadań której należy rozstrzyganie sporów między izbami parlamentarnymi. Potrzeba ustanowienia takiej komisji wynika z faktu, iż szereg kompetencji konstytucyjnych Senat wykonuje niezależnie od Sejmu. Należy do nich m.in. zatwierdzenie dokonanego przez Sejm wyboru Rzecznika Praw Obywatelskich. Kwestia ta stała się przedmiotem długotrwałego sporu w polskim parlamencie. Rozwiązaniu tego typu problemów mogłaby się przysłużyć komisja mediacyjna, złożona z przedstawicieli obu izb, której podstawowym zadaniem byłoby wypracowanie kompromisowego rozwiązania w sporze między Sejmem a Senatem. Komisja mediacyjna mogłaby również przysłużyć się usprawnieniu postępowania ustawodawczego w parlamencie, choć w tym przypadku ostateczny głos niemal zawsze należy do Sejmu, który może odrzucić poprawki lub sprzeciw Senatu wobec ustawy.
    The subject of the article is the possibility of establishing a mediation committee in the Polish parliament. It is a special type of parliamentary committee responsible for resolving disputes between parliamentary chambers. The need to establish such committee results from the fact that the Senate exercises a number of constitutional powers independently of the Sejm. They include, among others, approval of the election of the Commissioner for Citizens’ Rights made by the Sejm. This issue became the subject of a long dispute in the Polish parliament. Solutions to this type of problem could be served by a mediation committee composed of representatives of both chambers, which main task would be to work out a compromise solution in the dispute between the Sejm and the Senate. The mediation committee could also facilitate the legislative procedure in the parliament, although in this case the final vote almost always belongs to the Sejm, which may reject amendments or the Senate’s objection to the bill.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 5 (63); 79-87
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pierwsze posiedzenie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej
    The First Meeting of the Senate of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Chmaj, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27177674.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Prezydent RP
    Sejm
    Senat
    posiedzenie
    Marszałek Senatu
    President of the Republic of Poland
    Senate
    sitting
    Speaker of the Senate
    Opis:
    The purpose of this article is to present the constitutional and legal issues related to the first sitting of the Senate of the Republic of Poland after the elections. The author made a substantive analysis of the issue of the entity obliged to convene the first sitting, the legal form of this convocation, the date and place of the sitting, as well as the subject matter, i.e. the agenda of the sitting. A division was made into obligatory and optional points of the agenda of the meeting. The article also contains several conclusions concerning the status of the Senior Speaker. The author focuses his attention primarily on an analysis of the constitutional regulations concerning the issues raised, obviously taking into account the provisions of the rules of the chamber.
    Artykuł ma na celu przedstawienie zagadnień konstytucyjnoprawnych związanych z pierwszym po wyborach posiedzeniem Senatu RP. Autor dokonał merytorycznej analizy kwestii podmiotu zobowiązanego do zwołania pierwszego posiedzenia, formy prawnej tego zwołania, terminu i miejsca posiedzenia a także przedmiotu, czyli porządku posiedzenia. Dokonano podziału na obligatoryjne i fakultatywne punkty porządku posiedzenia. W artykule znalazło się także kilka wniosków dotyczących statusu Marszałka senior. Autor skupia uwagę przede wszystkim na analizie konstytucyjnych regulacji dotyczących poruszanej problematyki przy uwzględnieniu przepisów regulaminu izby.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 6(76); 73-80
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Równość materialna w wyborach do Senatu
    Material Equality in Senate Elections
    Autorzy:
    Składowski, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850620.pdf
    Data publikacji:
    2023-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    równość materialna
    Senat
    system wyborczy
    okręgi wyborcze
    material equality
    the Senate
    the electoral system
    constituencies
    Opis:
    The article analyzes the issue of material equality in elections to the Senate. The electoral system in elections to the upper house of parliament in Poland radically violates the principle of material equality of elections. It is characterized by a large disproportion in the size of electoral districts in terms of the number of inhabitants in individual electoral districts. The current division into electoral districts, resulting from the annex to the Electoral Code, violates its provisions. It is also controversial from other points of view. It also raises the question of its compliance with the principle of a democratic state of law.
    Artykuł podejmuje analizę problematyki równości materialnej w wyborach do Senatu. System wyborczy w wyborach do izby wyższej parlamentu w Polsce w sposób radyklany narusza zasadę równości materialnej wyborów. Charakteryzuje się on dużą dysproporcją wielkości okręgów wyborczych z punktu widzenia liczby mieszkańców przypadających na poszczególne okręgi wyborcze. Obowiązujący podział na okręgi wyborcze, wynikający z załącznika do Kodeksu wyborczego narusza jego przepisy. Jest także kontrowersyjny z innych punktów widzenia. Rodzi również pytanie o jego zgodność z zasadą demokratycznego państwa prawnego.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 5(75); 13-29
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcja kreacyjna obydwu izb Parlamentu RP jako przedstawiciela narodu
    The creative function of the two chambers of Polish Parliament as a representative of the Nation
    Autorzy:
    Stadniczeńko, Stanisław Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/697472.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    sovereign
    nation
    chambers of parliament
    creative function of the Sejm and the Senate
    creative function
    Opis:
    The author undertakes to establish the legal title to performing the creative function by the two chambers of Polish Parliament as a representative of the nation. The article describes the competence of the Sejm and the Senate as the constitutional authorities of the State that perform the creative function. The creative function of the Parliament may be considered as a result of the activities of this institution for other institutions as well as the functioning of the whole system. Voters’ crisis of confidence in the both chambers of Polish Parliament may also be understood as a crisis of its functions.
    Źródło:
    Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2016, 14, 3; 131-146
    2658-1922
    Pojawia się w:
    Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konstytucyjny status Marszałka Senatu
    Constitutional Status of the Speaker of the Senate
    Autorzy:
    Chmaj, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074668.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Speaker of the Senate
    Senate
    Senator
    National Assembly
    President of the Republic of Poland
    Marszałek Senatu
    Senat
    senator
    Zgromadzenie Narodowe
    Prezydent RP
    Opis:
    This article aims to highlight the issue of the constitutional status of the Speaker of the Senate by analyzing the constitutional position, powers as well as the election and removal procedure of the Speaker of the Senate. In addition, this paper includes a consideration of the Speaker of the Senate as a State organ, his powers related to the President of the Republic of Poland, as well as the Speaker of the Senate presiding over the proceedings of the chamber and guarding its rights and responsibility for taken actions.
    Artykuł ma na celu zwrócenie uwagi na zagadnienie konstytucyjnego statusu Marszałka Senatu poprzez analizę pozycji ustrojowej, uprawnień jak i wyboru oraz procedury odwołania Marszałka Senatu. Ponadto, w niniejszej pracy zawarto rozważania dotyczące Marszałka Senatu jako organu Państwowego, jego kompetencji związanych z prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej, a także przewodniczeniu przez Marszałka Senatu obradą izby i strzeżeniu jej praw oraz odpowiedzialności za podejmowane działania.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 3(67); 81-91
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Władza ustawodawcza i jej organy z perspektywy praktyki członkostwa Rzeczpospolitej Polskiej w Unii Europejskiej
    Legislative Power and its Organs from the Perspective of the Practice of Membership of the Republic of Poland in the European Union
    Autorzy:
    Trubalski, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2123299.pdf
    Data publikacji:
    2022-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    władza ustawodawcza
    implementacja prawa Unii Europejskiej
    Sejm
    Senat
    legislative power
    implementation of European Union law
    the Sejm
    the Senate
    Opis:
    The aim of the article is to analyze the influence of the legislative authorities on the membership of the Republic of Poland in the European Union. A dozen or so years of Poland’s membership in this international organization allows for a new look at the phenomenon of the “democratic deficit”, which has for a long time been the case that the position of the legislative authorities is decreasing in connection with EU membership. It should be stated that the legislative authorities, due to the system of government established in the Constitution of the Republic of Poland of 1997, should play a greater role in the process of integration of the Republic of Poland with the European Union.
    Celem artykułu jest analiza wpływu organów władzy ustawodawczej na członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej. Kilkanaście lat członkostwa Polski w tej organizacji międzynarodowej pozwala na ponowne spojrzenie między innymi na zjawisko „deficytu demokracji”, które od dłuższego czasu sprawia, iż pozycja organów władzy ustawodawczej w związku z członkostwem w UE zmniejsza się. Trzeba stwierdzić, iż organy władzy ustawodawczej, w związku z systemem rządów ustanowionym w Konstytucji RP z 1997 r., powinny sprawować większą niż to jest obecnie rolę w procesie integracji Rzeczypospolitej Polskiej z Unią Europejską.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 4(68); 53-63
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Legal Consequences of Violation of Time Limits in Legislative Proceedings
    Autorzy:
    Orłowski, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1913061.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    legislation
    procedure
    time limits
    the Constitutional Tribunal
    the Sejm
    the Senate
    act
    legislacja
    postępowanie
    termin
    Trybunał Konstytucyjny
    Sejm
    Senat
    ustawa
    Opis:
    The aim of the article is to present the issues related to the time limits set for individual organs of public authority (the Sejm, the Senate, the President of the Republic of Poland) for the performance of specific activities within the legislative procedure. These time limits should be calculated according to conventional rules, that is, from the beginning of the day following the day on which the act on which the legal provisions are binding begins. However, the action will also be effective if it is performed on the same day on which the said event occurred. Violation of the time limit in legislative proceedings is of fundamental importance for the act, as a normative act, within the scope of its validity. As part of the review of the constitutionality of the law, the Constitutional Tribunal also examines the correctness of the proceedings in which the law was adopted. According to the latest jurisprudence of the Constitutional Tribunal, violation of the minimum time limits required for the performance of individual activities, which have only been specified in the Rules of Procedure of the Sejm, may constitute an independent basis for declaring the entire act unconstitutional. This view differs significantly from the existing, well-established approach to this subject. The effects of violating the time limits of the legislative procedure can also be considered at the level of the rights (competences) of individual authorities within a specific proceeding. The signing of the act by the President after the expiry of the constitutional time limit should be deemed legally effective. The admissibility of issuing by the Constitutional Tribunal of scope judgements should be considered in cases of violation of the rules of correct legislation, leading to the omission or reduction of vacatio legis.
    Celem artykułu jest przybliżenie problematyki związanej z terminami wyznaczonymi poszczególnym organom władzy publicznej (Sejm, Senat, Prezydent RP) na wykonanie określonych czynności w ramach postępowania legislacyjnego. Terminy te należy obliczać według reguł konwencjonalnych, a więc od początku dnia następnego po dniu, w którym nastąpiła czynność, z którą przepisy prawa wiążą rozpoczęcie terminu. Czynność będzie jednak skuteczna również wtedy, gdy zostanie wykonana w tym samym dniu, w którym nastąpiło wspomniane zdarzenie. Naruszenie terminu w postępowaniu ustawodawczym ma zasadnicze znaczenie dla ustawy, jako aktu normatywnego, w zakresie jej obowiązywania. Trybunał Konstytucyjny, w ramach kontroli konstytucyjności prawa, dokonuje także badania prawidłowości postępowania, w którym doszło do jego ustanowienia. Według najnowszego orzecznictwa TK naruszenie terminów minimalnych, wymaganych przy dokonywaniu poszczególnych czynności, które zostały określone jedynie w regulaminie Sejmu, może stanowić samodzielną podstawę do stwierdzenia niekonstytucyjności całej ustawy. Stanowisko to odbiega znacząco od dotychczasowego, ugruntowanego stanowiska w tym przedmiocie. Skutki naruszenia terminów postępowania ustawodawczego można rozważać również na płaszczyźnie uprawnień poszczególnych organów, w ramach konkretnego postępowania. Podpisanie ustawy przez Prezydenta, po upływie konstytucyjnego terminu, powinno zostać uznane jako prawnie skuteczne. Należy rozważyć dopuszczalność wydawania przez Trybunał Konstytucyjny wyroków zakresowych w sytuacjach naruszenia reguł poprawnej legislacji, prowadzących do pominięcia lub skrócenia vacatio legis.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2020, 29, 5; 249-264
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wielopłaszczyznowo o międzywojennym Senacie RP [Rec. Senat II Rzeczypospolitej (1922—1939) — „rzecznik rozsądku, rozwagi i miary”, red. Zbigniew Girzyński, Jarosław Kłaczkow, Jan Żaryn, Toruń 2020]
    Multidimensionally about the Senate in the interwar Poland [Rev. Senat II Rzeczypospolitej (1922—1939) — „rzecznik rozsądku, rozwagi i miary”, eds. Zbigniew Girzyński, Jarosław Kłaczkow, Jan Żaryn, Toruń 2020]
    Autorzy:
    Magiera, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25431035.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    senat
    izba wyższa parlamentu
    okres międzywojenny
    Druga Rzeczpospolita
    the Senate
    upper house of the parliament
    interwar period
    the Second Polish Republic
    Opis:
    Recenzowana książka jest pracą zbiorową złożoną z 12 różnorodnych tematycznie rozdziałów, poświęconych polskiemu Senatowi w okresie międzywojennym. Autorzy przedstawiają w nich dotąd mało znane aspekty związane z kształtem i funkcjonowaniem izby wyższej parlamentu w Polsce w latach 1922—1939. W książce omówione zostały koncepcje dotyczące ustroju Senatu, jego struktura i funkcje, a także kwestie jego oblicza politycznego oraz obsady personalnej. Publikacja stanowi cenne uzupełnienie dotychczasowego stanu wiedzy i wnosi nowe, szczegółowe ustalenia do ogólnego obrazu Senatu Drugiej Rzeczypospolitej.
    The reviewed book is a collection which consists of twelve thematically diversified chapters. All of them are about the Senate in the Second Polish Republic. The authors present many little-known aspects of the shape and the functioning of the upper house of the parliament in Poland during years 1922—1939. The book discusses such issues as the legal conceptions of the Senate, its structure, functions, political background and composition. The publication is a valuable supplement to the previous research. It also brings new detailed findings to the image of the Senate in the interwar Poland.
    Źródło:
    Wieki Stare i Nowe; 2022, 17, 22; 1-12
    1899-1556
    2353-9739
    Pojawia się w:
    Wieki Stare i Nowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kompetencje ustawodawcze Senatu – zakres poprawek w praktyce ustrojowej i w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego
    The legislative competence of the Senate: the scope of the amendments to the political practice and jurisdiction of the Constitutional Tribunal
    Autorzy:
    Chrzanowski, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/524046.pdf
    Data publikacji:
    2018-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Senat Rzeczpospolitej Polskiej poprawka
    proces ustawodawczy
    wyroki Trybunału Konstytucyjnego
    The Senate of the Republic of Poland
    amendment
    legislative process
    judgements of the Constitutional Tribunal
    Opis:
    Poprawki senackie są istotnym elementem w zakresie postępowania ustawodawczego. Aktualne rozwiązania zawarte w Konstytucji RP dotyczące tej instytucji budzą wątpliwości, gdyż nie pozwalają na wyraziste wskazanie kompetencji Senatu. Obrazuje to praktyka orzecznicza Trybunału Konstytucyjnego oraz praktyka ustrojowa. Genezę problematyki zakresu poprawek odnajdujemy w sporach kompetencyjnych, jakie po 1989 r. prowadzone były między Sejmem a Senatem. Orzecznictwo polskiego sądu konstytucyjnego w odniesieniu opisywanej instytucji wskazuje, że organ ten w znaczący sposób wpłynął na proces ograniczania kompetencji drugiej izby. Obecne doświadczenia dotyczące poprawek senackich pokazują potrzebę nowelizacji Konstytucja RP w tym zakresie.
    The amendments proposed by the Senate from an important element in terms of legislative proceedings. The current arrangements specified in the Constitution of the Republic of Poland regarding the Senate are raising many doubts, as they are clearly creating uncertainty about the authority of this body. This is being demonstrated in the jurisdictional practice of the Constitutional Tribunal, as well as in the political practice. The origin of the scope of the issue of the amendments can be found in the disputes over authority between the Sejm and the Senate after 1989. The jurisdiction of the Polish Constitutional Tribunal over the body in question has been exercised in a way which has significantly influenced the process of limiting the Upper Chamber’s authority. The current experience regarding the amendments proposed by the Senate shows that this aspect of the Constitution of the Republic of Poland needs to be reformed.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 5 (45); 61-72
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O potrzebie zmiany Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. w zakresie kadencji oraz funkcji Sejmu i Senatu - kilka uwag na tle konstytucji Czech i Słowacji
    On the Need to Amend the Constitution of the Republic of Poland of April 2, 1997 with Regard to the Term and Functions of the Sejm and the Senate – Some Remarks on the Background of the Constitution of Czechia and Slovakia
    Autorzy:
    Woźnicki, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2047317.pdf
    Data publikacji:
    2022-04-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    parliamentary term
    Sejm
    Senate
    creative function
    Constitutional Court
    National Council of the Judiciary
    amendments of the Senate
    kadencja parlamentu
    Senat
    funkcja kreacyjna
    Trybunał Konstytucyjny
    Krajowa Rada Sądownictwa
    poprawki Senatu
    Opis:
    The scope of this article is to show the proposed amendments to the Constitution of the Republic of Poland of 1997 with regard to the term and functions of the Sejm and the Senate in Poland. The analysis shows that the provisions of the constitutions of Czechia and Slovakia are more precise, among other things, they more clearly define the parliament’s creative function in relation to the organs of the judicial power. Moreover, the Czech regulation concerning the Senate allows it to strengthen its political significance and position in relation to the first chamber of parliament, i.a. because of its greater role in the legislative procedure. In turn, the provisions contained in the Slovak Constitution protect the parliament against omissions of the head of state. These regulations should serve as a model for amending the Polish basic law.
    Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie proponowanych zmian Konstytucji RP z 1997 r. w zakresie kadencji i funkcji Sejmu i Senatu w Polsce. Przeprowadzona analiza wskazuje, że przepisy zawarte w konstytucjach Czech i Słowacji są w tym zakresie bardziej precyzyjne, między innymi wyraźniej określają kompetencje kreacyjne parlamentu w stosunku do organów władzy sądowniczej. Ponadto czeskie regulacje dotyczące Senatu pozwalają na wzmocnienie jego pozycji względem pierwszej izby parlamentu, między innymi ze względu na jego większą rolę w procedurze ustawodawczej. Z kolei przepisy zawarte w Konstytucji słowackiej zabezpieczają parlament przed zaniechaniami ze strony głowy państwa. Te unormowania powinny być wzorem przy dokonywaniu zmian polskiej ustawy zasadniczej.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 2(66); 27-37
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ustrojowe implikacje obowiązywania zasady permanencji prac Sejmu i Senatu RP. Zarys problematyki
    Systemic Consequences of the Principle of Permanence of Work of the Sejm and Senate of the Republic of Poland. Outline of the Problem
    Autorzy:
    Pastuszko, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/18104750.pdf
    Data publikacji:
    2023-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Sejm
    Senat
    zasada permanencji prac parlamentu
    zwoływanie posiedzeń Sejmu
    zwoływanie posiedzeń Senatu
    Senate
    principle of permanence of parliamentary work
    convening sessions of the Sejm
    convening sessions of the Senate
    Opis:
    The article is devoted to the issue of the principle of permanence of parliamentary work. It contains a general description of the principle in question and at the same time shows its importance for the functioning of state authority in Poland. Thanks to the analysis, the reader learns how permanence affects the implementation of some of the powers of the Sejm and Senate related to the performance of legislative, control and creative functions. He also gains knowledge on the extent to which it affects the relations between the Sejm and the Senate with other bodies, especially with the President and the Council of Ministers. The field of considerations designated in this way conceals the main research goal, which is to present the basic systemic consequences resulting from the introduction of the discussed formula of the work of representative bodies.
    Artykuł poświęcony jest problematyce obowiązywania zasady permanencji prac parlamentu. Zawiera on ogólną charakterystykę przedmiotowej zasady i ukazuje jednocześnie jej znaczenie dla funkcjonowania władzy państwowej w Polsce. Dzięki przeprowadzonej analizie Czytelnik dowiaduje się, w jaki sposób permanencja wpływa na realizację niektórych sejmowych i senackich kompetencji związanych z wykonywaniem funkcji ustawodawczej, kontrolnej i kreacyjnej. Zdobywa też wiedzę na temat tego, w jakim stopniu oddziałuje ona stosunki łączące Sejm i Senat z innymi organami, zwłaszcza z Prezydentem i Radą Ministrów. Tak wyznaczone pole rozważań kryje w sobie główny cel badawczy, którym jest zaprezentowanie podstawowych konsekwencji ustrojowych wynikających z wprowadzenia omawianej formuły prac ciał przedstawicielskich.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 4(74); 39-51
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Senat Republiki Czeskiej
    Autorzy:
    Krzysztof, Skotnicki,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/894924.pdf
    Data publikacji:
    2019-03-10
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    bikameralizm (asymetryczny)
    druga izba
    Parlament Republiki Czeskiej
    Republika Czeska
    Senat Republiki Czeskiej
    bicameralism (asymmetrical)
    the second chamber
    the Parliament of the Czech Republic
    the Czech Republic
    the Senate of the Czech Republic
    Opis:
    The article analyses the institution of the Senate as one of the chambers of the Parliament of the Czech Republic. The asymmetrical bicameralism conception adopted in 1992 refers to the solution of the Constitution of 1920. The internal organisation and the manner of work as well as the parliamentary mandate are typical for a democratic state. The basic function of the Senate is legislation, but the final decisions belong to the Chamber of Deputies. The equalisation of the position of both chambers is an exception. The second chamber does not have a control function, and the creative function is symbolic. The Senate has become established in the system of state organs. Artykuł analizuje instytucję Senatu jako jednej z izb Parlamentu Republiki Czeskiej. Przyjęta w 1992 r. konstrukcja bikameralizmu asymetrycznego nawiązuje do rozwiązania z Konstytucji 1920 r. Organizacja wewnętrzna i tryb pracy oraz mandat parlamentarny są typowe dla demokratycznego państwa. Podstawową funkcją Senatu jest ustawodawstwo, jednak ostateczne decyzje należą do Izby Poselskiej. Zrównanie pozycji obu izb jest wyjątkiem. Druga izba nie pełni funkcji kontrolnej, a jej funkcja kreacyjna jest symboliczna. Senat utrwalił się w systemie organów państwa
    Źródło:
    Przegląd Europejski; 2018, 2; 159-174
    1641-2478
    Pojawia się w:
    Przegląd Europejski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przejściowa niemożność sprawowania urzędu przez prezydenta RP w świetle Konstytucji i nowej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym
    Temporary impossibility of performing the functions by the Polish President under the Constitution and the new Constitutional Tribunal Act
    Autorzy:
    Radajewski, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941017.pdf
    Data publikacji:
    2016-04-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    prezydent RP
    niemożność sprawowania urzędu Trybunał Konstytucyjny
    marszałek Sejmu
    marszałek Senatu
    Polish President
    impossibility of performing functions Constitutional Tribunal
    the Marshal of the Sejm
    the Marshal of the Senate
    Opis:
    Artykuł dotyczy problematyki przejściowej niemożności sprawowania urzędu przez prezydenta RP. Konstytucja wyróżnia aż trzy rodzaje takiej niemożności. Pierwszy obejmuje sytuacje, w których prezydent jest zdolny do poinformowania o tym fakcie, drugi – gdy nie może tego uczynić, trzeci natomiast wiąże się z zawieszeniem sprawowania urzędu przez prezydenta w związku z postawieniem go w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu. W artykule omówiono po kolei każde z tych zagadnień. Autor odnosi się m.in. do przesłanek stwierdzenia przeszkody w sprawowaniu urzędu przez prezydenta RP, a także poddaje szczegółowej analizie przepisy nowej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym dotyczące tego zagadnienia. Refleksje autora uzupełnione są odpowiednimi wnioskami oraz postulatami nowelizacji zarówno Konstytucji RP, jak i wspomnianej ustawy.
    This paper discusses temporary impossibility of performing the functions by the Polish President. The Polish Constitution defines three kinds of such impossibility. First of all, there are situations when the President may inform about this impossibility, secondly – when s/he cannot do this, and thirdly – the President may be suspended because of being arraigned before the State Tribunal. Each of these situations is considered in the paper, one by one. The author refers, among others, to the grounds on which impossibility of performing the functions by the Polish President is declared and analyses in detail the provisions of the new Constitutional Tribunal Act concerning this issue. The author’s comments are accompanied by related conclusions and suggestions concerning the amendment of both the Polish Constitution and the said act.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 2 (30); 11-31
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Struktura i skład legislatywy w pozaparlamentarnych projektach Konstytucji RP ogłoszonych w latach 1997–2017
    Autorzy:
    Leszczyńska, Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/624688.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    parliament, the Sejm of the Republic of Poland, the Senate of the Republic of Poland, draft constitutions, the structure of the parliament, the size of the parliament
    parlament, Sejm RP, Senat RP, projekty konstytucji, struktura parlamentu, liczebność parlamentu
    Opis:
    The coming in force of the provisions of the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997 undoubtedly affected the silencing of the discourse maintained since 19901 [Dokumenty programowe…] on the need for the reform of the parliament, including, first of all, its structure (one or two chambers?) and limiting the number of parliamentarians as a guarantee factor – according to the authors of these demands – for improvement of its operation or savings in public finances. However, disputes over the above-mentioned issues, calculated first of all for short-term political effects, were still going on, albeit with varying intensity and distribution of accents. The result of the discourse were various concepts included in party programs, election programs and constitutional projects. Eleven draft constitutions published in the years 1997–2017, but never brought to parliament, were presented by political parties and politicians several months before parliamentary and presidential elections in 2005 and 2015 and before presidential elections in 2010 and also one year before parliamentary elections in 2011. Three draft constitutions were presented on the May 3rd Constitution Day.
    Wejście w życie postanowień Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. wpłynęło niewątpliwie na wyciszenie dyskursu (prowadzonego od 1990 r.12) na temat potrzeby reformy parlamentu, w tym przede wszystkich jego struktury (jedna czy dwie izby?) oraz ograniczenia liczby parlamentarzystów jako czynnika gwarantującego – w założeniu autorów tych postulatów – usprawnienie prowadzonych przez niego prac lub zwiększenie oszczędności w finansach publicznych. Jednak spory wokół wyżej wymienionych kwestii, obliczone przede wszystkim na doraźne efekty polityczne, toczyły się nadal, choć z różnym natężeniem i rozłożeniem akcentów. Efektem prowadzonego dyskursu były różnorodne koncepcje zawarte w programach partyjnych, programach wyborczych oraz projektach konstytucji. Jedenaście projektów konstytucji ogłoszonych w latach 1997–2017, ale nigdy niewniesionych do parlamentu, przedstawiły zarówno partie polityczne, jak i politycy na kilkanaście lub kilka miesięcy przed wyborami parlamentarnymi i prezydenckimi 2005 i 2015 r. oraz przed wyborami prezydenckimi w 2010 r. i zarazem na rok przed wyborami parlamentarnymi 2011. Trzy projekty dokumentu przedstawiono w święto Konstytucji 3 maja.
    Źródło:
    Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych; 2018, 13, 1
    1896-8279
    Pojawia się w:
    Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Парламентаризм в умовах політичного транзиту: досвід Чеської Республіки
    Parliamentarism in the Context of Political Transit: The Czech Republic’s Experience
    Autorzy:
    Марадик, Наталія
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2163415.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    parliamentary democracy
    democratization
    House of Representatives
    the Senate
    government
    parliamentary elections
    political pluralism
    парламентська демократія
    демократизація
    Палата представників
    Сенат
    уряд
    парламентські вибори
    політичний плюралізм
    Opis:
    For the first time in the Ukrainian political science, considers the development of parliamentarism in the Czech Republic in a context of political transit in a comprehensive manner. It indicates the ambiguity and complexity of the process of parliamentary democracy’s functioning in the country. The main stages of the Czech parliamentary institutions’ establishment have been identified. The key tendencies and the peculiarities of the current Czech parliamentarism modernisation have been defined. The constitutional and legal status of the Parliament of the Czech Republic has been outlined and its place in the existing checks and balances system determined; the Czech Parliament party structuring characteristics have been determined and the most important factors of the coalition formation potential of parliamentary fractions have been revealed; based on the empirical indicators, the party system’s stability and efficiency in the Czech Republic have been investigated. The fundamental principles of the liberal parliamentarism concept (Ch.L.Montesquieu, John Locke, John Mill) have served as the theoretical and methodological basis for these article, which considers the power division to be the main principle of the state system, in which the executive power is accountable and subject to the legislative power. In order to achieve the tasks, the author used general scientific methods (analysis, synthesis, induction, deduction) as well as special politilogical methods. The methods of induction and deduction have been used in formulating the concept of “political transit” and its constituent elements. The comparativehistorical method gave the defender of the thesis the opportunity to understand the main directions of parliamentary institutions’ development at different historical stages of the Czech statehood and identify the factors that influenced the change in their status. The system method allowed to assess the constitutional and legal status of the Parliament of the Czech Republic, primarily its place and role in the political system of society and the relationship with other bodies of state power. On the whole, we can assume that the experience of the parliamentarism functioning in the Czech Republic is of great practical significance for Ukraine and other post-communist states, since it gives a stimulus to the society and ruling elites of these countries to further improve and develop their political institutions.
    У статті комплексно розглянуто розвиток парламентаризму в Чеській Республіці в умовах політичного транзиту, вказано на неоднозначність та складність процесу функціонування парламентської демократії в даній країні. Виділено основні етапи становлення чеських парламентських установ; встановлено ключові тенденції та особливості модернізації сучасного чеського парламентаризму; окреслено конституційно-правовий статус Парламенту ЧР та визначено його місце в існуючій системі стримувань та противаг; з’ясовано специфіку партійної структуризації чеського Парламенту та виявлено найважливіші чинники формування коаліційного потенціалу парламентських фракцій; Підтверджено гіпотезу про те, що у тих посткомуністичних країнах, де перехід до демократії мав еволюційний (Польща, Угорщина) або змішаний характер (Чехія, Словаччина), процес інституційного дизайну та формування громадянського суспільства і правової держави має відносно послідовний характер і більш виразні тенденції до стабілізації демократичного політичного режиму. І навпаки – там, де транзитний процес мав революційний характер (Болгарія, Румунія), консолідація нової політичної системи характеризується високим ступенем невизначеності. Доведено, що формування в країнах Центрально-Східної Європи, і в Чехії зокрема, парламентських республік можна розглядати як одну з форм політичного транзиту, а парламентаризм – як певну сукупність політико-правових гарантій від «скочування» до недемократичних політичних режимів. Здійснено періодизацію чеських представницьких установ, яка корелюється з історичними етапами розвитку чеської держави. Відповідно виділено досоціалістичний, соціалістичний та постсоціалістичний період. Запропоновано посилити контрольну функцію Парламенту ЧР через визначення на законодавчому рівні індивідуальної політичної відповідальності членів уряду перед коаліційною більшістю. Визначено ключові чинники, що здійснюють вплив на партійну структуризацію чеського Парламенту і сприяють формуванню коаліційного потенціалу парламентських фракцій в Чеській Республіці. Встановлена тісна взаємообумовленість форми державного правління, типу виборчої системи та стану розвитку політичних партій. Доведено, що стабільне функціонування парламентської демократії в ЧР визначається відносною стійкістю партійно-політичної системи і насамперед високим коаліційним потенціалом політичних партій, позитивний ефект від яких найбільш чітко проявляється при виході з парламентських і урядових криз. Аргументовано, що ефективність парламентаризму та урядова стабільність в чеському соціумі зростає у випадках спаду показників індексів ефективного числа парламентських партій, фракціоналізації партійних систем, електоральної нестійкості та диспропорційності.
    Źródło:
    Krakowskie Studia Małopolskie; 2022, 4(36); 302-316
    1643-6911
    Pojawia się w:
    Krakowskie Studia Małopolskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybory do Senatu – Postulaty de lege ferenda
    Autorzy:
    Nowak, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/524444.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    bikamerializm
    druga izba parlamentu
    izba wyższa parlamentu
    senat
    wybory do Senatu
    izba refleksji
    izba regionów
    bicameralism
    second chamber of parliament higher chamber parliament
    senate
    election to the senate
    chamber of reflection
    chamber of regions
    Opis:
    Artykuł koncentruje się na reformie polskiego Senatu. Główną zaletą dwuizbowego parlamentu jest możliwość stworzenia odmiennego układu sił politycznych w obu izbach. Dzięki czemu Senat może pełnić funkcję „izby refleksji”. Tymczasem obecne połączenie wyborów do Sejmu i Senatu sprawia, iż partia wygrywająca wybory do Sejmu wygrywa także wybory do drugiej izby. Należy więc zastanowić się nad oddzieleniem wyborów do obu izb parlamentu i zmianą ordynacji wyborczej do Senatu. Zmiany te powinny prowadzić do przekształcenia Senatu w „izbę regionów”, co przełoży się również na wzrost jego znaczenia. Ponadto pozwoli to mieszkańcom regionów z mniejszą liczbą ludności uzyskać większy wpływ na bieżącą politykę.
    The article focuses on the reform of the Polish Senate. The main advantage of a bicameral parliament is the possibility of gaining dominance by different political parties in both chambers. Thanks to that the Senate can act as so called „chamber of reflection”. Meanwhile in Poland combination of elections to the Sejm and the Senate makes the party winning the elections to the Sejm also winning the elections to the Senate. Therefore it is necessary to consider the separation of the elections to this two chambers of parliament as well as change of the electoral law to the second chamber. These changes should lead to the transformation of the Senate to the „chamber of regions”. Thus strengthening the importance of the Senate which will begin to perform the functions of the „chamber of reflection”. Moreover thanks to the modifications suggested inhabitants of regions with less population will obtain greater impact on current politics.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2014, 6 (22); 117-135
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reprezentatywność i aktywność kobiet w polskim parlamencie w latach 1919–1939
    Women`s representativeness and activity in polish parliament in the 1919–1939
    Autorzy:
    Niewiadomska-Cudak, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/585500.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Sejm i Senat w latach 1919-1939
    prawa wyborcze kobiet
    równouprawnienie kobiet
    reprezentacja kobiet w Sejmie
    aktywność parlamentarna kobiet
    the Sejm and the Senate in the years 1919-1939
    women's suffrage
    empowerment of women
    representation of women in parliament
    parliamentary activity of women
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest udziałowi i działalności pierwszych polskich posłanek na niwie parlamentarnej. Ukazano w nim również aktywność parlamentarzystek w trudnym okresie przemian pokoleniowych. Przełamywanie barier męskiej dominacji w gremiach parlamentarnych było dla nich niezwykle trudne. Niejednokrotnie napotykały na duży opór ze strony swoich kolegów chociażby w obsadzie ważnych miejsc w sejmie i senacie. Ich działania były jednak bardziej skoncentrowane nie na zdobywaniu stanowisk, ale dostosowaniu nowych przepisów do aktualnej sytuacji, w jakiej znalazły się polskie kobiety po odzyskaniu niepodległości. Ogromna determinacja i wspólna praca ponad podziałami politycznymi zaowocowała ustanowieniem takich unormowań, które usuwały z prawodawstwa wszelkie zapisy dyskryminujące żeńską część polskiego społeczeństwa.
    The structure of my article includes description parliamentary five elections in accordance of representations women Polish Parliament in the 1919-1939. According to my opinion the basic assumption of polish politics in years 1919-1939 was a small share of women legislative bodies. Polish Parliament was represented by the majority of men. The men ruled the country. Women were however very active and take many legislative initiatives.
    Źródło:
    Studia Wyborcze; 2013, XV; 49-66
    1898-0082
    Pojawia się w:
    Studia Wyborcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relations between the President and the Senate in the Light of Provisions of the Constitution of the Republic of Poland of April 2, 1997
    Stosunki pomiędzy Prezydentem a Senatem w świetle przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r.
    Autorzy:
    Eckhardt, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/940676.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    President of the Republic of Poland Senate of the Republic of Poland Constitution of the Republic of Poland of 1997
    Prezydent RP
    Senat RP
    Konstytucja RP z 1997 r.
    Opis:
    The author describes mutual, constitutional relations between the Senate and the head of state, and asks questions about the perspectives of their modification. The political events of 1989 leading to the reinstatement of a single-member head of state and Senate in Poland made their restitution closely related. At present, the competence and functional dependence of these bodies is low. The President and the Senate share a common view on the constant presence in the doctrinal and political discussion of the problem of changing their political position.
    Autor opisuje wzajemne, konstytucyjne relacje Senatu i głowy państwa oraz stawia pytania dotyczące perspektyw ich modyfikacji. Wydarzenia polityczne z 1989 r. prowadzące do przywrócenia w Polsce jednoosobowej głowy państwa i Senatu spowodowały, iż ich restytucja była ściśle powiązana. Obecnie zależność kompetencyjna i funkcjonalna tych organów jest niewielka. Wspólna dla Prezydenta i Senatu jest natomiast stała obecność w dyskusji doktrynalnej i politycznej problemu zmiany ich pozycji ustrojowej.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2019, 5 (51); 15-25
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uchwały okolicznościowe Senatu w polskim porządku prawnym
    Autorzy:
    Maroń, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/523743.pdf
    Data publikacji:
    2014-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    uchwała okolicznościowa
    Senat RP
    polityka historyczna
    commemorative resolution
    Senate of the Republic of Poland historical policy
    Opis:
    Autor w pierwszej kolejności wyjaśnia pojęcie „uchwały okolicznościowej”. Uchwała okolicznościowa Senatu stanowi solenną, symboliczną, niewiążącą i niewładczą formę parlamentarnej ekspresji. Przedmiotowy rodzaj uchwały nie jest ani aktem normatywnym (źródłem prawa), ani aktem stosowania prawa. Uchwała okolicznościowa nie przynależy do systemu prawnego, lecz jest częścią szerszej kategorii porządku prawnego. Wyróżnia się dwa typy uchwał okolicznościowych, mianowicie właściwe uchwały okolicznościowe i tzw. uchwały problemowe. Pierwsze służą do upamiętniania narodowych bohaterów i ważnych wydarzeń w historii i tradycji narodu oraz państwa. Przy pomocy drugich Senat odnosi się do bieżących spraw krajowych i zagranicznych. W tej formie senatorowie zwracają się do konkretnych organów władzy o podjęcie stosownych działań potrzebnych do osiągnięcia antycypowanych przez izbę parlamentarną celów. W kolejnej części opracowania przedstawiono procedurę podejmowania uchwał okolicznościowych, ze szczególnym uwzględnieniem różnic w stosunku do procedury przyjmowania zwykłych uchwał. Autor odniósł się do odpowiednich postanowień regulaminu Senatu, włącznie z jego nowelizacją z dnia 20 czerwca 2013 r. Ostatnia część artykułu jest poświęcona uchwałom okolicznościowym w parlamentarnej praktyce Senatu w latach 1997–2013. Autor podaje dane statystyczne dotyczące niniejszych uchwał, zamieszczając je w trzech tabelach. Bazując na badaniach ilościowych, wskazuje, że liczba uchwał okolicznościowych zwiększyła się z 5 w Senacie czwartej kadencji do 38 w Senacie siódmej kadencji. Rozważania autor konkluduje stwierdzeniem, że uchwały okolicznościowe są częścią polityki historycznej państwa. Przy ich pomocy izba wyższa „strzeże dziedzictwa narodowego”, jak wymaga tego art. 5 Konstytucji RP, oraz „przekazuje przyszłym pokoleniom wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku” RP, jak wskazuje preambuła ustawy zasadniczej.
    The author at the outset clarifies the title concept of „commemorative resolution”. The Senat’s commemorative resolution is a symbolic, nonbinding, nonauthoritative and solemn form of parliamentary expression. The given kind of resolution is neither normative act (source of law) nor an act of law administration. It doesn’t belong to the legal system, but is part of the broader construct of the legal order. There are two types of commemorative resolutions, namely commemorative resolutions in the strict sense and the so called problem resolutions. The first ones serve to pay tribute to national heroes and to commemorate important moments in the nation’s and the state’s history and tradition. With the second ones the Senat usually addresses the current domestic and international affairs. In this form MPs turn to specified authorities to take appropriate actions to achieve the desired purposes anticipated by parliament. The next part of the article presents the procedure for adopting commemorative resolutions, in particular with an emphasis on the aspects distinguishing it from the procedure for adopting ordinary resolutions. The author references to relevant provisions of The Standing Orders of the Senat including it’s amendment introduced in the Resolution of 20 June 2013. The last section of the study deals with commemorative resolutions in the Senat’s parliamentary practice in the years 1997–2013. The author gives statistical data related to these resolutions and contained in three tables. Based on quantitative research He indicates that number of commemorative resolutions has increased from 5 in the Senat of the fourth term to 38 in the Senat of the seventh term. Finally, the author concludes that commemorative resolutions are part of the historical policy of the state. In this way, the upper house „safeguards the national heritage”, as required by article 5 of the Constitution of the Republic of Poland and „bequeaths to future generations all that is valuable from over one thousand years’ (Poland’s) heritage” as referred to in the preamble to the same act.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2014, 3 (19); 253-273
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fundusz Kwaterunku Wojskowego w Polsce międzywojennej
    The Military Housing Fund in Pre-War Poland
    Autorzy:
    Witkowski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2096339.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Military Housing Fund
    pre-war Poland
    accommodation for the army in peacetime
    the Polish Senate
    the Polish Sejm
    Fundusz Kwaterunku Wojskowego
    Polska międzywojenna
    zakwaterowanie wojska w czasie pokoju
    Senat
    Sejm
    Opis:
    The initiative to establish the Military Housing Fund (Fundusz Kwaterunku Wojskowego, FKW) was launched in 1925 in the Polish Senate, which, during considering the draft Act on accommodation for the army in peacetime adopted by the Polish Sejm opposed the possibility provided for by the draft law (causing social unrest) to seize (for a compensation) private premises for permanent accommodation for officers and married non-commissioned officers, in a situation where other (specified in the Act) methods of acquiring housing for this purpose did not bring the expected results. The Senate voted in favour of the construction and maintenance of residential buildings intended as permanent housing for the military by a specially established FKW. A fundamental role in the structure of its financing (as non-returnable income) was played by the accommodation tax. However, it covered the same premises and the same people who were already burdened with the municipal tax on premises and the state tax on premises. The situation in which the same premises and the same individuals were burdened, according to the same rules, with three taxes (in the total amount of up to 15% of rent), changed on 2 August 1926 with the enactment of the Act on the tax on premises, which replaced the previous ones and the new tax was to be collected starting from 1 August 1926, also for the purposes of the FKW (a total of 114,174,379 Polish zlotys was paid to the FKW account by the end of 1938). This solution, combined with the authorisation of the FKW to take out (with the guarantee of the Government) a loan of up to 140 million zlotys, allowed the FKW to pursue a quite broad construction activity, which resulted (in the period 1927–1937) in 7,334 dwellings for officers and married non-commissioned officers (in 1938 a total of 1,577 dwellings were under construction).
    Inicjatywa odnośnie do utworzenia Funduszu Kwaterunku Wojskowego (FKW) narodziła się w 1925 r. w Senacie, który rozpatrując uchwalony przez Sejm projekt ustawy o zakwaterowaniu wojska w czasie pokoju, sprzeciwił się przewidzianej przezeń (i wywołującej niepokoje społeczne) możliwości zajmowania (za wynagrodzeniem) pomieszczeń prywatnych na kwatery stałe dla oficerów i żonatych podoficerów zawodowych w sytuacji, gdy inne (wskazane w ustawie) sposoby pozyskania pomieszczeń na ten cel nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Senat opowiedział się za wznoszeniem, utrzymaniem i konserwacją budynków mieszkalnych przeznaczonych na kwatery stałe dla wojska przez specjalnie utworzony w tym celu FKW. W strukturze jego dochodów zasadniczą rolę (wśród dochodów bezzwrotnych) odgrywał podatek kwaterunkowy. Podlegały mu jednak te same lokale i te same osoby, które już były obciążone komunalnym podatkiem od lokali oraz państwowym podatkiem od lokali. Sytuacja, w której te same lokale i te same osoby obciążone były, według tych samych zasad, trzema podatkami (w łącznej wysokości do 15% komornego), zmieniła się wraz z uchwaleniem w dniu 2 sierpnia 1926 r. ustawy o podatku od lokali, który (zastępując dotychczasowe) miał być pobierany od 1 sierpnia 1926 r., m.in. na rzecz FKW (do końca 1938 r. na konto FKW wpłynęło 114 174 379 zł). Rozwiązanie to, w połączeniu z upoważnieniem FKW do zaciągnięcia (za poręką Rządu) pożyczki do wysokości 140 mln zł, pozwoliło FKW rozwinąć stosunkowo szeroko zakrojoną działalność budowlaną, która zaowocowała (w latach 1927–1937) 7334 mieszkaniami dla oficerów i żonatych podoficerów (w 1938 r. pozostawało w budowie 1577 mieszkań).
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2021, 30, 5; 541-575
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Distortions of electoral law in the elections to the Polish Sejm and Senate
    Autorzy:
    Stelmach, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/615724.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    electoral law
    distortions
    elections to the Polish Sejm and Senate
    prawo wyborcze
    deformacje
    wybory do Sejmu i Senatu RP
    Opis:
    W artykule przeprowadzono analizę ewolucji parlamentarnego prawa wyborczego w Polsce. Zastosowano metodę analizy systemowej, prawno-porównawczą oraz metody historyczne. Przeprowadzono także analizę statystyczną. Wskazano na czynniki związane z regulacjami prawa wyborczego, które powodują deformację woli obywateli. W szczególności przedstawiono polityczne skutki kolejnych zmian ordynacji wyborczych i ich polityczną konotację. Wykazano w jaki sposób zmiany w prawie wyborczym deformują wolę obywateli. Zbadano również realny poziom legitymizacji władzy ustawodawczej w Polsce przez obywateli.
    The paper analyzes the evolution of parliamentary electoral law in Poland, applying the method of systemic analysis, the legal and comparative method and historical methods. A statistical analysis has also been conducted. The paper indicates what factors are related to electoral regulations that result in the deformation of the intentions of citizens. In particular, it discusses the political outcomes of the successive changes of electoral laws and their political context. It presents how the changes to electoral law deform the intentions of citizens. The paper also examines the real level of the legitimization of legislative power in Poland by citizens.
    Źródło:
    Przegląd Politologiczny; 2016, 2; 19-32
    1426-8876
    Pojawia się w:
    Przegląd Politologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przyczyny i polityczne skutki wyborów uzupełniających do Senatu RP
    Reasons and political consequences of by-elections to the Polish Senate
    Autorzy:
    Leszczyńska, Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/616625.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Senate of the Republic of Poland
    by-elections
    expiry of mandate
    political forecast
    Senat RP
    wybory uzupełniające
    wygaśnięcie mandatu
    prognoza polityczna
    Opis:
    In the opinion of Polish politicians, by-elections to the Senate of the Republic of Poland have a barometer function, reflecting the political climate in the society. The objective of the present article is to indicate the reasons for and political consequences of mid-term expiry of senators’ mandates. In comparing the research results obtained by analyzing the topic of this article we attempted to answer the following research questions: 1) what factors influence the expiry of senators’ mandates in Poland?; 2) what is voter turnout in these elections, when compared to the ordinary elections to the Polish parliament (Sejm and Senate)? 3) to what extent do the by-elections to the Senate influence the change in its political composition?; 4) do they form a credible barometer of the political climate in the society? The research methods applied (institutional-legal, statistical, and comparative) allowed us to formulate our conclusion. So far, 44 senators’ mandates (4.9%) have expired. The main reasons for that have been death (36.4%), appointment to high public offices (22.8%), or being elected EMP (15.9%). The Senate by-elections have been conducted 37 times, and they have usually generated limited interest of voters (usually around 7%). Nevertheless, in several cases their results signalled the upcoming political change (by-elections in the IV, V and VIII terms) or the continuation of the existing political arrangement (by-elections in the VI term of office). The general efficiency of this forecast is rather elusive; it turned out to be correct in four out of seven terms of Senate.
    Wybory uzupełniające do Senatu RP w ocenie polskich polityków spełniają funkcję barometru odzwierciedlającego nastroje polityczne społeczeństwa. Celem artykułu jest wskazanie przyczyn i politycznych skutków wygasania mandatu senatora w trakcie kadencji. Porównując wyniki badań, uzyskane w rezultacie analizy zagadnienia określonego w tytule artykułu, podjęto próbę odpowiedzi na następujące pytania badawcze: 1) jakie czynniki wpływają na wygaśnięcie mandatu senatora w Polsce?; 2) jak kształtuje się frekwencja w tych wyborach na tle frekwencji w wyborach do Sejmu i Senatu?; 3) w jakim stopniu wybory uzupełniające do Senatu wpływają na zmianę jego kompozycji politycznej?; 4) czy stanowią one wiarygodny barometr nastrojów politycznych społeczeństwa? Zastosowane metody badawcze (instytucjonalno-prawna, statystyczna, porównawcza) pozwoliły sformułować wnioski. Dotychczas wygasło 44 mandaty senatorskie (4,9%). Głównymi przyczynami były: śmierć (36,4%), objęcie ważnych stanowisk publicznych (22,8%) i wybór na posła do PE (15,9%). Przeprowadzone 37 razy elekcje uzupełniające do Senatu z reguły wywoływały niewielkie zainteresowanie wyborców (najczęściej około 7%). Jednak zdarzało się, że ich wyniki sygnalizowały nadchodzącą zmianę polityczną (elekcje uzupełniające w IV, V i VIII kadencji) lub kontynuację istniejącego układu politycznego (elekcje uzupełniające w VI kadencji). Skuteczność tego prognostyka jest dość zawodna; okazała się trafna w czterech z siedmiu kadencji Senatu.
    Źródło:
    Przegląd Politologiczny; 2018, 2; 139-152
    1426-8876
    Pojawia się w:
    Przegląd Politologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Senat RP jako efekt kompromisu "okrąłego stołu"
    Autorzy:
    Leszczyńska-Wichmanowska, Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2050155.pdf
    Data publikacji:
    2022-01-20
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Senate of the Republic of Poland
    Polish round table talks
    political compromise
    structure of the parliament
    bicameralism
    Senat RP
    „okrągły stół”
    kompromis polityczny
    struktura parlamentu
    dwuizbowość
    Opis:
    Celem artykułu jest usystematyzowanie wiedzy na temat uwarunkowań politycznych, które w 1989 r. przesądziły o przywróceniu Senatu wyposażonego w dość ograniczone uprawnienia. Wywód składa się ze wstępu, dwóch zasadniczych części ujętych w sposób chronologiczny oraz zakończenia. W artykule zaprezentowano koncepcje reaktywacji izby drugiej parlamentu, które pojawiały się zazwyczaj w latach polskich kryzysów społeczno-politycznych, a następnie ukazano polityczny i konstytucyjny efekt negocjacji w sprawie Senatu przy "okrągłym stole". Głównym rezultatem przeprowadzonych badań jest fakt, że decyzja w kwestii Senatu w 1989 r., będąca częścią konsensusu umożliwiającego zawarcie porozumienia przy „okrągłym stole" skutkowała w pełni demokratycznymi wyborami do izby drugiej, w których opozycja polityczna zdobyła 99 ze 100 mandatów senatorskich. Sukces "Solidarności" nie oddziaływał w realny sposób na praktykę rządzenia, ponieważ (poza wyborem prezydenta) Senat nie miał większego wpływu na istniejący wówczas układ władzy. Jednak bezprecedensowe zwycięstwo opozycji w tej elekcji niewątpliwie dało impuls do podjęcia działań związanych z utworzeniem gabinetu Tadeusza Mazowieckiego – pierwszego niekomunistycznego premiera, który rozpoczął proces polityczny ustanawiający demokrację i gospodarkę wolnorynkową. Wstęp Istotny powód przywrócenia Senatu w 1989 r., poza odwołaniem się do tradycji parlamentarnych I Rzeczypospolitej Polskiej, stanowiło jego uczestnictwo w procesie ustawodawczym. Nie przyznano jednak równej pozycji obu organom legislatywy. Odtworzono ukształtowany model dwuizbowości nierównoprawnej nazywany także dwuizbowością niesymetryczną lub dwuizbowością nierównorzędną. Powtórzyła się więc historia sprzed prawie siedemdziesięciu lat, gdy w wyniku kompromisu umożliwiającego w ogóle uchwalenie Ustawy zasadniczej w dniu 17 marca 1921 r., reaktywowano Senat o bardzo ograniczonych kompetencjach. Po wyborach parlamentarnych w 1989 r. zdominowany przez „Solidarność” (w 99%) Senat I kadencji okazał się być przeciwwagą dla wyłonionego na podstawie „kontraktu politycznego” Sejmu X kadencji. Izba druga mogła w zasadzie odrzucić każdą ustawę uchwaloną przez izbę pierwszą, ponieważ obalenie jej sprzeciwu 2/3 głosów (307 mandatów)  w zasadzie było niemożliwe bez zgody solidarnościowych posłów, którzy dysponowali 166 mandatami w Sejmie. Wybory z 1989 r. dały więc Senatowi wyposażonemu w niewielkie kompetencje konstytucyjne stosunkowo silną legitymację polityczną. Jednak już w niespełna rok od pierwszego posiedzenia izby drugiej zaczęto podważać sens jej istnienia. Koncepcje likwidacji Senatu reaktywowanego w 1989 r. lub przeprowadzenia jego reformy nie były wyłącznie hasłami politycznymi formułowanymi w okresie kampanii wyborczych. One istniały, i tylko przed kolejnymi elekcjami do Sejmu i Senatu akcentowane były ze zdwojoną siłą, ponieważ wiele ugrupowań określony model parlamentu (jednoizbowy lub dwuizbowy) włączyło do swoich programów politycznych. Wprawdzie izba druga wpisała się w polski system polityczny, ale nadal pojawiają wątpliwości dotyczące zasadności jej funkcjonowania.  W artykule podjęto weryfikację hipotezy badawczej, w której założono, iż reaktywacja Senatu nie była wynikiem starannie przygotowanej koncepcji tylko efektem kalkulacji politycznej.  Rozstrzygnięciu tak sformułowanego problemu służą pytania badawcze: - czy istnieje powiązanie między dwuizbowością parlamentu a suwerennością państwa polskiego w jej tradycyjnym rozumieniu? - czy "Solidarność" w latach 1980-1981 opracowała program zakładający reaktywowanie "Senatu", jak np. w odniesieniu do samorządu terytorialnego? - czy w sprawie Senatu tożsame były rozwiązania koncepcyjne (ustalone przy "okrągłym stole") i legislacyjne (uchwalone przez Sejm PRL IX kadencji)?             Zastosowano następujące metody badawcze: wybrane metody historyczne, metodę systemową, metodę instytucjonalno-prawną. Przy ich pomocy przeprowadzono analizę uwarunkowań politycznych, które w 1989 r. przesądziły o przywróceniu Senatu wyposażonego w dość ograniczone uprawnienia, z perspektywy celów określonych w artykule oraz dokonano przeglądu i konsolidacji rozproszonych danych pochodzących z różnych źródeł (akty prawne, dokumenty źródłowe, opracowania naukowe, publicystyka czasopiśmiennicza, raport z badań Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS), relacje i konsultacje autorów rozwiązań systemowych w 1989 r.).    
    The objective of the present article is to systematize the knowledge about the political conditions that in 1989 were decisive for the restoration of the Senate with quite limited powers. The reasoning consists of an introduction, two main parts listed in chronological order, and a conclusion. The article presents the concepts of reactivation of the second chamber of parliament, which usually appeared in the years of Polish socio-political crises, and then goes on to present the political and constitutional effect of negotiations on the Senate at the "Polish round table". The main result of the research carried out is the fact that the 1989 Senate decision, part of the consensus enabling the "Polish round table" agreement to be reached, resulted in fully democratic elections to the Second House, in which the political opposition won 99 out of 100 senatorial seats. The success of "Solidarity" did not have any real impact on the practice of governance, because (apart from the election of the president) the Senate had no major influence on the then existing system of power. However, the unprecedented victory of the opposition in this election undoubtedly gave an impulse to take steps to establish the cabinet of Tadeusz Mazowiecki - the first non-communist prime minister, who initiated the political process of establishing democracy and a free market economy.
    Źródło:
    Polityka i Społeczeństwo; 2021, 19, 4; 79-93
    1732-9639
    Pojawia się w:
    Polityka i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ku doskonaleniu ustaw - kilka uwag o rozwiązaniach instytucjonalnych w 100-lecie od uchwalenia Konstytucji marcowej
    Towards the improvement of laws – a few remarks on institutional solutions in the 100th anniversary of the adoption of the March Constitution
    Autorzy:
    Grzybowski, Marian
    Przywora, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929713.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Konstytucja z 17 marca 1921 r.
    Komisja Kodyfikacyjna
    Rada Prawnicza
    Senat II Rzeczypospolitej
    The Constitution of 17 March 1921
    Codification Committee
    Legal Council
    Senate of the Second Polish Republic
    Opis:
    Celem opracowania jest próba przypomnienia instytucji służących doskonaleniu prawodawstwa w 100-lecie od uchwalenia Konstytucji z 17 marca 1921 r. Należały do nich, w różnej skali i uwarunkowaniach, Komisja Kodyfikacyjna, Senat, a także - Rada Prawnicza. Do refleksji nad nimi skłania setna rocznica uchwalenia Konstytucji marcowej. Instytucjom powołanym na jej podstawie wiele publikacji poświęcił nieżyjący już Profesor Jacek Czajowski; dotyczyły one zwłaszcza organizacji i funkcjonowania Senatu jako „izby refleksji i rozwagi”). W dedykowanym Jego pamięci opracowaniu nawiązujemy do tych opracowań. Omawiane rozwiązania instytucjonalne mają znaczenie nie tylko z historycznego punktu widzenia, ale także z perspektywy optymalizacji tworzonego prawa.
    The aim of the study is an attempt to recall, in the 100th anniversary of the adoption of the Constitution of March 17, 1921, institutions serving the improvement of legislation. These included, in different scales and conditions, the Codification Committee, the Senate, and the Legal Council. The hundredth anniversary of the enactment of the March Constitution invites us to reflect on these institutions. Many papers by the late professor Jacek Czajowski dealt with the institutions established on its basis; they concerned the organization and functioning of the Senate as a “chamber of reflection and consideration” in particular. In the study dedicated to his memory, we make reference to these papers. The discussed institutional solutions are important not only from a historical point of view, but also from the perspective of optimization of the created law.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 203-212
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    How long can the term of office of the Polish parliament last? A legal-constitutional analysis
    Autorzy:
    Litwin, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/615941.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Sejm
    Senate
    parliament
    term of office
    The Constitution of the Republic of Poland from 1997
    Opis:
    The main research aim of this article is an analysis of the length of the parliamentary term of office in Poland based on the analysis of legal rules. According to the art. 98 para. 1 of the Constitution, the parliamentary term of office starts on the day on which the Sejm assembles for its first sitting and ends on the day preceding the first assembly of the newly elected Sejm. Although the mentioned rule also expressly states that parliamentary term of office lasts 4 years, the length of the particular terms of office could be very different. If the parliamentary term of office is shortened, it could last even less than two months. If it is prolongated because of the introduction of the extraordinary measure, it could last approx. 5 years (in case of emergency state), or it maximal length can not be defined. Moreover, even in case of the “normal” terms of office they could have different length – slightly less than 4 years or longer than 4 years by even a few weeks. The presented considerations lead to the conclusion that there is need to make certain amendments of the rules of law concerning this area, which would ensure minimal 4 years length of the “normal” parliamentary term and regulate the organisation of the parliamentary elections after the termination of the extraordinary measure. Author analysed the legal rules basing on legal-dogmatic method and interpreted them by using such methods of their interpretation as: language-logical, teleological and systematic.
    Źródło:
    Przegląd Politologiczny; 2018, 3; 155-165
    1426-8876
    Pojawia się w:
    Przegląd Politologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pojęcie „przedstawiciela Narodu” w świetle art. 4 ust. 2 Konstytucji RP z 1997 r.
    The term “representative of the Nation” in the light of art. 4 par. 2 of the Constitution of the Republic of Poland from 1997
    Autorzy:
    Litwin, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/421208.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    zasada suwerenności narodu
    przedstawiciel narodu
    Sejm
    Senat
    the principle of sovereignity of the nation
    representative of the nation
    Senate
    Opis:
    RESEARCH OBJECTIVE: Explanation of the term “representative of the Nation” used in art. 4 par. 2 of the Constitution of theRepublicofPolandfrom 1997. This term has fundamental importance for understanding of the principle of sovereignity of the nation – the basic constitutional principle, and also the essence of functioning of the Third Republic of Poland as a democratic state.   THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The term “representative of the Nation” and the linked term “representative organ” create substantial controversies among constitutional law experts. In this article, which presents constitutional legal analysis, the legal-dogmatic method will be generally used, including linguistic-logical, teleological, systematic and historical methods of interpretation of the legal rules.   THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The introductory part of the article explains in general the principle of sovereignity of the nation. Then, the opinions and views of constitutional law experts concerning the term “representive of nation” are presented. This is followed by the author’s considerations on the subject. The final part of the article includes propositions of amending the art. 4 par. 2 of the Constitution.   RESEARCH RESULTS: Although the term “representative of the Nation” brings controversies among constitutional law experts, it seems that supporters of regarding the deputies and senators as the only “representatives of the Nation” and Sejm and Senate as the only “representative organs” are right.  CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The author recommends to consider an amendment of art. 4 par. 2 of the Constitution, which would clearly express that all state authority organs should take under consideration in their activities good and interest of the sovereign-Nation.
    CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest wyjaśnienie pojęcia „przedstawiciel Narodu” użytego w art. 4 ust. 2 Konstytucji RP z 1997 r. Pojęcie to jest najważniejsze dla zrozumienia podstawowej zasady ustrojowej, jaką jest zasada suwerenności narodu, i dotyczy istoty funkcjonowania III RP jako państwa demokratycznego. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Pojęcie „przedstawiciel Narodu” oraz związane z nim pojęcie „organu przedstawicielskiego” wywołuje duże kontrowersje w doktrynie prawa konstytucyjnego. W artykule, który pozostaje w obrębie rozważań prawno‑konstytucyjnych, wykorzystano głównie metodę prawno‑dogmatyczną, w ramach której zostały użyte następujące metody wykładni przepisów prawnych: językowo‑logiczna, celowościowa, systematyczna oraz historyczno‑prawna. PROCES WYWODU: Wstępna część artykułu ogólnie objaśnia treść zasady suwerenności narodu. Następnie zostały przedstawione zawarte w doktrynie rozważania dotyczące pojęcia „przedstawiciela Narodu”, po czym autor zaprezentował własne refleksje na ten temat. Artykuł kończą propozycje zmiany art. 4 ust. 2 Konstytucji. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Chociaż pojęcie „przedstawiciela Narodu” wywołuje kontrowersje w doktrynie prawa konstytucyjnego, wydaje się, że rację mają zwolennicy poglądu, iż tylko posłowie i senatorowie mogą zostać uznani za „przedstawicieli Narodu”, a zatem wyłącznie Sejm i Senat mogą być uznane za jego „organy przedstawicielskie”. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Należy rozważyć nowelizację art. 4 ust. 2 Konstytucji, która zaznaczyłaby wyraźnie, że wszelkie organy władzy publicznej powinny brać pod uwagę w swojej działalności dobro i interes suwerena‑Narodu.
    Źródło:
    Horyzonty Polityki; 2018, 9, 26; 11-31
    2082-5897
    Pojawia się w:
    Horyzonty Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pierwsza siedziba Sejmu II Rzeczypospolitej. Addenda et corrigenda
    The First Seat of the Parliament of the Second Polish Republic. Addenda et Corrigenda
    Autorzy:
    Omilanowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/23944983.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    budynki Sejmu i Senatu
    Instytut Szlachecki
    Instytut Aleksandryjsko-Maryjski
    architektura Warszawy
    architektura II Rzeczypospolitej
    architektura polska
    buildings of the Sejm and Senate
    Nobility Institute
    Alexandrian-Mariinsky Institute
    architecture of Warsaw
    architecture of the Second Polish Republic
    Polish architecture
    Opis:
    W chwili odzyskania niepodległości Warszawa nie dysponowała budynkami, które mogłyby zaspokoić potrzeby stolicy państwa. Postanowiono, że budowa nowego zespołu gmachów zostanie odsunięta na przyszłość, a parlament znajdzie tymczasową lokalizację w zaadaptowanej budowli. Wybór padł na XIX-wieczny kompleks szkolny Instytutu Aleksandryjsko-Maryjskiego (dawnego Instytutu Szlacheckiego). Artykuł poświęcony jest dziejom tego gmachu, historii jego budowy, rozbudowy i adaptacji na potrzeby Sejmu przez Kazimierza Tołłoczkę, Romualda Millera i Tadeusza Szaniora (w latach 1918–1919), a następnie Senatu przez Stanisława Miecznikowskiego w 1928 r., a także uporządkowaniu wiedzy o konkursach i projektowanych, a niezrealizowanych rozbudowach kompleksu w okresie międzywojnia.
    At the point of Poland regaining independence Warsaw could not boast edifices that were able to satisfy the needs of a state’s capital. The decision was made for the raising of a new set of buildings to be postponed, while the Parliament would be temporarily housed in an adapted building. The 19th-century school complex of the Alexandrian-Mariinsky Institute (formerly Nobility Institute) was selected for the purpose. The focus in the paper is on the history of this edifice, the history of its raising, extension, and adaptation for the needs of the Sejm (Parliament’s lower house) after the design of Kazimierz Tołłoczko, Romuald Miller, and Tadeusz Szanior (1918–1919), and subsequently for those of the Senate as designed by Stanisław Miecznikowski in 1928; attention is also paid to the history of competitions and designed, albeit unaccomplished extensions of the complex in the inter-war period.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 1; 119-152
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O senatorach koronnych za Władysława IV
    Autorzy:
    Broniarczyk, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/601843.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Władysław IV
    sejm
    senat
    parlamentaryzm staropolski
    rady senatu
    senatorowie rezydenci
    wota senatorskie
    Wazowie
    Sejm
    Senate
    old-Polish parliamentarism
    Senate sessions
    senators residents
    senators’ vota
    the Vasas
    Opis:
    Artykuł recenzyjny dotyczy monografii Andrzeja Korytki poświęconej senatowi koronnemu jako jednemu z trzech - obok króla i izby poselskiej - stanów sejmujących w okresie panowania Władysława IV Wazy (1632–1648). Senat był izbą wyższą staropolskiego parlamentu, którą tworzyli urzędnicy pochodzący z nominacji królewskiej, pełniący swoje funkcje dożywotnio. W jego skład wchodzili biskupi, wojewodowie, kasztelanowie oraz ministrowie. Książka jest wieloaspektową analizą funkcjonowania senatu koronnego na forum obrad parlamentu za rządów drugiego Wazy, a także poza nim, m.in. na sejmikach ziemskich. The present article reviews Andrzej Korytko’s monograph on the Crown Senate regarded as one of the three - besides the king and the Chamber of Envoys - parliamentary estates under King Władysław IV Vasa (1632–1648). The Senate was the upper chamber of the Polish Parliament, made up of officials appointed for life by the king. The Senate was composed of bishops, palatines, castellans, and ministers. Korytko’s book is a multi-aspect analysis of the functioning of the Crown Senate within the parliamentary forum under King Władysław IV Vasa, and also outside it, for example at dietines.
    Źródło:
    Kwartalnik Historyczny; 2018, 125, 1
    0023-5903
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Domniemanie przyjęcia poprawki senackiej jako konstytucyjny standard procesu legislacyjnego
    Autorzy:
    Olga, Kazalska,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/894890.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-05
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Senate amendment
    presumption of adoption of the amendment
    legislative procedure
    Sejm
    Senate
    President
    Constitutional Tribunal
    poprawka Senatu
    domniemanie przyjęcia poprawki senackiej
    procedura legislacyjna
    Senat
    Prezydent
    Trybunał Konstytucyjny
    Opis:
    On 5 August 2015, at the plenary sitting of the Sejm, was submitted the motion to adopt the Senate’s amendments. Despite obtaining an absolute majority of votes, the Marshal of the Sejm declared their rejection by the Sejm. Doubts regarding the compliance with all the requirements of the legislative procedure prompted the President of the Republic of Poland to bring the case to the Constitutional Tribunal for consideration. It was necessary to determine whether the presumption of adoption of the Senate amendment, adopted in the Constitution of 1997, is a regulation on the essential elements of the legislative procedure, violation of which determines unconstitutionality of the legislative act.
    Źródło:
    Przegląd Europejski; 2019, 1; 75-92
    1641-2478
    Pojawia się w:
    Przegląd Europejski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The 2015 Elections to the Senate of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Leszczyńska, Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594679.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Senate
    election campaign
    single member constituencies
    deformation of election result
    overrepresentation of the winning party
    Opis:
    The discussion about justification for the very existence of Senate, as it was the case in previous years, also took place prior to the 2015 parliamentary elections. Postulates for the second chamber of parliament to be abolished are the inseparable element of election campaigns in Poland. Announcements of total abolishment or change of: form, competencies or number and the election principles for members of Senate, although they found their expression in the 2015 election programs of some of the political parties, but they were never applied after elections. The single member Senate constituencies secured seats almost exclusively for candidates supported by one of the two strongest political parties, that is the Law and Justice (PiS) and the Civic Platform (PO). Even if in the result of 25 October 2015 elections four independent candidates were elected for senators, three of them used support of political parties, using a rule well proven four years earlier: there is not senator without a political party protector. The 40% support for PiS which turned into 61% of seats indicates that the election system for Senate leads to overrepresentation of election winners.
    Źródło:
    Polish Political Science Yearbook; 2016, 45; 205-218
    0208-7375
    Pojawia się w:
    Polish Political Science Yearbook
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prewencyjna kontrola konstytucyjności ustaw w latach 1997–2020 – analiza porównawcza
    Preventive control of the constitutionality of laws from 1997 to 2020 – a comparative analysis
    Autorzy:
    Hadała-Skóra, Anna
    Piękoś, Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22444436.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Sejm i Senat
    marszałek Sejmu
    Trybunał Konstytucyjny
    niezgodność
    regulamin Sejmu
    Sejm and Senate
    Speaker of the Sejm
    Constitutional Court
    non-compliance
    rules of procedure of the Sejm
    Opis:
    Prezydent RP na mocy art. 122 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. posiada wyłączną kompetencję do zainicjowania kontroli prewencyjnej przepisów ustawy przed Trybunałem Konstytucyjnym, mającej na celu zbadanie ich konstytucyjności. Istotą tego działania jest dążenie do zbadania tych regulacji, które wzbudzają wątpliwości głowy państwa w zakresie ich zgodności z ustawą zasadniczą. Uregulowania prawne dotyczące procedury usunięcia niezgodności określone zostały zarówno w Konstytucji RP, jak i w Regulaminie Sejmu. W niniejszym artykule przedstawiona zostanie analiza praktyki ustrojowej w ramach badanego zagadnienia.  
    The President of the Republic of Poland, by virtue of Article 122(3) of the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997, has the exclusive competence to initiate preventive control of regulations before the Constitutional Tribunal aimed at examining their constitutionality. The essence of this action is to seek to check those regulations that raise doubts in the President's mind as to their compatibility with the Constitution. Legal regulations concerning the procedure for removing inconsistencies are set out both in the Constitution of the Republic of Poland and in the Regulations of the Sejm. This article will present an analysis of practice within the framework of the examined issue.
    Źródło:
    Polityka i Społeczeństwo; 2022, 20, 4; 122-133
    1732-9639
    Pojawia się w:
    Polityka i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    In search of the contemporary shape of self-government
    W poszukiwaniu współczesnego kształtu samorządu terytorialnego
    Autorzy:
    Stępień, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693362.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    twenty-fifth anniversary
    the First Senate
    self-government
    commune
    public authority
    European Charter of Local Self-Government
    civilisation
    civis
    communal property
    legal personality
    budget
    national councils
    city fathers
    city host
    dwudziestopięciolecie
    Senat I kadencji
    samorząd terytorialny
    gmina
    władza publiczna
    Europejska karta samorządu lokalnego
    cywilizacja
    osobowość prawna
    mienie komunalne
    budżet
    ojcowie miasta
    rady narodowe
    gospodarz miasta
    Opis:
    Dwudziestopięciolecie samorządu terytorialnego w Polsce jest dobrą okazją do poddania przebytej drogi pogłębionej refleksji. Dobrze jeszcze pamiętamy intencje skupionych w Senacie I kadencji twórców tworzonego wówczas systemu ‒ możemy zatem porównać pierwotne założenia ze stanem obecnym. Chodziło, z jednej strony, o wpisanie projektowanych rozwiązań w tradycję polskiego samorządu, ale z drugiej strony i przede wszystkim – o nawiązanie do tych wszystkich osiągnięć myśli prawnoustrojowej, które znalazły swój najpełniejszy wyraz w postanowieniach Europejskiej karty samorządu lokalnego, stanowiącej kwintesencję zachodnioeuropejskiego modelu władzy lokalnej. Samorząd jest instytucją charakterystyczną dla cywilizacji zachodnioeuropejskiej (w zasadzie poza nią nie jest znany), która odnosi treść zasady reprezentacji także do lokalnej przestrzeni życia obywateli (cives). W artykule starano się ukazać na konkretnych przykładach, w jaki sposób projektowany kształt władzy lokalnej w Polsce, wyrosły z paradygmatu ojców miasta, tracił poprzez kolejne nowelizacje swoją pierwotną zachodnią wyrazistość na rzecz charakterystycznego dla poprzedniego systemu rad narodowych modelu gospodarza.
    The twenty-fifth anniversary of self-government in Poland is a good occasion to reflect on the road we have travelled so far. While we still remember well the intentions of the creators of the system (members of the First Senate) we can now compare them with the current state of affairsand the status quo of government in Poland today. Two concepts have always been there since the beginning. Whereas the original solutions were to be inscribed in the tradition of Polish self-government, everything was done from the very start to draw as much as possible from the achievements of legal political thinking, later manifested in the provisions of the European Charter on Local Self-Government – a document which is the quintessence of the Western model of a local authority. Self-government is an institution characteristic of Western civilisation, practically unknown elsewhere, and it extends the principles of representation onto the local space inhabited by its citizens. Examples offered in the article illustrate how the initially planned model of government in Poland, rooted in the city fathers model has, in the course of subsequent reforms, been losing its original Western clarity in favour of the previous host model of local authority that characterised the past system.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2015, 77, 3; 47-63
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Senate and the Council of Ministers – a Systemic Framework and Parliamentary Practice
    Senat a Rada Ministrów – ramy ustrojowe i praktyka parlamentarna
    Autorzy:
    Berek, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31348141.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Council of Ministers
    Senate
    controlling function
    principle of sovereignty of the Nation
    parliamentary mandate
    Rada Ministrów
    Senat
    funkcja kontrolna
    zasada suwerenności Narodu
    mandat parlamentarny
    Opis:
    The presented scientific research article covers the legal scope and legal basis for the Polish Senate to carry out activities whose characteristics may indicate that they are identical to activities that, in a typical situation, serve to perform a controlling function. In the Polish political system, it is the Sejm which exercises the controlling function over the activities of the Council of Ministers. However, both the statutory provisions and the Rules of Procedure of the Senate form the legal basis for the Senate, its bodies and senators to perform a whole range of activities showing significant similarity, and in some cases essentially identical with the activities carried out by the Sejm, its bodies and members (deputies) as part of their controlling activity. So far, research on this issue has been conducted primarily in order to look for answers to the question about the legal classification of the provisions on which the various activities of the upper house of the Parliament are based. Presenting the most important views to date allows the author to deepen the analysis seeking the source of the Senate’s competences in its representative character. It is particularly important to consider this aspect in the current situation where the political groupings that make up the minority in the Sejm constitute the majority in the Senate. In addition, the specific form of political decision-making centres (outside the Parliament) significantly restricts the controlling function by the Sejm or even makes the performance of this function illusory. This circumstance, crucial in the context of the functioning of the entire political system of the state, makes it particularly important to verify the admissibility and legal nature of para-controlling activities undertaken by the Senate. In the adopted research perspective, the Parliament, which is an emanation of the Nation, should not be deprived of the insight and the possibility to address, through its members, the activities within the responsibility of the Council of Ministers. The adoption of such a perspective, in view of the adopted hypothesis of at least limited effectiveness in the performance of the controlling function by the Sejm, in turn requires verification of the effectiveness of the tools used by the Senate, its bodies and senators. The conclusions to be formulated should be valid not only for the state of scientific reflection, but also for parliamentary practice, which in this regard continues to develop appropriate tools falling within the constitutional framework.
    Przedmiotem badania w niniejszym artykule o charakterze naukowo-badawczym jest zakres i podstawy prawne realizowania przez Senat czynności, których cechy mogą wskazywać na ich tożsamość z czynnościami, które w typowej sytuacji służą realizacji funkcji kontrolnej. W polskim systemie ustrojowym funkcję kontrolną w stosunku do działalności Rady Ministrów sprawuje Sejm. Jednak zarówno przepisy ustawowe, jak i przepisy Regulaminu Senatu stanowią dla Senatu, jego organów oraz senatorów podstawę prawną całego szeregu czynności wykazujących istotne podobieństwo, a w niektórych przypadkach w zasadzie tożsamość z czynnościami realizowanymi przez Sejm, jego organy oraz posłów w ramach aktywności kontrolnej. Dotychczasowe badania tego zagadnienia prowadzone były głównie w aspekcie poszukiwania odpowiedzi na pytanie o klasyfikację prawną przepisów, na których oparte są poszczególne działania izby wyższej. Dla autora zreferowanie dotychczasowych, najistotniejszych poglądów stanowi podstawę do pogłębienia analizy poszukującej źródła kompetencji Senatu w jego przedstawicielskim charakterze. Wzgląd na ten aspekt jest szczególnie istotny w zaistniałej sytuacji faktycznej ukształtowania się w Senacie większości spośród ugrupowań stanowiących mniejszość w Sejmie. Dodatkowo specyficzne ukształtowanie ośrodków decyzji politycznych (poza parlamentem) wpływa na istotne ograniczenie czy wręcz pozorność realizowania funkcji kontrolnej przez Sejm. Okoliczność ta, ważka w perspektywie funkcjonowania całego systemu ustrojowego państwa, czyni szczególnie ważną weryfikację dopuszczalności i charakteru prawnego działań parakontrolnych podejmowanych przez Senat. W przyjętej perspektywie badawczej parlament stanowi emanację Narodu, który nie powinien być pozbawiony wglądu oraz możliwości odniesienia się – przez swoich przedstawicieli – w działania, za które odpowiada Rada Ministrów. Przyjęcie takiej perspektywy, wobec przyjętej hipotezy o co najmniej ograniczonej skuteczności realizowania funkcji kontrolnej przez Sejm, nakazuje z kolei weryfikację skuteczności narzędzi stosowanych przez Senat, jego organy oraz senatorów. Formułowane wnioski powinny być istotne nie tylko dla stanu naukowej refleksji, lecz także dla praktyki parlamentarnej, która w tym zakresie nadal wypracowuje adekwatne i mieszczące się w konstytucyjnych ramach narzędzia.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2022, 31, 5; 15-33
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filibuster w procedurze powoływania sędziów Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych na przykładzie ostatniej nominacji
    Autorzy:
    Izabela, Kraśnicka,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/895055.pdf
    Data publikacji:
    2019-02-02
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    obstrukcja parlamentarna
    filibuster
    Senat USA
    Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych
    nominacje sędziowskie
    parliamentary obstruction
    United States Senate
    Supreme Court of the United States
    judicial nominations
    Opis:
    The aim of the article is to examine the Senate’s procedure in the appointment of the US Supreme Court justices, with special emphasis on the use of filibuster as a mechanism of blocking the presidential nomination. The analysis seems significant in the context of the on-going debates concerning the judiciary reforms in the European countries. The adopted hypothesis presumes that changes implemented in the Senate procedure during the last attempts to fill the vacancy after the death of one of the justices in 2016, have disturbed the established traditions and have significantly weakened and dangerously politicised the procedure. Ostatni światowy kryzys gospodarczy pokazał z jednej strony niekonsekwencje w realizacji polityki mikroostrożnościowej przez instytucje kredytowe i firmy inwestycyjne w UE i poza UE, a z drugiej strony brak regulacji w zakresie polityki makroostrożnościowej. Dopiero w 2013 roku podjęto decyzje w tej sprawie w pakiecie Capital Requirements Directive IV i Capital Requirement Regulation. W artykule weryfikuje się hipotezę badawczą głoszącą, że zapobieganie wystąpienia kryzysu finansowego zależy od właściwej konstrukcji i konsekwentnej realizacji w praktyce w ramach instytucjonalnego zarządzania ryzykiem systemowym w UE polityki mikroostrożnościowej i makroostrożnościowej. Weryfikacja tej hipotezy została przeprowadzona za pomocą metod analizy statystycznej danych wtórnych, publikowanych przez Komisję Europejską i za pomocą analizy wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zawartych w dyrektywach unijnych. Hipoteza badawcza została zweryfikowana pozytywnie
    Źródło:
    Przegląd Europejski; 2018, 1; 143-161
    1641-2478
    Pojawia się w:
    Przegląd Europejski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przestępstwo rebelii w hiszpańskim prawie karnym
    Autorzy:
    Stefańska, Blanka Julita
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1340749.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-02
    Wydawca:
    Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    członek regencji
    konstytucja
    kortezy
    król
    królowa
    niepodległość
    odebranie prerogatyw i uprawnień
    rebelia
    regent
    senat
    siły zbrojne
    urząd
    rząd państwowy
    rząd wspólnoty autonomicznej
    wybory
    zgromadzenie ustawodawcze wspólnoty autonomicznej
    member of the Regency
    Constitution
    Cortes
    King
    Queen
    independence
    stripping of prerogatives and powers
    rebellion
    Regent
    Senate
    armed forces
    office
    Government of the Nation
    Governing Council of the Autonomous Community
    election
    Legislative Assembly of the Autonomous Community
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest stypizowane w hiszpańskim kodeksie karnym przestępstwo rebelii (art. 472 h.k.k. z 1995 r.), które ma długą tradycję, bowiem występowało w prawie wszystkich hiszpańskich kodeksach karnych (z 1848 r., 1870 r., 1932 r.). Przestępstwo to polega na publicznym buncie w sposób gwałtowny, którego celem jest realizacja któregokolwiek z siedmiu celów określonych w art. 472 h.k.k., obejmujących uchylenie, zawieszenie lub zmiana w całości lub w części konstytucji oraz pozbawienie urzędu albo odebranie w całości lub w części prerogatyw i uprawnień królowi lub królowej lub regentowi, lub członkom regencji, lub zmuszenie ich do wykonania czynności wbrew ich woli (art. 472 pkt 1 i 2 h.k.k.). Występuje także w typie kwalifikowanym ze względu na różne okoliczności, np. wyciągnięcie broni, spowodowanie spustoszenia, stosowanie ciężkiego gwałtu wobec osób (art. 473 ust. 2 h.k.k.). Godzi ono w konstytucję i podstawowe instytucje demokratycznego państwa oraz w fundamenty państwa prawa. Artykuł 472 h.k.k. chroni porządek konstytucyjny, a więc obowiązywanie zasad i instytucji konstytucyjnych. Jest przestępstwem wieloosobowym. Jego podmiotem nie może być pojedyncza osoba, ale grupa osób. Ustawa nie określa ich liczby, ale ma być ich tyle, ile jest wystarczające do osiągnięcia zamierzonego celu. Może być popełnione z zamiarem bezpośrednim zabarwionym, a sprawcy powinni dążyć do realizacji któregoś ze stypizowanych w ustawie celów. Zagrożenie zarówno przestępstwa w typie podstawowym, jak i kwalifikowanym ma charakter „kaskadowy”, bowiem surowość kary zależy od stopnia uczestnictwa w rebelii (art. 473 ust. 1 h.k.k.).
    The article presents the offence of rebellion classified in the Spanish Criminal Code (Article 472 SCC of 1995), which has a long history because it was referred to in all former Spanish Criminal Codes (of 1848, 1870 and 1932). The offence consists in public and violent sedition aimed at achieving any of the seven objectives listed in Article 472 SCC, which include fully or partially repealing, suspending or amending the Constitution, and fully or partially stripping the King, the Regent, or members of the Regency of all or part of their prerogatives and powers, or obliging them to execute an act contrary to their will (Article 472 paras 1 and 2 SCC). It also occurs in an aggravated form due to various circumstances, e.g. using weapons, causing havoc or serious violence against persons (Article 473 para. 2 SCC). It breaches the Constitution and harms the fundamental institutions of a democratic state, and undermines the foundations of a state of law. Article 472 SCC protects the constitutional order, thus the rules and constitutional institutions that must be recognised. It is a collective offence. Its subject cannot be a single person but a group of people. The statute does not determine the number of people involved but there must be a number sufficient to achieve their aim. The offence can be committed with specific direct intent, and perpetrators should aim to achieve one of the objectives listed in the statute. Standard as well as aggravated types of the offence are “cascade-like” in nature because and the penalty severity depends on the level of involvement in the rebellion (Article 473 para. 1 SCC).
    Źródło:
    Ius Novum; 2020, 14, 1; 132-153
    1897-5577
    Pojawia się w:
    Ius Novum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pozycja ustrojowa przewodniczącego na przykładzie izb Kongresu Stanów Zjednoczonych Ameryki
    The political position of the chairman on the example of the houses of the Congress of the United States of America
    Autorzy:
    Hadała-Skóra, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929653.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    parlament
    przewodniczący
    Stany Zjednoczone Ameryki
    Izba Reprezentantów
    Spiker Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych
    Kongres Stanów Zjednoczonych
    Senat
    wiceprezydent
    parliament
    president
    United States of America
    House of Representatives
    Speaker of the United States House of Representatives
    United States Congress
    Senate
    vice president
    Opis:
    Niniejszy artykuł poświęcony jest w całości instytucji przewodniczącego na przykładzie Kongresu Stanów Zjednoczonych Ameryki. Urząd przewodniczącego, do którego kompetencji należy prowadzenie obrad jest charakterystyczny dla ciał o strukturze kolegialnej. Ma to zastosowanie zwłaszcza do tych z nich, których skład tworzy więcej niż kilka osób. Autor artykułu skupia się na wszystkich aspektach dotyczących tego urzędu. W pierwszej części znajduje się krótka charakterystyka modeli instytucji przewodniczącego parlamentu, a także rys historyczny tej instytucji. W dalszej części autor przedstawia pozycję ustrojową przewodniczących izb amerykańskiego parlamentu.
    This article is devoted entirely to the institution of the President on the example of the Congress of the United States of America. The office of the chairman, whose competence is to conduct deliberations, is characteristic of bodies with a collegial structure. This applies especially to those of them whose composition consists of more than a few persons. The author of the article focus on all aspects concerning this office. In the first part there is a brief characterization of the models of the institution of the speaker of parliament, as well as a historical outline of this institution. In the next part an author present the systemic position of the presiding officers of the chambers of the American Parliament.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 427-435
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-40 z 40

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies