Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "seme" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    L’isotopie de connaissance dans les Pensées de Blaise Pascal : approche microsémantique et textuelle
    Izotopia poznania w Myślach Blaise’a Pascala: ujęcie mikrosemantyczne i tekstowe
    Autorzy:
    Wołowska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2119976.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    izotopia
    tekst
    sem
    dyskurs
    poznanie
    isotopy
    text
    seme
    discourse
    knowledge
    Opis:
    Choć analizy tematyczne utworów literackich stanowią jedno z najbardziej tradycyjnych podejść do badania treści w tekście, rzadko się zdarza, by korzystały one z metodologii wypracowanej w nurcie semantyki językoznawczej, która pozwala na systematyczne – a nie tylko intuicyjne – prześledzenie analizowanego zjawiska z poziomu treści. Niniejszy artykuł proponuje próbę takiego właśnie podejścia do tekstu literacko-filozoficznego, jakim są Myśli B. Pascala, skupiając się na jednym tylko wątku tematycznym (poznanie) i odwołując się do osiągnięć teoretycznych i metodologicznych wypracowanych w ramach semantyki interpretacyjnej F. Rastiera. Oparta na koncepcie izotopii dyskursywnej (związanej z badaniem sensu na poziomie mikrosemantycznym) analiza mikrostruktury semicznej jednostek leksykalnych aktualizowanych w dyskursie pozwala na odkrycie i metodyczny opis tworzenia się sensu w tekście, z uwzględnieniem nietypowych relacji semantycznych, obecnych zarówno na poziomie leksykalnym (synonimia, antonimia), jak i tekstowym (specyficzne związki miedzy izotopiami). Przeprowadzone w artykule analizy dotyczą tworzenia się izotopii poznania w tekście Pascala oraz jej związków z innymi wątkami tematycznymi (izotopiami), takimi jak niewiedza, szczęście, wiara i miłość.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2007, 54-55, 5; 107-136
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    La relation de contradiction à l’échelle de la microstructure sémique: l’exemple du SN → nom + SPrép (sans + nom)
    Relacja sprzeczności na poziomie mikrostruktury semicznej
    Autorzy:
    Wołowska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1954151.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    paradoks
    sprzeczność
    sem
    negacja
    neutralizacja
    dyskurs
    paradox
    contradiction
    seme
    negation
    neutralization
    discourse
    Opis:
    Na podstawie klasycznej definicji paradoksu (opinia przeciwna opinii ogólnie przyjętej) można wyróżnić dwie główne charakterystyki tego zjawiska: opinię społeczną jako normę, do której odwołuje się odbiorca (czynnik pragmatyczny), oraz swoistą relację sprzeczności między elementami, które ją tworzą (czynnik semantyczny). Ta ostatnia pozwala się zanalizować jako opozycja semiczna, powstała na osi syntagmatycznej dyskursu, np. w niektórych wyrażeniach zawierających przyimek bez („profesor bez uczniów”, „opera bez muzyki”, itp). W świetle semantyki interpretacyjnej F. Rastiera (która wpisuje się częściowo w linię semantyki strukturalnej wywodzącej się od A.J. Greimasa) relację sprzeczności obecną w tego typu syntagmach paradoksalnych można przedstawić jako wynikającą z aktualizacji dwóch sprzecznych semów (inherentnych lub aferentnych), które dyskurs przedstawia jako całkowicie kompatybilne (izotopiczne). Tak zaktualizowany paradoks może jednak ulec neutralizacji w szerszym kontekście dyskursu, nie tracąc mimo to swojego charakteru (napięcia opartego na opozycji semicznej) na poziomie semantycznym.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2004, 52, 5; 145-167
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Qu’ont en commun certains collocatifs et l’environnement, ou comment interpréter les nouveaux termes préférés du discours écologique ?
    What Do Some Collocatives Have in Common with the Environment or How to Interpret the New Preferred Terms of Ecological Discourse?
    Autorzy:
    Martinez, Christine
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807217.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    kolokacja; kontekst; ekologiczny; wzór leksykalny; cecha semantyczna
    collocation; context; ecological; lexical pattern; seme
    Opis:
    Co mają ze sobą wspólnego niektóre elementy kolokacyjne, czyli jak interpretować nowe terminy z dyskursu ekologicznego? Ostatnimi czasy w prasie znacznie wzrosła liczba jednostek leksykalnych z obszaru ekologii. Jakie są tego przyczyny? Czy pojawiły się nowe wzory leksykalne? Zauważyliśmy, że kolokacje utworzone przez połączenie: rzeczownik + przymiotnik zielony mają już swoje stałe miejsce w języku, a te utworzone z przymiotnikami czysty lub odpowiedzialny pojawiają się, ale czy sa to wzory stałe? W artykule proponujemy kilka jednostek leksykalnych, które nazywamy kolokacjami, oraz tłumaczymy, skąd te nazwa. Następnie, aby podkreślić ich znaczenia w mediach i przez media (Moirand 2007: 4), przyglądamy się ich cechom semantycznym, jawnym lub nie, które wynikają z badanych kontekstów. Qu’ont en commun certains collocatifs et l’environnement, ou comment interpréter les nouveaux termes préférés du discours écologique ? Actuellement, les créations lexicales du domaine écologique envahissent la presse.  Quelles en sont les circonstances ?  Y a-t-il des nouveaux patrons lexicaux ? Nous avons remarqué que les collocations formées de nom + adjectif vert sont ancrées, et que celles formées avec propre ou responsable émergeaient, cependant, ces patrons sont-ils fixes ? Nous allons proposer, dans cet article, quelques créations lexicales que nous nommons collocations – et nous expliquerons pourquoi ; puis, pour apprécier leurs significations dans et par les médias (Moirand 2007 : 4), nous verrons les traits sémantiques, qu’ils soient transparents ou non, qui ressortent des contextes étudiés.
    Currently, lexical creations from the ecological domain are invading the press. What are the circumstances? Are there new lexical patterns? We have noticed that the collocations formed by noun + green adjective are anchored, then those formed with clean or responsible appeared, however, are these patterns fixed? We will propose in this article some lexical creations that we call collocations—and we will explain why; then, to appreciate their meanings in and by the media (Moirand 2007 : 4), we will see the semantic features, whether transparent or not, that emerge from the contexts studied.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 8; 143-155
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Взаємодія діалектних та літературних назв речей хатнього вжитку в українських східнослобожанських говірках
    Peculiar Features of Names of Household Objects in the Ukrainian Eastern Slobodian Dialects
    Szczególne cechy nazw przedmiotów użytku domowego w ukraińskich gwarach wschodniosłobodzkich
    Autorzy:
    Волошинова, Марина Олексіївна
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38653594.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    household vocabulary
    Eastern Slobodian dialects
    lexemes in common usage
    dialectal speech
    seme
    Opis:
    This article presents an analysis of vocabulary of household objects in the Ukrainian Eastern Slobodian dialects. The area of vocabulary under discussion attracts the attention of researchers owing to its connection with material culture: it reflects human daily needs, social and economic living conditions and inter-ethnic contacts. Research on peculiarities of lexical composition of the local dialects in question remains relevant. The Eastern Slobodian dialects have emerged relatively recently and have been hardly investigated at all, which is why they are of great scholarly interest and require complex study. Special features of this dialectal system stem mainly from the fact that the area is unevenly populated by immigrants from different regions of Ukraine and Russia. The study presented in this article determined the quantitative composition of dialectal material and the functional role of particular lexical items under scrutiny; it also involved their lexical and semantic analysis. Considerable attention has been paid to tracking semantic parallels and differences between the dialects in focus and other dialectal continuums of the Ukrainian language, both the adjacent and more distant ones. In order to examine the interaction between the literary language and the Eastern Slobodian dialects, the lexical units on the record were compared with the national lexicon. The analysis revealed that most names of household objects found in the Eastern Slobodian dialects are in common general use, which indicates the influence of standard speech on the dialects under consideration.
    Niniejszy artykuł przedstawia analizę słownictwa dotyczącego nazw przedmiotów użytku domowego w ukraińskich gwarach wschodniosłobodzkich. Słownictwo z tego zakresu przyciąga uwagę badaczy ze względu na związek z kulturą materialną: można w nim dostrzec codzienne ludzkie potrzeby, społeczne i ekonomiczne warunki życia i kontakty międzyetniczne. Badania nad szczególnymi cechami zasobu leksykalnego omawianych gwar są jak najbardziej uzasadnione. Gwary wschodniosłobodzkie ukształtowały się stosunkowo niedawno i są nadal słabo zbadane, co sprawia, że są niezmiernie interesujące pod względem językoznawczym i wymagają kompleksowych badań. W tym przypadku szczególne cechy systemu gwarowego wynikają głównie z faktu, że omawiany obszar jest nierównomiernie zasiedlony przez ludność napływową, pochodzącą z różnych regionów Ukrainy i Rosji. Podczas badania materiału ustalono jego skład ilościowy i funkcję poszczególnych składających się nań leksemów oraz przeprowadzono ich analizę leksykalną i semantyczną. Szczególną uwagę zwrócono na prześledzenie podobieństw i różnic semantycznych między badanymi gwarami a sąsiednimi lub bardziej odległymi kontinuami dialektalnymi języka ukraińskiego. Aby ustalić interakcję pomiędzy omawianymi gwarami a językiem literackim, badane jednostki leksykalne porównano z ich ogólnoukraińskimi odpowiednikami. Analiza wykazała, że większość nazw przedmiotów użytku domowego występujących w gwarach wschodniosłobodzkich należy do powszechnie używanego słownictwa, co wskazuje na wpływ języka standardowego na badane gwary.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2020, 55
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Одоризмы как отражение оценочного восприятия в романе Л. Улицкой "Казус Кукоцкого"
    Olfactory Vocabulary as a Reflection of Evaluative Perception in Ludmila Ulitskaya’s Novel The Kukotsky Enigma
    Słownictwo dotyczące zapachów jako odzwierciedlenie percepcji wartościującej w powieści Ludmiły Ulickiej Przypadek doktora Kukockiego
    Autorzy:
    Шимула, Роберт
    Анхимюк, Ольга
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38711151.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    olfactory vocabulary
    seme ‘smell’
    literary text
    Ludmila Ulitskaya
    novel "The Kukotsky Enigma"
    Opis:
    The aim of this article is to analyse the olfactory vocabulary in the novel Kazus Kukotskogo by Ludmila Ulitskaya (2001; English edition: The Kukotsky Enigma, 2016). The issues addressed in the novel are topical and controversial. The theme of the degeneration of Soviet man is revealed against the background of his contacts with the odours of the natural world and the world of civilisation. The study applies a general classification of olfactory vocabulary developed on the basis of the research by M. Schleidt, P. Newman and H. Morishita, as well as N. S. Pavlova. Explications of smells in the novel include nouns (zapakh, dukh, aromat, dushok), adjectives (pakhuchiĭ, voniuchiĭ, smradnyĭ, smerdiashchiĭ) and verbs (denoting the manifestation of smell: pakhnutʹ, nesti, voniatʹ; denoting the perception of smell: vdykhatʹ, vtianutʹ/vtiagivatʹ, priniukhivatʹsia, chuiatʹ). The evaluative component gradually intensifies as one moves away from nature and approaches the social aspect of human life. The correlation between the concepts of fragrance (good) and stench (evil, sin) is associated with the characteristics of nature and civilisation. The lexemes used to nominate and characterise negatively labelled odours belong to a civilisation that is far from nature and contrary to its values.
    Artykuł podejmuje analizę słownictwa dotyczącego zapachów w powieści Казус Кукоцкого Ludmiły Ulickiej (2001; wydanie polskie: Przypadek doktora Kukockiego, 2006). Zagadnienia poruszane w powieści są aktualne i kontrowersyjne. Temat degeneracji człowieka radzieckiego ujawnia się na tle jego kontaktów z zapachami świata natury i świata cywilizacji. W artykule zastosowano ogólną klasyfikację słownictwa dotyczącego zapachów opracowaną na podstawie badań M. Schleidta, P. Newmana i H. Morishity oraz N. S. Pawłowej. Eksplikacje zapachów w omawianej powieści obejmują rzeczowniki (запах, дух, аромат, душок), przymiotniki (пахучий, вонючий, смрадный, смердящий) i czasowniki (oznaczające przejawianie się zapachu: пахнуть, нести, вонять; oznaczające percepcję zapachu: вдыхать, втянуть/втягивать, принюхиваться, чуять). Komponent wartościujący stopniowo nasila się w miarę oddalania się od natury i zbliżania do społecznego aspektu życia człowieka. Korelacja między pojęciami woni (dobro) i odoru (zło, grzech) jest powiązana z cechami natury i cywilizacji. Leksemy używane do nominacji i charakterystyki negatywnie oznaczanych zapachów należą do cywilizacji oddalonej od natury i sprzecznej z jej wartościami.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2023, 58
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Quelques remarques sur le profil lexico-discursif de collocations N + ADJ. (vert / durable) dans le discours médiatique
    Some Remarks on the Lexico-Discursive Profile of Collocations N + ADJ. (green / sustainable) in the Media Space
    Kilka uwag na temat profilu leksykalno-dyskursywnego kolokacji N + przymiotnik (zielony / trwały) w dyskursie medialnym
    Autorzy:
    Martinez, Christine
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1878706.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    kolokacja
    profil leksykalno-dyskursywny
    sem
    ekologiczny
    zielony
    trwały
    dyskurs
    collocation
    lexical and discursive profile
    seme
    ecological
    green
    sustainable
    speech
    Opis:
    L’analyse lexico-discursive proposée dans cet article a pour but/ambition de montrer comment et dans quelles circonstances un sème nouveau (écologique pour nos cas étudiés) vient se greffer au sens virtuel-dictionnairique d’un mot-vocable et quelles en sont les conséquences. Le décryptage et la décortication des créations lexicales présentées prouvent que chaque lexème a un profil lexico-discursif qui se crée, se forme et se fixe au fur et à mesure de l’énoncé dans lequel il se trouve. Ayant remarqué que les locuteurs feignent sciemment ou non l’opacité de leurs énoncés, nous verrons que le profil lexico-discursif permet une meilleure compréhension des créations lexicales dont les discours de presse fourmillent.
    The lexical and discursive analysis proposed in this article is intended to show how and in what circumstances a new seme (ecological for our case studies) is being grafted to the virtual-dictionary-meaning of a word-term and what are the consequences. The presented lexical creations decryption and decortication are showing that each lexeme has a lexical-discursive profile that is progressively created, formed and attached to the statement in which it is located. Having noticed that speakers are knowingly pretending or not the opacity of their statements, we will see that the lexical-discursive profile allows a better understanding of lexical creations which abound in the press discourse.
    Zaproponowana w artykule analiza leksykalno-dyskursywna ma na celu pokazanie, w jaki sposób i w jakich kontekstach nowo utworzony sem (w tym przypadku ‘ekologiczny’) nadaje nowe, dodatkowe, znaczenia wyrazom w dotychczasowych definicjach słownikowych, co wiąże się z pewnymi konsekwencjami leksykalnymi. Wyszukiwanie oraz szczegółowe analizowanie tego typu wytworów leksykalnych dowodzi, że każdy leksem ma swój określony profil leksykalno-dyskursywny, podążający za daną wypowiedzią, w której tworzy się i utrwala. Jako że niektórzy rozmówcy, świadomie lub nie, uciekają się do niejasnych wypowiedzi, chcemy pokazać, że profil leksykalno-dyskursywny umożliwia lepsze zrozumienie wspomnianych wytworów leksykalnych, w które obfituje dyskurs prasowy.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 8; 115-127
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Вплив конексту на актуалізацію синонімічних значень у творах сучасних українських письменників
    Wpływ kontekstu na aktualizację synonimicznych znaczeń we współczesnej ukraińskiej prozie kobiecej
    Autorzy:
    Semak, Людмила
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015651.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    синонім
    семний склад значення слова
    сема
    актуальний смисл слова
    сучасна українська жіноча проза
    synonym
    semantic structure of the word meaning
    seme
    actual meaning of the word
    modern Ukrainian female prose
    synonim
    semantyczne znaczenie słowa
    sem
    rzeczywiste znaczenie słowa
    współczesna ukraińska proza kobieca
    Opis:
    У статті досліджено синоніми, що функціонують у текстах сучасної української жіночої прози. Проаналізовано значення лексичних одиниць, що вступають у синонімічні відношення за певних контекстуальних умов. Наведено семантичні процеси, за яких відбувається семне варіювання у значеннях синонімів. За допомогою методу компонентного аналізу описано семний склад значень синонімів: виявлено інтегральні, диференційні й оказіональні складники семантики низки близьких за значенням слів. З’ясовано особливості трансформації семного складу значень слів під впливом контексту. Наголошено, що значення слів під впливом контексту зазнає певних зрушень, що зумовлює поступ синонімічних відношень.
    Artykuł przedstawia synonimy funkcjonujące w tekstach współczesnej ukraińskiej prozy kobiecej. Analizowane są znaczenia jednostek leksykalnych wchodzących w relacje synonimiczne w określonych warunkach kontekstowych. Podano procesy semantyczne, w wyniku których następuje semantyczna wariacja w znaczeniach synonimów. Metodą analizy składowej opisano semantyczną kompozycję znaczeń synonimów: ujawniono całkowe, różnicowe i okazjonalne składowe semantyki wielu bliskich znaczeniowo słów. Wyjaśniono osobliwości transformacji składu rdzeni znaczeń słów pod wpływem kontekstu. Podkreśla się, że znaczenie słów pod wpływem kontekstu ulega pewnym zmianom, które warunkują postęp relacji synonimicznych.
    This paper is devoted to synonyms that function in the texts of modern Ukrainian female prose. The meanings of lexical units that enter into synonymous relations under the certain contextual conditions are analyzed. The semantic processes during which there is a semantic variation in meanings of synonyms are given. Using the method of component analysis, the semantic composition of the meanings of synonyms is described: the integral, differential and occasional components of the semantics of synonyms are revealed. The peculiarities of the transformation of the seme structure of words meanings under the context influence are clarified. It is emphasized that words meaning under the influence of the context undergoes certain changes, which determines the promotion of synonymous relations.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, 15; 127-136
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies