Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "socialist realism," wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-77 z 77
    Tytuł:
    Wokół Władzy (i nie tylko). Kilka listów Tadeusza Konwickiego (z komentarzem)
    Around Władza, Among Others. A Few Letters from Tadeusz Konwicki (with a Commentary)
    Autorzy:
    Smulski, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/534535.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Tadeusz Konwicki
    socialist realism in Poland
    Opis:
    The article contains a discussion of the author’s correspondence with Tadeusz Konwicki pertaining to socialist realism in literature, particularly to the latter’s novel Władza. Thus far unpublished Tadeusz Konwicki’s letters are quoted here in their entirety.
    Źródło:
    Śląskie Studia Polonistyczne; 2020, 15, 1
    2084-0772
    2353-0928
    Pojawia się w:
    Śląskie Studia Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między mężczyznami. Proza Wilhelma Macha – socrealizm psychoanalizą podszyty
    Between Men Wilhelm Mach’s Prose: Social Realism Streaked with Psychoanalysis
    Autorzy:
    Śmieja, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/534581.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Mach,
    masculinity
    psychoanalysis
    socialist realism
    homosexuality
    queer
    Opis:
    The presentation of the work of the now forgotten writer concentrates on three key issues: Wilhelm Mach’s homosexual biography and the problems arising from it, ambiguity of the categories of masculinity, brotherhood and fatherhood, used by Mach, as well as “family anti-utopias,” whose portrayals can be found in Rdza [Rust] or Jaworowy dom [Sycamore House]. The author attempts to restore Mach’s name as an important figure in the history of the struggles of the Polish modernity with nonnormative sexuality; the writer’s political involvement is read as a consequence of the faith in the emancipatory power of the new order.
    Źródło:
    Śląskie Studia Polonistyczne; 2015, 7, 2; 77-98
    2084-0772
    2353-0928
    Pojawia się w:
    Śląskie Studia Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    В „утробата на кита”, или „тихият вик” на българските поети през 60-те и 70-те години на ХХ век
    In the „Whale’s Womb” or the „Silent Outcry” of the Bulgarian Poets of the 1960s and 1970s
    Autorzy:
    Кръстева, Гергина
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/636042.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    lyrics
    ideological canon
    alternative
    dissent
    socialist realism
    Opis:
    This article entitled unassumingly aims at reminding – just in a cursory way, but with a substantial degree of certainty, too, in their literary and historical justification – of a specific list of names of Bulgarian poets, whose „discontent” and/or „disappointment” with the totalitarian regime in Bulgaria create the history of the dissent, which found its expression in the alternative lyrical thinking and writing in the period of socialist realism during the decades of the sixties and the seventies of the twentieth century.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2014, 6
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The avant-garde roots of Polish design in the Socialist Realism period. A case study
    Autorzy:
    Sumorok, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/593778.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Socialist Realism
    design
    avant-garde
    socrealizm
    awangarda
    Opis:
    Due to the pragmatic orientation and continuation of modernist artistic solutions, it is difficult to find explicit Socialist Realist traits in the Polish design of that time, especially as the term “Socialist Realist design” remains undefined. Design that is neutral in form can be linked to the doctrine on the level of the socialist concept, aiming at consequent changes in the socialist forms of life. However, the idea of socially oriented design combined with modernization unquestionably had its roots in the broadly understood avant-garde movements. We should not treat this phenomenon as an ideological contradiction. In spite of their avant- -garde pre-war provenance, many ideas were (successfully) put into practice at that time as the design of life for a better tomorrow of the egalitarian (socialist) society.
    Trudno w sztuce użytkowej i designie lat 1949-1956 doszukiwać się cech jawnie socrealistycznych. Zresztą trudno byłoby je też precyzyjnie zdefiniować. Socrealistyczność designu, formalnie neutralnego, tkwić mogła co najwyżej w sferze socjalistycznego kontekstu, wytworzenia w konsekwencji zmian ustrojowych socjalistycznej formy życia. Ale sama idea zorientowanego społecznie designu połączonego z kwestią modernizacyjną wywodziła się z szeroko pojętych ruchów awangardowych. Relacja polskiego designu z okresu realizmu socjalistycznego z modernizmem i awangardą wcale więc nie jest oczywista. W powszechnym dyskursie dominuje jednoznaczne przeciwstawienie modernizmu socrealizmowi zakorzenione w odwilżowym micie przełomu 1956 roku. Problem ten zaś wymaga większego niuansowania, zwłaszcza w odniesieniu do designu.
    Źródło:
    Art Inquiry. Recherches sur les arts; 2017, 19; 307-324
    1641-9278
    Pojawia się w:
    Art Inquiry. Recherches sur les arts
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Socrealizm od środka. Design, sztuka wnętrza i modernizacja
    SOCIAL REALISM FROM THE INSIDE. DESIGN, THE ART OF THE INTERIOR AND MODERNIZATION
    Autorzy:
    Sumorok, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2135554.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Socialist Realism
    interior architecture
    design
    modernization
    modernity
    Opis:
    The article focuses on interior design from the first half of the 1950s. The interior spaces realized at that time in Poland elude unambiguous classifications, both in terms of formal and ideological aspects. I propose to look at the interiors from this time not in terms of style (difficult, complex, hybrid), but in a broader sense, as a political, socio-cultural phenomenon. The interiors were supposed to favor social modernization (assumed in the communist project), especially the idea of promotion and changing class habitus. They precisely modeled new forms of social life (cultural spaces), as well as family life, as they defined the way of eating, “being” (gastronomic interiors), spending free time and holidays. The leap into modernity was particularly noticeable in the architecture and interiors with which everyone interacted on a daily basis. Indicating the participation of interiors in the multifaceted modernization process can make us realize the complexity of the post-war reality, including the interior design from the first half of the 1950s, which was related to many spheres of social and cultural life.
    Źródło:
    Artium Quaestiones; 2021, 32; 187-227
    0239-202X
    Pojawia się w:
    Artium Quaestiones
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dwie strony olimpijskiego medalu –kontrowersje wokół II Symfonii „Olimpijskiej” (1948) Zbigniewa Turskiego. Przyczynki do analizy
    Two sides of the olympic medal – the controversy surrounding II Sinfonia Olimpica (1948) by Zbigniew Turski. Contribution to the analysis
    Autorzy:
    Bindel, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/513986.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Koło Naukowe Studentów Muzykologii UJ
    Tematy:
    Zbigniew Turski,
    II Sinfonia Olimpica,
    socialist realism
    Opis:
    The main topic of the article is II Sinfonia Olimpica by Zbigniew Turski, a composer who is barely known in Poland nowadays. The reason of this is the socio-political situation of the country after World War II. The composer was one of first victims of Stalinist cultural policy. At a conference in Łagów Lubuski in 1949, his II Sinfonia Olimpica was named formalistic, pessimistic and incompatible with the socialist realism standards. However, the composition had won a gold medal at the XIV Olympic Games in London in 1948 and this success had had a great resonance in Polish music press before the conference. The article has several objectives. The first of them is to present socio-political situation in musical environment. Moreover, it shows the reception of the symphony after its premiere at the conference in Łagów Lubuski. Finally, an attempt to analyze the II Sinfonia Olimpica is made. It is noticed that the symphony stands out against other compositions created in the mid-twentieth century particularly by dint of its deeply emotional and dramatic character. The achieved mood results from traumatic war experience of the composer. Although the neoclassical tradition is visible, Turski used the innovative musical language and his attempt to create his own music style is noticeable. According to the author’s opinion, if it had not been socialist realism in the mid-twentieth century, II Sinfonia Olimpica could be now perceived as one of the most important symphonies created within the last century in Poland.
    Źródło:
    Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ; 2017, 1(32); 77-90
    2956-4107
    2353-7094
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Крылья Коммуны. Идеологизация авиации в советской культуре 1920-1930-х годов. (Наброски к теме)
    The Wings of Communist Rule. The Ideologization of Aviation in the Soviet Culture of the 1920s and the 1930s (An Outline)
    Autorzy:
    Bobryk, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031230.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Soviet aviation
    ideology
    socialist realism
    USSR
    communism
    Źródło:
    Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 3; 455-470
    0037-6744
    Pojawia się w:
    Slavia Orientalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Two Sides of the Olympic Medal—the Controversy surrounding II Sinfonia Olimpica (1948) by Zbigniew Turski. Contribution to the Analysis
    Autorzy:
    Bindel, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/513888.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Koło Naukowe Studentów Muzykologii UJ
    Tematy:
    Zbigniew Turski
    II Sinfonia Olimpica
    socialist realism
    Opis:
    The main topic of the article is II Sinfonia Olimpica by Zbigniew Turski, a composer who is barely known in Poland nowadays. The reason of this is the socio-political situation of the country after World War II. The composer was one of first victims of Stalinist cultural policy. At a conference in Łagów Lubuski in 1949, his II Sinfonia Olimpica was named formalistic, pessimistic and incompatible with the socialist realism standards. However, the composition had won a gold medal at the XIV Olympic Games in London in 1948 and this success had had a great resonance in Polish music press before the conference. The article has several objectives. The first of them is to present socio¬-political situation in musical environment. Moreover, it shows the reception of the symphony after its premiere at the conference in Łagów Lubuski. Finally, an attempt to analyze the II Sinfonia Olimpica is made. It is noticed that the symphony stands out against other com¬positions created in the mid-twentieth century particularly by dint of its deeply emotional and dramatic character. The achieved mood results from the traumatic war experience of the composer. Although the Neoclassical tradition is visible, Turski used the innovative musical language and his attempt to create his own music style is noticeable. According to the author’s opinion, if it had not been socialist realism in the mid-twentieth century, II Sinfonia Olimpica could be now perceived as one of the most important symphonies created within the last century in Poland.
    Źródło:
    Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ; 2017, 1(32) Eng; 77-88
    2956-4107
    2353-7094
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The propaganda World in the prose of the first half of the 1950s. Persuasivestrategies, conventions, language stereotypes
    Autorzy:
    Sałdecka, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/628524.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    new reality model, socialist realism, socialist system, stereotypes, strategies of persuasion
    Opis:
    The world depicted in selected novels of the first half of the 1950s functions as a “semantic effect”, precisely shaped by the propaganda of that period. This world is created by narration in order to present the fulfillment of production goals. As a result, we deal with a new reality in which the characters are portrayed first and foremost as manufacturers. Feelings and emotions and their importance are replaced by labor. New civic and social patterns imposed in the novels are to prove that the socialist system is absolutely positive. In order to obtain this goal, primarily lexemes and language constructions are employed, consolidated and repeated in the texts; language conventions that guarantee the coherence of the model of the propaganda-created world. The world presented in the novels set outside Szczecin is narrowed to merely a few thematic fields that are worth discussing.
    Źródło:
    Journal of Education Culture and Society; 2010, 1, 2; 94-108
    2081-1640
    Pojawia się w:
    Journal of Education Culture and Society
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewolucja elitarnej zabudowy mieszkaniowej w Moskwie - od socrealizmu do kaprealizmu
    Evolution of the high standard housing in Moscow, from socialist realism to capitalist realism
    Autorzy:
    Asanowicz, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/398211.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
    Tematy:
    architektura mieszkaniowa
    socrealizm
    kaprealizm
    housing
    socialist realism
    capitalist realism
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest problemowi budownictwa mieszkaniowego o wysokim standardzie w Moskwie. Domy i zespoły mieszkaniowe tego typu nie są niczym nowym w architekturze światowej, jednak tylko w Rosji budownictwo to znalazło swój tak odrębny sposób wyrazu. Złożyło się na to wiele aspektów. Jako najważniejszy należy uznać aspekt ideologiczny, narzucony przez partię komunistyczną. Połączenie ideologii i architektury w latach 1917-1933 stworzyło konstruktywizm, a w latach 1933-1955 socrealizm. Kapitalistyczne przekształcenia w Rosji po roku 1990 również zaowocowały specyficzną architekturą – kaprealizmem. W artykule prezentowane są przykłady najbardziej znanych „elitarnych” obiektów mieszkaniowych w Moskwie.
    In the paper the evolution of high standard housing for chosen social group (government functionaries and eminent scientists and artists) in Moscow are presented. The high standard houses were built in all countries but only in Russia they had a very untypical formal expression. The architectural form of these buildings was a result of many factors. The main one was the ideology imposed by the communist party. This movement was called „socialist realism”. Socialist realism became state policy in 1932 when Soviet leader Joseph Stalin promulgated the decree „On the Reconstruction of Literary and Art Organizations” and ended in 1955. After the political changes in 1990 we observed a return to old architectural forms. But now this movement is called - „caprealism” (capitalist realism). In the paper the best examples of this kind of buildings in Moscow are presented.
    Źródło:
    Architecturae et Artibus; 2009, 1, 2; 9-18
    2080-9638
    Pojawia się w:
    Architecturae et Artibus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    РЕПРЕЗЕНТАЦІЯ ОБРАЗУ ГЕРОЯ-ВОЇНА В УКРАЇНСЬКІЙ СОЦРЕАЛІСТИЧНІЙ ЛІТЕРАТУРІ
    REPRESENTATION OF THE HERO-WARRIORʼS IMAGE IN UKRAINIAN SOCIALIST REALISM LITERATURE
    REPREZENTACJA OBRAZU BOHATERA WALKI W UKRAIŃSKIEJ LITERATURZE REALIZMU SOCJALISTYCZNEGO
    Autorzy:
    ФЕДОРІВ, УЛЯНА
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1041098.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    “new manˮ
    hero-warrior
    socialist realism canon
    socialist realism
    ideology
    „nowy człowiek”
    bohater walki
    ideologia
    socrealizm
    kanon socrealistyczny
    Opis:
    The article is devoted to the research of socialist realism canon in Ukrainian literature. This canon is considered an artificially modeled power project in the sphere of culture and literature which aimed at creating a monostylistic system with clearly defined rules and recommended schemes, especially including thought-out characters understandable for the mass Soviet reader in order to monopolize power at all levels and to establish a new Soviet identity (“homo sovieticusˮ). The socialist realism canon is a complex and heterogeneous phenomenon. It imposed patterns for analysing and reflecting on reality in art and culture. From the 1930s, any texts following the authorities’ regulations acquired a typical structure, predictable and recognizable features that turned literature into a mass-produced uniform “artistic” product. The task of such a governmental experiment was both to transform the world, and to change the way reality was perceived. The aesthetized falsification of existence, the clear domination of everything “ideological” and “totalitarian” in the field of culture, shaping the socialist realistic theory as a process of politicizing artistic consciousness - these are the blocks that determined the formation and functioning of the socialist realism canon of Ukrainian literature. The publication reflects a new vision of the problem of the literary representation of the Soviet Pantheon of Heroes in the socialist realism texts, in particular novels by Natan Rybak, Yurii Zbanatskyi, Oles Honchar, Andrii Malyshko, Natalia Zabila etc. Basically, the idea is that in order to build a bright future the Soviet system needed a new man, so all the forces were thrown into the “newanthropological typeˮ. The article deals with the modeling role of the hero-warrior in the socialist realism text. This image was established in the mass consciousness by means of propaganda and agitation.
    Przedstawiony artykuł proponuje analizę kanonu socrealistycznego w ukraińskich tekstach literackich, należących do autorów okresu sowieckiego, takich jak Natan Rybak, Jurij Zbanacki, Ołeś Honczar, Andrij Małyszko, Natalia Zabiła itd. Według licznych badań ów kanon jest traktowany jako ideologiczny projekt w zakresie kultury oraz literatury, którego zadaniem było formowanie odrąbnej tożsamości (homo sovieticus) oraz absolutyzacja władzy sowieckiej na różnych poziomach życia, zarówno państwowego, jak i prywatnego. W tekstach kultury kanon socrealizmu był powołany do stworzenia monostylistycznego systemu ze ścisłymi regułami, rozpisanymi schematami, specjalnie przewidzianymi typami bohaterów. Socrealistyczny kanon narzucał kulturze i sztuce schematy analizy i odzwierciedlenia nie prawdziwej, lecz wyimaginowanej rzeczywistości. Już od lat 30. XX wieku literatura reprezentuje liczne teksty odpowiadające regułom stylu ideologicznego. Wówczas literatura zostaje przekształcona w produkt kultury masowej, mający typową strukturę przewidywalności i uznawalności. Celem takiego eksperymentu nad literaturą piękną było zarównoprzekształcenie kultur narodów podbitych przez ZSRR, jak i zmiana sposobu odbioru rzeczywistości. Estetyzacja i fałszowanie sowieckiego trybu życia, powszechna dominacja pierwiastków ideologicznegooraz totalitarnego w zakresie kultury, formowanie socrealistycznej teorii jako procesu polityzacji świadomości artystycznej — to czynniki decydujące o rozwoju i funkcjonowaniu kanonu literatury ukraińskiej okresu sowieckiego. Autorka artykułu proponuje nowe ujęcie literackiej reprezentacji sowieckiego panteonu bohaterów w tekstach socrealistycznych. System sowiecki, budując utopię o nastaniu „świetlanej przyszłości”, potrzebował „nowego człowieka”, na kształtowanie którego były skierowane wszelkie starania. A zatem główną uwagę w danym badaniu skupiono na roli obrazu bohatera walki w socrealistycznym tekście. Obraz ów na skutek propagandy i agitacji zapisał się na długi czas w świadomości zbiorowej.
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2020, 8, 2; 107-117
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Eksperymenty nad tożsamością płciową mężczyzn w twórczości Marka Hłaski
    Experiments on Male Gender Identity in the Oeuvre of Marek Hłasko
    Autorzy:
    Mosak, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/534511.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    socialist realism literature
    masculinity
    gender
    post-war literature
    Opis:
    The present article aims to analyse the depictions of male protagonists in the oeuvre of Marek Hłasko. The post-World War Two crisis of hegemonic masculinity resulted in transformations of male and female gender identities in the 1950s. What seems to reflect the said reconfiguration of masculinity model are the changes occurring between the main protagonists of the particular pieces of Hłasko’s prose. In the 1954 short story entitled Baza Sokołowska, the men’s identities are, in the natural way, embedded in biology. In order to join the male community of drivers and gain their respect, it is enough to go through an initiation ritual. In the prose written by Hłasko after 1955, however, more and more often appear the male characters who humiliate the young and thwart them on their way to join masculine community, yet simultaneously some characters are presented who contest forms of patriarchal culture and refuse to participate in it. Hłasko’s Israeli novels, in turn, feature a series of male protagonists for whom gender (or even sexual) identity is merely a social construct. The narrator/protagonist of Drugie zabicie psa (Killing the Second Dog) would even consciously “perform” his masculinity to obtain an affluent female tourist’s trust and, as a result, to cozen her out of her money, which he needs to pay back his debts.The analysis of Marek Hłasko’s selected prose writings focused on the representation of various masculinity models leads the author of the article to a conclusion that male gender identity is consistently shifting towards constructivist concepts.
    Źródło:
    Śląskie Studia Polonistyczne; 2020, 15, 1
    2084-0772
    2353-0928
    Pojawia się w:
    Śląskie Studia Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ale światy są tendencyjne
    Autorzy:
    Fiedotow, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/643719.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    tendentious novel
    socialist realism
    ideology
    disgust
    world transformation
    Opis:
    But... These worlds are tendentious The article focuses on the term tendentious novel and its special use in the Polish literary theory: the context of socialist realist novels. Taking into consideration Louis Althusser’s concept of ideology and Pierre Bourdieu’s theory of pure and impure taste, the article calls into question the idea of tendentiousness in discourse, and categorizing novels as “strongly saturated with ideology” and therefore labelling them as “tendentious”. The inspiration to write this paper was the perception of socialist realism in Poland, with particular reference to Stalinist novels, whose forgotten senses and unknown but universal metaphoric systems are presented by the author. Ale światy są tendencyjneAutorka opisuje znaczenie pojęcia „powieści tendencyjnej”, jak również jego szczególne użycie w polskiej teorii literatury w kontekście powieści socrealistycznej. W odniesieniu do koncepcji ideologii Louisa Althussera oraz teorii gustu czystego/nieczystego Pierre’a Bourdieu autorka kwestionuje ideę „tendencyjności” w dyskursie, a co za tym idzie, stawia pod znakiem zapytania również zasadność określania powieści „mocno nasyconych ideologią” mianem „tendencyjnych”. Inspiracją do napisania artykułu był odbiór w Polsce realizmu socjalistycznego, a w szczególności powieści czasu stalinizmu, których zapomniany sens oraz uniwersalną metaforykę autorka przedstawia w niniejszej pracy.
    Źródło:
    Studia Litteraria et Historica; 2013, 2
    2299-7571
    Pojawia się w:
    Studia Litteraria et Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Chcą urządzić masakrę, od której oślepłyby wieki...” – bomba atomowa a kultura Zachodu w polskiej poezji socrealistycznej
    Autorzy:
    Marcin, Kowalczyk,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/897186.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    poetry of socialist realism
    communist propaganda
    atomic bomb
    Opis:
    The atomic bomb used in 1945 by the United States disturbed the military and symbolic balance of the world then. It became a sign of the Western power. The communist propaganda sought to neutralize the meaning of a new weapon. The text reconstructs the attempts of this neutralization and indicates the ways of presentation of nuclear weapons in the Polish poetry of socialist realism. Several motifs can be mentioned here: juxtaposition of the atomic bomb with apocalyptic motifs, highlighting the lack of intellectual and moral qualifications for possessing it, and emphasizing that it is a dangerous by-product of the Western desire for profit. Above all, however, the poetry of socialist realism underlined that Western culture is an incomprehensible and inhuman evil.
    Źródło:
    Przegląd Humanistyczny; 2017, 61(1 (456)); 69-79
    0033-2194
    Pojawia się w:
    Przegląd Humanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Die Moskauer Sonne scheint überall“. Die sowjetische Hauptstandt als Raum der Utopie in Das neue Moskau (1938) und Die Schweinepflegerin und der Hirt (1941)
    “The Moscow Sun Shines Everywhere”. The Soviet Capital as a Utopian Space in New Moscow (1938) and The Swineherd and the Shepherd (1941)
    Autorzy:
    Chertenko, Alexander
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1837560.pdf
    Data publikacji:
    2021-10-14
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    utopia
    Moscow
    cinema
    socialist realism
    cinematic unconscious
    terror
    Opis:
    Basing on Aleksandr Medvedkin’s New Moscow and Ivan Pyryev’s The Swineherd and the Shepherd, this case study analyses the way the “new” Moscow was represented as a space of realised utopia in the Soviet socialist realist films of the 1930s and at the beginning of the 1940s. Functioning as a supranational centre of the Soviet “affirmative action empire” (Terry Martin), the cinematographic Moscow casts off all constraints of ‘Russianness’ in order to become a pan-Soviet model which, both in its architecture and semantics, could epitomize the perfect city and the perfect state. The comparative analysis of both films demonstrates that, although both directors show Moscow through the lens of the so-called “spaces of celebration” (Mikhail Ryklin), ‘their’ Soviet capital does not compensate for the “traumas of the early phases of enforced urbanization”, as Ryklin supposed. Rather, it operates as a transformation machine whose impact pertains only to periphery and can be effective once the representatives of this periphery have left Moscow. The complex inclusion and exclusion mechanisms resulting from this logic turn the idealised Soviet capital into a space which only the guests from peripheral regions can perceive as utopian. The ensuing suppression ofthe inner perspectives on ‘utopian’ Moscow is interpreted here as a manifestation of the “cinematicunconscious”, which accounts for the anxieties of the inhabitants of the capital concerning both Stalinist terror and their own hegemony in a society haunted by the purges.
    Źródło:
    Studia Rossica Posnaniensia; 2021, 46, 2; 51-68
    0081-6884
    Pojawia się w:
    Studia Rossica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Wilk” Marka Hłaski, czyli Młoda Polska zakamuflowana (ukryte nawiązania do prozy Żeromskiego i Reymonta)
    “Wilk” by Marek Hłasko or Young Poland Camouflaged: The Hidden Allusions to Prose Writings of Żeromski and Reymont
    Autorzy:
    Białek, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1507528.pdf
    Data publikacji:
    2019-07-01
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Polish novel
    literary criticism
    intertextuality
    Young Poland
    socialist realism
    Opis:
    This article analyzes the novel Wilk (English “wolf”), which was written by Marek Hłasko, discovered by Radosław Młynarczyk, and then published only in 2015. The novel depicts the lives of the residents of a Warsaw district, Marymont during the interwar period. The analysis of this text by young Hłasko sheds new light on the current academic criticism of the writer’s works, and shows – sometimes indirectly – his inspiration with the literary representatives of Young Poland – Stefan Żeromski and Władysław Reymont. The discovery of the literary camouflage used by the writer discloses the following components of the Young Poland period: sensitivity to the beauty of melody and image, lyrical description and the question of rapid civilization changes.
    Źródło:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2019, 14; 203-217
    2082-9701
    2720-0078
    Pojawia się w:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Działalność kulturalno-literacka Wandy Wasilewskiej w latach 1934–1945
    Literature and Cultural Activity of Wanda Wasilewska in the Years 1934–1945
    Autorzy:
    Forma, Marzena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/442682.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Państwowa Uczelnia Zawodowa we Włocławku
    Tematy:
    Wanda Wasilewska
    literatura
    wojna
    socrealizm
    literature
    war
    socialist realism
    Opis:
    Niniejszy tekst poświęcam osobie Wandy Wasilewskiej, postaci w ostatnim czasie, mocno kontrowersyjnej. Ocenianej głównie poprzez pryzmat działalności społeczno-politycznej w okresie wojennym, jak i twórczości literackiej utrzymanej w duchu realizmu socrealistycznego. Artykuł ten ma za zadanie przypomnieć i przybliżyć dorobek literacki Wandy Wasilewskiej oraz rzucić nowe światło na działalność kulturalno--literacką pisarki, która nie tylko piórem, ale i czynem walczyła o „wolną i demokratyczną” ojczyznę. Wanda Wasilewska pochodziła z lewicowego domu o niepodległościowych tradycjach. Atmosfera panująca w rodzinnym domu, niewątpliwie sprzyjała dojrzewaniu społecznej świadomości Wasilewskiej. W latach dwudziestych XX wieku studiowała polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po wybuchu II wojny światowej udała się na wschód, gdzie m.in. została dyrektorem sowieckiego teatru we Lwowie, wstąpiła do Armii Czerwonej oraz była współzałożycielką Związku Patriotów Polskich i współuczestniczyła w powołaniu polskiej 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki oraz 1 Armii Polskiej w ZSRR. Jednocześnie pisała artykuły do gazet, redagowała pisma oraz publikowała powieści o tematyce rewolucyjno-wojennej (Ojczyzna, Oblicze dnia, Ziemia w jarzmie, Płomień na bagnach, Rzeki płoną).
    The present analysis is dedicated to Wanda Wasilewska, who became very controversial figure recently. She is judged on her political and social activity during the war as well as on her literature output that represented socialist realism. The aim of the article is to depict and recount Wasilewska’s literary achievements and to show her social cultural and literary activities in a different new light. Wasilewska, as a writer, fought with her writing and also deeds for „free and democratic” homeland. She came from family of patriotic background with leftist convictions. The atmosphere of her family house influenced Wasilewska’s social consciousness. She studied in the 1920s Polish studies at the Jagiellonian University. After the outbreak of Second World War, she went to the east and became a director of Soviet theatre in Lviv, she even joined the Russian Army, contributed to the establishment of Union of Polish Patriots and also the Polish 1st Tadeusz Kościuszko Infantry Division, also First Polish Army in Soviet Union. At the same time, she wrote articles in newspapers, edited works and published war novels (Homeland, The nature of a day, The Earth in yoke, The flame on the bogs, Rivers are burning).
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne; 2014, 10; 165-189
    1896-4087
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The temple of the new faith. Film images of the construction of the Palace of Culture 1952–1955
    Autorzy:
    Hendrykowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/923189.pdf
    Data publikacji:
    2019-01-08
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Polish cinema
    ideology
    architecture
    socialist realism
    stalinism
    symbolic dominance
    Opis:
    The first study of its kind, Marek Hendrykowski’s paper examines frame by frame the symbolic role of the construction of the Palace of Culture in the ideological context of the Stalinist period and its emergence into the realm of public discourse in the early 1950s.
    Źródło:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2017, 22, 31; 39-54
    1731-450X
    Pojawia się w:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “A Production Center”: A Model of Creative Work in Tadeusz Konwicki’s Early Prose
    Autorzy:
    Miernecka, Martyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1032271.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Tadeusz Konwicki
    writer
    socialist realism
    total institution
    creative work house
    Opis:
    The aim of this article is to outline the issues related to the specificity of the image of the writer and his role in society created in Tadeusz Konwicki’s early works. This stage in the writer’s life opens with the first short story that Konwicki published, namely “Kapral Koziołek i ja” from 1947, after which the initial model of his writing is subject to gradual erosion and ends between 1954 and 1955 with the novel titled Z oblężonego miasta. Investigating the motif of the creative work house on the basis of Z oblężonego miasta is a pretext for reflection on the category of the writer’s work. The article traces the motifs of the professional category of the writer, through analysing the constructions on which Konwicki’s narratives are based. At the same time, due to the analysis of social discourse in which the author participated, the article outlines the social functions he performed at a given time.
    Źródło:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2020, 9; 269-285
    2299-7458
    2449-8386
    Pojawia się w:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „The Text Was Considered Miraculous”. Magic Words in Pasternak’s „Doctor Zhivago”
    Autorzy:
    Stanton, Rebecca Jane
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/635689.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Pasternak
    Doctor Zhivago
    magic
    politics
    poetics
    fairy tale
    socialist realism
    Opis:
    In  Doctor  Zhivago,  Pasternak  brings  scientific  and  political  discourses  into  dialogue  with magical ones. In an emblematic episode, two soldiers from opposing sides each wear a protective amulet containing the „miraculous” text of  the 90th Psalm. One dies; one survivesWhile this discrepancy is easily traced to scientific and socioeconomic causes, the episode isdesigned to foreground the least rational explanation: that done right, magic actually worksEmbodying Pasternak’s interest in the interrelationships among science, politics, poetry, andmagic, the textual amulet is especially significant because it represents a magical power that is reserved for  words. This article finds that Pasternak’s novel contains numerous examples of  such  efficacious  „magical”  texts –  from  the  Gospels  to  peasant  songs,  from  political slogans to Zhivago’s poems – and argues that reading  Doctor Zhivago by the light of these„magic words” yields insights into the aesthetics and design of the novel. 
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2013, 4
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chopin on Barricades: About the 100th Anniversary of Chopin’s Birth (1949) and Socialist Realism Doctrine in Poland1
    Autorzy:
    Bruliński, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/514010.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Koło Naukowe Studentów Muzykologii UJ
    Tematy:
    socialist realism
    socrealism
    Fryderyk Chopin
    Polish People’s Republic
    1949
    Opis:
    The main aim of this paper is to examine the discourse on Frédéric Chopin that took place in Poland in 1949, when the 100th anniversary of his birth coincided with the culmination of the socialist realist propaganda in the field of Polish culture. The discourse, initiated and moderated under effective surveillance of the Polish People’s Republic’s government, was filled with communist ideology. The authorities aimed at creating a sense of communion in the Polish nation, therefore they undertook numerous actions in the area of cultivating memory of Chopin and reception of his works. The composer was used as a banner under which the culture of socialist realism was to be consolidated. Chopin was presented by the narrators in the socialist realist context in various dimensions. “Deep humanism”, “truth”, “optimism”, “sincerity” and “democratic features” of Chopin’s music were the crucial notions used by them. Chopin was depicted, among others, as a revolutionist and a prophet of triumph of communism. The oeuvre of Chopin was said to bring together “fraternal countries and nations”, Polish People’s Republic and Soviet Union, while being simultaneously a crucial element of class conflict. The authorities had a tendency to overemphasize folk roots of his compositions, thus among musical genres composed by Chopin the importance of Mazurka was exaggerated. Other genres without such strong folk connotations, as sonatas, ballades and scherzos, were marginalized in the discourse.
    Źródło:
    Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ; 2018, 1(36) Eng; 77-114
    2956-4107
    2353-7094
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Męstwo” Brunona Jasieńskiego. Polityka płciowa w ZSRR a proza socrealistyczna
    Bruno Jasieński’s ‘Bravery’. Gender Equality in the USSR and Socialist Realism in Prose
    Autorzy:
    Pfeifer, Kasper
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/579004.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    gender studies
    masculinity studies
    socialist realism
    Bruno Jasieński
    October Revolution
    Opis:
    This article is devoted to the strategies of creations of masculinity used in the novel Bravery (pol. Męstwo) written by Bruno Jasieński. The article analyzes the ways in which patriarchate is presented in post-revolutionary social and gender relations as well as the strategies used for the creation of gender identity along with the social consequences of the revolutionary project of emancipation, which was abandoned in the USSR in the early 1930s. An important assumption of the study is also an attempt to establish the relation of this short prose to dominant fiction preserved by the poetics of socialist realism.
    Źródło:
    Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2018, 61, 2(126); 9-21
    0084-4446
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Rodzajów Literackich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chopin na barykadach, czyli o socrealistycznych narracjach w 1949 roku1
    Chopin on Barricades: About the 100th Anniversary of Chopin’s Birth (1949) and Socialist Realism Doctrine in Poland
    Autorzy:
    Bruliński, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/514063.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Koło Naukowe Studentów Muzykologii UJ
    Tematy:
    socialist realism
    socrealism
    Fryderyk Chopin
    Polish People’s Republic
    1949
    Opis:
    The main aim of this paper is to examine the discourse on Frédéric Chopin that took place in Poland in 1949, when the 100th anniversary of his birth coincided with the culmination of the socialist realist propaganda in the field of Polish culture. The discourse, initiated and moderated under effective surveillance of the Polish People’s Republic’s government, was filled with communist ideology. The authorities aimed at creating a sense of communion in the Polish nation, therefore they undertook numerous actions in the area of cultivating memory of Chopin and reception of his works. The composer was used as a banner under which culture of socialist realism was to be consolidated. Chopin was presented by the narrators in the socialist realist context in various dimensions. “Deep humanism”, “truth”, “optimism”, “sincerity” and “democratic features” of Chopin’s music were the crucial notions used by them. Chopin was depicted, among others, as a revolutionist and a prophet of triumph of communism. The oeuvre of Chopin was said to bring together “fraternal countries and nations”, Polish People’s Republic and Soviet Union, while being simultaneously a crucial element of class conflict. The authorities had a tendency to overemphasize folk roots of his compositions, thus among musical genres composed by Chopin the importance of Mazurka was exaggerated. Other genres without such strong folk connotations, as sonatas, ballades and scherzos, were marginalized in the discourse.
    Źródło:
    Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ; 2018, 1(36); 75-109
    2956-4107
    2353-7094
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Notes about Musical and Aesthetic Thinking in Slovakia in the 20th Century
    Autorzy:
    Kopčáková, Slávka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/485701.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
    Tematy:
    socialist realism
    musical creation
    dogmatism
    normative aesthetics
    musical aesthetics
    ideology
    Opis:
    This paper addresses the little studied area of Slovak music and its influence from ‘above‘: the aesthetic theory (dogmatic aesthetics) created out of the political demands placed on art in the 1950s and 60s. In this relatively short ‘Socialist building‘ period, music as both an adornment of the regime and an ideological tool was promoted in accordance with Lenin’s reflection theory and Zhdanov’s normative aesthetics using rules, prohibitions and dogma. Fortunately, however, the mission to build and entrench socialism was never fulfilled.
    Źródło:
    Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne; 2012, 2(9); 197-205
    1898-8431
    Pojawia się w:
    Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metoda realizmu socjalistycznego w operze Bunt żaków Tadeusza Szeligowskiego
    Socialist Realism method in Tadeusz Szeligowski’s opera Bunt żaków (The scholars’ revolt)
    Autorzy:
    RZANNA-SZCZEPANIAK, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/454098.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    polityka kulturalna,
    realizm socjalistyczny w muzyce polskiej,
    Tadeusz Szeligowski,
    Bunt żaków.
    Polish cultural policy,
    socialist realism,
    socialist realism in Polish music,
    The scholars’ revolt.
    Opis:
    Wprowadzenie metody realizmu socjalistycznego do twórczości muzycznej w Polsce w latach 50. ubiegłego stulecia, traktowane przez polityków jako jeden z kolejnych etapów budowania społeczeństwa socjalistycznego – wyzwolonego z konfliktów klasowych, implikowało praktyczne rozwiązania w zakresie warsztatu kompozytorskiego. Od kompozytorów oczekiwano: 1) przewartościowania hierarchii gatunków i form muzycznych (oparcia twórczości na formach wokalnych i programowych oraz formach muzyki użytkowej); 2) wykorzystania (w warstwie słownej lub programowej) aktualnej tematyki, wspierającej proces kształtowania nowego ustroju; 3) nawiązania w utworach do tradycji narodowej i europejskiej (z wyłączeniem elementów tradycji XIX-wiecznej) oraz polskiej muzyki ludowej. Opera Bunt żaków Tadeusza Szeligowskiego była pierwszym dziełem operowym skomponowanym w Polsce po roku 1945. Jej twórcy zostali odznaczeni – w roku 1951 – Nagrodą Państwową I stopnia. Prapremiera dzieła, która odbyła się we Wrocławiu, oraz kolejne przedstawienia w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Moskwie i Dreźnie zostały entuzjastycznie przyjęte przez słuchaczy i krytyków muzycznych. Utwór przedstawiano jako wzór realizacji w twórczości muzycznej w Polsce metody realizmu socjalistycznego. Równocześnie wskazywano na wysokie walory artystyczne oraz dużą atrakcyjność widowiskową dzieła. Artykuł stanowi próbę opisania opery w kontekście polityki kulturalnej w Polsce w latach 1945– 1956. Analiza dzieła wynika z przyjęcia założeń rosyjskiego narodowego dramatu muzycznego i obejmuje: fabułę opery – ze wskazaniem na źródła konfliktów, głównego bohatera, formę dramatyczno-muzyczną, elementy operowe, melodykę i harmonikę, teksty oraz motywy przewodnie. Na podstawie przeprowadzonych analiz można stwierdzić, że realizacja wytycznych zgłaszanych kompozytorom przez polityków, działaczy partyjnych, odbywa się w analizowanym dziele na trzech poziomach: dramaturgicznym, językowym i muzycznym. Opera Bunt żaków stanowi swego rodzaju odpowiedź jej twórców (kompozytora i librecisty) na (posługując się słowami ówczesnej propagandy) „zapotrzebowanie społeczne”. Tym samym utwór wpisuje się w proces ideologizacji kultury muzycznej zachodzący w Polsce w latach 50. XX wieku.
    The introduction of the socialist realism method to music composition in Poland in the 1950s, considered by politicians as one of the successive stages of building a socialist society – liberated from class conflicts – implied practical solutions in the field of compositional technique. The composers were expected to: 1) re-evaluate the hierarchy of musical genres and forms (the need for musical creativity to be based on vocal and programme forms, as well as forms of utility music); 2) use (in the verbal or programme layer) topical subjects supporting the process of shaping the new system; 3) make references in their works to national and European tradition (excluding the elements of the 19th century tradition) and to Polish folk music. Tadeusz Szeligowski’s opera Bunt żaków (The scholars’ revolt) was the first opera to be composed in Poland after 1945. Its creators were awarded the Level I State Prize in 1951. The preview of the piece, which took place in Wrocław, and subsequent performances in Warsaw, Kraków, Poznań, Moscow and Dresden were enthusiastically received by listeners and music critics. The piece was presented as a model realisation of the socialist realism method in musical creation in Poland. High artistic values and spectacular attractiveness of the piece were pointed out as well. The article attempts to describe the opera in the context of cultural policy in Poland in the period 1945–1956. The analysis of the piece results from the adoption of the assumptions of the Russian national musical drama and includes: the plot of the opera - with a focus on the sources of conflicts, the main character, the dramatic and musical form, opera elements, melodics and harmonies, texts and leitmotifs. On the basis of the conducted analyses, it can be stated that the implementation of the instruc- tions issued by politicians and party activists to the composers is performed in the piece in question on three levels: dramaturgical, linguistic and musical. The opera The scholars’ revolt constitutes a kind of response of its creators (composer and librettist) to a specific “social demand” (in the words of the propaganda of that time). Thus, the piece is a part of the process of the ideologization of musical culture taking place in Poland in the 1950s.
    Źródło:
    Edukacja Muzyczna; 2018, 13; 67-95
    2545-3068
    Pojawia się w:
    Edukacja Muzyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Body as a Machine in the Works of Soviet Artists of the 1920s and 30s
    Autorzy:
    Bigaj-Zwonek, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1967947.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Soviet art
    engaged art
    Socialist Realism
    machine
    industrial development
    Alexander Deyneka
    Opis:
    The article discusses the work of artists active in the 1920s and 1930s in Russia,2 the form and content of which links them with the idea of man-machine, which grew in popularity in the age of heightened industrial development and system changes in the 20th century. The article seeks to present the influence of official guidelines (including cultural and educational policies) and technological change on imagery, and, essentially, to point up the relationship between politics and the form and content of the art. An overview of artists working notably in Russia focuses on that period of their oeuvre that drew overtly on new solutions in visual arts. These artists are less known in Poland nowadays as they were either artistically enmeshed in Socialist Realism down the line or had a role in sanctioning it. The paper further dwells on the relationship between the avant-garde, modern art and engaged art at the early stages of forming the new political system. It also discusses problems such as: changes in art prompted by new ways of artistic practice; artist’s mutual inspirations; the application of imagery types that had formed earlier (especially when artistic activity had its footing in similar objectives); exemplifications of artists frequently drawing on the artistic traditions of their native country without shunning references to landmark works.
    Źródło:
    Kultura i Edukacja; 2019, 4(126); 138-150
    1230-266X
    Pojawia się w:
    Kultura i Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Unwanted heritage and its cultural potential. Values of modernist architecture from the times of the Polish People’s Republic
    Niechciane dziedzictwo i jego potencjał kulturowy. Wartości modernistycznej architektury z czasów Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej
    Autorzy:
    Błażej, Ciarkowski
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/460994.pdf
    Data publikacji:
    2017-12
    Wydawca:
    Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
    Tematy:
    architecture
    modernism
    socialist modernism
    socialist realism
    unwanted heritage
    architektura
    modernizm
    socmodernizm
    socrealizm
    niechciane dziedzictwo
    Opis:
    Celem niniejszych rozważań jest analiza treści zawartych w polskiej powojennej modernistycznej architekturze, ich znaczenie w momencie powstania, oraz sposób w jaki jest odbierana obecnie. Zmiany recepcji dziedzictwa nowoczesnego budownictwa wzniesionego w czasach PRL-u, zostały zestawione w teoriami wartościowania zabytków, a także teorią post-pamięci. Historia polskiej architektury powojennej oraz jej politycznych znaczeń jest zjawiskiem o złożonym charakterze. Architektura utrzymana w nurcie socjalistycznego realizmu zawierała system kodowania treści zgodny z radzieckimi dyrektywami. Odgórnie narzucony akademicki klasycyzm był obowiązującym punktem odniesienia, a jego monumentalny charakter miał być symbolem potęgi komunistycznego państwa. Po 1956 roku komunistyczne władze dostrzegały propagandowy potencjał prestiżowych modernistycznych realizacji oraz konfrontacji polskiej myśli projektowej z Zachodem- zwłaszcza jeśli rodzima myśl wychodziła z owych konfrontacji zwycięsko. Realizacje z lat 1945-1989 stanowią swoiste wyzwanie – zarówno dla badaczy, jak i architektów, konserwatorów czy administracji. Ich ocena i interpretacja często bywają niejednoznaczne, a odbiór społeczny, pomimo rosnąć w tej materii powszechnej świadomości, bardzo zróżnicowany. Tym ym przynależą do obszaru, który przez badaczy bywa określany mianem niechcianego (lub niekiedy- kłopotliwego) dziedzictwa . Generacja, która w dorosłe życie wkroczyła po roku 1989, często postrzega „źle urodzone” dziedzictwo Polski Ludowej jedynie przez pryzmat modernistycznej estetyki, która jednak oceniana jest przez nią diametralnie inaczej niż przez pokolenie ich rodziców. Dowodem rosnącego zainteresowania architektonicznym dorobkiem PRL-u jest nie tylko rosnąca ilość publikacji, ale także coraz bardziej powszechne przypadki wtórnego wykorzystania poszczególnych obiektów.
    Źródło:
    MAZOWSZE Studia Regionalne; 2017, 22; 71-83
    1689-4774
    Pojawia się w:
    MAZOWSZE Studia Regionalne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aleja Pochodów - reprezentacyjna arteria nowego, socrealistycznego miasta Białystok
    Prade Avenue - A representative thoroughfare of a new socialist city of Bialystok
    Autorzy:
    Szmitkowska, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/398407.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
    Tematy:
    aleja pochodów
    architektura
    socrealizm
    ulica
    parade avenue
    socialist realism
    street
    architecture
    Opis:
    Odbudowa oraz tworzenie planów zagospodarowania przestrzennego stały się dla powojennych władz okazją do wprowadzenia do krajobrazu przyszłych miast nowych elementów, służących oprawie ważnych partyjnych wydarzeń oraz podkreśleniu rangi niektórych gmachów. Wiele z tych elementów było inkorporowanych programowo i miało niejako status obowiązujący. Taki charakter miały między innymi tzw. aleje pochodów, stanowiące scenerie dla jednego z najważniejszych partyjnych rytuałów – pierwszomajowego marszu. Przebieg białostockiej „Alei Pochodów” został wyznaczony przez planistów pod koniec lat czterdziestych XX wieku, a jej szczegółowy kształt określił w swoim projekcie Stanisław Bukowski w roku 1950. Wykształcenie „Alei Pochodów” rozszerzyło strefę centralną miasta z historycznego Rynku Kościuszki w kierunku południowym. Do końca lat pięćdziesiątych XX wieku wzniesiono wzdłuż Alei dużo ważnych w strukturze miasta budynków użyteczności publicznej, co świadczy o jej wyjątkowym centrotwórczym charakterze. Czasy socrealizmu reprezentują tu, oprócz „Domu Partii”, gmach Sądu Wojewódzkiego, „Dom Związkowca” oraz gmach Państwowego Szpitala Klinicznego – tzw. Gigantu. Jednak ostatecznie ani urbanistyczny kształt ulicy, ani jej zabudowa, jako oprawa dla obchodów Święta Pracy, nie uzyskały kształtu zamierzonego przez autorów koncepcji z lat pięćdziesiątych XX wieku. Jej architektura, stopniowo oswobadzana od wzajemnego związku z pełnioną przez nią aż do czasu przełomu ustrojowego funkcją, wraz z upływem lat traciła swój propagandowy pierwiastek i ewoluowała w kierunku modernizmu.
    The process of reconstructing existing, wardamaged buildings and creating spatial development plans provided postwar authorities with an excellent opportunity to introduce to future city landscapes new elements which would enhance the governing party’s events and would emphasize the significance of some edifices. A great number of these elements were incorporated in accordance with the planning programme and were rather obligatory. The socalled parade avenues were a prime example of such a compulsory element. They provided a backdrop to one of the most significant party rituals- the May Day parade. The route of Bialystok “Parade Avenue” was set out by the planners at the end of the 1940s. Its detailed shape was defined by Stanislaw Bukowski in his project in 1950. The creation of “Parade Avenue” had the effect of extending a central zone of the city from the historical Kosciuszko Square to the South. By the late 1950s a great number of very important public utility buildings had been erected along the avenue, which proves its exceptional centre-creative character. Socialist realism is represented by the aforementioned “House of the Party” as well as the edifice of the Voivodship Court and “The House of Trade Unions”, and the edifice of the State Teaching Hospital (the so-alled “Giant”). However finally, neither the urban form of the street nor the buildings that front onto it, which were originally intended as the backdrop to the celebrations of the Workers’ Day, got the shape intended by the authors of the 1950s concept. The architecture of the buildings had gradually been freed from the connection with the function they served until the transition from socialism to democracy. With time the street lost its propagandist character and evolved in the direction of modernism.
    Źródło:
    Architecturae et Artibus; 2012, 4, 3; 36-49
    2080-9638
    Pojawia się w:
    Architecturae et Artibus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kriegsliteratur aus der DDR und die Zensur in der Volksrepublik Polen in den ersten Nachkriegsjahren
    GDR war literature and censorship in Peoples Republic of Poland in the early postwar years
    Autorzy:
    Rajch, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/927453.pdf
    Data publikacji:
    2017-04-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Germane literature
    war literature
    censorship
    socialist realism
    GDR
    Polish People's Republic
    Opis:
    From all of the German literature distributed in Poland during the first half of the nineteen fifties, that of the GDR was the most strongly represented, because like the People's Republic, it was part of the Eastern Bloc. A substantial part of this literature touched upon the themes of the Second World War. As some prominent Eastern German authors had taken part in the Spanish Civil War in 1936-1939, this subject also couldn't be ignored.The introduction in 1949 of socialist realism as the most important criterion of art, and particulary strong political pressure, led to a great deal of confusion and insecurity, not only for Polish publishing houses, but also among the censors, whose task was to take decisions about what literature could be printed. Censors’ opinions in this period often differed, not only in terms of detailed matter, but also in the final decisions about the eventual fate of the title submitted for evaluation.
    Źródło:
    Studia Germanica Posnaniensia; 2016, 37; 253-262
    0137-2467
    Pojawia się w:
    Studia Germanica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    An Escape from Socialist Realism. State-Organized Overseas Exhibitions as the Road to Fame of the Polish School of Posters
    Autorzy:
    Bieczyński, Mateusz M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2170573.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
    Tematy:
    Art and Documentation
    Socialist Realism
    Overseas Exhibitions
    Polish School of Posters
    Źródło:
    Sztuka i Dokumentacja; 2022, 27; 37-47
    2080-413X
    Pojawia się w:
    Sztuka i Dokumentacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Piosenka w polskim filmie socrealistyczym
    Song in the Polish Film of the Socialist Era
    Autorzy:
    Hendrykowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31342080.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    PRL
    socrealizm
    kino polskie
    Polish People's Republic
    socialist realism
    Polish cinema
    Opis:
    Śpiewający obywatel – pod warunkiem, że śpiewał na ekranie coś „słusznego” – cieszył się w kinie socrealistycznym niepisaną licentia vocalica, udzieloną na zasadzie bezumownej koncesji przez władzę. Myśl przewodnią tekstu Hendrykowskiego stanowi hipoteza dwoistości estetycznych źródeł piosenki w polskim filmie socrealistycznym. Z jednej strony źródłem tym jest wzorzec radzieckiej pieśni i piosenki, z drugiej – model rodzimy, oparty na tradycjach piosenki okresu międzywojennego. Pod względem ideologicznym (poetyka założona) oba modele stoją z sobą w sprzeczności. Pod względem estetycznym (poetyka zrealizowana) – poddane socrealistycznej obróbce, okazują się zbliżone. Melanż, do jakiego wówczas doszło, jest osobliwym paradoksem poetyki nie tylko piosenki filmowej, ale również pewnych aspektów poetyki kina socrealistycznego. Od czasów podszytej zachodnią kulturą popularną komedii Świat się śmieje istniało krytykowane przez ortodoksów politycznych przyzwolenie na formalne odstępstwo od sztywnych wymogów socrealistycznej sztampy. Liczyła się generalna zasada, a ta pozostawała niezmienna i prosta. O tym, czy dana piosenka znajdzie się „na wyposażeniu” bohaterów, decydowała nie jej melodia, lecz retoryka tekstu. Jego ideowej wymowy czynniki decyzyjne pilnowały z niestrudzoną czujnością. Wszystko inne mogło być w widowisku filmowym mniej lub bardziej dowolne i umowne.
    A singing citizen – provided that he sang on screen something “right” – enjoyed the unwritten socialist-realist cinema licentia vocalica, granted on a non-contractual concession by the government. The central idea of Hendrykowski’s article is the hypothesis of duality of aesthetic sources of songs in Polish socialist realist films. On the one hand the songs are modelled on the Soviet style song, on the other hand they are made according to the local model, based on the songs of the interwar period. Ideologically (in terms of poetics assumed), the models contradict each other. In terms of the aesthetic (the poetics realised), subjected to socialist realist treatment they appear to be similar. The melange obtained is a paradox of poetics of film song and certain aspects of the poetics of socialist cinema. Since the days of the popular, Western influenced, comedy Moscow Laughs (1934), there existed a consent, criticised by the political orthodoxy, for not following the strict demands of the socialist realist ideology. What mattered was the general rule, and that remained simple and unchanged. The question of whether a song will be granted to a hero was decided not by its melody, but by the rhetoric of the lyrics. Its ideological dimension was guarded with tireless vigilance by the government. Everything else could be more or less arbitrary and conventional.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2015, 91; 93-104
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    За смъртта на разказвача в маранята на магическия реализъм. Наблюдения върху творчеството на Георги Марковски
    Autorzy:
    Angelova, Maia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/681473.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    magic realism, socialist realism, parody, absurdity, postmodernism
    realizm magiczny, realizm socjalistyczny, parodia, absurd, postmodernizm
    Opis:
    The article focuses on specific aspects of Georgi Markovski’s fiction, linking them with the influence of magical realism over his work. The analysis is based on the author’s debut novel Sensemaya (1971) and its version from 1978, named Portrait with a blue bird.
    O śmierci narratora w skwarze realizmu magicznego. Uwagi o twórczości Georgi MarkovskiegoW artykule omówione zostały elementy fikcji w utworach bułgarskiego prozaika Georgi Markovskiego, związane z wpływem realizmu magicznego na jego twórczość. Przedmiotem analizy była debiutancka powieść G. Markowskiego Sensemaja w konfrontacji z jej wersją z 1978 roku zatytułowaną Portret z niebieskim ptakiem.
    Źródło:
    Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2018, 7
    2449-8297
    Pojawia się w:
    Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Exploring Hidden Narrative Elements through a Close Reading of Vasily Grossman’s Short Story ‘The Life of Il’ya Stepanovich’ (1935)
    Autorzy:
    Ferrandi, Paola
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27307719.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-15
    Wydawca:
    Komisja Nauk Filologicznych Oddziału Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu
    Tematy:
    Vasily Grossman
    Socialist Realism
    positive hero
    censorship
    self-reflection
    historical progress
    narrator
    Opis:
    The subject matter of this paper concerns the early phase of Vasily Grossman’s literary career in the mid-1930s. Prior to this period, the author proved his ability to evaluate the mechanisms of censorship and developed his understanding of what was publishable and what could be sanctioned through the publication process of his first novel (Bit-Yunan, Fel’dman 2019). The research material selected for this paper is the lesser-known short story Zhizn’ Il’i Stepanovicha [The life of Il’ya Stepanovich], published in 1935, and the aim is to provide a close reading and an interpretation key to this text. In order to expose the hidden ambiguity of the short story, the chosen research perspective includes a focus on the function of the protagonist as an entity that does not legitimise the socialist myth; a narratological approach on the use of proper names, on “perspective” and the role of the narrator with regard to the axiological structure of the text.
    Źródło:
    Academic Journal of Modern Philology; 2023, 19; 37-47
    2299-7164
    2353-3218
    Pojawia się w:
    Academic Journal of Modern Philology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Retoryka dramatu socrealistycznego na przykładzie "Zwycięstwa" Janusza Warmińskiego, "Zwykłej sprawy" Adama Tarna i "Brygady szlifierza Karhana" Vaška Kani
    The rhetoric of the socialistic drama on the example of Zwycięstwo by Janusz Warmiński, Zwykła sprawa by Adam Tarn and Brygada szlifierza Karhana by Vašek Kania
    Autorzy:
    Polkowska, Laura
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/954388.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
    Tematy:
    dramat
    socrealizm
    retoryka
    perswazja
    manipulacja
    rytualizacja
    drama
    socialist realism
    rhetoric
    persuasion
    manipulation
    ritualization
    Opis:
    Tekst poświęcony został retoryce dramatu socrealistycznego. Analizę oparto na trzech przykładach: Zwycięstwie Janusza Warmińskiego, Zwykłej sprawie Adama Tarna oraz Brygadzie szlifi erza Karhana Vaška Kani. W dramatach z początku lat 50. stosowane są środki językowe charakterystyczne dla przemówień propagandowych. Funkcja estetyczna ograniczona jest do minimum i w pełni podporządkowana celowi perswazyjnemu. Ten z kolei osiągany jest za pomocą wyrazistego wartościowania. Większość zabiegów językowych ma charakter niejawny i manipulacyjny, jak choćby wykorzystywanie arbitralnie narzuconych znaczeń wyrazów. Język dramatów socrealistycznych cechuje niezwykle wysoki stopień rytualizacji. Takie składowe jak dwuwartościowość świata przedstawionego, elementy doktryny socjalistycznej wplecione w fabułę, obecność wroga klasowego, motyw spisku oraz walki, a także optymistyczne zakończenie stanowią składniki obowiązkowe i nienaruszalne. Większość z nich łączy dramat socrealistyczny z gatunkiem bajki, czego zwieńczeniem jest całkowity brak odniesień do rzeczywistości – funkcja przedstawieniowa zastąpiona jest magiczną.
    This sketch is dedicated to analyzing the rhetoric of socrealistic drama on the example of Zwycięstwo by Janusz Warmiński, Zwykła sprawa by Adam Tarn and Brygada szlifierza Karhana by Vašek Kania. In those texts the linguistic means typical of propaganda are used. The aesthetic function is entirely subordinated to ideological considerations. The techniques of persuasion most often are hidden or indirect and include the tendency to impose arbitrary meanings on words. The language of socrealistic drama is highly ritual. Such devices as dichotomous division of the represented world, the elements of the socialist doctrine, class enemy and struggle, a motif of plot and the optimistic ending are its indispensable components. Most of them make the radically ideological drama similar to a fairy tale genre. Furthermore, the representational function is minimized, while the magical function dominates.
    Źródło:
    Res Rhetorica; 2016, 3, 3; 55-67
    2392-3113
    Pojawia się w:
    Res Rhetorica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poznański „Okrąglak” oraz warszawski Pałac Kultury – ideologiczne paradoksy architektury po II wojnie światowej
    “Okrąglak” (“The Rotunda”) in Poznań and the Palace of Culture in Warsaw – the ideological paradoxes of architecture after world war II
    Autorzy:
    GRZESZCZUK-BRENDEL, HANNA
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/970888.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Okrąglak/Rotunda
    Marek Leykam
    Palace of Culture and Science
    modernity
    modernism
    socialist realism
    Opis:
    A – department store commonly referred to as “Okrąglak” (“The Rotunda”) in Poznań and the Palace of Culture and Science in Warsaw, both completed in 1955, represent features of two opposing styles. This leads to further reflections on modernism and socialist realism as demonstrated by the – two buildings. The modern features of the tower of the Palace of Culture and Science have been outshined with the national form and communist contents clearly reflecting Poland’s subordination to the Soviet Union. References to the pattern, the Palace of the Soviets, defined the top-down accepted model of progress. The department store (“Okrąglak”), designed in 1948, was also meant to demonstrate modernity of commerce in a communist country. However, its form designed by Marek Leykam represents a more universal concept of progress free from any designations.
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2018, 75/2; 81-91
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Український радянський тревелог крізь канон соцреалізму (на матеріалі Крилатого рейду Івана Ковтуна та Голубів мира. Подорож за кордон Івана Микитенка)
    Ukrainian Soviet Travelogue through the Canon of Socialist Realism (Based on Winged Raid by Ivan Kovtun and Pigeons of Peace. Travel Abroad by Ivan Mikitenko)
    Autorzy:
    Анненкова, Олена С.
    Юферева, Олена В.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16530437.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
    Tematy:
    Ivan Kovtun and Ivan Mikitenko
    travelogue
    socialist realism
    proletarian discourse
    the Executed Renaissance
    Opis:
    The article is devoted to travelogues written by Ivan Kovtun and Ivan Mikitenko, poorly researched authors of Ukrainian literature, representatives of the phenomenon of the Executed Renaissance. The article aims to identify the key features of the Ukrainian travelogue that were formed during 1924-1925 years within the joint Soviet literature process. The analyzed texts represent two main themes of travel literature of 1920s: the ‘own’ space of Soviet republics and ‘other’ space of foreign, bourgeois countries. Despite inheriting ideological rhetoric and the main tendencies of the Soviet travelogue, the position of an ‘author of proletarian literature’ doubles and deepens regarding the narrator’s hypostasis as a Ukrainian writer. Ukrainian discourse (Ukrainian land, language, culture, literature) is set on both – the personal and literary – levels, particularly it occurs in specific sensitivities about one’s ‘own’ and ‘other’ space.
    Źródło:
    Slavia Orientalis; 2022, LXXI, 3; 487-507
    0037-6744
    Pojawia się w:
    Slavia Orientalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Muzyka Artura Malawskiego do krakowskiej inscenizacji „Wyzwolenia” Stanisława Wyspiańskiego (1957) na tle wydarzeń odwilży
    Artur Malawski’s Music for the 1957 Kraków Production of Stanisław Wyspiański’s 'Wyzwolenie' (Liberation) in the Context of the Political Thaw
    Autorzy:
    Muras, Wioleta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28328087.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Artur Malawski
    Wyzwolenie
    Stanisław Wyspiański
    muzyka teatralna
    socrealizm
    Liberation
    theatre music
    socialist realism
    Opis:
    Lata socrealizmu krępowały swobodę twórczą przede wszystkim w dziedzinie teatru, gdzie operowanie słowem mówionym miało najsilniejszy potencjał oddziaływania na odbiorców. Centralizacja placówek, narzucanie określonej stylistyki, zakaz wystawiania dzieł narodowej klasyki, i wszechobecna cenzura, to tylko kilka z czynników, które utrudniały pracę teatrów. Odwilż, której początki upatruje się po śmierci Stalina, to kilkuletni proces wyswabadzania się spod jarzma cenzorskiego i programowego. Wśród dzieł symbolicznych, które po wielu latach nieobecności na polskiej scenie, doczekało się swej inscenizacji było Wyzwolenie Stanisława Wyspiańskiego. Premiera odbyła się 28 XI 1957 roku na scenie teatru im. J. Słowackiego w Krakowie w reżyserii Bronisława Dąbrowskiego z muzyką Artura Malawskiego. Inscenizacja ta zyskała interesującą oprawę muzyczną, której funkcja, rozmiary oraz obsada symfoniczna wskazują na ważny element jej całości. Partytura liczy 25 odcinków muzycznych, z czego większość z nich (tzw. przez kompozytora motywy), przyporządkowana jest poszczególnym postaciom. Malawski za sugestią reżysera skomponował muzykę barwną, pełną sarkazmu i drwiny, która miała za zadanie podważać rangę wypowiadanych słów przez bohaterów, z drugiej strony wprowadzać nierzeczywisty i tajemniczy klimat w scenach z maskami. Kompozytor połączył tu elementy ludowe (idiomy rytmiczne, melodyczne, brzmieniowe), cytaty pieśni, nutę orientalizmu z „pikanterią” harmoniczno-rytmiczną w postaci mocno dysonujących brzmień i nagłych zmian metrycznych oraz rytmicznych. Skomponowana dla teatru muzyka korespondowała z dziełami, które tworzył w nurcie zasadniczym. Ciężka choroba nowotworowa, z jaką zmagał się już w trakcie pisania muzyki do Wyzwolenia ostatecznie spowodowała, że kompozytor zmarł w niecały miesiąc po premierze. Muzyka ta stała się tym samym ostatnim dziełem w jego dorobku twórczym.  Socrealizm w Polsce był szczególnie trudnym okresem dla funkcjonowania teatrów. Nadejście tzw. „odwilży” wprowadziło więcej swobody, dzięki czemu na scenach mogły pojawić się wcześniej zakazane sztuki Stanisława Wyspiańskiego. Premiera Wyzwolenia w reżyserii Bronisława Dąbrowskiego miała miejsce w teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie 28 listopada 1957 roku. Barwną i obszerną warstwę muzyczną skomponował Artur Malawski. Muzyka pełniła tu znaczną rolę dramaturgiczną, towarzysząc poszczególnym postaciom (jako drwina) bądź współtworząc nierealną rzeczywistość.
    In the period of socialist realism, creative freedom was particularly restricted in the field of theatre, where the use of the spoken word had the greatest potential impact on the audience. Theatre administration was centralised; a pre-defined style was imposed; staging the national classics was forbidden; censorship was omnipresent. These are just a few of the factors that hampered the functioning of theatres. The political thaw triggered by Stalin’s death, which lasted several years, saw the gradual shedding of the yoke of censorship and imposed programmes. One of the symbolic works to be staged after a lengthy absence from the Polish stage was Stanisław Wyspiański’s ‘Wyzwolenie’ (Liberation), premiered on 28 November 1957 at the Juliusz Słowacki Theatre in Kraków, directed by Bronisław Dąbrowski, with music by Artur Malawski. The function, scope and symphonic forces of Malawski’s interesting musical setting indicate that it was an important element of the production. The score consists of 25 sections, most of which (referred to by the composer as ‘motifs’) are linked to individual characters in the drama. At the director’s suggestion, Malawski composed colourful music abounding in sarcastic and mocking elements, with a twofold aim: to undermine the status of the protagonists’ words and to introduce an unreal and mysterious atmosphere in the scenes with masks. The composer combined folk elements (rhythmic, melodic and sound idioms), song quotations, a hint of orientalism and harmonic-rhythmic ‘spice’ in the form of strongly dissonant sonorities and sudden changes of metre and rhythm. The music that Malawski composed for the theatre corresponded with the works from the main strand of his compositional work. While writing his incidental music to Liberation, the composer was battling cancer, which ultimately led to him dying less than a month after the premiere. This music was therefore his swan song.
    Źródło:
    Muzyka; 2020, 65, 3; 41-68
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ukryty powab kina z czasów słusznie minionych
    The Hidden Lure of Cinema From the Times Rightly Bygone
    Autorzy:
    Rutkowska, Teresa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340622.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    kino polskie
    lata 70.
    realizm socjalistyczny
    sockonsumpcjonizm
    Polish cinema
    seventies
    socialist realism
    soc-consumptionism
    Opis:
    Recenzja książki Justyny Jaworskiej pt. „Piękne widoki, panowie, stąd macie”. O kinie polskiego sockonsumpcjonizmu (2019), która otrzymała przyznawaną przez miesięcznik „Kino” prestiżową nagrodę im. Bolesława Michałka za lata 2018-2019. Jaworska analizuje filmy zrealizowane na początku lat 70., w epoce Edwarda Gierka, która uchodziła za czas względnego dobrobytu, co obudziło w społeczeństwie polskim dążenie do poprawy sytuacji materialnej. Autorka szuka odzwierciedlenia tych tendencji w filmach uchodzących wówczas za nieudane („słabe” w rozumieniu Vattimo) i sytuujących się poza kanonem dzieł, które zaznaczyły się w świadomości społecznej. Jej analizy dokonywane przez pryzmat obecnych diagnoz kulturowych – jak wskazuje recenzentka – są znakomicie napisane, błyskotliwe i przenikliwe, choć czasami kontrowersyjne. Kluczowym motywem tych filmów jest porażka egzystencjalna będąca udziałem większości bohaterów.
    A review of Justyna Jaworska’s book “Piękne widoki, panowie, stąd macie”. O kinie polskiego sockonsumpcjonizmu [“Beautiful Views, Gentlemen, You Have From Here”: About the Cinema of Polish Soc-consumptionism] (2019), which was awarded the Bolesław Michałek Award by the monthly Kino for the period 2018-2019. Jaworska analyzes films made in the early 1970s, in the era of Edward Gierek, which was regarded as a time of relative prosperity that awakened in Polish society the aspirations to improve the material situation. Jaworska looks for a reflection of these trends in films that were considered unsuccessful (and “weak” in Vattimo’s meaning of the word) at the time and found themselves outside the canon of works that were marked in the social consciousness. Her analyses made through the prism of current cultural diagnoses – as the reviewer points out – are brilliant, excellently written and penetrating, although sometimes controversial. The key theme of these films is the existential failure that most of the protagonists have experienced.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2020, 111; 267-273
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ochrona dziedzictwa urbanistyki i architektury Nowej Huty z lat 1949–1959
    Heritage conservation for urban planning and architecture of Nowa Huta of the years 1949–1959
    Autorzy:
    Komorowski, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/217865.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    dziedzictwo kulturowe
    socrealizm
    modernizm
    urbanistyka
    architektura
    cultural heritage
    socialist realism
    modernism
    urban planning
    architecture
    Opis:
    Autor omawia problemy związane z ochroną dziedzictwa epoki socrealizmu i pierwszych etapów modernizmu w Nowej Hucie. Późniejsze zmiany miały charakter negatywny. Zacierały wartość dzieła, nie dodając walorów współbrzmiących harmonijnie z dziedzictwem. Wynikało to zarówno z ignorancji i braku wiedzy, jak i z działań podejmowanych dla „uwspółcześnienia” niechcianego spadku po negatywnie ocenianej epoce historycznej. W 2004 r. inwestycje powodujące dewastację pejzażu kulturowego zostały wstrzymane, nadal jednak trwa proces naturalnej destrukcji, także wskutek zaniedbań, jak w przypadku istotnego składnika przestrzeni miejskiej, jakim jest zieleń. Układ urbanistyczny Nowej Huty to dzieło zamknięte, choć nieskończone – kreacja, która nie powinna być dopełniana, gdyż w zachowanej postaci stanowi świadectwo minionej epoki, rządzącej się innymi niż dziś zasadami. Niezależnie od oceny estetycznej (niekiedy także etycznej) winna być szanowana jako wartość historyczna. To samo odnosi się do architektury.
    The author discusses issues related to protection of the era of socialist realism and early stages of modernism in Nowa Huta. Subsequent changes thereof have had a negative character. They obliterated the value of the work, without adding qualities of consonant harmony with the heritage. This resulted both from ignorance and lack of knowledge, as well as actions taken to “modernize” unwanted legacy of the negatively evaluated historical period. In 2004 development projects causing devastation of the cultural landscape were suspended, but the process of natural destruction still persists, also due to negligence, as was the case of an essential component of the urban space, which is green areas. The urban layout of Nowa Huta is a complete work, though not finished – a creation, which should not be complemented since in its preserved form it bears testimony to a bygone era, ruled by principles different than today. Regardless of aesthetic evaluation (sometimes also the ethical one) what must be respected is historical value. The same applies to the architecture.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2017, 49; 153-162
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O tym, jak Czesław Miłosz czytał „Poemat o mowie polskiej”
    How Czesław Miłosz was reading „Poemat o mowie polskiej” [A poem on the Polish speech]
    Autorzy:
    Mielhorski, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25125231.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Czesław Miłosz
    Mieczysław Jastrun
    socrealizm
    paryska „Kultura”
    Poemat o mowie polskiej
    socialist realism
    Parisian Kultura
    Opis:
    W artykule zaprezentowana została recepcja socrealistycznego tomu poezji Mieczysława Jastruna, zatytułowanego Poemat o mowie polskiej – z punktu widzenia przebywającego na emigracji Czesława Miłosza. Jego szkic recenzyjny stanowi nie tylko komentarz do tej właśnie książki, ale i na jej podstawie ukazuje zasadnicze cechy tworzonej w latach 1949–1953 liryki „pozytywnej”. Autor artykułu wskazuje na trzy zasady, które organizują wypowiedź Miłosza. Są to kolejno: zasada pozornej identyfikacji, zasada pożądanego obiektywizmu i zasada ambiwalencji ocen. Refleksja nad tekstem Miłosza dla porządku wykładu poprzedzona jest ogólną charakterystyką Poematu… oraz komentarzem do jej odbioru krytycznego w latach pięćdziesiątych XX wieku.
    The article presents a reception of a social realist volume of Mieczysław Jastrun’s poetry, entitled Poemat o mowie polskiej [A poem on the Polish speech], from a point of view of Czesław Miłosz, who was a migrant at that time. His review study dated 1953 not only comments on this book but also uses it as a ground for presenting the fundamental features of “positive” lyric poetry created from 1949 to 1953. The author of the article points out three basic principles which organise the statement of Miłosz. These are: the principle of ostensible identification, the principle of desired objectivism and the principle of assessment ambivalence. The reflection on the text of Miłosz is, for the sake of the lecture order, preceded by an overall description of the Poemat… and by a comment to its critical reception in the 1950s.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2022, 10; 71-91
    2353-4583
    2449-7401
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O NIEKTÓRYCH ZAGADNIENIACH REALIZMU SOCJALISTYCZNEGO W SZTUCE
    ON SOME ISSUES OF SOCIALIST REALISM IN ART
    Autorzy:
    Šolta, Vladimír
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/487611.pdf
    Data publikacji:
    2016-11-07
    Wydawca:
    Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
    Tematy:
    SOCIALIST REALISM
    SURVIVAL
    CULTURAL POLICY IDEOLOGIZATION OF ART
    REALIZM SOCJALISTYCZNY
    PRZEŻYTEK
    POLITYKA KULTURALNA IDEOLOGIZACJA SZTUKI
    Opis:
    ON SOME ISSUES OF SOCIALIST REALISM IN ART Vladimír Šolta (1924–1977) – painter, cartoonist and writer. From the 1950’s, he held a number of positions in the sector of cultural policy in Czechoslovakia. After 1970, he actively participated in the reform of the Union of Czechoslovak Artists (SČSVU) in the spirit of the so-called. standardization. Solta’s article is considered as one of the most dogmatically formulated analyzes of socialist realism in Czechoslovakia. In the five-year period of the most strict totalitarianism (1948–1953), Solta was one of the main supporters of renewal of classical national tradition, realism and thematic art. In the campaign against modern art, he used the terminology and arguments on aesthetics by Zhdanov and Stalin. At the same time, he used the method which evolved to an absurd and was connected with ‘critical’ analysis of works of art. The method was to detect formalistic relics. [Vladimír Solta, K některým Otázka socialistického realismu ve výtvarné umění, „Výtvarné umění I”, No. 3, 1950–1951, pp. 108–132.] The text reprinted in an abridged version. (Excerpts from the author’s biography and commentary to the editorial published in the original Czech by Jiří Ševčík, Pavlína Morganová, Dagmar Dušková, České umění 1938–1989 (programs / kritické texty / documents), Praha 2001 Academia, pp. 141–148; biography, p. 494. Translation from the Czech language by Krzysztof Dackiewicz
    Źródło:
    DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu; 2016, 21; 204-219
    1733-1528
    Pojawia się w:
    DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dramat Andrzeja Wróblewskiego
    Andrzej Wróblewski’s Drama
    Autorzy:
    HENDRYKOWSKI, MAREK
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/920935.pdf
    Data publikacji:
    2016-11-03
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    artist
    socialist realism
    ideology
    art
    painting
    abstraction
    personal experience
    revolution
    society
    war
    new world
    drama
    Opis:
    Andrzej Wróblewski (1927-1957) was one of the most important Polish modern painters of his time, closely connected both with key issues of the 20th-century European avant-garde in art, as well as socialist realism in post- war Poland. The article is a sui generis glossa to Wróblewskis retrospective exhibition “Recto/Verso” presented in Winter-Spring 2015 by the Museum of Contemporary Art in Warsaw.
    Źródło:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2016, 19, 28; 292-299
    1731-450X
    Pojawia się w:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Architektura i sztuka stosowana w przed- i powojennych projektach Władysława Sowickiego – ewolucja stylu
    Architecture and functional art in Władysław Sowicki’s pre-war and post-war designs – evolution of style
    Autorzy:
    Wereszczyńska, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/461151.pdf
    Data publikacji:
    2017-03
    Wydawca:
    Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
    Tematy:
    architektura
    sztuka
    sztuka użytkowa
    art déco
    modernizm
    socrealizm
    architecture
    art
    functional art
    modernism
    socialist realism
    Opis:
    W artykule została przedstawiona wielopłaszczyznowa i interdyscyplinarna twórczość architekta i plastyka Władysława Sowickiego. Celem opracowania jest prezentacja działalności artystycznej Sowickiego w zakresie architektury i sztuki stosowanej, analiza rozwoju projektowej aktywności architekta na przestrzeni lat trzydziestych XX wieku oraz lat powojennych, do roku 1954, a także przybliżenie sylwetki projektanta. Pracę podzielono na wstęp, w którym została nakreślona sytuacja historyczna stanowiąca integralne tło dla rozwoju sztuk projektowych w Polsce, dwa rozdziały opisujące przed- i powojenną działalność architekta oraz na podsumowanie. Przyjętą metodę badawczą stanowiła analiza materiału, znajdującego się w archiwum rodzinnym, kwerenda archiwalna, kwerenda biblioteczna, przegląd literatury naukowej dotyczącej tematyki związanej z artykułem oraz analiza ewolucji stylów i tendencji z zakresu architektury i sztuki stosowanej w przedziale czasowym tożsamym z okresem działalności Sowickiego. Artykuł został napisany na podstawie rozprawy doktorskiej autorki [Wereszczyńska, 2015]. Twórczość Władysława Sowickiego obejmuje prace z zakresu architektury, przestrzennych znaków architektoniczno-plastycznych z elementami urbanistycznymi, architektury wnętrz, projektowania mebli, plakatu, biżuterii, ceramiki, zabawek. Analizując rozwój działalności architekta, można stwierdzić, że jest ona spójna z tendencjami i przemianami zachodzącymi w sztukach projektowych we wspomnianym wyżej przedziale czasowym. Zauważalna jest tu ewolucja myśli projektowej – od konceptów nawiązujących do charakterystycznego stylu polskiej sztuki stosowanej, tzw. polskiego art déco, przez stylistykę późno modernistyczną, po założenia w duchu zmodernizowanego klasycyzmu i historyzującego socrealizmu.
    The article shows multidimensional and interdisciplinary activity of architect and fine artist Władysław Sowicki. The purpose of this work is to show Sowicki’s artistic creation in the range of architecture and functional art, analysis of the evolution of his designs within the period of the thirties of the interwar and post-war up to 1954 and the presentation of the designer. The article was divided into introduction, where the historical background for the development of polish design was discussed, two chapters describing pre-war and post-war activity of Sowicki and summary. The basis for the research was the analysis of the documents found in the private family archive, archive and library inquiry, the review of the literature of particular branch connected with the subject matter of the article, the analysis of the styles and trends in the range of architectural and artistic design in the same period of time as Sowicki’s work were done. The article was based on doctoral dissertation of the author [Wereszczyńska 2015]. The designing activity of Sowicki includes the work of architecture, spatial objects combining architecture, art and urban planning, interior architecture, furniture design, posters, jewellery, artistic ceramics and toys. Making the analysis of the progress of Sowicki’s creative work it is possible to state that this work is consistent with design trends and changes in various design fields that took place during same timescale as mentioned above. In Sowicki’s art we can also remark the evolution of the design thought – from the concepts referring to specific polish national art called polish art déco, through the late modernistic style, to the works along the line of modern classicism and historical socialist realism.
    Źródło:
    MAZOWSZE Studia Regionalne; 2017, 20; 67-86
    1689-4774
    Pojawia się w:
    MAZOWSZE Studia Regionalne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Słowacka sorela. Globalność a lokalność realizmu socjalistycznego
    Slovak Sorela. Globality versus Locality of Socialist Realism
    Autorzy:
    Kal, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15582266.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    realizm socjalistyczny
    sorela
    sztuka Słowacji
    globalność a lokalność
    Socialist Realism
    Sorela
    Slovak art
    globality versus locality
    Opis:
    Tekst poświęcony jest słowackiemu realizmowi socjalistycznemu, potocznie nazywanemu sorela. Podjęto w nim problematykę relacji między unifikującym kierunkiem narzuconym przez teoretyków ZSRR a lokalną słowacką jego wersją. Postawiono też pytania o status sztuki słowackiej w zmonopolizowanym przez władzę czechosłowackim życiu artystycznym. W artykule omówiono obecność sztuki słowackiej na wystawach ogólnopaństwowych (w tym specyficznych Plastycznych plonów), efekty państwowych zamówień oraz ważne krajowe/słowackie pokazy. Wskazano głównie na odrębności zauważalne w stylistycznych i tematycznych toposach. Najważniejszym idiomem i elementem tożsamości był temat Słowackiego Powstania Narodowego, spełniając zarazem najważniejsze kryteria socrealizmu. Słowacki socrealizm okazuje się on nurtem niejednorodnym, zawiera i nawiązania do wzorów radzieckich (Medvecká, Belan, Čemický), i obrazy niekonwencjonalne, czerpiące bądź z lokalnej tradycji (Benka), bądź modernizmu (Guderna).
    The paper is dedicated to Slovak Socialist Realism, colloquially called Sorela. The actual topic is the relations between the unifying tendency imposed by Soviet Union theoreticians and its local Slovak version. Furthermore, the question is asked about the status of Slovak art in the Czechoslovak artistic life monopolized by the regime authorities. In the paper the presence of Slovak art in state-wide exhibitions is discussed (including the peculiar ‘Artistic Harvest’ cycle), and so are the results of state commissions and important national/Slovak shows. Furthermore, the distinctness visible in stylistic and thematic topoi is pointed to. The most important idiom and identity element is found in the topic of the Slovak National Uprising, at the same time complying with the most important criteria of Socialist Realism. Slovak Socialist Realism proves to have been a non-homogenous tendency, containing both references to Soviet models (Medvecká, Belan, Čemický), and unconventional images, drawing either from the local tradition (Benka), or Modernism (Guderna).
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2022, 84, 2; 367-392
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Park Kulturowy Nowej Huty – nowa formuła ochrony urbanistyki i architektury 2. połowy XX wieku
    Cultural Park Nowa Huta – a new formula for the protection of urban planning and architecture of the 2nd half of the 20th century
    Autorzy:
    Myczkowski, Z.
    Siwek, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/217516.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    Nowa Huta
    miasto idealne
    socrealizm
    socmodernizm
    ochrona konserwatorska
    park kulturowy
    ideal city
    socialist realism
    socialist modernism
    conservation protection cultural park
    Opis:
    Nowa Huta to fenomen urbanistyczny i architektoniczny w granicach współczesnego Krakowa. Wyjątkową wartość kulturową współtworzą układ urbanistyczny miasta idealnego, unikalna „galeria” rozwiązań architektonicznych reprezentujących kolejne nurty stylowe z drugiej połowy XX w. oraz dziedzictwo niematerialne – historia i społeczność dzielnicy. Uchwała NR CIX/1642/14 Rady Miasta Krakowa z 11 czerwca 2014 r. otwarła drogę do utworzenia parku kulturowego. Sięgnięto po formę ochrony cennego krajobrazu historycznego wprowadzoną w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 2003 r. Plan ochrony parku kulturowego jest dokumentem, w którym zawiera się diagnoza wartości i zagrożeń oraz prognoza procesów ochrony. Plan ochrony parku kulturowego Nowa Huta to dokument wyznaczający nowe standardy ochrony dziedzictwa 2. połowy XX w. Jego analiza jest instruktywna dla dalszych działań tego typu w Polsce. Stanowi również próbę odpowiedzi na pytania o nową formułę ochrony dziedzictwa architektonicznego XX wieku.
    Nowa Huta is a town-planning phenomenon within the borders of contemporary Cracow. Its outstanding cultural value has been co-created by the urban layout of an ideal town, a unique “gallery” of architectural phenomena representing subsequent stylistic trends of the second half of the 20th century, as well as the unattached heritage – the history and the community of the district. The recommendation no CIX/1642/14 from June 11, 2014, of the City Council opened the way to create a Cultural Park here. This is a formula for protecting valuable historic landscape, which was introduced by the Monument Protection Law in 2003. The plan for protection of the Cultural Park is a special document which includes the diagnosis of values and hazards, together with a prognosis of protection processes. The plan for protection of the Nowa Huta Cultural Park is a document which shows new standards of protecting the heritage of the second half of the 20th century. Its analysis is an instruction for further such activities in Poland. It is also an attempt to answer the question about a new formula for protecting the architectural heritage of the 20th century.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2017, 49; 113-124
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Emigration Biography of Stanislaw Lis-Kozlowski in Selected Texts by Rep resentatives of the Polish Community in Argentina
    Autorzy:
    Pielacińska, Nina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1371338.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Bogdan Hamera
    socrealizm
    historia literatury
    powieść produkcyjna
    cenzura
    socialist realism
    history of literature
    production novel
    censorship
    Opis:
    The aim of this article is to present the life and achievements of Stanislaw Lis-Kozlowski in exile, with particular emphasis on his contribution to Polish culture. The analysis is based on source texts, Argentinean polonica, prose memoirs of emigrants in Argentina, Polish emigrant journals, as well as other publications related to the life and activity of Lis-Kozlowski. An important source of information for this biography was the Argentine collection of the Library of the Poznan Society of the Friends of Science (in Polish: PTPN), the archival collection held in the Ignacy Domeyko Polish Library in Buenos Aires (Biblioteca Polaca Ignacio Domeyko) and the archives of the Franciscan Monastery in Martin Coronado in Argentina. The study required the use of appropriate research methods, such as biographical interpretive method and narrative analysis.
    Źródło:
    Polish Biographical Studies; 2020, 8; 125-156
    2353-9291
    Pojawia się w:
    Polish Biographical Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Émigration intérieure et codes de contestation dans la littérature polonaise 1945–1980
    Inner exile and codes of contestation in Polish literature in the years 1945–1980
    Autorzy:
    Delaperrière, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/969179.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    opozycja
    emigracja wewnętrzna
    realizm socjalistyczny
    polska literatura powojenna
    dissidence
    inner emigration
    socialist realism
    polish postwar literature
    Opis:
    The resistance of Polish writers against the postwar communist regime is presented in this article mainly as a way of collective manifestation of the attitude often called ‘inner emigration’. The article focuses on the ambiguous stratagems of some ardent adepts of the communist ideology, who fi nally became political dissidents, but before that had chosen the sort of ‘inner exile’ or ‘inner emigration’, having created their own literary codes based on camouflage, allegory, and mystification
    Źródło:
    Wielogłos; 2012, 4, 14; 315-325
    2084-395X
    Pojawia się w:
    Wielogłos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dekada Zjazdu w Kamieniu Śląskim
    Ten Years After the Conference in Kamień Śląski
    Autorzy:
    Pabiś-Orzeszyna, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24938097.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    industrializacja
    socrealizm
    kinofikacja
    rozpowszechnianie filmów
    industrialization
    socialist realism
    cinemas in Polish People’s Republic
    film distribution
    Opis:
    W książce Od Wydziału Propagandy Filmowej do Centralnego Urzędu Kinematografii. Pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie (2022) Ewa Gębicka opisuje jeden z najbardziej niejednoznacznych okresów w historii środkowoeuropejskiego filmu – powojenne lata 1944-1955. Przekonuje, że przyjęty w filmoznawstwie podział na chaotyczne rządy twórców (1944-1947) i czas zintensyfikowanej ofensywy władzy politycznej (1948-1955) jest trafny, a całe dziesięciolecie ocenia krytycznie – jako ślepą uliczkę lekceważenia autonomii kultury artystycznej, potrzeb widowni oraz wolnorynkowej, jej zdaniem, istoty kinematografii. Jej wnioski są rezultatem wieloletnich kwerend w AAN oraz FINA. Autorka wykonała ogromną pracę naukową, istnieje więc pokusa, aby ją zreferować i zaakceptować jako daną. Jednak interpretacje Gębickiej zasługują na dialog, a historiograficzna poetyka, którą reprezentuje, powinna być rozumiana jako emblemat przemian stylów badania kina PRL, ze wszystkimi zaletami i ambiwalencjami.
    In her book Od Wydziału Propagandy Filmowej do Centralnego Urzędu Kinematografii. Pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie [From the Department of Film Propaganda to the Central Office of Cinema: The First Decade of Party-State Monopoly in Polish Cinema] (2022), Ewa Gębicka describes one of the most ambiguous periods in the history of Central European film: the years 1944-1955. She argues that the periodization accepted in film studies – the chaotic reign of filmmakers (1944-1947) followed by the offensive of political power (1948-1955) is accurate. Her assessment of the entire decade is critical: she pictures the postwar decade as a period of disregard for the autonomy of art, the needs of the audience, and the alleged free-market essence of cinema. Her conclusions are grounded in archival research. And since Gębicka has done massive work, there is a temptation to accept it as a given. However, her interpretations deserve a dialogue. The historiographical poetics she represents should be understood as emblematic of the changing ways of studying the cinema of the Polish People’s Republic, with all their advantages and ambivalences.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2023, 123; 231-239
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przestrzeń i architektura jako obraz doktryny politycznej. Przykład państw socjalistycznych
    Space and architecture as an expression of political philosophy. The case of socialist countries
    Autorzy:
    Eckhardt, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621910.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    realny socjalizm, marksizm, socrealizm, socjalistyczne miasto idealne, architektura socjalistyczna, systematyzacja w Rumunii.
    real socialism, Marxism, socialist realism, socialist architecture, socialist ide- al city, systematization in Romania.
    Opis:
    According to historical materialism, one of the foundations of Marxist philosophy is that the living conditions of society affect its ideological beliefs. Therefore, the governments of the socialist countries sought to build a new socialist society using architecture and urban planning as a medium. Symbols of the former regimes were demolished. New districts with working class housing and ideal cities embodying new socialist ideology were built. Many such investments were carried out in all countries behind the Iron Cur- tain, but the greatest example of the use of architecture in introducing socialist ideology is that of Nicolae Ceausescu’s Romania.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2016, 15, 2; 11-20
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Art Attractive for the Masses or Fetters of the Artistic Freedom? Elements of Folklore in the Music of Polish Socialist Realism
    Sztuka dla mas czy pragnienie artystycznej wolności? Elementy folkloru w muzyce polskiego socrealizmu
    Autorzy:
    Krzymowska-Szacoń, Kinga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2040362.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    folklor
    muzyka ludowa
    muzyka polska
    polska muzyka współczesna
    kompozytorzy polscy
    socrealizm
    socrealizm w muzyce
    muzyka i polityka
    folklore
    folk music
    Polish music
    Polish contemporary music
    Polish composers
    socialist realism
    socialist realism in music
    music and politics
    Opis:
    Estetyka socrealizmu, narzucona polskim kompozytorom po konferencji w Łagowie Lubuskim (1949 r.), nigdy nie została precyzyjnie zdefiniowana. Jednym z promowanych elementów twórczości artystycznej, obok prostoty wypowiedzi, była inspiracja ludowa. Paradoksalnie, sposób ujęcia folkloru mógł oznaczać zarówno kompromis wobec presji ideologicznej, jak i potwierdzenie suwerenności artysty, który odwołując się do narodowej tradycji, twórczo ją kontynuował. Polscy kompozytorzy, wśród których przeważała postawa unikowa, chętnie z owego neutralnego źródła inspiracji korzystali, ze względów politycznych przełom lat 40. i 50. był więc w polskiej muzyce czasem licznych stylizacji folklorystycznych. W artykule podjęto próbę podsumowania stosunku wybranych kompozytorów do muzyki ludowej jako źródła inspiracji oraz do ogólnej sytuacji społeczno-politycznej czasów polskiego socrealizmu. Wyróżniono cztery podstawowe kategorie obecności nurtu folklorystycznego: jako etapu twórczości (u W. Lutosławskiego, A. Panufnika i G. Bacewicz), jako kontynuacji międzywojennej idei upowszechnienia muzyki narodowej (jak to miało miejsce w twórczości S. Wiechowicza czy B. Woytowicza), jako rodzaju kompromisu, czynnika odsuwającego groźbę oskarżenia o formalizm, jak w przypadku P. Perkowskiego, K. Serockiego i całej „Grupy 49” oraz – w najbardziej ogołoconej formie – jako narzędzia propagandy, szybko i chętnie zapomnianego wraz z nadejściem nowych prądów artystycznych.
    The aesthetic of socialist realism, which was imposed on Polish composers after the conference in Łagów Lubuski (1949), has never been precisely defined. One of the recommended elements of creative activity—apart from intelligibility of musical language—was folk inspiration. Paradoxically, the way the folklore was seized could mean both the compromise with the ideological pressure and confirmation of the artist’s sovereignty (when the artist creatively continued national tradition). Polish composers chose this neutral source of inspiration willingly. Therefore, the turn of the 40s and 50s was the time of multitudinous folkloristic stylizations in Polish music. The purpose of this paper is to recapitulate the attitude of chosen Polish composers to folk music as the source of inspiration, as well as to a general socio-political situation during the Polish socialist realism. Resuming briefly the subject matter of folklore in the Polish socialist realism four categories might be distinguished: it could be a phase of evolution of musical language (in the works of W. Lutosławski, A. Panufnik and G. Bacewicz), a continuation of pre-war idea of popularization of national music (S. Wiechowicz or B. Woytowicz) or a sort of compromise and a factor which was able to withdraw the accusations of formalism, as in the case of Perkowski, Serocki and all the 49’Group. Finally, in its most barest form, folklore was just an instrument of propaganda, quickly and willingly forgotten after the arrival of new artistic trends in 1956.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2015, 62, 13; 69-87
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zbořil v budovatelském románu: několik poznámek ke stylu a žánrové charakteristice »Slaného sněhu« Miroslava Rafaje
    Zbořil in the building novel: some remarks on the style and genre characteristics of Miroslav Rafajs »Slaný sníh«
    Autorzy:
    TICHY, Ondřej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/909177.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Miroslav Rafaj
    Normalization literature
    socialist realism novel
    onomastics
    literary analysis
    normalizační literatura
    budovatelský román
    onomastika
    literární analýza
    Opis:
    Studie se zabývá románem Slaný sníh ostravského regionálního autora Miroslava Rafaje, který je řazen do kontextu normalizační budovatelské literatury. Rozbor se soustřeďuje na žánrové aspekty díla, jeho postavy, časoprostor a ladění. Vedle literárněvědné analýzy bude využito i hlediska onomastického. Cílem článku je pou- kázat na specifičnost i typičnost románu v rámci dobové tvorby a stimulovat zájem o výzkum beletrie podobného zaměření.
    The study deals with the novel Slaný sníh (“Salty Snow”), written by Miroslav Rafaj, an Ostrava-based regional author. Rafaj forms part of the socialist realism fiction in the era of the Czechoslovak “Normalization” (1970s). The analysis focuses on the genre aspects of the book, the story characters, its setting, period, and atmosphere. Besides the literary analysis, an onomastic perspective will be made use of, too. The goal of the article is to show both the specific, and typical features of the novel within the period fiction, and to arouse interest in researching the books of the same kind.
    Źródło:
    Bohemistyka; 2020, 3; 394-408
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Determinants of the Location and Architecture of the Provincial Office in Kielce
    Uwarunkowania lokalizacji i architektury Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach
    Autorzy:
    Piotrowicz, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2055088.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Politechnika Świętokrzyska w Kielcach. Wydawnictwo PŚw
    Tematy:
    architecture
    urban planning
    Socialist realism
    Modernism
    Provincial Office in Kielce
    architektura
    urbanistyka
    socrealizm
    modernizm
    Urząd Wojewódzki w Kielcach
    Opis:
    The article presents a very modest state of research on the architecture of the then Presidium of the Provincial National Council in Kielce - currently the provincial and marshal's office. The research methodology was adopted to find new facts influencing the choice of place and the architectural form of the office. The study covered the period from the beginning of the 1950s to the end of the 1970s. An episode of socialist realism was shown, influencing its functionally and spatially planned location and the direction of modernism in architecture. Its similarity with the works of Le Corbusier was pointed out as a probable inspiration. As a result, a building was constructed that positively entered the postwar urban planning of the city. On the other hand, as an element of an unrealized modernist urban vision, it is a warning against the desire to irreversibly destroy the historic space of downtown Kielce.
    W artykule przedstawiono bardzo skromny stan badań architektury ówczesnego budynku Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach - obecnie Urzędu Wojewódzkiego i Marszałkowskiego. Przyjęto metodykę badań w celu poszukiwań nowych faktów, mających wpływ na wybór miejsca i formę architektoniczną budynku. Badaniem objęto okres od początku lat pięćdziesiątych do końca siedemdziesiątych XX wieku. Ukazano wpływ socrealizmu na jego zaplanowaną funkcjonalnie i przestrzennie lokalizację oraz kierunku modernizmu na architekturę. Wskazano na dzieła Le Corbusiera jako prawdopodobną inspirację. W ich efekcie zrealizowano budynek, który pozytywnie wpisał się na karty powojennej urbanistyki miasta. Z drugiej strony, jako element niezrealizowanej modernistycznej wizji urbanistycznej, jest przestrogą przed chęcią nieodwracalnego zniszczenia historycznej przestrzeni śródmieścia Kielc.
    Źródło:
    Structure and Environment; 2021, 13, 3; 71--82
    2081-1500
    Pojawia się w:
    Structure and Environment
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ku alternatywnej historii scenicznej «Halki» Stanisława Moniuszki: O przedstawieniu «Halki» Opery Robotniczej w Krakowie (1956)
    Towards an Alternative Stage History of Stanislaw Moniuszko’s «Halka»: The Performance of «Halka» by the Workers’s Opera in Kraków (1956)
    Autorzy:
    Wieczorek, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/47019822.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Stanisław Moniuszko
    «Halka»
    Stanisław Drabik
    socrealizm
    Opera Robotnicza
    muzyka i polityka
    socialist realism
    Workers’ Opera
    music and politics
    Opis:
    Punktem wyjścia dla artykułu jest postulat dokonania rewizji w historii scenicznej Halki Stanisława Moniuszki poprzez uwzględnienie w jej historiografii również kryteriów społecznych i politycznych, a zatem szerszych niż dotychczasowe – artystyczne i patriotyczne. Dla zilustrowania i wsparcia tego postulatu przypomniano trzy skrajnie różne i zapomniane realizacje Halki z lat 1944–1956: z okupowanego Krakowa, ze zrujnowanego Wrocławia i jeszcze jedną z Krakowa, tym razem z ostatnich miesięcy stalinizmu. To ostatnie przedstawienie, przygotowane przez Operę Robotniczą w Krakowie w lipcu 1956, zostało przedstawione szczegółowo. Inicjatorem instytucji, a także autorem inscenizacji był Stanisław Drabik. W artykule omówiono jego koncepcję reżyserską, relację do słynnych inscenizacji Halki autorstwa Leona Schillera oraz odbiór spektaklu przez krytyków.
    This article takes as its starting point the postulate that the stage history of Stanisław Moniuszko’s opera Halka should be revised to include in its historiography also social and political criteria, going beyond the previously adopted artistic and patriotic ones. To illustrate and support this postulate, three radically different forgotten stagings of Halka from the period 1944–1956 are recalled: in the Nazi-occupied Kraków, in the ruined Wrocław, and another one in Kraków, during the final months of Stalinism. This last-named performance, prepared by the Workers’ Opera in Kraków in July 1956, is presented in detail. It was directed by Stanisław Drabik, the initiator of the Workers’ Opera. The article discusses his concept of the staging, its the relation to the famous performances of Halka directed by Leon Schiller, and its critical reception.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2024, 73, 3; 149-164
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dokument wielkiej zmiany. „Busz po polsku” Ryszarda Kapuścińskiego w kontekście polskiego reportażu okresu Października 1956
    A Document of the Big Change: Ryszard Kapuściński’s “Busz po polsku” in the Context of Polish Reportage from the Period of October 1956
    Autorzy:
    Galant, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1449475.pdf
    Data publikacji:
    2021-07-15
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    reportaż
    nowoczesność
    konsumeryzm
    prowincja
    polski Październik 1956
    realizm socjalistyczny
    reportage
    modernity
    province
    consumerism
    Polish October 1956
    socialist realism
    Opis:
    Celem artykułu jest omówienie różnic oraz podobieństw pomiędzy reportażami z okresu Października 1956 a reportażami Ryszarda Kapuścińskiego z tomu Busz po polsku. Autor charakteryzuje dwa podobieństwa: przekonanie o poznawczej wartości reporterskich podróży na prowincję oraz wiarę we władzę reportera, zdolnego interweniować w rzeczywistość. Listę różnic tworzą: brak postawy oskarżycielskiej oraz rewindykacyjnej, skupienie na prywatnych losach pojedynczych ludzi, doświadczonych przez historię, pokazywanie zacofania prowincji jako problemu cywilizacyjnego, a nie politycznego.
    The aim of the article is to discuss the differences and similarities between the reportages from the period of October 1956 and the reportages of Ryszard Kapuściński from the volume Busz po polsku. The works share the following similarities: the conviction of the cognitive value of reporter’s journeys to the province and the belief in the reporter’s power to intervene in the reality. The list of differences, on the other hand, includes: the absence of blame and revindication, the emphasis put on the private fates of individuals, and the assumption that the provincial backwardness is a civilizational problem, not a political one.
    Źródło:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2021, 18; 67-79
    2082-9701
    2720-0078
    Pojawia się w:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Социалистический город Новая Хута в 1949–1956 гг.
    Autorzy:
    Огородников, Александр
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2083424.pdf
    Data publikacji:
    2022-01-07
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Nowa Huta
    socialist realism
    social and cultural development
    architecture
    urban planning
    ideal socialist city
    socrealizm
    rozwój społeczno-kulturowy
    architektura
    urbanistyka
    idealne miasto socjalistyczne
    Opis:
    Realizm socjalistyczny (podstawowa doktryna życia społeczno-kulturalnego Związku Radzieckiego w drugiej połowie lat 1930-h – połowie lat 1950-h) był jedynym możliwym kierunkiem rozwoju społeczno-kulturalnego narzuconym przez ZSRR krajom bloku wschodniego po Drugiej wojnie światowej. Determinacja rozwoju społeczno-kulturowego bezpośrednio wpłynęła na architekturę. Oznaczało to, że wypracowany w ZSRR w drugiej połowie lat 1930-h model urbanistyki i przekształceń struktury miast, mający na celu ukształtowanie «idealnego miasta socjalistycznego», został przeniesiony do krajów bloku wschodniego (oczywiście i do Polski) praktycznie bez zmian. Tezę tę potwierdza analiza procesu tworzenia «miasta socjalistycznego» w Nowej Hucie i Połocku w okresie powojennym. Oba miasta, zjednoczone jedną ideologią urbanistyczną, podążały wspólną ścieżką w procesie budowy «idealnego miasta socjalistycznego».
    Socialist realism was the fundamental socio-cultural doctrine of life in the Soviet Union from the second half of the 1930s to the mid-1950s. It was also the only possible direction of socio-cultural development imposed by the USSR on the countries of the Eastern Bloc after World War II; this determination of sociocultural development directly aff ected architecture. Th e model of urban planning and transformation of the structure of cities – developed in the USSR in the second half of the 1930s and aimed at forming an “ideal socialist city,” – was therefore transferred to the countries of the Eastern Bloc, which included Poland, and remained practically unchanged. Th is thesis can be confi rmed by an analysis of the process of creating the “socialist cities” of Nowa Huta and Polotsk in the post-war period. Th e makers of both cities, united by a single urban planning ideology, moved along a common path of building an ideal socialist city.
    Źródło:
    Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2022, 13; 186-200
    2450-4475
    Pojawia się w:
    Res Gestae. Czasopismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przedstawiać dalej. O Realizmie bez granic Rogera Garaudy’ego
    Realism Lives On: On Roger Garaudy’s D’un Réalisme Sans Rivages
    Autorzy:
    Ronge, Gerard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1364896.pdf
    Data publikacji:
    2019-07-25
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Burska
    Picasso
    Kafka
    Saint-John Perse
    avant-garde
    Żółkiewski
    marxism
    socialist realism
    Kornhauser
    Garaudy
    realism
    Zagajewski
    Brodzka
    awangarda
    marksizm
    realizm socjalistyczny
    realizm
    Opis:
    Artykuł prezentuje, w dużej mierze dzisiaj zapomnianą, koncepcję realizmu autorstwa francuskiego filozofa marksistowskiego Rogera Garaudy’ego, zawartą w jego książce Realizm bez granic. W pierwszej części odtworzono kontekst, w jakim funkcjonował polski przekład eseju, który ukazał się w 1967 roku. Tezy francuskiego myśliciela zestawione zostają z innymi głosami w toczącej się wówczas w Polsce z dużą intensywnością dyskusji o realizmie. Przywołano m.in. postulaty Juliana Kornhausera i Adama Zagajewskiego z ich książki Świat nie przedstawiony oraz diagnozy Janusza Sławińskiego ze szkicu Rzut oka na ewolucję poezji polskiej w latach 1956–1980. W części drugiej zaproponowano kilka ujęć książki Garaudy’ego, które być może pozwolą uznawać Realizm bez granic za przydatny również w ramach dzisiejszej dyskusji teoretycznoliterackiej. Postawione zostaje pytanie o to, czy i w jaki sposób zaproponowane przez francuskiego myśliciela narzędzia mogą być przydatne do opisu współczesnych zjawisk literackich i jak poszczególne elementy jego koncepcji można wykorzystywać do formułowania nowych, już niekoniecznie marksistowskich koncepcji realizmu.
    The article discusses the largely forgotten concept of realism developed by the French Marxist philosopher Roger Garaudy in his book D’un Réalisme Sans Rivages [Realism without borders]. In the first part of the article, I discuss the context in which the book was discussed when it was first published in Poland in 1967. I compare and contrast Garaudy’s observations with Polish critics, who, at the time, were also actively and passionately discussing the question of realism. Specifically, I refer to Julian Kornhauser and Adam Zagajewski’s Świat nie przedstawiony [The unrepresented world] and Janusz Sławiński’s Rzut oka na ewolucję poezji polskiej w latach 1956-1980 [The evolution of Polish poetry from 1956 to 1980]. In the second part of the article, I analyse the selected fragments from Garaudy’s book, demonstrating that D’un Réalisme Sans Rivages may inform contemporary literary criticism and theory. I try to answer the question whether and how the tools proposed by the French thinker may be useful in describing contemporary literary phenomena and how his ideas can be used to formulate a new, not necessarily Marxist, concept of realism.
    Źródło:
    Forum Poetyki; 2019, 15-16; 94-109
    2451-1404
    Pojawia się w:
    Forum Poetyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Najlepszy jest wyjazd niczym nieskrępowany”. Jana Minorskiego i Edmunda Goldzamta relacje z podróży za żelazną kurtynę w roku 1956
    “The Best Voyage Is One Restricted by Nothing”. The Reports of Jan Minorski and Edmund Goldzamt from their Journeys to the Other Side of the Iron Curtain in 1956
    Autorzy:
    Czapelski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15582228.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    architects
    Socialist Realism
    Socialist Modernism
    Edmund Goldzamt
    Jan Minorski
    accounts of journeys
    People’s Republic of Poland
    architekci
    socrealizm
    socmodernizm
    relacje z podróży
    PRL
    Opis:
    Jan Minorski (1914–1980) i Edmund Goldzamt (1921–1990) byli w czasach stalinizmu w Polsce najbardziej wyeksponowanymi propagatorami socrealizmu w architekturze i tylko jako tacy uwzględniani są w dotychczasowych opracowaniach. Artykuł jest próbą krytycznej analizy ich relacji z podróży do zachodniej Europy, które odbyli w chwili zasadniczego przeorientowania oficjalnego dyskursu architektonicznego. Wznowiono wówczas bardzo ograniczone w czasach stalinizmu kontakty międzynarodowe, krytyce zaczęto zaś poddawać architekturę „fasadową” (tj. socrealistyczną). Przedmiotem zainteresowania są podjęte przez Minorskiego i Goldzamta próby uzgodnienia głoszonego przez nich wcześniej ideologicznego przekazu z rzeczywistością zaobserwowaną za żelazną kurtyną dla stworzenia nowej narracji o współczesnej architekturze. Są to prawdopodobnie jedyne tego typu relacje protagonistów socrealizmu opublikowane w czasach odwilży. Dzięki ich analizie możliwe będzie lepsze rozpoznanie zjawiska nazwanego „socmodernizmem”.
    In the period of Stalinism in Poland, Jan Minorski (1914–1980) and Edmund Goldzamt (1921–1990) were the most prominent promoters of Socialist Realism in architecture, and it is only as such that they were considered in earlier studies. This article is an attempt to critically analyse their accounts of the journeys they made to Western Europe at the time of the fundamental reorientation of official architectural discourse. International contacts, which had been very limited during the Stalinist era, were then resumed, and the “façade” (i.e. Socialist Realist) architecture began to be criticised. Of interest here are Minorski and Goldzamt’s attempts to reconcile their previously preached ideological message with the reality they had observed on the other side of the Iron Curtain in order to create a new narrative about contemporary architecture. These are probably the only such accounts by protagonists of Socialist Realism to have been published during the Thaw. Through their analysis, it will be possible to better recognise the phenomenon known as “Socialist Modernism”.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2023, 85, 2; 119-141
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stalinowska wizja kultury: projekt i realizacja – mecenat w warunkach upolitycznienia
    Stalin’s Vision of the Culture: Project and Realization. Patronage in the Circumstances ff Politicization
    Autorzy:
    Blecharczyk, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807220.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-03
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    kultura radziecka
    marksizm
    mecenat
    realizm socjalistyczny
    socjalizm
    socrealizm
    Stalin
    Związek Radziecki
    Marxism
    patronage
    socialist realism
    socialism
    Soviet culture
    Soviet Union
    Opis:
    Mecenat Stalina nad radziecką literaturą i sztuką został w pełni sformalizowany na początku lat trzydziestych XX w. Polityczne podporządkowanie wszystkich dziedzin kultury oraz próba jej dostosowania do ściśle określonych ideologicznych i partyjnych norm znalazły odzwierciedlenie we wprowadzonej w 1934 r. doktrynie realizmu socjalistycznego. Celem kultury stalinowskiej była sakralizacja władzy oraz pełna unifikacja i podporządkowanie życia obywateli Związku Radzieckiego socjalistycznej wizji. Osoba wodza reprezentuje tu ideę państwa, przez co zyskuje szczególny, transcendentny wymiar, przekładający się także na relację z kulturą. Stalin będąc architektem najdoskonalszego, totalnego dzieła sztuki, jakim miał być socjalizm, zyskał status nie tylko opiekuna życia kulturalnego oraz mecenasa literatury i sztuki, ale najwybitniejszego, wszechmocnego stwórcy. Stalinowska rewolucja kulturalna miała na celu wypełnienie totalnego planu wodza, jakim było stworzenie radzieckiego człowieka i nowego świata.
    Stalin’s patronage over soviet art and literature was completely formalized at the beginning of the 1930’s. Political subordination of all domains of culture and its ideological and party standardization were expressed by implementation of socialist realism doctrine in 1934. The very purposes of Stalinist culture were power sacralisation, fully unification and subjugation of the Soviet Union citizens life to the socialist vision. Figure of the leader represents the idea of state that yielded him as a new transcendent dimension. Stalin as an architect of excellent and total piece of art—the socialism, obtained a new special status—became not only a sponsor of entire cultural life, but also the notable, almighty creator. The main goal of Stalinist cultural revolution was to realize the total plan of its leader: creation of the Soviet Man and the new world.
    Źródło:
    Roczniki Kulturoznawcze; 2015, 6, 2; 93-109
    2082-8578
    Pojawia się w:
    Roczniki Kulturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    From Socialist Realism to Mash-up Fiction: The Evolution of Arkadii Gaidar’s Timur and His Team
    Autorzy:
    Rudova, Larissa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16436847.pdf
    Data publikacji:
    2023-01-26
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    adaptation
    Socialist Realism
    mash-up fiction
    post-Soviet children’s literature
    militarized masculinity
    gender hierarchy
    disability
    vampires
    post-Soviet nostalgia
    Opis:
    When Arkadii Gaidar’s novella Timur and His Team was published in 1940, it gained instant critical acclaim, readers’ recognition, and was included in school reading lists for future generations. While the story cleverly combines an entertaining narrative of children’s adventures with political ideology, its main focus is on the character of Timur who embodies an ideal Soviet child and a talented young leader. In post-Soviet children’s culture Gaidar’s story undergoes numerous textual and cinematic transformations that reinforce some general cultural assumptions about Soviet Russia while simultaneously revising and transforming them. The article traces the evolution of Gaidar’s story over time and analyzes its cultural significance. Ultimately, the new versions of Timur and His Team reveal a need for addressing the past either as a traumatic experience or a nostalgic tribute to happy Soviet childhood where children were raised in the spirit of collectivism, national pride, and moral principles.
    Źródło:
    Filoteknos; 2022, 12; 319-331
    2657-4810
    Pojawia się w:
    Filoteknos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Rzodkiewki" Janusza Morgensterna
    Janusz Morgenstern’s „Radishes”
    Autorzy:
    Hendrykowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/920017.pdf
    Data publikacji:
    2012-01-13
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    student film
    etude
    short feature
    film style
    poetics
    narrative
    narration
    voice-over
    Italian neorealism
    social drama
    hero
    character
    socialist realism
    Stalin's era
    Opis:
    Marek Hendrykowski’s essay presents the importance of Janusz Morgenstern’s early short film Radishes made after Stalin’s death, in 1954 as a student work produced by Film School in Łódź. The main character, old worker Gruliński loses his clear hopes and human illusions. The pesimistic conclusion is closed further by the simultaneous description of the hero’s social image within a discourse of origins and the sacred which evacuates analysis of class conflict and sociological approach in the narrative of an “ordinary good man” brutally disturbed in his desires and works by the irruption and power of an omnipotent destructive stalinist “red tape” bureaucracy. The poetics of Radishes is deeply influenced by the style of an Italian neorealism, first of all by its famous masterpiece, Vittorio De Sica’s Umberto D. (1952).
    Źródło:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2012, 10, 19; 89-93
    1731-450X
    Pojawia się w:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Edmund Goldzamt (1921-1990). Refleksyjny dogmatyk
    Edmund Goldzamt (1921-1990). A reflective dogmatist
    Autorzy:
    Skalimowski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2089425.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    architecture
    urban planning
    Stalinism
    socialist realism
    PZPR
    Polish United Workers' Party
    ideology
    Warsaw
    Sovietization
    architektura
    urbanistyka
    stalinizm
    realizm socjalistyczny
    ideologia
    Warszawa
    sowietyzacja
    Opis:
    The article presents the biography of Edmund Goldzamt, an architect whose scientific biography has not been told yet. Born in 1921 in Lublin, educated in the USSR, he returned to Poland in 1952. Despite his modest design achievements, he played a significant role in the Stalinization of Polish cultural life. The ideological theses he developed (drawing on Soviet guidelines) were the driving force in introducing the doctrine of socialist realism in Polish architecture and urban planning. In addition, Edmund Goldzamt was a longtime theoretician and educator; he lectured at the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology and had a scientific career at the Polish Academy of Sciences. After 1956, he revised his ideological views and devoted himself to research on the social determinants of architecture and urban planning.
    Źródło:
    Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2021, 66, 4; 171--189
    0023-589X
    2657-4020
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Surrealism, Socialist Realism, Dialogue?
    Surrealizm, socrealizm, dialog?
    Autorzy:
    Kozłowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28407557.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    socrealizm
    awangarda
    marksizm
    sztuka współczesna
    komunizm
    emancypacja
    Polska powojenna
    Dorota Jarecka
    Socialist Realism
    avant-garde
    Marxism
    contemporary art
    Communism
    emancipation
    post-war Poland
    Opis:
    The text offers a critical and comprehensive review of Dorota Jarecka’s book Surrealizm, realizm, marksizm. Sztuka i lewica komunistyczna w Polsce w latach 1944–1948 [Surrealism, Realism, Marxism: Art and the Communist Left in Poland between 1944 and 1948]. The reviewer appreciates the main methodological premise of the book, namely that the tensions and conflicts generated within the triangle “avant-garde – realism – emancipatory role of art” cannot be reduced to a binary opposition between totalitarian ideology and the legitimate art world. In fact, it reflects the contradictory dynamics of politically engaged art in general and thecontext of post-war Poland in particular. Despite the book’s formidable factual support, the result of extensive and comprehensive query, the reviewer still regrets that the author remains primarily an art historian rather than social historian of art. This note of regret however does not diminish this noble contribution to understanding the logics of Polish visual arts in the aftermath of World War II. This area is much less known generally than the literature of this very period.
    Tekst stanowi krytyczną i wyczerpującą recenzję książki Doroty Jareckiej Surrealizm, realizm, marksizm. Sztuka i lewica komunistyczna w Polsce w latach 1944–1948. Recenzent docenia główne założenie metodologiczne pracy, a mianowicie to, że napięcia i konflikty powstałe w ramach triady „awangarda – realizm – emancypacyjna rola sztuki” nie mogą być sprowadzone do binarnej opozycji między ideologią totalitarną a prawomocnym światem sztuki. W rzeczywistości odzwierciedla ono sprzeczną dynamikę sztuki zaangażowanej politycznie, w szczególności w kontekście powojennej Polski. Pomimo imponującego zaplecza merytorycznego książki, będącego wynikiem obszernej i wyczerpującej kwerendy, recenzent żałuje, że autorka pozostała przede wszystkim historykiem sztuki, a nie stała się społecznym historykiem sztuki. Żal ten nie umniejsza jednak uznania dla jej cennego wkładu w zrozumienie logiki polskich sztuk wizualnych po drugiej wojnie światowej. Obszar ten jest ogólnie znacznie słabiej znany niż literatura z tego samego okresu.
    Źródło:
    Studia Litteraria et Historica; 2022, 11; 1-7 (eng); 1-7 (pol)
    2299-7571
    Pojawia się w:
    Studia Litteraria et Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Political Taking Over of Tradition and Modernity Reflected in Books for Children and Youth in Post-War Poland (1945–1960)
    Polityczne zawłaszczanie tradycji i nowoczesności aktualizujące się w książkach dla dzieci i młodzieży w powojennej Polsce (1945–1960)
    Autorzy:
    Cackowska, Małgorzata Janina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2055461.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    children’s and youth’s literature
    socialist realism
    ideologisation
    Matołek the Billy-Goat
    literatura dla dzieci i młodzieży
    realizm socjalistyczny
    ideologizacja
    Koziołek Matołek
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza zestawionych dyskursów tradycji i konstrukcji nowoczesności w obszarze literatury dziecięcej i młodzieżowej oraz jej uwikłań politycznych w ustroju komunistycznym powojennej Polski (1945–1960). Analizę oparto na przeglądzie szeroko reprezentowanych badań opisanych w tekstach historycznych i krytyce literackiej, w szczególności przez badaczy zajmujących się socrealizmem – jednym z najbardziej bolesnych okresów dla polskiej literatury i edukacji dzieci. We wskazanym okresie rysują się wyraźnie trzy odrębne podokresy, które trafnie opisują polityczność aktualizującą się w tradycji i nowoczesności w książkach dla dzieci i młodzieży. Są to: „trudne początki” (1944–1949), „książka centralnie sterowana” (1950–1955) i „na fali odwilży” (1956–1960). Równolegle z omawianym zagadnieniem przedstawiono wymowny przykład zawiłego losu jednego z najbardziej znanych bohaterów klasycznej polskiej książki dla najmłodszych dzieci i zarazem ikony – Koziołka Matołka.
    This article is aimed at an analysis of a review of discourses of tradition and modernity in literature for children and youth in the situation of political entanglement in the communist system in post-war Poland (1945–1960). The analysis is based on a review of widely represented research described in texts focusing on history and literary criticism, in particular by scholars, who are concentrated on socialist realism – the period that was most painful to the Polish children’s literature and education. Three unique and clearly distinct sub-periods identified during this time are used to describe the political tackling of tradition and modernity in books for children and youth in the period and sub-periods in question. These are: “hard beginnings” (1944–1949), “centrally-controlled books” (1950–1955), and “following the Thaw” (1956–1960). Simultaneously with this issue, a self-telling example of the convoluted fate of one of the best- known protagonists of Polish classical book for the youngest children, an icon – Matołek the Billy Goat – is depicted.
    Źródło:
    Prima Educatione; 2021, 5; 87-98
    2544-2317
    Pojawia się w:
    Prima Educatione
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Burza nad Łanami”: „Jasne Łany” (1947) na łamach czasopisma „Film”
    „A Storm over Fields”: Bright Fields (1947) in the light of „Film” magazine
    Autorzy:
    Urban, Gabriel Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1886425.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-22
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Jasne Łany
    Eugeniusz Cękalski
    film
    historia kina w PRL
    socrealizm
    Przedsiębiorstwo Państwowe „Film Polski”
    Bright Fields
    movie
    history of cinema in PRL
    socialist realism
    Opis:
    Niniejszy artykuł przybliża, na charakterystycznym przykładzie Jasnych Łanów (1947) Eugeniusza Cękalskiego, proces budowy socjalistycznej kultury w „Nowej Polsce” po II wojnie światowej. Wyznawane przez przedwojennych lewicowych intelektualistów hasła „upowszechnienia kultury”, przybliżenia jej do „mas pracujących miast i wsi” uzyskały w pierwszych latach pełne poparcie władz komunistycznych. Obie te grupy podjęły wysiłek ustalenia zasad i form nowej kultury: książki, poezji i filmu, który został zakończony jej „zinstytucjonalizowaniem” podczas serii zjazdów środowisk artystycznych jako „realizm socjalistyczny”. Jasne Łany starały się urzeczywistnić tę naczelną zasadę jeszcze przed tymi zjazdami. Spełniając wytyczne konstrukcyjne, zostały one jednakże prawie bez wyjątku ostro skrytykowane jako dzieło prymitywne i przejaskrawione propagandowo. Film nie mógł brać skutecznego udziału w budowie wspomnianej nowej kultury „dla mas”. Oprócz kilku osób, wyłącznie czasopismo „Film” podjęło się obrony obrazu E. Cękalskiego. Jednakże pismo, będąc wydawane przez samego producenta Jasnych Łanów, stało na z góry przegranej pozycji i stopniowo ze swojego pierwotnego, pozytywnego werdyktu zrezygnowało.
    This article approximates, on a characteristic example of  Eugeniusz Cękalski’s Bright Fields (1947), the process of elevating socialistic culture in „New Poland” that took place after the World War II. Slogans of „spreading the culture”, bringing it closer to „the working masses” professed by pre-war leftist intellectuals were fully supported by communist authorities during the first years after the war. Both of these groups took up an effort to estabilish principles and forms of the new culture: literature, poetry and film, which ended in their „institutionalization” as a „socialistic realism” during series of artists’ conventions. Bright Fields tried to fulfill this prime principle before said conventions. While fulfilling constructional instructions, they were however harshly criticised for being a primitive picture and exaggerated in propaganda. The movie couldn’t effectively take part in elevating the new culture „for masses”. Except for few individuals, only the „Film” magazine tried to defend the E. Cękalski’s picture. The magazine however, published by a producer of Bright Fields, was on a hiding to nothing and gradually resigned from its first, positive verdict.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 2; 199-217
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Muzyczna kultura ludowa na Lubelszczyźnie w warunkach socrealizmu (1944-1956). Prolegomena
    Autorzy:
    Kusto, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2029505.pdf
    Data publikacji:
    2021-05-07
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    cultural policy
    socialist realism
    Polish People's Republic
    Lublin region
    folklore
    folk music
    stylized folklore
    polityka kulturalna
    socrealizm
    muzyka ludowa
    Lubelszczyzna
    folkloryzm
    folklor muzyczny
    PRL
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest wybranym zagadnieniom życia społecznego i kulturalnego, które w okresie socrealizmu (1944-1956) wywarły znaczny wpływ na muzyczną kulturę ludową Lubelszczyzny. Na początku określono specyfikę polskiej polityki kulturalnej oraz przemiany, jakim podlegała w opisywanym czasie kultura społeczna na wsi. Następnie przedstawiono strukturę organizacyjną życia muzycznego w Lublinie i regionie, opisując w szczególności ruch amatorski, zawodowy oraz metody upowszechniania kultury wysokiej. W dalszej części podjęto próbę zdefiniowania postaw twórców ludowych wobec nowopowstałych wymogów życia społeczno-gospodarczego na lubelskiej prowincji. W tym kontekście ukazano specyfikę zespołów śpiewaczych, kulturotwórczą działalność kół gospodyń wiejskich, funkcjonowanie uniwersytetów ludowych i podejmowanie inicjatyw kulturalnych w ramach tworzonych stowarzyszeń, formułując zarazem wniosek, że trzon powyższych inicjatyw stanowiły indywidualne postaci śpiewaków i muzyków będących depozytariuszami przekazywanych od pokoleń tradycji.
    The article is devoted to selected issues of social and cultural life that had a significant impact on the folk music culture of the Lublin region during the period of socialist realism (1944-1956). At the beginning of the text the specifics of Polish cultural policy are determined, as well as the changes touching upon social culture in the countryside in the described period. Then the organizational structure of musical life in Lublin and the region is presented, in particular describing the amateur and professional movement and methods of promoting high culture. The further part of the text constitutes an attempt to define the attitudes of folk creators of culture towards the newly created requirements of socio-economic life in the Lublin province. In this context, the specifics of singing groups are presented, as well as the culture-forming activity of the Rural Housewives' Clubs, the functioning of folk universities and the undertaking of cultural initiatives within the created organizations and associations. The conclusion discusses the role of the individual figures of singers and musicians as depositories of traditions carried over generations as the core of the above initiatives.
    Źródło:
    Literatura Ludowa; 2021, 1; 23-36
    2544-2872
    0024-4708
    Pojawia się w:
    Literatura Ludowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Рецепція Лесі Українки в українській критиці: контроверзи і перспективи
    Interpretation of Lesya Ukrainka in Ukrainian Criticism: Controversies and Perspectives
    Recepcja Łesi Ukrainki w krytyce ukraińskiej: Kontrowersje i perspektywy
    Autorzy:
    Skupeyko, Lukash
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929290.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    socrealizm
    modernizm
    neoromantyzm
    ideał estetyczny
    model interpretacji
    kanon krytyczny
    „osobowość suwerenna”
    socialist realism
    modernism
    Neo-romanticism
    aesthetic ideal
    interpretative model
    critical cannon
    “sovereign personality”
    Opis:
    W artykule podjęto problem analizy twórczości Łesi Ukrainki w kluczu realistycznym i modernistycznym. Zwrócono uwagę na podobieństwa obu sposobów interpretacji; zauważono brak skrupulatnej analizy samych tekstów – utworów Łesi Ukrainki i uleganie narzucanym (z zewnątrz) teoriom. Największe perspektywy – zdaniem autora – stoją przed badaniami, w których nastąpi rezygnacja z tradycyjnych kanonów interpretacji twórczości Łesi Ukrainki z jednoczesnym dookreśleniem sensu neoromantycznego hasła „suwerenności” jako cechy charakterystycznej dla każdego człowieka.
    This paper analyses how the work of Lesya Ukrainka is criticised within the realist and modernist paradigms. Similarities in both models of interpretation are highlighted; and the lack of in-depth analysis of Lesya Ukrainka’s texts per se is pointed out. Also, it is noted that the critics tend to be too submissive to literary theories that are imposed on them. The author claims that the most promising research is that which can abandon traditional canons of interpretation of Lesya Ukrainka’s work with simultaneous explication of the sense of the Neo-romantic idea of “sovereignty” as a feature typical of each human being.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 7; 13-22
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Strategia państwowej autoprezentacji: sztuka ZSRS w Warszawie 1933 r.
    The strategy of state self-presentation: the USSR art in Warsaw in 1933
    Autorzy:
    Kossowska, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791422.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-25
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    sztuka sowiecka
    realizm socjalistyczny
    propaganda
    komunizm
    malarstwo
    rzeźba
    grafika
    nowy klasycyzm
    neorealizm
    postimpresjonizm
    Soviet art
    socialist realism
    communism
    painting
    sculpture
    graphic arts
    neoclassicism
    neorealism
    postimpressionism
    Opis:
    Artykuł zawiera analizę krytycznej recepcji wystawy sztuki sowieckiej, która została zorganizowana w warszawskim Instytucie Propagandy Sztuki w marcu 1933 r. Ekspozycja wpisywała się w nasilającą się w latach 30. tendencję do akcentowania specyfiki kulturowej poszczególnych państw narodowych poprzez odpowiednio sformatowane wystawy sztuki rodzimej, podróżujące po europejskich ośrodkach. Warszawski pokaz współczesnej sztuki Kraju Rad, przywieziony z odbywającego się w 1932 r. w Wenecji Biennale Internazionale d’Arte, można zarazem postrzegać jako próbę poprawy wzajemnych relacji między II Rzeczypospolitą a ZSRS w kontekście podpisanego 25 lipca 1932 r. paktu o nieagresji. Propozycja pokazania ekspozycji polskiej publiczności wyszła od Borysa Nikołajewa, reprezentującego Wszechzwiązkowe Stowarzyszenie Łączności Kulturalnej z Zagranicą, będące de facto instrumentem komunistycznej propagandy. Warszawska wystawa cieszyła się olbrzymim zainteresowaniem publiczności. Spodziewano się sztuki rewolucyjnej, radykalnie awangardowej, sprzężonej ze społeczno-politycznym przewrotem bolszewickim. Tymczasem ujrzano sztukę proletariacką, opiewającą w realistycznej najczęściej konwencji wielkość zwycięskiego ustroju komunistycznego. Większość krytyków oceniła ekspozycję negatywnie, widząc w niej propagandowo sformatowaną wizytówkę Kraju Rad, a nie reprezentację sowieckiej sceny artystycznej. Dla recenzentów wspierających awangardę uderzające było zerwanie z pryncypiami rewolucyjnej estetyki. Dla komentatorów sympatyzujących z trendami nowego klasycyzmu, neorealizmu czy koloryzmu rażące było polityczne sprofilowanie tematyki prac. Konsensus osiągnięto natomiast odnośnie niskiego poziomu artystycznego prezentowanego materiału. Komentatorzy poszukiwali bowiem stylu rozumianego jako oryginalna jedność formalno-tematyczna wyrażająca istotę nowego ustroju ZSRS. Konkluzja Konrada Winklera brzmiąca: „Lenin sztuki sowieckiej jeszcze się nie narodził”, zaświadcza o tym, że takiego stylu nie odnaleźli.
    The article analyses the critical reception of the Soviet art exhibition, which was organised at the Warsaw Institute of Art Propaganda in March 1933. The exhibition was in line with the tendency, which intensified in the 1930s, to highlight the cultural specificity of individual nation states through appropriately arranged exhibitions of native art, which travelled around Europe. The Warsaw exhibition of contemporary art of the USRR, brought from the 1932 Venice Biennale Internazionale d’Arte, can also be seen as an attempt to improve mutual relations between the Second Republic of Poland and the USSR in the context of the non-aggression pact signed on 25 July 1932. The proposal to show the exhibition to the Polish audience came from Boris Nikolayev, representing the All-Union Society for Cultural Relations with Foreign Countries, which was in fact an instrument of communist propaganda. The Warsaw exhibition enjoyed great interest among the audience. It was expected to present revolutionary, radically avant-garde art, coupled with the social and political goals of the Bolshevik revolution. Instead, the exhibition displayed proletarian art, which glorified the victorious communist system in a broadly conceived realistic convention. Most critics assessed the exhibition negatively, seeing it as a propaganda showcase of the USSR, not an all-inclusive representation of the Soviet art scene. For reviewers supporting the avant-garde, it was striking to see a break with the principles of revolutionary aesthetics. For commentators sympathising with neoclassicism, neorealism or colourism, the political profiling of the topics of the artworks on display was glaring. However, a general consensus was reached regarding the low artistic quality of the presented material. Commentators were looking for a style understood as an idiosyncratic unity of form and theme that would express the essence of the new political system of the USSR. The best testimony to the fact that they had not found such a style was Konrad Winkler’s conclusion: „The Lenin of the Soviet art has not yet been born”.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 4; 205-235
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Why socialist realism? Space and propaganda – the birth of myth
    Dlaczego socrealizm? Przestrzeń i propaganda – narodziny mitu
    Autorzy:
    Kwiatkowski, Jacek Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/495737.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
    Tematy:
    socialist realism
    October Revolution
    Soviet Russia
    USSR
    Joseph Stalin
    Lenin
    World War II
    socialist propaganda
    constructivism
    realizm socjalistyczny
    rewolucja październikowa
    Rosja Sowiecka
    ZSRR
    Józef Stalin
    Włodzimierz Lenin
    II wojna światowa
    propaganda socjalistyczna konstruktywizm
    Opis:
    There is no single definition of social realism, nor is there a single name - either in Europe or in the world, for the entire propaganda and artistic movement. Technically speaking, the name of socialist realism is not widely used in Russia itself, but its role is difficult to overestimate in the birth of the new myth, a new transcultural code that grew nearly 10 years after the October Revolution as a result of the rejection of the constructivist conquest by the political establishment. The article goes back to the search not only of the definition but of the origin of socialist realism, setting out new paths of his cognition. The role of propaganda in the recent history of Russia, is generally underestimated.
    Nie ma jednej definicji socrealizmu, nie ma również jednej nazwy – tak w Europie jak i na świecie, zarówno dla propagandy jak i całego ruchu propagandowo-artystycznego. Formalnie rzecz ujmując, nazwa socrealizm nie jest powszechnie używania również w samej Rosji, jednak jego rolę trudno przecenić w narodzinach nowego mitu, nowego kodu transkulturowego jaki wyrósł blisko 10 lat po rewolucji październikowej w wyniku odrzucenia przez polityczny establishment zdobyczy konstruktywizmu. Poniższy artykuł sięga do poszukiwań nie tylko definicji, ale i genezy socrealizmu, wytyczając nowe szlaki jego poznania. Powszechnie nie docenia się roli propagandy w najnowszej historii Rosji.
    Źródło:
    Seminare. Poszukiwania naukowe; 2018, 39, 4; 145-161
    1232-8766
    Pojawia się w:
    Seminare. Poszukiwania naukowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Propagandowy obraz społeczeństwa powojennego Elbląga w powieści Janiny Dziarnowskiej pt. „Miasto nowych ludzi”
    The propaganda image of post-war Elbląg society in Janina Dziarnowskas novel "The City of New People"
    Autorzy:
    Gliniecki, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2147929.pdf
    Data publikacji:
    2019-12
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
    Tematy:
    Miasto nowych ludzi
    powieść
    realizm socjalistyczny
    Elbląg
    Dziarnowska
    przebudowa społeczeństwa
    1945
    Ziemie Odzyskane
    propaganda
    "City of new people"
    novel
    socialist realism
    formation of society
    rok 1945
    Recovered lands
    Opis:
    "Miasto nowych ludzi" to tytuł powieści socrealistycznej z początku lat 50. XX w., która opisywała budowę nowej społeczności po II wojnie światowej na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Jej autorką była Janina Dziarnowska, polska pisarka, działaczka społeczna, komunistka. W powieści przedstawiony został nienazwany w treści Elbląg jako przykładowe miasto, w którym ścierały się siły zwycięskiej lewicy z przeciwnikami chcącymi przywrócić dawny ustrój kraju. Powieściowy wizerunek miasta i osiedlających się tu ludzi, niejednokrotnie dokładny w detalach i dosadności, propagandowo i jednostronnie przedstawiał dokonującą się po wojnie przebudowę społeczną.
    "City of new people" is a title of socialist realistic novel from early 1950s, which described the development of new communities in postwar Recovered Territories. An author of the novel, Janina Dziarnowska, was a Polish writer, social activist and communist. In the novel, the city of Elbląg (yet unnamed in the plot) was presented as an example of a place where the victorious left wing influences were fighting with the opponents wanting to restore country’s previous political system. Image of the city and its’ settlers was described in the novel with great detail and bluntly. At the same time, it was full of propaganda and one-sided depictionof the social restoration after Second World War.
    Źródło:
    Studia Elbląskie; 2019, 20; 127-146
    1507-9058
    Pojawia się w:
    Studia Elbląskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Juliusz i Ethel – historia małżeństwa Rosenbergów w dramacie Leona Kruczkowskiego z 1954 roku. Elementy dyskursu antywojennego w literaturze polskiej we wczesnych latach 50.
    Autorzy:
    Marcin, Wieczorek,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/896992.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    anti-war discourse
    socialist realism
    the Rosenbergs’ case
    atomic bomb
    Cold War
    peace movement
    anti-war movement
    right wing
    left wing
    communism
    Polish literature of the 1950s
    Polish drama
    Opis:
    The text discusses the play about the last hours of life of the Rosenbergs titled Julius and Ethel, the history of the trial, passing the sentence and the execution of Julius and Ethel Rosenbergs carried out on June 19, 1953. Besides Senator Joseph Raymond McCarthy’s “witch-hunt”, this is the second most famous example of the American anti-communist atmosphere of the early 1950s, which led to the crisis of the democratic order and its institutions in the United States. The case took place at the beginning of the Cold War division of the world and the nuclear arms race, which put the world on the brink of selfdestruction. For the US radicals and the left-wing intellectuals, the Rosenbergs belonging to the US Communist Party are victims of the right-wing witch-hunt, creating anti-communist atmosphere, however they are also perceived as patrons of antiwar movements, precursors of the nuclear weapons opponents movement (the espionage, which they had never confessed to was to concern passing secrets about the US nuclear weapons programs to the Russians). For conservative America this will be a story about the efficiency of the legal, political and moral system facing a real threat in the fight against communism – dangerous for the entire civilized democratic world. How does the socialist realism work by Leon Kruczkowski appear against this background?
    Źródło:
    Przegląd Humanistyczny; 2017, 61(1 (456)); 53-68
    0033-2194
    Pojawia się w:
    Przegląd Humanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Muzy w intymnym świetle. O przemianach w sztuce Odwilży i Października
    Muses in the intimate light. Transformation of Arts in the Years of “Thaw” and “Polish October 56”
    Autorzy:
    Hendrykowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/920315.pdf
    Data publikacji:
    2009-06-13
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    history of modern art
    aesthetics
    poetics
    Polish art of the 1950s.
    literature
    poetry
    drama
    novel
    film
    music
    peinture
    sculpture
    Man
    existentialism
    individual
    intimacy
    interdisciplinary
    comparative reflexion on arts
    socialist realism
    Październik '56
    odwilż
    socrealizm
    Opis:
    The study assesses the changing nature of the Polish art in the period of liberalization after Stalin’s death. It includes detailed analysis of various (social, political, philosophical and especially aesthetic) implications for important issues such as: poetry, drama, cinema, peinture, sculpture, song, popular culture etc.Marek Hendrykowski provides case studies that lead to alternative ways of viewing current conceptual frameworks of aesthetics and its consequences for interdisciplinary reflexion on arts.
    Źródło:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2009, 7, 13-14; 169-179
    1731-450X
    Pojawia się w:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krytyka artystyczna (sztuki teatralne, plastyczne, muzyczne i estradowe) w dodatku „Życie i Kultura” dziennika „Głos Szczeciński” (1951–1956). Część II
    Artistic critique (theater, visual arts, music, and entertainment) in the supplement “Życie i Kultura” of “Głos Szczeciński” newspaper (1951–1956). Part 2
    Autorzy:
    Olechowska, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146511.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    artistic critique
    socialist realism in art
    press in the People’s Republic of Poland (PRL)
    culture in Szczecin
    Życie i Kultura
    Głos Szczeciński
    krytyka artystyczna
    socrealizm w sztuce
    prasa w PRL
    „Głos Szczeciński”
    „Życie i Kultura”
    kultura w Szczecinie
    Opis:
    Ukazujący się w latach 1956–1957 cotygodniowy dodatek „Życie i Kultura” do „Głosu Szczecińskiego”, organu prasowego KW PZPR w Szczecinie – jest ważnym źródłem społecznych i politycznych uwarunkowań życia artystycznego Szczecina, świadectwem aktywności pewnych grup społeczności (publicystów oraz środowisk artystycznych) w tworzeniu regionalnej tożsamości kulturowej. Założeniem artykułu jest wypełnienie luki badawczej związanej z obecnością na łamach periodyku krytyki artystycznej. W drugiej części opracowania zaprezentowano krytykę sztuk plastycznych, muzycznych i estradowych na łamach periodyku w dwóch okresach – socrealizmu, kiedy podlegała dominacji wytycznych polityki kulturalnej; oraz w pierwszej fazie tzw. ducha odnowy, będącej zapowiedzią liberalizacji w obszarze kultury.
    The weekly supplement “Życie i Kultura”, published from 1956 to 1957 in “Głos Szczeciński”, the press organ of the Polish United Workers’ Party (KW PZPR) in Szczecin, is an important source for understanding the social and political conditions of Szczecin’s artistic life. It also serves as evidence of the activities of certain community groups (journalists and artistic circles) in shaping the regional cultural identity. The article’s aim is to fill a research gap related to the presence of artistic critique in this periodical. In the second part of the study, critiques of visual arts, music, and entertainment in the aforementioned periodical are presented in two eras: the era of socialist realism when it was dominated by cultural policy guidelines, and in the initial phase of what was known as the „spirit of renewal,” which foreshadowed cultural liberalization.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2023, 38; 380-405
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "The Family of Man" po latach. Wokół krytyki i recepcji wystawy
    The Family of Man a few decades later
    Autorzy:
    Leśniak, Kamila
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887883.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Edward Steichen
    fotografia artystyczna
    fotografia polska po 1945 roku
    fotografia obca po 1945 roku
    krytyka artystyczna
    recepcja
    reportaż
    socrealizm
    wystawy fotograficzne
    zimna wojna
    artistic photography
    Polish photography after 1945
    foreign photography after 1945
    criticism of art
    reception
    documentary
    socialist realism
    photography exhibitions
    cold war
    Opis:
    The photographic exhibition The Family of Man created by Edward Steichen was for the first time opened in the halls of the Museum of Modern Art in New York in 1955. It was a great commercial success and in the next less than ten years it was shown in 68 countries the world over. In the years 1959-1960 it also came to Poland and owing to its favorable reception became one of the most important turning points in the history of the Polish post-war photography, both artistic and documentary. During the next years the exhibition The Family of Man was also subjected to harsh criticism. The starting point for the present paper is the image of the exhibition that emerges from the Polish writing. The literature of the subject is modest, it consists mainly of small contributions; moreover, there are several works, in which thoughts taken from a few famous critical texts devoted to the exhibition, among others from the texts by Roland Barthes, Susan Sontag, Allan Sekula, are cited without any reflections. Only some Polish researchers interpret these important critical opinions with respect to the specific political and artistic situation that existed in Poland of the 1950s and 1960s (among others socialist realism, Gomuła’s thaw). The present article aims at indicating the profits from a reinterpretation of the exhibition on the ground of the history of Polish photography, and also of Polish culture of the post-war decades. The author tries to indicate the basis for studying Polish reception of the Steichen project. The reflections contained in the present paper are mainly focused on several subjects that are important for the exhibition, like the war, the American politics in the era of the cold war, the family. Moreover, the discussion also points to some aspects of the origin of the exhibition and to the conception of photography that is contained in it.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 4; 205-240
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kondycja rodziny w czasach socjalizmu realnego – zasoby a możliwości rozwojowe
    Family condition in the days of real socialism – resources and development possibilities
    Autorzy:
    Doniec, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/442210.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
    Tematy:
    rodzina
    czasy socrealizmu
    stres
    trauma
    warunki życia a kondycja rodziny w poszczególnych dekadach
    zasoby rodziny
    możliwości rozwojowe
    zagrożenia
    dokumenty osobiste
    analiza jakościowa
    family
    times of socialist realism
    stress
    traumas
    living conditions and family condition in particular decades
    family resources
    developmental opportunities
    threats
    personal documents
    qualitative analysis
    Opis:
    W artykule starano się ukazać społeczny kontekst życia rodziny i jej możliwości rozwojowych w poszczególnych dekadach socrealizmu w Polsce w świetle teorii zasobów Stevana E. Hobfolla. Założono wstępnie, że: 1) w poszczególnych okresach rodzina podlegała zamianom i miała różne oblicza, a także też pewne cechy wspólne; 2) cechy psychospołeczne rodziny, jej zachowania, preferencje i wybory są zrozumiale jedynie w kontekście cech i właściwości całego systemu; 3) należy odróżnić rodzinę jako projekt ideologiczno-propagandowy od rodziny – wytworu codziennej rzeczywistości. W oparciu o te założenia oraz teorię zachowania zasobów Stevana E. Hobfolla próbowano odkryć i zinterpretować psychospołeczne zachowania rodziny w sytuacjach stresu i traumy, której źródłem był kontekst społeczny, w tym między innymi skutki wojny, działania polityczno-propagandowe oraz czynniki gospodarcze. Celem analizy było ukazanie możliwości rozwojowych rodziny w postaci posiadanych przez nią zasobów zewnętrznych, które wywierały wpływ na jej zasoby wewnętrzne. Szczególnie istotne wydawało się pokazanie różnych strategii przystosowawczych rodziny do panujących warunków życia, które wyznaczały jej możliwości rozwojowe. Podjęto również próbę wskazania najważniejszych zależności między zasobami występującymi w rodzinie. Analizę dokonano na bazie materiałów źródłowych, w tym dokumentów osobistych (wspomnień, listów), badań OBOP-u oraz opracowań socjologiczno-historycznych.
    The article attempts to illustrate the social context of family life and its developmental potential in the decades of socialist realism in Poland in the light of Stevan E. Hobfoll’s resource theory. It was initially established that: 1) the family was subject to change and it had different faces at different times but also had some common characteristics; 2) psychosocial characteristics of the family, its behavior, preferences and choices are understandable only in the context of the characteristics and properties of the whole system; 3) family should be distinguished as an ideological propaganda project from the family – the product of everyday reality. Based on these assumptions and the theory of conservation of resources by Stevan E. Hobfoll it was attempted to discover and interpret the psychosocial behavior of the family in situations of stress and trauma, the source of which was the social context including effects of war, politic, propaganda and economic factors. The purpose of the analysis was to show the developmental potential of the family in the form of its external resources which had an impact on its internal resources. It was particularly important to show the various adaptation strategies of the family to the prevailing living conditions, as they set the stage for development. An attempt was also made to identify the most important relationships among resources occurring in the family. The analysis was made on the basis of source materials, including personal documents (memories, letters), OBOP research and sociological and historical studies.
    Źródło:
    Edukacja Humanistyczna; 2017, 1; 11-31
    1507-4943
    Pojawia się w:
    Edukacja Humanistyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polacy w Atelier Fernand Léger (1948-1950)
    Poles at the Fernand Léger Atelier (1948-1950)
    Autorzy:
    Zychowicz, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1901919.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Fernand Léger
    Atelier Fernand Léger
    Pablo Picasso
    Oskar Hansen
    Lech Kunka
    Kazimierz Ostrowski
    Tadeusz Romanowski
    komunizm
    kultura francuska
    Paryż
    stypendium rządu francuskiego
    Nadia Léger
    sztuka abstrakcyjna
    nowy realizm
    realizm socjalistyczny
    realizacje ścienne
    sztuka zaangażowana
    sztuka nowoczesna
    Francuska Partia Komunistyczna
    communism
    French culture
    Paris
    French Government scholarships
    abstract art
    new realism
    socialist realism
    murals
    engaged art
    modern art
    French Communist Party
    Opis:
    In Polish literature devoted to art history one can easily find information concerning scholarships of Oskar Hansen, Lech Kunka, Kazimierz Ostrowski and Tadeusz Romanowski at Fernand Léger Atelier in Paris. The subject is not strongly present in Polish art history therefore it is worth reconstruction. It shows that the French culture was still very important for Poles. What is more, the painters were in Paris at the very important moment in the French history, when existentialism and spectacular activity of the French Communist Party were developing. Abstraction and surrealism were very popular in visual arts. But Polish students were influenced by artists associated with communism. The students received scholarships funded by the French Ministry of Foreign Affairs which worried about strong influence of American culture in Europe at this time. That was the reason why so many students from Eastern Europe got this kind of scholarship. On the other hand it was the last moment to get it. The relations between two countries were getting worse and worse. The Polish students could study at the Academy of Fine Arts for free. Nevertheless, they chose the Fernand Léger Atelier. It is possible to reconstruct the nature of studies at the Fernand Léger Atelier thanks to memoirs of his students. I refer here to texts written by the Pole, Oskar Hansen, the Frenchman, Pierre Faniest and the American, Bruce Gregory. The master attended the atelier only once a week therefore the school was managed by his assistants strongly influenced by communist ideology. The atelier was located at a large building in Montmarte and was full of still lifes à la Léger. Most of students imitated the works of the master and only strong individuals kept their style. Correction of the works was quite bizarre. Léger used to say just one sentence and the best not one could get was „C'est costaud” („It's strong”). The master gave also lectures at the Atelier, showed his works and avant-garde films. Every year Léger organised the competition and exhibition of students’ works at the gallery outside Atelier. The scholarship at the Fernand Léger Atelier was particularly important for Lech Kunka and to a lesser extent for Kazimierz Ostrowski. Kunka was interested in the master’s works created during his stay in the United States (paintings where colour was separated from the line). He mixed also features of Léger style (thick black contour with pure colours) with fascination with Pablo Picasso or works from the Museum of the Human Being. Kazimierz Ostrowski was mainly inspired by the work Les Constructeurs. He mixed influences of Fernand Léger with Klee or Matisse's works. Probably also mural paintings created by both artists after return to Poland were under influence of Fernand Léger. The end of the French scholarship was astonishing. Kazimierz Ostrowski's exhibition in Sopot in 1950 was closed after few hours. Oskar Hansen didn’t take part in Polish artistic life. The cultural policy changed diametrically. The socrealism came and in the next few years nobody could take advantage of foreign scholarships.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 4; 253-285
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    OD „LIPCA” DO „PAŹDZIERNIKA”. KULTURA MUZYCZNA LUBLINA W LATACH 1944–1956, NA PODSTAWIE DOKUMENTÓW ŻYCIA SPOŁECZNEGO ZE ZBIORÓW WOJEWÓDZKIEJ BIBLIOTEKI PUBLICZNEJ IM. HIERONIMA ŁOPACIŃSKIEGO W LUBLINIE
    From “July” to “October”. The musical culture of Lublin in the years 1944–1956, based on the documents on social life in the collection of the Hieronim Łopaciński Regional Public Library in Lublin
    От «июля» до «октября». Музыкальная культура Люблина в 1944–1956 годах, на основании документов общественной жизни из фондов Люблинской Воеводской Публичной Библиотеки им. Иеронима Лопацинского
    Autorzy:
    Sawic, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/462700.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie
    Tematy:
    Lublin
    Lubelszczyzna
    kultura
    muzyka
    Filharmonia Lubelska
    socrealizm w muzyce
    Tadeusz Chyła
    Aleksander Bryk
    Stanisław Szpinalski
    Władysław Kędra
    Aleksander Wielhorski
    Zygmunt Szczepański
    Maksymilian Zimoląg
    Zofia Massalska
    Tadeusz Münch
    Bolesław Kuropatnicki
    Lublin region
    culture
    music
    Lublin Philharmonic
    socialist realism in music
    Люблин
    люблинский регион
    культура
    музыка
    люблинская филармония
    соцреализм в музыке
    Тадеуш Хыла, Александр Брык
    Станислав Шпинальский
    Владислав Кендра
    Александр Вельгорский
    Зигмунт Щепанский
    Максимилиан Зимольонг
    София Массальская
    Тадеуш Мюнх
    Болеслав Куропатницкий
    Opis:
    Celem artykułu jest rekonstrukcja kultury muzycznej Lublina z lat 1944–1956 w oparciu o dokumenty życia społecznego, zgromadzone w Dziale Zbiorów Specjalnych Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. H. Łopacińskiego w Lublinie oraz lubelską prasę. Formę i treść tekstu warunkuje chronologia, która pozwala wyodrębnić w życiu muzycznym Lublina z lat 1944–1956 trzy bardzo wyraźne (i odmienne od siebie) okresy: lata 1944–1948, w których kultura muzyczna miasta wyrastała – wbrew utartemu przekonaniu – wprost z tradycji przedwojennych; lata 1949–1953, kiedy w muzyce lubelskiej próbowano wprowadzić odgórnie zadekretowany socrealizm oraz lata 1954–1956, gdy w życiu muzycznym Lublina można zaobserwować szereg liberalizujących je zmian zwieńczonych przełomem Października ‘56.
    The purpose of this article is to reconstruct the musical culture of Lublin in the years 1944–1956, based on the documents on social life gathered at the Department of Special Collections of the Hieronim Łopaciński Regional Public Library in Lublin, and Lublin’s press. The form and content of the text is conditioned by chronology, which allows to isolate three very-clear (and distinctive) periods in the years 1944–1956: 1944–1948, when the musical culture of the city emerged contrary to the common view emanating directly from pre-War traditions; 1949–1953, when attempts were made to introduce top-down endorsed socialist realism in the music of Lublin; and 1954–1956, a period in which a gamut of changes liberalising the musical life of Lublin can be observed, crowned by the Polish October Revolution of 1956.
    Целью статьи является реконструкция музыкальной культуры Люблина в 1944–1956 годах на основе документов общественной жизни, хранящихся в отделе специальных коллекций Люблинской Воеводской Публичной Библиотеки им. Иеронима Лопацинского, а также люблинской прессы. Форма и содержание текста определяются хронологией, которая позволяет выделить в музыкальной жизни Люблина 1944–1956 годов три очень отчетливых (и отличных друг от друга) периода: 1944–1948 годы, в которых музыкальная культура города вырастала – вопреки распространенному мнению – прямо из довоенных традиций; 1949–1953 годы, когда в музыке Люблина были предприняты попытки воплощения навязанного свыше социалистического реализма, а также 1954–1956 годы, когда в музыкальной жизни Люблина можно наблюдать ряд либерализационных изменений, увенчавшихся переломом «Oктября ’56».
    Źródło:
    Bibliotekarz Lubelski; 2018, 61; 53-92
    0137-9895
    Pojawia się w:
    Bibliotekarz Lubelski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-77 z 77

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies