Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "the 20th and 21st centuries" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Polskie czytanie fantasy
    Polish fantasy reading
    Autorzy:
    Kaczor, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/545426.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    popular literature in Poland in the 20th and 21st centuries
    reception of fantasy literature in Poland in the 20 and 31st centuries
    Opis:
    The topic of the article is to present, as an example of fantasy reception, a literary phenomenon: how the way of functioning and reading of popular literature in Polish cultural studies, which was a consequence of changes taking place within and outside the field, developed within past fifty years.
    Źródło:
    Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne; 2017, 8; 97-116
    2353-4699
    Pojawia się w:
    Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zaufanie i nieufność dorosłych katolików do Kościoła instytucjonalnego w Polsce. Na podstawie wyników badań socjologicznych z przełomu XX i XXI wieku
    Trust and distrust of adult Catholics in the institutional Church in Poland. Based on the results of sociological research at the turn of the 20th and 21th centuries
    Autorzy:
    Baniak, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2148257.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    adult Catholics
    distrust
    institutional Church
    trust
    turn of the 20th and 21st centuries
    katolicy dorośli
    Kościół instytucjonalny
    nieufność
    przełom XX i XXI wieku
    zaufanie
    Opis:
    Artykuł ten prezentuje i analizuje zaufanie oraz nieufność dorosłych katolików do Kościoła instytucjonalnego w Polsce. Podstawę tej analizy stanowią wyniki badań socjologicznych i sondaży opinii społecznej, które zrealizowano w drugiej połowie XX wieku i w obu dekadach XXI wieku. Szczegółowa prezentacja tych badań i socjologiczna analiza ich wyników stanowiły właściwą metodę zredagowania tego artykułu. Problemem badawczym jest tu pytanie ogólne: Czy i w jakim zakresie badani katolicy dorośli w Polsce deklarowali w okresie przełomu wieków zaufanie do Kościoła instytucjonalnego i do jego aktywności religijno-społecznej, a jaki odsetek tych katolików deklarował nieufność do Kościoła i do tej jego aktywności w kraju? Badania socjologiczne i sondaże społeczne wykazały, że większość dorosłych katolików polskich ufała Kościołowi instytucjonalnemu i akceptowała jego aktywność religijną i społeczną w tym okresie. Z drugiej strony badania te ujawniły także zmniejszenie w XXI wieku, w relacji do XX wieku, odsetka tych katolików dorosłych, którzy ufali Kościołowi instytucjonalnemu, a zarazem wskazały na znaczny wzrost odsetka tych, którzy deklarowali nieufność do Kościoła i nie akceptowali jego aktywności religijnej i społecznej.
    This article presents and analyzes the trust and distrust of adult Catholics in the institutional Church in Poland. The basis for this analysis are the results of sociological research and public opinion polls carried out in the second half of the 20th century and in both decades of the 21st century. A detailed presentation of this research and a sociological analysis of its results are the appropriate method of writing this article. The research problem here is a general question: Did adult Catholics in Poland, and to what extent, declare their trust in the institutional Church and its religious and social activity during the turn old the century, and what percentage of these Catholics declared distrust of the Church and its activity in the century? Sociological research and social surveys showed that the majority of adult Polish Catholics trusted the institutional Church and accepted its religious and social activity during this period. On the other hand, these studies also revealed a decrease in the 21st century, in relations to the 20th century, in the percentage of adult Catholics who so far trusted the institutional Church, and at the same time indicated a significant increase in the percentage of adult Catholics who declared distrust of the Church and they accepted his religious and social activity.
    Źródło:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2022, 29; 223-248
    1230-0780
    2719-4337
    Pojawia się w:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Towards affect
    W stronę afektu
    Autorzy:
    Buryła, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27322378.pdf
    Data publikacji:
    2023-04-24
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    the new humanities
    methodology of literary studies
    Polish literature of the 20th and 21st centuries
    nowa humanistyka
    metodologia badań literacki
    literatura polska XX i XXI wieku
    Opis:
    Artykuł omawia monografię Marka Zaleskiego Intensywność i rzeczy pokrewne (Warszawa 2022). Recenzowana książka napisana jest stylem balansującym między dyskursem naukowym a wypowiedzią charakterystyczną dla poetyki eseju. Jej autor ciekawie analizuje w kilkunastu tekstach kategorię intensywności oraz pokrewne jej pojęcia pamięci zbiorowej, pamięci indywidualnej. Badacz, omawiając problemy najnowszej prozy polskiej, sięga po ustalenia najnowszej humanistyki.
    The article discusses Marek Zaleski’s monograph Intensywność i rzeczy pokrewne [Intensity and other related matters] (Warsaw 2022). The reviewed book reads like a crossover between a strictly academic text and an essay. In a number of different essays, Zaleski insightfully analyzes the category of intensity and related notions of collective and individual memory. Discussing the problems of contemporary Polish prose, the scholar draws on the findings of the new humanities.
    Źródło:
    Forum Poetyki; 2022, 30; 188-195 (eng); 190-195 (pol)
    2451-1404
    Pojawia się w:
    Forum Poetyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Texts of the Psalter of King David in an Intermedial Composition by Krzysztof Knittel
    Teksty Psałterza Dawidowego w kompozycji intermedialnej Krzysztofa Knittla
    Autorzy:
    Karwaszewska, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/17911303.pdf
    Data publikacji:
    2022-05-27
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    Krzysztof Knittel
    polish music of the 20th and 21st centuries
    The Psalms of David
    sacred music
    muzyka polska XX i XXI wieku
    Psalmy Dawida
    intermedialność
    muzyka religijna
    Opis:
    Krzysztof Knittel – kompozytor tworzący na przełomie XX i XXI wieku – jest wierny założeniom artystycznym, które świadczą o jego przynależności do nurtu transawangardy, który stawia sobie za cel syntezę kodów nowoczesności i tradycji. Jednym z tego przejawów jest fenomen intermedialności, obrazujący relacje, w jakie dany obiekt (działanie) wchodzi z mediami. Nowatorstwo w twórczości Knittla polega na komponowaniu muzyki intuicyjnej, określanej jako free improvised music, oraz muzyki recyklingowej czy ekologicznej. Lata 70. ubiegłego wieku przyniosły wzmożone zainteresowanie sferami sacrum i duchowości w muzyce polskiej. Cykl pieśni Z głębokości wołam do Ciebie, Panie..., napisany w 2000 roku na chór i media elektroniczne, będąc pierwszą religijną kompozycją Knittla, miał, jak twierdzi kompozytor, „wyrazić prawdę i siłę wiary”. Pieśni napisane zostały do tekstów Psałterza Dawidowego z Biblii Tysiąclecia. Celem artykułu jest próba oceny, w jaki sposób źródło inspiracji wpłynęło na konstrukcję i estetykę omawianego dzieła intermedialnego.
    Krzysztof Knittel, a composer who has been writing at the turn of the 20th and 21st century, is faithful to his artistic vision that bears testimony to his affiliation to the transavantgarde aimed at synthesizing the codes of modernity and tradition. One of its manifestations is the phenomenon of intermediality, picturing the relationships emerging between a given object (action) and media. Novelty in Knit- tel’s works is based on composing intuitive music, described as free improvised music, and recycled, or ecological, music. The 1970s saw increased interest in the sacred and the spiritual in Polish music. The song cycle Z głębokości wołam do Ciebie, Panie... (‘Out of the depths I cry to thee, O LORD!’, 2000) for choir and electronic media, the first religious composition by Knittel, was written, as the composer claims, ‘to express the truth and the strength of faith’. The songs were written to texts of the Psalter of King David from Biblia Tysiąclecia (‘The Millenium Bible’). The aim of this article is to assess how the source of inspiration influenced the structure and aesthetics of the intermedial work being discussed.
    Źródło:
    Edukacja Muzyczna; 2021, 16; 11-46
    2545-3068
    Pojawia się w:
    Edukacja Muzyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obrazy Sofii w poezji bułgarskiej u schyłku XX i na początku XXI wieku
    Images of Sofia in Bulgarian Poetry in the Late Twentieth and Early Twenty-First Centuries
    Autorzy:
    Gołek-Sepetliewa, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38455456.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Sofia
    poezja bułgarska XX i XXI wieku
    motyw miasta
    obrazy Sofii
    Bulgarian poetry of the 20th and 21st centuries
    city motif
    images of Sofia
    Opis:
    This article is devoted to the image of Sofia in Bulgarian poetry in the late twentieth and early twenty-first centuries. The study analyses and interprets poems of four well-known Bulgarian poets: Zlatomir Zlatanov (b. 1953), Ani Ilkov (b. 1957), Edvin Sugarev (b. 1953) and Vladimir Sabourin (b. 1967). The starting point is a synthetic presentation of the genesis and evolution of the Sofia motif in Bulgarian literary works from between the mid-eighteenth century and the 1970s. The motif of the capital city initially functions in opposition to the rural theme. Urban space is a sphere of foreign Western European influences and threatens traditional patriarchal culture. The evolution of the city motif takes place in the context of the developing new literary trends and tendencies in the interwar period (including expressionism and avant-garde). Images of the capital city as a place where the bourgeoisie lives and where poverty and social injustice reign, come from literature entangled in ideological and political contexts (the leftist poetry of the 1920s). Contemporary poets draw on traditional themes of the alienation of the city and the problematic situation of its inhabitants. Still, their thoughts are framed by postmodern philosophical reflection and native cultural and historical contexts. The subjective experience of the city of Sofia creates its various dimensions – physical, cultural, symbolic, social, mythical. A common experience for the poets is the signs of the communist ideological legacy. The periphery of the city undergoes a process of degradation and disintegration. In an existentialist perspective, Sofia’s lyrical conceptualisation points to the constant presence of irresolvable contrasts, paradoxes, and a sense of the scandalous absurdity of existence.
    Niniejszy artykuł został poświęcony obrazowi Sofii w poezji bułgarskiej u schyłku XX i na początku XXI wieku. Analizie i interpretacji zostały poddane wiersze czterech znanych bułgarskich poetów – Złatomira Złatanowa (ur. 1953), Ani Iłkowa (ur. 1957), Edwina Sugarewa (ur. 1953) oraz Władimira Sabourina (ur. 1967). Za punkt wyjścia uznano syntetyczne przedstawienie genezy i ewolucji motywu Sofii w piśmiennictwie bułgarskim od połowy XVIII do końca lat 70. XX wieku. Motyw miasta stołecznego początkowo funkcjonuje w opozycji do tematyki wiejskiej. Przestrzeń miejska jest sferą oddziaływania obcych wpływów zachodnioeuropejskich i zagraża tradycyjnej kulturze patriarchalnej. Ewolucja motywu miasta następuje w ramach rozwijających się nowych nurtów i tendencji literackich w okresie międzywojennym (m.in. ekspresjonizmu, awangardy). Obrazy stołecznego miasta jako miejsca życia burżuazji, panoszącej się biedy i niesprawiedliwości społecznych pochodzą z literatury uwikłanej w konteksty ideologiczno-polityczne (nurt poezji lewicowej lat 20. XX wieku). Współcześni poeci czerpią z tradycyjnych wątków obcości miasta i trudnego położenia jego mieszkańców, jednak rozważania ujęte są w ramy postmodernistycznej refleksji filozoficznej i rodzimych kontekstów kulturowo-historycznych. Subiektywne doświadczenie Sofii tworzy różnorodne jej wymiary – fizyczny, kulturowy, symboliczny, społeczny, mityczny. Wspólnym doświadczeniem dla poetów są znaki komunistycznej spuścizny ideologicznej. Peryferie miasta przechodzą proces degradacji i rozpadu. W perspektywie egzystencjalistycznej liryczna konceptualizacja Sofii wskazuje na nieustanną obecność nierozstrzygalnych kontrastów, paradoksów i poczucia skandalicznego absurdu istnienia.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2022, 46
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gdy Miłosz i Masłowska wsiadają do metra
    When Miłosz and Masłowska enter the metro
    Autorzy:
    Kołodziejczyk, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/445512.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    changes of the metropolitan culture in the 20th and 21st centuries
    sociology of living in a metropolis in the 21st century
    criticism of the multiculturalism myth
    influence of the virtual world on perception
    Czesław Miłosz
    Dorota Masłowska
    Opis:
    The article is an interpretation of Esse by Czesław Miłosz and a fragment of a book by Dorota Masłowska Darling, I killed our cats (Kochanie zabiłam nasze koty). It presents similarities and differences in the perception of the world and people which partially stem from generational, technological, and cultural changes. Travelling by metro is the comparative area which the authors use as the context for reflection on interpersonal relations and cognitive possibilities. The background for the juxtaposition are remarks of George Simmel on the behaviour of the citizens of metropolises. For both works, they are a valuable, yet different, reference point.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2013, 1; 128-137
    2353-4583
    2449-7401
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problematyka badawcza i środowiska naukowe demografii historycznej na łamach Przeszłości Demograficznej Polski 1967–2016
    Research Problems and Research Communities of Historical Demography on the Pages of Przeszłość Demograficzna Polski [English: Poland’s Demographic Past] 1967–2016
    Autorzy:
    Kuklo, Cezary
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1367873.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    research topics of historical demography
    academic centres of historical demography
    Polska
    the 20th and 21st centuries
    Poland’s Demographic Past
    tematyka badawcza demografii historycznej
    ośrodki naukowe demografii historycznej
    Polska
    XX–XXI wiek
    Przeszłość Demograficzna Polski
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie problematyki badawczej oraz przemian w rozbudowie tematycznej prac opublikowanych w 38 tomach Przeszłości Demograficznej Polski w ostatnim półwieczu. Jednocześnie autor podejmuje próbę charakterystyki ośrodków naukowych, w których z większą lub mniejszą intensywnością rozwijały się badania nad stanem, ruchem naturalnym i wędrówkowym ludności oraz ukazuje charakterystyczne dla nich profile badawcze. Artykuł zawiera ponadto wskazanie terytoriów ziem polskich i przyległych, podobnie jak i epok chronologicznych, które cieszyły się największym zainteresowaniem badawczym w minionym pięćdziesięcioleciu.
    The article presents research problems and changes in the thematic extension of the works published in the 38 volumes of Poland’s Demographic Past (Przeszłość Demograficzna Polski, PDP) for the last 50 years. At the same time the author attempts to depict academic centres that have conducted research into the state, vital events and migrations of populations and defines research profiles typical of them. The article also indicates Polish territories and neighbouring regions, as well as chronological periods, which have been the most popular fields of research for the last fifty years.
    Źródło:
    Przeszłość Demograficzna Polski; 2017, 39; 11-29
    0079-7189
    2719-4345
    Pojawia się w:
    Przeszłość Demograficzna Polski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wstęp. Sięgnij, nastaw, przewiń, słuchaj. Nośniki dźwięku jako przedmiot badań nad muzyką popularną
    Introduction. Play it, tune in, rewind and listen. Audio carriers in popular music research
    Autorzy:
    Gradowski, Mariusz
    Marcinkiewicz, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2194625.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-30
    Wydawca:
    Narodowe Centrum Kultury
    Tematy:
    kultura muzyczna XX i XXI w.
    muzyka popularna
    fonografia
    media
    płyta
    winyl
    kompakt
    kaseta
    taśma magnetofonowa
    okładka płytowa
    musical culture of the 20th and 21st centuries
    popular music
    phonography
    record
    vinyl
    CD
    cassette
    audio tape
    record cover
    Opis:
    David Bowie stwierdził kiedyś, że uwolniona od fizycznych nośników muzyka stanie się dostępna niczym woda w kranie. Dwadzieścia lat później streaming urzeczywistnia wizję artysty, ale kasety i płyty wciąż są w grze, a ich rosnące nakłady świadczą o renesansie starych nośników. Fizyczność fonografii przez dekady była oczywistością. Według Wernera Faulsticha fonograf rozpoczął erę muzyki zespolonej z nośnikiem oraz mediów, które zmieniły funkcjonowanie muzyki w kulturze. Kolejne przekaźniki, jak pisał Marshall McLuhan, zmieniały samą muzykę, której rozwój wpływał znów na ich kształt. Innowacyjność, ale i ograniczenia nośników dźwięku stały się, zwłaszcza w muzyce popularnej, czynnikami procesu twórczego. Jest on powiązany w artystycznych gestach z wykorzystaniem cech swoistych poszczególnych mediów jak: odtwarzanie wsteczne, zmienność prędkości obrotów krążka czy taśmy, możliwość stosowania równoległych rowków, ukryte ścieżki, wykorzystanie zapisów wyświetlanych przez urządzenia odtwarzające, picture disc itp. Fakt wielokodowego funkcjonowania nośników (materiał, opakowania, opisy, grafiki) wzbogaca tę kluczową dla przekazu artystycznego przestrzeń badań. Fizyczność nośników pociąga i słuchaczy, i badaczy. Mimo ograniczeń oferuje coś, czego nie ma w muzyce wydawanej i odbieranej z pominięciem tradycyjnych nośników.
    David Bowie said that, once freed from the physical medium, music itself is going to become like running water or electricity. Twenty years later, in the era of streaming services, the artist’s vision is becoming reality. Nevertheless, tapes and records are still in the game, with increasing sales attesting to the revival of old media. Physicality has been an unquestioned feature of phonography for decades. According to Werner Faulstich, the era of medium-bound music and music storage media that have changed the functioning of music in culture started with the phonograph. The media that have come ever since, Marshall McLuhan argues, have transformed the music itself while also being influenced by it. Innovation as much as the limitations of sound storage devices have themselves become factors in the creative process, particularly in popular music. The latter relies on artistic gestures and specific media used for their specific features such as: reverse playback, shifting the disc or tape rotation speed, parallel grooves, hidden tracks, the use of recorded content in playback devices, picture discs, etc. The multi-code character of the current media (material, packaging, descriptions, graphic content) is crucial for conveying the artistic message, enriching this area of research. The physicality of music storage devices attracts both listeners and researchers. Despite its limitations, it offers a quality that cannot be found in music released and played through other media than traditional.
    Źródło:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2022, 119, 3; 10-18
    1230-4808
    Pojawia się w:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jazz in Central and Eastern Europe as discussed by Jazz magazine (1956–1959)
    Autorzy:
    Trudzik, Artur Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2235088.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Polska prasa w XX w. i XXI w.
    Dziennikarstwo i media muzyczne
    miesięcznik „Jazz”
    muzyka jazzowa w latach 50. w Europie Środkowo-Wschodniej
    Polish press in the 20th and 21st centuries
    journalism and music media
    “Jazz” monthly
    jazz music in the 1950s in Central and Eastern Europe
    Opis:
    W epoce podziału świata żelazną kurtyną, ergo separacji społeczeństw egzystujących w rygorach ustroju socjalistycznego od żyjących w systemie kapitalistycznym, istniały sfery, które trudno było reglamentować absolutnie. Należały do nich kultura, sztuka, w tym muzyka, które mimo usilnych zabiegów władz, zwłaszcza reżymowych w krajach tzw. demokracji ludowej, pozostawały spoiwem integrującym ludzi, bez względu na panujący system społeczno-polityczny. W Europie Środkowo-Wschodniej dostęp do „burżuazyjnego” jazzu był po II wojnie światowej ograniczony, aczkolwiek w drugiej połowie lat 50. zaczęło się to stopniowo zmieniać. Jednym z przykładów, przynajmniej częściowego „otwarcia na Zachód” był miesięcznik „Jazz”, zazwyczaj zobiektywizowanie komentujący ewolucję muzyki synkopowej także w bloku Wschodnim, dzięki któremu możliwe było odtworzenie procesów jej asymilacji w konkretnych krajach.
    In the age when the world was divided by an iron curtain and societies living under a communist government were kept isolated from their capitalist counterparts, there were still areas which could hardly be moulded into this polarized framework. I refer here to culture and art, and also music, which, despite the tireless efforts of governments, especially the so-called “people’s democracy” regimes, remained a bond integrating populations regardless of the prevailing social and political system. After the Second World War, access to “bourgeois” jazz in Eastern Europe was curtailed; however, the situation gradually started to change in the late 1950s. One example of this at least partial “opening to the West” was Jazz magazine, which tended to objectively comment on the evolution of syncopated music in the Eastern Bloc, allowing us to review how this genre was assimilated in particular countries.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2020, 55, 3; 103-124
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Felix Culpa” Prymasa Polski Augusta Hlonda?
    „Felix Culpa” of Primate of Poland August Hlond?
    Autorzy:
    Żurek, Waldemar W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1634213.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-27
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    prymas Polski kardynał August Hlond
    hierarchia kościelna w Polsce w drugiej połowie XX wieku na Ziemiach Odzyskanych
    historia Kościoła w Polsce w XX i XXI wieku
    Primate of Poland August Hlond
    the church hierarchy in Poland the second half of the 20th century in the Regained Territories
    the history of the Church in the 20th and 21st centuries
    Opis:
    Zmiana granicy państwa polskiego po II wojnie światowej i proces przesiedlania ludności z Kresów Wschodnich do Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej stworzyły swoisty tygiel ludnościowy na Ziemiach Zachodnich i Północnych, na które przybywały transporty z Kresów Wschodnich, z Polski centralnej i Małopolski oraz emigranci z państw zachodnich. Na tych ziemiach opuszczonych przez Niemców, największego znaczenia nabierały kształtujące się stosunki ludnościowe i religijne. W powojennych warunkach procesy integracyjne na tych terenach następowały powoli, w czym nie do przecenienia miało wpływ ustanowienie organizacji polskiej administracji kościelnej oraz praca pastoralna polskiego duchowieństwa katolickiego. Prymas Polski kard. August Hlond powrócił do Polski 20 lipca 1945 r., w momencie, kiedy miały się decydować losy granic państwa, ustroju, a przede wszystkim tak mocno poszczerbionego przez wojnę i okupację Kościoła. Podejmowane przez komunistów reformy motywowane frazeologią demokratyczną, w rzeczywistości były budową demokracji socjalistycznej. Kościół w  tamtym czasie ucierpiał wskutek reformy rolnej, a znaczącym ostrzeżeniem było wypowiedzenie dnia 12 września 1945 r. przez komunistów konkordatu. Na skutek izolacji Polski w stosunku do Zachodu, kardynał Hlond uważał za konieczne podejmowanie decyzji bez współdziałania ze Stolicą Apostolską, aby na terenach Ziem Odzyskanych z napływową ludnością polską zapewnić polską organizację i hierarchę kościelną, gdyż na podstawie dotychczasowych doświadczeń z Niemcami jasne dla niego było, iż na ziemiach poniemieckich nie może ostać się niemiecka administracja kościelna. Ponadto sądził, że tymi działaniami organizacyjno-prawnymi uniemożliwiał komunistycznemu rządowi stworzenie obszarów wyjętych spod wpływu Kościoła, albo dopuszczenie wprawdzie polskiej organizacji kościelnej, ale całkowicie sobie podporządkowanej, czego próby podejmowano w 1950 r. Zaprowadzenie hierarchii polskiej w miejsce niemieckiej było postrzegane w Niemczech i częściowo w Watykanie jako bezprawie już w 1945 r. W związku z powyższym kardynał Hlond w dokumencie z 24 października 1945 r. (40 stron) do Rzymu, usprawiedliwiającym podjęte przezeń działania oświadczał, iż w świetle zastrzeżeń z Rzymu zorientował się, iż mylnie zinterpretował uzyskane od papieża pełnomocnictwa i instrukcję Tardiniego. Jako kontrargument opisał sytuację na Ziemiach Odzyskanych i konieczność szybkiego działania w sprawach kościelnych i niedopuszczenie do podejmowania w tej materii decyzji przez komunistów, co nastąpiłoby w przypadku pozostawienia niemieckiej administracji kościelnej. Raport Hlonda do Rzymu był rzeczowy i faktograficznie wiarygodny, a dokonane przez niego podziały terytorialne Kościoła i utworzenie administracji apostolskich, nie tylko nie spowodowały interwencji papieża, a – jak się wkrótce okazało – dla Watykanu postępowanie Hlonda było wygodnym rozwiązaniem, ratującym katolicyzm w jednym z państw bloku sowieckiego, za co kardynał nigdy nie został zdezawuowany przez Stolicę Apostolską. Proces beatyfikacyjny Augusta Hlonda rozpoczął się w 1992 r. Na szczeblu diecezjalnym zakończył się w 1996 r. Przeciwny jego beatyfikacji był Związek Wypędzonych i episkopat niemiecki. Opracowane w 2008 r. Positio, Komisja Teologiczna Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych zaopiniowała w 2017 r. pozytywnie. W 2018 r. uczynili to kardynałowie i biskupi z Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Dnia 19 maja 2018 r. papież Franciszek podpisał dekret o heroiczności cnót kard. Hlonda. Przysługuje mu odtąd tytuł Czcigodnego Sługi Bożego.
    The change of the border of Poland after the Second World War and the process of the relocation of Poles to the newly established Polish People’s Republic created a kind of melting pot in the Western and Northern Territories, in which transports arrived from the Eastern Borderlands, Central Poland and Little Poland, as well as from Western countries. In these lands abandoned by Germans, it was the emerging population and religious issues that had the greatest importance. In the post-war reality, the integration process was rather slow in these areas, but it must be noted that the establishment of the organization of the Polish church administration and the pastoral work of the Polish Catholic clergy were invaluable in this matter. After the war, Primate of Poland August Hlond returned to Poland on 20 July 1945, at a time when the fate of the state borders, of the system and, above all, of the Church, so severely afflicted by the war and occupation, was to be decided. The post-war reforms, which were introduced by communists and justified by democratic phraseology, were aimed at building socialist democracy. The church at that time suffered due to implementing land reform. Another clear warning was the annulment of the concordat by communists on 12 September 1945. As a result of Poland’s isolation from the West, Cardinal Hlond considered it necessary to make decisions about establishing Polish organization and the church hierarchy in the Regained Territories without cooperation with the Holy See. He thought that the German church administration could not be maintained in the former German lands. Moreover, he believed that these organizational and legal actions would prevent the communist government from creating areas without the influence of the Church, or from establishing Polish church organization completely dependent on communists, which was attempted in 1950. The establishment of the Polish hierarchy in place of the German was seen as lawless in Germany and partly in the Vatican as early as 1945. On 24 October 1945 Cardinal Hlond sent the document (40 pages) to Rome justifying his actions. He stated that seeing the objections expressed by Rome, he realized that he had misinterpreted the powers and instructions of Tardini obtained from the Pope. As a counter-argument, he described the situation in the Recovered Territories and explained that he had had to act quickly in church matters in order to prevent communists from making decisions in this matter, which would have happened if the German church administration had remained. Hlond’s report to Rome was factually credible, and his territorial divisions of the Church and the establishment of the apostolic administrations did not invoke the Pope’s intervention. Soon it transpired that Hlond’s actions were convenient for the Vatican, and thus he saved Catholicism in one of the countries of the Soviet Bloc. That is why Hlond was never disapproved by the Holy See for what he had done. August Hlond’s beatification process began in 1992. It ended in 1996 at the diocesan level. The Federation of Expellees and the German episcopate were against Hlond’s beatification. In 2017, the Theological Commission of the Congregation for the Causes of Saints gave a positive opinion about the Positio of 2008. In 2018, the same was done by the cardinals and bishops of the Congregation for the Causes of Saints. On 19 May 2018, Pope Francis signed a decree on the heroic virtues of Cardinal Hlond. Since then he has had the title of the Venerable Servant of God.
    Źródło:
    Studia Polonijne; 2020, 41; 255-266
    0137-5210
    Pojawia się w:
    Studia Polonijne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies