Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "sądownictwo konstytucyjne" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 21
Tytuł:
Ustrój sądownictwa konstytucyjnego w państwach autorytarnych. Analiza porównawcza przypadku republik Azji Środkowej
Legal status of the Constitutional Courts in authoritarian states. A comparative study of Central Asian republics
Autorzy:
Czachor, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32875828.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
sądownictwo konstytucyjne
prawo konstytucyjne porownawcze państw postradzieckich
konstytucjonalizm autorytarny
constitutional jurisdiction
constitutional comparative law of post-Soviet states
authoritarian constitutionalism
Opis:
Poniższy artykuł stanowi próbę omówienia ustroju sądownictwa konstytucyjnego w państwach Azji Środkowej – Kazachstanie, Kirgistanie, Tadżykistanie i Uzbekistanie. Celem badania było ujawnienie ich zgodności lub niezgodności z modelem kelsenowowskim. Stwierdzono, że model ustroju sądów konstytucyjnych w omawianych państwach nie odbiega od wzorca zachodnioeuropejskiego. To ważna konkluzja, bowiem państwa regionu Azji Środkowej klasyfikowane są jako niedemokratyczne. Zachodzi zatem pytanie o sens działania organów sądownictwa konstytucyjnego w państwach, które nie przestrzegają zasady demokratycznych rządów prawa. Odpowiedź na nie wykracza poza ramy poniższego badania, natomiast bezspornym wnioskiem płynącym z artykułu jest stwierdzenie, że państwa autorytarne przywiązują wagę do normatywnego aspektu funkcjonowania reżimów i dbają o istnienie fasadowych instytucji właściwych państwom demokratycznym.
The following paper attempts to discuss the specific features of the Constitutional Courts in Central Asian countries: Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, and Uzbekistan. The aim of the paper is to discuss their compliance or non-compliance with the Kelsenian model, widespread in European countries. The study asserts that the model of the Constitutional Courts in the abovementioned nations does not differ significantly from the Western European model. This is an important conclusion since the Central Asian countries are permanently classified as non-democratic. Thus, this raises a question about the sense of the existence of the Constitutional Courts in countries that do not respect the principle of the democratic rule of law. The answer to this question goes beyond the scope of the following study, but the indisputable conclusion of this article is that authoritarian states pay much attention to the normative aspect of the functioning of regimes and ensure the existence of façade institutions typical of democratic states.
Źródło:
Studia Prawnicze: rozprawy i materiały; 2024, 34, 1; 131-159
1689-8052
2451-0807
Pojawia się w:
Studia Prawnicze: rozprawy i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recenzja: Aleksandra Kustra-Rogatka, Iwona Wróblewska, Wojciech Wołoch, Osobliwy Sąd. Idea sądownictwa konstytucyjnego w kontekstach rządów prawa, demokracji i praw jednostki, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2021, ss. 242.
Review: Aleksandra Kustra-Rogatka, Iwona Wróblewska, Wojciech Wołoch, Osobliwy Sąd. Idea sądownictwa konstytucyjnego w kontekstach rządów prawa, demokracji i praw jednostki [The Peculiar Court. The Idea of Constitutional Justice in the Contexts of the Rule of Law, Democracy and Individual Rights], Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2021, 242 pages
Autorzy:
Kiełpiński, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27310062.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
praworządność
sądownictwo konstytucyjne
rządy prawa
teoria prawa
norma prawna
rule of law
constitutional judiciary
legal theory
legal norm
Opis:
Sądownictwo konstytucyjne stanowi przedmiot sporów w obszarze nauk prawnych, głównie na poziomie filozofii prawa i teorii prawa. W związku z tym została poddana recenzji monografia, która porusza obecnie interesującą tematykę w obszarze zasad konstytucjonalizmu. Autorzy w poszczególnych rozdziałach udzielają odpowiedzi na wiele pytań z zakresu sądownictwa konstytucyjnego. Z wieloma zasygnalizowanymi problemami można spotkać się w życiu społecznym, politycznym i naukowym. Celem opublikowanej recenzji jest zaprezentowanie myśli autorów, którzy za pomocą analizy, rekonstrukcji i krytycznej refleksji połączyli sądownictwo konstytucyjne z trzema ideami: rządów prawa, demokracji i praw jednostki. Warto podkreślić, że przywołane trzy idee nie tworzą harmonijnej triady, ani apriorycznej rzeczywistości. Stworzenie tego typu monografii było możliwe dzięki wykorzystaniu różnych metod badawczych: dogmatycznoprawnej, filozoficznej, historycznej, filologicznej. Osobliwość sądu (judical review) nie stanowi punktu odniesienia, do tego, aby stworzyć grupy zwolenników oraz przeciwników sądownictwa konstytucyjnego. Zbadanie wszechstronne idei sądownictwa konstytucyjnego tworzy nowy katalog argumentów do wykorzystywania m.in. w rozwoju badań naukowych, prowadzenia debaty publicznej oraz szeroko pojętej edukacji społeczeństwa.
Constitutional judicature is a subject of dispute in the field of legal science, mainly at the level of philosophy of law and legal theory. In this connection, a book has been reviewed which deals with an interesting topic. In the individual chapters of the book, the authors provide answers to many questions, in the field of constitutional justice. Many of the problems indicated by the authors can be encountered in social, political and scientific life. The aim of the published review is to present the thoughts of the authors who, by means of analysis, reconstruction and critical reflection, have linked constitutional justice to three ideas: the rule of law, democracy and individual rights. It is worth emphasizing that the three ideas cited do not form a harmonious triad, nor an a priori reality. The creation of this type of monograph was possible thanks to the use of various research methods, dogmatic-legal, philosophical, historical, philological. The singularity of the court (judicial review) is not a point of reference, to create groups of supporters and opponents of constitutional justice. A comprehensive examination of the idea of constitutional justice creates a new catalogue of arguments for the use of, inter alia, the development of scientific research, the conduct of public debate and the broad education of the public.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2023, 22, 2; 625-633
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sądy konstytucyjne w państwach Kaukazu Południowego (Armenia, Azerbejdżan, Gruzja)
Constitutional Courts in the South Caucasus (Armenia, Azerbaijan, Georgia)
Autorzy:
Czachor, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2189149.pdf
Data publikacji:
2023-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
principle of a democratic state ruled by law
post-Soviet constitutionalism
constitutional judiciary
comparative constitutional law of the post-Soviet states
political systems of the South Caucasus states
zasada demokratycznego państwa prawnego
konstytucjonalizm postradziecki
sądownictwo konstytucyjne
konstytucyjne prawo porównawcze państw postradzieckich
ustroje państw Kaukazu Południowego
Opis:
The functioning of the constitutional courts is a European standard, widely accepted also in post-Soviet countries. The following paper looks at the basic legal provisions of the constitutional courts in Armenia, Azerbaijan, and Georgia from a comparative perspective. While Armenia and Georgia undertake some democratic reforms, Azerbaijan remains a consolidated autocracy, what justifies such comparisons. It argues that despite being in line with European practice, there is no one model of a South Caucasus of the constitutional judiciary. The most important differences affect the nomination of judges, the scope of competencies, and the subjects eligible to submit the complaints. The study did not confirm the hypothesis that the model of the constitutional judiciary in Azerbaijan, as an authoritarian state, differs significantly from the more democratic models of Armenia and Georgia.
Funkcjonowanie wyodrębnionych organów sądownictwa konstytucyjnego jest w Europie obecnie powszechnym standardem, również w państwach postradzieckich. Poniższy artykuł jest próbą ogólnego spojrzenia na ustrój sądów konstytucyjnych w Armenii, Azerbejdżanie i Gruzji. O ile Armenia i Gruzja podejmują demokratyczne reformy, Azerbejdżan pozostaje skonsolidowaną autokracją, co uzasadnia podjęcie porównania istniejących tam rozwiązań. Wskazano, że ich rozwiązania są zgodne z europejską praktyką, aczkolwiek nie ma tam jednolitego modelu. Różnice dotyczą sposobu wyboru sędziów, zakresu kompetencji sądów i podmiotów uprawnionych do składania skarg. Nie znalazła potwierdzenia hipoteza, że model azerbejdżański, jako funkcjonujący w państwie autorytarnym, będzie znacząco różnić się od rozwiązań obowiązujących w Armenii i Gruzji.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 1(71); 77-88
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona praw podstawowych jako argument w sporze o legitymizację sądowej kontroli konstytucyjności prawa – zarys problematyki
Protection of Fundamental Rights as an Argument in the Dispute over the Legitimacy of Judicial Review. Selected Issues
Autorzy:
Kustra-Rogatka, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050244.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
Sądownictwo konstytucyjne
prawa podstawowe
demokracja
prawa pozytywne
constitutional courts
fundamental rights
democracy
positive rights
Opis:
amiczny rozwój sądowej kontroli konstytucyjności prawa w drugiej połowie XX wieku, znajduje swoje odbicie we współczesnych teoriach legitymizacji judicial review. Wychodzą one poza pierwotną oś sporu, którą kształtował tzw. dylemat kontrwiększościowy i stają się często bardziej zniuansowane. Poza argumentami związanymi z koncepcjami współpracy międzyinstytucjonalnej oraz rozliczalności władzy coraz większego znaczenia nabierają również argumenty związane z ochroną praw podstawowych i oparte na ich tzw. rights-based theories of judicial review. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zarysu bogatej problematyki związanej z ochroną praw podstawowych rozpatrywaną jako argument w sporze o legitymizację sądowej kontroli konstytucyjności prawa. W opracowaniu zostały przedstawione wybrane zagadnienia, które wpływają na obecny stan dyskursu dotyczącego legitymizacji sądów konstytucyjnych. Są to kwestie: pojęcia i form sądowej kontroli konstytucyjności; typów argumentów stosowanych w analizowanym sporze; powiązania zagadnienia ochrony praw podstawowych z określoną koncepcją demokracji oraz kontroli konstytucyjności decyzji ustawodawczych dotyczących gwarancji tzw. praw pozytywnych.
The dynamic development of judicial review of the constitutionality of laws in the second half of the twentieth century is reflected in contemporary theories of judicial review. They go beyond the original axis of the dispute over the legitimacy of judicial review, which was shaped by the counter-majoritarian dilemma, and often become more nuanced. In addition to arguments related to the conceptions of institutional cooperation and accountability function of judicial review, rights-based theories of judicial review take on more and more importance. The aim of this article is to outline a wide range of issues related to the protection of fundamental rights, which protection is considered as an argument in the dispute over the legitimacy of constitutional courts. The study presents selected issues that influence the current discourse on judicial review, which include: types of such judicial review; types of arguments used in the analysed discourse; the link between fundamental rights and various concepts of democracy; and judicial review of legislative decisions concerning positive rights guarantees.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 1(30); 33-43
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reformy sądownictwa administracyjnego w Polsce
The Administrative Judiciary Reforms in Poland
Autorzy:
Kamiński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2120476.pdf
Data publikacji:
2022-03-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
sądownictwo administracyjne
model sądowej kontroli administracji
konstytucyjne podstawy sądownictwa administracyjnego
reformy sądownictwa administracyjnego w Polsce
sprawa sądowoadministracyjna
administrative judiciary
model of judicial control of administration
constitutional foundations of administrative judiciary
reforms of administrative judiciary in Poland
administrative court case
Opis:
Opracowanie dotyczy czynników mających wpływ na kształt polskiego sądownictwa administracyjnego, począwszy od ich koncepcyjnych wzorców w okresie międzywojennym, po czasy współczesne. W związku z tym w artykule przedstawiono historię reform sądownictwa administracyjnego oraz konstytucyjne i ustawowe podstawy polskiego sądownictwa administracyjnego i ich najważniejsze zmiany. W kolejnych częściach opracowania omówiono zagadnienia dotyczące struktury i organizacji wewnętrznej sądów administracyjnych, ich właściwość oraz pojęcie „sprawy sądowoadministracyjnej” jako przedmiotu postępowania przed sądem administracyjnym. Przybliżono też podstawowe zasady postępowania sądowoadministracyjnego oraz rodzaje i charakter rozstrzygnięć sądowych, w tym ich zaskarżalność, prawomocność i wykonalność. W ostatniej części zwrócono uwagę na wyzwania stojące przed polskim sądownictwem administracyjnym oraz perspektywy jego dalszych reform.
The study concerns the factors influencing the shape of the Polish administrative judiciary, ranging from their conceptual patterns in the interwar period to the present day. Therefore, the article presents the history of administrative judiciary reforms as well as the constitutional and statutory foundations of the Polish administrative judiciary and their most important changes. The following parts of the study discuss issues related to the structure and internal organization of administrative courts, their jurisdiction and the concept of “administrative court case” as the subject of proceedings before an administrative court. The basic principles of administrative court proceedings as well as the types and nature of court decisions, including their appealability, validity and enforceability, were also discussed. The last part highlights the challenges faced by the Polish administrative judiciary and the prospects for its further reforms.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2022, 98; 171-192
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praworządność: idea demokratycznego państwa prawa czy legalnej korupcji?
The Rule of Law: idea of a democratic state of law or legal corruption?
Autorzy:
Walczak, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2232223.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
Tematy:
praworządność
legalna korupcja
wartości konstytucyjne
prawa obywateli
Unia Europejska
polskie sądownictwo
porządek konstytucyjny
bezpieczeństwo wewnętrzne
rule of law
legal corruption
constitutional values
citizens’ rights
European Union
polish judiciary
constitutional order
internal security
Opis:
W artykule przedstawiono wielowątkowe i krytyczne analizy dotyczące szerokiego postrzegania i rozumienia praworządności w procesach decyzyjnych związanych ze sprawowaniem władzy publicznej. Na wstępie zwrócono uwagę na fakt, że toczne od pięciu lat dyskusje i spory na temat rządów prawa, koncentrują się na wybranych aspektach problemowych i sprowadzają się wyłącznie do postrzegania zagrożeń dla niezależności polskiego sądownictwa. W dalszej części pracy omówiono istotę praworządności w teorii polskiego prawa – art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a także wyjaśniono rozumienie praworządności w świetle przepisów prawa wspólnotowego, które odnoszą się do wartości wpisanych do art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej. Następne rozważania i wnikliwe analizy poświęcono praworządności w kontekście procesów decyzyjnych, a także wyjaśniono istotę i cele legalnej korupcji. W podsumowaniu sformułowano 10 ogólnych i uniwersalnych atrybutów praworządności, mających swoje odzwierciedlenie w praktyce zarządzania, które znaczącą przybliżają do właściwego zrozumienia niekaralnych form korupcji. Na koniec wyjaśniono, że aktualne dyskusje na temat praworządności mają związek z wyrokiem TSUE z 2 marca 2021 r., który tworzy struktury prawne pozwalające sądom na ignorowanie polskiego porządku konstytucyjnego.
The article presents multi-threaded and critical issues concerning the broad perception and understanding of the rule of law in decision-making processes tied to the exercise of public authority. At the beginning, attention is drawn to the fact that ongoing discussions and disputes on the rule of law, which have been conducted for five years, focus on selected problematic aspects, and come down only to the perception of threats to the independence of the Polish judiciary. Further, the paper discusses the essence of the rule of law in the theory of Polish law (Article 2 of the Constitution of the Republic of Poland) and clarifies the meaning of the rule of law in provisions of the Community Law which relate to values listed in Article 2 of the EU Treaty. The rule of law is also examined in the context of decision-making processes. The paper presents the essence and objectives of legal corruption, whereas – in conclusions – it formulates 10 general and universal attributes of the rule of law related to management practices. These attributes bring us closer to the proper understanding of the essence of unpunished forms of corruption. Finally, it is explained that current discussions about the rule of law are connected to the judgment of the Court of Justice of the European Union from 2 March 2021, which creates legal structures that allow domestic courts to ignore the Polish constitutional order.
Źródło:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2021, t. 4, 1 (7); 156-204
2657-7984
2657-800X
Pojawia się w:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ustrój konstytucyjny Islandii
Autorzy:
Sagan, Stanisław (1951- ).
Współwytwórcy:
Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego. Wydawca
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Rzeszów : Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Parlament
Podział administracyjny
Prawo konstytucyjne
Prawo wyborcze
Prezydentura (urząd)
Rząd (organ państw.)
Sądownictwo
Ustrój polityczny
Opracowanie
Opis:
Bibliografia, netografia, wykaz aktów prawnych na stronach 140-147.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Sądownictwo konstytucyjne w państwach poradzieckich. A naliza porównawcza2. Część I
Constitutional courts in post-Soviet states. A comparative analysis. Part I
Autorzy:
Zaleśny, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524512.pdf
Data publikacji:
2019-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
sądownictwo konstytucyjne, państwa poradzieckie, model europejski, rada konstytucyjna, praktyka konstytucyjna, analiza porównawcza
Opis:
W analizie porównuje się sądy konstytucyjne w państwach poradzieckich. Stawia się tezę, że w badanej grupie państw ochrona prawna konstytucji jest prowadzona przede wszystkim na podstawie tzw. europejskiego modelu kontroli konstytucyjności prawa, adaptowanego (w drodze przede wszystkim praktyki ustrojowej) do lokalnych uwarun-kowań politycznych i oczekiwań kluczowych uczestników stosunków politycznych. Tekst złożony jest z dwóch części. W części pierwszej poddaje analizie motywy wprowadze-nia sądownictwa konstytucyjnego i jego umiejscowienie w systemie władzy publicznej państw poradzieckich. Z kolei w części II tekstu zostały poddane analizie funkcje sądów konstytucyjnych i ich polityczne znaczenie w państwach poradzieckich. W niej tej zamieszczono wnioski.
Article discusses the problem of constitutional judiciary in post-Soviet states. The au-thor formulates a thesis that constitutional courts in post-Soviet states were supposed to create proper conditions for the primacy of the constitution in the system of norma-tive acts and its direct effect on legal relations taking place in the state. It was expect-ed to guarantee the freedom and rights of an individual. The radiation of the constitu-tion onto the whole of legal, political, economic or social relations occurring in the state promotes the stability of the state’s political system, the protection of values important for the citizens. The author formulates a thesis that to make it happen, proper political conditions are necessary and within them – the control of the new normative acts in the context of their compatibility with the laws of higher legal force, including above all the constitution. The text consists of two parts. The first part concerns reasons for introduc-ing the control of legal norms and the position of constitutional courts in the political systems of post-Soviet states. In the part II of the text are analyzed functions of consti-tutional courts, political influence of constitutional courts. The second part of the text also include the conclusions.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2019, 2(48); 137-164
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sądownictwo konstytucyjne w państwach poradzieckich. Analiza porównawcza. Część II
Constitutional courts in post-Soviet states. A comparative analysis. Part II
Autorzy:
Zaleśny, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524499.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
sądownictwo konstytucyjne, państwa poradzieckie, model europejski, rada konstytucyjna, praktyka konstytucyjna, analiza porównawcza
Opis:
W analizie (której pierwsza część została opublikowana w poprzednim numerze „Prze-glądu Prawa Konstytucyjnego”) porównuje się sądy konstytucyjne w państwach pora-dzieckich. Stawia się tezę, że ochrona prawna konstytucji w państwach poradzieckich jest prowadzona przede wszystkim na podstawie tzw. europejskiego modelu kontroli konsty-tucyjności prawa, adaptowanego (w drodze przede wszystkim praktyki ustrojowej) do lo-kalnych uwarunkowań politycznych i oczekiwań kluczowych uczestników stosunków politycznych. W tej części tekstu zostały poddane analizie funkcje sądów konstytucyj-nych i ich polityczne znaczenie w państwach poradzieckich. Zamieszczono także wnio-ski dotyczące obu części analizy. Pierwsza część tekstu została opublikowana w „Prze-glądzie Prawa Konstytucyjnego” 2019, nr 2, s. 137–164.
Article (whose first part was published in the previous volume of „Constitutional Law Re-view”) discusses the problem of constitutional judiciary in post-Soviet states. The author formulates a thesis that constitutional courts in post-Soviet states were supposed to cre-ate proper conditions for the primacy of the constitution in the system of normative acts and its direct effect on legal relations taking place in the state. It was expected to guar-antee the freedom and rights of an individual. The radiation of the constitution onto the whole of legal, political, economic or social relations occurring in the state promotes the stability of the state’s political system, the protection of values important for the citi-zens. The author formulates a thesis that to make it happen, proper political conditions are necessary and within them – the control of the new normative acts in the context of their compatibility with the laws of higher legal force, including above all the constitu-tion. This part of the text analyzes the functions of constitutional courts and their polit-ical roles in post-Soviet states. Conclusions regarding both parts of the text. First part of this paper was published in „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2019, no. 2, pp. 137–164.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2019, 3(49); 13-39
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Presidential and Semi-Presidential System of Government and the Model of Control of Legal Norms. Reflections on Political Dependencies
Prezydencki i półprezydencki system rządów a model kontroli norm prawnych. Refleksje na temat zależności politycznych
Autorzy:
Szymanek, Jarosław
Zaleśny, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/940712.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
presidential governance system semi-presidential governance system
judicial review
constitutional judiciary
European model of law constitutional review
American model of law constitutional review
prezydencki system rządów półprezydencki system rządów sądownictwo konstytucyjne europejski model kontroli konstytucyjności prawa
amerykański model kontrola konstytucyjności prawa
Opis:
The analysis focuses on the relations between the presidential and semi-presidential system of government and the model of control of legal norms. The authors formulate question, is there a correlation between these government systems and the model of constitutional review of the law? The authors argue that there is no such dependence. They justify that the system of government is created independently of the model of law constitutional re- view. They justify why it is and what are the consequences for the system of government.
W artykule poddano analizie sposób ukształtowania kontroli konstytucyjności prawa w prezydenckim i pół-prezydenckim systemach rządów. Bada się w nim zależność między tymi systemami rządów a realizowanym w nich modelem kontroli konstytucyjności prawa. Dowodzi się, że są to komponenty ustroju państwa tworzone niezależnie od siebie, nieoddziałujące na siebie aksjologicznie, instytucjonalnie czy behawioralnie. Stwierdza się, że w prezydenckim i pół-prezydenckim systemie rządów nie ustanowiono wyjątkowego, właściwego dla nich, modelu kontroli konstytucyjności prawa.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2019, 5 (51); 27-50
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie doktryny stare decisis dla sądowej kontroli konstytucyjności prawa USA – między stabilnością orzecznictwa a instrumentalizmem
The importance of the stare decisis doctrine for judicial control of the constitutionality of US law – between the stability of jurisprudence and instrumentalism
Autorzy:
Pustuła, Diana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/523816.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
stare decisis, sądownictwo konstytucyjne, kontrola sądowa, precedens, aktywizm sędziowski, Sąd Najwyższy, Konstytucja Stanów Zjednoczonych
Opis:
Uprawnienie do badania zgodności aktów prawnych z konstytucją, stanowiących pod-stawę wydania rozstrzygnięcia, przysługuje wszystkim sądom amerykańskim, tworząc rozproszony system kontroli konstytucyjności. Czynnikiem stabilizującym orzecznic-two stają się precedensy sądowe oraz doktryna stare decisis. Jednakże niełatwo dokonać jednoznacznej oceny roli doktryny stare decisis dla sądowej kontroli konstytucyjności prawa USA (judicial review) z uwagi na szereg czynników, które wpływają na jej znacze-nie. Można do nich zaliczyć formalny brak bezwzględnego charakteru rozstrzygnięć sądowych, czy też brak związania Federalnego Sądu Najwyższego USA własnymi orzecze-niami. Ten ostatni wydaje się szczególnie istotny w przedmiotowej ocenie w kontekście znacznego aktywizmu sędziowskiego oraz sposobu nominowania i zatwierdzania sędziów na, co do zasady, dożywotnich stanowiskach. W niniejszej publikacji analizie poddane zostały wszystkie wyżej wymienione czynniki w celu dokonania możliwie rzetelnej oce-ny znaczenia doktryny stare decisis dla sądowej kontroli konstytucyjności prawa USA.
All American courts have a right to examine the conformity of legal acts with the Constitution as the basis for issuing a decision, creating a diffused system of judicial review. Court prece-dents and the stare decisis doctrine become the stabilizing factor of jurisprudence. However, it is not easy to make an unequivocal assessment of the role of the stare decisis doctrine for judicial review due to a number of factors that affect its significance. They include the formal lack of absolute nature of the court decisions, or the fact that the Federal US Supreme Court is not bound by its own rulings. The latter fact seems particularly important in the assessment of the subject matter in the context of considerable judicial activism and the way the judges are nominated and approved for, in principle, lifetime positions. In this publication, all the above mentioned factors have been analyzed in order to assess the significance of the stare decisis doctrine for judicial review in the US as accurately as possible.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2019, 3(49); 79-91
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sądownictwo konstytucyjne na Białorusi, Ukrainie i Mołdawii. Studium ustrojowo-porównawcze
Constitutional courts in Belarus, Ukraine and Moldova. A comparative study
Autorzy:
Czachor, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/471796.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uczelnia Jana Wyżykowskiego
Tematy:
sądownictwo konstytucyjne
reformy ustrojowe państw postradzieckich
Białoruś
Ukraina
Mołdawia
constitutional courts
political reforms in post-Soviet countries
Belarus
Ukraine
Moldova
Opis:
The aim of the article is to present the comparative view of the political position of the constitutional courts in three states of the Eastern Europe: Belarus, Ukraine and Moldova. The author discussed the circumstances of creating the model of the constitutional judiciary within the period of Soviet Union and then the characteristics of modern constitutional courts in the said countries was presented. The following aspects were compared: constitutional basis of constitutional judiciary functioning, the legal definitions of the constitutional courts, the entitled bodies to appear in court, the presence of the constitutional complaint institution, the scope of courts competence, criteria and the mode of selecting the judges. The major differences as to functioning of these bodies were indicated, including its limited role in the political system in Belarus and its increasing role in Ukraine which ought to be related to ongoing democratic reforms.
Celem artykułu jest zaprezentowanie w ujęciu porównawczym pozycji ustrojowej sądów konstytucyjnych w trzech państwach Europy Wschodniej: Białorusi, Ukrainie i Mołdawii. Autor omawia okoliczności kształtowania się modelu sądownictwa konstytucyjnego w okresie Związku Radzieckiego, następnie zaś cechy współczesnych sądów konstytucyjnych w wymienionych państwach. Porównano następujące kwestie: konstytucyjne podstawy funkcjonowania sądownictwa konstytucyjnego, definicje legalne sądów konstytucyjnych, podmioty uprawnione do występowania przed sądem, obecność instytucji skargi konstytucyjnej, zakres kompetencji sądów, kryteria i tryb wyboru sędziów. Wskazano na istotne różnice w funkcjonowaniu tych organów, w tym jego ograniczoną rolę w systemie ustrojowym Białorusi oraz rosnącą rolę na Ukrainie, co należy wiązać z toczącymi się demokratycznymi reformami.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Uczelni Jana Wyżykowskiego. Studia z Nauk Społecznych; 2018, 11; rb.ujw.pl/social
2543-6732
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Uczelni Jana Wyżykowskiego. Studia z Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La Pologne: la Constitution, la cour constitutionnelle et les inquiétudes de l’opinion internationale. Polska: Konstytucja, Trybunał Konstytucyjny i obawy opinii miedzynarodowej
Poland: The constitution, the Constitiutional Tribunal and the anxiety of the international opinion
Autorzy:
Kruk, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2005113.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Tematy:
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
polskie sądownictwo konstytucyjne
kryzys konstytucyjny w Polsce 2015–2016
Trybunał Konstytucyjny
opinia międzynarodowa o polskim Trybunale Konstytucyjnym
ustawy o Trybunale Konstytucyjnym RP
sędzia TK
orzecznictwo TK
Constitution of the Republic of Poland
Constitutional Court
Polish constitutional law
constitutional crisis in Poland 2015–2016
Act on the Constitutional Court of the Republic of Poland
Judge of the Constitutional Court
case law of Constitutional Court
Opis:
Inspiracją i tłem dla podjętych w artykule rozważań były wydarzenia, jakie miały miejsce w Polsce w latach 2015/2016 r., związane z wielokrotnym podejmowaniem przez nową większość parlamentarną zmian w zakresie składu, trybu postępowania i podstaw prawnych sądownictwa konstytucyjnego (ustawy o Trybunale Konstytucyjnym). Artykuł omawia trzy główne wątki funkcjonowania w Polsce Trybunału Konstytucyjnego (TK). Pierwszy ukazuje jego genezę, jeszcze w okresie realnego socjalizmu (1982), co jest o tyle istotne, że jego ówczesna koncepcja, mimo konstytucyjnej deklaracji o niezawisłości sędziów, zakładała pewien stopień jego pozostawania pod „nadzorem” parlamentu (czyli hegemonicznej partii politycznej), co tym bardziej uwrażliwia na wszelkie analogiczne przejawy politycznej interwencji już w państwie demokratycznym. Pokazuje też, jak mimo to TK umiał w tamtym czasie zdobyć niezależność i utrwalić swój autorytet, a także jak ukształtowała ten organ – już zaliczony do władzy sądowniczej – Konstytucja RP z 1997 r. Drugi wątek przedstawia w skrócie „kronikę wydarzeń”, w tym pięć kolejnych ustaw (nowelizacji lub nowych ustaw o TK) i sposób, w jaki usiłują one, nawet niekiedy fortelem prawniczym, zmienić na politycznie „korzystniejszy” skład tego sądu, zablokować jego swobodę orzekania lub unieważnić wyrok, z ostatecznym uchwaleniem trzech nowych ustaw: o organizacji i trybie postępowania przed TK oraz statusie sędziów TK (a także ustawę zawierającą przepisy wprowadzające), których negatywne konsekwencje pojawiają się na bieżąco. Równolegle ukazano opinie instytucji międzynarodowych (Komisji Weneckiej, Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej) zaniepokojonych sytuacją w Polsce z punktu widzenia europejskich standardów rule of law. Trzeci wątek dotyczy kwestii może najważniejszej, a mianowicie konsekwencji doktrynalnych i konstytucyjnych oraz problemów, jakich polskiej nauce prawa konstytucyjnego oraz praktyce konstytucyjnej i politycznej wydarzenia te przysporzą.
The events that took place in Poland 2015 and 2016, concerning the actions taken by the new parliamentary majority, including changes in the composition, procedure and legal basis of the Constitutional Court (Constitutional Court Act) were an inspiration to the reflections presented in this paper. Discussed in the paper are three main points of the functioning of the Constitutional Tribunal (CT) in Poland. The first outlines the genesis of CT, starting with the period of real socialism (1982). This is quite important as the original concept of CT, despite the constitutional declaration of independence of the judges, assumed some degree of parliamentary supervision (i.e. a hegemonic political party). The text also describes how CT at the time able was to achieve independence and consolidate its authority, illustrating how this body – already included in the judiciary – was constituted in the Constitution of the Republic of Poland in 1997. The second point consists of a short chronicle of events, including the adoption of the five successive legal acts (amendments or new Constitutional Court Acts), and the way in which attempts were made, sometimes even by legal tricks, to change the composition of this court to a politically more favourable and to block its freedom or to revoke the court’s ruling. With the final passing of three new laws on the organisation and the procedure of the Constitutional Tribunal and the status of its judges, whose negative consequences continue to appear. At the same time, international institutions (the Venice Commission, the European Parliament and the European Commission) announced their opinions, expressing concern about the situation in Poland from the point of view of European standards of Rule of Law. The third point touches probably the most important issue – the doctrinal and constitutional consequences, as well as the problems brought by these events to the Polish constitutional law science and the constitutional and political practice.
Źródło:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2017, 9, 1; 32-62
2080-1084
2450-7938
Pojawia się w:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 21

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies