Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "teoria języka" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 19
Tytuł:
Modalność aporetyczna. Wokół jednego wiersza Piotra Sommera
Aporetic modality. On Piotr Sommer’s poem
Autorzy:
Telicki, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1391123.pdf
Data publikacji:
2013-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Piotr Sommer
aporia
metatekst
poezja i teoria języka
pragmatyka
Opis:
The author of this article analyzes and interprets Piotr Sommer’s meta-textual poem Czym mógłby być [What could it be]. The basic critical formula of “aporetic modality” is a property of language (which is improved in the poem) that reveals the impossibility of formulating clear hypotheses about writing poetry. And so, Sommer’s poem turns out to be a specific deconstruction of a poem – by speaking the poet conveys a message about the impossibility of speaking. The assertion becomes a doubt, and the poem, understood as a structure, exposes its non-constructive, and thus, maybe, its truly lyrical face
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2013, 19; 145-152
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Forma podąża za funkcjami – badanie empiryczne weryfikujące koncepcję czterech funkcji produktów wywodzącą się z teorii języka produktu Jochena Grosa
Form follows functions - an empirical study verifying the concept of four product functions derived from Jochen Gros’ theory of product language
Autorzy:
Ludwiczak, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2147602.pdf
Data publikacji:
2021-12-11
Wydawca:
Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie
Tematy:
design
semantyka produktu
teoria języka produktu
analiza treści
product semantics
theory of product language
content analysis
Opis:
Pod koniec XX wieku okazało się, że zasada funkcjonalizmu nie jest wystarczająca jako podejście do projektowania i nie opisuje wszystkich relacji użytkowników do przedmiotów znajdujących się w ich posiadaniu. Od lat 60. zaczęły powstawać nowe koncepcje, które pozwalały lepiej zrozumieć wzornictwo jako dyscyplinę twórczą odgrywającą coraz większą rolę we współczesnym świecie, a także postawy i decyzje zarówno grup tworzących „zaprojektowany świat” – projektantów czy producentów, jak i korzystających z efektów ich działań – konsumentów, użytkowników itd. Jedną z interesujących koncepcji jest teoria języka produktu Jochena Grosa. Niniejszy artykuł prezentuje eksperyment badawczy weryfikujący koncepcję czterech funkcji produktów wywodzącą się z  teorii języka produktu, przeprowadzony podczas kursu magisterskiego dla studentów wzornictwa w Akademii Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu. Tekst składa się z dwóch części – wstępu stanowiącego przegląd literatury oraz raportu z badania empirycznego.
At the end of the 20th century, it turned out that the principle of functionalism is not sufficient as an approach to design and does not describe all the relationships of users to objects in their possession. Since the 1960s, new concepts began to be formed enabling better understanding of design as a creative discipline that plays an increasingly important role in the modern world, as well as the attitudes and decisions of groups creating the “designed world” - designers or producers, and those who benefit from the effects of their activities - consumers, users etc. One of the interesting concepts is Jochen Gros’ theory of product language. This paper presents a research experiment verifying the concept of four product functions derived from the theory of product language, conducted during the master’s course for students of design at the Eugeniusz Geppert Academy of Art and Design in Wrocław. The text is made of two parts - an introduction constituting a literature review and a report from an empirical study.
Źródło:
inAW Journal – Multidisciplinary Academic Magazine; 2021, 2; 142-160
2719-7816
Pojawia się w:
inAW Journal – Multidisciplinary Academic Magazine
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teorie języka a pluralizm wartości w kontekście teorii wykładni prawa
Theories of language, value pluralism and the theory of legal interpretation
Autorzy:
Bogucki, Olgierd
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693229.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
interpretation of law
philosophy of language
theory of language
value pluralism
nominalism
structuralism
wykładnia prawa
filozofia języka
teoria języka
pluralizm wartości
nominalizm
strukturalizm
Opis:
This article explores relations between philosophical ideas of the language and the attitude to the pluralism of values in the context of legal interpretation. It argues that if the postulate of intersubjectivity in legal interpretation is to be maintained, the nominalist idea of language will be more coherent with the negative attitude to value pluralism, while the structural idea is more coherent with the positive one. The intersubjectivity of legal interpretation can be based on a language system or on a system of values. If the idea of a language system were to be removed (as nominalists propose), the idea of one clear system of values will be needed, while where the idea of one system of values were to be maintained, then an idea of a language system will be necessary.
Artykuł analizuje relacje między filozoficznymi teoriami języka a stosunkiem do faktu pluralizmu wartości w kontekście interpretacji prawa. W opracowaniu argumentuje się, że przy założeniu postulatu intersubiektywności wyników wykładni prawa wizja języka proponowana przez nominalizm lingwistyczny łatwiej daje się pogodzić z negatywnym stosunkiem do pluralizmu wartości, wizja strukturalistyczna zaś – z pozytywnym stosunkiem do pluralizmu wartości. Intersubiektywność wykładni może opierać się na systemie językowym lub jednym systemie wartości. Jeżeli chcemy wyeliminować pojęcie systemu językowego (jak chcą tego nominaliści), to potrzebować będziemy jednego dostatecznie określonego systemu wartości. Jeżeli natomiast chcemy wyeliminować pojęcie jednego systemu wartości, to potrzebować będziemy systemu językowego.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 4; 55-67
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprache und Gewalt in Heinz Strunks Der goldene Handschuh
Language and violence in Heinz Strunk‘s Der goldene Handschuh
Język i przemoc w Der goldene Handschuh Heinza Strunka
Autorzy:
Fuhrbach, Clemens
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783760.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Judith Butler
Hate speech
Sprachtheorie
Polyphonie
Erzähltheorie
Sprache
Körper
Gewalt
teoria języka
polifonia
teoria narracji
język
ciało
przemoc
theory of language
polyphony
narration theory
speech
body
violence
Opis:
Autor artykułu analizuje powieść Heinza Strunka Der goldene Handschuh [Złota rękawiczka] w oparciu o rozważania Judith Butler Excitable Speech (Walczące słowa. Mowa nienawiści i polityka performatywu). Ukazane zostaje nie tylko zagadnienie przemocy poprzez język, lecz także język jako forma przemocy. Pierwszą płaszczyznę rozważań stanowi analiza wypowiedzi postaci oraz wewnętrzna fokalizacja postaci Fritza Honki. Na drugiej płaszczyźnie autor artykułu bada intersubiektywną strukturę zależności jako wzajemne odziaływanie różnych postaci. Na zakończenie krytycznej analizie poddana zostaje sama narracja jako mowa przedstawiona. Rozważaniom towarzyszy teza, iż asynchroniczny język postaci pozostaje na płaszczyźnie tekstu niejasny i wzmacnia tym samym opisaną w artykule zasadę języka przemocy.Motyw przemocy poprzez język na płaszczyźnie postaci znajduje odzwierciedlenie na poziomie samej narracji jako język przemocy. Zamierzeniem niniejszego artykułu jest stworzenie krytyczno-refleksyjnych ram dla omawianego tekstu uwrażliwiających czytelnika na zagadnienie języka przemocy.
The paper analyses the novel by Heinz Strunk Der Goldene Handschuh [The Golden Glove] against Judith Butler’s comments on Excitable Speech. Alongside the presentation of violence through language, language as a form of violence is brought into focus. The first level of analysis is constructed around the investigation of utterances and internal focalization of the character of Fritz Honka. The second level encompasses the intersubjective structure of description as a dialogic interdependence between various characters. Finally, the narration itself as a form of reported speech is critically investigated. The following hypothesis is being explored: the asynchronous speech of the characters remains inexplicit on the textual level, which evokes the described principle of hurtful speech. The expression of violence at the level of the characters is transformed into the language of violence at the narrative level. The aim of the contribution is therefore to present the narration within a critical framework allowing for evoking of the awareness of the interrelationships between language and violence.
Dieser Beitrag untersucht Heinz Strunks Roman Der goldene Handschuh auf Grundlage von Judith Butlers Ausführungen zur Excitable Speech. Neben der Darstellung von Gewalt durch Sprache wird die Sprache als Form der Gewalt in den Fokus gerückt. Die erste Ebene der Analyse bilden die wörtliche Rede und die interne Fokalisierung der Figur ›Fritz Honka‹. Auf der zweiten Ebene wird die intersubjektive Beziehungsstruktur als dialogische Wechselwirkung zwischen verschiedenen Figuren betrachtet. Abschließend wird das Erzählen selbst als vorgetragene Rede kritisch hinterfragt. Folgende These wird untersucht: Die asynchrone Sprache der Figuren bleibt auf der Textebene unvermittelt und verstärkt dadurch das beschriebene Prinzip des verletzenden Sprechens. Die Darstellung der Gewalt durch die Sprache auf der Ebene der Figuren wird durch den Erzähltext selbst als Sprache der Gewalt reproduziert. Ziel des Beitrags ist es deshalb, die Erzählung kritisch zu erschließen, um dadurch eine grundsätzliche Sensibilisierung für die Reflexion der Zusammenhänge von Sprache und Gewalt zu erreichen.
Źródło:
Wortfolge. Szyk Słów; 2020, 4
2544-4093
Pojawia się w:
Wortfolge. Szyk Słów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podstawowe zagadnienia współczesnej filozofii języka, filozofii językoznawstwa oraz filozofii lingwistycznej
Autorzy:
Stalmaszczyk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049981.pdf
Data publikacji:
2022-01-25
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
analytic philosophy
philosophy of language
philosophy of linguistics
linguistic philosophy
theory of language
linguistic methodology
semantics
pragmatics
filozofia analityczna
filozofia języka
filozofia językoznawstwa
filozofia lingwistyczna
teoria języka
metodologia językoznawstwa
semantyka
pragmatyka
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie podstawowych zagadnień współczesnej filozofii języka (zwłaszcza w ujęciu analitycznym) oraz filozofii językoznawstwa i filozofii lingwistycznej, a także relacji między poszczególnymi dyscyplinami. Dla potrzeb niniejszej dyskusji językoznawstwo można określić jako systemowe badanie języka naturalnego, a filozofię języka jako systemowe badanie podstawowych pojęć związanych z naturą i właściwościami języka (zarówno języka naturalnego, jak i języków formalnych). Filozofia językoznawstwa, jako gałąź filozofii nauki, ma za swój przedmiot systemową refleksję nad teoriami językoznawczymi i metodami badań językoznawczych, natomiast filozofia lingwistyczna jest metodą lub techniką badania języka, również języka potocznego. W artykule dokonano również przeglądu zawartości wybranych encyklopedycznych i podręcznikowych pozycji poświęconych filozofii języka.
The article discusses key concepts in contemporary philosophy of language (especially analytic), and also philosophy of linguistics, and linguistic philosophy, and the relations between these domains. Whereas linguistics, the scientific study of language, is concerned with theoretical and applied analyses of human natural language and with constructing appropriate levels of linguistic representation, philosophy of language provides (philosophical) investigations into the phenomenon of language in general, concentrating especially on the problems of meaning, reference, truth, and understanding. More recent approaches to philosophy of language considerably extend this field of investigation. Linguistic philosophy can be described as an approach to the philosophy of language, a philosophical method; further on, philosophy of linguistics offers philosophical reflections on linguistic inquiries and linguistic theories. The article investigates mutual relations among these disciplines, offers necessary terminological clarification, and provides an overview of recent studies devoted to philosophy of language.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2022, 18; 137-161
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria języka religijnego
A Theory of Religious Language
Autorzy:
Góźdź, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2037789.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
język religijny
teoria języka religijnego
teologia
nauka o języku religijnym
zdania asertoryczne i nieasertoryczne
A. Grabner-Haider
religious language
theory of religious language
religious language studies
assertive and non-assertive sentences
Opis:
Bibliografia języka religijnego w Polsce jest dość bogata, ale ogranicza się do strony materialnej języka, a nie jego teorii. Dlatego wydaje się, że pośród wielu różnych teorii języka religijnego ważne jest zapoznanie się z propozycją, jaką zaproponował jeszcze w latach 70. XX wieku Anton Grabner-Haider (* 1940), obecnie emerytowany austriacki Profesor. Przyjmuje on teorię „krytycznej znaczeniowości” (kritische Bedeutsamkeit) języka religijnego i ją dalej rozwija. Punktem wyjścia jest tu ujęcie teologii jako „wiedzy usystematyzowanej”, jako najwyższej postaci systematyzowania języka religijnego”. Tym samym zakłada się, że możliwa jest ścisła nauka o języku religijnym. Teologia zbudowana jest na bazie języka religijnego, a więc posiada charakter zdaniowy i znaczeniowy (semantyczny). Język religijny ma zatem swoją część asertoryczną (stwierdzenie danego stanu rzeczy) i nieasertoryczną (symbole, obrazy, akty mówienia). Na tej strukturze Grabner-Haider ukazuje wypowiedzi skrypturystyczne: biblijne, dogmatyczne, liturgiczne, ojców Kościoła i teologów. Austriacki Uczony przełamuje zatem dominalizm językowy w ujęciu Wiener Kreis i przypisuje językowi religijnemu znaczenie obiektywne w ramach określonego systemu.
The bibliography of religious language in Poland is rather rich, yet it mostly covers the material aspect of this language variety; quite infrequently does it touch upon its theory. Therefore, the proposal put forwards in the 1970s by Anton Grabner-Haider (* 1940) − Austrian researcher, currently professor emeritus − seems particularly worth familiarizing with. Grabner-Haider has proposed a theory of “critical significance” (kritische Bedeutsamkeit) of religious language and he constantly develops its ramifications. His theory rests on the concept of theology as “systematized knowledge,” which is “the height of systematizing of religious language.” Corollary of the above thesis is the statement that religious language can be a legitimate research subject. Theology is built on the foundation of religious language, which means it has a syntactic and a semantic aspect. Thus, religious language has its assertive (confirming a status quo) and non-assertive (symbols, images, speech acts) components. Grabner-Haider uses these structures to analyse religious texts: biblical, dogmatic, liturgical, works of the Fathers of the Church and of theologians. Grabner-Haider challenges the positivist view of language held by the representatives of Vienna Circle and assigns a greater objective importance to religious language within its own system of reference.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2017, 64, 2; 5-32
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relacje semiotyczne w odniesieniu do kartografii
Semiotic relations in cartography
Autorzy:
Ostrowski, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/204175.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
semiotyka
semiotyka kartograficzna
semantyka kartograficzna
pragmatyka kartograficzna
syntaktyka kartograficzna
język mapy
teoria języka mapy
zmienne wizualne
semiotics
cartographic semiotics
cartographic semantics
cartographic pragmatics
cartographic syntax
language of maps
map language theory
visual variables
Opis:
W artykule podjęto próbę spojrzenia na najważniejsze problemy kartografii z punktu widzenia trzech działów semiotyki kartograficznej: semantyki, pragmatyki i syntaktyki. Wskazano też na podstawową różnicę, niedocenianą w pełni przez przedstawicieli kierunku badawczego określanego jako teoria języka mapy, między pismem, którego struktura podporządkowana jest semantycznym aspektom wyrazów, zdań i tekstów, a prezentacją kartograficzną będącą przede wszystkim przestrzennym modelem i obrazem. Ta specyfika mapy powinna być uwzględniana przy określaniu zakresu zainteresowań semiotyki kartograficznej, w szczególności semantyki i syntaktyki.
Semiotics is a science dealing with ways in which signs and sign systems function as tools of communication. It has developed on the basis of linguistics, treated by its author F. Saussure as the most important part of semiotics. Semiotics can be divided into three branches: semantics, dealing with relations between signs and reality (especially the meaning of signs), pragmatics, which explores relations between signs and their users, and syntactics, which analyzes formal relations among signs within the system. Cartographic semiotics, whose acknowledged author is J. Bertin (1967), treats the map as both a special sign system and a model, whose aim is to visually and realistically present geographical space. Mirroring the three branches of semiotics, the cartographic semiotics includes: cartographic semantics (relations between signs and the objects they represent), cartographic pragmatics (map functions and relations between the map and its author and user) and cartographic syntactics (structure and rules of creating cartographic signs). There has evolved in cartographic semiotics a trend named theory of map language. It draws attention to the fact that there are many similarities between natural language and cartographic presentation. That is why its representatives use linguistic terminology to analyze cartographic sign systems. However, there exists one main structural difference between natural language (writing) and cartographic presentation. The map is not only a system of signs, but it is mainly a spatial model and a specialized image in measurable and clear characterization of space. This special character of cartographic presentation in comparison to natural language causes the object of interest of cartographic semantics (also of syntactics to a lesser degree) to be a lot different from the nature of semantics and syntactics in linguistic semiotics. The object of interest of cartographic semantics is the qualities of the map as a spatial model of geographic reality, whose main aim is to show various kinds of space features and relations. That is why map spatial structure should be the main object of interest of cartographic semantics along with the semantic scope of notions represented by the signs used on the map. Cartographic syntactics, as opposed to syntactics of natural language, mainly deals with the graphic form of the map. Taking into consideration these basic differences between cartographic presentation and natural language it is easier to decide which problems of scientific cartography can be included in the three already mentioned branches of cartographic semiotics. The object of interest of cartographic semantics is firstly the modeling of geographic space through transforming it into map space (defined by scale, mapping and way of shadowing), and secondly the modeling of object and phenomena attributes (creating a notion model). Kinds of attributes (quality, quantity) as well as the spatial reference of presented objects (point, line or area) became the basis for classifying and defining particular methods of cartographic presentation. That is why cartographic methodology can be included within the interest range of cartographic semantics. So can generalization, which is the essence of modeling both space and attributes of presented objects. Cartographic pragmatics is mainly interested in the research of map and its graphic elements perception within the scope of a research trend known as cognitive cartography. There appear more and more often research and analyses, in which maps are seen in a wider historical context as products of civilization progress as well as an image of the knowledge level and mentality of the epoch in which they were created. Cartographic pragmatics also includes works which analyze the functions played by maps, including expressive functions used in advertising and propaganda. Appropriate construction of map legend can be included in both cartographic pragmatics and semantics. With relation to authors of maps, cartographic pragmatics deals with such issues as copyright, the organization and technology of map production and educating map editors. The object of study of cartographic syntactics is the graphic form of maps, while the best known and most discussed issue here is visual variables created by J. Bertin. Cartographic syntactics should not only deal with visual variables, which show attributes of presented objects, but also with spatial variables, whose scope of application depends on whether the signs are points, lines or area. This branch of cartographic semiotics also includes rules of map graphic design. Semiotic approach is of special significance in the analysis of presentations, because comparison of different means of expression and the way they interact calls for a wider semiotic approach. This approach is especially important in the organization of inter-operational spatial data bases, which requires their comprehensive semantic analysis.
Źródło:
Polski Przegląd Kartograficzny; 2013, T. 45, nr 1, 1; 5-14
0324-8321
Pojawia się w:
Polski Przegląd Kartograficzny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Тыпалагічныя прыкметы беларускай і польскай літаратурных моў: спецыфіка канцэптуалізацыі
Cechy typologiczne białoruskiego i polskiego języków literackich: specyfika konceptualizacji
Typological Features of Belarusian and Polish Literary Languages: The Specifics of Conceptualization
Autorzy:
Liashuk, Viktoria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32222666.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
the theory of literary language
linguistic Slavic studies
typological parameters
stylistic system of the national language
functional style system
teoria języka literackiego
slawistyka językowa
parametry typologiczne
system stylistyczny języka narodowego
system stylów funkcjonalnych
тэорыя літаратурнай мовы
лінгвістычная славістыка
тыпалагічныя параметры
стылістычная сістэма нацыянальнай мовы
сістэма функцыянальных стылей
Opis:
Artykuł wykorzystując parametry typologiczne analizuje fenomen narodowego języka literackiego na podstawie jego terminologicznej i teoretycznej prezentacji w białoruskim i polskim paradygmacie naukowo-edukacyjnym. Jako materiał analityczny wykorzystano źródła teoretyczne, dydaktyczne i leksykograficzne, odzwierciedlające wspólne, charakterystyczne cechy w konceptualizacji narodowego języka literackiego Białorusinów i Polaków. Występuje asymetria terminologiczna i klasyfikacyjna w interpretacji słowiańskiego języka literackiego w ramach językoznawstwa narodowego i slawistyki. Konceptualizacja białoruskiego i polskiego języka literackiego jest pośrednio związana z ich parametrami typologicznymi i może być wykorzystana jako model typologiczny.
The typological parameters to analyse the phenomenon of the national literary language on the basis of its terminological and theoretical presentation in the Belarusian and Polish scientific and educational paradigm are used in the article. Theoretical, educational methodological and lexicographic sources reflecting common and distinctive features in the conceptualization of the national literary language of Belarusians and Poles are used as analytical material. A terminological and classificatory asymmetry is traced in the interpretation of the national literary Slavic language within the boundaries of national linguistic and Slavic studies. The conceptualization of the Belarusian and Polish literary languages is indirectly related to their typological parameters and can be used as a typological model.
У артыкуле па тыпалагічных параметрах аналізуецца феномен нацыянальнай літаратурнай мовы на аснове яго тэрміналагічнага і тэарэтычнага прэзентавання ў беларускай і польскай навукова-адукацыйнай парадыгме. Аналітычным матэрыялам паслужылі тэарэтычныя, навучальна-метадычныя і лексікаграфічныя крыніцы, якія адлюстроўваюць агульныя і адрозныя асаблівасці ў канцэптуалізацыі нацыянальнай літаратурнай мовы беларусаў і палякаў. Прасочваюцца тэрміналагічная і класіфікацыйная асіметрыя ў інтэрпрэтацыі нацыянальнай славянскай літаратурнай мовы ў межах прыватнай лінгвістыкі і славістыкі. Канцэптуалізацыя беларускай і польскай літаратурных моў ускосным чынам звязана з іх тыпалагічнымі параметрамі і можа быць выкарыстана ў якасці тыпалагічнай мадэлі. 
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2022, 16; 261-276
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanisław Barańczak jako krytyk języka. Wokół dwóch esejów z tomu Poezja i duch uogólnienia
Stanisław Barańczak as a critic of language. On two essays from Poetry and Spirit of Generalisation
Autorzy:
Trubicka, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1392325.pdf
Data publikacji:
2011-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
S. Barańczak
teoria poezji
esej
krytyka języka
Opis:
The articles derives from a conviction that the later essays writing of Stanisław Barańczak in one of its important aspects is a criticism of the morally destructive features of the language. His theory of poetry as a particular kind of speech – directed to the concrete, multimeaning, always individual – is a simple consequence of a conviction abot what should be the language in general results from the deeply ethical objection to the generality, exaggerated abstractness, one-sidedness of an opinion. Manifestations of such “a laying the language in charge”, to use Barańczak’s own words, I can be found mostly in his two late essays titled Człowiek, Który Za Dużo Wie [The Man Who Knows Too Much] and Poezja i duch Uogólnienia [Poetry and the Spirit of Generalisation]. In their rhetoric I am looking for the supplement of his relation to language.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2011, 16; 133-156
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O semantycznej i formalnej teorii poznania. Ajdukiewicz – Suszko – Woleński
Autorzy:
Olech, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705783.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
metaepistemologiczny projekt Ajdukiewicza
semantyczna teoria poznania
klasyczna (subiektywna) teoria poznania
formalna teoria poznania
Husserlowska filozofia języka
Opis:
Metaepistemologiczny projekt Kazimierza Ajdukiewicza zwany „semantycz-n4 teorią poznania” postuluje, aby podchodzić do poznania od strony języka. Projekt ten zarazem uzasadnia ów analityczny postulat, wykazując, ze jeśli poznanie ma bye określone co do treści, to do poznania tak właśnie powinno się podchodzić. Podejście to pojmuje poznanie jako twór, na który składają się językowe znaczenia wyrażeń. Takie pojmowanie poznania posiada tę zaletę iż pozwala wykorzystać w epistemologii rezultaty uzyskane w metamatema-tyce do rozwiązywania pewnych tradycyjnych sporów epistemologicznych. Projekt formalnej teorii poznania przedstawił Roman Suszko. Inspiracją tego projektu była semantyczna teoria poznania Kazimierza Ajdukiewicza, której Roman Suszko nadal postać sformalizowaną. Kontynuatorem formalnoepiste-mologicznych badah Suszki jest Jan Wolehski. Pytanie, które autor artykułu stawia i na które udziela odpowiedzi, brzmi: jakie warunki winny bye spenio-ne, aby można było przejsc od klasycznej (subiektywnej) teorii poznania do teorii poznania rozumianej semantycznie, a w szczególności do jej sformalizo-wanej postaci, i aby zarazem wyniki uzyskane na gruncie semantycznej teorii poznania były równoważne wynikom uzyskanym na gruncie teorii poznania pojmowanej klasycznie?
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 425-444
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ajdukiewicz, Husserl i Tarski – w sprawie semantycznej teorii poznania
Ajdukiewicz, Husserl and Tarski-Concerning the Semantic Theory of Knowledge
Autorzy:
Olech, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561366.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Semiotyczne
Tematy:
Kazimierz Ajdukiewicz
Edmund Husserl
Alfred Tarski
Anna Jedynak
Jan Woleński
semantyczna teoria poznania
semantyczna teoria prawdy
intensjonalna i ekstensjonalna interpretacja języka
intencjonalna teoria wyrażeń
poznanie określone co do treści
związek języka i myślenia
Opis:
The aim of this paper is to show the importance of intentional theory of language of Edmund Husserl for Ajdukiewicz’s theory of language, and hence for his semantic theory of knowledge. As far as Tarski’s semantic achievements from the ‘30s, they provided to Ajdukiewicz the legitimisation for the transition from his reflection about the linguistic world-picture, i.e. the world of linguistic intensions, into the reflection about the world, i.e. the world of lingustic extensions. But in spite of that, the purely-philosophical climate of Ajdukiewicz’s semantic theory of knowledge is from the spirit of Husserl.
Niniejszy artykuł ma polemiczny charakter. Polemizuje on z głosami tych filozofów, którzy w semantycznej teorii poznania Kazimierza Ajdukiewicza widzą znaczący i nadto wyłączny wpływ semantycznego dorobku Alfreda Tarskiego. Słuchając głosów tych filozofów można odnieść wrażenie, że przeoczyli oni fakt, iż termin „semantyka” znaczył co innego w wypadku Ajdukiewicza, prezentującego semantyczną teorię poznania, a co innego w wypadku Tarskiego, prezentującego semantyczną teorię prawdy. Z tą różnicą, dotyczącą znaczeń terminu „semantyka”, wiąże się inna, fundamentalna w wypadku obu tych logików różnica, a mianowicie ich odmienne podejście do języka, co zdaje się umykać uwadze tym piszącym o semantycznej teorii poznania, z którymi zamierzam polemizować. Podejście Ajdukiewicza było intensjonalne, natomiast podejście Tarskiego – ekstensjonalne, co mówiąc mam na myśli to, że dla pierwszego z nich podstawową była intensjonalna interpretacja języka, a dla drugiego – interpretacja ekstensjonalna. Filozofowie, z którymi polemizuję, przeoczają jeszcze jeden fakt, a mianowicie trudny do przecenienia wpływ, jaki na powstanie semantycznej teorii poznania miała intencjonalna teoria języka Edmunda Husserla. Niniejszy artykuł stara się przywrócić właściwą miarę Tarskiemu w tytułowej sprawie oraz oddać sprawiedliwość Husserlowi, bez filozofii którego semantycznej teorii poznania, jako metaepistemologicznego projektu, by nie było. A przecież to ów projekt legitymizował jego realizacje i dopiero w nich były wykorzystywane niektóre osiągnięcia semantyki Tarskiego.
Źródło:
Studia Semiotyczne; 2019, 33, 2
0137-6608
Pojawia się w:
Studia Semiotyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Nic tu nie jest ukryte”. Poza hermeneutyką podejrzeń
Autorzy:
Moi, Toril
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1337235.pdf
Data publikacji:
2020-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Ludwig Wittgenstein
teoria literatury
hermeneutyka podejrzeń
filozofia języka
analiza i interpretacja utworu literackiego
Opis:
W rozdziale 8. książki Revolution of the Ordinary Toril Moi prezentuje swoją autorską koncepcję lektury utworu literackiego, polegającą na wnikliwej analizie tekstu poprzez odnoszenie go do pytania „Dlaczego to?”, tutaj funkcjonującego na zasadzie kategorii teoretycznej łączącej w sobie koncepcje m.in. Stanleya Cavella, Carla Ginzburga czy Sharon Marcus. Posługując się filozofią języka Ludwiga Wittgensteina, badaczka wskazuje na niedobory różnych skodyfikowanych postaw krytycznych względem tekstu literackiego, które nazywa zbiorczo hermeneutyką podejrzeń. Wspólne im wszystkim jest przeświadczenie, że teksty i język w ogólności ukrywają coś za tym (pod tym), o czym mówią „bezpośrednio”; ich znaczenie dzieli się na „powierzchowne” i „głębokie”. Autorka przekonuje, że tego rodzaju założenia teoretyczne kłócą się z tym, co rzeczywiście, jako czytelnicy, robimy, czytając. Celem każdej lektury powinno być zrozumienie tekstu, a więc zrozumienie, dlaczego taki a nie inny element znajduje się w takim a nie innym miejscu tekstu, w takim a nie innym kontekście. To zaś możliwe jest tylko poprzez wnikliwe przyglądanie się temu, co tekst jawnie prezentuje czytelnikowi, nie zaś poprzez aprioryczne podważanie jego wiarygodności. Pytanie „Dlaczego to?” jest wyrazem otwartości na znaczenia komunikowane przez tekst i gotowości do wnikliwej eksploracji motywacji stojącej za elementem, który w wyniku wielu czynników zwrócił na siebie uwagę czytelniczki. Poszukując narzędzi do prezentowania świadectw takiej lektury tekstu w praktyce literaturoznawczej, Toril Moi dowartościowuje kategorię opisu. Odpowiednio skonstruowany i dociekliwy opis tekstu okazuje się zawierać w sobie odpowiedzi na najistotniejsze pytania dotyczące utworu literackiego.
Źródło:
Forum Poetyki; 2020, 19; 48-61
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podejścia do nauki o języku w dydaktyce języka polskiego jako L1
Approaches to Language Theory in Polish Language Didactics as L1
Autorzy:
Nocoń, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1627357.pdf
Data publikacji:
2020-12-28
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Polish language teaching
language theory
didactic concepts
nauczanie języka polskiego
teoria językowa
koncepcje dydaktyczne
Opis:
The article discusses didactic approaches to teaching grammar that have been developed in Polish language didactics since the end of the 18th century: grammatical-normative, system-grammatical and functional. Subsequent approaches are presented in the historical order, but the considerations focus on their main theoretical assumptions, areas of criticism of previous approaches and methodological solutions developed on these foundations. The approach adopted has been defined as the overriding principle of understanding the learning process.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia; 2020, 11, 315; 27-38
2082-0909
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PROTOTYPE THEORY IN THE JUDICIAL PRACTICE OF THE COURT OF JUSTICE OF THE EUROPEAN UNION. A CASE STUDY
Teoria prototypu w praktyce orzeczniczej Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej - studium przypadku
Autorzy:
Zeifert, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/921392.pdf
Data publikacji:
2020-12-09
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
interpretacja prawa
semantyka języka prawnego
teoria prototypu
językoznawstwo kognitywne
prawo Unii Europejskiej
judicial interpretation
legal semantics
prototype theory
cognitive linguistics
EU legislation
Opis:
Prototype theory is a semantic theory according to which the membership of conceptual categories is based not on a list of criterial features, but rather on the similarity to the most representative member of the category. Consequently, conceptual categories may lack classical definitions and rigid boundaries. This article supports the claims, already made by other scholars working in the field, that prototype theory may greatly augment our understanding of legal (i.e. statutory, judicial) interpretation. Legal provisions are traditionally written as classical definitions, but they are rarely applied that way. Statutory concepts tend to be interpreted with a great deal of flexibility, using a wide array of extra-textual factors. This is especially true for the case law of the Court of Justice of the European Union, which has to deal with the challenges of the multilingual, supranational law of the European Union.
Teoria prototypu jest teorią semantyczną, zgodnie z którą przynależność do kategorii pojęciowych nie opiera się na zestawie określonych cech, lecz na podobieństwie do najbardziej reprezentatywnego egzemplarza danej kategorii. W związku z tym kategorie pojęciowe mogą nie poddawać się klasycznemu definiowaniu, a ich granice bywają rozmyte. Artykuł ten wspiera twierdzenia innych autorów, że teoria prototypów może znacząco pogłębić nasze rozumienie interpretacji prawniczej. Przepisy prawne są tradycyjnie formułowane jak klasyczne definicje, jednak rzadko są stosowane w ten sposób. Pojęcia ustawowe są często interpretowane z dużą elastycznością, przy wykorzystaniu szerokiej palety czynników pozatekstowych. Jest to szczególnie aktualne w przypadku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który stoi przed wyzwaniem stosowania wielojęzycznego, ponadnarodowego prawa Unii Europejskiej.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2020, 44, 1; 93-119
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O wiele więcej niż Google Translate, czyli komputerowe przetwarzanie języka naturalnego (NLP) w translatoryce i translatologii
Far Beyond Google Translate: Natural Language Processing (NLP) in Translation and Translatology
Autorzy:
Okulska, Inez
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/912393.pdf
Data publikacji:
2020-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
literary translation
machine learning
big data
natural language processing
theory of translation
computational linguistics
machine translation
przekład literacki
teoria przekładu
przetwarzanie języka naturalnego
lingwistyka komputerowa
przekład maszynowy
uczenie maszynowe
Opis:
Przewrotna jest rola postępu – im więcej technologicznego rozwoju, tym większy udział człowieka – w koncepcji, formułowaniu zadań, interpretacji wyników, nadzorze i korekcie. Hierarchia jest zachowana, człowiek wciąż nieodzowny, ale to nie znaczy, że w pewnych obszarach maszynowy potencjał rzeczywiście nie przewyższa ludzkiego i że nie warto z tej przewagi skorzystać. Przetwarzanie języka naturalnego (NLP) to dziedzina niemłoda, ale w ostatnich latach dzięki rozkwitowi metod uczenia głębokiego (deep learning), mody na maszynowe wnioskowanie (data/knowledge mining) czy nowym sprzętowym interfejsom (m.in. zaawansowane rozpoznawanie obrazu) komputerowa analiza tekstu przeżywa istny renesans. W odniesieniu do translacji przyjęło się mówić i pisać głównie o coraz doskonalszych lub właśnie zupełnie niemożliwych algorytmach dla kolejnych par języków czy coraz większej precyzji samego tłumaczenia. Niniejszy artykuł przedstawia natomiast nieco szersze spektrum procesu tłumaczenia i przygląda się elementom przekładowi towarzyszącym (jak choćby krytyka), w których wykorzystanie metod NLP możeprzynieść nowe, ciekawe wyniki. Wyniki, których ze względu na ograniczoną moc obliczeniową człowiek nie jest w stanie osiągnąć. Omówione zostały takie aspekty jak wektorowa reprezentacja języka, stylometria i jej zastosowania czy analiza wielkich zbiorów danych – wszystko to na potrzeby szeroko rozumianychtranslacji i translatologii.
The more technological development, the greater the participation of the human – in formulating tasks and problems, supervising and improving automated processes and interpreting their outcomes. The hierarchy is preserved, humans are still indispensable, but it does not mean that in certain areas of machinery the potential does not really exceed that of the human and that this advantage is not worth exploiting. Natural language processing (NLP) is not a young field, but in recent years, thanks to the thrive of deep learning methods, data and knowledge mining or new human-machine interfaces, computer text analysis is experiencing a real renaissance. As far as translation is concerned, it is mostly algorithms for machine translation that are being discussed. This article, on the other hand, presents a slightly broader spectrum of the translation process and looks at the accompanying elements (such as criticism) in which the use of NLP methods may bring new and interesting results. Results which, due to limited computing power, humans are unable to achieve. The discussion in the paper covers such aspects as the vector representation of language,stylometry and its application, or the analysis of large data sets – all for the purposes of translation and translatology.
Źródło:
Porównania; 2020, 26, 1; 283-297
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 19

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies