Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "tłumaczenie/przekład" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-26 z 26
    Tytuł:
    Transfer kulturowy w nauczaniu przekładu a rola nauczyciela
    Cultural transfer and the role of the teacher in teaching translation
    Autorzy:
    Dunin-Dudkowska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/966998.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    cultural transfer
    translation
    translation studies
    teaching translation
    translator
    transfer kulturowy
    tłumaczenie/przekład
    studia translatoryczne
    nauczyciel przekładu
    tłumacz
    Opis:
    At the end of the twentieth century due to the so-called cultural turn in the development of the theory of translation, the translator started to be seen as a mediator in the intercultural communication. In the translation process, he interprets and transfers experiences from the source culture to the target culture. The greatest difficulty in the process of translation is translating of the untranslatable elements, for which one searches for the best equivalents . In such a situation, each translator selects appropriate strategies and techniques of translation. Many problems arise, among others, in translation of terminology and cultural phenomena in different legal systems, such as the names of companies, governing bodies or the articles of association. The role of the teacher is to provide information about contemporary life and history of culture, present the genre patterns of relevant documents, show how to solve difficulties in the process of translation, create sensitivity to the phenomena seemingly identical in different cultures, and to indicate valuable sources of information on cultural and sociocultural background (bibliography).
    Pod koniec XX wieku w związku z tzw. zwrotem kulturowym w rozwoju teorii przekładoznawczych tłumacz zaczął być postrzegany jako mediator w komunikacji międzykulturowej. W procesie tłumaczenia dokonuje on interpretacji i przeniesienia doświadczeń z kultury źródłowej do kultury docelowej. Największą trudnością w działalności translatorskiej jest tłumaczenie elementów nieprzekładalnych, dla których poszukuje się najlepszych ekwiwalentów translacyjnych. W takiej sytuacji każdorazowo tłumacz dokonuje wyboru odpowiednich strategii i technik translacyjnych. Wiele problemów powstaje m.in. przy tłumaczeniu terminologii i zjawisk kulturowych funkcjonujących w różnych systemach prawnych, np. nazw spółek kapitałowych, organów zarządzających, umowy spółki. Rolą nauczyciela tłumaczy jest przekazanie informacji realioznawczych i historycznokulturowych, prezentacja wzorców gatunkowych stosownych dokumentów, pokazanie sposobu rozwiązywania trudności translatorskich, kształtowanie wrażliwości w stosunku do zjawisk pozornie identycznych i wskazanie odpowiednich źródeł informacji na temat kultury i socjokultury omawianych kręgów kulturowych.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2014, 21
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mateuszowa Ewangelia cudów (Mt 8–9)– przekład alternatywny
    Miracles Gospel of st. Matthew (Matth. 8–9) – alternative translation
    Autorzy:
    Bardski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1009199.pdf
    Data publikacji:
    2018-02-05
    Wydawca:
    Akademia Katolicka w Warszawie
    Tematy:
    Ewangelia Mateusza, Nowy Testament, cuda Jezusa, narracja, tłumaczenie, przekład
    Gospel of st. Matthew, New testament, miracles of Jesus, narrative, translation
    Opis:
    In our article we propose a new translation of Matth. 8–9 into Polish. After discussing other Polish translations of the text (in the footnotes), we suggest alternative options that would intensify the expressivity of the narrative and stress the semantic aspects that have been neglected in former Polish translations but seem to be important in the context of the postmodern reception of the biblical text.
    Źródło:
    Warszawskie Studia Teologiczne; 2018, 31, 1; 60-77
    0209-3782
    2719-7530
    Pojawia się w:
    Warszawskie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Twee vertaalslagen: Over het vertalen van Middelnederlandse teksten in het moderne Pools
    Two translation steps: About the translation of Middle Dutch texts into modern Polish
    Autorzy:
    Dowlaszewicz, Małgorzata
    Jongen, Ludo
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1806787.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-24
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    tłumaczenie tekstów średniowiecznych; przekład; strategie tłumaczeniowe
    translating medieval texts; interlingual rendition; translation strategies
    Opis:
    Dwa kroki przekładu: O tłumaczeniu tekstów średnioniderlandzkich na współczesny język polski W niniejszym artykule przedstawiono strategie tłumaczenia tekstów średnioniderlandzkich na język polski. Wybrane cechy typowe dla literatury średniowiecznej analizowane są w odniesieniu do współczesnych przekładów niderlandzkich i polskich. Elementy erotyczne, metafory oraz konieczność umieszczenia w przekładzie dodatkowych wyjaśnień lub uproszczeń przedstawiono na podstawie przykładów już opublikowanych tekstów i innych możliwych tłumaczeń. Twee vertaalslagen: Over het vertalen van Middelnederlandse teksten in het moderne Pools In dit artikel worden strategieën voor het vertalen van Middelnederlandse teksten in het Pools voorgesteld. Sommige hier voorgestelde verschijnselen die typisch zijn voor de middeleeuwse literatuur, zijn geanalyseerd met het oog op modern Nederlandse en (eventuele) Poolse vertalingen. Erotische elementen, metaforen en de noodzaak van aanvullende verklaringen of simplificaties worden hier getoond op basis van voorbeelden van reeds gepubliceerde teksten en andere mogelijke vertalingen.
    This article outlines the strategies for the translation of Middle Dutch texts into Polish. Some chosen features typical for the medieval literature are analysed with regard to modern Dutch and (possible) Polish translations. Erotic elements, metaphors and the necessity of additional explanations or simplifications are shown based on some examples of the already published texts and other possible translations.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 5 Special Issue; 199-209
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O tym, jak Zamoyski stał się Bourdellem. Witkacy „przetlumaczony” przez Dacię Maraini
    How Zamoyski Was Mistaken for Bourdelle Witkacy in Dacia Maraini „Translation”
    Autorzy:
    Ceccherelli, Andrea
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1902439.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    tłumaczenie
    przekład autorski
    przekład teatralny
    przekład pośredni
    Maraini
    Witkacy
    translation
    authored translation
    theatrical translation
    intermediate translation
    Opis:
    This paper discusses the translation of Matka [Mother] by Witkacy made in 1969 by the Italian writer Dacia Maraini. The author of this paper analyses the translation and adaptation techniques exploited by Maraini and explains the modifications introduced by the translator from three theoretical perspectives: the translatum is analysed as an intermediate translation (made from another translation), a strongly authored translation and a theatrical translation. The author of the paper also argues that the Maraini's Italian translation was not based on the English translation of the Polish original – as has been generally believed – but on its French rendition, published by Gallimard in 1969.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 1; 31-52
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pieśń nad Pieśniami w tłumaczeniu Czesława Miłosza czytana jako dramat Analiza aspektów dramaturgicznych dzieła i próba przełożenia ich na mowę ekspresywną sceny
    “Song of Songs” in Czesław Miłosz’s translation, read as dramatic text. The analysis of dramaturgical aspects of the work and an attempt to translate them into the expressive language of theatre
    Autorzy:
    Rasiewicz, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038983.pdf
    Data publikacji:
    2018-10-20
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    adaptacja teatralna
    przekład/tłumaczenie Pieśni nad Pieśniami
    interpretacje
    aspekty dramatyczne
    produkcja
    ekspresja
    theatrical adaptation
    translation of The Song of Songs
    interpretations
    dramatical aspects
    production
    expression
    Opis:
    Artykuł omawia teatralną adaptację tłumaczenia Pieśni nad pieśniami Czesława Miłosza, zamówioną na Festiwal Kraków 2000. Adaptacji dokonała Monika Rasiewicz (nauczyciel akademicki, aktor i reżyser teatralny) wraz ze studentami PWST w Krakowie, a sztuka wystawiona została w Muzeum Żydowskim w Starej Synagodze przy ulicy Szerokiej w Krakowie. Wybór tego konkretnego tłumaczenia determinował interpretację „dramatu” i podział tekstu na role lub „dramatyczne postacie”. Spośród różnych możliwych interpretacji autorzy zdecydowali, że tekst powinien być wykonywany przez trzy osoby, a zatem podzielony na postacie Oblubieńca, Oblubienicy i Chóru. Próbując podkreślić dramatyczny aspekt tekstu i odtworzyć go na scenie wraz ze wszystkimi jego punktami kulminacyjnymi, autorzy stworzyli barwną opowieść o spotkaniu, zaręczynach i spełnieniu miłości między oblubienicą a oblubieńcem w akcie małżeństwa. Produkcja była bogata w środki teatralne, takie jak dekoracje, kostiumy, rekwizyty, muzyka lub światło sceniczne, które zostały odpowiednio dostosowane i wykorzystane zgodnie z przyjętą interpretacją. Podczas przygotowywania spektaklu autorzy polegali na wiedzy księdza profesora Tadeusza Brzegowego, który specjalizuje się w tym temacie i który wspierał projekt swoją wiedzą oraz patronatem duchowym. Jego porady i sugestie miały duży wpływ na ostateczny kształt produkcji. Przygotowanie spektaklu obejmowało intensywne warsztaty, których celem było wypracowanie niezbędnych środków wyrazu, takich jak techniki wokalne (np. frazowanie, intonacja, melodeklamacja), gest i ruch w przestrzeni teatralnej, a także głębsze zrozumienie Pieśni, poprzez dokładne przestudiowanie tekstu, ale także poprzez czytanie źródeł wtórnych, aby uzyskać wgląd w genezę, historię i znaczenie dzieła.
    Song of Songs in Czesław Miłosz’s translation, read as dramatic text. The analysis of dramaturgical aspects of the work and an attempt to translate them into the expressive language of theatre. The article discusses a theatrical adaptation of Czesław Miłosz’s translation of the Song of Songs, commissioned for the Krakow 2000 Festival. The adaptation was made by Monika Rasiewicz (academic teacher, actor and stage director) together with the students of the PWST National Academy of Theatre Arts in Krakow, and was staged at the Jewish Museum located in the Old Synagogue at Szeroka street in Krakow. The choice of this particular translation determined the interpretation of the “drama” and the division of the text into roles, or “dramatic characters”. Of various possible interpretations, the authors decided that the text should be performed by three persons, and hence divided into the characters of the Bridegroom, the Bride, and the Choir. In an attempt to emphasise the dramatic aspect of the text, and to recreate it on stage along with all its climaxes, the authors produced a colourful tale about the meeting, the engagement, and the fulfilment of love between the bride and the bridegroom in the act of marriage. The production was rich in theatrical means such as decorations, costumes, props, music, or stage light, which were all accordingly adjusted and used in line with the adopted interpretation. During the preparation of the spectacle, the authors relied on the expertise of Reverend Professor Tadeusz Brzegowy who specialises in the subject, and who supported the project with his knowledge and spiritual patronage. His advice and suggestions had a major impact on the final shape of the production. The preparation of the spectacle included intensive workshops whose objective was to develop necessary means of expression, such as vocal techniques (e.g. phrasing, intonation, melodeclamation), gesture, and movement within the theatrical space, as well as to gain a deep comprehension of the Song, by a thorough study of the text of the poem, but also by reading secondary sources in order to get an insight into the origins, history, and meaning of the work.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2018, 23, 4; 83-96
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    REFERENCYJNA TRANSPARENTNOŚĆ MOTYWOWANYCH NAZW ORGANÓW PAŃSTWOWYCH W PRZEKŁADACH
    REFERENTIAL TRANSPARENCY OF MOTIVATED PUBLIC AUTHORITIES NAMES IN TRANSLATIONS
    Autorzy:
    ILUK, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/921281.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-28
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    tłumaczenie tekstów prawnych
    przekład nazw własnych
    przekład nazw organów publicznych
    transparencja referencyjna
    Opis:
    Przedmiotem analizy są adekwatność i jasność motywowanych nazw organów państwowych w przekładach aktów ustrojowych. W celu ustalenia stopnia adekwatności rozpoznania przedmiotu odniesień nazw w wyjściowym systemie prawnymprzeprowadzono badanie sondażowe. Jego wynik pozwala na sformułowanie wniosku, że w systemach nieprzystających dosłowny przekład nazw organów może być referencyjnie pusty nawet dla osób z wiedzą dziedzinową. Generalnie można przyjąć, że właściwa identyfikacja zawartości referencyjnej (denotatu) z daną nazwądeterminowana jest poziomem wiedzy o nazwanym przedmiocie w wyjściowym systemie prawnym. Znacznym ułatwieniem w dekodowaniu znaczenia nazw własnych organów państwowych okazuje się przekład funkcjonalny.
    Źródło:
    Comparative Legilinguistics; 2019, 38, 1; 49-64
    2080-5926
    2391-4491
    Pojawia się w:
    Comparative Legilinguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    KOMPARYCJA UMÓW WIETNAMSKICH W PRZEKŁADZIE NA JĘZYK POLSKI
    HEADING AND RECITALS OF VIETNAMESE CONTRACTS IN TRANSLATON INTO POLISH
    Autorzy:
    NOWICKI, Bogdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/920530.pdf
    Data publikacji:
    2014-01-19
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    przekład prawniczy
    przekład umów
    tłumaczenie wietnamsko-polskie
    komparycja
    legal translation
    translation of contracts
    Vietnamese-Polish translation
    recitals
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie problemów związanych z wietnamskopolskim przekładem komparycji umów. Problemy translacyjne dotyczące przekładu prawniczego polsko-wietnamskiego i wietnamsko-polskiego w dużej mierze wynikają z uwarunkowanych historycznie różnic w rzeczywistości prawnej, w jakiej zanurzone są teksty sformułowane w tych językach. Komparycja wietnamskiej umowy jest bardziej złożona niż w przypadku paralelnych tekstów polskich. Metody badawcze zastosowane w pracy obejmują: metodę porównania tekstów paralelnych, model pragmatyczny przekładu prawniczego Kierzkowskiej (2002) oraz teorię skoposu Vermeera (2001). Ponadto, przy przekładzie terminologii bezekwiwalentowej lub częściowo bezekwiwalentowej uwzględniono techniki zapewniania ekwiwalentów. Omówiono następujące części komparycji umów wietnamskich: a) inwokację, b) nagłówek i dookreślenie przedmiotu umowy, c) podstawy prawne i preambułę określającą przyczyny zawarcia umowy, d) datę i miejsce zawarcia umowy, e) oznaczenie stron i f) sentencję dotycząca uzgodnień. W ostatniej części pracy wysunięto wnioski translacyjne.
    This paper deals with Vietnamese-Polish and Vietnamese-Polish translation ofheadings and recitals of contracts. Translation problems in this respect result from historicallyconditioned legal system differences. The recitals of Vietnamese contracts are much more complex than their Polish counterparts. The reasearch methods applied have included: the comparison of comparative texts (called by Neubert parallel texts), the pragmatic model of legal translation of Kierzkowska (2002) and skopos theory of Vermeer (2001). Furthermore, the techniques of providing equivalents for non-equivalent or partially equivalent terminology have been applied as well. The component parts of the recitals of Vietnamese contracts have been discussed. Finally, translative conclusions have been drawn.
    Źródło:
    Comparative Legilinguistics; 2014, 17, 1; 117-130
    2080-5926
    2391-4491
    Pojawia się w:
    Comparative Legilinguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    TEKSTY PARALELNE A USTALANIE KONOTATÓW I DENOTATÓW NA POTRZEBY PRZEKŁADU POLSKO-ANGIELSKIEGO
    USING PARALLEL TEXTS TO DETERMINE CONNOTATIVE AND DENOTATIVE EQUIVALENTS IN POLISH-ENGLISH TRANSLATION
    Autorzy:
    MATULEWSKA, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/920139.pdf
    Data publikacji:
    2010-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    tłumaczenie prawnicze
    teksty paralelne
    tłumaczenie angielsko-polskie
    przekład
    język prawny
    prawniczy
    legal translation
    lingua legis
    parallel texts
    Polish-English Translation
    Opis:
    Praca dotyczy wykorzystania tekstów paralelnych do ustalania ekwiwalentów konotacyjnych i denotacyjnych na potrzeby przekładu polsko-angielskiego. Autorka na przykładzie terminów i syntagm z prawa zobowiązań umownych (najem i dzierżawa) pokazuje, w jaki sposób osiągać ekwiwalencję konotacyjną i denotacyjną. Jako źródła ekwiwalencji konotacyjnej posłużyły brytyjskie ustawy dotyczące najmu i dzierżawy. Natomiast jako źródła ekwiwalentów denotacyjnych w przekładzie polsko-angielskim autorka proponuje tekst ustawy amerykańskiej Louisiana Civil Code oraz przekład polskiego Kodeksu cywilnego na język angielski wydany przez wydawnictwo TEPIS. Ponadto, autorka wskazuje, że na poziomie ekwiwalencji tekstowonormatywnej– szczególnie syntagm (połączeń wyrazowych nazywanych w języku angielskim także word combinations lub word collocations, a w języku polskim m.in. związkami frazeologicznymi lub frazeologizmami) – teksty paralelne stanowią nieodzowne źródło informacji,którego nie może zastąpić żaden słownik.
    The article touches upon the usage of parallel texts for determining connotative and denotative equivalents for the purpose of Polish-English translation. The terms and syntagms from the law of contracts (contracts of lease and tenancy) serve the purpose of showing the method offinding equivalents. British statutes on lease and tenancy are used to determine connotative equivalents. At the same time Louisiana Civil Code as well as the translation of the Polish Civil Code into English by TEPIS are used to find denotative equivalents for Polish legal institutions. Finally, the author points out that at the level of textual-normative equivalence (especially in the case of word collocations or combinations) parallel texts are an indispensable source of translative information which cannot be replaced by any dictionary.
    Źródło:
    Comparative Legilinguistics; 2010, 3, 1; 55-68
    2080-5926
    2391-4491
    Pojawia się w:
    Comparative Legilinguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przekład tytułów filmowych jako problem translatologiczny i (glotto)dydaktyczny
    Translation of film titles as a translatological and (glotto)didactic problem
    Autorzy:
    Tambor, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28763643.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    film
    kino
    tłumaczenie audiowizualne
    przekład
    tytuł
    kultura
    glottodydaktyka
    cinema
    audiovisual translation
    translation
    title
    culture
    glottodidactics
    Opis:
    Artykuł jest poświęcony zagadnieniu tłumaczenia tytułów filmowych. Autorka przygląda się najnowszym hitom kinowym jako materiałowi umożliwiającemu nie tylko ciekawą dyskusję w klasie, poświęconą strategiom translatorskim, ale także, a może przede wszystkim traktuje tytuły, jako przedmiot zdobywania wiedzy o języku i kulturze. Tytuły filmowe i sposoby ich przekładania z obcych języków są w tekście przedstawione jako element zajęć, który może pomóc rozwijać u uczących się kompetencję językową, a zatem umiejętność, która często bywa pomijana w tradycyjnym modelu kształcenia językowego, skupionym głównie na poprawności gramatycznej i odtwarzaniu wzorów językowych.
    This article is dedicated to the issue of translating film titles. The author examines the latest blockbusters as a material enabling not only an interesting class discussion on translation strategies, but also, or perhaps foremost, approach to titles as instruments for acquiring the knowledge of a language and culture. Film titles and methods of translating them from foreign languages are presented in the text as a class component that could help develop language competence in learners, i.e. a skill that is often overlooked in the traditional language education model, which focuses primarily on grammatical correctness and reconstruction of language patterns.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2023, 805, 6; 66-78
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elementy kulturowe w przekładzie oficjalnym i Internetowym, czyli kultura i jej przepływ jako element (nie)regulowany
    Culture-bound elements in the official and the Internet translation – culture and its transfer as an (un)regulated element
    Autorzy:
    Karpińska, Patrycja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459898.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    refrakcja
    przekład
    Lefevere
    tłumaczenie internetowe
    Bourdieu
    pole tłumaczeniowe
    refraction
    translation
    Internet translation
    translational field
    Opis:
    Cel badań. W związku z istniejącymi konkurującymi ze sobą teoriami ujmującymi podejście do kultury w przekładzie jako czynnik systemowy bądź pozasystemowy, celem badania jest przeanalizowanie przekładu elementów kulturowych w tłumaczeniu oficjalnym (czyli powstałym w systemie regulowanym przez patronów, wydawców, normy itd.) oraz nieoficjalnym (internetowym, powstałym w sposób dobrowolny, niezlecony i poza systemem). Metodologia. Dokonano porównania elementów kulturowych w przekładzie powieści Maybe Someday Colleen Hoover (2014), która została przetłumaczona zarówno przez Piotra Grzegorzewskiego (2016), jak i internetowego użytkownika posługującego się pseudonimem marika1311. W analizie wykorzystano koncepcję forenizacji i domestykacji Lawrence’a Venutiego (1995; 2004). Wyniki. Wyniki badania pokazują, że przekład internetowy jest znacznie bardziej forenizujący w porównaniu z przekładem funkcjonującym na rynku wydawniczym. Tłumaczka nieoficjalnego przekładu preferuje kulturę źródłową, czasem nawet kosztem poprawności i zrozumiałości tekstu docelowego. Wnioski. Sugeruje to, że podejście tłumacza do kultury może rzeczywiście być elementem regulowanym przez system, w którym tłumacz funkcjonuje; ale także wywieranie wpływu systemu na kulturę i język docelowy.
    Aim. There are numerous competing theories on the culture in the translation: some view culture as a systemic factor, some as an extrasystemic one. Therefore, the aim of this study is to analyse the translation of culture-bound elements in the official translation (hence, one created in the system regulated by the patrons, publishers, norms etc.) and in the unofficial translation (the Internet one, created voluntarily – not commissioned – and outside of the publishing system). Methodology. The subject of the analysis is the translation of culture-bound elements in two translations into Polish of Colleen Hoover’s novel Maybe Someday (2014): one by Piotr Grzegorzewski (2016) and one by the Internet user functioni8ng under the nick marika1311. The concept of the foreignisation and domestication by Lawrence Venuti (1995; 2004) is applied in the analysis. Results. The results of the study show that the Internet translation is significantly more foreignising that the translation functioning on the market. The translator of the unofficial version prefers the source culture, even at the cost of the target text’s correctness and clarity. Conclusion. The results suggest that the translator’s approach to the culture in translation may in fact be an element regulated by the system in which the translator functions. Furthermore, they suggest that the system places emphasis on the target culture and target language.
    Źródło:
    Ogrody Nauk i Sztuk; 2019, 9; 453-466
    2084-1426
    Pojawia się w:
    Ogrody Nauk i Sztuk
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tłumaczenie antroponimów sztucznych na przykładzie francuskiego i angielskiego przekładu powieści „Pod Mocnym Aniołem” Jerzego Pilcha
    Translation of Fictive Anthroponyms From Polish into French and English on the Example of „Pod Mocnym Aniołem” by Jerzy Pilch
    Autorzy:
    Strzelecka, Kinga Weronika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1193035.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    tłumaczenie
    przekład literacki
    nazwa własna
    antroponim
    Jerzy Pilch
    translation
    literary translation
    proper name
    anthroponym
    Opis:
    Artykuł porusza problem tłumaczenia antroponimów sztucznych na przykładzie francuskiego i angielskiego przekładu powieści „Pod Mocnym Aniołem” Jerzego Pilcha. Celem pracy jest odpowiedź na pytanie w jaki sposób tłumaczone są nazwy własne osobowe, które z natury rzeczy nie posiadają swoich ekwiwalentów uznanych w językach docelowych oraz jakie techniki tłumaczenia przeważają w ich przekładzie. W tym celu autorka przeanalizowała techniki tłumaczenia zastosowane wobec antroponimów sztucznych w dwóch przekładach powieści i zbadała związek pomiędzy formą nazwy osobowej a wyborem tłumacza. W przekładzie tej kategorii nazw dominującą techniką okazało się być tłumaczenie syntagmatyczne; na 30 nazw własnych z tekstu oryginalnego przetłumaczonych w ten sposób zostało 18 antroponimów w języku francuskim i 19 w języku angielskim. Pozostałe zidentyfikowane techniki to kolejno: tłumaczenie syntagmatyczne z reprodukcją, reprodukcja, ekwiwalent funkcjonalny, pominięcie i dodanie. Nazwy bohaterów wykreowane przez pisarza są wymagające w tłumaczeniu, ponieważ tłumacz nie może oprzeć się na żadnym użytym wcześniej sposobie ich tłumaczenia i stanowią wyzwanie, zwłaszcza kiedy są silnie związane z kulturą języka docelowego.
    The aim of this work is to present the problem of translation of fictive anthroponyms on the example of French and English version of „Pod Mocnym Aniołem” by Jerzy Pilch by answering the questions: how those fictive anthroponyms are translated and which techniques are used the most often. For this purpose, we analyze translation techniques of anthroponyms in French and English and the connection between the form of an anthroponym and the translator’s choice. In this category, literal translation has the highest frequency (18 French and 19 English names of the total 30), the other techniques are literal translation with borrowing, borrowing, functional equivalent, reduction, and addition. The names of all characters created by the writer are difficult to translate because those elements do not have any equivalents known by the culture of the target language.
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2020, 5, 2; 152-165
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka refleksji nad aktualnym stanem nauki o translacji
    Autorzy:
    Żmudzki, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559986.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    neophilological gravitation
    paradigmatic and conceptual gravitation
    translation of written texts (pol. przekład)
    interpreting of spoken texts (pol. tłumaczenie)
    definitory criterion
    strategic
    communicative and cognitive dimension
    grawitacja neofilologiczna
    grawitacja paradygmatyczno-koncepcyjna
    przekład
    tłumaczenie
    kryterium definicyjne
    wymiar strategiczno-komunikacyjny
    wymiar kognitywny
    Opis:
    Several Thoughts About The Current State of Translation Science This paper is devoted to the analysis and discussion of current problems concerning translation science and its disciplinary, paradigmatic, conceptual and definitory diversity. Within translation science there are several disciplines of various names which even adopt contradictory definitions of what constitutes translation, what types of translation there are, or they use the names of translation types inconsistently and therefore directly affect the development of translation teaching and its application in practice. Neophilological gravitation can still be observed and it is gradually changing into a new paradigmatic and conceptual gravitation which results in isolation of certain translation researchers and lack of acceptance and appreciation of their work by given academic circles represented by leading figures in similar fields. Consequently, the existing and significant scientific outputs of some Polish researchers in the field of translation science frequently face competition or disapproval of fellow researchers representing opposite views. Such attitudes are to be observed even within a particular neophilological institute at the same university. The paper not only presents critical remarks on the abovementioned issues but also attempts to introduce order into given terminology concerning translation science and to put its sub-disciplines in a given hierarchy. Furthermore, the paper aims at providing clear boundaries between such notions as translation (pol. translacja), translation of written texts (pol. przekład) and interpreting of spoken texts (pol. tłumaczenie). The most significant definitory criterion to be adopted is consistent conception of the process of translation in its strategic, communicative and cognitive dimension.
    Źródło:
    Orbis Linguarum; 2018, 51; 459-470
    1426-7241
    Pojawia się w:
    Orbis Linguarum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dlaczego Tushman jest śmieszny? Polska wersja powieści dla młodzieży pt. „Wonder” R. J. Palacio jako przykład uczciwego tłumaczenia
    Autorzy:
    Skwarzyński, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/630753.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    fair translation
    literary translation
    footnotes
    paratext
    translation of children’s literature
    young adult literature
    uczciwe tłumaczenie
    tłumaczenie literackie
    przypisy
    paratekst
    przekład literatury dziecięcej
    literatura mło-dzieżowa
    Opis:
    Fair translation is one that results in producing a target text that is likely to evoke a reaction similar to that elicited by the source text among its readers. The translator’s goal is to provide the readers of the translated version with the stimuli as close to that of the original as possible. To ensure that, the translator must be free to use every solution they find appropriate on micro- and macrolevel. Olejniczak-Skarsgård’s Polish translation of the young adult novel Wonder by R.J. Palacio is a good example of such rendition. A number of translation challenges was dealt with by very diverse translation strategies. Combining approaches resulted in a readable target text that has the potential to provoke the same reaction as the original. This analysis can be followed by empirical studies regarding young readers’ reception of paratextual additions.
    Uczciwe tłumaczenie to takie, którego rezultatem jest tekst docelowy wywołujący u czytelników reakcję zbliżoną do tej powodowanej przez tekst wyjściowy. By temu podołać, tłumacz musi mieć możliwość wykorzystania dowolnych rozwiązań translacyjnych na poziomie jednostkowym i całościowym. Polskie tłumaczenie powieści dla młodzieży Wonder autorstwa R.J. Palacio opracowane przez Marię Olejniczak-Skarsgård jest tego dobrym przykładem. Pojawiające się w niej problemy translacyjne zostały rozwiązane dzięki różnym strategiom. Dzięki połączeniu rozmaitych rozwiązań powstał czytelny przekład, który daje możliwość zareagowania na opowieść i jej elementy tak jak czytelnicy oryginału. Przeprowadzona analiza daje podstawy do badań empirycznych dotyczących stosunku młodych odbiorców do paratekstów.
    Źródło:
    Acta Humana; 2017, 8
    2082-4459
    Pojawia się w:
    Acta Humana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przekłady literatury polskiej w Chorwacji w latach 2007—2013
    Prijevodi poljske književnosti u Hrvatskoj u razdoblju od 2007. do 2012. godine
    Polish literature in Croatian translation from 2007 to 2012
    Autorzy:
    Podboj, Martina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/486972.pdf
    Data publikacji:
    2014-07-01
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    przekład literacki
    literatura polska
    chorwackie tłumaczenie
    književni prijevod
    poljska književnost
    hrvatski prijevod
    literary translation
    Polish literature
    Croatian translation
    Opis:
    U radu su predstavljeni prijevodi poljske književnosti na hrvatski jezik od 2007. do 2012. godine. Analizirani su prijevodi objavljeni kao samostalne knjige ili prijevodi unutar književnih časopisa. Uz kvalitativne i kvantitativne podatke, objašnjen je i izvanknjiževni kontekst koji utječe na izdavačku i prevodilačku aktivnost. Za navedeno se razdoblje, u usporedbi s prethodnim godinama, ističe se da je prevoditeljska aktivnost postala vrlo raznolika te da je obuhvatila autore i žanrove koji u početku nisu bili toliko zastupljeni te se zaključuje da je poljska književnost kvalitetno predstavljena hrvatskoj čitalačkoj publici.
    This paper presents translation of Polish literature in Croatia, published from 2007 to 2012, either as independent books, or as publications in literary magazines. Besides qualitative and quantitative data for the mentioned period, the paper explains the context and reasons outside literature that have an influence on translation and publishing activity. This period, compared to ones before, is described as diverse and rich with Polish translations of authors and genres that were not covered before. It is concluded that Polish literature is well‑presented to Croatian readers.
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2014, 5, 2; 67-73
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Drzwi zamknięte” czy „otwarte bramy”, czyli tłumacz między profanum a sacrum
    “Closed Door” or “Open Gate”: the Translator between the Sacred and the Profane
    Autorzy:
    Kubaszczyk, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607500.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    translation
    interpretation
    religious texts
    religion
    tradition
    inculturation
    religious culture
    values
    przekład
    tłumaczenie
    teksty religijne
    religia
    tradycja
    inkulturacja
    kultura religijna
    wartości
    Opis:
    The paper reflects on the specificity of the translation of texts belonging to the religious and theolog- ical literature. Religious and theological texts have been translated for millennia, many of them - originating in the sphere of Judeo-Christianity - lie at the core of Western culture. Their trans- lation, especially the translation of the Bible, was accompanied by theoretical reflection (see, for example, Jerome of Stridonium, Martin Luther or Eugene Nida), which permanently influenced the way of thinking about translation in general. The present study answers the question of how the translation of religious and theological texts differs from the translation of other texts and what the translator must or should take into account, translating religious and theological texts. The paper discusses, among others, the role of the word in Christianity, spiritual preparation, openness to the Holy Spirit, tradition and inculturation.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Teologiczne; 2018, 33; 287-300
    0209-3472
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Слово о переводе... (стихотворения для детей Самуила Маршака «Мороженое»)
    A Word on Translating... (The Children’s Poem “Morozhenoye” by Samuil Marshak)
    Autorzy:
    Manasterska-Wiącek, Edyta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1754299.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-11
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    tłumaczenie
    przekład dla dzieci
    dziecko jako odbiorca
    modyfikacja odbioru
    translation
    translation for children
    child as recipient
    modification of reception
    Opis:
    Настоящая статья посвящена исследовнию перевода стихотворения Самуила Маршака Мороженое. Автор, анализируя перевод как процесс, ставит вопрос, является ли он своего рода продуманным действием расчётов – отнимания, прибавления отдельных элементов содержания, их тождественности или равенства по сравнению с подлинником. Он пытается также найти ответ на вопрос, как переводить для детей. Всегда ли переводчик, отнимая существенные элементы в тексте, добавляя новые по отношению к оригиналу, ставит читателя перед новыми картинами? Автор статьи спорит с некоторыми переводческими решениями и предлагает свой вариант, по его мнению, более адекватный подлиннику по смыслу и по форме. Стремление к смысловому и формальному равенству не означает попытки буквального перевода, но такой подбор средств, чтобы предоставить читателю возможность восприятия текста, похожего на подлинник. Каждый элемент поэтического рассказа имеет свой локус в таком представлении. Перестановка локусов, удаление некоторых из них и добавление новых оказывает воздействие на читателя. «Математические расчёты», парадоксально, не всегда влияют на восприятие текста.
    Słowo o przekładzie… (wiersza dla dzieci Lody Samuiła Marszaka) Niniejszy artykuł został poświęcony analizie przekładu wiersza Samuiła Marszaka Мороженое (Lody). Autorka, zastanawiając się nad czynnością przekładu, zadaje na wstępie pytanie, czy działanie owo nie jest pewnym przemyślanym systemem obliczeń – odejmowania, dodawania pewnych treści, ich tożsamości czy równości w porównaniu do oryginału. Próbuje też znaleźć odpowiedź na pytanie, jak tłumaczyć dla dzieci. Czy rzeczywiście odejmowanie istotnych treści w przekładzie, dodawanie nowych w stosunku do tekstu wyjściowego nie stawia czytelnika wobec poważnie zmodyfikowanych czy nawet zupełnie innych obrazów? Kwestionując sensowność niektórych rozwiązań translatorskich analizowanego przekładu, autorka proponuje swój kontrprzekład, szukając możliwości bliższego i, jej zdaniem, bardziej adekwatnego przekazu nie tylko treści, ale i formy tekstu wyjściowego. Co istotne, poszukiwanie równości wobec tekstu oryginału nie jest dążeniem do dosłowności, ale do stworzenia czytelnikowi, poprzez uważne i przemyślane rozwiązania, warunków do podobnej potencjalnej reakcji odbiorczej. Każdy element tekstu ma swój lokus w wyobraźni czytelnika. Zamiana ich miejsc, usuwanie, dodawanie może modyfikować odbiór. Jak się okazuje, „matematyczne działania” w tekście nie zawsze jednak zmieniają odbiór – paradoksalnie odjęcie czy dodanie może oznaczać tożsamość w odbiorze.
    The aim of this article is to analyse the translation of Samuil Marshak’s poem Morozhenoye (“Ice-cream”). While reflecting upon the process of translation, the author poses the question whether the translator’s activity is not a certain conscious system of calculations – adding or subtracting pieces of data, their identity or equity in relation to the original. The author also tries to answer the question of how to translate literary works for children. Isn’t subtracting or adding vital pieces of content in the translation process actually putting the reader in front of largely modified or completely different images? While questioning the applicability of some of the translator’s solutions in the analysed text, the author proposes her own translation, which aims to reflect the original more closely and more adequately in terms of both content and form. More importantly, seeking equation with the original text is not an attempt to apply word-for-word equivalence, but rather aims at giving the reader the conditions to make a similar reaction to the text, via the translator’s conscious and considerate choices. Each piece of the text has its locus in the reader’s imagination. Replacing, deleting or adding them may modify the text’s reception. As it turns out, “mathematical calculations” in the text do not always result in a change in its reception – quite paradoxically, subtraction or addition may result in the most appropriate reception.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 7; 245-262
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    DISSOLUTION OF MARRIAGE: FUNCTIONAL APPROACH TO POLISH-ENGLISH TRANSLATION OF SELECTED COURT DOCUMENTS
    FUNKCJONALNE PODEJŚCIE DO POLSKO-ANGIELSKIEGO PRZEKŁADU WYBRANYCH PISM PROCESOWYCH I ORZECZEŃ SĄDOWYCH W SPRAWACH ROZWODOWYCH ORAZ W SPRAWACH O ORZECZENIE SEPARACJI
    Autorzy:
    JUSZKIEWICZ, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/920392.pdf
    Data publikacji:
    2012-04-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    przekład prawniczy
    polsko-angielski
    sprawy rozwodowe
    tłumaczenie prawnicze
    Polish-English translation
    legal translation
    divorce cases
    judicial separation cases
    legal language
    Opis:
    The paper presents results of a study aimed at analysing problems that arise in Polish‑English translation of selected court documents in divorce and judicial separation cases, as well as the ways of solving such problems in the light of the functional approach to translation. The methodology used includes parallel texts analysis, corpus linguistics for term extraction and comparative legal research into concept comparison. The results, including comments on specific terminological, phraseological and textual choices and a critical analysis of certain established equivalents, are presented in the form of an annotated translation. The findings also include general observations on the types and the sources of common problems encountered by both beginner and experienced translators. Finally, a need is identified for developing a more effective form of presenting results of practice-oriented research in the field of translation studies, especially with reference to legal translation, which would account for a richer knowledge component and more extensive contextual information than traditional dictionaries and term‑bases.
    W artykule zaprezentowano wyniki badań, których celem była analiza problemów właściwych dla tłumaczenia z języka polskiego na język angielski wybranych pism procesowych i orzeczeń sądowych w sprawach rozwodowych oraz w sprawach o orzeczenie separacji. W ramach badań przeprowadzono m.in. analizę tekstów paralelnych, zastosowano metody właściwe dla językoznawstwa korpusowego w celu ekstrakcji jednostek terminologicznych oraz komparastykę prawniczą w celu porównawczej analizy pojęć. Wyniki, w tym uwagi dotyczące konkretnych wyborów terminologicznych i frazeologicznych oraz rozwiązań na poziomie tekstu, a także krytyczną analizę wybranych powszechnie przyjętych ekwiwalentów, przedstawiono w formie tłumaczenia z komentarzem. W artykule ujęto także wyniki obserwacji dotyczących rodzajów oraz źródeł problemów tłumaczeniowych napotykanych przez początkujących oraz doświadczonych tłumaczy. Ponadto we wnioskach wskazano na potrzebę opracowania skuteczniejszej formy prezentowania wyników ukierunkowanych praktycznie badań w dziedzinie translatoryki, w szczególności w odniesieniu do tłumaczeń prawnych i prawniczych, która – w porównaniu do tradycyjnych słowników oraz baz terminologicznych – byłaby bogatsza pod względem merytorycznym oraz zawierała szersze informacje na temat kontekstu użycia poszczególnych terminów.
    Źródło:
    Comparative Legilinguistics; 2012, 12, 1; 49-65
    2080-5926
    2391-4491
    Pojawia się w:
    Comparative Legilinguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polish Modernism in a Double Transfer: Bolesław Leśmian in Russian and the Illustrative and Editorial Choices of Andrei Bazilevsky
    Polski modernizm w podwójnym transferze: Leśmian po rosyjsku i wybory ilustracyjno-edytorskie Andrieja Bazilewskiego
    Autorzy:
    Kaźmierczak, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38591278.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Bolesław Leśmian
    Andriej Bazilewskij
    przekład poetycki
    sztuka modernizmu
    tłumaczenie a strategie ilustracyjne
    Andrei Bazilevsky
    poetry translation
    modernist art
    illustration strategies in translation
    Opis:
    Bezludnaya ballada (2006) is a comprehensive collection of Russian translations of the major Polish modernist author Bolesław Leśmian. The book is equipped with graphic works by important Polish artists who were Leśmian’s contemporaries. However, the potential connected to such a double cultural transfer is underplayed by the editor and publisher, Andrei Bazilevsky. The aim of the article is thus to examine whether the volume is indeed composed as a meaningful bi-semiotic complex, among other things, whether particular illustrative choices are felicitous, and to what extent the recipients have a chance to taste the Polish modernism in a double dose.
    Wydany przez Andrieja Bazilewskiego tom Безлюдная баллада (2006) zawiera obszerny przekrój twórczości Bolesława Leśmiana w rosyjskich przekładach. Oprawę graficzną publikacji stanowią zaś prace współczesnych poecie polskich artystów. Dokonuje się więc niejako podwójny transfer z kultury źródłowej: modernistycznych tekstów i sztuki. Wiążący się z tym potencjał nie został jednak przez redaktora tomu, będącego zarazem wydawcą, wykorzystany. Daje to impuls do zbadania, czy istotnie mamy do czynienia z celowo komponowaną artystyczną całością, m.in. czy zasadne jest wykorzystanie poszczególnych dzieł jako materiału ilustrującego utwory Leśmiana i na ile odbiorca ma szansę obcowania z podwójną dawką polskiego modernizmu.
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2023, 13; 1-24
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wiederholungsfiguren in der Übersetzung Figures of repetition in translation
    Autorzy:
    Pieczyńska-Sulik, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1036461.pdf
    Data publikacji:
    2019-05-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    figures of repetition
    primary/secondary modelling system
    semiotic
    phonology
    morohology
    syntactic
    lexical
    translation
    figury powtórzenia
    semiotyczny
    pierwotny/wtórny system modelujący
    fonologia
    morfologia
    składnia
    leksyka
    tłumaczenie
    przekład
    Opis:
    Artykuł ma na celu przyjrzenie się problemom przekładu figur powtórzenia obecnych w tekstach. W oparciu o łotmanowskie rozróżnienie między pierwotnym i sekundarnym systemem modelującym wartość powtórzeń w tekście zależeć będzie od przyporządkowania do jednego z systemów. Tylko w drugim przypadku powtórzenia nie zostaną obciążone winą redundancji, lecz mają szansę zyskać uznanie jako pełnoprawne środki artystyczne. Czy to na płaszczyźnie fonologicznej, morfologicznej, składniowej czy leksykalnej przydatnym okazuje się perspektywa semiotyczna, zarówno w odniesieniu do samych powtórzeń, jak również procesu przekładu.
    This article aims to look at the problems of translating of the figures of repetition present in texts. Based on Lotman's distinction between the primary and secondary modeling system the value of repetitions in text will depend on the assignment to either one of the systems. Only in the second case will the repetitions not be blamed for redundancy, but recognized as legitimate artistic means. Whether on the phonological, morphological, syntactic or lexical level, the semiotic perspective turns out to be useful, both in terms of repetitions as well as the translation process.
    Źródło:
    Investigationes Linguisticae; 2018, 40; 43-52
    1426-188X
    1733-1757
    Pojawia się w:
    Investigationes Linguisticae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Różnice w czeskich i polskich przekładach na przykładzie biblijnego reprezentanta awifauny – żurawia
    Autorzy:
    Hampl, Lubomír
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/909167.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    interpretation
    picture and biblical symbolism
    translation
    language’s equivalence and synonymous lexical units
    przekład
    translacja i tłumaczenie
    obraz i symbolika biblijna
    ekwiwalencja językowa i synonimiczna bliskoznaczność leksykalna
    Opis:
    In this article, based on sixteen various biblical trans la tions (eight Czech and eight Polish) ex clu si ve ly referring to two Old Testament verses, the author tries to present the trans la tio nal dif feren ces in avifauna paying special attention to its re pre sen ta tive – a crane. The author focuses on various aspects of trans la tio nal dif feren ces both in ter a lin guis tic and in ter lin guis tic as well as on the es ta blished image and the deep- roo ted symbolism of the described re - pre sen ta tive of the semantic category of fowl, which is the lexically basic crane.
    Źródło:
    Bohemistyka; 2020, 2; 232-256
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    PRZEKŁAD WIETNAMSKICH UMÓW O DZIAŁ SPADKU NA JĘZYK POLSKI
    TRANSLATION OF VIETNAMESE CONTRACTS FOR DISTRIBUTION OF THE SUCCESSION ESTATE INTO POLISH
    Autorzy:
    NOWICKI, Bogdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/920615.pdf
    Data publikacji:
    2016-11-24
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    umowa o dział spadku
    tłumaczenie prawnicze
    język umów
    język prawny
    przekład prawniczy polsko wietnamski
    przekład prawniczy wietnamsko – polski
    contract for the distribution of the succession estate
    legal translation
    language of contracts
    legal language
    Polish-Vietnamese legal translation
    Vietnamese-Polish legal translation
    Opis:
    Przekład prawniczy wietnamsko-polski i polsko-wietnamski jest zagadnieniem rzadko poruszanym w literaturze przedmiotu. Jednym z dokumentów, które pojawiają się w obrocie prawnym są dokumenty spadkowe, w tym umowa o dział spadku. Wraz ze wzrostem liczby małżeństw polsko-wietnamskich rośnie potrzeba pogłębiania wiedzy w tym zakresie. W badaniach zastosowano następujące metody badawcze: (i) analizę tekstów porównywalnych w celu ustalenia ekwiwalentów funkcjonalnych, (ii) techniki zapewniania ekwiwalentów dla terminów i syntagm bezekwiwalentowych oraz częściowo ekwiwalentnych oraz (iii) metod przekładu mających zastosowanie do poziomu zdań. Porównanie wietnamskich i polskich umów o dział spadku wykazało dość duże podobieństwo na poziomie składniowym i semantycznym.
    Vietnamese-Polish and Polish-Vietnamese legal translation is rarely discussed in pertinent literature. One of the documents which are executed in legal transactions in family law are contracts for the distribution of the succession estate. The increasing number of marriages concluded between Polish and Vietnamese citizens makes this type of document of interest of translators. The following research methods have been applied: (i) analysis of comparable texts, (ii) techniques of providing equivalents for non-equivalent or partially equivalent terms and syntagms, and (iii) methods of translation applicable to sentences. The comparison of Vietnamese and Polish contracts for the distribution of the succession estate has revealed significant similarities at the syntactic and semantic level.
    Źródło:
    Comparative Legilinguistics; 2015, 22, 1; 77-92
    2080-5926
    2391-4491
    Pojawia się w:
    Comparative Legilinguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O polskich przekładach chorwackiej literatury wojennej — Dragutin Tadijanović: "Molba munji nebeskoj"
    O poljskim prijevodima hrvatskog ratnog pisma — Dragutin Tadijanović: "Molba munji nebeskoj"
    About the Polish translations of the Croatian war writings — Dragutin Tadijanović: "Molba munji nebeskoj"
    Autorzy:
    Małczak, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/487037.pdf
    Data publikacji:
    2009-10-01
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Dragutin Tadijanović
    Molba munji nebeskoj
    chorwacka literatura wojenna
    tłumaczenie filologiczne
    przekład transpozycyjno-modulacyjny
    hrvatsko ratno pismo
    filološki prijevod
    transpozicijsko-modulativno prevođenje
    Croatian war writings
    philological translation
    transpositional-modulational translation
    Opis:
    Nakon 1990. u poljskim prijevodima hrvatske književnosti prijevodi hrvatskog ratnog pisma zauzimaju relativno malo mjesta. Na području lirike najznačajnija publikacija je prijevod Stamaćeve i Sanaderove zbirke "U ovom strašnom času. Antologija hrvatske ratne lirike". U članku se govori o razlozima slabe emisije i recepcije hrvatskog ratnog pisma te analizara prijevod Tadijanovićeve pjesme pod naslovom "Molba munji nebeskoj". Autorica prvog prijevoda je Muriel Kordowicz koja je prevela sve pjesme u spomenutoj antologiji, autor drugog prijevoda je Julian Kornhauser koji je objavio ciklus vlastitih prijevoda Tadijanovićevih pjesama u časopisu "Literatura na Świecie". U zaključku analize stoji da dvoje prevoditelja imaju različite strategije prevođenja. Kordowiczin prijevod je primjer filološkog prevođenja, Kornhauserov prijevod je primjer transpozicijsko-modulativng prevođenja.
    After 1990 the translations of the Croatian war writings relatively seldom appear in Polish translations of Croatian literature. In the realm of lyrics the translation of Stamać & Sanader‘s book "U ovom strašnom času. Antologija hrvatske ratne lirike" is the most importanat publication. In this article two translations of Tadijanović‘ poem entitled "Molba munji nebeskoj" are analysed. The authoress of the first translation Muriel Kordowicz has translated the poem in the above mentioned antology, the author of the second one Julian Kornhauser has published his own translations of Tadijanović‘ poem in the magazine „Literatura na Świecie”. In the recapitulation of this analysis the statement of two different translators‘ strategies is given. The Kordowicz‘ translation is an example of philological model of translation and the Kornhauser‘s translation is an example of transpositional-modulational one.
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2009, 1, 1; 71-83
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nowy Przekład Dynamiczny. Na ile nowy? Czy rzeczywiście przekład? W jakim sensie dynamiczny?
    Nowy Przekład Dynamiczny [New Dynamic Translation]: Is the NT Dynamic Translation into Polish Actually New? Can it be Considered a Translation? In what Sense is it Dynamic?
    Autorzy:
    Pietkiewicz, Rajmund
    Małyga, Maciej
    Rosik, Mariusz
    Rucki, Mirosław
    Szela-Badzińska, Monika
    Wojciechowska, Kalina
    Tomczyk, Dominik
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20434403.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
    Tematy:
    Scripture translation
    dynamic translation
    dynamic equivalence
    targumic style
    translation strategies
    faulty methodology
    ideological translation
    przekłady Pisma Świętego
    tłumaczenie dynamiczne
    ekwiwalencja dynamiczna
    stylistyka targumiczna
    strategie tłumaczeniowe
    błędna metodologia
    przekład ideologiczny
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest szerokie omówienie publikacji Dobra Wiadomość o ratunku w Chrystusie. Nowy Przekład Dynamiczny opatrzony przypisami i odnośnikami referencyjnymi do osobistego studiowania, a także komentarzami filologicznymi, historycznymi i teologicznymi. Zawartość publikacji budzi rozmaite wątpliwości dotyczące nie tylko braku informacji o tłumaczach czy pozornego oddzielenia od Oficyny Wydawniczej „Vocatio”, ale kwestii zasadniczych, jak zastosowana metoda, potencjalny odbiorca, cel tłumaczenia, rozwiązania translatorskie i błędy merytoryczne, treści przypisów i komentarzy oraz sposoby pozyskiwania recenzji biblistów. Przedstawiona została pokrótce teoria ekwiwalencji dynamicznej wraz z opisem sprzeczności z przyjętymi założeniami metodologicznymi, przykładowymi błędami merytorycznymi i wadliwymi rozwiązaniami translatorskimi pod kątem nadinterpretacji tekstu źródłowego, wpisywania w tekst docelowy treści nieistniejących lub nieuzasadnionych substratem przekładu oraz odredakcyjnego nauczania na rzecz chrześcijaństwa biblijnego. W artykule przedstawionych zostanie kilka szczegółowych analiz dotyczących komentarzy, przypisów i reinterpretacji tekstu źródłowego przez redakcję NPD – tych, które można odczytać jako próbę zniechęcenia czytelników do Kościołów instytucjonalnych i pozyskania dla nowej idei.
    The purpose of this paper is to provide a comprehensive review of the NT translation Dobra Wiadomość o ratunku w Chrystusie. Nowy Przekład Dynamiczny opatrzony przypisami i odnośnikami referencyjnymi do osobistego studiowania, a także komentarzami filologicznymi, historycznymi i teologicznymi [The Good News of Rescue in Christ: A New Dynamic Translation with footnotes and reference links for personal study, as well as philological, historical and theological commentaries]. The content of the publication raises various questions about fundamental issues such as the method used, the potential audience, the purpose of the translation, translation solutions and factual errors, the content of footnotes and commentaries, and ways of obtaining biblical scholars’ reviews; moreover, the lack of information about the translators or the apparent separation from “Vocatio” Publishing House. The paper briefly presents the theory of dynamic equivalence to introduce a description of contradictions with the methodological assumptions, examples of factual errors and misinterpretation of the source text, as well as accounts of teaching in favour of a blurred concept of biblical Christianity. The paper will also include in-depth analyses of selected commentaries, footnotes and excerpts from the target text, which can be construed as an attempt to discourage the readers from the institutional churches and to win them over to a new idea.
    Źródło:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2023, 31, 1; 189-261
    2544-6460
    Pojawia się w:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Muzyka wyrazem duchowości – kilka refleksji na temat korelacji słowa i muzyki w Bachowskim chorale bożonarodzeniowym Lobt Gott, ihr Christen, allzugleich BWV 732
    Music as a manifestation of spirituality – a few reflections on the correlation between a word and music in Bach’s Christmas chorale Lobt Gott, ihr Christen, allzugleich BWV 732
    Autorzy:
    Presseisen, Filip
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2232932.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Bach
    chorale
    Gregorian chorale
    protestant chorale
    song
    evangelical song
    Lutheran song
    prosody
    rendition
    word
    singing
    translation
    chorał
    chorał gregoriański
    chorał protestancki
    pieśń
    pieśń ewangelicka
    pieśń luterańska
    prozodia
    przekład
    słowo
    śpiew
    tłumaczenie
    Opis:
    Praca jest próbą odnalezienia szczegółowych zależności słowno-muzycznych w Bachowskim chorale organowym Lobt Gott, ihr Christen, allzugleich BWV 732. Punkt wyjścia stanowi cytat Bacha pochodzący z jego egzemplarza Biblii, traktujący o muzyce określonej jako „nabożna”. Ponieważ analizowany utwór jest opracowaniem luterańskiej pieśni opartej na melodii introitu Puer natus est nobis, wersy pierwszej strofy skonfrontowano z gregoriańską antyfoną. Efektem jest znalezienie chiazmu, widocznego w połączeniu Bachowskiego opracowania trzeciego i czwartego wersu. Przyjęta metoda analizy wzajemnych powiązań słowno‑muzycznych pozwala w dalszej części pracy zaobserwować zdumiewającą kompatybilność użytych środków kompozytorskich z poszczególnymi słowami i sylabami, wskazując jednocześnie na wysoki stopień trudności przekładu na inne języki.
    This paper is an attempt to find the specific word‑and‑music interrelations in Bach’s organ chorale Lobt Gott, ihr Christen, allzugleich BWV 732. The starting point is the quotation by the composer originated from his Bible in which he described the music as “pious.” Since the examined piece is an arrangement of the Lutheran song based on the melody of the introit Puer natus est nobis, the verses of the first stanza have been confronted with a Gregorian antiphon. In effect, a chiasm has been found, noticeable in the combination with Bach’s arrangement of the third and fourth verses. The applied method of analyzing the mutual interrelations between words and music allows to observe in further parts of the paper the astounding compatibility of compositional techniques with particular words and syllables to demonstrate at the same time a high degree of difficulty in translating lyrics into other languages.
    Źródło:
    Pro Musica Sacra; 2020, 18; 47-64
    2083-4039
    Pojawia się w:
    Pro Musica Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przekłady biblijne nazw należących do kategorii pojęciowej ptactwa w Księdze Hioba 28,7 z bazowym komponentem leksykalnym ostříže i kobuza – na materiale czeskim i polskim
    Bible Translations of Names From the Conceptual Category of Birds in the Book of Job 28:7 with the Base Lexical Component of ‘Ostříž’– ‘Kobuz’ on Czech and Polish Materials
    Autorzy:
    Hampl, Lubomír
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1992209.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-27
    Wydawca:
    Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
    Tematy:
    interpretation
    translation
    Czech language
    Polish language
    hyponyms and hyperonyms
    Bible
    imagery and biblical symbolism
    the conceptual category of birds
    language equivalence and synonymous lexical units
    obraz i symbolika biblijna
    przekład
    translacja
    tłumaczenie
    ekwiwalencja językowa i synonimiczna bliskoznaczność leksykalna
    język czeski
    język polski
    kategoria pojęciowa ptactwa
    hiponimy
    hyperonimy
    Biblia
    Opis:
    In this article, the author draws attention to translation issues, especially related to the avifauna lexis which appears on the pages of the Bible in the analyzed fragment of Job 28:7 in selected twelve Czech and eighteen Polish translations of the Holy Scripture. In the confrontational-lexical analysis, he describes not only the similarities, but above all the noticeable differences, i.e. changes in the equivalence of bird names and how and in what language form depending on the translation version this conceptual category of birds is used in translation by synonymous lexemes. The marginal presence of the Czech lexeme ostříž was noted. The remaining birds mentioned in Job 28:7 have so different lexical equivalents in individual Czech and Polish biblical translations that on the one hand it gives the impression of chaos, and on the other, reveals far-reaching freedom in translating avifaunic names.
    Autor w niniejszym artykule zwraca uwagę na kwestie tłumaczeniowe związane zwłaszcza z wykorzystaną leksyką awifaunistyczną, jaka pojawia się na kartach Biblii w analizowanym fragmencie Hi 28,7 w wybranych 12 czeskich i 18 polskich przekładach Pisma Świętego. W przeprowadzonej konfrontatywno-leksykalnej analizie opisuje on nie tylko podobieństwa, ale przede wszystkim zauważalne różnice, czyli zmiany w ekwiwalencji nazw ptaków oraz jak i w jakiej formie językowej owa kategoria pojęciowa jest wykorzystywana w przekładzie przez bliskoznacznie synonimiczne leksemy – w zależności od wersji tłumaczeniowej. Zwrócono uwagę na marginalne występowanie leksemu czeskiego ostříž. Pozostałe ptaki wymieniane w Hi 28,7 mają w czeskich i polskich przekładach biblijnych tak różne odpowiedniki leksykalne, że sprawia to wrażenie chaosu i daleko idącej dowolności w tłumaczeniu awifaunistycznych nazw.
    Źródło:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2021, 29, 2; 7-28
    2544-6460
    Pojawia się w:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    THE WEB AS CORPUS AND ONLINE CORPORA FOR LEGAL TRANSLATIONS
    IL WEB COME CORPUS E CORPORA ONLINE PER LE TRADUZIONI GIURIDICHE
    SIEĆ JAKO KORPUS ORAZ KORPUSY ON-LINE NA POTRZEBY TŁUMACZENIA PRAWNICZEGO
    Autorzy:
    GIAMPIERI, Patrizia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/921148.pdf
    Data publikacji:
    2019-05-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    linguistica dei corpora
    Inglese giuridico
    il Web come corpus
    corpora online
    linguaggio giuridico
    traduzioni giuridiche
    językoznawstwo korpusowe
    angielski język prawny i prawniczy
    sieć jako korpus
    język prawny i prawniczy
    przekład prawniczy
    tłumaczenie techniczne
    językoznawstwo komputerowe
    corpus linguistics
    legal English
    Web as corpus
    online corpora
    legal language
    legal translations
    technical translations
    computational linguistics
    Opis:
    Legal language is hallmarked by a pedantic and user-unfriendly jargon whose constructs are all but intuitive, not to mention the legal system specificity which makes it unique in every country. Second language (L2) learners or scholars, hence, may find it difficult to understand the language of the law; whereas translators may consider legal lexical phrases and patterns rather intricate to deal with. The literature claims that a practical way to deepen language knowledge can be found in the Web considered as corpus and in online corpora. This paper is aimed at exploring whether commercial search engines, Web concordancers and online specialised corpora can tackle the issues revolving around legal language. In particular, it will investigate whether Google advanced search and the Leeds Web concordancer  can be used to meet the requirements of legal language learners, scholars and translators. Furthermore, it will address legal language queries (and results) in an online specialised corpus: the COCA. This paper will provide instances of the soundness of the above-mentioned online resources, especially when used jointly as cross-analysis tools. The shortcomings of one can, in fact, be compensated for by the other(s).
    Język prawny i prawniczy cechuje się dokładnością i żargonowością a jego struktury nie są intuicyjne. Na to nakłada się określony system prawny, który sprawia, że język prawny i prawniczy jest w każdym kraju inny. Tak osoby uczące się drugiego języka (L2) jak i naukowcy mogą uznać język prawny za trudny do zrozumienia, tymczasem tłumacze mogą uważać, że jest on skomplikowany i zawiły, jak i jego przekład. Tymczasem literatura przedmiotu wskazuje, że remedium na te problemy może być sieć użytkowana jako korpus oraz korpusy on-line. Celem niniejszego artykułu jest weryfikacja tego, czy komercyjne przeglądarki internetowe, narzędzia konkordancji, korpusy specjalistyczne on-line mogą być przydatne w rozwiazywaniu problemów wynikających z natury języka prawnego i prawniczego. W szczególności badaniu poddaje się przeszukiwanie zaawansowane w przeglądarce Google i narzędzia konkordancji sieciowej Leeds i specjalistyczne korpusy on-line: COCA. W ten sposób wskazuje się sposób wykorzystania powyższych narzędzi sieciowych oraz ich działanie w sytuacji, gdy wykorzystywane są jednocześnie jako narzędzia do analizy krzyżowej.
    Il linguaggio giuridico è caratterizzato da un gergo pedante ed arcaico. Gli studiosi di una lingua straniera, i traduttori ed i professionisti che si approcciano al linguaggio giuridico in lingua straniera, devono tenere presente non solo le peculiarità tecnico-linguistiche, ma anche quelle legate al sistema giuridico di riferimento. Il presente articolo si pone l'obiettivo di mostrare come il Web, considerato come un corpus, può fornire risposte in ambito linguistico e giuridico. In particolare, analizzerà la sintassi di ricerca in Google, il Leeds ed il corpus online COCA. In tal modo si evidenzierà come, usati congiuntamente, questi strumenti possono fornire risposte attendibili in ambito giuridico.
    Źródło:
    Comparative Legilinguistics; 2018, 33, 1; 35-56
    2080-5926
    2391-4491
    Pojawia się w:
    Comparative Legilinguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-26 z 26

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies