Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "szkoła frankfurcka" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Antiautoritarismus als interdisziplinäre Aufgabe. Plädoyer für eineneue wissenschaftliche Analyse autoritärer Bewegungen
    Autorzy:
    Link, Fabian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081117.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    autorytaryzm
    faszyzm
    neoliberalizm
    nterdyscyplinarność
    szkoła frankfurcka
    Nauki Humanistyczne i Społeczne
    Opis:
    The article invites a new interdisciplinary analysis of authoritarian movements, given the recent growth of authoritarianism in the United States and in Europe. The electoral victory of Donald Trump and the growth of right-radical movements in Western Europe show that authoritarianism is gaining ground in countries with long democratic traditions. The article calls for the integration of studies into authoritarianism into academic research programmes funded by education and learning authorities.
    Źródło:
    Historyka studia metodologiczne; 2017, 47; 163-173
    0073-277X
    Pojawia się w:
    Historyka studia metodologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Migracje iluzji w pejzażu estetycznym
    Migrations of illusion in an aesthetical landscape
    Autorzy:
    Lipiński, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1853729.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Narodowe Centrum Kultury
    Tematy:
    iluzja
    szkoła frankfurcka
    piękno
    sztuka masowa
    gertrud koch
    illusion
    frankfurt school
    beauty
    mass culture
    Źródło:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2018, 101, 2; 193-201
    1230-4808
    Pojawia się w:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wokół estetyki muzyki popularnej – Theodore Gracyk vs Theodor Adorno
    Autorzy:
    Michalak, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33956426.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    popular music
    aesthetics
    music industry
    Frankfurt School
    muzyka popularna
    estetyka
    przemysł muzyczny
    szkoła frankfurcka
    Opis:
    Celem artykułu jest wprowadzenie do filozofii muzyki nieznanego szerzej w Polsce amerykańskiego filozofa Theodore’a Gracyka. W opracowaniu skupiono się na polemice Gracyka z głównym przedstawicielem szkoły frankfurckiej Theodorem Adorno, uważanym za nieformalnego prekursora stosunkowo nowego obszaru w zachodniej myśli filozoficznej – estetyki muzyki popularnej. Wybór tego wątku jest podyktowany z jednej strony obszernością i wielowątkowością poglądów Gracyka, z drugiej zaś możliwością uchwycenia stylu myślenia amerykańskiego filozofa w kontekście wyjątkowo trudnego zadania, jakie sobie postawił, czyli próby podważenia klasycznych już dzisiaj tez Adorna dotyczących muzyki popularnej i mechanizmów jej produkcji w sferze przemysłu muzycznego. Filozoficzna dyskusja Gracyka z Adornem koncentruje się wokół trzech zachodzących na siebie wątków: kwestii indywidualnej ekspresji artystycznej w muzyce popularnej (i nie tylko), kategoryzacji i wartościowania różnych rodzajów i gatunków muzyki (tutaj głównie w odniesieniu do jazzu, a pośrednio do muzyki poważnej i rocka) oraz problemu historyczności ram i konwencji, według których odbiera się i ocenia muzykę, również popularną. Mimo że polemika Gracyka z Adornem nie oddaje w pełni głębi dzieł tego ostatniego, jest ona istotnym wkładem w rozwój estetyki muzyki popularnej, określa bowiem ważne pola problemowe w tym obszarze.
    The aim of the article is to introduce to a wider audience the philosophy of music of a lesser-known American philosopher (at least in Poland) Theodore Gracyk. The article focuses on Gracyk’s debate with Theodore Adorno, the main representative of the Frankfurt School. Adorno is considered the informal precursor of the analysis of the aesthetics of popular music, a relatively new area of Western philosophical thought. The breadth and multi-threaded nature of Gracyk’s views demand further attention, and this article attempts to capture and summarize the exceptionally difficult task Gracyk set for himself, that is to try to challenge Adorno’s theses concerning popular music and the mechanisms of its production in the music industry. Gracyk’s philosophical dispute with Adorno focuses on three intersecting areas: the issue of individual artistic expression in popular music (and beyond), the categorization and evaluation of different types and genres of music (here mainly in relation to jazz and, indirectly, to classical music and rock), and the problem of the historicity of the frames and conventions according to which music, including popular music, is received and judged. Despite the fact that Gracyk’s dispute with Adorno does not fully match the depth of Adorno’s work, it is an important contribution to the development of the aesthetics of popular music.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2022, 35, 4; 31-42
    0867-2040
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Max Horkheimer’s transition from social criticism to eschatological longing
    Maxa Horkheimera droga od krytyki społecznej do tęsknoty eschatologicznej
    Autorzy:
    Sznajderski, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2096863.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Frankfurt School
    M. Horkheimer
    criticism of capitalism
    eschatological longing
    szkoła frankfurcka
    krytyka kapitalizmu
    tęsknota eschatologiczna
    Opis:
    Artykuł przedstawia główne wątki filozofii Maxa Horkheimera, przedstawiciela Szkoły Frankfurckiej, poczynając od teorii społecznej, bliskiej ideom Karola Marksa, aż do koncepcji transcendencji i tęsknoty eschatologicznej, bliskiej poglądom Arthura Schopenhauera.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 4; 389-404
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Witkacego filozofia kultury. Próba odczytania z perspektywy szkoły frankfurckiej
    Witkacy`s philosophy of culture. An attempt of re-reading from the Frankfurt School`s perspective
    Autorzy:
    Owczarek, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/514830.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Fundacja dzień dobry! kolektyw kultury
    Tematy:
    Stanisław Ignacy Witkiewicz
    Max Horkheimer
    Theodor Adorno
    the Frankfurt School
    popular culture
    szkoła frankfurcka
    kultura masowa
    Opis:
    The article aims to discuss the Witkacy's philosophy of culture and save it in the concept of cultural industry developed by Horkheimer and Adorno. In the first part the Pole’s philosophy of culture is reconstructed, with particular emphasis on mechanisms of collapse manifested in challenging the religion, art and philosophy. The next section is devoted to the idea of the subjective reason, which Germans perceive as a cause of cultural industry. Then mass culture is described and analyzed including the thoughts of philosophers mentioned.
    Źródło:
    Amor Fati; 2016, 1(5); 127-148
    2449-7819
    Pojawia się w:
    Amor Fati
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O potrzebie krytycznej teorii społeczeństwa
    The need for a critical theory of society
    Autorzy:
    BARANOWSKI, MARIUSZ
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/910389.pdf
    Data publikacji:
    2019-09-12
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    critical theory
    social sciences
    critical sociology
    the Frankfurt school
    teoria krytyczna
    nauki społeczne
    socjologia krytyczna
    szkoła frankfurcka
    Opis:
    Zasadniczym celem tekstu jest zwrócenie uwagi na potrzebę krytycznych ujęć szeroko rozumianej rzeczywistości społecznej w naukach społecznych i humanistycznych, szczególnie w czasach „parametryzacji” i „bibliometryzacji” tych ostatnich. Dyskurs krytyczny operujący „w poprzek” dobrze zinstytucjonalizowanych szkół, podejść czy paradygmatów stanowi wartość także dla – użyjmy określenia Thomasa Kuhna – „nauki normalnej”, która konfrontowana z alternatywnymi koncepcjami musi być w stanie na nie odpowiedzieć i/lub zreformować swoje podstawy. Krytyczna koncepcja społeczeństwa stanowi zatem wartość nie tylko z perspektywy alternatywnej wizji „ładu społecznego”, ale także z czysto pragmatycznych punktów widzenia zdominowanych aktorów życia społecznego.
    The main aim of the article is to draw attention to the need for critical approaches to the broadly understood social reality in social sciences and humanities, especially in the times of “parameterization” and “bibliometrization” of the latter. A critical discourse that operates „across” well-instituted schools, approaches or paradigms is also of value to – let’s use Thomas Kuhn’s term – “normal science”, which when confronted with alternative concepts must be able to respond to them and/or reform its foundations. A critical concept of society is therefore a value not only from the perspective of an alternative vision of “social order”, but also from the purely pragmatic points of view of dominated social actors.
    Źródło:
    Przegląd Krytyczny; 2019, 1, 1; 8-16
    2657-8964
    Pojawia się w:
    Przegląd Krytyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Estetyka jako teoria krytyczna. Filozofia sztuki Theodora W. Adorna
    Aesthetics as Critical Theory: Theodor W. Adorno’s Philosophy of Art
    Autorzy:
    Czekaj, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2194798.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-21
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Theodor W. Adorno
    estetyka
    szkoła frankfurcka
    teoria estetyczna
    teoria krytyczna
    aesthetics
    Frankfurt School
    aesthetic theory
    critical theory
    Opis:
    W artykule teoria estetyczna Theodora W. Adorna została ukazana jako przykład teorii krytycznej – w znaczeniu, jakie temu terminowi nadała szkoła frankfurcka. Zarysowany został kontekst kształtowania się filozofii sztuki Adorna, na który złożyły się rozpoznania i diagnozy współczesnej cywilizacji i organizacji społecznej stawiane przez frankfurtczyków. Przywołane zostały również te motywy twórczości filozoficznej Adorna, które zdecydowały o konkluzjach jego estetyki – mowa o przedstawionej w Dialektyce oświecenia racjonalności instrumentalnej, a także o opisanym w Dialektyce negatywnej tak zwanym myśleniu tożsamościowym jako mechanizmach odpowiedzialnych za opresyjny stan rzeczywistości.
    In his article, Rafał Czekaj presents Theodor W. Adorno’s aesthetic theory as an example of critical theory in the sense given to this term by the Frankfurt School. Czekaj outlines the context of the development of Adorno’s philosophy of art, which consisted of the School representatives’ insights into and diagnoses of contemporary civilization and social structures. He also names those themes of Adorno’s philosophical work which determined the conclusions of his aesthetics, i.e., chiefly the idea of instrumental rationality presented in Dialectic of Enlightenment as well as the so-called identity thinking, both being mechanisms responsible for the oppressive state of reality.
    Źródło:
    Śląskie Studia Polonistyczne; 2022, 20, 2; 1-12
    2084-0772
    2353-0928
    Pojawia się w:
    Śląskie Studia Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teoria krytyczna a filozofia edukacji Henry’ego Giroux: pojęcie „kultury pozytywizmu”
    Critical Theory and Henry Giroux’ Education Philosophy: the Concept of “Positivism Culture”
    Autorzy:
    Kruszelnicki, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2141566.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
    Tematy:
    Giroux
    Szkoła Frankfurcka
    pedagogika krytyczna
    pozytywizm
    pragmatyzm
    rozum instrumentalny
    Frankfurt School
    critical pedagogy
    positivism
    pragmatism
    instrumental reason
    Opis:
    Celem eseju jest rekonstrukcja krytyki pozytywizmu, jaką przeprowadza H. Giroux, odwołując się do koncepcji Szkoły Frankfurckiej. Służy mu ona następnie jako jeden z fundamentów jego własnej krytycznej filozofii edukacji. Racjonalność, jaka współcześnie dominuje w podejściu do edukacji i programów nauczania, jest zakotwiczona w wąsko pojmowanej idei efektywności, instrumentalności wiedzy, celach behawioralnych i w świadomości scjentystycznej. Obserwacja ta zajmuje centralne miejsce w krytycznej teorii edukacji H. Giroux, ale czerpie ona intensywnie z krytycznych teorii społeczeństwa i kultury, z jakimi wystąpili przedstawiciele Szkoły Frankfurckiej (M. Horkheimer, Th. Adorno, J. Habermas, H. Marcuse). Ich wpływ prowadzi badacza we wszystkich jego analizach racjonalności pozytywistycznej w edukacji, jednocześnie pozwalając mu przenieść uwagę na pozytywizm jako formę hegemonii kulturowej, odpowiedzialnej za współczesny kryzys kultury i rozumu. By dokładniej wyjaśnić wpływ Szkoły Frankfurckiej na formowanie się dyskursu pedagogiki krytycznej, proponuję za Horkheimerem i Habermasem skromną refleksją historyczną, dotyczącą zjawisk kulturowych oraz głównych idei filozoficznych, które przygotowały fundament pod obecny atak rozumu instrumentalnego na myślenie praktyczno-etyczne, polityczno-publiczne oraz krytyczne.
    The aim of this essay is to reconstruct Henry Giroux’s critique of positivism and to show that it represents one of the leading themes of his critical educational thought. I want to argue that Giroux’s contention that rationality which dominates the contemporary view of schooling and curriculum – as rooted in the narrow concerns for effectiveness, instrumentality of knowledge, behavioral objectives, and scientism – relies heavily on those critical theories of society and culture that emerged from the members of the Frankfurt School (M. Horkheimer, Th. Adorno, J. Habermas, H. Marcuse). This major influence guides Giroux in his analyses of positivist rationality in education, yet it also allows him to shift attention from positivism as a specific philosophical movement to positivism as a form of cultural hegemony culminating in the current crisis of culture and reason. In order to further illuminate the decisive influence of the Frankfurt School on the discourse of critical pedagogy, I offer a modest historical reflection on cultural phenomena and some major philosophical systems that laid fundaments for the ongoing assault of the instrumental reason on practical and ethical, political and public, and critical thinking.
    Źródło:
    Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja; 2017, 20, 2(78); 7-27
    1505-8808
    2450-3428
    Pojawia się w:
    Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagadnienie ideologii we wczesnych pismach Jürgena Habermasa
    The Question of Ideology in the Early Writings of J¨urgen Habermas .
    Autorzy:
    Karalus, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/423431.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    ideology
    critical theory
    Jürgen Habermas
    technique
    communication
    Frankfurt School
    Ideologiekritik
    ideologia
    teoria krytyczna
    technika
    komunikacja
    szkoła frankfurcka
    krytyka ideologii
    Opis:
    The article focuses on the reconstruction of the main assumptions of the concept of ideology which are to be found in J¨urgen Habermas’s early writings. Habermas redefined the task of the critical theory while facing the aporias that result from the critical theory of the first generation of so called Frankfurt School. The author of The Structural Transformation of the Public Sphere rejected the totalizing critique of the Western reason encapsulated in the influential Dialectic of Enlightenment and proposed to distinguish between two aspects of social life and, thus, to distinguish between two different forms of social rationalization, which were conflated by Horkheimer and Adorno. On the basis of the aforementioned dichotomy of social actions (labor and communication), Habermas defines ideology as a suppression of ethical questions, which results in reducing the practical issues to purely technical ones, which are most likely implemented into social fabric as a purposiverationalprocedure. According to Habermas, ideology nowadays manifests itself in suchphenomena as scienticization of politics, de-politicization of the public debate and decisionism. Their shared feature is the elimination of the sphere of the ethical and practical reasoning which consequently leads to an infringement of the fundamental interest of the human species which consists of the possibility of reaching an agreement and the ideal of the communication freed from coercion.
    Źródło:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2013, 25; 181-198
    0860-4487
    Pojawia się w:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The New Humanities: In Search of Boundaries
    "Nowa humanistyka: w poszukiawniu granic"
    Autorzy:
    Bielik-Robson, Agata
    Schauffler, David
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097242.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-25
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Nowa Humanistyka
    Posthumanizm
    Heidegger
    Szkoła Frankfurcka
    Michel Foucault
    Jacques Derrida
    Karol Marks
    Martin Heidegger
    New Humanities
    Posthumanism
    The Frankfurt School
    Karl Marx
    Opis:
    This article attempts to discuss the philosophical contexts and meaning of the new humanities in the context of the philosophy of subjectivity. At the foundation of the new humanities, as it is argued, is not enlightenment, but Heidegger’s thought, with his excoriating critique of modern subjectivity and its Machenschaft. The article points to the foundational hubris that the new humanities oppose, and to the attempt to reinstall the subject within fixed boundaries. The new humanities, and posthumanism in particular, might backlash with violence against civilisation, comparable to that they endeavour to renounce. In order to manoeuvre through these convoluted figures of subjectivity, the article supports its theses with insightful readings of Hölderlin and Adorno.
    Niniejszy artykuł podejmuje się próby przemyślenia kształtu oraz roli nowej humanistyki w kontekście filozofii podmiotowości. Zdaniem autorki, u podstawy nowej humanistyki nie stoi projekt oświeceniowy, lecz wpływ filozofii Martina Heideggera i jej krytyki nowoczesnej podmiotowości wraz z jej Machenschaft. Autorka wskazuje na fundamentalną pychę, której przeciwstawić stara się nowa humanistyka, starając się na nowo umieścić podmiot wewnątrz sztywnych granic. Myślenie nowohumanistycznie, a szczególnie posthumanistyczne, może jednak doprowadzić do powrotu przemocy przeciwko cywylizacji, której sama staje się krytyką. Kluczem do takiego odczytania, stają się dla autorki wnikliwe lektury Hölderlina oraz Adorna.
    Źródło:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2022, 44; 199-215
    1508-6305
    2544-3186
    Pojawia się w:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Perswazyjność dyskursu poprawności politycznej z uwzględnieniem podłoża filozoficznego
    The Persuasion of Discourse of Political Correctness with Regard to the Philosophical Foundation
    Autorzy:
    Garbicz, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/649758.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    poprawność polityczna
    marksizm kulturowy
    szkoła frankfurcka
    Jean-Jacques Rousseau
    liberalizm
    konserwatyzm
    political correctness
    cultural Marxism
    Frankfurt School
    Jean Jacques Rousseau
    liberalism
    conservatism
    Opis:
    In the introductory section, the article describes the problem with a clear definition of the political correctness. It is shows the split into two ways of presenting the subject. Then the main theme of Jonathan Haid’s theory of moral foundations is presented. At the next stage are analyzed common elements of the idea of political correctness and the philosophy of Jean Jacques Rousseau, the Frankfurt school and Marxist culture.
    W części wstępnej artykuł pokrótce zarysowuje problem z jednoznaczną definicją pojęcia „poprawność polityczna”. Wskazany zostaje podział na dwa podstawowe sposoby ujmowania tematu. Następnie zaprezentowane zostaje osadzenie głównego zagadnienia w teorii fundamentów moralnych według Jonathana Haidta. Na dalszym etapie przeanalizowane zostają elementy wspólne idei politycznej poprawności oraz filozofii Jean-Jacquesa Rousseau, szkoły frankfurckiej oraz marksizmu kulturowego.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2018, 48, 2; 197-206
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie teorii krytycznej dla uczenia się i nauczania dorosłych
    Relevance of the critical theory to adult learning and teaching
    Autorzy:
    Kruszelnicki, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/464019.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
    Tematy:
    edukacja ustawiczna dorosłych
    teoria krytyczna
    Max Horkheimer
    Szkoła Frankfurcka
    rozum instrumentalny
    cele kształcenia
    emancypacja
    adult learning
    critical theory
    Frankfurt School
    instrumental reason
    educational goals
    emancipation
    Opis:
    Celem artykułu jest ukazanie, w jaki sposób można odnosić diagnozy i troski teorii krytycznej do uczenia się i nauczania dorosłych, a w szczególności jak teorie uczenia się dorosłych można rozbudowywać w świetle kierunkowych idei Szkoły Frankfurckiej. Naczelna diagnoza powtarzana w artykule mówi, iż pedago- giczna idea całożyciowego uczenia się podziela dziś los każdego innego podsyste- mu edukacji: jest w coraz większej mierze zagarniana przez neoliberalną ideologię fundamentalizmu rynkowego, traktującego uczenie się jako źródło ekonomicznego postępu oraz klucz do konsumpcyjnego uczestnictwa w napędzaniu gospodarki, i dlatego całkowicie pozbawiającego je jego publicznego, etycznego i emancypacyj- nego znaczenia. Warunkiem wstępnym owego uczestnictwa jest, całkiem po prostu, akceptacja – zdolność jednostki do przystosowania się do istniejącego stanu rze- czy. Teoria krytyczna ukazana tu jest jako narzędzie pozwalające głębiej zrozumieć współczesny fenomen hegemonii rozumu instrumentalnego. Spożytkowana pedago- gicznie daje możliwość uwrażliwiania uczących się dorosłych na desubiektywizujące oddziaływania władzy i ideologii oraz zachęca ich do rozwijania emancypacyjnej podmiotowości zorientowanej na budowanie autonomicznej biografii, a także obronę świata życia i przestrzenie społeczeństwa obywatelskiego przed intruzją etyki rynku oraz biurokratycznej racjonalności.
    The paper aims to illuminate the ways we can connect the concerns of critical theory to adult learning and teaching and how, in particular, adult learning theory can be reframed in the light of critical theory. The diagnosis reiterated here is that the pedagogical idea of lifelong learning is currently partaking the lamentable fate of all the other sub-systems of education: it is increasingly being subsumed under the neoliberal ideology of market fundamentalism which sees learning as a vehicle to economic progress and to consumptionist participation in the economy and thus strips learning of its public, ethical and emancipatory significance. The main precondition of this participation is, simply, acceptance – the individual’s ability to c o n f o r m to the existing state of things. This essay is an attempt to show how critical theory can help us understand the present domination of the instrumental reason, guide adult learners in unmasking the workings of power and ideology, and instigate them to develop an emancipatory subjectivity, capable of resisting the prevalent spirit of market fundamentalism and oriented towards building an autonomous biography, at the same time defending the human life-world and civil society against the intrusion of capitalist ethics, market forces, and bureaucratic rationality.
    Źródło:
    Edukacja Dorosłych; 2015, 2
    1230-929X
    Pojawia się w:
    Edukacja Dorosłych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prawa a ideologia. Prawa jednostki z perspektywy krytycznej myśli prawniczej i społecznej (wybrane zagadnienia)
    Rights and Ideology. Individual Rights From the Perspective of Critical Legal and Social Theory (Some Remarks)
    Autorzy:
    Sulikowski, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1832912.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    prawa jednostki
    Krytyczne Studia nad Prawem
    Szkoła Frankfurcka
    krytyczna teoria społeczna
    lewicowa filozofia polityczna
    postmarksizm
    human rights
    Critical Legal Studies
    Frankfurt School
    critical social theory
    leftist political philosophy
    post-marxism
    Opis:
    Problematyka praw jednostki jest ewidentnie fundamentalnym zestawem zagadnień dla nowoczesnej myśli społecznej i prawniczej. Tryumf tej problematyki można chyba nawet uznać za jeden z wyznaczników filozoficznej moderny. Mainstreamowe podejście do praw jednostki jest jednoznacznie optymistyczne i afirmatywne. Oto ludzkość, realizując Kantowski postulat sapere aude, odkryła/stworzyła i twórczo rozwija najlepszy w dziejach zestaw normatywnych wyznaczników funkcjonowania jednostek i grup. Autor przyjmuje całkowicie odmienną perspektywę. Celem tekstu jest generalizująca interpretacja wątków poświęconych prawom jednostki w krytycznej myśli prawniczej i społecznej. Tę ostatnią Autor rozumie jako zespół emancypacyjnych dyskursów, którego prawniczą lokalną odmianę stanowi ruch krytycznych studiów nad prawem, nie tylko w wydaniu amerykańskim, lecz także europejskim (rozmaite teorie gender i queer, teorie postkolonialne, socjologia krytyczna, teorie komunikacyjne, teorie posthumanistyczne). Bezpośrednia intertekstualna genealogia wielu reguł przyjmowanych przez te dyskursy sięga do tzw. French theory, czyli myśli francuskich poststrukturalistów, a zwłaszcza M. Foucaulta, oraz do programów teorii krytycznej Szkoły Frankfurckiej.
    The topic of fundamental rights is crucial from the perspective of contemporary social and legal thought. The triumph of fundamental rights can even be referred to as one of the indicators of philosophical modernity. The mainstream approach to fundamental rights is unequivocally optimistic and affirmative. According to this vision, humanity, following Kant's injunction sapere aude, discovered/created and is creatively developing a historically optimal set of normative indicators of functioning for individuals and groups. Author prefers different visions of fundamental rights. His aim is to interpret in a generalising manner the approach to individual rights in critical legal and social thought. He understands the latter as a set of emancipatory discourses, the juridical local variation of which is the Critical Legal Studies movement, not only in its American version, but also in its European version (encompassing various gender and queer theories, post-colonial theories, critical sociology, communication theories, post-humanist theories). The direct intertextual genealogy of various rules adopted by those discourses leads back to the so-called “French theory”, i.e. the thought of French post-structuralists, in particular Michel Foucault and to the programmes of critical theory elaborated by the Frankfurt School.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Społecznych; 2015, 43, 4; 17-32
    0137-4176
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Społecznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O krytyce nauki
    On the Criticism of Science
    Autorzy:
    Czarnocka, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343633.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    krytyka nauki
    ideał nauki
    praktyka nauki
    Szkoła Frankfurcka
    postmodernizm
    rozum instrumentalny
    społeczna funkcja nauki
    critics of science
    ideal of science
    praxis of science
    The Frankfurt School
    postmodernism
    instrumental reason
    social role of science
    Opis:
    Analizuję obecne negatywne nastawienie do nauki – dosyć powszechne w filozofii i poza nią, w pewnych środowiskach intelektualnych – i dowodzę, opierając się na dystynkcji ideał–praktyka nauki, że zarzuty wysuwane przeciw nauce w filozofii są wątpliwe, dotyczą głównie jej praktyki, a nie jej ideału. Dowodzę, że jednostronne i deformujące obraz nauki są dwa główne argumenty krytyki nauki: o instrumentalizacji rozumu poprzez naukę oraz o opresyjnej roli nauki we współczesnym świecie. Twierdzę, że obecnie powiększająca się przepaść pomiędzy ideałem nauki (tj. jej istotą wyłonioną już w starożytności, ufundowaną antropicznie) a jej dzisiejszą praktyką jest istotnym problemem i obecnej nauki i ludzkiego świata.
    I analyse the contemporary negative attitude toward science—common both in philosophy and beyond it, in intellectual milieus—and demonstrate, by basing on the distinction ideal–praxis of science, that the objections against science in philosophy are doubtful and one-sided. Especially doubtful, deforming the image of science are two main arguments: on instrumentalising reason by science and on the oppressive role of science in the today human world. I claim that the today increasing gap between the ideal of science and its today praxis is an essential problem of the contemporary science and the human world.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2017, 5; 197-215
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dziedzictwo Leo Lowenthala: znaczenie teorii krytycznej i jej reakcja na autorytaryzm, politykę oszczędności oraz antysemityzm. Rozmowa z Martinem Jayem
    Leo Lowenthal’s Legacy: The Relevance and Response of Critical Theory to Authoritarianism, Austerity and Antisemitism Today: An Interview with Martin Jay
    Autorzy:
    Stoll, Katrin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28407520.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    antysemityzm
    autorytaryzm
    teoria krytyczna
    Instytut Badań Społecznych
    szkoła frankfurcka
    Leo Lowenthal
    wątki żydowskie
    impuls utopijny
    społeczeństwo mafijne (racket society)
    nicht mitmachen
    antisemitism
    authoritarianism
    Critical Theory
    Institute for Social Research
    Frankfurt School
    Jewish motifs
    utopian impulse
    racket society
    Opis:
    The interview is concerned with the legacy of Leo Lowenthal (1900–1993), who was born into a Jewish family in Frankfurt am Main, Germany. Lowenthal belonged to the first generation of Critical Theorists under Max Horkheimer’s directorship at the University of Frankfurt Institute for Social Research. Taking Lowenthal’s understanding of Critical Theory as their point of departure, the interlocutors – Katrin Stoll and Martin Jay – discuss ways of renewing Critical Theory in general and the necessity of thinking as a form of negation in particular. The interview provides reflections on the current political situation brought about by the global capitalist order, which owes its stability to both objective social processes and to authoritarianism, austerity, autocracy, antisemitism, racism, and fascization. Recasting Critical Theory in new ways, requires, as Martin Jay forcefully argues, creative theoretical experimentation. By way of example, the interlocutors engage in a joint critical rereading and reevaluation of Leo Lowenthal’s and Norbert Guterman’s 1949 book Prophets of Deceit: A Study of the Techniques of the American Agitator, recently reissued in Germany. Adopting the concept of “racket society”, which was developed by the Critical Theorists in the 1930s and 1940s, after their emigration from Nazi Germany, Martin Jay provides an analysis of current society and political culture in general and the United States in particular. He makes the point that the strongman/client relationship becomes possible through an internalization of patterns of domination as well as by loyalty and protection. The interview closes with a reflection on why it is important to criticize the false way of life and in so doing opening up the possibility of a life that is not wrong.
    Prezentowana rozmowa dotyczy spuścizny Leo Lowenthala (1900–1993), który przyszedł na świat w żydowskiej rodzinie we Frankfurcie nad Menem. Lowenthal należał do pierwszego pokolenia teoretyków krytycznych działających w Instytucie Badań Społecznych Uniwersytetu Frankfurckiego pod kierownictwem Maxa Horkheimera. Przyjmując za punkt wyjścia wypracowaną przez Lowenthala koncepcję teorii krytycznej, Katrin Stoll i Martin Jay zastanawiają się nad możliwościami odnowy teorii krytycznej, a w szczególności nad koniecznością myślenia pojmowanego jako forma negacji. Rozmówcy nawiązują też do obecnej sytuacji politycznej spowodowanej przez globalny porządek kapitalistyczny, który zawdzięcza swą stabilność tak obiektywnym procesom społecznym, jak i autorytaryzmowi, polityce oszczędności, autokratyzmowi, antysemityzmowi, rasizmowi i faszyzacji. Przekształcenie teorii krytycznej wymaga, jak przekonująco argumentuje Martin Jay, twórczego eksperymentowania w sferze teorii. Ilustracją takiego podejścia jest podjęta przez rozmówców krytyczna lektura i rewaluacja książki Prophets of Deceit. A Study of the Techniques of the American Agitator [Prorocy fałszu. Studium technik amerykańskiego agitatora], wydanej w 1949 roku przez Leo Lowenthala i Norberta Gutermana, a ostatnio wznowionej w Niemczech. Rozwijając pojęcie „społeczeństwa mafijnego” (racket society), wypracowane w latach trzydziestych i czterdziestych XX wieku przez teoretyków krytycznych po ich emigracji z nazistowskich Niemiec, Martin Jay przedstawia analizę współczesnego społeczeństwa i współczesnej kultury politycznej, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych. Argumentuje, że relacja wodzowsko-kliencka staje się możliwa za sprawą zinternalizowania wzorów dominacji oraz lojalności i ochrony. Rozmowę zamyka refleksja na temat tego, dlaczego ważne jest, by poddawać krytyce fałszywe sposoby życia, a tym samym otwierać się na możliwość życia, które nie upływa w błędzie.
    Źródło:
    Studia Litteraria et Historica; 2021, 10; 1-18 (pol); 1-17 (eng)
    2299-7571
    Pojawia się w:
    Studia Litteraria et Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies