Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "the Eastern Borderlands" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 46
Tytuł:
Od Arkadii do Golgoty – refleksje na temat Kresów w literaturze polskiej
From Arcadia to Golgotha – Meditations on the Eastern Borderlands [Kresy Wschodnie] in Polish Literature
Autorzy:
Wasilewska, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/466648.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Płockie
Tematy:
Kresy Wschodnie
polska literatura kresowa
The Eastern Borderlands
Polish Borderlands Literature
Opis:
Kresy Wschodnie Rzeczypospolitej były niegdyś sercem narodu polskiego, któremu tamtejsza ziemia wydała największych orędowników i czcicieli jej piękna. Nie można zrozumieć polskiej kultury bez poznania Kresów i tego, co je tworzyło. Warto o tym przypominać, zwłaszcza młodym Polakom, którzy często nie mają świadomości, że tam kiedyś była Polska.
The Eastern Borderlands of the Polish Commonwealth used to be a Polish heartland where some of the greatest Polish admirers of the Borderlands' beauty hail from. One cannot properly understand the Polish culture without getting to know the Eastern Borderlands and that which they consisted in. One should remember it and remind of it especially young Poles, who often seem to fail to realize that the Borderlands used to be a part of Poland.
Źródło:
Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2015, 7; s. 306-320
0860-5637
Pojawia się w:
Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ziemiańscy egzulanci kresowi na Pomorzu po pierwszej wojnie światowej
Landowners exiled from the Eastern Borderlands in Pomerania after WW I
Autorzy:
Łaszkiewicz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193847.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
landowners
refugees
migrations
the Eastern Borderlands
the Pomeranian voivodeship
the Second Polish Republic
Opis:
The Bolshevik offensive against Poland during the years 1919–1920 forced landowners who had lived in the Eastern Borderlands for generations to escape hastily from their estates. The formation of the Polish border in the east after the treaty of Riga made it impossible for most of them to return to their family lands. The refugees from the Eastern Borderlands were not only deprived of their houses and land, but also financial resources. They arrived in large numbers in the major cities where they tried to find work and some financial means of survival. Other landowners purchased small farms in the new Rzeczpospolita. The most attractive were farms in Pomerania abandoned by the Germans. Immigrants from the Eastern Borderlands found it hard to adapt to new conditions of life and work. Demoted socially, they indulged in nostalgia for the past and longing for their lost motherland. They felt insulted by the Polish government, misunderstood and alienated. It was frequently difficult for them to renounce their old habits in administering their estates, which meant that they often failed to succeed in the changed economic circumstances and on a much smaller area of land. Younger landowners exhibited a greater mobility and found it easier to find work. They did not feel attached to the Pomeranian land and found it easier to make the decision to leave the region.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2015, 80, 3; 257-271
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inwentarz kościoła parafialnego w Kosowie z 1770 roku
The inventory of the parish church in Kosów of 1770
Autorzy:
Żurek, Waldemar Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022277.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Kosów Poleski
historia Kościoła katolickiego
Kresy Wschodnie Rzeczypospolitej
the history of the Catholic Church
the Eastern Borderlands
Opis:
The presented visitation of the church of Kosów conducted at the end of the 18th century gives us the information about the administration, pastoral ministry and the emoluments of the parish church in Kosów located in the Eastern Borderlands in the Old Polish Period. It also reveals signifi cant fi gures of political and social life of the time. Its most valuable part contains data referring to the visited parish dedicated to the Holy Trinity and the Holy Cross in Kosów (Poleski) collected by Rev. Jan Nepomucen Kadłubowski; the information ranges from the smallest details or objects to religious buildings (with their equipment and vestments used for worship), residential buildings and outbuildings. The visitation also shows concern for the moral state, material goods of the parish and the order of the liturgy celebrated in the parish church in Kosów.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2016, 105; 375-387
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół teorii młodzieży pogranicza wschodniego
Around the theories of the youth from the eastern borderlands
Autorzy:
Długosz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423473.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
youth
the Eastern Borderlands
life plans
educational aspirations
emigration
młodzież
pogranicze wschodnie
plany życiowe
aspiracje edukacyjne
Opis:
The aim of this article was to present the empirical and theoretical knowledge on the topic of the youth from the Eastern Borderlands. The authors attempted to provide the characteristics of the youth concerned and explain the noticed qualities. The empirical data concerning the young generation come from the surveys conducted between 2007 and 2017. The material gathered from seven surveys shows that the youth from the borderlands use conventional strategies of entering adulthood. In social life, they are driven by meritocratic rules. They base their future on tertiary education at prestigious universities outside the region. The borderlands are not attractive for living and majority of the researched intend to leave their place of residence and move to a metropolis or abroad. As a consequence of youth emigration, the borderlands will be deprived of the endogenic sources of social development.
Celem artykułu było zaprezentowanie wiedzy empirycznej i teoretycznej na temat młodzieży pogranicza. W tekście starano się odpowiedzieć na pytanie dotyczące cech młodzieży i wyjaśnić zaobserwowane właściwości. Bazę empiryczną wiedzy na temat młodej generacji stanowiły badania sondażowe zrealizowane w latach 2007-2017. Zgromadzony materiał z siedmiu sondaży pokazuje, że młodzież pogranicza stosuje konwencjonalne strategie wchodzenia w dorosłość. W życiu społecznym kieruje się ona merytokratycznymi regułami. Swoją przyszłość buduje w oparciu o wyższą edukację na prestiżowych uczelniach poza regionem. Pogranicze stanowi mało atrakcyjne miejsce do życia i większość badanych zamierza w przyszłości opuścić swoje miejsce zamieszkania przenosząc się do metropolii lub zagranicę. W konsekwencji emigracji młodzieży pogranicze zostanie pozbawione endogennych źrodeł rozwoju społecznego.
Źródło:
Rocznik Lubuski; 2018, 44, 1; 55-69
0485-3083
Pojawia się w:
Rocznik Lubuski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cmentarze w Dawidowie koło Lwowa. Polskie dziedzictwo narodowe
Autorzy:
Tomczyk, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900731.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
cemeteries
history of Poles in the Eastern Borderlands of the old Polish Republic
Dawidów near Lvov
Polish national heritage
Opis:
Cemeteries are important sources of knowledge of the local and regional social history. Historical objects of sepulchral art (graves, tombs) located in cemeteries, with preserved inscriptions and epitaphs, represent also important source material for genealogical research. The article is an attempt at presenting past events and names of Poles who lived in Dawidów near Lvov, based on old and new gravestones and other source materials (lately recreated by the settlers’ descendants).
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2021, 2 (29); 171-199
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analysis of Polish Writing on the History of Physical Education and Sports in the North-Eastern Borderlands of the 2nd Republic
Autorzy:
Małolepszy, Eligiusz
Drozdek-Małolepsza, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1031821.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
PPHU Projack Jacek Wąsik
Tematy:
physical education
sports
state of study
the North – Eastern Borderlands of the 2nd Republic
Opis:
The aim of this paper is presentation of the up-to-date state of research on physical education and sports in the North-Eastern Borderlands of the 2nd Republic based on analysis of Polish literature on the subject. In the sense of territorial scope, the paper covers the areas of the Polesie, Novogrodek and Vilnius voivodeships. As for the scope of studies on the history of physical education and sports in the North-Eastern Borderlands of the 2nd Republic, the most cognitively significant is the work by Laskiewicz on „Kultura fizyczna na Wileńszczyźnie w latach 1900–1939. Zarys monograficzny dziejów” (Physical Culture in the Region of Vilnius in the Years 1900–1939. An Outline of Monographic History). The history of physical culture in rural areas were fairly well drawn up. In terms of historiography, there are publications presenting physical education and sports in urban areas. The publications mainly refer to physical activity in larger towns and cities, e.g. in Baranowicze, Breston- Bug, Lida, Novogrodek and in Vilnius. In terms of voivodeships, papers on physical education and sports in the Region of Vilnius significantly predominate. The presented analysis of the state of research – in reference to Polish writings – shows the necessity to supplement the preliminary archival research of the sources – in order to prepare a monograph on „Dziejów wychowania fizycznego i sportu na Kresach Północno-Wschodnich II Rzeczypospolitej” (the History of Physical Education and Sports in the North – Eastern Borderlands of the 2nd Republic). A preliminary archival research should also be conducted in the archives kept by Byelorussia and Lithuania.
Źródło:
Physical Activity Review; 2013, 1; 22-31
2300-5076
Pojawia się w:
Physical Activity Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kresowe afisze w zbiorach Dokumentacji Teatru Instytutu Sztuki PAN
Eastern Borderland Theatrical Posters in the Repository of Theater Documentation of the Institute of Art at the Polish Academy of Sciences
Autorzy:
Kuraś, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520671.pdf
Data publikacji:
2017-12-15
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
historia teatru
teatr na Kresach
afisz teatralny
archiwum teatralne
theater history
theater in the Eastern Borderlands
theater poster
theater archive
Opis:
W zbiorach Dokumentacji Teatru Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk znajduje się pokaźna (ponad 20 000 pozycji) kolekcja dawnych afiszy teatralnych z XVIII, XIX i XX wieku. W jej skład wchodzi niewielka, a przez to tym cenniejsza, liczba plakatów teatralnych z Kresów Wschodnich zachowanych i przekazanych przez prywatnych kolekcjonerów. Na potrzeby niniejszej publikacji wybrano zbiór afiszy z XIX i pierwszej połowy XX wieku z Grodna, Kamieńca Podolskiego, Kowna, Lwowa, Mińska, Wilna i Żytomierza. Pochodzą one z porozbiorowych ziem polskich rządzonych zarówno przez Rosję, jak i Austro-Węgry, a w przypadku Lwowa - z terytorium niepodległej Polski.
The repository of Theater Documentation of the Institute of Art, Polish Academy of Sciences, holds a substantial (more than 20,000 items) collection of old theatrical posters dating from the 18th, 19th, and 20th centuries. It also contains a small, and for that reason all the more precious, number of theater posters from the Eastern Borderland of Poland, preserved and donated by private collectors. For the purposes of this publication, a set of posters dating from the 19th and the first half of the 20th centuries that come from Grodno, Kamieniec Podolski, Kaunas, Lvov, Minsk, Vilnius, and Żytomierz has been chosen. They come from the post-partition Polish territories ruled by Russia as well as by the Austro-Hungarian Empire, and in the case of Lvov, from the territory of independent Poland.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 4; 158-183
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A review of press publications of the Polish Eastern Borderlands community in the West (1942–2016)
Przegląd czasopiśmiennictwa emigracyjnych środowisk kresowych (1942–2016)
Autorzy:
Gotowiecki, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2058364.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
polish press in the West in the 20th century
Polish emigration during and after World War II
Polish Eastern Borderlands
the Eastern Borderlands community
emigracja polska
prasa emigracyjna
Kresy Wschodnie
środowiska kresowe
Opis:
This article attempts to examine and define the functions and character of the periodicals and other press publications of Polish Eastern Borderlands community functioning in the structures of the Polish war refugees and post-war political emigration in the West. The author presents the origins and the various phases of its history, including the phase of its inexorable decline. In a series of concise individual profiles the article covers all printed materials that can be classified as the press publications of the Polish Eastern Borderlands community.
Przedmiotem artykułu jest próba zdefiniowania, określenia funkcji oraz charakterystyka czasopiśmiennictwa środowisk kresowych działających w strukturach wojennego uchodźstwa oraz powojennej emigracji politycznej na Zachodzie. Autor przedstawia genezę, poszczególne fazy rozwoju oraz okres schyłkowy tego czasopiśmiennictwa, przybliżając w syntetyczny sposób wszystkie tytuły prasowe, które mogą być zaliczone do kategorii czasopism kresowych.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2020, 23, 4; 135-157
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teatry kresowe na dawnych pocztówkach ze zbioru Jarosława Komorowskiego
Eastern Borderland Theaters on Old Postcards from the Collection of Jarosław Komorowski
Autorzy:
Komorowski, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520679.pdf
Data publikacji:
2017-12-15
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
historia teatru
architektura teatralna
pocztówki teatralne
teatr na Kresach
theater history
theater architecture
theater postcards
theater in the Eastern Borderlands
Opis:
Pocztówki stanowią ważną część ikonografii teatralnej. Szczególnie w odniesieniu do budynków, które już nie istnieją lub zostały znacznie przebudowane, takie dokumenty mają nieocenioną wartość. Podobnie jest z uwiecznionymi na pocztówkach scenami przedstawień czy spektakli: o wielu z nich nie wiedzielibyśmy nic, gdyż nie zostały utrwalone w żaden inny sposób. Prezentowane tu pocztówki zostały wyselekcjonowane z kolekcji dotyczącej  budynków teatralnych na Kresach Wschodnich. Wybór obejmuje zarówno stałe siedziby zespołów teatralnych, jak i sale teatralne, w których występowały zespoły objazdowe i amatorskie.
Old postcards constitute an important part of the iconography of theater buildings. Especially in reference to buildings that no longer exist or have been substantially rebuilt, such records are of inestimable value. The same is true about performance or spectacle scenes captured in the postcard pictures: we would have known nothing about many of them, as they have not been recorded in any other way. The items presented here have been selected from a collection of postcards showing Eastern Borderlands of Poland that cover theater-related themes as well. The selection encompasses both permanent venues of theater companies as well as theater halls where touring and amateur companies performed.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 4; 237-250
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka niemieckich i radzieckich okupantów wobec polskiego ziemiaństwa w latach II wojny światowej
The German and Soviet Occupants Policies Towards the Polish Gentry During the World War II
Autorzy:
Gapys, Jerzy
Nowak, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1944892.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
II wojna światowa
ziemiaństwo polskie
okupacja hitlerowska
Kresy Wschodnie
sowietyzacja
World War II
Polish gentry
Hitlerian occupation
the Eastern borderlands
Sovietiziation
Opis:
The present article characterizes the German and Soviet policies towards the Polish gentry in the years 1939-1945. Analysis of the measures taken by the two totalitarian regimes towards this circle enjoying a high prestige in Poland in the period between the two World Wars gives precious information about the political aims concerning the social and material elite of the conquered country that they wanted to achieve. A comparison was made of measures taken by the two invaders that led: in the Soviet zone – to liquidation of the gentry as a social layer; and in the German one – to weakening their position and their isolation in the Polish society. The land property was used by the Nazis for exploiting farmers in the GG, whereas the Soviet authorities used it as a confirmation of the necessity “to overthrow the old order” on the occupied Polish territories. In practice this meant liquidation of the gentry's property by nationalizing and appropriating both movables and fixed property, which was often accompanied by illegal seizure and devastation.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2009, 57, 2; 199-215
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce i funkcja pieśni oraz przyśpiewek korowajowych w obrzędzie weselnym na Podlasiu
The Place and Function of Korovai Songs and Couplets in the Wedding Rituals of Podlachia
Autorzy:
Maksymiuk-Pacek, Beata
Szadura, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341649.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
korowaj
pieśni weselne
przyśpiewki weselne
Podlasie
język wschodniego pogranicza
korovai [wedding-cake]
wedding songs
wedding couplets
Podlachia
language of the eastern borderlands
Opis:
Celem artykułu jest omówienie funkcji i miejsca pieśni i przyśpiewek korowajowych w tradycyjnym obrzędzie weselnym Podlasia. Podstawą analizy są pieśni i przyśpiewki towarzyszące przygotowaniu i dzieleniu korowaja weselnego, zaczerpnięte z tomów Podlasie i Lubelskie, wydanych w serii „Polska pieśń i muzyka ludowa” PAN, z wybranych tomów Dzieł wszystkich Oskara Kolberga oraz z prac dokumentalistów i badaczy wschodniego pogranicza kulturowego. Repertuar pieśniowy uporządkowano zgodnie ze scenariuszem wesela tradycyjnego. Autorki w wyborze przykładowych ilustracji kierowały się tematyką prezentowanych tekstów i analizowały je pod względem językowym i kulturowym, a nie muzycznym. Na tej podstawie podjęły próbę ustalenia funkcji pieśni i przyśpiewek korowajowych. Analiza potwierdziła, że korowaj był i jest jednym z fenomenów kulturowych Podlasia, ważnym składnikiem samoidentyfikacji jego mieszkańców. Pieśni związane z jego rolą w obrzędzie weselnym mają charakter archaiczny i unikatowy, są bogate w symboliczne treści. Pełniły trzy funkcje: magiczną, scenariuszową i instruktażową. 
The aim of this article is to discuss the function and place of korovai songs and couplets in the traditional wedding rituals of Podlachia. This analysis is based on the songs and couplets accompanying the preparation and sharing of the korovai ([wedding-cake]; Pol. korowaj; Ukr. коровай [korovai], Russ. before the 1956: коровай [korovai], modern: каравай [karavai], Old East Slavic: караваи [karavai]), and which were taken from the volumes entitled Podlasie [Podlachia] and Lubelskie [Lublin Region] that were published in the series “Polska pieśń i muzyka ludowa” [Polish Folk Songs and Music], from selected volumes of Oskar Kolberg’s Dzieła wszystkie [The Complete Works] and the works of various documentalists and researchers of the eastern cultural borderland. The repertoire of songs was arranged according to the scenario of the traditional wedding ceremony. When choosing the sample texts, the authors took their subjects into consideration and analysed them in terms of language and culture, but not that of music. On this basis, they attempted to determine the function of the korovai songs and couplets. The analysis undertaken confirms that not only is the korovai one of the cultural phenomena of Podlachia, but also an important component of the identity of its inhabitants. The songs related to the specific role of the korovai in the wedding ritual are characterised by both an archaic and unique character, and a rich symbolic content. They fulfil magical, scenario and instructional functions.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 12; 87-104
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy wyrobów z mąki w mowie mieszkańców dawnych Kresów Południowo‑Wschodnich (na przykładzie kilku wsi z obwodu lwowskiego)
Names of flour products in the speech of the inhabitants of the former South‑Eastern borderlands (on the example of several villages from the Lviv region)
Autorzy:
Kostecka-Sadowa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26731729.pdf
Data publikacji:
2023-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
flour products
southern Polish in the south‑eastern borderlands
borrowings
produkty mączne
polszczyzna południowokresowa
zapożyczenia
Opis:
The aim of this article is to describe the generational characteristics of flour products in the speech of Poles of the former South‑Eastern borderlands on the example of several villages from the Lviv region. My analyses focus on the dynamics of changes in the functioning of food names. The presented material and its preliminary analyses allow to unambiguously assign many names of dishes to specific generational groups of people studied. Comparison of the discussed names of dishes with the content of SGP showed that many of them are common with Polish dialect in the Poland. Confrontation with the Dictionary of the Ukrainian language and Ukrainian dialectological works from the studied area showed that many words coexist in Ukrainian, for example: buchanka, paska, pampuch, bublik, kałacz, korowaj, zawiwańce, pierożek, blin, palanycia.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2023, 18; 169-180
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O kilku formalnie podobnych wyrazach w mowie Polaków zamieszkałych w obwodzie lwowskim
On several formally similar words used by Poles living in the Lviv region
Autorzy:
Kostecka-Sadowa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763589.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
polszczyzna południowokresowa
etymologia
zapożyczenia leksykalne
Polish language in the South-Eastern Borderlands
etymology
lexical borrowings
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie i omówienie kilku wyrazów podobnych znaczeniowo o różnym zasięgu w gwarach polskich, zaś powszechnie znanych w mowie respondentów polszczyzny poludniowokresowej. Badania słownikowe oraz bogata dokumentacja materiałowa pokazują, że wyrazy hurba, hurma, ujma są dobrze osadzone w zasobie słownikowym respondentów posługujących się na co dzień polszczyzną południowokresową. Wielowiekowe polsko-ukraińskie kontakty ludności wpłynęły na szereg procesów językowych. Dzięki bezpośrednim kontaktom ludności dwujęzycznej dochodziło do stopniowego, wzajemnego, na ogół bliżej nieuświadomionego przejmowania różnych cech językowych (w tym gwarowych), zwłaszcza w zakresie słownictwa.
The article aims at presenting and discussing several similar words with different meanings in Polish dialects, yet commonly known and used by Polish speakers in the South-Eastern Borderlands. Dictionary research and extensive material documentation show that the words hurba, hurma, ujma are well embedded in the vocabulary resources of respondents who use southern Polish in the South-Eastern Borderlands on a daily basis. Centuries of Polish–Ukrainian contacts have influenced a number of linguistic processes. Direct contacts among the bilingual population enabled a gradual, mutual, usually relatively unconscious acquisition of various linguistic features (including dialectal ones), especially when it comes to vocabulary.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2024, 810, 1; 109-119
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi o polszczyźnie jako języku religijnym na Wschodzie (ze szczególnym uwzględnieniem Litwy)
Observations on Polish as a religious language in Eastern Europe (with focus on Lithuania)
Autorzy:
Karaś, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2147939.pdf
Data publikacji:
2019-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
język religijny
polszczyzna kresowa
funkcje języka
postawy wobec języka
Polska
religious language
Polish language in the Eastern Borderlands
language functions
attitudes towards language
Polska
Opis:
Artykuł dotyczy polszczyzny jako języka religijnego na Wschodzie, zwłaszcza na Litwie, w mniejszym stopniu na Białorusi i Ukrainie. Uwagę skupiono na zmianach językowych w sferze religijnej, w użyciu polszczyzny i innych języków w Kościele rzymskokatolickim. Zasygnalizowano proces depolonizacji Kościoła rzymskokatolickiego: białorutenizacji na Białorusi i ukrainizacji na Ukrainie i omówiono postawy wiernych wobec usuwania polszczyzny z funkcji języka religijnego na rzecz języka białoruskiego i ukraińskiego. W odniesieniu do Litwy przedstawiono sytuację języka polskiego i proces ograniczania użycia polszczyzny i rugowania jej z Kościoła w dwóch enklawach polskojęzycznych, dziś zdezintegrowanych (Kowieńszczyzna i rejon jezioroski) na podstawie badań terenowych (wypowiedzi informatorów).
The paper discusses Polish as a religious language in Eastern Europe, particularly in Lithuania, and – to a lesser extent – Belarus and Ukraine. The author focuses on language changes within the sphere of religion concerning the use of Polish and other languages in the Roman Catholic Church. The process of depolonizing the Roman Catholic Church along with its Belarusization in Belarus and Ukrainization in Ukraine has been observable. Moreover, the article overviews the response of the Church members to the eradication of Polish as a religious language and replacing it with Belarussian and Ukrainian. With respect to Lithuania, the analysis based on field research (informants) depicts the current situation of the Polish language as its usage has come to be limited and as it has begun to be eradicated from the Church in two Polish-speaking enclave communities that are disintegrated today (the Kaunas region and the Zarasai region).
Źródło:
Studia Elbląskie; 2019, 20; 147-159
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Feliks Trusiewicz, Tadeusz Szewczyk, Maria Maleńczak, Świadectwa zbrodni wołyńskiej
Feliks Trusiewicz, Tadeusz Szewczyk, and Maria Maleńczak: Testimonies from the Volhynia Massacre
Autorzy:
Bock-Matuszyk, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/634786.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Ośrodek Pamięć i Przyszłość
Tematy:
Wołyń
zbrodnia wołyńska
Galicja Wschodnia
II wojna światowa
ukraińscy nacjonaliści
UPA
Polacy na Kresach
Volhynia
Volhynia Crime
Eastern Galicia
World War II
Ukrainian nationalists
Ukrainian Insurgent Army
Poles in the Eastern Borderlands
Opis:
This text provides the source edition of three accounts recorded in 2013 concerning the crimes of Ukrainian nationalists committed during World War II against Poles in Volhynia and Eastern Galicia, referred to as the Volhynia Massacre. Feliks Trusiewicz, Tadeusz Szewczyk, and Maria Maleńczak were eyewitnesses of the genocide, lost people close to them, and had their lives threatened by their neighbours and sometimes even members of their own mixed Polish-Ukrainian families. They recount their dramatic memories of those events as well as their interpretations of the causes of the Polish-Ukrainian conflict. They also highlight the uniqueness of the phenomena, which took on a different path in Volhynia itself and in Eastern Galicia as a whole.
Tekst stanowi edycję źródłową trzech relacji zarejestrowanych w 2013 r., dotyczących zbrodni ukraińskich nacjonalistów dokonanych w latach II wojny światowej na Polakach na Wołyniu i w Galicji Wschodniej, określanych mianem zbrodni wołyńskiej. Feliks Trusiewicz, Tadeusz Szewczyk i Maria Maleńczak, którzy na własne oczy widzieli ofiary ludobójstwa, utracili w ten sposób bliskie osoby i doświadczyli zagrożenia życia ze strony sąsiadów, a czasem nawet członków własnych polsko-ukraińskich rodzin, przytaczają dramatyczne wspomnienia tamtych wydarzeń, ale też własne interpretacje źródeł polsko-ukraińskiego konfliktu. Zwracają też uwagę na specyfikę zjawiska, które przebiegało w odmienny sposób na samym Wołyniu i w Galicji Wschodniej.
Źródło:
Wrocławski Rocznik Historii Mówionej; 2018, 8; 219-322
2719-7522
2084-0578
Pojawia się w:
Wrocławski Rocznik Historii Mówionej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inwentarz kościoła i plebanii w Kosowie w 1751 roku
The inventory of the church and presbytery in Kosów of 1751
Autorzy:
Żurek, Waldemar Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022043.pdf
Data publikacji:
2016-12-20
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Kresy Wschodnie
dzieje Kościoła
dzieje parafii Kosów
the Polish Eastern Borderlands
the history of the Church
the history of the parish of Kosów
Opis:
The inventory coming from the Diocesan Archive of Drohiczyn is the detailed records of the state of the church and presbytery drawn up by the dean Rev. Krzysztof Modzelewski on 19 January 1751. The inventory was drawn up due to the fact that the parish in Kosów was taken over by Rev. Benedykt Rumszewicz. The former Polish borderland parish is now located within the borders of Belarus.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2016, 106; 371-387
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inwentarz rzymskokatolickiego kościoła parafialnego w Kobryniu z dnia z 21 sierpnia 1933 roku
The Inventory of the Roman Catholic Parish Church in Kobryń of 21 August 1933
Autorzy:
Żurek, Waldemar Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/784110.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Kobryń
historia Kresów Wschodnich
historia Kościoła
wizytacje kanoniczne parafii
the history of the Polish Eastern Borderlands
the history of the Church
canonical visitations of parishes
Opis:
After destroying the Roman Catholic Parish Church in Kobryń in 1812, the new parish church was built under the supervision of the parish priest Rev. Antoni Kisielewski and blessed by him in August 1845, then consecrated by the bishop of Vilnius Wacław Żyliński in 1851. The presented inventory of the Parish dedicated to the Assumption of Mary in Kobryń dates back to the interwar years of the Second Polish Republic. The inventory was prepared by the parish priest Józef Kuczyński on 21 August 1933. According to this inventory, the parish of Kobryń (along with the all the inventory) was taken over by Rev. Jan Węckiewicz, a new parish priest, in the presence of Rev. Bronisław Kiełbasa, the delegate of the Curia of Pińsk and the dean of Brest.
Po zniszczeniu w 1812 roku parafialnego kościoła rzymskokatolickiego w Kobryniu, nowy wybudowany został przez parafian pod kierunkiem proboszcza ks. Antoniego Kisielewskiego i przez niego poświęcony w sierpniu 1845 roku, konsekrowany został w 1851 roku przez biskupa wileńskiego Wacława Żylińskiego. Prezentowany inwentarz Parafii Wniebowzięcia N.M. Panny w Kobryniu pochodzi z lat międzywojennych II Rzeczypospolitej. Inwentarz sporządził jego proboszcz ks. Józef Kuczyński dnia 21 sierpnia 1933 roku i według tego inwentarza przejął parafię kobryńską z przynależnym inwentarzem ks. Jan Węckiewicz, nowy proboszcz, w obecności ks. Bronisława Kiełbasy, delegata kurii pińskiej i dziekana brzeskiego.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2018, 109; 399-412
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co wiemy i czego nie wiemy o polszczyźnie kowieńskiej
What we do and do not know about the Kaunas Polish language
Autorzy:
Karaś, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407984.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
polszczyzna północnokresowa
cechy północnokresowe
substrat
pogranicze językowe
Polish language in the former North-Eastern Borderland (kresy)
language features typical of the North-Eastern Borderlands
substrate
linguistic borderland
Opis:
Celem artykułu jest próba podsumowania dotychczasowej wiedzy na temat polszczyzny kowieńskiej, a także pokazanie luk badawczych, a więc tego, czego jeszcze mimo wielu badań, nie wiemy o tej odmianie języka. Niezwykła intensyfikacja badań na przełomie XX i XXI wieku zarówno nad współczesną, mówioną odmianą języka polskiego na Kowieńszczyźnie, jak i nad jej dziejami (głównie w XIX i w pierwszej połowie XX wieku) dostarczyła ogromnej liczby danych językowych i pozajęzykowych. Jednak szczegółowa analiza pokazuje, że mimo to nie jest to zadanie łatwe. W artykule przedstawiono sytuację polszczyzny kowieńskiej, jej zasięg terytorialny, zakres i funkcje, jej cechy konstytutywne na początku XXI wieku. Pokazano także zmiany, jakim podlegała omawiana pododmiana polszczyzny północnokresowej w XX wieku.
The article aims at providing a synopsis of previous studies on the Kaunas Polish language, as well as identifying knowledge gaps, i.e., the things that – despite extensive research on this language variety – are still not known. At the turn of the 20th and the 21st century, intensified research both on the current Polish language variety, as spoken in the Kaunas region, and its history (mainly over the 19th century up till the 1950s) brought about vast amounts of linguistic and extralinguistic data. However, a detailed analysis shows that there is no easy answer to the question posed in the title of the paper. The article overviews the situation of the Kaunas Polish language, its territorial range, scope, and functions, as well as its defining features observable at the beginning of the 21st century. The author also outlines how the language variety – a subdivision of the Polish in the North-Eastern Borderlands – has evolved over the 20th century.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2024, 810, 1; 7-23
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wizytacja kościoła parafialnego w Kroszynie w diecezji wileńskiej z 1820 roku
The visitation of the parish church in Kroszyn in the Diocese of Vilnius of 1820.
Autorzy:
Żurek, Waldemar Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1019673.pdf
Data publikacji:
2017-06-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
parafia Kroszyn
diecezja wileńska
historia Kresów Wschodnich
wizytacja kościoła
the parish of Kroszyn
the Diocese of Vilnius
the history of the Polish Eastern Borderlands
church visitations
Opis:
The manuscript of the general visitation in the parish of Kroszyn of 20 November 1820,  conducted by the canon of Mińsk, the dean of Nowogródek, the parish priest in Iszkołdź - Rev. Walenty Zan, contains all historical data, personal information and statistics on the parish church and its equipment, church ministry, parishioners, church property, the description of the parish priest’s land and census of the parishioners. Valuable information relates to organizing, by the then parish priest Rev. Magnuszewski, the parish school in 1810 in Kroszyn with the exact description of its students, their age and gender. The parish of  Kroszyn also boasted a newly built hospital for the poor. The same text of the general visitation of 1820 was reviewed and signed by the person who conducted the next general visitation in 1825.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2017, 107; 389-414
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Otorynolaryngologiczny zawodowy i naukowy dorobek lwowskiego lekarza Kazimierza Szumowskiego (1901–1941)
Professional and scientific otorhinolaryngological achievements of the Lvov doctor Kazimierz Szumowski (1901-1941)
Autorzy:
Kierzek, Andrzej
Kotuła, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1930298.pdf
Data publikacji:
2021-05-27
Wydawca:
Index Copernicus International
Tematy:
historia medycyny Kresów Południowo-Wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej Polskiej
historia polskiej otorynolaryngologii
history of Polish otorhinolaryngology
history of medicine in the South-Eastern Borderlands of the Second Polish Republic
Opis:
Na wstępie przedstawiono drogi: życiową, zawodową i naukową doktora Kazimierza Szumowskiego (1901–1941), specjalisty otolaryngologa w Klinice Oto-laryngologii Uniwersytetu Jana Kazimierza oraz Szpitalu Ubezpieczalni Społecznej we Lwowie, uczestnika walk w obronie Lwowa, bestialsko zamordowanego przez sowietów w 1941 r. Zanalizowano dokładnie jego dokonania otorynolaryngologiczne w radiologii otiatrycznej oraz badania nad przewodnictwem ciepła w wyrostku sutkowym. Analizie poddano także m.in. problem usuwania ciał obcych z narządów otorynolaryngologicznych i leczenia twardzieli środkami chemicznymi.
The introduction presents the life, professional and scientific paths of dr. Kazimierz Szumowski (1901-1941), an otolaryngologist specialist at the Otolaryngology Clinic of the Jan Kazimierz University and the Social Insurance Hospital in Lvov, a participant in the fights in defense of Lvov, brutally murdered by the Soviets in 1941. His otorhinolaryngological achievements in otiatric radiology and studies on heat conduction in the mastoid process were thoroughly analyzed. The problem of removing foreign bodies from otorhinolaryngological organs and treating scleroma with chemical agents were among other things also analyzed.
Źródło:
Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny; 2021, 10, 3; 1-5
2084-5308
2300-7338
Pojawia się w:
Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza parafii rzymsko-katolickiej pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Korony Polskiej w Baranowiczach
The genesis of the construction of the Roman Catholic Church dedicated to Our Lady Queen of the Polish Crown in Baranowicze
Autorzy:
Żurek, Waldemar Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022519.pdf
Data publikacji:
2015-12-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Baranowicze Poleskie
historia Kościoła na Kresach Wschodnich
katolicka parafia w Baranowiczach Poleskich
the history of the Church in the Polish Eastern Borderlands
Roman Catholic parishes in Baranowicze Poleskie
Opis:
In 1928, society of the thriving borderland city of Baranowicze Poleskie launched a commendable initiative, the aim of which was to create another pastoral centre in that city for the local faithful of the Roman Rite. Those initiatives were made with great care for the spiritual good of the local faithful. The Executive Committee of the Church Construction appointed for that purpose in Baranowicze, then renamed the Citizens’ Committee of the Church Construction, did not take account of church law and practice in its structure. With a lay person being in charge, it did not receive approval of the ordinary of the Diocese of Pińsk, and thus efforts to build a church could not be carried out in accordance with expectations. It was not until 1934- when the parish priest and dean of Baranowicze, Rev. Jan Borysiuk, became the president of the Committee, that the relations with the diocesan ecclesiastical authority were normalised-that authority was the one which took decisions regarding the ongoing construction work in the new pastoral centre in Baranowicze. Long-term efforts on the creation of a new parish in that town resulted in erection- on 23 January 1937- the parish dedicated to Our Lady Queen of the Polish Crown and the appointment of its first parish priest Rev.Antoni Kohutnicki.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2015, 104; 363-394
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inwentarz kościoła, plebanii i folwarku w parafii Mir w 1722 roku
The Inventory of the Church, Presbytery and Parish in Mir of 1772
Autorzy:
Żurek, Waldemar W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1956555.pdf
Data publikacji:
2019-07-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia polskich Kresów Wschodnich
historia Kościoła
Parafia św. Mikołaja Biskupa w Mirze
the history of the Polish Eastern Borderlands
the history of the Church
the Parish of St Nicholas the Bishop in Mir
Opis:
Historia kościoła pw. św. Mikołaja w Mirze sięga przełomu XVI/XVII wieku. Kościół zbudowany został z fundacji księcia Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotki”. Jego konsekracja odbyła się w 1605 roku. Prezentowany tu inwentarz kościoła, plebanii i folwarku mirskiego z 1772 roku przedstawia historię parafii, jej uposażenie, stan ludnościowy oraz majątek, jakim dysponowała parafia w Mirze, zarówno w sprzęcie kościelnym, jak i w majątku parafialnym. Inwentarz zawiera szczegółowe powinności parafian względem parafii oraz dokładny opis przykościelnych zabudowań gospodarskich. Na końcu prezentowanego inwentarza z 1772 roku znajduje się dołączona ankieta ze szczegółowymi pytaniami na temat duchowieństwa pracującego w parafii, stanu posiadania parafii oraz plebanii i folwarku, skierowana do proboszcza parafii mirskiej przez ówczesnego biskupa wileńskiego (od 1762 roku) Ignacego Jakuba Massalskiego (1727-1794). Ta ankieta pochodzi z 1775 roku. Podpisana jest przez notariusza apostolskiego ks. Stanisława Sobolewskiego oraz proboszcza w Mirze ks. Benedykta Ciszewskiego.   Инвентар касцёла, плябаніі и фальварку ў парафіі Мір у 1772 г. Гісторыя касцёла св. Мікалая ў Міры пачынаецца на мяжы XVI-XVII вякоў. Касцёл быў пабудаваны з фундацыі князя Мікалая Кшыштафа Радзівіла “Сіроткі”. Кансэкрацыя яго адбылася ў 1605 годзе. Прадстаўлены інвентар касцёла, плябаніі і фальварку ў Міры з 1772 г. адлюстроўвае гісторыю парафіі, яе абсталяванне, стан насельніцтва і ўсё тое, што знаходзілася ў валоданні парафіі, як у выглядзе касцельных прыладаў, так і ў выглядзе парафіяльнай маёмасці. Інвентар уключае падрабязны пералік павіннасцяў парафіян перад парафіяй і дакладнае апісанне прыкасцельных пабудоў. У канцы прадстаўленага інвентара з 1772 г. знаходзіцца далучаная анкета з падрабязнымі пытаннямі адносна духавенства, якое працуе ў парафіі, парафіяльнай маёмасці, а таксама плябаніі і фальварку. Анкета, якая паходзіць з 1762 г., была накіравана пробашчу мірскай парафіі тагачасным Віленскім біскупам (з 1762 г.) Ігнатам Якубам Массальскім (1727-1794 гг.). Анкета падпісана апостальскім натарыусам кс. Станіславам Сабалеўскім і пробашчам у Міры кс. Бенедыктам Цішэўскім.   Инвентарь костела, приходского дома и фольварка в приходе Мир в 1772 г. История костела св. Николая в Мире берет свое начало на рубеже XVI-XVII веков. Костел был построен на средства князя Николая Христофора Радзивилла «Сиротки». Освящение храма состоялось в 1605 г. Представленный инвентарь костела, приходского дома и фольварка в Мире с 1772 г. отражает историю прихода, его обустройство, состояние населения и имущество, находящееся в его владении, как в виде костельной утвари, так и в виде приходских владений.  Инвентарь включает подробный перечень повинностей прихожан в отношении прихода и тщательное описание хозяйственных построек возле костела. В конце представленного инвентаря с 1772 г. находится приложенная анкета, содержащая подробные вопросы относительно приходского духовенства, владений прихода, а также приходского дома и фольварка. Анкета, которая относится к 1775 г., была направлена мирскому настоятелю тогдашним Виленским епископом ( с 1762 г.) Игнатием Иаковом Массальским (1727-1794). Анкета подписана апостольским нотариусом о. Станиславом Соболевским и настоятелем в Мире о. Бенедиктом Цишевским.
The history of St. Nicholas Church in Mir dates back to the turn of the 16th and 17th centuries. The church was built thanks to the foundation of Duke Mikołaj Krzysztof Radziwiłł “Sierotka”. Its consecration took place in 1605. The presented inventory of the parish church, presbytery and manor of 1772 focuses on the history of the parish, its emoluments, population and the wealth of the parish in Mir, both church equipment and parish property. The inventory contains detailed parishioner duties towards the parish and a detailed description of church outbuildings. At the end of the 1772 inventory, there is an attached questionnaire with detailed questions about the clergy working in the parish, the wealth of the parish, and the presbytery as well as the manor addressed to the parish priest of Mir by the then Bishop of Vilnius (from 1762) Ignacy Jakub Massalski (1727-1794). This questionnaire comes from 1775. It is signed by notary apostolic Rev. Stanislaw Sobolewski and the parish priest in Mir Rev. Benedykt Ciszewski.
Źródło:
Studia Polonijne; 2017, 38; 145-178
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Język polski na Kresach” Janusza Riegera na tle badań nad polszczyzną kresową po roku 2015
“Język polski na Kresach” [Polish Language in the Eastern Borderlands] by Janusz Rieger Against the Background of Research on Borderland Polish After 2015
Autorzy:
Konczewska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38435589.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
polszczyzna kresowa
kontakty językowe
język polski na Białorusi
język polski na Litwie
język polski na Ukrainie
Janusz Rieger
Polish language in the Eastern Borderlands
language contacts
Polish Language in Belarus
Polish Language in Lithuania
Polish Language in Ukraine
Opis:
This article presents the state of research in the field of studies on Borderland Polish after 2015. The author provides an overview of selected publications which concern the situation of the Polish language in Belarus, Lithuania, Ukraine and in the borderlands, discusses the issues and research problems they consider, and outlines the main areas of research. The article focuses on the contribution of Janusz Rieger to this field of study and on his latest monograph: Język polski na Kresach [The Polish Language in the Eastern Borderlands], published in 2019.
Artykuł przedstawia stan badań nad polszczyzną kresową po 2015 roku. Autorka dokonuje przeglądu wybranych pozycji traktujących o języku polskim na Litwie, Białorusi i Ukrainie oraz pograniczach, omawia przedstawione w publikacjach problemy i wątki badawcze, prezentuje kierunki eksploracji. Oddzielna uwaga została poświęcona dokonaniom w dziedzinie badań nad polszczyzną kresową Janusza Riegera, a także jego najnowszej monografii z 2019 roku pt. Język polski na Kresach.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2020, 44; 238-262
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parafia rzymskokatolicka w Mikaszewiczach w diecezji pińskiej w świetle inwentarza kościoła z 1938 roku
The Roman Catholic Parish of Mikaszewicze According to the Church Inventory of 1938
Рымска-каталіцкая парафія ў Мікашэвічах, Пінскай дыяцэзіі ў святле інвентара касцёла з 1938 г.
Autorzy:
Żurek, Waldemar Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1018922.pdf
Data publikacji:
2018-12-20
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
polskie Kresy Wschodnie
historia Kościoła
parafia rzymskokatolicka w Mikaszewiczach w diecezji pińskiej
the Polish Eastern Borderlands
the history of the Church
the Roman Catholic Parish of Mikaszewicze in the Diocese of Pińsk
Opis:
Mikaszewicze in Polesie, Poland, developed quite intensely thanks to the construction of the railway, the factory of plywood and the sawmill. This town developed after Poland regained its independence in 1918. The factories which were built there attracted a number of workers, which led to the creation of a fairly large town with a workers' settlement in 1938. Then there was a need to erect a separate parish and, given that the neighbouring villages of Rudnia, Morszczynowicze and Zaprosie accepted the Orthodox faith in the period of Poland’s captivity. Initially, the parish priests from Dawidgródek and Łachwa celebrated church services in private houses and later in the school in Mikaszewicze. In 1923, attempts were made to establish a new pastoral and parish centre. In 1927, the Ordinary of Pińsk erected a parish dedicated to the Queen of the Crown of Poland, and Rev. Paweł Stepak was appointed a parish priest. The church, built in a mixture of Gothic and Romanesque style, was consecrated on 18 July 1937 by Bishop Kazimierz Bukraba.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2017, 108; 389-412
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wbrew rodzinie: obligatoryjne stancje uczniowskie w Wileńskim Okręgu Naukowym w okresie międzypowstaniowym
Against family: boarding schools for children and teenagers in Vilnius Academic County between the years 1832-1863 (the time between two Polish uprisings)
Autorzy:
WOŁCZUK, JANINA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/435744.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
Russianization, school system, education, Russian partition, tsarism,
North Eastern Polish Borderlands, between the uprisings ( 1832-1863).
Opis:
After the collapse of the November Uprising (the Cadet Revolution) Poles under Russian rule in Russian partition were Russianized more severely than before. The tsar authorities focused on the educational system, on the upbringing of the youth in the name of loyalty to the Romanov dynasty, and submission to any authority. This educational aim was fulfilled under supervision both in school and outside.As the aim was in contradiction to family upbringing (values), the boarding schools, which were supervised by the Educational Board, started to be organized and approved by the Tsar. In Tsarian Russia there was no tradition of boarding schools; as a result, there were neither prepared or experienced teachers nor material goods to provide students with appropriate care and living conditions. Parents who were forced to place their children in the boarding schools had to bear higher cost. They did not have any influence on the way their children were raised/taught. The situation had to raise an objection of Polish society that lived in the Kresy (North-East Borderland of Polish Commonwealth). After the defeat of Russia in the Crimean War (1853-56) and the death of Tsar Mikolaj I, the process of Russianization was lessened and the institution of boarding schools was officially criticized. This criticism was expressed by marshals of the gentry and honorary patrons of schools.Following the pressure resulting from such criticism local and ministerial authorities were forced to abandon implementing the idea of obligatory boarding schools for children and teenagers. In the late 1850s the boarding schools were gradually being closed. Once again parents had the right to decide about their son's place to stay during his education at school. The idea of anti-Polish pro-government education (against the family) suffered a defeat this time.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2011, II, (2/2011)
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 46

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies