Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "tereny wiejskie" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-43 z 43
Tytuł:
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego jako instrument zarządzania procesem suburbanizacji na terenach wiejskich na przykładzie obrębu geodezyjnego Skórzewo
Local Spatial Development Plans as a Tool for Management of Suburbanization in Rural Areas
Autorzy:
Mrozik, K.
Wiśniewska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819151.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
zagospodarowanie przestrzenne
tereny wiejskie
spatial planning
rural areas
Opis:
The paper presents the analysis of changes in land function and in total surface coverage of local development plan in Skórzewo in the years 1995–2012. The area of study included Skórzewo geodesic precinct located in direct neighborhood of Poznan city, where intense changes associated with the process of suburbanization take place, e.g. population growth rate in the years 1995–2012 was about 394. Principles modifying the spatial policy of local government bodies and central government bodies, as well as the scope and procedures in land function allocation for specific uses, and identification of principles of their management and development are specified in the Act of 27 March 2003 on spatial planning and land development (SPaLD Act) (The Journal of Law “Dziennik Ustaw” of 2012, item 647 with later amendments). Studies on conditions and directions of spatial management (hereinafter referred to as the communes studies) and local spatial development plans (local plans) are developed at the local level of spatial planning. Communes studies determine the spatial policy of a given commune, including e.g. principles of spatial development, while not being an act of local law, and its stipulations are binding for the organs of the commune when preparing local plans (art. 9. of SPaLD Act). Land function, allocation of public investments as well as types of management and conditions of land building development are specified in the local plan (art. 4. of SPaLD Act), which is an act of local law. Moreover, local spatial development plans obligatorily specify e.g. principles of environmental protection, nature conservation and protection of cultural landscape, boundaries and types of land development or protected objects, specified on the basis of separate regulations, including e.g. those at risk of floods. The analysis carried out in the work was based on planning, statistical and registration data of two decades from 1992 to 2012. The main research concerned changes in land function residential buildings. Moreover, local spatial development plans prepared for Skórzewo, Dopiewo community study and the project of its change have been analized in terms of quality and quantity. The primary source material in the work were local development plans adopted in the years 1992–2012 for the village Skórzewo. According to the recent history of Poland, the analyzed spatial planning documents were divided into three groups: The general plan of 1992, Local development plans, which have been repealed (enacted before 1995, or plans that have lost power as a result of the adoption of the new local development plans), Current local development plans (enacted in 1996–2012). In connection with the application over the years a variety of indications in the Local Development Plan, for the purpose of analysis, they have been standardized by the Minister of Infrastructure on the required scope of the draft local development plan (Journal of Laws of 2003, No. 164, poz.1587) Analysis of local development plan were made with the use of software company IMAGIS Mapinfo version 10.5. Therefore, the research methodology was due in large part to the tools used in the form of geographic information system. Qualitative analysis of planning documents from the years 1992–2012 showed that, depending on the date of enactment, their details and entry form changes. The existing local plans are used accurate records and is given the more number of urban indicators, than in the plans, which had lost power. This show undertaken by the commune attempt to manage the process provides of suburbanization through local plans. Negatively about the spatial planning in Skórzewo geodesic district provides low average area of enacting local plans (3.3 ha for the years 1995–2012) and advantage plans smallest up to 1 ha (42%).
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2013, Tom 15, cz. 3; 2126-2141
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zrównoważona praktyka rolnicza – wybrane zagadnienia
Sustainable Agricultural Practices – Selected Issues
Autorzy:
SOBCZYK, Wiktoria
NAGORNIUK, Oksana
FALENCKA-JABŁOŃSKA, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/455889.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski
Tematy:
tereny wiejskie
rozwój zrównoważony
gospodarka odpadami
rural areas
sustainable development
waste management
Opis:
W artykule przedstawiono podstawy zrównoważonego rozwoju wsi. Jednym z narzędzi implementacji zasad ekorozwoju jest gospodarka odpadami. Problem dużej masy wytwarzanych odpadów występuje na wielu obszarach wiejskich. Rozwojowi technologicznemu w dziedzinie unieszkodliwiania i wykorzystania odpadów musi towarzyszyć wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa. Zaproponowano projekt ulotki ekologicznej dla podniesienia świadomości ekologicznej przedsiębiorców branży spożywczej.
This paper presents the basis of sustainable development of rural areas. Waste management is one of the tools for implementing the idea of sustainable development. Large quantity of waste is a problem that occurs in numerous rural areas. Technological development in utilization and waste disposal should be associated with an increase of environmental awareness and society involvement in the correct waste management. A design of leaflets was proposed to raise the ecological awareness of the entrepreneurs involved in the organic food industry.
Źródło:
Edukacja-Technika-Informatyka; 2015, 6, 2; 125-129
2080-9069
Pojawia się w:
Edukacja-Technika-Informatyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem zagospodarowania odpadów komunalnych na terenach wiejskich
The problem of municipal waste management in rural areas
Autorzy:
SOBCZYK, Wiktoria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/456899.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski
Tematy:
odpady komunalne
gospodarka odpadami
tereny wiejskie
municipal waste
waste management
rural areas
Opis:
W artykule przedstawiono zagadnienie niekontrolowanego powstawania wielkiej masy odpadów komunalnych w środowisku wiejskim. Opisano strukturę wiejskich odpadów bytowo-gospodarczych, w których przewaŜają odpady nieorganiczne (metale, szkło, ceramika, guma). Wskazano zagroŜenia, jakie stwarzają nielegalne wysypiska odpadów powstających w wyniku działalności bytowej ludności wiejskiej.
The article presents the problem of uncontrolled creation of the great mass of municipal waste in rural areas. The structure of rural economic waste existentially with predominantly inorganic wastes (metals, glass, ceramics, rubber) was described. Pointed out the risk posed by illegal dumping of waste resulting from activities of living conditions of rural population.
Źródło:
Edukacja-Technika-Informatyka; 2012, 3, 1; 199-205
2080-9069
Pojawia się w:
Edukacja-Technika-Informatyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zużycie nośników energetycznych w gminach wiejskich województwa świętokrzyskiego
Consumption of energy carriers in rural communes of the Świętokrzyskie Province
Autorzy:
Szul, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/334319.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych
Tematy:
energia
zużycie
tereny wiejskie
województwo świętokrzyskie
energy
consumption
rural communes
Świętokrzyskie Province
Opis:
W pracy przedstawiono analizę zużycia nośników energetycznych w 72 gminach wiejskich województwa świętokrzyskiego. Roczne zużycie nośników energetycznych na terenach wiejskich województwa oszacowano w oparciu o modele opisujące zużycie energii finalnej we wszystkich obiektach wiejskich. Dla potrzeb pracy obiekty gminne zgrupowano w trzech sektorach: mieszkaniowym, użyteczności publicznej oraz rolniczo-produkcyjnym. Roczne zapotrzebowanie na nośniki energetyczne wyniosło około 15 PJ. Największym konsumentem energii jest sektor mieszkaniowy, który zużywa ok. 12,5 PJ nośników energii. Stanowi to 83% całkowitego zużycia energii w gminach.
The paper presents the analysis consumption of energy carriers conducted in 72 rural communes of the Świętokrzyskie Province. Annual consumption of energy carriers in rural areas of the province was estimated on the basis of models describing final energy consumption in all rural objects. To meet the work requirements the communal objects were grouped in three sectors: housing, utilities and agricultural-production. Annual demand for energy carriers reached about 15PJ. Housing sector is the greatest energy consumer using about 12.5PJ of energy carriers, which constitutes 83% of total energy consumption in communes.
Źródło:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering; 2008, 53, 1; 44-46
1642-686X
2719-423X
Pojawia się w:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przygotowanie gmin na terenach wiejskich do gospodarowania odpadami komunalnymi w świetle nowych regulacji prawnych
The preparing communities at rural areas for waste management in the light of new regulations
Autorzy:
Steinhoff-Wrześniewska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/357260.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Śląska
Tematy:
odpady komunalne
tereny wiejskie
gospodarowanie odpadami
municipal waste
rural areas
waste management
Opis:
W świetle nowych regulacji prawnych samorządy gminne musiały zorganizować system gospodarowania odpadami komunalnymi na terenie gminy (przygotować min. przetarg na odbiór odpadów, ustalić kryterium naliczania i wysokość opłat, obowiązujący system segregacji). W analizowanych gminach wiejskich opłaty za odbiór odpadów (segregowanych i niesegregowanych) z gospodarstw domowych były niższe niż w gminach miejsko-wiejskich. Większość gmin, jako kryterium wysokości opłat zastosowało liczbę osób zamieszkujących gospodarstwo, a system segregacji oparty był na wydzieleniu czterech frakcji. Z danych ankietowych wynika, że bezpośrednio przed wprowadzeniem ustawy gminy nie dysponowały wiarygodnymi danymi ze swojego terenu i opierały się w prognozowaniu na oficjalnych wskaźnikach. Z uwagi na duże zróżnicowanie terenów wiejskich oraz istotny wpływ różnych czynników (demograficznych, ekonomicznych, zwyczajowych) na rodzaj i masę wytwarzanych odpadów oficjalne wskaźniki wykorzystywane w planowaniu systemów gospodarowania odpadami w gminach mogły powodować przeszacowanie lub niedoszacowanie kosztów funkcjonowania systemu.
In the light of new law regulations municipalities had to organize a system of municipal waste management on their area (i.a. tender for waste collection, establish criteria for payment system, the system of waste segregation mandatory in this community). In the analyzed rural municipalities charge of waste (sorted and unsorted) of households were lower than in the urban-rural communities. Most municipalities as a criterion for level of charges applied the number of people in the household and the system of segregation was based on the separation of four fractions. The survey data showed that immediately before the introduction of Act the municipalities did not have real data from their area and they based new waste management system in forecasting on official rates. The use of the same indicators for all rural areas could lead to overestimation or underestimation of cost of waste management system.
Źródło:
Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska; 2015, 17, 2; 49-58
1733-4381
Pojawia się w:
Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja organizacji produkcji biopaliw rolniczych
A framework for biofuel production system in the rural areas
Autorzy:
Banaszuk, P.
Szpica, D.
Czaban, J.
Ribbe, L.
Weresa, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/133642.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Naukowe Silników Spalinowych
Tematy:
biopaliwa
olej roślinny
tereny wiejskie
biofuels
cold pressed vegetable oil
rural areas
Opis:
Realizacja zamierzeń UE na rzecz ochrony klimatu będzie wymagała przestawienia produkcji energii w Europie na system niemalże bezemisyjny. Zmniejszenie emisji w transporcie ma wynieść 60 % do 2050 r. w porównaniu z 1990 r. i około 20 % do 2030 r. w stosunku do 2008 r. To oznacza poważne zmiany istniejącego systemu transportowego, w tym poszukiwania nowych technologii układów napędowych i paliw alternatywnych, m.in. biopaliw. Wiadomo, że produkcja biopaliw na terenach wiejskich nie pokryje globalnego zapotrzebowania i z tego względu agropaliwa nie będą mogły zastąpić paliw kopalnych. Stosowanie biopaliw zaleca się w tych sektorach mobilności, w których nie można oczekiwać szybkich rozwiązań alternatywnych: m.in. w rolnictwie, leśnictwie i transporcie lotniczym. Bardziej korzystne dla ochrony klimatu jest stosowanie tłoczonych na zimno olejów roślinnych niż ich estrów - biodiesla FAME. Zdecentralizowana produkcja i użytkowanie oleju może sprzyjać rozwojowi ekonomicznemu obszarów wiejskich.
An ambitious commitment of EU to climate protection requires a substantial transformation of European energy system toward low-carbon economy. The reduction of the GHG emissions from the transport sector should reach up to 60% by 2050 compared to 1990 and by ca. 20% by 2030 compared to emissions in 2008. This will require a significant change in the transport system, with a substantial role of innovations in propulsion technologies and alternative fuels. e.g. biofuels. However, biofuels produced in rural areas can not be perceived as a panacea for energy shortages in the whole mobility sector as due to limited supply they cannot replace fossil fuels. Biofuels, especially cold pressed vegetable oil (cPVO), can be a viable alternative in some strategic areas: agriculture, forestry and aviation. In terms of emission reduction and energy efficiency, the use of cPVO is more efficient than combustion of its esterified form (biodiesel FAME). Decentralised production and consumption of cPVO may provide a critical impulse stimulating the economic development of rural areas.
Źródło:
Combustion Engines; 2015, 54, 3; 212-218
2300-9896
2658-1442
Pojawia się w:
Combustion Engines
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przestrzenna ocena niekorzystnych uwarunkowań gospodarowania na terenach rolniczych
Spatial assessment of adverse management conditions in agricultural areas
Autorzy:
Stankiewicz, J.
Mioduszewski, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338704.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
GIS
obszary chronione
rolnictwo
tereny wiejskie
agriculture
rural areas
protected areas
Opis:
W Polsce produkcja rolna jest prowadzona na prawie 60% powierzchni kraju. Znaczna część tej działalności ma miejsce na terenach objętych różnymi formami ochrony lub wykazującymi niekorzystne warunki dla produkcji rolniczej. Stwarza to wiele ograniczeń dla intensyfikacji produkcji rolnej i zmniejsza konkurencyjność polskiego rolnictwa. Ograniczenia te mają różny charakter, różny też jest stopień ich dokuczliwości dla rolnika. Bardzo często utrudnienia różnego typu nakładają się w danym obszarze. Celem pracy jest próba przedstawienia przestrzennego rozkładu tych ograniczeń z zastosowaniem narzędzi GIS. Rozpatrywano takie elementy jak: gleby, tereny chronione z uwagi na wysokie walory przyrodnicze, mokradła, strefy ochronne zbiorników wód podziemnych itp. W końcowej części analizy sumowano różne oddziaływania na działalność rolniczą, wyznaczając rozkład przestrzenny uwarunkowań przyrodniczych i wynikających z ustanowionych stref ochronnych. Z analizy wynika, że najtrudniejsze warunki gospodarowania są w województwach: podkarpackim, lubelskim oraz w małopolskim (ponad 80% gruntów rolnych tych województw leży w obszarach o utrudnionej produkcji rolnej). Najmniej niekorzystne warunki są w województwie kujawsko-pomorskim (około 53% powierzchni gruntów rolnych w obszarach o utrudnionej produkcji rolnej).
The agricultural production in Poland is carried out on almost 60% of the country area. Much of this activity takes place in areas which are protected by law or the ones which had adverse natural conditions for agricultural production. This creates a number of restrictions for agricultural intensification. These limitations have a different character and different degree of nuisance for the farmer. Moreover, very often the difficulties of various types overlap in a given area. The purpose of this study was to present the spatial distribution of these limitations by using GIS tools. The most adverse conditions for farming were found in podkarpackie, lubelskie and małopolskie voivodships (over 80% of agricultural land there is situated in areas difficult for agricultural production) The least unfavourable conditions (53% of lands in areas of difficult agricultural production) were noted in kujawsko-pomorskie voivodship.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2012, 12, 4; 239-256
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Quasi-urbanizacja obszarów wiejskich (na przykładzie Dolnego Śląska)
The quasi-urbanization of rural areas (on example of Lower Silesia)
Autorzy:
Becla, Agnieszka
Czaja, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1838086.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
quasi-urbanization
rural areas
Lower Silesia
quasi-urbanizacja
tereny wiejskie
Dolny Śląsk
Opis:
Artykuł przedstawia proces quasi-urbanizacji na obszarach wiejskich. Autorzy zidentyfikowali formy przebiegu tego procesu. Są to:   – zmiana struktury sektorowej lokalnej gospodarki, – zmiana form aktywności zawodowej ludności,
– zmiana źródeł dochodów ludności,
– tworzenie quasi-miejskiej infrastruktury, – zanik produkcji rolniczej,
– rozwój aktywności pozagospodarczej. Autorzy rozpoznali również główne przyczyny tego procesu. Badania objęły Dolny Śląsk. Autorzy określili główne rodzaje osad na terenach wiejskich: 1) letniska i wczasowiska, 2) wsie-sypialnie, 3) wsie usługowo- -rolnicze, 4) wsie usługowo-przemysłowe, 5) wsie usługowo-przemysłowo-rolnicze oraz 6) wsie wyludnione.
Article represents process quasi-urbanization on rural areas. The authors identified form of this process. This are:   – the change of sectoral structure of local economy,
– the change of professional activity forms of the population,
– the change of earnings sources of the rural population,
– creating quasi–urban infrastructure,
– the atrophy of agricultural production,
– the development of non-economical activity.
The authors recognized also main causes of this process. Investigations hugged Lower Silesia Region. Authors qualified main kinds settlings on rural areas: (1) summer resort and rest-camp, (2) bedrooms villages, (3) serviced-agricultural villages, (4) industrial-serviced villages, (5) serviced-industrial-agricultural villages as well as (6) depopulated villages.
Źródło:
Studia Miejskie; 2015, 20; 101-118
2543-5302
2082-4793
Pojawia się w:
Studia Miejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza stopnia odżywienia i zaburzeń odżywiania oraz charakterystyka przyzwyczajeń żywieniowych i aktywności fizycznej wśród dzieci w wieku 6–13 lat uczęszczających do wybranych szkół podstawowych na terenach wiejskich województw śląskiego i opolskiego
Level of nutrition and nutrition disorders as well as characteristics of dietary habits and physical activity among 6–13-year-old children attending selected primary schools in Opole and Silesia Provinces in Poland
Autorzy:
Jonczyk, Paweł
Potempa, Magdalena
Kajdaniuk, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1034170.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
malnutrition
obesity
overweight
rural areas
school children
nadwaga
otyłość
niedożywienie
dzieci szkolne
tereny wiejskie
Opis:
Aim of the study: Analysis of nutrition disorders, learning about eating habits and characterising physical activity among primary school children at the age of 6–13, living in the rural areas of Silesia and Opole Provinces in Poland. Material and methods: The study included the parents of children at the age 6–13 attending selected primary schools and living in rural areas of Silesia (Wielowieś, Boruszowice, Wojska, Potępa, Świerklaniec) and Opole (Kielcza) Provinces. The research group comprised 410 pupils: 217 boys (52.93%) and 193 girls (47.07%). On the basis of obtained data, BMI index was calculated and a nutritional level was assessed. Moreover, the statistical analysis of dietary habits and physical activity of studied children was also performed. Results: Nearly 38% of studied children are overweight or obese. Furthermore, 17% are malnourished. Every second child has a proper number of meals per day. Above 60% of pupils eat first and second breakfast every day. Merely 3.66% of children eat five or more portions of fruit and vegetables daily. Less than 62% of students declare to drink milk or eat dairy products. Over 83% of the respondents declare that their children eat meat several times a week. Over 28% of children have sweets or salty snacks every day. As for physical activity, about 59% of children prefer spending free time outdoors but approximately 22% of pupils practise sport regularly. Conclusion: This study revealed that students attending primary schools in selected rural areas are characterised by improper dietary habits. Their way of eating is not balanced in a right way – it is mainly based on meat and snacks like sweets. Furthermore, children eat few fruit and vegetables, highfibre products and drink little milk. Behaviours connected with physical activity are also inappropriate – children dedicate too little time to physical activity a week.
Celem pracy była analiza zaburzeń odżywiania i poznanie nawyków żywieniowych oraz scharakteryzowanie aktywności fizycznej dzieci szkolnych w wieku 6‒13 lat zamieszkałych na terenach wiejskich województw śląskiego i opolskiego. Materiał i metody: W badaniu wzięli udział rodzice dzieci z wybranych szkół podstawowych na terenach wiejskich województw śląskiego (Wielowieś, Boruszowice, Wojska, Potępa, Świerklaniec) oraz opolskiego (Kielcza). Badanie objęło 410 osób: 217 chłopców (52,93%) oraz 193 dziewczynki (47,07%). Na podstawie otrzymanych danych obliczono wartości współczynników BMI oraz dokonano analizy stopnia odżywienia. Wykonano analizy statystyczne dotyczące zwyczajów żywieniowych oraz aktywności fizycznej badanych dzieci. Wyniki: Prawie 38% badanych dzieci dotyczył problem nadwagi lub otyłości, natomiast aż 17% okazało się niedożywionych. Prawie co drugie z badanych dzieci spożywa prawidłową liczbę posiłków w ciągu doby. Ponad 60% uczniów codziennie je I i II śniadanie. Zaledwie 3,66% z nich zjada każdego dnia pięć lub więcej porcji warzyw i owoców. Tylko około 62% uczniów codziennie spożywa mleko lub jego przetwory. Ponad 83% respondentów deklaruje, że ich dziecko kilka razy w tygodniu je mięso. Ponad 28% dzieci codziennie sięga po słone przekąski lub słodycze. Około 59% w ramach aktywności fizycznej wybiera ruch na świeżym powietrzu, natomiast prawie 22% regularnie uprawia jakiś sport. Wniosek: Badania pozwoliły ustalić, że uczniowie szkół podstawowych mają niewłaściwe nawyki żywieniowe. Ich dieta jest nieodpowiednio zbilansowana, oparta głównie na produktach mięsnych oraz przekąskach – słodyczach. Ponadto dzieci spożywają niewystarczające ilości warzyw i owoców, ryb oraz mleka i wysokobłonnikowych produktów zbożowych. Zachowania zdrowotne w zakresie aktywności fizycznej wśród badanych uczniów również są nieodpowiednie – dzieci poświęcają zbyt mało czasu na aktywność fizyczną.
Źródło:
Pediatria i Medycyna Rodzinna; 2016, 12, 2; 177-193
1734-1531
2451-0742
Pojawia się w:
Pediatria i Medycyna Rodzinna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ regulacji prawnych na możliwości planowego sterowania rozwojem obszarów wiejskich
Ifluence of legal conditions on possibilities of development of rural areas
Autorzy:
Majda, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/145937.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
planowanie przestrzenne
tereny wiejskie
uwarunkowania prawne rozwoju
spatial planning
rural areas
legal conditions of development
Opis:
Artykuł stanowi ogólną charakterystykę uwarunkowań prawnych rozwoju obszarów wiejskich odnosząc się do przepisów istniejących oraz rządowego projektu nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Tłem rozważań jest geneza zjawisk, które doprowadziły do obecnych trudności w zarządzaniu przestrzenią i powstawania barier rozwojowych. Podjęto próbę analizy możliwości planowego sterowania rozwojem tych terenów przy użyciu różnych dostępnych narzędzi formalno-prawnych.
The article is a general characterization of legal conditions of development of rural areas, referring to effective regulations and a governmental project of amendment to the law on spatial planning and development. The background to these considerations is the genesis of phenomena that led to present difficulties in spatial management and rise of development barriers. An attempt has been made to analyze possibilities of methodical controlling the development of rural land using various available formal legal instruments.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2011, 56, 4; 82-89
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena funkcjonowania przyzagrodowych oczyszczalni ścieków na terenie wybranej gminy zielonych płuc Polski
Functioning of domestic wastewater treatment plants in selected commune within "green Polish lungs" area
Autorzy:
Grygorczuk-Petersons, E. H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/400289.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
tereny wiejskie
przydomowe oczyszczalnie ścieków
funkcjonowanie
ocena
rural areas
domestic sewage treatment plants
operation
assessment
Opis:
Przeprowadzona ankietyzacja wykazała, że na terenie gminy najpopularniejszym rozwiązaniem jest oczyszczalnia z drenażem rozsączającym - 15 obiektów. Funkcjonowanie ponad 89% ankietowanych oczyszczalnie użytkownicy określili, jako "dobre", "bardzo dobre" lub "wzorowe". Należy zaznaczyć, że uzyskane oceny odnoszą się jednak do oczyszczalni, które funkcjonują dopiero około 1,5 roku. Jako wadę systemu podawano pojawiające się okresowo przykre zapachy emitowane z osadników gnilnych natomiast, jako zalety niskie koszty eksploatacji, brak częstej konieczności opróżniania osadników gnilnych, dotacje na budowę oraz niewielką ingerencję wizualną w otoczenie.
The poll revealed that the treatment plant with drainage systems (15 objects) was the most common solution within studied commune. Over 89% of respondents described the functioning of present treatment plants as "good", "very good", or "perfect". However, these opinions related to treatment plants that have functioned only for about 1,5 years. Strenuous odors appearing from some to time, that were emitted from the decay reservoirs, were pointed out as the system's disadvantage, while low exploitation costs, no need for frequent emptying the decay reservoirs, subsiding the building, and negligible visual interference within the surroundings were quoted as its merits.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2011, 24; 32-37
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Potrzeba uwzględniania walorów krajobrazu kulturowego w zarządzaniu gminą wiejską
Need for considering cultural landscape virtues in rural commune management
Autorzy:
Hernik, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/88214.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
krajobraz kulturowy
tereny wiejskie
ochrona krajobrazu
agroturystyka
cultural landscape
rural areas
landscape preservation
agritourism
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2008, 10; 61-68
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sustainable development of rural areas
Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich
Autorzy:
Sobczyk, W
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/370999.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
sustainable development
rural areas
agriculture
environmental education
rozwój zrównoważony
tereny wiejskie
rolnictwo
edukacja ekologiczna
Opis:
Economic development of rural areas guarantees stable employment for the local inhabitants and is prerequisite for implementing investments aimed at environmental protection. This article contains a number of examples of actions taken in compliance with the concept of sustainable development in the fields that represent the pillars of economic, environmental and social governance. In addition, the article presents objectives and conditions for the economic development of rural areas in the European Union and Poland. Attention was devoted to the growth of agritourism – especially in the context of sustainable tourism. The authors described the criteria for human resources development as well as the perception of villages as a place where local communities live and work. In addition, the possibilities to produce healthy food were discussed, as well as the methods of obtaining energy from alternative sources and environmentally-friendly technologies of waste treatment. The importance of wide-spread environmental education among rural communities for sustainable development was emphasised.
Rozwój ekonomiczny terenów rolniczych gwarantuje stabilizację zawodową mieszkańców wsi oraz warunkuje działalność inwestycyjną w ochronę środowiska. W artykule opisano przykłady działań zgodnych z ideą zrównoważonego rozwoju w dziedzinach reprezentujących filary ładów: ekonomicznego, środowiskowego i społecznego. Scharakteryzowano cele i uwarunkowania rozwoju gospodarczego terenów wiejskich w Unii Europejskiej i w Polsce. Zwrócono uwagę na rozwój agroturystyki, szczególnie w kontekście zrównoważonej turystyki. Przedsta-wiono kryteria rozwoju kapitału ludzkiego oraz postrzeganie wsi jako miejsca życia i pracy społeczności lokalnych. Omówiono możliwości produkcji zdrowej żywności, pozyskiwanie energii z alternatywnych źródeł, ekologicznej metody oczyszczania ścieków. Podkreślono rolę powszechnej edukacji ekologicznej społeczeństwa wiejskiego dla zrównoważonego rozwoju.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2014, 9, 1; 119-126
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
KRAJOBRAZ KULTUROWY DOLINY WARTY W OKOLICACH UNIEJOWA
CULTURAL LANDSCAPE OF THE WARTA VALLEY NEAR UNIEJÓW
Autorzy:
Kobojek, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487380.pdf
Data publikacji:
2016-11-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
krajobraz kulturowy
tereny wiejskie
dolina Warty
Uniejów
cultural landscape
rural commune
Warta river valley
Opis:
Cultural landscape is a historically formed part of geographical space which emerged as a result of natural and cultural impacts. It reflects the co-existence of people and nature. The paper presents the cultural landscape of a part of the Warta valley near Uniejów and undertakes its evaluation. The analysis took into account the land use forms and the degree of anthropogenic transformation of the landscape. Several centuries of human habitation have created a harmonious rural culture landscape in the Warta valley in the Uniejów region. The land use structure shows adjustment to the natural elements of the valley. Arable land and forests take up the largest area – 37.5% and 36.2% respectively; meadows, which are so typical of river valleys, constitute 21%, and built up land – only 1.8% of the area. The most attractive landscape has formed above the flood plain, with mosaic-shaped land use forms, long baulks, groups of trees among the fields and rows of trees along water flows.
Krajobraz kulturowy jest historycznie ukształtowanym fragmentem przestrzeni geograficznej, powstałym w wyniku oddziaływań przyrodniczych i kulturowych. Odzwierciedla on współżycie ludzi z przyrodą. W artykule przedstawiono krajobraz kulturowy fragmentu doliny Warty w okolicach Uniejowa oraz dokonano próby jego oceny. Analizowano formy użytkowania terenu i stopień antropogenicznego przekształcenia krajobrazu na podstawie oceny udziału linii prostej w panoramie. Kilka wieków użytkowania ukształtowało w dolinie Warty w okolicach Uniejowa harmonijny wiejski krajobraz kulturowy. Struktura użytkowania ziemi wykazuje dostosowanie do przyrodniczych elementów środowiska doliny. Największą powierzchnię zajmują grunty orne (37,5%) i lasy (36,2%). Łąki, tak charakterystyczne dla den dolinnych, stanowią 21%, a tereny zabudowane zaledwie 1,8% powierzchni. Najatrakcyjniejszy krajobraz dolinny został ukształtowany w obrębie terasy nadzalewowej niskiej. Występują tu największa mozaikowość użytkowania ziemi, długie miedze, liczne śródpolne zadrzewienia i szpalery drzew wzdłuż cieków wodnych. Przyrodniczo najcenniejsza jest terasa denna, pomimo dużego przekształcenia sieci rzecznej. W jej obrębie występują głównie łąki i lasy, zachowało się także najwięcej granic ekotonowych.
Źródło:
Biuletyn Uniejowski; 2016, 5; 175-191
2299-8403
Pojawia się w:
Biuletyn Uniejowski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyczyny realizowania niskoenergochłonnych domów na terenach wiejskich
Reasons of realization of low energy consuming houses on rural areas
Autorzy:
Górecka, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389906.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
Tematy:
budownictwo niskoenergochłonne
tereny wiejskie
niekonwencjonalne źródła energii
low energy consuming house
rural areas
unconventional energy sources
Opis:
W artykule na wstępie wyjaśniono pojęcie budownictwa niskoenergochłonnego i istotę jego realizowania na terenach wiejskich. Wyszczególniono podstawowe przyczyny wznoszenia domów niskoenergochłonnych, takie jak: ochronę środowiska przyrodniczego terenów wiejskich, m.in. poprzez ekologiczne rodzinne gospodarstwa rolne, zmniejszenie kosztów ogrzewania domów wiejskich usytuowanych w otwartym krajobrazie, głównie rodzin rolniczych oraz możliwość wykorzystania niekonwencjonalnych źródeł energii, wspomagających często zawodny, nieefektywny i drogi dla konsumentów system zasilania w konwencjonalny nośnik energii.
In the introduction of the paper, the term of low energy consuming building construction and the essence of its realization on rural areas are explained. The basic reasons of building of low energy consuming houses were detailed, such as: the protection of natural environment of rural areas, among others through establishing ecological family farms, reduction of heating costs of rural buildings situated in an open area (belonging mainly to farmers’ families); the possibility of application of unconventional energy sources supporting systems which supply a conventional energy carrier, the systems being often unreliable, ineffective and expensive for the consumers.
Źródło:
Budownictwo i Architektura; 2015, 14, 4; 55-66
1899-0665
Pojawia się w:
Budownictwo i Architektura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka wód ze studni ze szczególnym uwzględnieniem związków azotu na przykładzie wsi Przeździedza
Characteristic of wellwaters with particular consideration of nitrogen compounds in Przezdziedza village
Autorzy:
Pawęska, K.
Malczewska, B.
Zyglińska, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126824.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
woda
studnie kopane
związki azotu
tereny wiejskie
ujęcie wody
water
wells
nitrogen compounds
rural areas
water intake
Opis:
Celem pracy jest określenie dynamiki zmian stężeń związków azotu w wodach ujmowanych ze studni zlokalizowanych we wsi Przeździedza. Okres badawczy obejmował okres od marca 2009 roku do lutego 2010 roku. Badaniami objęto 6 studni kopanych zbudowanych z kręgów betonowych lub z kamienia. W analizowanych próbkach każdorazowo wykonywano oznaczenia następujących wskaźników wody: azotu azotanowego(V), azotu azotanowego(III), azotu amonowego. Wyniki badań wskazują, iż słabo zabezpieczone studnie cechują się gorszą jakością wody. Dodatkowo studnie, w których zwierciadło wody zalegało nisko, również charakteryzowały się zdecydowanie gorszą jakością wody niż te, które zlokalizowane były wyżej. Spośród wszystkich analizowanych studni woda z dwóch z nich charakteryzowała się ponadnormatywnym stężeniem azotanów(V) i azotanów(III), natomiast pozostałe studnie spełniały ustawowe wymogi pod tym względem. Średnie stężenie amoniaku we wszystkich studniach było minimalne i w każdej studni odpowiadało ustawowym normom.
The main goal of this research has been determination of changes in concentrations of nitrogen compounds in water from wells located in the village Przezdziedza. The research has covered the period from March 2009 until February 2010. The six wells constructed of concrete rings or from a stone have been analyzed. The following parameters have been determined: nitrate(V) nitrogen, nitrate(III) nitrogen, ammonia nitrogen. The results of this research indicate that, poorly protected wells are characterized by worse water quality. Additionally, wells in which the water level is located on low level, they are characterized by worse water quality than those which were located above. Among all analyzed object two of them have exceed the standard concerning the nitrate(V), nitrate(V) and nitrate(III) concentrations, while the remaining wells have satisfied the requirements in this matter. The average concentration of ammonia in all wells was at minimum level, which corresponds to the obligatory standards.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2012, 6, 1; 253-260
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Innowacje w rozwoju przedsiębiorczości słabo rozwiniętych obszarów wiejskich
Innovations in the Development of Entrepreneurship of Underdeveloped Rural Areas
Инновации в развитии предпринимательства слаборазвитых сельских районов
Autorzy:
Zrobek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/563005.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polski Instytut Ekonomiczny
Tematy:
innowacje
przedsiębiorczość
tereny wiejskie
obszary słabo rozwinięte
innovation
entrepreneurship
rural underdeveloped areas
инновации
предпринимательство
сельские районы
слаборазвитые территории
Opis:
Celem opracowania jest próba ukazania wpływu i znaczenia innowacji dla rozwoju przedsiębiorczości na wsi w skali lokalnej. Pozyskiwanie i wprowadzanie impulsów innowacyjności wpływa na dynamiczny rozwój nowoczesnych procesów i produktów, co skutkuje wzrostem poziomu lokalnej przedsiębiorczości. Jest to tym istotniejsze, że przedsiębiorczość na wsi nie tylko skupia się na poprawie oferty produktów, wykorzystaniu lokalnych możliwości czy tworzeniu miejsc pracy, ale również rzutuje na społeczeństwo i wpływa na rozwiązywanie lokalnych problemów. Zatem idea innowacyjności i animacji innowacyjnego rozwoju przedsiębiorczości winna być jednym z priorytetów dla przedsiębiorców na terenach wiejskich, ponieważ takie innowacyjne, endogeniczne zmiany stymulujące przedsiębiorczość poprawiają poziom działalności gospodarczej i sprzyjają zmniejszaniu istniejących nierówności społecznych.
The aim of the study is an attempt to show the impact and importance of innovations for the development of rural entrepreneurship at the local level. Acquisition and introduction of innovations affect the dynamic development of modern processes and products, resulting in an increase in the level of local entrepreneurship. This is all more important that entrepreneurship in rural areas not only focuses on improving the range of products, using local capabilities and creating jobs, but also affects society by solving local problems. So the idea of innovativeness and animation of innovative entrepreneurship should be a priority for entrepreneurs in rural areas because such innovative, endogenous changes stimulating entrepreneurship improve the level of economic activity and contribute to the reduction of the existing social inequalities.
Цель разработки – попытаться указать влияние и значение инноваций для развития предпринимательства на селе в локальном масштабе. Поиск и внедрение импульсов инновационности влияет на динамичное развитие совре- менных процессов и продуктов, что ведет к росту уровня местного предпринимательства. Это тем более существенно, что предпринимательство на селе не только сосредоточивается на улучшении предложения продуктов, использовании местных возможностей или создании рабочих мест, но и сказывается на обществе и влияет на решение местных проблем. Следовательно, идея инновационности и поощрения инновационного развития предпринимательства должна быть одним из приоритетов для предпринимателей на селе, поскольку такие инновации, эндогенные изменения, стимулирующие предпринимательство, повышают уровень экономической деятельности и способствуют умень- шению существующих социальных неравенств.
Źródło:
Handel Wewnętrzny; 2017, 4 (369) Tom II; 343-356
0438-5403
Pojawia się w:
Handel Wewnętrzny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ilościowa i jakościowa ocena depozycji pyłu na obszarze wsi
Quantitative and qualitative assessment of the dust deposition on the rural area
Autorzy:
Tomaszewska, B.
Olszowski, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/127392.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
opad pyłu
metale ciężkie
płytki miernicze
AAS
tereny wiejskie
dust deposition
heavy metals
vaseline plates
rural area
Opis:
W procesach detekcji zanieczyszczeń powietrza istotną rolę odgrywa określenie skali opadu i składu chemicznego cząstek deponujących z atmosfery. W ramach prowadzonego projektu badawczego (2010-2011) określono wielkość depozycji cząstek stałych z uwzględnieniem ich składu chemicznego (Zn, Pb, Ni, Cd, Cu, Cr). Pomiary realizowano w okresach chłodnego i ciepłego półrocza na obszarze zabudowy wiejskiej oraz na terenie pól uprawnych przylegających do wsi. W badaniach zastosowano metodę pomiaru opadu pyłu przy użyciu płytek mierniczych powleczonych substancją lepiącą. W celu określenia składu chemicznego pyłu wykorzystano atomową spektrometrię absorpcyjną. Stwierdzono, że jakość powietrza na obszarze wiejskim determinowana jest oddziaływaniem źródeł lokalnych (niezorganizowana emisja z gospodarstw domowych i rolnicza), a ilość toksykantów wzbogacających środowisko zależy od cyklicznych okresów stanów pogodowych, charakterystycznych dla klimatu umiarkowanego. Wykazano, że wielkość depozycji i obecność metali ciężkich w pyle powodują wyraźną degradację środowiska, a jakość powietrza pozostaje na poziomie niezadowalającym. Podkreślono potrzebę rozwinięcia sieci monitoringu powietrza na tereny wiejskie.
Determining the scale of the dust deposition and the chemical composition of particles depositing from the atmosphere is crucial importance to the process of air pollution detection. In the course of research project (2010-2011), the level of solid particles deposition with the consideration of their chemical composition (Zn, Pb, Ni, Cd, Cu, Cr) were determined. Measurements were conducted in periods of the cool and warm half year in the area of rural settlements and at the site of plantation fields adjacent to the village. In the research the method of measuring dust deposition with the help of measuring plates coated with adhesive: vaseline plates was applied. In order to determine the chemical composition of dust, Atomic Absorption Spectrometry was used. Air quality in rural areas is determined mostly by the influence of the local sources (agricultural and uncontrolled emission) and that the quantity of toxicants enriching the environment depends on cyclical weather states periods characteristic for the temperate climate. Size of the deposition and the presence of heavy metals in dust caused the distinct environmental decay, and the quality of air is not at a satisfactory level. A need of developing the net of the monitoring of air for the countryside was emphasized.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2012, 6, 2; 609-616
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Methods of education supporting conversion of farm buildings in rural areas on the non-agriculture functions
Metody edukacyjne wspierające przekształcenia obiektów gospodarczych na obszarach wiejskich na funkcje nierolnicze
Autorzy:
Florysiak, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/370246.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
adaptation
conservation of monuments
education
farm buildings
rural areas
adaptacja
edukacja
konserwacja zabytków
obiekty gospodarcze
tereny wiejskie
Opis:
Education is one of the tools that can affect on changes in the cultural environment at the national, regional or local level in positive way. The article addresses the issue of educational methods used by the state authorities of the Netherlands, England and Germany that support the conversion of farm buildings into non-agricultural functions in rural areas.
Edukacja jest jednym z narzędzi, które w pozytywny sposób mogą wpływać na zmiany w środowisku kulturowym na poziomie krajowym, regionalnym czy lokalnym. W artykule podjęto zagadnienie metod edukacyjnych stosowanych przez organy państwowe Holandii, Anglii i Niemiec wpierające przekształcenia obiektów gospodarczych na funkcje pozarolnicze na obszarach wiejskich.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2018, 35; 91-104
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawartość żelaza i manganu oraz wybranych metali ciężkich na przykładzie wód ze studni gospodarczych w gminie Gorzyce
The content of iron and manganese and some heavy metals in wells on the example of water from the wells of Gorzyce Municipality
Autorzy:
Pawęska, K.
Malczewska, B.
Bawiec, A.
Bauerek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399766.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
woda
studnie kopane
jakość wody
tereny wiejskie
ujęcie wody
water
dug wells
water quality
rural areas
water intake
Opis:
Przedmiotem pracy była ocena jakości płytko zalegających wód gruntowych stanowiących źródło wody przeznaczonej do spożycia na terenach niezurbanizowanych. Badaniami objęto 8 studni znajdujących się w gminie Gorzyce. Wyniki badań przestawiono w postaci średnich stężeń składników z okresu badawczego dla każdego obiektu. Wyniki badań potwierdzają fakt iż, słabo zabezpieczone studnie cechują się gorszą jakością wody. W większości z omawianych przypadków średnie stężenie analizowanych zanieczyszczeń (dotyczy to w szczególności żelaza i manganu) przekraczało graniczne wartości ustanowione dla wody do picia.
The subject of the study was to estimate the quality of shallow groundwater from wells which are the source of drinking water. The study included 8 wells located in the municipality of Gorzyce. The results are presented as medium concentrations of the analyzed components during one year of observation. The results confirm that poorly protected wells are characterized by poorer quality water. In most of the analyzed cases, the average concentration of pollution indexes (this applies particularly to iron and manganese concentration) exceed the limits established for drinking water.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2016, 49; 131-135
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chemizm płytko zalegających wód gruntowych na przykładzie wybranych miejscowości w gminie Gorzyce
The chemistry of defaulting shallow groundwater on the base on selected villageof Gorzyce commune
Autorzy:
Pawęska, K.
Bawiec, A.
Malczewska, B.
Bauerek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950016.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
woda
studnie kopane
jakość wody
tereny wiejskie
ujęcie wody
water
wells
quality of water
rural areas
water intake
Opis:
W Polsce około 40% ludności mieszka na terenach wiejskich i mimo postępu w budowie infrastruktury technicznej związanej z przesyłem i dystrybucją wody nadal można spotkać rejony, w których woda na cele spożywcze pozyskiwana jest ze studni. Przedmiotem pracy była ocena jakości płytko zalegających (98–604 cm) wód gruntowych stanowiących źródło wody przeznaczonej do spożycia na terenach wiejskich. Badaniami objęto 8 studni zlokalizowanych w gminie Gorzyce. Analizie poddano następujące parametry: pH, tlen rozpuszczony, przewodność elektrolityczna, BZT5, formy azotu, fosfor ogólny oraz fosforany jak również jony SO4-, Na+, K+, Ca++ i Mg++. Wyniki badań przestawiono w postaci średnich stężeń analizowanych parametrów z okresu badawczego dla każdej studni. Wyniki badań potwierdzają fakt, iż słabo zabezpieczone studnie cechują się gorszą jakością wody; w kilku z omawianych przypadków średnie stężenie analizowanych parametrów przekroczyło normy dopuszczalne dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
In Poland about 40% of the population lives in a rural areas and despite of the great technical progress in the infrastructure, there are still areas without water supply system where portable water is drawn from the well. The subject of this work was to evaluate the quality of shallow well water (98–604 cm), which is a source of water for consumption. Studies covered 8 wells in the Gorzyce commune. The following chemical components: pH, dissolved oxygen, electrolytic conductivity, BOD5, nitrogen, total phosphorus and phosphates, and ions of SO4-, Na, K+ , Ca++ and Mg++ were analyzed. The results of the studies are described by the mean concentrations of components in analyzed period of time. The results confirm the fact that, poorly protected wells have a worse quality of water. Moreover a few cases, the average concentration of the analyzed indexes exceed acceptable standards for drinking water.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2017, 18, 1; 216-226
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The evaluation of compliance with assumptions of the national programme for municipal wastewater treatment on rural and rural-urban areas of the opolskie voivodeship
Ocena stanu wypełnienia założeń krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych na terenach wiejskich i wiejsko-miejskich województwa opolskiego
Autorzy:
Kłosok-Bazan, I.
Kuczuk, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/908400.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
Tematy:
tereny wiejskie
kanalizacja
oczyszczanie ścieków
Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK)
rural areas
sewer
wastewater treatment
National Municipal Wastewater Treatment Plan
Opis:
W pracy przeanalizowano stan wdrażania założeń Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK) na terenach wiejskich i wiejsko-miejskich województwa opolskiego na koniec 2010 roku oraz możliwości jego realizacji do 2015 roku. Analiza danych na koniec roku 2010 dotyczących realizacji KPOŚK na terenach wiejskich i wiejsko-miejskich województwa opolskiego wskazuje na szereg problemów i utrudnień wpływających na opóźnienie w realizacji założonych celów. Jednocześnie, analizując możliwości wypełnienia założeń KPOŚK na koniec 2015 roku, stwierdzono, że istnieją jeszcze realne szanse na ich terminową realizację. Konieczne jest jednak uściślenie współpracy z instytucjami mającymi wpływ na jego realizację.
In 2015 will end the transitional period enshrined in the Treaty of Accession concerning Poland’s compliment with the requirements of the Urban Water Waste Treatment Directive. Poland was obliged to build, expand and modernize the municipal wastewater treatment plants and waste water collecting systems, as this should be reflected in the state of natural environment in our country. In order to implement the provisions of the Treaty of Accession the main issue was, and still is, to direct the funding stream to the water and wastewater industry in order enable the implementation of actions required to complete these provisions. At the same time, taking into account the implementation period and extend of actions, the ongoing monitoring and analysis of the obtained results are essential.
Źródło:
Ekonomia i Środowisko; 2013, 4; 24-37
0867-8898
Pojawia się w:
Ekonomia i Środowisko
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Realizacja programu rolnośrodowiskowego w gospodarstwach ekologicznych województwa dolnośląskiego
Realization of environmental agriculture programme in agri-ecofriendly households of Lower Silesia province
Autorzy:
Kruszyński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/337146.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych
Tematy:
program rolnośrodowiskowy
rolnictwo ekologiczne
ochrona środowiska
tereny wiejskie
Polska
Unia Europejska
environmental agriculture programme
organic farming
environmental protection
rural areas
Polska
European Union
Opis:
W artykule przedstawiono strukturę pakietu rolnictwo ekologiczne realizowanego w wybranych gospodarstwach ekologicznych województwa dolnośląskiego w ramach programu rolnośrodowiskowego stanowiącego działanie Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (PROW 2007-2013).
The article presents the structure of organic farming package implemented in selected organic farms in the Lower Silesia within environmental agricultural programme realizing the Programme of Rural Areas Development for 2007-2013.
Źródło:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering; 2012, 57, 3; 222-225
1642-686X
2719-423X
Pojawia się w:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chemical characterization and source identification of particulate matter PM 10 in a rural and urban site in Poland
Autorzy:
Samek, L.
Zwoździak, A.
Sówka, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/207766.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
rozwój miast
emisja pyłów
analiza regresji
pyły
tereny miejskie
tereny wiejskie
koncentracja pyłów
pyły zawieszone w powietrzu
urban growth
particulate emissions
regression analysis
particulate matter
urban sites
rural sites
Opis:
The measurements of PM 10 at two sites in Poland - a typical village and a big city considered urban background - indicated only a small difference in PM 10 concentrations. In summer time, the concentrations ofPMlO did not exceed the daily limit value of 50 jig/rn3 while in wintertime, the daily limit value was exceeded for almost all sampling days for both sites. Source contributions to ambient PM 10 were determined with factor analysis (FA) and multilinear regression analysis (MLRA) based on PM1O composition data including concentrations of K, Ca, Ti, Cr, Mn, Fe, Cu, Zn, Br, Pb and As. In the winter, local combustion sources contributed with 61% and 79% to total mass in the urban and rural sites, respectively, reflecting serious local or even regional problem associated with PMIO pollution. The episodic presence of As, the commonly known toxic element, requires a detailed study for better understanding of its temporal distribution both in the rural and urban atmosphere.
Źródło:
Environment Protection Engineering; 2013, 39, 4; 91-103
0324-8828
Pojawia się w:
Environment Protection Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znajomość wymogów wzajemnej zgodności (cross-compliance) wśród rolników z województwa świętokrzyskiego
Knowledge of cross-compliance requirements among the farmers from Świętokrzyskie voivodeship
Autorzy:
Borkowska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/335787.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych
Tematy:
wymogi wzajemnej zgodności
Wspólna Polityka Rolna
ochrona środowiska
tereny wiejskie
rolnictwo
Polska
cross-compliance
Common Rural Policy
environmental protection
rural areas
agriculture
Polska
Opis:
W niniejszej publikacji została dokonana ocena wdrażania, a także przestrzegania wymogów wzajemnej zgodności (cross-compliance) w grupie 260 rolników, prowadzących gospodarstwa na terenie województwa świętokrzyskiego. Badania zrealizowano w pierwszym kwartale 2012 roku przy użyciu metody wywiadu kierowanego za pomocą kwestionariusza wywiadu. Badania wykazały, że poziom wiedzy, jaką reprezentują świętokrzyscy producenci rolni jest niewystarczający i wymaga natychmiastowego uzupełnienia w wielu obszarach tematycznych.
In this publication for the assessment of implementation and compliance with suitability requirements (cross-compliance) in the group of 260 farmers who farm in the Province. The study was carried out in the first quarter of 2012 using a guided interview method by means of a questionnaire interview. Studies have shown that the level of knowledge of agricultural producers from świętokrzyskie is insufficient and requires an immediate repair.
Źródło:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering; 2012, 57, 3; 19-21
1642-686X
2719-423X
Pojawia się w:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The role of the National Support Centre for Agriculture in the process of revitalization and renewal of the rural areas
Rola Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa w procesie rewitalizacji i odnowy wsi
Autorzy:
Ogryzek, Marek P.
Rząsa, Krzysztof
Ciski, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/293316.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
National Support Centre for Agriculture
revitalization and renewal of the rural areas
rural areas
rural development policy
Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa
polityka rozwoju obszarów wiejskich
rewitalizacja i odnowa wsi
tereny wiejskie
Opis:
Rural development policy of Agricultural Property Stock (APS) of the State Treasury in Poland is run by the National Support Centre for Agriculture (until 31.08.2017 Agricultural Property Agency). In the article, on the example of the Braniewo municipality, the size and spatial distribution of land transferred from the Agricultural Property Stock (APS) of the State Treasury to the municipality was analysed. One of the most important goals associated with this was activities related to social aspects, often part of the revitalization and renewal of the rural areas. After Poland's accession to the European Union, it was possible to obtain subsidies that allowed the rural population to apply for financing projects, such as: road construction, creating school playgrounds or socio-cultural facilities. Authors also analysed examples of good practices in this area in the municipality of Braniewo, as a recommendation for other municipalities. Attempts have also been made to indicate the role of the National Support Centre for Agriculture in the transformation of the Polish countryside, with particular emphasis on the areas of former State Agricultural Farms.
Polityka rozwoju obszarów wiejskich wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (ZWRSP) w Polsce prowadzona jest przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR, do 31.08.2017 r. Agencja Nieruchomości Rolnych). W artykule, na przykładzie gminy Braniewo, przeanalizowano areał i przestrzenny rozkład gruntów przekazanych z ZWRSP na rzecz gminy. Jednym z ważniejszych celów z tym związanych były działania dotyczące aspektów społecznych, często wpisujące się w rewitalizację i odnowę wsi. Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej stało się możliwe uzyskanie dotacji na finansowanie projektów, takich jak budowa dróg, tworzenie szkolnych placów zabaw czy obiektów społeczno-kulturowych, na terenach wiejskich. W artykule przeanalizowano również przykłady dobrych praktyk w tym zakresie w gminie Braniewo jako rekomendacji dla innych gmin. Podjęto się także próby wskazania roli KOWR w transformacji polskiej wsi, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów byłych PGR-ów.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2019, 42; 143-149
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka planowania przestrzennego podgórskich i górskich obszarów wiejskich na przykładzie gmin rejonu wałbrzyskiego
The spatial planning issues connected with foothills and mountains areas in Walbrzych region
Autorzy:
Dzikowska, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60778.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
tereny gorskie
tereny podgorskie
obszary wiejskie
planowanie przestrzenne
rejon Walbrzycha
gminy
miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
Opis:
Praca zawiera analizę opisową zagadnień związanych z planowaniem przestrzennym na terenach górskich. Są to obszary szczególnie cenne z racji posiadanych zasobów środowiska przyrodniczego. Biorąc pod uwagę warunki przyrodnicze dla rolnictwa, są to najczęściej obszary, które wymagają wsparcia. Możliwości rozwoju tych terenów są związane z zasobami środowiska, a więc sprzyjają turystyce i rekreacji. Realizacja tych funkcji wymaga nie tylko odpowiedniej infrastruktury wypoczynkowej (hotele, miejsca parkingowe, szlaki turystyczne itp.). Walorami są między innymi środowisko przyrodnicze i ukształtowanie terenu, które należy pielęgnować. I etap obejmuje analizę ilościową miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Przeprowadzono analizy porównawcze zapisanych w planach zmian w zagospodarowaniu gruntów rolnych pod zabudowę lub zalesienie. W II etapie przedstawiono wybrany plan urządzenioworolny gminy Międzylesie z uszczegółowieniem tematyki wynikającej ze zróżnicowanego ukształtowania terenu. Planowanie przestrzenne stanowi fazę przygotowawczą do realizacji zapisów planistycznych. Uzupełnieniem miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gmin są plany urządzenioworolne, w których można zapisać zasady kształtowania i pielęgnacji środowiska naturalnego.
The papers contains descriptive analyze of the spatial planning issues in the foothills and mountains areas, which are especially valuable because of nature environmental resources. Nature resources for agriculture development are very low, so they often need additional support. The possibilities of development are connected with natural resources, which are conducive tourism and recreation. Such development require not only appropriate tourist infrastructure (hotel, parking, tourist roads and other). The products are natural environment and relief too. I stage of paper – quantitative analysis of spatial plans, comparative analysis of changes in future land use (building or afforestation of arable areas). II stage of paper – contains description of chosen rural development plan for commune Międzylesie. The especial attention was called to the actions typical for mountains areas. Spatial planning is the first preparatory phase in development. Very important supplement is rural development plan, where it is possible to find many environmental problems solves. Słowa kluczowe: planowanie przestrzenne, planowanie terenów wiejskich, tereny górskie i podgórskie
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2008, 08
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyposażenie górskich obszarów wiejskich w Polsce w infrastrukturę turystyczną
Tourist infrastructure in mountain rural areas in Poland
Autorzy:
Chudy-Hyski, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/62632.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
Polska
obszary wiejskie
tereny gorskie
gminy gorskie
zagospodarowanie turystyczne
infrastruktura turystyczna
Opis:
Przedmiotem badań jest wyposażenie w urządzenia infrastruktury turystycznej górskich obszarów wiejskich w Polsce. Obszar objęty badaniami tworzy ogółem 50 gmin w czterech województwach (dolnośląskim, śląskim, małopolskim i podkarpackim). Stan zagospodarowania turystycznego analizowanego obszaru oceniono na podstawie 29. cech diagnostycznych, posługując się metodą analizy wielokryterialnej. Dane charakteryzujące badane zjawisko gromadzono w dwóch okresach, tj. w roku 2005 oraz 2007. Pochodzą one z różnych źródeł, a mianowicie z bazy danych regionalnych GUS oraz badań ankietowych przeprowadzonych we wskazanych latach w urzędach gmin, uzupełnionych danymi ze stron internetowych badanych gmin. Celem przeprowadzonej analizy jest ocena stanu zagospodarowania wybranego obszaru w urządzenia infrastruktury turystycznej oraz siły i kierunków zmian w tym zakresie. Przeprowadzona analiza wykazała znaczne zróżnicowanie gmin pod względem wyposażenia w infrastrukturę turystyczną. Gminą najlepiej wyposażoną w 2007 roku okazała się Krynica Zdrój. Gminą najsłabiej zagospodarowaną w przedmiotowe urządzenia była gmina Dobra. Również zmiany zachodzące w poziomie zagospodarowania infrastrukturalnego można ocenić jako znaczące, szczególnie z uwagi na występowanie gmin, w których sytuacja w omawianym zakresie uległa pogorszeniu. Najkorzystniejsze zmiany nastąpiły w gminie Bukowina Tatrzańska. Gminą, w której nie odnotowano zmian była Ochotnica Dolna. Natomiast zmiany odzwierciedlające degradację stanu zagospodarowania w urządzenia infrastruktury turystycznej zaobserwowano w największym zakresie w gminie Krynica Zdrój. Zestawienie uzyskanych wyników z danymi charakteryzującymi intensywność ruchu turystycznego na analizowanym obszarze sugeruje, że są inne, bardziej istotne jego czynniki (uwarunkowania), niż sama tylko infrastruktura turystyczna.
The subject of research were tourist infrastructure facilities in mountain rural areas in Poland. The area covered by the investigations was composed of a total of 50 communes located in four provinces (dolnośląskie, śląskie, malopolskie and podkarpackie). The state of the analysed area management for tourism was assessed on the basis of 29 diagnostic features using the multicriterial analysis. The data characterizing individual phenomena were collected during two periods, i.e. in 2005 and 2007. They originated from various sources including data base of regional branches of the Central Statistical Office (GUS) and from survey studies conducted in the above mentioned years in communal offices, supplemented by the data from websites of the studied communes. The analysis was conducted to assess the state of tourist infrastructure facilities in a selected area, as well as the strength and directions of changes in this respect. Conducted analysis revealed a considerable diversification of communes in respect of tourist infrastructure facilities. In 2007 the best situation was registered in Krynica-Zdrój, whereas the Dobra commune was the most poorly managed in consideration of the above mentioned facilities. Also changes occurring on the level of infrastructural management may be considered significant, particularly because of communes where the situation of tourist infrastructure worsened. The most favourable changes were noticed in the Bukowina Tatrzańska commune. Ochotnica Dolna commune proved the one where no changes were visible. On the other hand, changes reflecting a degradation of the tourist infrastructure facilities were observed to the greatest extent in the Krynica-Zdrój commune. Comparison of the obtained results with the data characterizing the intensity of tourist traffic in the analyzed area suggests that there are other, more important factors (conditionings) affecting it than the tourist infrastructure alone.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2008, 03
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przestrzenne zróźnicowanie obszarów rolniczych powiatu myślenickiego ze wzgledu na jakość gleb
Spatial differentation of agriculture areas of the myslenicki administrative district due to the soil quality
Autorzy:
Janus, J.
Taszakowski, J.
Wanczyk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61487.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
powiat myslenicki
obszary wiejskie
tereny rolnicze
zroznicowanie przestrzenne
jakosc gleb
scalanie gruntow
Opis:
Jakość gleb jest jednym z czynników w największym stopniu wpływających na możliwości uzyskiwania wysokich dochodów z prowadzonej produkcji rolniczej. Czynnik ten jest niezależny od pozostałych elementów wpływających na dochodowość produkcji rolniczej, takich jak rozdrobnienie działek, struktura obszarowa gospodarstw czy uwarunkowania ekonomiczne. Bonitacja gleb niesie informacje o potencjalnej produktywności gruntów na danym obszarze, znajomość tych danych ma istotne znaczenie między innymi na etapie programowania prac scaleniowych czy też w procesie planowania przestrzennego. Pozyskanie danych o jakości i przydatności gleb na danym obszarze jest możliwe w drodze analizy danych zawartych na mapach glebowo-rolniczych lub też w drodze przetworzenia informacji zawartych w operacie ewidencji gruntów i budynków. Prezentowany artykuł przedstawia wyniki analizy zróżnicowania jakości i przydatności gleb na obszarze powiatu myślenickiego, znajdującego się w południowej części województwa małopolskiego. Wartości wskaźnika określającego przeciętną bonitację gruntów zostały obliczone dla każdego z 71 obrębów wchodzących w skład powiatu. Uzyskane wyniki mogą stanowić cenny materiał źródłowy wykorzystywany w wielu innych opracowaniach, a z uwagi na niewielką zmienność wykazywanych w ewidencji gruntów danych o bonitacji gleb okres przydatności uzyskanego zbioru danych powinien być bardzo długi.
The soil quality is one of the factors which to the greatest extent affects the possibility of obtaining high incomes from agricultural production. This factor is independent of the other elements affecting the profitability of agricultural production, such as lots fragmentation, farm areas structure and economic conditions. Soils classification provides information on potential land productivity in analyzed area, which knowledge is essential, inter alia, in land consolidation programming process or spatial planning. The acquisition of soil quality and suitability data is possible on the basis of the agricultural soil maps analysis or based on the data of the ground and building registration. The presented article introduces the results of the analysis of variation in the soils quality and suitability for the Myślenicki administrative district, which is located in the southern part of Małopolska voivodeship. The indicator values defining the average soil classification have been calculated for each of the 71 parts of Myślenicki administrative district. The obtained results may represent a valuable source material, which can be used in many other studies or analysis. The small changeability of the ground and building registration data containing soil classification information, causes that they have high usability.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2014, II/3
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie prac scaleniowych do przebudowy struktur gruntowych obszarów górskich
Application of land consolidation works in rebuilding of land structures in mountain areas
Autorzy:
Lech-Turaj, B.
Szlapa, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61565.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
tereny gorskie
obszary wiejskie
grunty rolne
struktura przestrzenna
scalanie gruntow
przebudowa przestrzenna
Opis:
Karpaty są regionem posiadającym ogromne znaczenie dla właściwego funkcjonowania zarówno środowiska przyrodniczego jak i życia gospodarczego Polski. Badania naukowe prowadzone i koordynowane przez Komitet Zagospodarowania Ziem Górskich PAN wskazują jednoznacznie, że uprzywilejowanymi funkcjami terenów górskich powinny być; gospodarka wodna, regeneracja sił i zdrowia ludności, ochrona walorów środowiska przyrodniczego, leśnictwo oraz rolnictwo o kierunku hodowlanym. Konieczność przebudowy struktur agrarnych, uregulowania procesów związanych z obiegiem wody i erozją wodną oraz potrzeba ochrony zasobów wodnych i biocenoz naturalnych, możliwa dzięki wsparciu finansowemu z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, będzie wymagała uformowania na analizowanym obszarze nowego modelu użytkowania oraz wprowadzenia gruntownych zmian w kierunkach rolniczego gospodarowania. Do realizacji tych zadań może być wykorzystane, pod warunkiem wprowadzenia pewnych zmian w przepisach i procedurach, scalenie gruntów jako efektywne narzędzie przebudowy struktur przestrzennych obszarów wiejskich.
Carpatian Mountains are the region of great significance for proper functioning of natural environment and of economic life of Poland as well. Scientific studies carried out and co-ordinated by the Mountain Areas Management Commitee of Polish Academy of Science show clear, that the preference functions of mountain areas should be: water management, health and strength recovery of population, protection of natural environment values, forestry and farming. Necessity of rebuilding of agrarian structures, control of processes related to water circulation and water errosion and the need of protection of water resources and natural biocenosis, possible thanks to finance support of structural funds of the European Union, will require creation of a new land use model on the area under study, and introduction of thorough changes in agricultural land management directions. To put these tasks into practice, consolidation of land may be used as an effective tool of rebuilding of spatial structures of rural areas, after introduction of appropriate changes in regulations and procedures.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2013, 2/II
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Porównanie presji drapieżników na lęgi bażantów na terenie miejskim i terenie rolniczym
A comparision predators pressure on the adroitness of pheasant hatching in urban and agricultural areas
Autorzy:
Czyżowski, P.
Karpiński, M.
Drozd, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197700.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Tematy:
obszary wiejskie
tereny miejskie
legi
Phasianus colchicus
bazant
ptaki lowne
presja drapieznika
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio EE: Zootechnica; 2006, 24; 429-435
0239-4243
2083-7399
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio EE: Zootechnica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Potencjał rekreacyjny górskich terenów wiejskich w rejonie rożniatowskim w obwodzie iwano-frankowskim
Recreational potential mountainous rural area Rozhniativ district, Ivano-Frankivsk
Autorzy:
Krekhovetska, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60714.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
Ukraina
tereny gorskie
obszary wiejskie
potencjal rekreacyjny
rozwoj obszarow wiejskich
turystyka
rejon Rozniatowski
Opis:
Górskie obszary wiejskie to tereny charakteryzujące się trudnymi warunkami hipsometrycznymi i orograficznymi, geograficznym wysokościowym podziałem na strefy i odpowiednią zmiennością wskaźników hydrologicznych, meteorologicznych i krajobrazowych. Rzeźba terenu i klimat to podstawowe kryteria określające przynależność wsi do wykazu miejscowości górskich na Ukrainie. Miejscowości te posiadają znaczący potencjał rekreacyjny, który można wykorzystać do różnego rodzaju turystyki i rekreacji, zwłaszcza wiejskiej rozwijającej się aktywnie w ostatnich latach we wsiach ukraińskich. Potencjał rekreacyjny badanego obszaru wymaga obiektywnej oceny w celu właściwego planowania promocji turystyki na tym terytorium i optymalnego wykorzystania zasobów rekreacyjnych. Niniejszy artykuł stanowi próbę określenia i przeanalizowania potencjału rekreacyjnego górskich terenów wiejskich w rejonie Rożniatowskim w obwodzie Iwano-Frankowskim z uwzględnieniem specyfiki naturalnej regionu, zaplecza socjalnego i infrastrukturalnego, dziedzictwa historyczno-kulturowego oraz stanu otaczającego środowiska naturalnego jako czynników mających wpływ na stały rozwój obszarów wiejskich. Do przeprowadzonej analizy zastosowano metodę punktową. Celem badania było wyodrębnienie i pogrupowanie wspólnot wiejskich według stopnia rozwoju potencjału rekreacyjnego. Na tej podstawie opracowano mapę. Opisano zabytki w regionie oraz najatrakcyjniejsze miejscowości z perspektywy rekreacyjnej. Zostały zaproponowane główne cele operacyjne, które mają spowodować wzrost regionu zgodny z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Mountain areas are rural areas characterized by difficult conditions and orographic, geographical altitude zoning and corresponding volatility indices of hydrological, meteorological and landscape . Relief and climate are the basic criteria for determining membership in the village to the list of mountain resorts in Ukraine. These resorts have significant recreational potential, which can be used for different types of tourism and recreation, especially the rural developing actively in recent years in the villages of Ukraine. Recreational potential of the study area requires an objective assessment of proper planning in order to promote tourism in the territory and optimal use of facilities. This article attempts to identify and analyze the recreational potential of rural areas in the mountainous region of Rozhniatow of Ivano – Frankivsk, taking into account the specificity of the natural region, social facilities and infrastructure, historical and cultural heritage and the state of the surrounding environment as factors affecting the sustainable development of rural areas. For the analysis method was applied points. The aim of the study was to identify and group the rural communities of the degree of development of recreational potential . On this basis the map. Described monuments in the region and the most attractive from the perspective of the village recreation. Have been proposed main operational objectives, which are to increase the region consistent with the principles of sustainable development.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2014, I/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Roslinnosc strefy przybrzeznej wybranych oczek wodnych w poblizu zabudowan wiejskich gminy Pyrzyce
Autorzy:
Gamrat, R
Galczynska, M
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/805254.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
zabudowania wiejskie
sklad florystyczny
gmina Pyrzyce
roslinnosc brzegowa
oczka wodne
rosliny wodne
tereny przylegle
Opis:
Na przełomie czerwca i lipca 2003 badano szatę roślinną strefy brzegowej wybranych 8 oczek wodnych, po dwa oczka w okolicach miejscowości Żarowo, Rzepnowo i Krzemlin w gminie Pyrzyce (Pomorze Zachodnie), wykonując 14 zdjęć fitosocjologicznych oraz 6 spisów florystycznych roślinności badanych zbiorników wodnych. Wykazano, że badane oczka położone w pobliżu osiedli wiejskich, a więc narażone na znaczną antropopresję (przeżyźnienie i zanieczyszczenie) cechowały się znacznym zróżnicowaniem florystycznym. Zróżnicowanie w udziale zbiorowisk gatunków wodnych (Lemna minor) i szuwarowych (Phragmites australis) przemawia za postępującą sukcesją gatunków związanych z wodą i ustępowaniem zespołów szuwarowych (m.in.: Glycerielum maximae, Phragmitetum australis) oraz sukcesją zespołów mulistych brzegów wód (Bidentetea), łąkowych (Molinio-Arrhenatheretea) oraz ruderalnych (Artemisietea), co jest związane z postępującym starzeniem się badanych ekosystemów.
In June-July 2003 the studies on vegetation cover in littoral zone of chosen 8 small midfield ponds (2 ponds in each location) were carried out near: Żabowo, Rzepnowo and Krzemlin on the area of Pyrzyce commune (Western Pomerania). 14 phytosociological surveys and 6 floral lists were prepared for tested midfield ponds. Investigations showed that flora of the ponds located near villages (subjected to pollution and eutrophication) was highly diversified. Diversity of water plants (Lemna minor) and rushes (Phragmites australis) testifed the succession of community connected with water and replacing rushes (Glycerietum maximae, Phragmitetum australis), succession of sludgy water side associations (Bidentetea), meadow associations (Molinio-Arrhenatheretea) and anthropogenic associations (Artemisietea). These changes resulted from natural ageing of tested ecosystems.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2004, 501; 119-125
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza wpływu warunków glebowych i rzeźby terenu na podział funkcjonalno-przestrzenny obrębu Giedlarowa
Analysis of the influence of soil conditions and relief on the functional and spatial structure of the Giedlarowa geodetic unit
Autorzy:
Bielska, A.
Daz, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/62162.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
obszary wiejskie
rozwoj obszarow wiejskich
wielofunkcyjnosc
wies Giedlarowa
warunki glebowe
rzezba terenu
zagospodarowanie terenu
tereny zabudowane
tereny wylaczone spod zabudowy
podzial funkcjonalno-przestrzenny
Opis:
Obecnie oczekuje się, że obszary wiejskie będą zarówno atrakcyjnymi miejscami pracy, zamieszkania, wypoczynku, prowadzenia działalności rolniczej jak i ostojami unikalnych walorów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych. Rozwój obszarów wiejskich ma doprowadzać do poprawy zagospodarowania przestrzennego wsi. Warunki glebowe oraz rzeźba terenu wpływają w dużym stopniu na zagospodarowanie obszarów wiejskich, w tym także na projekty urządzeniowo – rolne. Celem pracy jest opracowanie podziału funkcjonalno – przestrzennego badanego obszaru ze szczególnym uwzględnieniem warunków glebowych i rzeźby terenu. Założono, że na obszarach wiejskich to warunki przyrodnicze w znacznym stopniu decydują o możliwościach zagospodarowania i rozwoju funkcji pozarolniczych. Na podstawie przeprowadzonych analiz wskazano możliwe kierunki dalszego rozwoju miejscowości oraz działania jakie są konieczne do polepszenia warunków życia mieszkańców oraz gospodarowania na obszarze Giedlarowej. W wyniku przeprowadzonych analiz zaproponowano w projekcie podziału funkcjonalno-przestrzennego, kilka bardzo istotnych rozwiązań. Z jednej strony zachowano tradycyjną funkcję rolniczą ale wzmocnioną o produkcję żywności ekologicznej i roślin energetycznych. Z drugiej zaś strony wprowadzono obszary przeznaczone pod zabudowę i infrastrukturę techniczną w celu rozwoju funkcji pozarolniczych takich jak: turystyczno – leśne, budownictwo mieszkalno – usługowe i produkcyjno – usługowe. Takie rozwiązania zapewnią wsi Giedlarowa zrównoważony, wielofunkcyjny rozwój.
It is currently expected that rural areas will constitute attractive and interesting places for working, living, leisure and agricultural activities, as well as havens of unique natural, landscape or cultural values. Development of rural areas is to facilitate the improvement of countryside spatial planning. Soil conditions and relief significantly influence rural development policy, including, without limitation, rural management works. The purpose of the research was to develop the desirable functional and spatial structure of the investigated area, taking into consideration its soil conditions and relief. It was assumed that natural conditions determine, in considerable degree, possible directions of multifunctional development of rural areas. The analysis allowed to indicate the possible guidelines for further development of Giedlarowa, as well as the necessary actions that will improve living and agricultural conditions in the village. On the basis of the performed analysis, certain important solutions were suggested in the draft plan of the functional and spatial structure. On the one hand, the traditional agricultural function was preserved, but it was enhanced by organic food and energy crops production. On the other hand, certain areas were designated for construction of buildings and technical infrastructure in order to promote non-agricultural functions, such as forest tourism, housing and industrial development. These solutions will facilitate sustainable, multifunctional development of Giedlarowa village.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2014, II/3
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Drzewa i krzewy wiejskich terenów przykościelnych w południowo-zachodniej części województwa zachodniopomorskiego – między Odrą a Myślą
The trees and shrubs on the rural areas adjacent to the churches in south-western part of West Pomeranian voivodeship – between Odra and Mysla
Autorzy:
Stachak, A.
Jurzyk-Nordlow, S.
Nowakowska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/82542.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
obszary wiejskie
tereny przykoscielne
woj.zachodniopomorskie
rzeka Odra
rzeka Mysla
flora
drzewa
krzewy
gatunki roslin
wykaz gatunkow
wystepowanie
Źródło:
Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Agricultura, Alimentaria, Piscaria et Zootechnica; 2009, 12
2081-1284
Pojawia się w:
Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Agricultura, Alimentaria, Piscaria et Zootechnica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metoda oceny poprawności przeprowadzenia podziału nieruchomości niezurbanizowanej w aspekcie ładu przestrzennego
A method to assess compliance of a partition of non-urbanised real estate with spatial planning
Autorzy:
Podciborski, T.
Trystula, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/62578.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rozwoj obszarow wiejskich
rozwoj zrownowazony
obszary wiejskie
lad przestrzenny
tereny niezurbanizowane
nieruchomosci
podzial nieruchomosci
ocena poprawnosci podzialu
Opis:
Jednym z wyróżników rozwoju zrównoważonego jest ład przestrzenny rozumiany jako takie ukształtowanie przestrzeni, które uwzględnia m.in. uwarunkowania przyrodnicze, społeczno-gospodarcze, kulturowe oraz kompozycyjno-estetyczne. Przedmiotem badań było zdefiniowanie pojęcia ładu przestrzennego terenów niezurbanizowanych i opracowanie koncepcji metody oceny poprawności przeprowadzenia podziału nieruchomości rolnej w aspekcie ładu przestrzennego. W ramach badań opracowano także wskaźniki i ich mierniki służące do oceny stanu ładu przestrzennego nieruchomości niezurbanizowanej przed podziałem nieruchomości oraz umożliwiające ocenę wpływu projektu podziału nieruchomości na stan ładu przestrzennego przestrzeni niezurbanizowanej. W dalszej części wskazano kolejne etapy oceny ładu przestrzennego i możliwości zastosowania tej metody w praktyce.
One of the indicators of sustainable development is spatial order, understood as a spatial arrangement which includes e.g. natural, social and economic, cultural as well as compositional and aesthetic conditions. The objective of the study was to define the concept of spatial planning in non-urbanised areas and to devise a method to assess compliance of the partition of estates with spatial planning. As part of the study, indicators and their meters have been developed to assess the state of spatial planning of an non-urbanised real estate prior to partition of the estate and to make it possible to assess the impact of the anticipated partition of the estate on the state of the spatial plan in a given non-urbanised area. Furthermore, subsequent stages have been presented in the assessment of spatial plans and possible application of this method in practice.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2011, 07
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój krajobrazów kulturowych na terenach górskich na przykładzie wsi Wiśniowa
The development of cultural landscape in mountainous terrains on the example of Wisniowa village
Autorzy:
Piotrowska, M.
Taszakowski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60527.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
obszary wiejskie
tereny gorskie
wies Wisniowa
krajobraz kulturowy
zmiany krajobrazu
dane katastralne
kataster austriacki
ewidencja gruntow i budynkow
Opis:
W pracy przedstawiono rozwój krajobrazu kulturowego we wsi Wiśniowa położonej w powiecie myślenickim, woj. małopolskie w latach 1872–2006. Badania przeobrażeń krajobrazu kulturowego na przestrzeni 134 lat oparto o dane opisowo – tabelaryczne byłego katastru austriackiego i obecnie funkcjonującym w Polsce katastrze gruntów i budynków. Przeprowadzona analiza dynamiczna w krajobrazie kulturowym w czterech przyjętych okresach czasowych wykazała różnorodne kierunki i tendencje zmian. Uzupełnieniem badań wielkościowych zaistniałych zmian było przestrzenne porównanie położenia granic krajobrazów kulturowych pomiędzy mapą katastralną w skali 1 : 2880, a mapą ewidencyjną w skali 1 : 2000. Analiza porównawcza położenia granic krajobrazów kulturowych na tych mapach była możliwa dzięki zastosowanej w pracy transformacji układu katastralnego do państwowego układu 1965. Przeprowadzone badania metodą analityczno – kartograficzną nie tylko uwidoczniły rozmiary i kierunki zachodzących zmian w krajobrazie kulturowym, ale jednocześnie umiejscowiły te zmiany w przestrzeni wsi Wiśniowa.
The study presents cultural landscape development of Wiśniowa village, situated in Myślenice county, of Małopolska province in 1872–2006. The investigation of cultural landscape transformations within the space of 134 years was made on the basis of descriptive-tabular data of the former Austrian cadastre and of land and buildings registration presently operating in Poland. Conducted dynamic analysis of cultural landscape in four accepted for analysis periods of time revealed diverse tendencies and directions of changes. Spatial comparison of the cultural landscapes boundaries location between cadastral maps at scales 1 : 2880 and 1 : 2000 served as a supplement for size investigation of originated changes. Comparative analysis of the cultural landscapes boundaries location on those maps was possible thanks to the transformation of the cadastral system to the national system 1965 which was made in this study. Investigation carried out with analytical – cartographic method not only revealed the size and the direction of changes in cultural landscape but at the same time located these changes in the space of Wiśniowa village.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2008, 03
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza zależności przestrzennych pomiędzy wybranymi elementami infrastruktury technicznej
The spatial dependency analysis between selected elements of technical infrastructure
Autorzy:
Sikora, J.
Malinowski, M.
Szelag, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/62560.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
infrastruktura techniczna
autokorelacja przestrzenna
tereny miejskie
wodociagi
kanalizacja
drogi
koleje
statystyka I Morana
gminy
rozwoj infrastruktury
obszary wiejskie
Opis:
Dynamicznie rozwijająca się cywilizacja wymaga dostatecznego dostępu do szeroko rozumianej infrastruktury. Termin ten oznacza zbiór urządzeń i instalacji użytku publicznego, niezbędnych do zapewnienia należytego funkcjonowania gospodarki narodowej i życia społeczeństwa [Krakowiak-Bal, 200]. Na przestrzeni wieków infrastruktura najlepiej rozwijała się w tych miejscach, gdzie zagęszczenie ludności było największe, a więc głównie na obszarach miejskich. Tendencja ta nadal jest widoczna, jednakże istniejące programy i fundusze Unii Europejskiej zapewniają wyrównywanie dysproporcji pomiędzy terenami wiejskimi a miastami. Główną rolę w tym procesie odgrywa Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, który umożliwia uzyskanie dofinansowania do realizacji najbardziej potrzebnych w danym regionie inwestycji infrastrukturalnych. Według Siemińskiego [1996] infrastrukturę w zależności od zakresu, dzielimy na trzy grupy: infrastrukturę techniczną, infrastrukturę społeczną oraz infrastrukturę ekonomiczną. Niniejsza praca dotyczy zagadnień infrastruktury technicznej. Ten rodzaj infrastruktury charakteryzuje się niezmienną lokalizacją w terenie, ogólną dostępnością, funkcjonalnością oraz otwartością. Cechuje ją linearność, długotrwałość, kapitałochłonność (duże nakłady inwestycyjne i eksploatacyjne), niepodzielność oraz złożoność techniki i technologii wykonania. Wszystkie gałęzie infrastruktury technicznej (miedzy innymi: wodociągi, kanalizacje, drogi, koleje, itp.) są ściśle powiązane ze środowiskiem w którym występują. Celem pracy było wyznaczenie przestrzennych zależności (na podstawie statystyki I Morana) pomiędzy nasyceniem wybranymi elementami infrastruktury technicznej gmin województwa małopolskiego. Za przedmiot badań wybrano trzy gałęzie infrastruktury technicznej: sieć wodociągową, kanalizacyjną oraz gazową. Wyniki pracy odnoszą się do kwerend Głównego Urzędu Statystycznego i obejmują okres od 2004 do 2010 roku. Przyjęty okres badań miał na celu zobrazowanie rozwoju wybranych gałęzi infrastruktury technicznej w okresie przed i poakcesyjnym. W przyjętym okresie zaobserwowano największy rozwój infrastruktury technicznej w grupie gmin o bardzo wysokim nasyceniu siecią kanalizacyjną – o ponad 100 km sieci na każde 100 km2 powierzchni. Z analizy przestrzennej badanych wskaźników wynika, że w części centralnej województwa małopolskiego tworzą się klastry gmin o wysokich wartościach statystyki I Morana, zaś w części północnej i południowej klastry gmin cechujących się niskimi wartościami. Takie zależności przestrzenne odnoszą się do wszystkich przyjętych rodzajów infrastruktury technicznej.
The dynamic growth of civilisation requires sufficient access to broadly defined infrastructure. The term stands for a collection of public service devices and installations that are indispensable for providing proper operation of national economy and society’s existence [Krakowiak-Bal, 2004]. For centuries, infrastructure has been best developed in the places characterised by highest population density, i.e. mainly in urban areas. This tendency is still noticeable, however, the implemented programs and European Union funds ensure reducing disproportions between rural and urban areas. The main role in this process is occupied by the Rural Development Programme, which enables receiving external funding for the realisation of infrastructure investments most crucial for the region. According to Siemiński [1996], infrastructure, with regard to its scope, is categorised into three groups: utility infrastructure, social infrastructure and economic infrastructure. The present paper considers the issues of utility infrastructure. This type of infrastructure is characterised by unalterable location in an area, general accessibility, functionality and availability. It is considered to be linear, long-lasting, capital-intensive (requiring high investment and exploitation expenditures) indivisible, and its construction requires complex technique and technology. All branches of utility infrastructure (such as waterworks, sewage systems, roads, railroads, etc.) are closely connected with their surroundings. The aim of the paper was to estimate spatial variation of saturation with chosen elements of utility infrastructure in the chosen communes and municipalities of the Malopolskie province, on the basis of Moran I statistics. Three branches of utility infrastructure were selected as the subject matter for analysis: water supply system, sewage system and gas system. The results of the study regard search queries in the Central Statistical Office dating from 2004 to 2010. This period of time was chosen for research purposes with the aim of illustrating the development of the chosen branches of utility infrastructure in the pre – and post-accession period. It was observed within the selected period of time that the highest development of utility infrastructure occurred in a group of communes and municipalities with largely developed sewage systems – over 100 kilometres of network per every 100 square kilometres of the area. Spatial analysis of indicators proves that there are clusters of communes and municipalities in the central area of the Malopolskie province that manifest high values in Moran I statistics. They stand in opposition to the northern and southern parts of the region, where the clusters of communes and municipalities manifest low values. Such spatial correlations are observed within all the selected branches of utility infrastructure.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2013, 3/IV
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwarunkowania turystycznego kierunku rozwoju górskich obszarów wiejskich
Conditionings of tourism development in mountain rural areas
Autorzy:
Chudy-Hyski, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60428.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
tereny gorskie
gminy
obszary wiejskie
rozwoj obszarow wiejskich
rozwoj turystyki
uwarunkowania rozwoju
uwarunkowania infrastrukturalne
uwarunkowania gospodarcze
uwarunkowania spoleczne
uwarunkowania srodowiskowe
Opis:
W ramach prezentowanego tematu badawczego podjęto problem wskazania uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju górskich obszarów wiejskich Polski. Badania przeprowadzono z uwzględnieniem podziału administracyjnego, stąd najmniejszą jednostką badawczą była gmina. Przedmiotem opracowania uczyniono wszystkie gminy stanowiące w Polsce obszary górskie o niekorzystnych warunkach gospodarowania (określanych jako ONW górskie, w sumie 50 gmin w czterech województwach: dolnośląskim, małopolskim, podkarpackim i śląskim). Analizie wskaźnikowej poddano wyłącznie obszary wiejskie. Dane prezentowane przez dobrane cechy pochodzą z różnych źródeł, w tym w szczególności są to dane Głównego Urzędu Statystycznego (za rok 2003) oraz dane spisu powszechnego (za rok 2002). Nadto wykorzystano informacje uzyskane drogą ankietową od gmin stanowiących przedmiot analizy. Realizację badań oparto na autorskiej metodzie, wykorzystującej syntetyczny miernik turystycznego rozwoju obszaru (SMUTRO). Możliwości wykorzystania autorskiego miernika przedstawiono na przykładzie gminy Stronie Śląskie, prezentując w kolejności poszczególne uwarunkowania. W zakresie analizy uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju analizowanego obszaru, przyjęto cztery główne obszary uwarunkowań: infrastrukturalne, gospodarcze, środowiska i społeczne. Obszary te wyodrębniono z uwagi na ich rolę w sferze konsumpcji turystycznej. W ramach wskazanych obszarów wyodrębniono również obszary uwarunkowań cząstkowych, a następnie dla każdego z nich ustalono cechy wpływające na poziom analizowanych uwarunkowań. Prezentowane badania stanowią jedynie część kompleksowych badań, przeprowadzonych w latach 2004/2005 przez autorkę, a ich wyniki stanowić będą opracowanie zbiorcze w formie książkowej.
The research addressed the problem of determining conditions for tourism development in the mountain rural areas in Poland. The investigations were conducted with regard to administrative division of Poland; therefore a municipality was the smallest researched unit. The investigations focused on all municipalities in Poland constituting rural disadvantaged areas (determined as mountain ONW areas, a total of 50 municipalities in four provinces: dolnośląskie, malopolskie, podkarpackie and śląskie. Ratio analysis was conducted exclusively for rural areas. The data presented by matching features originated from various sources, mainly including data provided by The Main Statistical Office (for 2003) and the data of the general census (for 2002). Moreover the information was also obtained by means of surveys from the municipalities under analysis. The investigations were carried out by an original method, using a synthetic measure of tourist area development (SMUTRO). Potential applications of the original measure were presented on an example of Stronie Śląskie municipality where individual conditionings were subsequently presented. Four different groups of conditioning were assumed for the analysis of tourism development in the analysed area: infrastructural, economic, environmental and social. The groups were identified due to their role in the area of tourism consumption. The areas of partial conditionings were identified in the frame of the formerly mentioned groups and subsequently for each of them features affecting the level of the analysed conditionings was determined. Presented investigations constitute only a part of complex research conducted by the Author in 2004/2005 and their results will be presented in a book.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2006, 2/2
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany funkcjonalne terenów przemysłowych i poprzemysłowych ziemi kłodzkiej
Functional changes in industrial and postindustrial areas of the Kłodzko region (Poland)
Autorzy:
Sikorski, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2211896.pdf
Data publikacji:
2022-03-31
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
urban area
rural area
functional changes
functional succession
industrial areas
Kłodzko region
miasta
obszary wiejskie
przemiany funkcjonalne
sukcesja funkcjonalna
tereny przemysłowe
ziemia kłodzka
Opis:
Artykuł prezentuje wyniki badań nad przemianami funkcjonalnymi terenów przemysłowych i poprzemysłowych ziemi kłodzkiej w latach 2004–2020. Przedstawione badania opierają się na analizie danych statystycznych z bazy REGON oraz na przeprowadzonych badaniach terenowych. W artykule wykazano, że proces sukcesji funkcjonalnej, czyli stopniowego wkraczania podmiotów o różnych funkcjach na tereny przemysłowe i poprzemysłowe, które do tej pory były jednolite funkcjonalnie, zachodzi w obszarze zarówno miast, jak i wsi. Zaobserwowane skala i dynamika zmian funkcjonalnych są zdecydowanie większe w miastach niż na obszarach wiejskich. W znacznej mierze związane jest to z możliwością adaptacji tego terenu, a także z jego znajomością przez potencjalnych inwestorów. Przemiany funkcjonalne w istotny sposób zmieniły oblicze terenów przemysłowych i poprzemysłowych ziemi kłodzkiej po 1989 r., gdyż spowodowały modyfikację ich fizjonomii (wyglądu) oraz morfologii (budowy).
The article presents the results of research on functional transformations of industrial and post-industrial areas of the Kłodzko region (Poland) in 2004–2020. The presented research is based on the analysis of statistical data from the REGON database and on the conducted field research. The article shows that the process of functional succession, i.e. the gradual entry of entities with various functions into industrial and post-industrial areas, in the Kłodzko region, takes place both in towns and villages. The observed scale and dynamics of functional changes is much greater in cities than in rural areas. It is largely related to the availability, the possibility of adapting to other functions and the knowledge of this type of land by potential investors. Functional transformations significantly changed the face of industrial and post-industrial areas of the Kłodzko region after 1989, modifying their physiognomy (appearance) and morphology (structure).
Źródło:
Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego; 2022, 36, 1; 108-120
2080-1653
Pojawia się w:
Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkice koncepcyjne "miasteczek - gór" jako struktur mieszkaniowych
Conceptual sketches of "hill - towns" as dwelling structures
Autorzy:
Kowicki, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/344792.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego
Tematy:
koncepcje architektoniczne
wiejskie obszary Polski
obszary południowej Polski
tereny górskie
architectural concepts
rural areas in Poland
areas of southern Poland
mountain areas
Źródło:
Środowisko Mieszkaniowe; 2004, 2; 164-167
1731-2442
2543-8700
Pojawia się w:
Środowisko Mieszkaniowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena istniejącego stanu infrastruktury społecznej na podstawie badań ankietowych prowadzonych w szkołach
Evaluation of existing condition of the social infrastructure based on the questionnaire survey conducted in schools
Autorzy:
Sikora, J.
Straczewska, E.
Trzaskus, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61960.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
infrastruktura spoleczna
infrastruktura transportu
obszary wiejskie
wies Jazwiny
wies Przylek
tereny podmiejskie
wies Wieclawice Stare
miasta
Krakow
szkoly podstawowe
mlodziez szkolna
badania ankietowe
Opis:
W artykule przedstawiono stan infrastruktury społecznej ze szczególnym uwzględnieniem szkolnictwa. Badaniami objęto wybrane sołectwa w gminach znajdujących się w województwach: małopolskim, łódzkim oraz podkarpackim. Poziom wyposażenia infrastrukturalnego w tych rejonach określono na podstawie danych zebranych w ankietach, skierowanych do uczniów szkół podstawowych klas 4–6. Badania przeprowadzono wśród uczniów szkół w miejscowościach Przyłęk i Jaźwiny – teren wiejski, Więcławice Stare obszar podmiejski i miasto Kraków. Ankieta zawierała pytania zamkniętych i otwarte. Kwestionariusz dotyczył dwóch zagadnień, pierwsza jego część dotyczyła infrastruktury komunikacyjnej druga, zaś zaplecza technicznego do prowadzenia zajęć poza lekcyjnych. W pytaniach otwartych uczniowie mieli możliwość zaproponowania własnych rozwiązań problemu i sugestii. Przeprowadzona analiza infrastruktury może przyczynić się do wszczęcia procedur przez gminy, ubiegania się o dofinansowania inwestycji w dziale edukacji jak również korzystania z funduszy pomocowych UE. Obraz jakości potencjału infrastrukturalnego daje podstawę do podejmowania strategicznych decyzji przez jednostki zarządzające. Rola i znaczenie programowania rozwoju regionalnego oraz wszelkich związanych z nim procedur planistycznych systematycznie wzrasta. Wprowadzony od stycznia 1999 roku nowy podział administracyjny kraju wymaga nowej inwentaryzacji lokalnych zasobów, w tym infrastruktury. Powstaje również konieczność dostosowania polskiego modelu sterowania rozwojem regionalnym do warunków wymaganych w Unii Europejskiej [Gruszczyński 1999a], [Gruszczynski, Kwapisz 2000a].
The paper presents condition of the social infrastructure allowing of education. The researches were carried in chosen rural administrative units in the following Provinces: Malopolska, Lodz, and Podkarpackie. The level of infrastructural equipment in these regions was fixed on the open-ended questionnaire. It was directed to the pupils of primary schools. The researches were carried in Przylek and Jazwiny (rural area), Wieclawice Stare (suburban zone) and city of Krakow. The survey form has open-ended and closed-ended questions. There were two important problems. The first concerns the social infrastructure, the second a technical backup for the additional classes/lessons. The pupils could propose their own ideas and suggestions in the open-ended questions. Such infrastructural analysis is a good basis to apply for co-financing of the leaded educational investments from commune’s resources or EU funds. Recognition of the quality of infrastructural equipment is fundamental for strategic decision making in managing bodies. The role and significant of regional development and planning procedures are systematically rising. From the 1999 there is a new territorial division in Poland. It requires a new, actual stocktaking of local resources, in particular- infrastructure. There is also a need to adapt a Polish model of regional development steering to the conditions required in the European Union [Gruszczyński 1999a], [Gruszczynski, Kwapisz 2000a].
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2009, 05
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwarunkowania turystycznego kierunku rozwoju górskich obszarów wiejskich
Conditions of mountain areas in Poland development through tourism
Autorzy:
Chudy-Hyski, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61990.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
Polska
tereny gorskie
obszary wiejskie
rozwoj regionalny
rozwoj lokalny
kierunki rozwoju
rozwoj wielofunkcyjny
turystyka
rynek turystyczny
turystyka wiejska
rozwoj turystyki
uwarunkowania wewnetrzne
scenariusze rozwoju
Opis:
Obszary górskie Polski stanowią specyficzne terytorium pod względem fizyczno-geograficznym, gospodarczym i społecznym. Posiadają one szczególne uwarunkowania przyrodnicze, ekonomiczne i kulturowe, z których wynikają zarówno ograniczenia, jak i szanse rozwoju tych obszarów. Z uwarunkowaniami przyrodniczymi wiążą się zwiększone koszty gospodarowania, głównie w rolnictwie, a także takich dziedzinach, jak budownictwo, czy komunikacja. Wiążą się z nimi także cechy stanowiące walory turystyczne, umożliwiające właśnie poprzez rozwój turystyki rekompensowanie przynajmniej części ograniczonych możliwości pozyskiwania dochodów przez ludność miejscową. Obszary górskie definiuje się jako obszary, gdzie produkcja rolna jest utrudniona ze względu na niekorzystne warunki klimatyczne i ukształtowanie terenu. Podstawowym kryterium wyodrębniania obszarów górskich stosowanym w Polsce jest wzniesienie nad poziom morza. Do obszarów górskich zaliczono więc gminy i obręby geodezyjne, w których ponad połowa powierzchni użytków rolnych znajduje się na wysokości powyżej 500 m n.p.m. Przestrzennie badaniami objęto górskie obszary wiejskie Polski, przy czym za najmniejszą jednostkę badawczą przyjęto obszar gminy. Obiektem badań są wszystkie gminy stanowiące w Polsce górskie obszary wiejskie o niekorzystnych warunkach gospodarowania (określane jako ONW górskie). Badaniami objęto łącznie 50 gmin (w czterech województwach: dolnośląskim, małopolskim, podkarpackim oraz śląskim), z których 43 to gminy wiejskie, natomiast 7 to gminy miejsko-wiejskie. Z uwagi na fakt, że przedmiot badań stanowią wyłącznie obszary wiejskie, analizą objęto gminy wiejskie w całości oraz części wiejskie gmin miejsko-wiejskich. Gminy te wybrano na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania objętej planem rozwoju obszarów wiejskich. Załącznik 2 rozporządzenia wskazuje enumeratywnie gminy stanowiące w Polsce obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania, w tym obszary górskie. Aby dana gmina mogła wykorzystać turystykę jako siłę napędową lokalnego rozwoju społeczno-gospodarczego, muszą po pierwsze istnieć sprzyjające warunki uprawiania różnych form turystyki (muszą być podstawy dla powstania i zwiększania intensywności ruchu turystycznego), a po drugie – muszą być podstawy powstawania różnych form działalności gospodarczej w zakresie turystyki oraz związanej z obsługą ruchu turystycznego i zwiększonych potrzeb mieszkańców. Uwarunkowania (czynniki), decydujące o predyspozycjach gmin górskich do podjęcia i realizacji turystycznego kierunku rozwoju (rozwoju przez turystykę), mogą mieć charakter zewnętrzny oraz wewnętrzny. W pracy szczegółowej analizie poddano wyłącznie uwarunkowania wewnętrzne. Przyjęto, że zbiorczą kategorią grupującą wszystkie te czynniki są uwarunkowania turystycznego kierunku rozwoju obszaru (U). Uwarunkowania te poddano analizie, uwzględniając ich różnorodny charakter, co znalazło wyraz w postaci wyodrębnienia uwarunkowań cząstkowych, tj. uwarunkowań infrastrukturalnych, gospodarczych, środowiska (przyrodniczego i antropogenicznego) oraz społecznych, charakteryzowanych przez poszczególne cechy diagnostyczne. W pracy wykorzystano różne metody badawcze. W odniesieniu do celu poznawczego pracy instrumentem była w szczególności analiza opisowo-jakościowa, która pozwoliła na zidentyfikowanie problemów oraz uwarunkowań rozwoju górskich obszarów wiejskich Polski. Cel metodyczny pracy zrealizowano, wykorzystując dorobek nauk ekonomicznych, bazując przy tym na wybranych metodach statystycznej analizy wielowymiarowej, a w szczególności na metodach taksonomicznych. Cel aplikacyjny osiągnięto, wykorzystując wyniki przeprowadzonych badań ilościowych oraz opracowując różne scenariusze rozwoju górskich obszarów wiejskich Polski ze wskazaniem możliwości uwzględnienia właściwego ich wariantu. Źródłowe materiały dotyczące badanych cech zostały uzyskane drogą ankietową z urzędów gmin objętych analizą. Ponadto wykorzystano dane Głównego Urzędu Statystycznego, w tym dane Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań oraz Powszechnego Spisu Rolnego 2002. Dane, zarówno z badań ankietowych, jak i statystyczne GUS, zgromadzono dla celów porównawczych z dwóch lat – 2005 i 2007. Korzystając z procedur taksonometrycznych, określono syntetyczny wskaźnik poziomu uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju. Na podstawie jego wartości obliczonych dla każdej z badanych gmin i dla każdego z uwarunkowań cząstkowych stwierdzono znaczące zróżnicowanie poziomu uwarunkowań rozwoju analizowanych gmin, zarówno pod względem poziomu ogółem, jak i z uwzględnieniem uwarunkowań cząstkowych (infrastrukturalnych, gospodarczych, środowiska i społecznych) analizowanej struktury. Szczególnie dużym zróżnicowaniem badane gminy charakteryzowały się pod względem uwarunkowań infrastrukturalnych (UI), w odniesieniu do których zakres zmienności okazał się największy. Najmniejszą zmiennością w 2007 r. charakteryzował się poziom uwarunkowań społecznych (US). Przeważająca liczba badanych gmin charakteryzowała się w 2007 r. niskim oraz bardzo niskim poziomem uwarunkowań gospodarczych (UG) oraz społecznych (US), a tylko w nielicznych gminach poziomy te były wysokie. Analizując uporządkowanie gmin według wartości zmiennej syntetycznej opisującej poziom uwarunkowań ogółem, można zauważyć, że do grupy gmin o najkorzystniejszym poziomie uwarunkowań należą gminy, które już mają „tradycje” turystyczne, tj. realizują strategie rozwoju, w których turystyka odgrywa istotną rolę jako czynnik rozwoju lokalnego. Na podstawie uporządkowania gmin pod względem wartości miary syntetycznej wyznaczonej w zakresie warstw analizowanej struktury uwarunkowań, tj. uwarunkowań: UI, UG, UŚ oraz US, można zauważyć znaczną zmienność uporządkowania badanych gmin. Stwierdzono wyraźną zależność w uporządkowaniu badanych gmin pod względem poziomu uwarunkowań infrastrukturalnych (UI) i gospodarczych (UG). Natomiast pomiędzy uporządkowaniami pod względem poziomu uwarunkowań infrastrukturalnych (UI) i środowiska (UŚ) oraz gospodarczych (UG) i środowiska (UŚ) stwierdzono średnią zależność korelacyjną. Korelacja okazała się nieistotna w odniesieniu do następujących par uwarunkowań: infrastrukturalnych (UI) i społecznych (US), gospodarczych (UG) i społecznych (US), jak również środowiska (UŚ) i społecznych (US). Poszczególne uwarunkowania turystycznego kierunku rozwoju posłużyły jako odrębne kryteria klasyfikacji gmin górskich pod względem poziomu tych uwarunkowań. W wyniku klasyfikacji gmin pod względem poziomu uwarunkowań (U) turystycznego kierunku rozwoju górskich obszarów wiejskich Polski wyodrębniono cztery grupy gmin. Przyjęta metoda klasyfikacji (metoda trzech średnich) pozwala na uzyskanie jako wynikowej stałej liczby grup (cztery grupy) charakteryzujących się jednoznaczną ich interpretacją, tzn. kolejne grupy obejmują gminy o coraz niższym poziomie uwarunkowań, przy czym dwie pierwsze grupy odznaczają się poziomem powyżej średniej wyznaczonej dla wszystkich gmin (poziom „bardzo korzystny” oraz „korzystny”), a dwie następne – poziomem poniżej średniej (poziom „niekorzystny” oraz „wyjątkowo niekorzystny”). Najmniej liczną okazała się pierwsza grupa gmin. W jej skład weszły cztery gminy górskie o „bardzo korzystnym” poziomie uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju, ustalonym na podstawie wszystkich cech diagnostycznych łącznie. Wszystkie gminy z pierwszej grupy typologicznej znajdują się w granicach administracyjnych województwa małopolskiego, przy czym trzy z nich tworzą zwarty przestrzennie układ, a czwarta znajduje się w otoczeniu obszarów o „korzystnym” poziomie uwarunkowań (gminy z grupy drugiej). Typologiczna grupa druga obejmuje 14 gmin górskich o „korzystnym” poziomie uwarunkowań (a więc o poziomie uwarunkowań powyżej wartości średniej ustalonej dla wszystkich badanych gmin łącznie). Gminy tej grupy występują we wszystkich czterech województwach, tworząc w przeważającej mierze większe obszary charakteryzujące się zbliżonym poziomem uwarunkowań. Gminy trzeciej grupy typologicznej, a więc charakteryzowane przez „niekorzystny” poziom uwarunkowań, zlokalizowane są również we wszystkich badanych województwach. W każdym z województw (z wyjątkiem śląskiego) są to gminy sąsiadujące z sobą i tworzące w ten sposób większe obszary charakteryzowane przez zbliżony pod względem wartości poziom uwarunkowań. Spośród 12 gmin z czwartej grupy żadna nie należała do gmin województwa podkarpackiego. Ich lokalizacja (zwłaszcza w województwie małopolskim) sugeruje wniosek, że górskie obszary wiejskie charakteryzowane przez „wyjątkowo niekorzystny” poziom uwarunkowań rozwoju zlokalizowane są na obrzeżach obszarów górskich. Analiza zmian czasowych poddanej badaniom struktury uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju górskich obszarów wiejskich Polski pozwoliła na odnotowanie w roku 2007 w porównaniu z rokiem 2005 ogólnej poprawy poziomu uwarunkowań (U), przy czym uwarunkowania cząstkowe złożyły się na ten stan rzeczy w zróżnicowanym stopniu, tj. jedne z nich wpłynęły na ten poziom stymulująco, inne wpłynęły na niego hamująco. Maksymalny przyrost wartości poziomu uwarunkowań (U) odnotowano w gminie Jordanów, natomiast maksymalny spadek odnotowano w gminie Szaflary. Rozkład przestrzenny zmiany poziomu uwarunkowań wskazuje, że w większości gmin odnotowano przyrost wartości miary syntetycznej, a w mniejszej ich liczbie – obniżenie poziomu uwarunkowań. W pracy przeprowadzono także klasyfikację gmin górskich Polski pod względem struktury uwarunkowań wewnętrznych turystycznego kierunku rozwoju, co pozwoliło na wyodrębnienie ośmiu typów górskich obszarów wiejskich. Typ I górskich obszarów wiejskich obejmuje 33 gminy charakteryzowane przez wartość średnią poziomu uwarunkowań (U) poniżej wartości średniej wyznaczonej dla wszystkich gmin górskich. Istniejący poziom uwarunkowań świadczy o słabszej pozycji konkurencyjnej gmin objętych typem pierwszym. Gminy te cechują się znacznym zróżnicowaniem poziomu uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju, tzn. występują gminy o wyraźnie niekorzystnym ich poziomie, jak również gminy o wyraźnej przewadze konkurencyjnej względem większości gmin górskich. Większość gmin pierwszego typu cechuje się niskimi wartościami miary syntetycznej poziomu uwarunkowań (U). Żadne z uwarunkowań cząstkowych (UI, UG, UŚ, US) nie osiągnęło poziomu równego średniej dla wszystkich gmin górskich. Poziom uwarunkowań infrastrukturalnych (UI), gospodarczych (UG) oraz środowiska (UŚ) można określić jako przeciętny, natomiast poziom uwarunkowań społecznych (US) – jako niski. Obszary górskie typu pierwszego występują we wszystkich czterech badanych województwach. Tworzą one kilka względnie zwartych przestrzennie skupisk, z których największe znajduje się na pograniczu województw śląskiego i małopolskiego. Typ II górskich obszarów wiejskich tworzony jest przez siedem gmin górskich. Wartość średnia poziomu uwarunkowań (U) turystycznego kierunku rozwoju wyniosła nieco powyżej średniej dla wszystkich badanych gmin. Gminy typu drugiego są bardziej zróżnicowane pod względem ogólnego poziomu uwarunkowań niż miało to miejsce w wyróżnionym typie pierwszym, ale też żadna z nich nie osiągnęła tak niskiego, jak w typie pierwszym poziomu uwarunkowań. W gminach typu drugiego uwarunkowania społeczne (US) osiągnęły bardzo wysoki poziom. Jako przeciętny można uznać poziom uwarunkowań infrastrukturalnych (UI) oraz środowiska (UŚ), natomiast uwarunkowania gospodarcze (UG), średnio rzecz biorąc osiągnęły niski poziom. Gminy drugiej grupy typologicznej występują w województwie małopolskim i tworzą zwarty przestrzennie obszar z wyjątkiem gminy Muszyna. Typ III górskich obszarów wiejskich obejmuje zaledwie trzy gminy, dla których wartość średnia poziomu uwarunkowań (U) plasuje tę grupę gmin na korzystnej pozycji konkurencyjnej względem większości gmin górskich. Trzecią grupę typologiczną charakteryzuje względnie niewielka zmienność, przy czym nawet gmina o najmniej korzystnych uwarunkowaniach w tej grupie osiągnęła poziom wyraźnie przewyższający średni poziom dla badanych gmin ogółem. Strukturę uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju gmin stanowiących typ trzeci górskich obszarów wiejskich cechuje przeciętny poziom uwarunkowań infrastrukturalnych (UI), wysoki poziom uwarunkowań gospodarczych (UG), bardzo wysoki poziom uwarunkowań środowiska (UŚ) oraz niski poziom uwarunkowań społecznych (US). Gminy trzeciej grupy typologicznej występują po jednej w województwach: śląskim, małopolskim oraz podkarpackim. Typ IV górskich obszarów wiejskich tworzony jest również przez trzy gminy – jedna z województwa dolnośląskiego i dwie z małopolskiego. Ten typ obszarów górskich cechuje niski poziom uwarunkowań (U) turystycznego kierunku rozwoju, przy czym jest on wyraźnie niższy niż to miało miejsce w pierwszej grupie typologicznej. W gminach górskich tego typu poziom uwarunkowań infrastrukturalnych (UI) można określić jako przeciętny, poziom uwarunkowań gospodarczych (UG) i środowiska (UŚ) – jako niski, natomiast poziom uwarunkowań społecznych (US) – jako wysoki. Typ V górskich obszarów wiejskich opisany jest przez poziom uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju tylko nieznacznie przewyższający średni poziom ustalony dla wszystkich gmin górskich. W tym względzie typ piąty obszarów można porównać do typu drugiego, jednakże charakteryzuje się on wyraźnie korzystniejszym poziomem uwarunkowań gospodarczych oraz infrastrukturalnych. Ten typ reprezentuje tylko jedna gmina górska, tj. gmina Poronin (województwo małopolskie). Uwarunkowania infrastrukturalne (UI) oraz środowiska (UŚ) osiągnęły w niej poziom przeciętny, uwarunkowania gospodarcze (UG) – poziom wysoki, natomiast uwarunkowania społeczne (US) – bardzo wysoki. Typ VI górskich obszarów wiejskich, do którego zaklasyfikowano też jedną tylko gminę – Krynicę-Zdrój (województwo małopolskie), charakteryzuje się bardzo wysokim poziomem uwarunkowań (U) turystycznego kierunku rozwoju, przy czym poszczególne jego składowe cechuje również bardzo wysoki poziom z wyjątkiem uwarunkowań środowiska (UŚ), których poziom można określić jako przeciętny. Typ VII górskich obszarów wiejskich cechuje gminę Uście Gorlickie (województwo małopolskie). Typ ten opisany został przez bardzo wysokie wartości miary poziomu uwarunkowań (U) turystycznego kierunku rozwoju. Poziom poszczególnych uwarunkowań stanowiących warstwy analizowanej struktury można ocenić jako bardzo wysoki – w odniesieniu do uwarunkowań infrastrukturalnych (UI) i gospodarczych (UG), jako wysoki – w odniesieniu do uwarunkowań środowiska (UŚ) oraz przeciętny – w stosunku do uwarunkowań społecznych (US). Typ VIII górskich obszarów wiejskich charakteryzuje się bardzo niskim poziomem uwarunkowań (U) turystycznego kierunku rozwoju, przy czym w odniesieniu do uwarunkowań infrastrukturalnych (UI), gospodarczych (UG) i środowiska (UŚ) również okazał się on bardzo niski, a w wypadku uwarunkowań społecznych (US) – wysoki. Jedynie gmina Czarny Bór (województwo dolnośląskie) została zaklasyfikowana do ósmego typu górskich obszarów wiejskich. Na podstawie przeprowadzonych badań i uzyskanych wyników klasyfikacji pod względem poziomu oraz struktury uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju opracowano scenariusze turystycznego kierunku rozwoju górskich obszarów wiejskich Polski. Scenariusz pierwszy kierowany jest do gmin górskich charakteryzujących się bardzo wysokim poziomem uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju, co stanowi bez wątpienia o dużych możliwościach rozwoju turystyki na ich obszarze. Poprzez systematyczną dbałość o istniejące uwarunkowania celem zwiększenia ich atrakcyjności (turystycznej i inwestycyjnej) oraz zachowania ich dla przyszłych pokoleń gminy te predestynują do wzrostu pozycji konkurencyjnej względem gmin o podobnym poziomie uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju. Gminy górskie, wybierając i rozwijając turystykę jako wiodącą działalność gospodarczą, stają się beneficjentami pozytywnych efektów (efektów mnożnikowych) wielofunkcyjnego rozwoju obszaru. Scenariusz drugi przeznaczony jest dla gmin górskich zamierzających wykorzystywać powstające efekty mnożnikowe turystyki w stymulowaniu rozwoju społeczno-gospodarczego. Obszary predestynowane do realizacji drugiego scenariusza rozwoju charakteryzują się ponadprzeciętnym (ale nie najwyższym) poziomem uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju. Obszary te stanowią więc atrakcyjną przestrzeń dla podmiotów rynku turystycznego zainteresowanych turystyką (po stronie popytowej oraz podażowej). W celu poprawy swojej pozycji konkurencyjnej gminy górskie, dla których realizacja tego scenariusza jest właściwa, wymagają rozwiązania pewnych istotnych kwestii wynikających z przynależności danej gminy do jednego z wyodrębnionych typów górskich obszarów wiejskich, a więc związanych ze strukturą uwarunkowań. Scenariusz trzeci uwzględnia możliwość podjęcia i realizacji turystycznego kierunku rozwoju górskich obszarów wiejskich, przy czym taka alternatywa nie może stanowić głównego czynnika rozwoju społeczno-gospodarczego, a wyłącznie dodatkowy (uzupełniający) przyczyniający się do zwiększenia stopnia wielofunkcyjności danego obszaru. Trzeci scenariusz rozwoju przewidziany został dla 303 gmin górskich charakteryzujących się znaczącymi ograniczeniami w zakresie podjęcia i realizacji turystycznego kierunku rozwoju. Gminy te mogą realizować go w ograniczonym zakresie, przyjmując jako niezbędne rozwiązanie licznych istotnych kwestii (również wynikających z faktu zaklasyfikowania ich do danego typu górskich obszarów wiejskich) w celu wykorzystania dodatnich (pozytywnych) efektów zewnętrznych generowanych przez turystykę w zakresie rozwoju społeczno- gospodarczego. Szansą dla tych gmin może być wykreowanie regionalnego (lokalnego) produktu turystycznego, gwarantującego wzrost atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej, przejawiający się możliwością konkurowania o turystów i inwestorów z innymi gminami górskimi, nawet tymi o wyższym poziomie uwarunkowań tego rozwoju. Scenariusz czwarty zakłada „ostrożne” podejście do kwestii stymulowania rozwoju lokalnego dzięki korzyściom (gospodarczym, społecznym oraz przyrodniczym) generowanym przez turystykę. Scenariusz ten został przewidziany dla takich górskich obszarów wiejskich, które charakteryzowane są przez bardzo niski poziom uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju. Gminy górskie, dla których przewidziany został czwarty scenariusz rozwoju, cechują się istotnymi ograniczeniami realizacji turystycznego kierunku rozwoju, co wskazuje na niewielkie szanse skutecznej jego realizacji. Niemniej jednak bardziej szczegółowa analiza zapóźnień w sferze uwarunkowań rozwoju (uwarunkowań cząstkowych) umożliwia zróżnicowanie gospodarki lokalnej przez podejmowanie przez podmioty działalności turystycznej. Każdy z czterech opracowanych scenariuszy turystycznego kierunku rozwoju górskich obszarów wiejskich Polski uwzględnia w swoich założeniach poziom uwarunkowań tego rozwoju właściwy dla kolejnych przebadanych gmin górskich. O sposobie realizacji przez daną gminę górską określonego scenariusza nie może jednak przesądzać sam tylko specyficzny dla niej poziom uwarunkowań. Należy także uwzględnić strukturę tych uwarunkowań, którą tworzą uwarunkowania cząstkowe w postaci uwarunkowań infrastrukturalnych, gospodarczych, środowiska oraz społecznych. Scenariusze te stanowią narzędzie podejmowania decyzji na szczeblu lokalnym, czyli tam, gdzie ważą się decyzje o podjęciu i realizacji turystycznego kierunku rozwoju obszaru, bądź też tam, gdzie taki kierunek rozwoju obszaru jest już realizowany, a władze gminy jedynie potwierdzając trafność swoich dotychczasowych decyzji, podejmują działania zmierzające do jego kontynuowania podjętą ścieżką rozwoju.
Mountain areas in Poland constitute a special territory with respect to physico-geographical, economic and social aspects. There are specific environmental, economic and cultural conditions, which on one hand restrain and on the other provide chances of these areas development. Environmental conditions involve higher economic costs mainly in agriculture but also in other fields, such as construction or transportation. Other characteristics of these areas include landscape values which just through development of tourism can at least partially recompense the local communities the limited opportunities of gaining incomes. Mountain areas are defined as the areas where agricultural production is made difficult by the unfavourable climatic conditions and land configuration. The basic criterion used for identification of mountain areas in Poland is their elevation above the sea level. Therefore the mountain areas comprise communes and land surveying districts, where over a half of the arable land area is situated above 500 m a.s.l. Considering the investigated space, the research comprised mountain rural areas in Poland, whereas the area of a single commune was assumed as the smallest researched unit. The object of studies were all communes which in Poland constitute mountain less favoured areas (mountain LFA). The investigations comprised a total of 50 communes (in four provinces: dolnośląskie, małopolskie, podkarpackie and śląskie), of which 43 are rural communes, whereas 7 are urbanrural communes. Due to the fact that rural areas have been the object of research, analysed were wholly rural communes and rural parts of urban-rural communes. The communes were selected on the basis of the Regulation of the Council of Ministers dated 14 April 2004 stating detailed terms and procedures of providing financial assistance for supporting agricultural activity in less favoured areas included in the rural development plan. Appendix 2 to the above mentioned regulation enumerates the communes in Poland which constitute less favoured areas, including also mountain areas. In order that an individual commune may use tourism as a driving force for local social-economic development, in the first place there must be conditions favourable for practising various forms of tourism (bases for starting and then intensifying the tourist movement are necessary prerequisites), secondly opportunities must be opened up for creating various enterprises connected with tourism and providing services for tourists, and capable of meeting increased needs of local communities. Conditions (factors) determining mountain communes predisposition for undertaking and realisation of development through tourism may be either of external or internal character. A detailed analysis was conducted in the thesis only on the internal conditions. It was assumed that a collective category grouping all these factors are the conditions of the area development through tourism (U). These conditions were analysed considering their diversified character, which was presented as identification of partial conditions, i.e. infrastructural, economic, environmental (natural and anthropogenic) and social conditions characterised by individual diagnostic features. Various research methods were applied in the thesis. Regarding the cognitive objective of the thesis, descriptive-qualitative analysis was the tool which allowed to identify the problems and conditions of the development of mountain rural areas in Poland. The methodological aim of the thesis was realised by using the output of economic sciences, at the same time basing on selected methods of multivariate statistical analysis, particularly taxonomic methods. The applicational aim was reached using the results of conducted quantitative analysis and developing various scenarios for the development of mountain rural areas in Poland, pointing to a potential of considering their proper variant. The source materials concerning the analysed features were obtained by means of surveys conducted by communes offices of the analysed communes. Moreover, the Author used the data provided by the Central Statistical Office, including the data from Population and Housing Census and Agricultural Census 2002. For the purpose of comparison, the data both from the survey studies and statistical CSO data were gathered for two years 2005 and 2007. Taxonometric procedures were used to determine the synthetic indicator of the level of development conditions through tourism. On the basis of its values computed for each of the analysed communes and for the partial conditions, a considerable diversification of the level of development conditions through tourism was found for the analysed communes, both with respect to the general level and considering partial conditions (infrastructural, economic, environmental and social) of the analysed structure. The analysed communes revealed especially great diversification with respect to infrastructural conditions (UI), for which variability range proved the widest. The level of social conditions (US) was characterised by the smallest variability in 2007. Also in 2007 the prevailing number of the analysed communes was characterised by low or very low level of economic (UG) and social (US) conditions and only in few communes these levels were high. The analysis of commune ordering according to the values of synthetic variable describing the general conditions level, reveals that the group of communes with the most advantageous level conditions includes those, which already have some tourist “traditions”, i.e. have been implementing a development strategy, in which tourism plays a crucial role as a local development factor. On the basis of arranging communes according to the value of synthetic measure determined within the range of the analysed condition structure layers, i.e. UI, UG, UŚ and US conditions, a considerable variability of the analysed communes ordering may be seen. An apparent dependence was observed for the analysed communes ordering in respect of the level of infrastructural (UI) and economic (UG) conditions. On the other hand a medium correlational dependence was found for the ordering according to the level of infrastructural (UI) and environmental (UŚ) conditions, and economic (UG) and environmental (UŚ) conditions. The correlation proved nonsignificant for the following pairs of conditions: infrastructural (UG) and social, economic (UG) and social (US), and also for environmental (UŚ) and social (US). Individual conditions of development through tourism served as separate criteria for classification of mountain communes according to the level of these conditions. Four groups of communes were identified in result of commune classification with respect to the level of conditions (U) of mountain areas in Poland development through tourism. Applied method of classification (triple averages method) allows to obtain as a result a constant number of groups (four groups) characterised by an unanimous interpretation, i.e. the subsequent groups comprise communes with decreasing level of conditions, however the two first groups reveal the level above the average determined for all communes (“very advantageous” and “advantageous” level), whereas the two next reveal the level beneath the average (“disadvantageous” and “exceptionally disadvantageous”. The first group of communes proved the least numerous. It comprised four mountain communes with a “very advantageous” level of conditions of development through tourism, determined on the basis of all diagnostic features. All communes from the first typological group are situated within the administrative boundaries of the małopolskie province, where three of them constitute a compact spatial configuration, whereas the fourth one is surrounded by the areas with “advantageous” level of conditions (communes from the second group). The second typological group comprises 14 mountain communes with an “advantageous” level of conditions (i.e. the level of conditions above the average value determined jointly for all analysed communes). The communes in this group are situated in all provinces, in majority forming larger areas characterised by an approximate level of conditions. The communes in the third typological group, i.e. characterised by “disadvantageous” level of conditions are also localised in all investigated provinces. In each of the provinces (except śląskie) these are neighbouring communes together forming larger areas characterised by an approximate value of conditions level. None of the 12 communes from the fourth group is situated in the podkarpackie province. Their localisation (particularly in the małopolskie province) suggest a conclusion that mountain rural areas characterised by “exceptionally disadvantageous” level of conditions for development are situated on the border of mountain terrains. The analysis of time changes of investigated structure of conditions for mountain rural areas in Poland development through tourism allowed to register a general improvement of the conditions (U) level in 2007 in comparison with 2005, however the partial conditions differently contributed to this situation, i.e. some stimulated the level, whereas the others had a negative effect. The maximum increase in the value of condition (U) level was noted in Jordanów commune, whereas a maximum decrease was registered in Szaflary commune. Spatial distribution of the change in the level of conditions shows that in a majority of communes an increase in the synthetic measure value was noted, whereas the level of conditions decreased in the least number of the communes. The thesis presents also the classification of mountain communes in Poland conducted with respect to the structure of internal conditions for the development through tourism, which allowed to identify eight types of mountain rural areas. Type 1 of mountain rural areas comprises 33 communes characterised by a medium value of conditions level (U), below the mean value determined for all mountain communes. The existing level of conditions evidences a weaker competitive position of the communes within the first type. These communes reveal a considerable diversification of the level of development conditions through tourism, i.e. there are communes where this level is apparently disadvantageous, but also those showing obvious competitive advantage over most mountain communes. A majority of the first type communes is characterised by low values of synthetic measure of the level of conditions (U). None of the partial conditions (UI, UG, UŚ or US) reached the level equal to the average for all mountain communes. The level of infrastructural (UI), economic (UG) and environmental (UŚ) conditions may be determined as average, whereas the level of social conditions (US) as low. The mountain areas of the first type are situated in all four analysed provinces. They constitute several relatively compact spatial clusters, of which the largest is located on the border of the śląskie and małopolskie provinces. Type 2 of the mountain rural areas consists of seven mountain communes. The mean level value of conditions (U) for development through tourism was lightly above the mean value computed for all analysed communes. The communes of the second type are more diversified with respect to general level of conditions than those of the first type, but none has reached such low level of conditions as registered in type 1. In the communes of the second type social conditions (US) reached very high level. The levels of infrastructural (UI) and environmental (UŚ) conditions may be considered average, whereas economic (UG) conditions on average reached a low level. The communes from the second typological group are situated in the małopolskie province and form a spatially compact configuration, except for the Muszyna commune. Type 3 of mountain rural areas comprise only three communes which the mean value of condition level (U) places in a disadvantageous competitive position in relation to most mountain communes. The third typological group is characterised by a relatively small variability, however even the commune with the least advantageous conditions in this group reached the level apparently higher than the average level for a total of the analysed group. The structure of conditions for development through tourism in communes constituting the third type of mountain rural areas reveals an average level of infrastructural (UI) conditions, high level of economic conditions (UG), very high level of environmental conditions (UŚ) but a low level of social conditions (US). One of the communes from the third typological group is situated in śląskie, małopolskie and podkarpackie province, each. Type 4 of the mountain rural areas is also formed of three communes – one in the dolnośląskie and two from the małopolskie province. This type of mountain areas is characterised by a low level of conditions (U) for development through tourism which is apparently lower than registered in the first typological group. In this typological group the level of infrastructural (UI) conditions may be assessed as average, the level of economic (UG) and environmental (UŚ) conditions as low, whereas the level of social (US) conditions as high. Type 5 of mountain rural areas is described by the level of conditions for development through tourism as only slightly exceeding the average level determined for all mountain areas. In this respect the fifth type of the areas may be compared with the second type, however it is characterised by an apparently more advantageous level of economic and infrastructural conditions. This type is represented by only one mountain commune, i.e. Poronin commune (małopolskie province). Infrastructural (UI) and environmental (UŚ) conditions reached the average level, economic conditions (UG) – high level, whereas social conditions (US) – very high level. Type 6 of mountain rural areas to which also only one commune (Krynica Zdrój in the małopolskie province) was classified is characterised by a very high level of conditions (U) for development through tourism, however the individual components also represent a high level, except for the environmental (UŚ) conditions, whose level may be described as average. Type 7 of mountain rural areas characterises Uście Gorlickie commune (małopolskie province). This type was described by very high values of the measure of condition (U) level of development through tourism. The levels of individual conditions constituting the layers of the analysed structure may be assessed as very high – considering the infrastructural (UI) and economic (UG) conditions, but average with respect to social conditions (US). Type 8 of mountain rural areas is characterised by a very low level of conditions (U) for development though tourism, and the level proved also very low concerning the infrastructural (UI), economic (UG) and environmental (UŚ) conditions, but high for social conditions (US). Only Czarny Bór commune (dolnośląskie province) was classified to the eighth type of mountain rural areas. On the basis of conducted research and obtained results of classification concerning the level and structure of conditions for development through tourism, scenarios of mountain rural areas in Poland development through tourism were developed. The first scenario targets mountain communes characterised by very high level of conditions for development through tourism, which undoubtedly determined considerable potential of tourism development in these areas. Owing to systematic care about the existing conditions and to improve their attractiveness (for tourists and investors), and maintaining them for future generations, these communes are predetermined to improve their competitive position over the communes with a similar level of conditions for development through tourism. By choosing and developing tourism as the leading economic activity, the mountain communes become beneficiaries of positive effects (multiplier effect) of multifunctional area development. The second scenario is meant for mountain communes which intend to use generated multiplier effects of tourism for stimulating their socio-economic development. The areas where the second development scenario should be implemented are characterised by over the average (but not the highest) level of conditions for development through tourism. Therefore, these areas constitute an attractive space for tourist market subjects interested in tourism (considering sales and demand). In order to improve their competitive position, the mountain communes for which realisation of this scenario seems proper, must solve some important problems resulting from their affiliation to one of the identified types of mountain rural areas, i.e. connected with the structure of conditions. The third scenario considers a possible undertaking and realisation of mountain rural areas development through tourism, however this alternative cannot be the main factor of socio-economic development, but only an additional (supplementary) one contributing to an improvement of this area multifunctionality. The third scenario of development has been developed for the mountain communes characterised by considerable constraints involved in the undertaking and realization of development through tourism. These communes may realize it in a limited scope, considering as crucial solving numerous important problems (resulting also from their classification to an individual type of mountain rural areas) in order to utilise positive external effects generated by tourism in the field of socio- economic development. A chance for these communes is provided by creating a regional (local) tourist product, ensuring their improved attractiveness for tourists and investors, apparent as possible competing for tourists and investors with the other mountain communes, even these with a higher level of conditions for development. The fourth scenario assumes “careful” approach to stimulating local development owing to the benefits (economic, social and environmental) generated by tourism. This scenario was intended for the mountain rural areas characterised by very high level of conditions for development through tourism. Mountain com munes for which the fourth development scenario was developed are characterised by considerable constraints in the realisation of development through tourism, which points to small chances of its effective implementation. However, more detailed analysis of delays in the sphere of conditions for development (partial conditions) enables diversification of the local economy through undertaking tourist activities by economic subjects. Each of the four scenarios developed for mountain rural areas in Poland development through tourism includes in its assumptions the level of conditions of development proper for the subsequent analysed mountain communes. However, the way in which individual scenario would be realised by individual communes cannot be determined only by its specific level of conditions. One should also consider the structure of these conditions, formed by partial, i.e. infrastructural, economic, environmental and social conditions. These scenarios are a tool for decision making on a local level, i.e. in places where decisions are made about undertaking and realisation of the area development through tourism, or in the localities where this particular direction of development has been already pursued, and the commune authorities need only to confirm their former right decisions and continue the initiated development.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2009, 01
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-43 z 43

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies