Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "słowiańszczyzna," wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-33 z 33
    Tytuł:
    Stanisław Szukalski’s Neoslavic Art and Politics
    Pomiędzy sztuka a polityką. W poszukiwaniu korzeni myśli politycznej Stanisława Szukalskiego
    Autorzy:
    Kargol, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/528185.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    Stanisław Szukalski
    słowiańszczyzna
    neo-słowiańszczyzna
    polska myśl polityczna
    nacjonalizm
    Opis:
    Stanisław Szukalski był z jednym z z najgłośniejszych i najbardziej kontrowersyjnych polskich artystów. Znany w Polsce międzywojennej, został zupełnie zapomniany po II wojnie światowej, kontynuował swoją pracę artystyczną w Stanach Zjednoczonych Ameryki, gdzie zmarł w latach 90. Szukalski zafascynowany był słowiańszczyzną, pradawną przeszłością i tradycją Słowian, szczególnie na ziemiach polskich. W tych wątkach historii znajdował inspiracje dla swojej twórczości i koncepcji politycznych. Wzbudzając tradycje inne niż katolickie i łącząc je z myślą polityczną współczesnych sobie Polaków, stał się niezwykłym nie tylko artystą ale i politykiem. Niniejszy artykuł to próba odnalezienia prawdziwych źródeł inspiracji doktryny politycznej i sztuki Stanisława Szukalskiego w oparciu o kontekst historyczny, społeczny i kulturowy epoki.
    Źródło:
    Państwo i Społeczeństwo; 2013, 4; 23-37
    1643-8299
    2451-0858
    Pojawia się w:
    Państwo i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Slavdom as Christendom’s colony – Slavonic identity according to Zadruga
    Słowiańszczyzna jako kolonia chrystianizmu – tożsamość słowiańska według Zadrugi
    Autorzy:
    Bielawski, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/450293.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    Slavdom
    identity
    Zadruga
    Christianity
    Słowiańszczyzna
    tożsamość
    chrześcijaństwo
    Opis:
    &e topic of this article is Slavonic identity according to the Zadruga movement. Zadrugians believed that normal cultural and civilizational development of a nation is possible only if there is harmony between the ethnos and spirituality. &e believed that Christianity not only alienated Slavs from their native culture and spirituality but also subjugated them to the (German) Holy Roman Empire and Papacy – prime powers of Christendom – through symbolic power. Zadrugians saw the creation of a new, Slavonic-Pagan identity (as opposed to the Christian one) as the only way of breaking what they perceived as “cultural paralysis”. Only through a fundamental change in their national character and mentality, Poles and Slavs will be able to cease being Western civilization’s cultural periphery.
    Tematem artykułu jest tożsamość słowiańska w ruchu Zadruga. Zadrużanie uważali, że normalny rozwój kulturowo-cywilizacyjny jest możliwy wyłącznie, gdy istnieje harmonia pomiędzy warstwą etniczną a duchową w danym narodzie. Sądzili oni, że chrześcijaństwo nie tylko wyobcowało Słowian z ich własnej, rodzimej kultury i duchowości, ale również uczyniło ich podległymi wobec Świętego Cesarstwa Rzymskiego (Narodu Niemieckiego) i Papiestwa – czołowych sił chrystianizmu – poprzez przemoc symboliczną. Zadrużanie uważali wytworzenie nowej słowiańsko- pogańskiej tożsamości (w przeciwieństwie do chrześcijańskiej) jako jedyny sposób na wyłamanie się z tego, co postrzegali jako „paraliż kulturowy”. Jedynie fundamentalna zmiana mentalności i charakteru narodowego pozwoliłaby Polakom i Słowianom na wyrwanie się ze statusu peryferii kulturowej zachodniej cywilizacji.
    Źródło:
    Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities; 2017, 7; 7-28
    2084-848X
    Pojawia się w:
    Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polski panslawizm jako idea geopolityczna
    Polish Pan-Slavism as a Geopolitical Idea
    Autorzy:
    Ebrhardt, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/540484.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geopolityczne
    Tematy:
    Słowiańszczyzna
    Polska
    panslawizm
    Slavic World
    Polska
    Pan-Slavism
    Opis:
    W artykule przedstawiono dokonania polskiego słowianofilstwa i panslawizmu. Była to idea polityczna, która ma w Polsce blisko dwieście lat tradycji. Jego orędownikami byli początkowo wielcy koryfeusze polskiej nauki, tacy jak Stanisław Staszic lub literatury pięknej jak Adam Mickiewicz. W późniejszym czasie koncepcje panslawistyczne były przyjmowane w Polsce z coraz większą nieufnością a nawet wrogością, gdyż widziano w nich ideologie renegacką i moskalofilską. Niemniej panslawiści odegrali istotną rolę w polskiej myśli geopolitycznej. Kwestie te zostały opisane i skomentowane.
    The paper presents the history of the Polish Pan-Slavic movement, along with the views of its most important representatives, concerning the position and the geopolitical future of the Polish territories. The supporters of Pan-Slavism aimed at the establishment of the political community of the Slavonic nations. Such a community could have been established only after the normalisation of the Polish- Russian relations, which had a character of a confrontation. That is why the primary task of the Polish Pan-Slavic movement was the assessment of the Polish-Russian relations and the tendency towards its improvement, since this was the condition of the Slavic unity. The beginnings of the Polish Pan-Slavic movement are linked with the first decades of the 19th century, and especially with the political decisions that were taken during the Vienna Congress. It was then that the autonomous Polish Kingdom was established within the confines of the Russian Empire. This had an important influence on the attitudes of the Polish intellectual elite with respect to Russia. They hoped for the more partnership-like Polish-Russian relations and for the extension of the territory of the Polish Kingdom. In the years 1815-1830 numerous projects and programs appeared, in which it was demonstrated that the community of Slavs would bring positive political repercussions and shall contribute to the improvement of the living conditions of the western and southern Slavs. As an example, the views of Stanisław Staszic are presented, whose opinions were shared by many Polish political activists. In the subsequent part of the article the influence is considered of the Polish- Russian war of 1830-1831 and the anti-Russian uprising of 1863 on the ideological evolution of the Polish Pan-Slavic movement. The Polish-Russian antagonism exerted an influence on the attitudes of Poles towards their eastern neighbour. The views of the activists of the Pan-Slavic movement underwent differentiation. Some of them took with respect to Russia an attitude of giving in (like, for instance, Adam Gurowski). At the same time, numerous Polish political activists tried to use the Pan-Slavic argumentation in the development of various political and geopolitical programs. It is in this context that the work of such authors as Henryk Kamieński, Kazimierz Krzywicki, Karol Mikoszewski, as well as that of some others, is presented in the article. The second part of the article refers already to the Pan-Slavic concepts, which developed in the 20th century. At the beginning of the 20th century the Neo-Slavic movement appeared on the Polish territories, attempting to get in close touch with all of the Slavonic nations. To a certain extent this movement had an anti-Russian character. And it did not really play any important political role. It was only during the World War II that an activation of the circles, representing the Pan-Slavic orientation, took place. Aggression of the Germanic Nazi troops called for the unity and solidarity of the Slavs. In this period, both among the Polish emigration in the United Kingdom and on the occupied Polish territories a group of numerous supporters of the Pan-Slavic idea started to actively work, preparing diverse programs calling for the establishment of a Slavonic community, with differentiated proposals for its geographical reach. Of these, the designs of Edmund Romer and Mieczysław Gliszczyński are commented upon in the paper. It should be noted that at the same time, the Soviet Union was heralding the unity of the Slavonic nations, this, however, being an ad hoc, politically motivated manoeuvre. In the final part of the paper the situation is presented in the contemporary Pan- Slavic movement in Poland. This movement reappeared after a long absence after 1989. The opinions and the stances are presented of the so-called Polish Slavic Committee. This body cooperates with similar organisations in other Slavonic countries. Its significance, though, is marginal and political, as well as social influence is very feeble. The summary of the article presents an assessment of the achievements of the Polish Pan-Slavic movements and their significance for the development of the Polish geopolitical thought.
    Źródło:
    Przegląd Geopolityczny; 2014, 7; 61-84
    2080-8836
    2392-067X
    Pojawia się w:
    Przegląd Geopolityczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcje geopolityczne Iwana Dusińskiego
    Geopolitical concepts of Ivan Dusinsky
    Autorzy:
    Eberhardt, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/18797220.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Ivan Dusinsky
    Russia
    Slavic nations
    Dusiński
    Rosja
    Słowiańszczyzna
    Opis:
    W treści artykułu przedstawiono dokonania twórcze rosyjskiego myśliciela Iwana Dusińskiego. Był on autorem interesującej książki opublikowanej w 1910 r. w Odessie, poświęconej problematyce geopolitycznej Cesarstwa Rosyjskiego. To prekursorskie dzieło naukowe zostało zaprezentowane i poddane interpretacji. Zwrócono uwagę na jego propozycję związaną z utworzeniem imperium słowiańskiego pod patronatem i zwierzchnictwem Rosji. Wymagało to opracowania zaprogramowanej i celowej polityki aneksyjnej, określono jej zakres terytorialny i konsekwencje geograficzne i polityczne. W zakończeniu zawarto stanowisko autora dotyczące przyszłości Polski.
    The paper presents the achievements of one of the pioneers of the Russian geopolitics, Ivan Dusinski. He was the author of the book, published in 1910 in Odessa, entitled Fundamental problems of the foreign politics of Russia in connection with the program of its military and maritime policies. This book was brought back to the public memory and published again in Moscow in 2003 under a mode adequate title of Geopolitics of Russia. The paper tries to demonstrate that this book, in view of the novelty of ideas and interesting interpretations is indeed worth considering and deserves a critical assessment. The contemporary Russian analysts consider Dusinski, side by side with Ratzel, Kjellén, Mackinder or Haushofer, among the great founders of the modern geopolitics. The paper presents the biography of Ivan Dusinski, as well as his political and philosophical views. He was a representative of the extreme nationalist and imperialist views. He aimed at the establishment of a great Russian empire through military conquests and territorial annexations. In order to render the ideological views of Dusinski and his territorial program only two most essential substantive questions were subject to analysis. The first of these is associated with the concept of Dusinski, stipulating the necessity of establishment of the great Slavonic community. The next one concerns the proposal and the program of annexations with respect to the Russia’s neighbours. The territorial reach of this program, along with its geographical and political consequences, are shown. Further, the opinion of Dusinski, concerning the future of Poland and Poles, has also been outlined. It is also indicated in the final remarks that the foundations of the modern Russian geopolitics have been established in the same period with the bases of the geopolitics in the world.
    Źródło:
    Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2012, 1; 39-59
    2300-0562
    2450-0127
    Pojawia się w:
    Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja Rzeszy Słowiańskiej według Karela Kramara
    The concept of the Slavonic Realm according to Karel Kramář
    Autorzy:
    Eberhardt, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/540377.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geopolityczne
    Tematy:
    Słowiańszczyzna
    Czechosłowacja
    Rosja
    panslawizm
    Slavonic realm
    Czechoslovakia
    Russia
    panslavism
    Opis:
    Przedstawiono w artykule propozycję geopolityczną opracowaną w 1914 r. przez wybitnego polityka czeskiego Karela Kramářa mającą na celu zjednoczenie wszystkich narodów słowiańskich w jednym wspólnym państwie, tzw. Rzeszy Słowiańskiej. Miało to się odbyć pod egidą imperatora rosyjskiego. Przed skomentowaniem tej koncepcji przedstawiono biografię, działalność polityczną i dokonania twórcze tego wybitnego męża stanu i pierwszego premiera Czechosłowacji. Reprezentował on poglądy panslawistyczne i filorosyjskie. Starano się również zrozumieć i wyjaśnić jego postawę wobec Polski i Polaków.
    The paper presents the geopolitical proposal, elaborated by the outstanding Czech politician, Karel Kramář (1860-1937), and made public in 1914. The doctrinal intention of this proposal was the unification of all the Slavonic nations in one common statehood, the so-called “Slavonic Realm”. This would take place under the auspices of the Russian emperor, after he tsarist Russia would have defeated the German Empire and the Austrian-Hungarian Empire in the approaching war. In the introductory part of the article the political biography of the statesman and the advocate of the alliance of the Slavic countries is outlined. Kramář represented the pan-Slavic and the philo-Russian views. He visited many times Russia, where he got acquainted with the intellectual elite, including the personal encounter with Lev Tolstoy (1890). Before the outbreak of the World War I he demanded federalisation of Austria-Hungary, and granting of the civil, as well as national freedoms to the Czechs. During the period of war he was condemned to death for his patriotic activity, but after a year in prison he was acquitted. After Czechoslovakia gained sovereignty, to which he also contributed in a certain degree, he took the position of the Prime Minister. Then, he participated in the Paris Conference, in Versailles, as the leader of the Czech delegation. He was the author of numerous books and articles, in which he would touch upon the historical, political, geopolitical, social and legal issues. In the further course of the paper the design for the creation of the Slavonic Realm, mentioned before, and the principles of its functioning, are presented. This would consist in the incorporation into the Russian Empire of five autonomous provinces, namely: Poland, Czechia, Serbia, Bulgaria, and Montenegro. Each of the five countries would enjoy the autonomy in the domain of national language and culture. Each of these provinces would be headed by the viceroy, nominated by the Emperor of Russia. The geographical boundaries of these five provinces were delineated, and the design for the constitution was presented and commented upon, developed by Kramář, meant to become the foundation for the future basic law for the territory of the Slavonic community and its constituent parts. The subsequent portion of the article is devoted to the position of Kramář’s regarding Poles and to his attempts, aiming at normalising the Polish-Russian relations. The Czech politician was aware of the fact that without the participation of Poles the entire geopolitical design may end up as failure. Despite numerous efforts, the attempts of Kramář’s were not bringing the expected results in this domain. This was, additionally, due to the fact that the political events, associated with the defeat of tsarist Russia in World War I, made the federalist design obsolete. In the concluding section the author evaluates the concept, forwarded by Kramář, from the point of view of its pragmatism and the capacity of implementation. It is also noted that the communist block, which took shape after World War II, even though pronouncing different principles and ideological doctrine, reminded in territorial terms the area delineated by Kramář and communicated by him in May 1914 to the Russian authorities.
    Źródło:
    Przegląd Geopolityczny; 2016, 18; 19-37
    2080-8836
    2392-067X
    Pojawia się w:
    Przegląd Geopolityczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Image of the Slavs inhabiting the Habsburg Monarchy in Voyage en Autriche by Marcel de Serres
    Autorzy:
    Sajkowski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1916819.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Slavdom
    Napoleonic era
    Habsburg Monarchy
    stereotypes
    Słowiańszczyzna
    epoka napoleońska
    monarchia habsburska
    stereotypy
    Opis:
    This paper focuses on the depiction of the Slavs in a work by a French naturalist Marcel de Serres, published in 1814 and entitled Voyage en Autriche. This work is an example of the analysis including a very detailed reflection on Slavdom, made in time of the increasing political engagement of Napoleonic France in Southeastern and Central Europe. The author of the work deliberated on the character of the Slavs and their presumed national unity, simultaneously searching for the ways to explain very apparent differences between various Slavic populations. According to Marcel de Serres the Slavs of the Habsburg Monarchy formed two geographical branches (western and oriental) and were divided into seven principal races, and twenty-seven “secondary branches”. Voyage en Autriche depicted regularities, which were supposed to characterize all of the Slavs, but Marcel de Serres devoted much attention to some details which were considered as exotic and later were described by the writers of the Romantic period fascinated with the Slavic culture.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2021, 4 (31); 50-67
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Idea hegemonii kulturowej Polski i Polaków w prozie podróżniczej Aleksandra Sapiehy
    Autorzy:
    Karpińska, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030757.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-16
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Slavic
    Aleksander Sapieha
    cultural hegemony
    prose of travel
    Słowiańszczyzna
    hegemonia kulturowa
    proza podróżnicza
    Opis:
    The aim of the article is to present the idea of Slav present in the prose of Aleksander Sapieha. Traveler in his relation reveals the cultural stratification of the Slavs, focusing not only on diverse religious influences, but also came from different areas of broad culture. Sapieha, noting those delamination, adheres to the idea of the superiority of the Poles among the Slavs, based mainly on the achievements of European civilization. The piece reflects on the idea of cultural hegemony, coming into conflict with affirmed in the eighteenth century, the vision of the Slavic tribal unity.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2017, 12, 7; 142-152
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Początki dziejowe Słowiańszczyzny wschodniej
    Autorzy:
    Białkowski, Leon
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1969157.pdf
    Data publikacji:
    1949
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Słowiańszczyzna wschoodnia
    Ruś
    Wielki Nowogród
    Włodzimierz nad Klaźmą
    Halicz
    Włodzimierz I
    Jarosław Mądry
    Opis:
    Artykuł dotyczy rozwoju Słowiańszczyzny wschodniej na przestrzeni wieków IX-XV.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 1949, 1; 9-16
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kulturemy gwarowe, polskie i słowiańskie – zarys problematyki
    Autorzy:
    Rak, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34615015.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    culturemes
    ethnolinguistics
    Polish dialects
    Polish language
    Slavic
    kulturem
    etnolingwistyka
    gwary polskie
    język polski
    Słowiańszczyzna
    Opis:
    We wstępnej części artykułu przybliżono polskie prace dotyczące kulturemów i wskazano procedurę badawczą umożliwiającą typowanie tych jednostek etnolingwistycznych. W pierwszej części jako kulturemy gwarowe wskazano: robotę, ziymię, biydę, głód, ślebodę, honór, krzyz, Pana Boga, Pana Jezusa, Matkę Boską, ksiyndza, pana, gorzáłkę i chlyb. Do kulturemów ogólnopolskich zaliczono: Pana Boga, Pana Jezusa, Matkę Boską, krzyż, pracę, honor, bohaterstwo, odwagę, prawość, wolność, Polskę, Wisłę, Częstochowę, Kraków, Warszawę, biedę, chleb i wódkę. Jeśli idzie o kulturemy słowiańskie, to jest to zasób najuboższy: Pan Bóg, Pan Jezus, Matka Boska, krzyż, praca, wolność, honor, chleb, Słowianin i wódka.
    This article surveys Polish publications on culturemes and discusses the research procedure for identifying them. The following units have been recognized as dialectal culturemes: robota ‘work’, ziymia ‘earth’, biyda ‘poverty’, głód ‘hunger’, śleboda ‘freedom’, honór ‘honour’, krzyz ‘cross’, Pán Bóg ‘God’, Pán Jezus ‘Lord Jesus’, Matka Boská ‘Mother of God’, ksiondz ‘priest; father’, pán ‘lord, master’, gorzáłka ‘vodka’, and chlyb ‘bread’. Polish culturemes include: Pan Bóg ‘God’, Pan Jezus ‘Lord Jesus’, Matka Boska ‘Mother of God’, krzyż ‘cross’, praca ‘work’, honor ‘honour’, bohaterstwo ‘heroism’, odwaga ‘courage’, prawość ‘righteousness’, wolność 'freedom', Polska ‘Poland’, Wisła ‘the Vistula river’, Częstochowa ‘the city of Częstochowa’, Kraków ‘the city of Cracow’, Warszawa ‘the city of Warsaw’, bieda ‘poverty’, chleb ‘bread’, and wódka ‘vodka’. Slavic culturemes are the least numerous: Pan Bóg, Pan Jezus, Matka Boska, krzyż, praca, wolność, honor, chleb, Słowianin ‘Slav’ and wódka.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 25-37
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Figury politycznej niepoprawności – socjopolityczne mity i symbole w twórczości Miodraga Bulatovicia
    Figures of Political Incorectness – Sociopolitical Myths and Symbols in Miodrag Bulatović’s Work
    Autorzy:
    Szukalska, Aldona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1185236.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-02
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    symbol
    individual symbolics
    sociopolitical myths
    Habsburg myth
    Slavdom
    symbolika indywidualna
    socjopolityczne mity
    mit habsburski
    Słowiańszczyzna
    Opis:
    „Figury politycznej niepoprawności – socjopolityczne mity i symbole w twórczości Miodraga Bulatovicia”, to artykuł poświęcony dziełom serbskiego pisarza czarnogórskiego pochodzenia, a w szczególności jego indywidualnej symbolice z tzw. emigranckiej trylogii, na która składają się trzy powieści: Ludzie o czterech palcach, Gullo Gullo, Peti Prst. Autor za jej pomocą rozprawia się z środkowoeuropejskimi mitami socjopolitycznymi, a także z mitem „wspaniałej Słowiańszczyzny”. Wampir Dracula, świnia Josephine, orzeł Georg, pies Zdeniek i zwierzę Gullo Gullo, to z jednej strony symbole wymyślone przez pisarza i świadomie naruszające polityczną poprawność, z drugiej zaś – pozwalające na stworzenie nowych mitów wyjaśniających fatalizm historii Słowian.
    ‘Figures of Political Incorectness – Sociopolitical Myths and Symbols in Miodrag Bulatović’s work’ this is an article dedicated to literary output of the Serbian author with Montenegrin background and in particular to his individual symbolism from so called exile trilogy which comprises of three novels: Men of four fingers, Gullo Gullo, Peti Prst. With their help the author is dealing with the Mideast sociopolitical myths and also the myth of ‘The Great Slavism’. Vampire Dracula, Pig Josephine, Eagle Georg, Dog Zdeniek and animal Gullo Gullo are from one end symbols invented by the author and intentionally intruding political correctness and from the other they are allowing him to create new myths which are explaining the fatalism of Slavic people’s history. 
    Źródło:
    Porównania; 2013, 12; 139-152
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historia, kreacja i opowieść, która je łączy. Sposoby funkcjonowania wątków słowiańskich we współczesnej rodzimej fantasy
    History, creation and the story that connects them. Ways of functioning of Slavic threads in contemporary Polish fantasy
    Autorzy:
    Mazurkiewicz, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28763121.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Slavic
    Polish art after 1945
    creation
    imagination
    reconstruction
    Słowiańszczyzna
    sztuka polska po 1945
    kreacja
    wyobraźnia
    rekonstrukcja
    Opis:
    Artykuł jest studium przypadku poświęconym sposobowi uobecniania wątków słowiańskich we współczesnej polskiej twórczości fantasy. Przywołane tu teksty są zarazem reprezentatywne dla dwu dominujących w rodzimej fantastyce słowiańskiej strategii artystycznych:• nastawienia na eksponowanie historycznego wymiaru fabuły;• uwypuklenia kreacyjnego aspektu opisywanych przygód.Konfrontacja komiksów Christy i powieści Terakowskiej uświadamia, do jakiego stopnia funkcjonujące w imaginarium communis wyobrażenie słowiańskości sytuuje się między tym, co rekonstruowane dzięki ustaleniom historyków i archeologów, a tym, co zostaje kreowane na potrzeby opowieści mocą artystycznej wyobraźni. Linia podziału przebiega przy tym nie tyle między poszczególnymi tekstami kultury, co w poprzek nich. Obie artystyczne wizje Słowiańszczyzny łączy poszukiwanie wspólnoty duchowej (dotyczy to zwłaszcza Samotności Bogów) w realiach odrzucenia jej dotychczasowej, utrwalonej tradycją, zinstytucjonalizowanej formuły.
    The article is a case study devoted to the way Slavic themes are present in contemporary Polish fantasy work. The texts quoted here are also representatives of the two artistic strategies dominant in the native Slavic fantasy: focus on exposing the historical dimension of the plot; emphasizing the creative aspect of the described adventures. The confrontation of Christa’s comics and Terakowska’s novel make us aware of the extent to which the image of Slavicness functioning in the imaginarium communis is situated between what is reconstructed thanks to the findings of historians and archaeologists, and what is created for the needs of the story by the power of artistic imagination. The dividing line runs not so much between individual cultural texts as across them. Both artistic visions of the Slavic region are united by the search for spiritual community (this applies especially to the Loneliness of the Gods) in the reality of rejecting its hitherto, established by tradition, institutionalized formula
    Źródło:
    Polonistyka. Innowacje; 2022, 16; 35-54
    2450-6435
    Pojawia się w:
    Polonistyka. Innowacje
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Za nim rosnące pójdą plemiona / W światło – gdzie Bóg”. „Słowiański” pontyfikat św. Jana Pawła II
    “The Growing Tribes Will Follow Him / Into the Light – Where There Is God”: the “Slavic” Pontificate of St. John Paul II
    Autorzy:
    Czajkowska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1753285.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-28
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Słowianin
    słowiańszczyzna
    papiestwo
    św. Cyryl i Metody
    romantyzm
    Slav
    Slavdom
    papacy
    Saints Cyril and Methodius
    Romanticism
    Opis:
    Artykuł podejmuje obecność problematyki słowiańszczyzny w myśli i twórczości Jana Pawła II jako wyraz zakorzenienia w polskiej literaturze romantycznej. Jej centrum jest kult św. Cyryla i Metodego, który stał się w ujęciu Papieża wyrazem uniwersalizmu, dziedzictwa greckiego oraz chrześcijaństwa narodów słowiańskich. Przypomnienie znaczenia braci sołuńskich miało miejsce już w paryskich prelekcjach Adama Mickiewicza oraz w zapomnianym wierszu Teofila Lenartowicza. Wiązało się z koniecznością uzyskania przez Słowian samopoznania, którego domagali się Norwid, Słowacki, Mickiewicz i inni. Misja słowiańskiego Papieża realizuje powyższe postulaty romantycznych poetów. Jan Paweł II przypomina tożsamość Słowian i ich rolę dla papiestwa i w zjednoczonej Europie. Przywraca im godność. Stanowi wskazanie na przyszłość.
    This article deals with the presence of issues of Slavdom in the thoughts and works of John Paul II as an expression of their roots in Polish Romantic literature. Its centre is the cult of St. Cyril and St. Methodius, who, in the Pope’s view, became an expression of the universalism, Greek heritage and Christianity of the Slavic peoples. A reminder of the importance of the Solon brothers had already been mentioned in the Paris lectures of Adam Mickiewicz and in a forgotten poem by Teofil Lenartowicz. This was associated with the need for Slavs to gain self-knowledge, as demanded by Norwid, Słowacki, Mickiewicz and others. The mission of the Slavic Pope fulfils the above postulates of the Romantic poets. John Paul II recalls the identity of the Slavs and their role in the papacy and a united Europe. It restores their dignity and is an indication of their future.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 1 Special Issue; 371-385
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The review of the book called Rozmyślanie przemyskie. Świadectwo średniowiecznej kultury religijnej. Ed. Jerzy Bartmiński, Artur Timofiejew. Przemyśl 2016. s. 221
    Autorzy:
    Wojtowicz, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690233.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    review, Rozmyślanie przemyskie, late Slavdom, a collection of articles
    recenzja, Rozmyślanie przemyskie, dawna Słowiańszczyzna, zbiór artykułów
    Opis:
    The article is a scientific review of the book entitled Rozmyślanie przemyskie (The Przemyśl Meditation) edited by Jerzy Bartmiński, Artur Timofiejew, published in Przemyśl in 2016. The text discusses the structure of work and substantive content of individual 15 articles of researchers from various scientific centers in Poland, Russian and Ukraine. It can be noticed that the book has some innovative discoveries in the study of Polish literary heritage and plays an essential role in building scientific reflections not only on the subject of old Poland, but also Slavdom.
    Źródło:
    Prace Polonistyczne; 2018, 73; 267-272
    0079-4791
    Pojawia się w:
    Prace Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wczesnośredniowieczna biżuteria zachodniosłowiańska
    Early Medieval West Slavonic Jewellery
    Autorzy:
    Kóćka-Krenz, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/532800.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
    Tematy:
    ozdoby
    rzemiosło artystyczne
    wczesne średniowiecze
    zachodnia Słowiańszczyzna
    ornaments
    artistic craftsmanship
    early Middle Ages
    western Slavonic territory
    Opis:
    Ornaments worn in the Middle Ages by inhabitants of the West Slavonic territory were basically not utilitarian in their nature. They Brst of all served to satisfy aesthetic needs. Usually, they were made from non-ferrous metals, mostly from silver, but also from bronze, bronze plated with silver, or even from tin and lead. Sporadically, such ornaments were made from gold, sometimes with additions of decorative stones or organic raw materials. Finds from Ostrów Tumski and Ostrów Lednicki point out that within the main strongholds there were workshops manufacturing artefacts of artistic craftsmanship upon the order of the rulers. Ornaments which survived in archaeological materials allow for saying that their manufacturers made use of various methods, from very simple ones, consisting in cutting shapes from metal sheets, to those requiring special skills, such as Bligree and granulation techniques. Manufacturers developed some of these techniques on the basis of their own manufacturing traditions, while others were developed as a result of the adaptation of the skills of West European craftsmen in the 10GH and 11GH c. This was expressed in a wide use of high quality ornamental techniques, which were perhaps learned from the centers of European artistic craftsmanship of those days. The forms of ornaments and the way of their deposition in burials, demonstrate that particular stress was put on the decoration of the women’s heads and necks, with less attention to the hands. On the other hand, men only sporadically wore rings and necklaces or chains, which underlined their social status. A particular variety of forms can be seen in the ornaments of women’s temples. Such ornaments were attached to headgear—maidens’ headbands or veils in the case of married women. Some ornaments are typical for the entire West Slavonic territory and they are remarkable for their long time of use, with special reference to temple rings. Others were manufactured for a relatively short period of time and their use was limited to certain areas. Jewellery worn in the territory of Central-Eastern Europe fulfilled numerous aesthetic, social and symbolic functions. It completed the dress of that time; it not only decorated clothing but also requested its local nature. Furthermore, it underlined the pertinence to a given social group and one’s position in it. It also demonstrated one’s age and personal attitudes concerning the sphere of beliefs. As to its artistic level, this jewellery was only slightly inferior to the ornaments manufactured in the main cultural centres of Early Medieval Europe. This especially concerns jewellery made and worn in the 10GH and 11GH c.
    Źródło:
    Studia Lednickie; 2014, 13; 27-38
    0860-7893
    2353-7906
    Pojawia się w:
    Studia Lednickie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Studia o literaturze ludowej Ryszarda Berwińskiego wobec romantycznych koncepcji historiograficznych dotyczących dawnej Słowiańszczyzny
    Autorzy:
    Raczyńska, Sabina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2028653.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-13
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    Ryszard Berwiński
    folk studies
    Slavic culture
    historiography
    folk literature
    Slavs
    folklorystyka
    Słowiańszczyzna
    historiografia
    literatura ludowa
    Słowianie
    Opis:
    Celem artykułu było wykazanie, w jaki sposób Ryszard Berwiński odnosił się w Studiach o literaturze ludowej do funkcjonujących w I połowie XIX wieku koncepcji historiograficznych dotyczących dawnej Słowiańszczyzny. W pierwszej części omówiono stosunek autora do ogólnej teorii „żywiołu/pierwiastka” ludowego (przejawiającej się np. w dzieleniu literatury w ówczesnych rozprawach historycznoliterackich na słowiańsko-polską i łacińsko-polską), w drugiej wprowadzono w zarysie funkcjonujące w tym okresie koncepcje pochodzenia narodu wraz z ich oceną we współczesnych badaniach; na tym tle, w części trzeciej, zaprezentowano stosunek Ryszarda Berwińskiego do ówczesnej historiografii oraz wyobrażeń na temat dawnej Słowiańszczyzny.
    The aim of the article is to show how, in his Studia o literaturze ludowej (Studies on folk literature), Ryszard Berwiński evaluated the nineteenth-century historiographical concepts of the Slavic world and ancestry. The first part of the article discusses Berwiński’s approach to the general theory of “folk element/energy”, whose influence manifested itself for example in discussions of the history of literature as divided into Slavic-Polish and Latin-Polish. The second part briefly introduces the nineteenth-century theories of the origin of the Polish nation and their assessment in contemporary research. The third part of the article presents how Ryszard Berwiński commented on those concepts, on the historiography of his time, and on the ideas about the early Slavic world.
    Źródło:
    Literatura Ludowa; 2020, 64, 1; 17-28
    2544-2872
    0024-4708
    Pojawia się w:
    Literatura Ludowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kobiety-ryby: ludowe wyobrażenia syren
    Folk imagination of mermaids
    Autorzy:
    Walęciuk-Dejneka, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/564201.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
    Tematy:
    polska kultura ludowa
    Słowiańszczyzna
    kultura tradycyjna
    literatura
    syreny
    Polish folk culture
    Slav
    traditional culture
    literature
    the mermaids
    Opis:
    Artykuł przedstawia i omawia ludowy wzorzec żeńskiego demona - syrenę, stanowiący z jednej strony ucieleśnienie wizji i marzeń kultury tradycyjnej, z drugiej – epatujący władczością uosabiającą niezależną, dziką kobiecość, chcącą przejąć całkowitą kontrolę nad uwiedzionym mężczyzną. Podania i wierzenia o syrenach były bardzo dobrze znane na płaszczyźnie tradycyjnej kultury ludowej. Znała je również literatura. Wystarczy wspomnieć legendę o warszawskiej syrenie, która stała się symbolem stolicy Polski i została wpisana w jej herb. W prowadzonych rozważaniach postaram się pokazać owe ludowe wizerunki syren oraz wierzenia z nimi związane. W analizach i interpretacjach zastosuję perspektywę antropologiczną, wykorzystywaną w badaniach folklorystycznych (kulturowych) i literackich, przenosząc w ten sposób wysiłki dociekań naukowych na obszar symbolu, mitu czy rytuału. Nie są mi obce także procedury strukturalno-semiotyczno-funkcjonalne.
    This article is showing the folk images of the mermaids. It is estblishing to both to beliefs, and to myths or literature which these images functioned in. In conducted analyses and interpretations I use the methodology of the foreign-language description. I am using the anthropological method in folk and anthropological researches, also. I am appealing to the symbol, the myth and the ritual. The mermaids are nymphs, who lives in water, have a fishtail bit and a beautiful voice. They seduce men, above all of fishermen and sailors. Their features considerably influenced the image which it survived in literature, in legends of the Warsaw’s mermaid. These images got through underwent their transformations.
    Źródło:
    Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2018, 16, 2; 585-592
    1643-4374
    Pojawia się w:
    Radzyński Rocznik Humanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Umundurowanie członków Sokoła Wielkopolskiego w latach 1884-1919
    Autorzy:
    Rezler, Marek (1948- ).
    Powiązania:
    Arsenał Poznański 1996, nr 4, s. [1]-27
    Współwytwórcy:
    Kostrzewski, Andrzej. Uzupełnienie
    Data publikacji:
    1996
    Tematy:
    Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" mundury Małopolska 1884-1919 r.
    Wychowanie fizyczne i kultura fizyczna organizacje Słowiańszczyzna 19-20 w.
    Opis:
    Uzup.:; Umundurowanie Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół"; Andrzej Kostrzewski; Fot.; Arsenał Poznański; 1997; nr 1; s. 48-49.
    Ryc.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Charakterystyka postaci i dorobku Andrzeja Wędzkiego (1927–2017), slawisty, regionalisty i kolekcjonera
    Profile of Andrzej Wędzki (1927–2017), a Slavist, regionalist, and collector
    Charakteristika postavy a vědeckého díla Andrzeje Wędzkého (1927–2017), slavisty, regionalisty a sběratele
    Autorzy:
    Mądry, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22417263.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    history
    collecting
    microhistory
    regional studies
    Slavic studies
    settlement
    early Slavic studies
    historia
    kolekcjonerstwo
    mikrohistoria
    regionalistyka
    slawistyka
    osadnictwo
    wczesna Słowiańszczyzna
    Opis:
    Profile of Andrzej Wędzki (1927–2017), a Slavist, regionalist, and collector. This article analyses the directions of Andrzej Wędzki’s scholarly activities, his contribution to the study of early Slavic history, settlement, and the formation of cities in Central Europe.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2023, 4(39); 140-162
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Słowiański cykl Żniwiarz Pauliny Hendel: gender i genologia
    Paulina Hendel’s Slavic The Reaper [Żniwiarz] series: gender and genre (genology)
    Autorzy:
    Kocznur, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28763112.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    slavism
    slavic
    young adult fiction
    suburban fantasy
    Paulina Hendel
    genre genology
    poetics
    słowiańskość
    słowiańszczyzna
    young adult
    literatura młodzieżowa
    poetyka
    genologia
    Opis:
    W artykule podjęta zostaje kwestia gatunku i gender w cyklu książek Żniwiarz autorstwa Pauliny Hendel. Pierwsza część artykułu skupia się na umiejscowieniu cyklu książek Hendel na tle polskiej literatury dla młodzieży, w szczególności w kontekście mody na słowiańskie motywy we współczesnej literaturze młodzieżowej, następnie zinterpretowane zostają niektóre słowiańskie motywy obecne w cyklu, wraz z pełnioną przez nie funkcją. W drugiej części artykułu zostaje poruszona tematyka z zakresu gender studies, w szczególności w kontekście pojawiającego się w powieściach slutshamingu i victimblamingu.
    The article addresses the issue of genre (genology) and gender in the book cycle The Reaper by Paulina Hendel. The first part of the article presents the position of Hendel’s book series in the field of Polish young adult literature, particularly in the current context of the popularity of Slavic motifs in contemporary juvenile literature, followed by an interpretation of some of the Slavic motifs present in the series and their function. The second part of the article examines issues in the field of gender studies, especially in the aspect of slutshaming and victimblaming that appear in the novels
    Źródło:
    Polonistyka. Innowacje; 2022, 16; 55-66
    2450-6435
    Pojawia się w:
    Polonistyka. Innowacje
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aspekt etno- i socjolingwistyczny w pokrewnym zwyczaju ludowym na Kaszubach i Ukrainie
    Ethno- and sociolinguistic aspect in a related folk custom in Kashubia and Ukraine
    Етно- та соціолінгвістичний аспект у спорідненому народному звичаї в Кашубії та Україні
    Autorzy:
    Bracki, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048473.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    : Кашубщина, Україна (Поділля), реліктові народні звичаї, слов’янщина
    Kaszuby, Ukraina (Podole), reliktowe zwyczaje ludowe, Słowiańszczyzna
    Kashubia, Ukraine (Podolia), relic folk customs, Slavs
    Opis:
    Dany artykuł ma na celu odwołanie się do przestrzeni badawczej etnolingwistyki i socjolingwistyki przy omówieniu reliktowego obecnie zwyczaju ludowego we wschodniej części Podola (współcześnie – obwód winnicki) – przeganiania szulaka oraz kaszubskiego zwyczaju ścinania kani, a więc dwóch znacznie oddalonych od siebie i odmiennych kultur, które w znanej nam przeszłości nie przebywały w bezpośrednim sąsiedztwie. W trakcie analizy dowodzi się słuszności wstępnego założenia, iż ów pierwotnie wspólny zwyczaj w obu przypadkach podlegał endemicznej formie adaptacji do miejscowej kultury i tradycji, co bez wątpienia znalazło swe odbicie w warstwie językowej. Tok rozważań wsparty jest opisem obu wskazanych obyczajów oraz odwołaniem do literatury tematycznej, a także innych pokrewnych zwyczajów
    У статті використовується дослідницький простір етнолінгвістики та соціолінгвістики задля обговорення реліктового народного звичаю у східній частині Поділля (нині – Вінницька область) – гоніння шуляка та кашубського звичаю усічення кані, тобто у двох далеких та різних культурах, які в відомому нам минулому не були в безпосередній близькості (в географічному сенсі це відстань понад 1300 км). Аналіз доводить обґрунтованість попереднього припущення, що цей спочатку спільний звичай в обох випадках був підданий ендемічній формі адаптації до місцевої культури та традиції, що, безперечно, відбилося в просторі мови. Хід міркувань підкріплюється описом як зазначених звичаїв, так і посилань на тематичну літературу, а також згадкою про інші споріднені звичаї.
    The article is intended to refer to the research space of ethnolinguistics and sociolinguistics when discussing the currently relict folk custom in the eastern part of Podolia (nowadays – Vinnytsia Oblast) – chasing away kites and the Kashubian custom of cutting kites, i.e. in two far distant and different cultures, which in the past known to us were not in the immediate vicinity (in a geographical sense it is a distance of over 1300 km). The analysis proves the validity of the initial assumption that this originally common custom was in both cases subject to an endemic form of adaptation to local culture and tradition, which was undoubtedly reflected in the language layer. The course of considerations is supported by the description of both customs indicated and references to thematic literature as well as other related customs.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2019, 5, 14; 185-196
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Muzyka jugosłowiańska – idea i jej realizacja do 1941 roku
    Yugoslav Music – Concept and Its Realization
    Autorzy:
    ANDRZEJEWSKI, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/453993.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    muzyka jugosłowiańska
    jugoslawizm
    iliryzm
    Słowiańszczyzna
    twórczość kompozytorów XIX i XX wieku
    Yugoslav music
    Yugoslavism
    illyrism
    Slavs
    19th and 20th century composers’ output
    Opis:
    Zalążki muzyki jugosłowiańskiej tkwią w iliryzmie – pierwszym ruchu postulującym zjednoczenie kulturowe i polityczne południowych Słowian. W kręgu kompozytorów i muzyków związanych z iliryzmem (Vatroslav Lisinski, Ferdo Livadić) pojawiły się pierwsze inicjatywy zdążające do zbliżenia muzycznych kultur południowej Słowiańszczyzny. Drugi etap (ok. 1860–1918) został zdominowany działalnością Franja Kuhača. Ten chorwacki uczony jako pierwszy sformułował koncepcję wspólnego stylu jugosłowiańskiego (Narodna glazba Jugoslavena, 1869). Pomysły Kuhača stanowiły przygotowa- nie pod trzeci, właściwy etap rozwoju muzyki jugosłowiańskiej – zaczynający się z chwilą powstania Królestwa Jugosławii (1918). Od tego momentu kultura muzyczna krajów południowej Słowiańszczyzny podporządkowana została państwowej idei jugoslawizmu, wyrażającej się w dążeniu do stworzenia jednolitego „narodu jugosłowiańskiego”. Idea ta odzwierciedliła się w pismach czołowych ideologów muzyki jugosłowiańskiej – Antona Dobronicia, Petara Konjovicia i Miloje Milojevicia oraz w utworach kompozytorów czerpiących inspirację z folkloru różnych regionów Jugosławii.
    The beginnings of Yugoslav music are set in illyrism – the first movement postulating cultural and political unification of the South Slavs. The composers and musicians of illyrism (Vatroslav Lisinski, Ferdo Livadić) came up with the first initiatives to bring together musical cultures of the South Slavs. The second phase (about 1860–1918) was dominated with the output of Franjo Kuhač. This Croatian scholar was the first to create the conception of the common Yugoslav style (Narodna glazba Jugoslavena, 1869). Kuhač’s ideas were the preparation for the third, the actual phase of the development of Yugoslav music – which begun with the creation of the Kingdom of Yugoslavia (1918). Since that moment, the musical culture of the south Slavic countries was subordinate to the national idea of Yugoslavism, expressed by pursue to create unilateral “Yugoslav nation”. This idea reflected in the letters of the main ideologists of Yugoslav music – Antun Dobronić, Petar Konjović and Miloje Milojević and in the works of composers drawing inspiration from the folklore of the various regions of Yugoslavia.
    Źródło:
    Edukacja Muzyczna; 2014, 9; 35-48
    2545-3068
    Pojawia się w:
    Edukacja Muzyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Moc Słowiańszczyzny, siła fantazmatu
    The power of Slavism, the power of a phantasm
    Autorzy:
    Brzóstowicz-Klajn, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28763120.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    the idea of phantasm
    Slavism
    Slavic fantasy
    Polish popular culture of the 21st century
    koncepcja fantazmatu
    Słowiańszczyzna
    słowiańska fantasy
    polska kultura popularna XXI w.
    Opis:
    Artykuł przedstawia zjawisko popularności motywów słowiańskich w najnowszej polskiej kulturze popularnej. Jego celem jest pokazanie zmian w podejściu do Słowiańszczyzny po 1989 roku. Punktem wyjścia jest koncepcja krytyki fantazmatycznej Marii Janion i refleksja nad zmianą współcześnie podejścia do tradycji romantycznej, by stworzyć nowe narracje o polskiej tożsamości, w których ważna może być Słowiańszczyzna pojęta jako fantazmat. Dlatego obok form pisarstwa historycznego coraz większą rolę odgrywają różne rodzaje twórczości fantastycznej. Kluczowe są dwa stanowiska: sceptyczne wobec możliwości stworzenia słowiańskiej fantastyki (Andrzeja Sapkowskiego) oraz kreatywne, zafascynowane słowiańskim dziedzictwem (Marii Janion). Artykuł kończy propozycja interpretacji mody na Słowiańszczyznę w odniesieniu do badań z kręgu teorii widmologii.
    Article presents the phenomenon of the popularity of Slavic motifs in the latest Polish popular culture. Its aim is to show the changes in the approach to Slavism after 1989. The starting point is the concept of phantasmatic criticism by Maria Janion and a reflection on the contemporary change in the approach to the Romantic tradition in order to create new narratives about Polish identity, in which Slavism is understood as a phantasm which may be important. Therefore, in addition to the forms of historical writing, various types of fantasy work play an increasingly important role. Two positions are crucial: skeptical about the possibility of creating Slavic fantasy (Andrzej Sapkowski) and creative, inspired by Slavic heritage (Maria Janion). The article ends with a proposal to interpret the fashion for the Slavs in relation to research in the field of spectral theory.
    Źródło:
    Polonistyka. Innowacje; 2022, 16; 5-16
    2450-6435
    Pojawia się w:
    Polonistyka. Innowacje
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gwarowa frazeologia sub specie etnografii: zdrowy jak pieniądz
    Autorzy:
    Rak, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34670886.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    dialectal phraseology
    ethnography
    highlander dialects
    Silesian dialect
    Slavdom
    symbolism of water
    symbolism of silver
    frazeologia gwarowa
    etnografia
    gwary góralskie
    dialekt śląski
    Słowiańszczyzna
    symbolika wody
    symbolika srebra
    Opis:
    The article deals with the motivation of the comparison zdrowy jak pieniądz ‘healthy as money’, present in the Silesian dialect and in the dialects of Polish highlanders. This study alludes and refers to Nikita Tolstoy’s article Slavyanskaya frazeologiya sub specie etnografii. The comparison in question comes from the ritual formula that accompanies ablution in which money is dipped into water. The motivation for the comparison zdrowy jak pieniądz comes from the symbolism of water and silver.
    Artykuł dotyczy motywacji porównania zdrowy jak pieniądz, które jest znane w dialekcie śląskim i w gwarach góralskich. Zarówno pod względem tytułu, jak i sposobu analizy mamy tu nawiązanie do artykułu Nikity I. Tołstoja Slavjanskaja frazeologija sub specie ètnografii. Okazuje się, że omawiane porównanie pochodzi z rytualnej formuły, towarzyszącej ablucji, podczas której w wodzie zanurza się pieniądze. Na motywację porównania zdrowy jak pieniądz składają się symbolika wody i symbolika srebra.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 59-70
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy istnieje muzyka słowiańska?
    Does Slavic Music Exist?
    Autorzy:
    DZIADEK, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/453974.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    muzyka słowiańska
    Środkowa Europa
    Słowiańszczyzna
    twórczość kompozytorska XIX i XX wieku krytyka muzyczna
    Slavic music
    Central Europe
    Slavs
    compositional output of 19th and 20th century
    musical criticism.
    Opis:
    Artykuł jest poświęcony przeglądowi historycznych ujęć problematyki dotyczącej muzyki słowiańskiej. Zasadniczy wątek rozważań dotyczy różnic w traktowaniu pojęcia muzyki słowiańskiej w zależności od przyjętych przez autorów kryteriów geograficznych i geopolitycznych, a dalej – ich stosunku do tzw. ideologii słowiańskiej, jako ruchu wspólnotowego, który jednoczył rozmaite projekty politycznej, ekonomicznej i kulturalnej unii słowiańskiej wewnątrz regionu środkowoeuropejskiego. Tytułowe pytanie: „czy istnieje muzyka słowiańska?”, prowokuje do wyeksponowania w historii owej muzyki momentów, które utrudniały, czy wręcz uniemożliwiały, jej rozwój. Zasugerowane zostały przyczyny owych opóźnień, wynikające głównie z głębokich różnic postaw charakteryzujących poszczególne narody – członków mitycznej słowiańskiej wspólnoty.
    The article is devoted to the review of historical approaches to the issue of Slavic music. The basic thread of the analysis concerns differences in perception of the idea of Slavic music depending on the adopted geographic and geopolitical criteria, and also – their relation to a so-called Slavic ideology as a community movement, which integrated various projects of political, economical and cultural Slavic union within Central Europe. The title question: “Does Slavic music exist” is a provocation to expose the moments in the history of this music that inhibited, or even precluded, its development. The article suggests reasons for those retardations, which mainly resulted from deep differences in attitudes characterizing particular nations – members of the mythical Slavic community.
    Źródło:
    Edukacja Muzyczna; 2014, 9; 9-18
    2545-3068
    Pojawia się w:
    Edukacja Muzyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przełom antypozytywistyczny i strukturalizm w Mitologii Słowian Aleksandra Gieysztora
    Autorzy:
    Modzelewski, Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1900605.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    wczesnośredniowieczna Słowiańszczyzna
    religia Słowian
    mitologia Słowian
    Piastowie
    dziejopisarstwo wczesnośredniowieczne
    Aleksander Gieysztor (1916-1999)
    early medieval Slavs
    religion of the Slavs
    mythology of the Slavs
    Piasts
    early medieval chronicle writing
    Opis:
    The first part of the article is devoted to a discussion of Aleksander Gieysztor’s research on the religion and mythology of the Slavs. It discusses the sources of his inspiration (among others the works of Georges Dumézil on the original beliefs and mythology of the Indo-European peoples, the Romans and the Germans; the Parisian ‘Annales’ school) and the achieved results, e.g., the reconstruction of the pantheon of the original Slavic deities. In the second part of the paper, the author reinterprets Gallus Anonymous’ account of the founding of the Piast dynasty.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2021, 3 (30); 278-297
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Norwidowski wariant tematu słowiańskiego na romantycznym tle
    Norwid’s variant of the Slavonic theme against a Romantic background
    Autorzy:
    Halkiewicz-Sojak, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16729475.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-05
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Słowiańszczyzna
    słowianofilstwo
    literatura polska XIX wieku
    historiozofia
    relacja Polska – Rosja
    Cyprian Norwid
    wolność
    Slavism
    Slavophilia
    Polish literature of the 19th century
    philosophy of history
    freedom
    the Poland-Russia relation
    Opis:
    The Slavonic theme was one of the important motifs in the reflection present in the Polish literature of the 19th century. It appeared in literary works, in journalism, and in literary criticism – taken up in several contexts: historiosophical, esthetic and political ones. Questions and controversies connected with it were formulated as early as the beginning of Romanticism in Kazimierz Brodziński’s and Zorian Dołęga Chodakowski’s treatises, and the Paris lectures on Slavic literature delivered by Adam Mickiewicz (1840-1844) were the most complete development of the subject. The motif can be found in works of every Polish writer belonging to the Romantic epoch. The present article both outlines the whole panorama and points to particular aspects of the Polish thought about Slavism and attempts to give an answer to the question about what position Norwid’s reflection has against this background, as in his works Slavic motifs with different intensity are present from the end of the 1840s to the last years of his life (the poem The Slav written in 1882). It points to both similarities to Brodziński’s, Mickiewicz’s, and Krasiński’s thought, and to an original character of Norwid’s reflection resulting first of all from the ever present in Norwid’s works tendency to confront Slavism with the Christian universalism. The values from the perspective of which Norwid takes up the subject are: freedom and hope understood not only in the political meaning, but also in the existential and religious sense. Such a view allowed the poet to avoid Slavophil tones and to maintain distrust of Pan-Slavism as a political doctrine. Analyses of Norwid’s works listed in the chronological order reveal the evolution of the poet’s ideological position: from hopes of a philosopher of history to doubts of an ironist. They also emphasized a multitude of aspects of this subject that are connected with the variety of ways to talk about it. Slavic motifs appear in dramatic mysteries (Wanda, Krakus) and in poems (e.g. The Song of Our Land, Chopin’s Piano, The Slav), in poetic treatises (Bondage, About Freedom of Speech), in discussions and letters.
    Źródło:
    Studia Norwidiana; 2013, 31; 17-39
    0860-0562
    Pojawia się w:
    Studia Norwidiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Asymilacja ludowych pierwowzorów w polskiej pieni artystycznej – zarys problematyki
    Assimilation of Folk Prototypes in Polish Artistic Song – Outline of the Issue
    Autorzy:
    Suska-Zagórska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/943651.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    polska pieśń artystyczna,
    pieśń ludowa,
    ballada ludowa,
    duma, dumka,
    słowiańszczyzna,
    pierwiastki ludowe w polskiej pieśni artystycznej.
    Polish art song,
    folk song,
    folk ballad,
    duma,
    dumka,
    Slavism,
    folk elements in Polish art song.
    Opis:
    Głównym celem artykułu jest przedstawienie różnych sposobów funkcjonowania pieśni ludowych (głównie pieśni słowiańszczyzny) w polskiej pieśni artystycznej od momentu jej powstania (uznając za ojców pieśni polskiej S. Moniuszkę i F. Chopina), poprzez II połowę wieku XIX, do początków wieku XX (M. Karłowicz, K. Szymanowski). Okres ten wybrany został ze względu na popularność gatunku pieśniowego w twórczości wielu kompozytorów omawianego czasu. Do gatunków, które miały istotny wpływ na kształtowanie się polskiej pieśni artystycznej, należą: śpiewy historyczne, zwane dumami, dumy kozacze, które jednak miały tylko pośredni wpływ na pieśni polskie (głównie chodzi o tematykę, a nie o cechy strukturalne), pieśni ludowe, pieśni zwane dumkami oraz ballady ludowe. Folklor z natury rzeczy łączy kulturowo tereny ze sobą sąsiadujące lub ze sobą związane w jakikolwiek inny sposób. Dzięki tym powiązaniom w polskiej pieśni artystycznej odnajdujemy motywy, wątki, tematy, zapożyczenia i cytaty wywodzące się z bliskich nam ośrodków słowiańskich, nie zapominając o znaczących inspiracjach folklorem Litwy, która uległa – w pewnym okresie swej historii i na określonych terenach – zjawisku slawizacji. W podsumowaniu autorka wskazuje podstawowe cechy pieśni artystycznych w kontekście ich związków z folklorem.
    The article aims at presenting different manners in which the folk songs (mainly Slavic songs) exist within the Polish art song since its creation (as long as we recognize S. Moniuszko and F. Chopin as the fathers of the Polish song), throughout the second half of the 19th century, until the beginning of the 20th century (M. Karłowicz, K. Szymanowski). This period was chosen on account of the popularity of the song genre in the works of many composers of the time in question. The genres which had a significant influence on the formation of Polish art song include: historical songs, called duma, Cossack dumas, which however, had only an indirect influence on Polish songs (mainly in terms of subject matter, and not of structural features), folk songs, songs called dumkas, and folk ballads. Folklore by its very nature makes a cultural connection between neighbouring areas or areas that are related to one another in any other way. Owing to these links, we can find – in the Polish art song – motifs, themes, borrowings and quotations coming from Slavic centres whose culture is so similar to ours. Also we shouldn’t forget the significant inspirations from the Lithuanian folklore, that is from the country which at some point in its history and in certain regions has undergone the phenomenon of Slavisation. In the summary, the author indicates the basic features of art songs in the context of their connections with folklore.
    Źródło:
    Edukacja Muzyczna; 2017, 12; 117-146
    2545-3068
    Pojawia się w:
    Edukacja Muzyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Temat słowiański w twórczości literackiej i przesłaniu pastoralnym Karola Wojtyły – Jana Pawła II
    The Slavic Theme in the Literary Works and Pastoral Messages of Karol Wojtyła / John Paul II
    Autorzy:
    Halkiewicz-Sojak, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1753372.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-28
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    poezja Karola Wojtyły
    wątek słowiański
    Słowiańszczyzna a chrześcijaństwo
    historiozofia polskiego romantyzmu
    Cyprian Norwid
    Jan Paweł II
    encyklika Slavorum apostoli
    Karol Wojtyła’s poetry
    Slavic thread
    Slavicism and Christianity
    historiosophy of Polish Romanticism
    John Paul II
    encyclical Slavorum Apostoli
    Opis:
    Punktem wyjścia jest w artykule pytanie: Czy istnieje związek między tematem słowiańskim we wczesnej poezji Karola Wojtyły a papieskim nauczaniem Jana Pawła II skierowanym do narodów słowiańskich? Rozpoznaniu głównych inspiracji i idei obecnych w juweniliach Wojtyły służy analiza trzech aspektów jego poezji: kreacji podmiotu, literackich pokrewieństw z wyboru oraz ewokowanych idei historiozoficznych. Wynik komparatystycznego badania wskazuje na zakorzenienie poetyckiej wyobraźni Autora przede wszystkim w Biblii i w twórczości polskich poetów romantycznych. Szczególnie uprzywilejowane miejsce zajmuje tutaj Cyprian Norwid jako autor poematów Promethidion i Fortepian Szopena. Koncepcja narodów i ich dziejowej misji ma i w poezji, i w nauczaniu papieskim liczne punkty wspólne z myślą słowiańską Adama Mickiewicza (prelekcje paryskie) i Norwida. Świadczą o tym wątki wybranych homilii oraz encyklika Slavorum apostoli.
    The starting point of this article is the question of whether there is a connection between the Slavic theme in the early poetry of Karol Wojtyła and the papal teaching of John Paul II addressed to the Slavic nations. The main inspirations and ideas present in Wojtyla’s juvenilia are identified through the analysis of three aspects of his poetry: the creation of the subject, the literary kinship by choice and the historiosophical ideas evoked. The results of this comparative research indicates that the author’s poetic imagination is rooted primarily in the Bible and in the works of the Polish Romantic poets. A particularly privileged place here is occupied by Cyprian Norwid, the author of the poems Promethidion and Chopin’s Piano. The concept of nations and their historical mission in the papal teaching has numerous points in common with the Slavic thoughts of Adam Mickiewicz (in his Paris lectures) and Norwid in his poetry. The threads of selected homilies and the encyclical Slavorum Apostoli testify to this.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 1 Special Issue; 387-404
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-33 z 33

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies