Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "the Constitution of Poland" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 165
Tytuł:
Standardy służby publicznej. Uwagi ogólne
Autorzy:
Zdyb, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/609210.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
public service
the Constitution of the Republic of Poland
ethics
morality
służba publiczna
Konstytucja RP
etyka
moralność
Opis:
For every formulation of an idea of public service – in broad and narrow sense – important is not the power itself, but to serve others (ancillary attitude). There is no doubt today that the basic standards of public service should be sought in the Constitution of the Republic of Poland, normative acts of the statutory rank, in the axiological designations of public order, etc. Among the basic standards of such understood service should be indicated, among others: proper care in the protection of human dignity, prudent concern for the common good and the good of the Republic, legal security and legal certainty, the authority of the public service as a determinant of the authority of the State, ethics and morality in the service, righteousness and sense of justice, neutrality, apoliticality, impartiality, honesty, reliability, prudence as well as appropriate implementation of the idea of the rule of law, etc. The basic and important problem today is building a public service ethos with which a specific moral imperative is bound, associated with professional dignity, honor of service, sense of law and public order.
Dla każdego – i szerokiego, i wąskiego – ujęcia służby publicznej ważna jest nie sama władza, ale służenie innym (służebnicza postawa). Nie ulega dziś wątpliwości, że podstawowych standardów służby publicznej należałoby szukać w Konstytucji RP, aktach normatywnych rangi ustawowej, aksjologicznych desygnatach ładu publicznego itd. Pośród podstawowych standardów tak pojmowanej służby należałoby wskazać m.in.: należyte staranie w zakresie ochrony godności człowieka, roztropną troskę o dobro wspólne i dobro Rzeczypospolitej, bezpieczeństwo prawne i pewność prawa, autorytet służby publicznej jako wyznacznik autorytetu Państwa, etykę i moralność w zakresie służby, prawość woli i poczucie sprawiedliwości, neutralność, apolityczność, bezstronność, uczciwość, rzetelność, roztropność, a także stosowną realizację idei państwa prawnego itd. Podstawowym i ważnym problemem staje się dziś budowanie etosu służby publicznej, z którym wiąże się swoisty imperatyw moralny, powiązany z godnością zawodową, honorem służby, poczuciem prawa i ładu publicznego.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2017, 64, 2
0458-4317
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Legal Position of the National Bank of Poland as a Guardian of the Value of Money in the Light of Normative Determinants of Monetary Order
Pozycja prawna Narodowego Banku Polskiego jako strażnika wartości pieniądza w świetle normatywnych uwarunkowań ładu pieniężnego
Autorzy:
Zdyb, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31348116.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
National Bank of Poland
guardian of the value of money
inflation
Polish Constitution
normative determinants of monetary order
Narodowy Bank Polski
strażnik wartości pieniądza
inflacja
Konstytucja RP
normatywne uwarunkowania ładu pieniężnego
Opis:
The article concerns an issue of great significance from the point of view of contemporary challenges. The primary objective is to identify problems and legal instruments which are of fundamental importance in the perspective of the central bank’s tasks concerning the protection of the value of money and the maintenance of a stable price level, as defined in the Act on the National Bank of Poland (the NBP) and in Article 227 (1) of the Polish Constitution. In this context, it is important to understand the problem of the value of money in general and to give due consideration to the legal status of the NBP in the context of building monetary order and the legal possibilities of its operation in this area. Undoubtedly, an important attribute of the NBP is its legally guaranteed independence from all state authorities and the formulation of its basic forms of action within the framework of the legal system. Fundamental to the problem identified in the title of this article is undoubtedly an understanding of the basic legal instruments used by the NBP to protect the value of money. These include in particular: the determination and implementation of monetary policy, the prevention of excessive inflation and the increase in the prices of goods and services, as well as the use of interest rates in the process of stabilizing the value of money and price formation. The question of issuing money, especially when we are dealing with money overprinting, becomes a separate problem. In conclusion, it should be stated that concern for monetary order is an essential element in building the foundations of economic, financial, social and legal order in the state. The work uses primarily the dogmatic method and, to a lesser extent, other methods as well.
Artykuł dotyczy problematyki o dużej doniosłości z punktu widzenia współczesnych wyzwań. Celem podstawowym jest identyfikacja problemów i instrumentów prawnych, które mają podstawowe znacznie w perspektywie określonych w ustawie o Narodowym Banku Polskim (NBP) oraz w art. 227 ust. 1 Konstytucji RP jego zadań dotyczących ochrony wartości pieniądza i utrzymania stabilnego poziomu cen. Istotne w tym kontekście jest zrozumienie problemu wartości pieniądza w ogóle i właściwe podejście do statusu prawnego NBP w kontekście budowania ładu pieniężnego oraz prawnych możliwości jego działania w tym zakresie. Niewątpliwie istotnym atrybutem NBP w tym zakresie jest prawnie gwarantowana jego niezależność od wszelkich organów państwa oraz wyartykułowanie w ramach systemu prawa jego podstawowych form działania. Podstawowe znaczenie dla problemu określonego w tytule artykułu ma niewątpliwie zrozumienie w praktyce działania NBP podstawowych instrumentów prawnych w zakresie ochrony wartości pieniądza. Należy do nich w szczególności zaliczyć: ustalanie i realizację polityki pieniężnej, zapobieganie nadmiernej inflacji oraz wzrostowi cen towarów i usług, a także wykorzystanie stóp procentowych w procesie stabilizacji wartości pieniądza i kształtowania cen. Oddzielnym problemem staje się kwestia emisji pieniądza, zwłaszcza gdy mamy do czynienia z jego dodrukowywaniem. W konkluzji należałoby stwierdzi, że troska o ład pieniężny jest kluczowym elementem budowania podstaw ładu gospodarczego, finansowego, socjalnego i prawnego w państwie. Chociaż artykuł koncentruje się i opiera na prawie polskim, to jednak posiada również wartość poznawczą ujmowaną w perspektywie ponadnarodowej. W pracy zastosowano przede wszystkim metodę dogmatyczną, a w mniejszym zakresie także inne metody.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2023, 32, 3; 279-303
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewolucja podstaw normatywnych wolności gospodarczej w Polsce w XX wieku
The history of law basics of freedom of economic activity in Poland in the 20th century
Autorzy:
Zapolska, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621747.pdf
Data publikacji:
2020-04-22
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
wolność gospodarcza
Konstytucja RP
przedsiębiorca
ograniczenia wolności gospodarczej
the freedom of business activity
Constitution of the Republic of Poland
entrepreneur
limitation of the freedom of economic activity
Opis:
The Republic of Poland shall guarantee the freedom of business activity. It constitutes the foundation of a market economy. Restrictions on the freedom of economic activity may be imposed only by means of statute or when the public interest is threatened. The purpose of this article is to analyse the evolution of business activity freedom in Poland in the 20th century. The author presents normative solutions in the field of economic freedom in the interwar period, the Polish People’s Republic, after 1989, and after Poland’s accession to the European Union. The article also includes the approach to economic freedom in legal doctrine. The paper also shows content elements of freedom of business activity in doctrinal meaning.
Rzeczpospolita Polska gwarantuje wolność gospodarczą, która stanowi jednocześnie fundament gospodarki rynkowej. Ograniczenia swobody działalności gospodarczej mogą być nakładane tylko w drodze ustawy lub ze względu na ważny interes publiczny. Celem artykułu jest analiza ewolucji podstaw prawnych wolności działalności gospodarczej w Polsce w XX w. Autorka przedstawia rozwiązania normatywne w zakresie wolności gospodarczej w okresie międzywojennym, Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, po 1989 r. oraz po akcesji Polski do Unii Europejskiej. Uwzględnia również podejście do wolności gospodarczej w doktrynie prawa.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2019, 18, 2; 267-286
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo petycji a prawo do skargi powszechnej w świetle obowiązujących uregulowań prawnych
Right to petition compared to the right to actio popularis under the applicable legislation
Autorzy:
Zaliwski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/473151.pdf
Data publikacji:
2016-06-01
Wydawca:
Collegium Witelona Uczelnia Państwowa
Tematy:
skarga powszechna,
petycja,
organy władzy publicznej,
Konstytucja
Rzeczpospolitej Polskiej,
publiczne prawa podmiotowe
actio popularis,
petition,
public authorities,
Constitution of the Republic
of Poland,
public substantive rights.
Opis:
W niniejszej pracy starano się ukazać instytucję skargi powszechnej oraz petycji w świetle obowiązujących regulacji prawnych, tj. Kodeksu postępowania administracyjnego oraz ustawy o petycjach. Celem opracowania jest charakterystyka instytucji skargi powszechnej oraz petycji, a także wskazanie, że skarga powszechna jest niekwalifikowanym środkiem ochrony przysługującym każdemu, bez uzasadnienia posiadania interesu prawnego, w przeciwieństwie do środków prawnych kwalifikowanych, np. skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Natomiast petycja jest uprawnieniem jednostki lub grupy obywateli do prowadzenia konstruktywnego dialogu z organami władzy publicznej. Autor starał się ukazać zróżnicowany pogląd doktryny w zakresie teoretycznoprawnym oraz prawnoporównawczym w oparciu o analizę aktualnych rozwiązań prawnych, co w praktyce ułatwi rozróżnienie obu instytucji. Tryb rozpatrywania skarg od ponad pół wieku reguluje dział VIII wspomnianego kodeksu i stanowi uzupełnienie ochrony i obrony różnych interesów jednostki, które nie dają podstaw do żądania wszczęcia postępowania administracyjnego ogólnego lub szczególnego ani też nie mogą stanowić podstawy powództwa lub wniosku zmierzającego do wszczęcia postępowania sądowego 1. W przypadku rozpatrywania petycji prawodawca odszedł od dotychczasowego rozwiązania uregulowanego w przytoczonym dziale VIII na rzecz nowej odrębnej ustawy, co pozwala: po pierwsze, bardziej oddać istotę tego prawa; po drugie, procedura rozpatrywania petycji stała się niezależna od trybu rozpatrywania skarg.
In this paper I have tried to show the institutions of actio popularis and petitions in the light of the applicable legal regulations, i.e., the Code of Administrative Procedure (CAP) and the Law on Petitions. I pointed out both common elements and differences between them. Since over half a century now, the procedures for considering complaints have been regulated by section 8th of the above-mentioned CAP and it complements the protection and defense of different interests of an individual, which, as previously stated, do not provide grounds to request an initiation of administrative proceedings, neither general nor particular, nor may constitute a cause of an action or proposal seeking to institute court proceedings. Instead, the Law on Petitions which after 17 years since the enactment of the Basic Law entered into our legal system, in my opinion, shall change the current perception of the institution of petition itself. It shall allow even more highlight the institution of petition in our legal system and also point out its specificity compared to actio popularis. Moreover, a comprehensive regulation of the procedure of petitions considering, independently of the legislation on complaints or requests, may be an encouragement for citizens to use this form of dialogue with the public authorities.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy; 2016, 2, 19
1896-8333
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstytucyjne prawo do nauki uczniów z niepełnosprawnością i jego realizacja w systemie szkolnictwa ogólnodostępnego
The Constitutional Right to Education of Pupils with Disabilities and Its Implementation in the System of Mainstream Education
Autorzy:
Zaborniak-Sobczak, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129908.pdf
Data publikacji:
2022-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
special education
pupil with disabilities
psychological and pedagogical assistance
Constitution of the Republic of Poland
constitutional right to education
kształcenie specjalne
uczeń z niepełnosprawnością
pomoc psychologiczno-pedagogiczna
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej
konstytucyjne prawo do nauki
Opis:
The subject of this article is to examine the constitutionally guaranteed right to education from the perspective of its implementation in the mainstream education system for pupils with disabilities. The aim of the material is to provide a synthetic indication of the shortcomings observed in this respect, which may, in a broader perspective, pose a risk to the law under consideration. The material has been developed by a “practitioner” educator, for whom the legal regulations, although constantly undergoing numerous modifications, sometimes not in a transparent way, constitute the basis for the reorganization of the Polish mainstream education system toward non-discrimination and equality for previously disadvantaged groups. The above numerous amendments are ultimately not conducive to change for the better, on the contrary – they arouse resistance on the part of the most important addressees and implementers of the reforms being introduced “in instalments” – teachers.
Przedmiotem artykułu jest analiza konstytucyjnie zagwarantowanego prawa do nauki z perspektywy jego realizacji w systemie szkolnictwa ogólnodostępnego wobec uczniów z niepełnosprawnością. Celem materiału jest syntetyczne wskazanie na zaobserwowane w tym zakresie uchybienia, które w szerszej perspektywie, mogą stanowić zagrożenie dla analizowanego prawa. Materiał został opracowany przez pedagoga „praktyka”, dla którego przepisy prawa, choć nieustannie modyfikowane, liczne i miejscami mało przejrzyste, stanowią podstawę reorganizacji polskiego systemu edukacji ogólnodostępnej w kierunku niedyskryminacji, równouprawnienia grup dotychczas defaworyzowanych. Powyższe liczne nowelizacje nie sprzyjają ostatecznie zmianie na lepsze, wręcz przeciwnie – budzą opór ze strony najważniejszych adresatów i realizatorów wprowadzanych „na raty” reform – nauczycieli.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 5(69); 303-314
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Law in “Times of Crisis” and Social Justice - General Remarks in the Era of COVID-19
Prawo w „czasach kryzysu” a sprawiedliwość społeczna - uwagi ogólne w dobie COVID-19
Autorzy:
Wygoda, Krzysztof
Wasiak, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1920584.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
: law
Constitution of the Republic of Poland
social justice
protection of order and public security
acquired rights
prawo
Konstytucja RP
sprawiedliwość społeczna
ochrona porządku
i bezpieczeństwa publicznego
prawa nabyte
Opis:
The purpose of the article is to signal that actions aimed at implementing the principle of social justice (in the context of Article 2 of the Polish Constitution) require the legislator to consider a number of variables. It is particularly about the principle of equality and guaranteeing an appropriate level of security (including social security), as well as respect for acquired rights and trust in the state and law. Legislative actions that result in legitimate securitization of the law may of course lead to the limitation of the principle of social justice, as long as they take into account the objective needs of safety and health protection. The use of inadequate measures by the legislator or the creation of apparent threats and the related fear by the power apparatus will evoke a deep sense of injustice and lead to violent opposition from society.
Celem artykułu jest zasygnalizowanie, że działania zmierzające do realizacji zasady sprawiedliwości społecznej (w kontekście art. 2 Konstytucji RP) wymaga od prawodawcy uwzględnienia szeregu zmiennych. Chodzi zwłaszcza o zasadę równości i gwarantowanie odpowiedniego stopnia bezpieczeństwa (w tym socjalnego) oraz poszanowanie praw nabytych i zaufania do państwa i prawa. Działania legislacyjne owocujące uzasadnioną sekurytyzacją prawa mogą oczywiście prowadzić do ograniczenia zasady sprawiedliwości społecznej o ile uwzględniać będą obiektywnie występujące potrzeby bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Użycie przez prawodawcę środków nieadekwatnych lub kreowanie przez aparat władzy zagrożeń pozornych i związanego z tym strachu, będzie wywoływać głębokie poczucie niesprawiedliwości i prowadzić do gwałtownych sprzeciwów społeczeństwa.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 6 (58); 235-244
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakter podpisu Prezydenta RP pod ustawą
Nature of the Polish President’s Signature on the Act
Autorzy:
Wolanin, Mikołaj
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29551814.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
President of the Republic of Poland
signing a bill
presidential name sponsoring of the bill
legislative process
lawmaking
Constitution of the Republic of Poland
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
podpisanie ustawy
firmowanie ustawy prezydenckim nazwiskiem
proces ustawodawczy
stanowienie prawa
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
Opis:
Celem artykułu jest zbadanie charakteru podpisu Prezydenta RP pod ustawą. Dzięki dogmatycznej analizie przepisów Konstytucji z 1997 roku wspartej doktryną i orzecznictwem autor stwierdza, że niemożliwe jest poparcie ani stanowiska twierdzącego, że podpis ten ma charakter wyłącznie ustawodawczy, ani tego stojącego przy charakterze wyłącznie wykonawczym. Autor zamiast tego proponuje podejście mieszane, ustawodawczo-wykonawcze. Gdy bowiem Prezydent RP może zaingerować w proces legislacyjny i np. zawetować ustawę, a jednak tego nie robi, to jego podpis ma charakter ustawodawczy. Gdy zaś konstytucyjnie głowa państwa nie może uchylić się od złożenia podpisu, wówczas podpis ten przyjmuje charakter wykonawczy. Od tego też zależy, czy Prezydent RP będzie firmował (popierał/wspierał) daną ustawę swoim nazwiskiem, czy nie. Gdy charakter ten będzie ustawodawczy, to takie firmowanie nastąpi. Gdy zaś wykonawczy, firmowanie nie nastąpi, gdyż do osiągnięcia tego charakteru podpisu konieczne jest uprzednie zaingerowanie w sam proces ustawodawczy i pokazanie, że Prezydent RP nie popiera danej ustawy.
The aim of the study is to examine the nature of the Polish President’s signature on the Act. The author states that it is impossible to support both the view claiming that this signature has a purely legislative character as well as the one advocating a purely executive character. Instead, the author proposes a mixed, legislative-executive approach. For when the President can intervene in the legislative process and, for example, veto a bill, and yet does not do so, his signature has a legislative character. When, on the other hand, the head of state cannot constitutionally evade his signature, then it assumes an executive character. This also determines whether or not the President will become a name sponsor of the Act. If this character is legislative, then such sponsoring will take place. When, however, executive, it will not, because firstly the President had to show that he does not support the Act.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2023, 33, 1; 41-61
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naród jako podmiot ograniczający samego siebie w swoich prawach i wolnościach. Zasada suwerenności narodu jako podstawa dla funkcjonowania zasady wyłączności ustawy
The Nation as the Entity Limiting Itself in Its Rights and Freedoms. Sovereignty of the Nation as the Basis for Functioning of the Principle of Exclusivity of a Statute
Autorzy:
Wolanin, Mikołaj
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129903.pdf
Data publikacji:
2022-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
the principle of the sovereignty of the Nation
the Constitution of the Republic of Poland
limiting clause
the principle of exclusivity of a statute
limiting human and citizen rights and freedoms
the Nation
zasada suwerenności narodu
zasada wyłączności ustawy
ograniczanie praw i wolności człowieka i obywatela
klauzula limitacyjna
Konstytucja RP
Naród
Opis:
The author writes about the relation between two constitutional principles: the sovereignty of the nation and the exclusivity of the statute, with the aim of checking whether the first one is not the basis for the functioning of the second one. Therefore, using the dogmatic, theoretical-legal and teleological methods, the author shows that, firstly, the Nation adopted the Constitution of the Republic of Poland, which allows to limit some human and citizen rights and freedoms by the statute, and then elected its representatives, who in the name, interest, and on the basis of the legitimation received from the Nation, statued such restrictions. That brought the author to the conclusion that in fact the Nation is the entity that limits itself in exercising its rights and freedoms.
Autor podejmuje temat związków pomiędzy dwiema konstytucyjnymi zasadami: suwerenności narodu i wyłączności ustawy, mając na celu sprawdzić, czy pierwsza z nich nie jest podstawą dla funkcjonowania tej drugiej. Korzystając z metod: dogmatycznej, teoretycznoprawnej i celowościowej, autor wykazuje, że najpierw Naród przyjął Konstytucję RP dozwalającą na ograniczanie w drodze ustawowej danych praw i wolności człowieka i obywatela, a następnie wybierał w wyborach swoich przedstawicieli i swoje przedstawicielki, którzy i które w jego imieniu oraz interesie, a także na podstawie otrzymanej od niego legitymacji, ustanawiały takie ograniczenia. Stąd wniosek, że to tak naprawdę Naród jest podmiotem, który ogranicza samego siebie w korzystaniu z własnych praw i wolności.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 5(69); 327-338
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Views of the Polish Political Class on the Institution of a Nationwide Referendum
Autorzy:
Witkowski, Zbigniew
Serowaniec, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2007517.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
the principle of nation sovereignty
nationwide referendum
the Polish Constitutional Tribunal
the nation as a sovereign
public authorities
Polish political class
art. 4 of the Constitution of the Republic of Poland
Opis:
In the light of art. 4 of the Constitution of the Republic of Poland, the nation as a sovereign has the right to steer the state’s policy, express an opinion on governing of the state, as well as codecide with the state organs in the governing process. The nation is a source of power and may assume the role of an arbitrator in conflict situations between constitutional state organs but also in disputes between the subjects of the political scene, which is reflected in the targeting of the activities of public authorities according to the will expressed via a referendum. Due to the introduction of the principle of nation sovereignty in the Constitution of the Republic of Poland, it seemed that a nationwide referendum was bound to become an important instrument allowing the expression of opinions and formulation of decisions by the sovereign.
Źródło:
Kultura i Edukacja; 2016, 4(114); 165-174
1230-266X
Pojawia się w:
Kultura i Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The principle of separation and balance of powers in Polish constitutional law: A historical view
Zasada separacji i równowagi władz w polskim prawie konstytucyjnym: spojrzenie historyczne
Autorzy:
Wiśniewski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38697120.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
separacja i równowaga władz
Montesquieu
Druga Republika Polska
Konstytucja Trzeciego Maja
separation and balance of powers
Second Republic of Poland
the Third of May Constitution
Opis:
W XVIII w. doktryna separacji władz została wprowadzona jako środek przeciw tyranii. Recepcja zasady separacji i równowagi władz dokonała się w Polsce bardzo szybko, tak jak jej sformułowanie. Stało się to wraz z uchwaleniem Konstytucji Trzeciego Maja. Druga Republika Polska miała dwie konstytucje, nie licząc tymczasowych aktów o randze konstytucji. Pierwsza, Konstytucja Marcowa, wprost odnosiła się do zasady separacji władz. Druga, Konstytucja Kwietniowa, była zaprzeczeniem poprzedniej. Ustrój polityczny PRL był niewątpliwie ustrojem totalitarnym. Trzecia Republika Polska powróciła do systemu opartego na separacji władz, zwłaszcza w okresie, kiedy odzyskała ona pełną suwerenność i szybko powróciła do budowania swego ustroju politycznego w oparciu o tę zasadę.
In the 18th century, the doctrine of separation of powers was established as a remedy for tyranny. The reception of the principle of separation and balance of powers in Poland was very fast, relative to its formulation. This happened together with the establishment of the Third of May Constitution. The Second Republic of Poland had two constitutions, apart from provisional acts of constitutional rank. The first, March Constitution directly referred to the principle of separation of powers. The other, April Constitution was a contradiction of the former. The political system of the PRL was without any doubt a totalitarian one. The Third Republic of Poland returned to a system based on the separation of powers, especially in the period when it regained full sovereignty and it quickly returned to building its political system based on this very principle.
Źródło:
Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL; 2014-2015, 10-11, 1; 167-178
1896-6365
Pojawia się w:
Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada podziału i równowagi władz w polskim prawie konstytucyjnym w ujęciu historycznym i w Konstytucji RP z 1997 r.
The Principle of Separation and Balance of Powers in the Polish Constitutional Law. A Historical View and in the Constitution of the Republic of Poland of 1997
Autorzy:
Wiśniewski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38937397.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
podział i równowaga władz
Monteskiusz
Druga Rzeczpospolita
Trzecia Rzeczpospolita
Konstytucja 3 maja
konstytucja
separation and balance of powers
Montesquieu
Second Republic of Poland
Third Republic of Poland
the Third of May Constitution
Constitution
Opis:
In the 18th century, the doctrine of separation of powers was established as a remedy for tyranny . It is Montesquieu who is commonly regarded as the founder of the classic doctrine of separation and balance of powers. Later, attempts to create more of less original models were also made. It should be noticed that the reception of the principle of separation and balance of powers in Poland was very fast, relative to its formulation. This happened together with the establishment of the Third of May Constitution. Unfortunately, that Constitution was quickly abolished and Poland disappeared from the map of Europe for 123 years. The revived state – the Second Republic of Poland – had two constitutions let alone provisional acts of constitutional rank. The first, March Constitution directly referred to the principle of separation of powers. The other, April Constitution was a contradiction of the former. The political system of the Second Republic of Poland in the years 1935-1939 was called authoritarian. The April Constitution directly speaks of a uniform authority of the state. PRL principally had one constitution (1952) – but we have to remember about its amendments of 1976. The political system of PRL was without any doubt a totalitarian one. The Third Republic of Poland returned to the system based on the separation of powers even before its own constitution was passed (1997). Hence, despite attempts to tear the Polish State off the principle of separation of powers, its perception in the society and attachment to it were so strong and permanent that Poland, especially in the periods when it regained full sovereignty, quickly returned to building its political system basing on this very principle. The constitution of 1997 states explicitly that the Polish state system is based on the division and balance of powers: legislative (exercised by the Sejm and Senate), executive (exercised by the President and the Council of Ministers) and judiciary (exercised by the courts and tribunals) (Article 10 Section 1 and 2.) The Constitutional Tribunal, in its ruling of 1994, stated that the separation of powers cannot be regarded as a separation in the case of the relationship between the legislative and executive powers. This is different for the relationship between the judiciary and other authorities (legislative and executive). Here the separation is obligatory . The concept of the essence of individual powers assumes that there exists a sort of competence core of legislative, executive and judiciary powers. The core cannot be entered by the other powers, because it would mean violating the principle of separation of powers. It is true that acts may transfer specific powers between the powers, but the intrusion into the field belonging to another power cannot be too deep, because such a legal normalization would violate the constitutional principle of the separation of powers. The principle of separation and balance of powers involves a system of checks and balances or a system of mutual restraint and balancing of powers. L. Garlicki writes that there are two basic models of the relationship between the legislative and the executive: the parliamentary one (parliamentary-cabinet) and the presidential one. The Constitution of Poland of 1997 preserved the parliamentary system of government in Poland. Art 10 Section 1 of the Constitution of Poland of 1997 provides for the mutual balance of relations between the legislative and executive powers, subsequent provisions of the constitution give a far stronger position to the parliament, and within it - to the Sejm. This corresponds to the Polish tradition. L. Garlicki talks of the specificity of the current Polish model.
Źródło:
Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL; 2009, 5, 1; 181-203
1896-6365
Pojawia się w:
Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prasa amerykańska wobec Konstytucji 3 maja
Autorzy:
Wiśniewska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1401288.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Konstytucja 3 maja
prasa amerykańska
historia Polski
historia prawa
XVIII wiek
„Gazette of the United-States”
„National Gazette”
The Governance Act
Constitution of 3 May 1791
the American press
history of Poland
history of law
18th century
Gazette of the United-States
National Gazette
Opis:
Artykuł opisuje sposób przedstawienia Konstytucji 3 maja 1791 r. przez ówczesną prasę amerykańską. Mimo ogromnego dystansu terytorialnego i ograniczeń narzucanych możliwościami technicznymi, treść tego aktu prawnego była szeroko komentowana i spotkała się z pozytywną oceną. Ustawa rządowa obowiązywała od dnia wydania do 17 czerwca 1793 r., kiedy rozpoczęły się obrady ostatniego sejmu I RP, który uznał drugi rozbiór Polski. Została ona bardzo doceniona i entuzjastycznie przyjęta w prasie amerykańskiej, która rozumiała Konstytucję jako naturalną kontynuację procesu demokratyzacji. Jednak artykuły prasowe opisujące ten akt prawny były dość ogólnikowe i zbyt daleko idące w swoim optymizmie. Wynikało z nich, że Konstytucja wprowadzała demokrację oraz przyczyniała się do zmian społecznych i politycznych w Europie. Analizując artykuły prasowe, można pochopnie dojść do wniosku, że król Stanisław August Poniatowski był reformatorem, którego głównym celem było zrównanie wszystkich poddanych, co niekoniecznie było prawdą. Co więcej, Konstytucja nie została dokładnie przetłumaczona, co uprościło i wyidealizowało jej znaczenie w relacjach prasowych.
The paper investigates the ways the American press of the times portrayed the Constitution of 3rd May 1791. Despite the great distance and the limitations imposed by the technological possibilities of the times, the topic was nonetheless widely commented on at the time and positively received. The Governance Act was valid from the date it was issued, May 3rd 1791, until June 17th, 1793, when the last Sejm, the one which acknowledged the second partition of Poland, was held. It was much appreciated and enthusiastically welcomed in American press, which understood the Constitution as a natural continuation of the process of democratization. However, the articles depicting the document were rather general and far-fetched in their optimism towards introducing democracy, accusing the Constitution of causing social and political changes in Europe. Analyzing press articles, one may jump into hasty conclusion that the king, Stanislaw August Poniatowski, was a reformer whose main goal was to make all his subjects equal, which was not necessarily true. The Constitution was not thoroughly translated, which simplifi ed and idealized its meaning. In the Polish historical and legal literature, the Constitution is regarded as a document of the era in which it was created, focusing on the one hand on introducing minor changes to the social system, and on the other – on much larger reforms in the organization of state power. The authors emphasize that the provisions of this basic law express a clash of different views, both related to the still prevailing feudal relations and the formation of new social and economic conditions. It shows not only the political currents of the time and the postulates of reformist parties, but also the views of the noble masses, who did not agree to too far-reaching system reforms.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2020, 23; 255-265
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Perception of the Constitution of 3 May 1791 in the Contemporaneous American Press
Konstytucja 3 maja w ówczesnej prasie amerykańskiej
Autorzy:
Wiśniewska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1931248.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
The Governance Act
Constitution of 3 May 1791
the American press
history of Poland
history of law
18th century
Gazette of the United-States
National Gazette
Konstytucja 3 maja
prasa amerykańska
historia Polski
historia prawa
XVIII wiek
„Gazette of the United-States”
„National Gazette”
Opis:
The paper investigates the ways the American press of the times portrayed the Constitution of 3 May 1791. The Governance Act was valid from the date it was issued, May 3, 1791, until June 17, 1793, when the last Sejm, the one which acknowledged the second partition of Poland, was held. Despite the great distance and the limitations imposed by the technological possibilities of the times, the topic was nonetheless widely commented on at the time and positively received. It was much appreciated and enthusiastically welcomed in American press, which understood the Constitution as a natural continuation of the process of democratization. However, the articles depicting the document were rather general and far-fetched in their optimism towards introducing democracy, accusing the Constitution of causing social and political changes in Europe. Analyzing press articles, one may jump into hasty conclusion that the king, Stanislaw August Poniatowski, was a reformer whose main goal was to make all his subjects equal, which was not necessarily true. The Constitution was not thoroughly translated, which simplified and idealized its meaning.
Artykuł omawia sposób przedstawienia Konstytucji 3 maja 1791 r. w amerykańskiej prasie epoki. Ustawa rządowa obowiązywała od dnia wydania do 17 czerwca 1793 r., kiedy odbył się ostatni sejm, uznający drugi rozbiór Polski. Pomimo dystansu terytorialnego i ograniczeń narzucanych możliwościami technicznymi, treść tego aktu prawnego była szeroko komentowana i spotkała się z niezwykle entuzjastyczną oceną autorów rozumiejących Konstytucję jako naturalną kontynuację procesu demokratyzacji. Artykuły prasowe opisujące ten akt prawny były ogólnikowe i zbyt daleko idące w swoim optymizmie. Wynikało z nich, że Konstytucja wprowadzała demokrację oraz przyczyniała się do zmian społecznych i politycznych w Europie. Analizując je, można uznać króla Stanisława Augusta Poniatowskiego za czołowego reformatora, którego głównym celem było zrównanie wszystkich poddanych. Konstytucja nie została dokładnie przetłumaczona, a jej znaczenie zostało uproszczone i wyidealizowane.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2021, XXIV, 24; 173-185
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o polskich referendach
Some comments on Polish referenda
Autorzy:
Winczorek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692968.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
nationwide referendum
Constitution of the Republic of Poland
citizens’ initiative
referendum ogólnokrajowe
Konstytucja RP
inicjatywa obywatelska
Opis:
This paper contains the author’s own opinions on the legal regulations governing a nationwide referendum referred to in Article 125 of the Constitution of the Republic of Poland. The basic framework of these regulations fits within the limits of standards applicable in democratic countries. Their exercise, however, may be obstructed due to the absence of effective institutional and procedural guarantees ensuring enforcement of a decision arrived at in a referendum. Obligatory organisation of a referendum initiated by citizens (conditioned on collection of a required number of supporters) is challenged, as well as the introduction to the Polish political regime of a recall option in respect of the head of state. A suggestion is also made that the premises for organising nationwide referenda provided for in the above mentioned article of the Constitution be precised, although without binding legal consequences.
Opracowanie zawiera autorskie opinie na temat regulacji prawnych dotyczących referendów ogólnokrajowych, o których mowa w art. 125 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Regulacje te, gdy idzie o ich podstawowy zrąb, mieszczą się w granicach standardów stosowanych w tym względzie w państwach demokratycznych. Jednakże ich realizacja może natrafiać na przeszkody wynikające z tego, że nie istnieją skuteczne gwarancje instytucjonalne i proceduralne wykonania decyzji podjętych w drodze referendum. Autor opowiada się za wprowadzeniem referendum, w wyniku którego obywatele będą mogli bezpośrednio podejmować akty ustawodawcze poddawane kontroli ich konstytucyjności. Ponadto podaje w wątpliwość wprowadzenie referendum obligatoryjnego rozpisywanego z inicjatywy obywateli (po zebraniu pod wnioskiem w tej sprawie odpowiedniej ilości podpisów), a także wprowadzenie do polskiego systemu ustrojowego instytucji ‘recall’ w zastosowaniu do głowy państwa. Sugeruje, aby przesłanki referendum ogólnokrajowego, o jakich mowa w art. 125 Konstytucji RP, uściślić, choć bez wiążących następstw prawnych.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 2; 143-160
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada dobra wspólnego jako podstawa społeczeństwa obywatelskiego w Polsce
The Principle of the Common Good as a Source of Civil Society in Poland
Autorzy:
Więckiewicz, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28762524.pdf
Data publikacji:
2024-02-29
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Dobro wspólne
społeczeństwo obywatelskie
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
common good
civil society
the Constitution of the Republic of Poland
Opis:
The article concerns the constitutional sources of civil society in Poland. Although the Polish Constitution does not refer directly to civil society, it expresses its key values and assumptions in numerous provisions. The constitutional principle of the common good should be regarded as the basis of civil society in the Republic of Poland. The article indicates the links between the principle of the common good and the constitutional model of civil society. The axiological convergence of both categories mentioned is based, inter alia, on the respect for civic rights and freedoms, but also on the emphasis on the duties that the individual-citizen performs for the state. It is for this reason that the principle of the common good in the Constitution of the Republic of Poland of 1997 combines elements of the individualist and communitarian conception of the civil society.
Artykuł dotyczy konstytucyjnych źródeł społeczeństwa obywatelskiego w Polsce. Pomimo iż polska ustawa zasadnicza nie odwołuje się bezpośrednio do społeczeństwa obywatelskiego, to jednak w licznych postanowieniach daje wyraz jego kluczowym wartościom i założeniom. Za podstawę społeczeństwa obywatelskiego w Rzeczypospolitej Polskiej uznać należy konstytucyjną zasadę dobra wspólnego, W artykule wskazano związki łączące zasadę dobra wspólnego ze społeczeństwem obywatelskim. Aksjologiczna zbieżność obu przywoływanych kategorii opiera się m.in. na poszanowaniu praw i wolności obywatelskich, ale także na podkreśleniu obowiązków, które jednostka-obywatel realizuje na rzecz państwa. Właśnie z tego powodu zasada dobra wspólnego w Konstytucji RP z 1997 r. łączy w sobie elementy indywidualistycznej oraz wspólnotowej koncepcji społeczeństwa obywatelskiego.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 1(77); 83-94
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 165

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies