Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "rozumowanie" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 55
Tytuł:
O niektórych problemach naturalizacji filozofii nauki na przykładzie sporu o realizm
On Some Problems of Naturalizing the Philosophy of Science Exemplified on the Controversy about Realism
Autorzy:
Zeider, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012841.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
naturalizm metodologiczny
filozoficzna interpretacja faktów naukowych
spór realizm-antyrealizm
rozumowanie abdukcyjne
sukces nauki
konwergentny realizm
Naturalna Postawa Ontologiczna
methodological naturalism
philosophical interpretation of scientific facts
realism-antirealism controversy
abductive reasoning
success of science
convergent realism
Natural Ontological Attitude
Opis:
The main purpose of the paper is analysis of some problems referred to methodological understanding of the process to naturalize philosophy of science. This process can be considered as justification of philosophical thesis by scientific facts, and also as application of the methods of justification, which are effective in natural sciences, to philosophy of science. These procedures are often called philosophical interpretation of scientific facts, and their methodological validity is taken under consideration. This problem is analysed on the two examples, which are related to realism-antirealism controversy. One of them is the final argument for scientific realism. The second is the Arthur Fine’s Natural Ontological Attitudes.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2011, 59, 2; 345-366
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recenzje naukowe jako materiał badawczy
Academic Reviews as Research Material
Autorzy:
Woroniecka, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/413206.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
kontekst instytucjonalny
procedura krytyczno-naprawcza
sąsiedztwo
rozumowanie potoczne
przesunięcie (przemieszczenie) sensu
institutional context
critical-repair procedure
neighbourhood
common (everyday) reasoning
shifting (displacement) senses
Opis:
Celem artykułu jest wykazanie, że teksty recenzji naukowych, zwłaszcza oceniające tak zwane „prace na stopień”, można wykorzystać jako istotne źródło badań empirycznych z zakresu socjologii wiedzy naukowej. Ich względna dostępność publiczna oraz skonwencjonalizowana forma ułatwiają dostęp do tego źródła. Zastosowanie strategii interpretacyjnej wynikać musi ze struktury problemu badawczego. Materiały te można z pożytkiem badać pod kątem mikroprocesów społecznych regulujących dostęp do stopni naukowych, mezoprocesów instytucjonalnych, takich jak szkoły naukowe itp., a także makroprocesów kulturowych i społecznych skutkujących przesuwaniem się priorytetów w ocenach, zacieraniem granic dyscyplinowych czy modami w nauce. Niniejsze opracowanie ukazuje wartość tekstów recenzji dla potrzeb analizy, głównie fenomenologiczno- -etnometodologicznej: takie ukierunkowanie pozwala odsłaniać związki perspektywy naukowej (tu: socjologicznej) ze strukturami rozumowań potocznych, ale też z kontekstami ideologicznymi, perspektywami innych profesji i dyscyplin naukowych.
This paper presents academic reviews as a special sort of research material, with unique value for the sociology of scientific knowledge. They are relatively easily available and conventionalized to large extent, which makes them a very effective source of data in terms of their use. Of course the strategy of interpretation of the data included in reviews depends on the structure of the research problem. The material may be usefully analyzed in terms of micro processes that regulate the access to academic degrees; it may be interpreted in terms of cultural and institutional mezzo processes, such as, e.g., scientific educational institutions; and last but not least, it may be used as data for studying macro processes that affect shifting research priorities or blurred boundaries among disciplines. My aim is to illustrate a ‘density’ of texts of reviews, mainly for phenomenological and ethnomethodological analysis. Such a direction makes it possible to explore empirically not only practical relations between scientific (here: sociological) perspectives and structures of everyday reasoning, but their connections with ideological contexts, other professional perspectives and scientific disciplines as well.
Źródło:
Przegląd Socjologiczny; 2015, 64, 4; 9-25
0033-2356
Pojawia się w:
Przegląd Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dedukcyjne aspekty abdukcji. Krytyka i postulaty
Deductive aspects of the abduction. Criticism and demands
Autorzy:
Wolak, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/426999.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
abdukcja
dedukcja
indukcja
redukcja
rozumowanie
przyczynowość
wyjaśnienie
inferencja
sylogizm
Opis:
Artykuł przedstawia krytykę pewnych ujęć i zastosowań abdukcji, która jest przedstawiana jako przeciwieństwo rozumowań dedukcyjnych. Analizując pewne schematy formalne i kilka przykładów, wskazuję na rzeczywistą obecność schematów dedukcyjnych tam, gdzie miały występować abdukcyjne. Staram się wskazać najważniejsze powody takich pomyłek, są nimi m.in. niewłaściwe rozumienie związku przyczynowego, wieloznaczność pojęcia wyjaśnienia, braki w logicznej analizie rozumowań, nieumiejętność właściwego rozróżnienia rozumowań dedukcyjnych i redukcyjnych. Na zakończenie formułuję postulaty, które mogą pomóc w unikaniu najważniejszych błędów związanych z niewłaściwym posługiwaniem się rozumowaniami abdukcyjnymi.
Źródło:
Logos i Ethos; 2015, 2(39); 177-200
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Argument C. S. Lewisa przeciwko naturalizmowi
C. S. Lewis’s Argument Against Naturalism
Autorzy:
van Inwagen, Peter
Mazurek, Anna
Buraczewski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488328.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
naturalizm
C. S. Lewis
„kardynalna trudność naturalizmu”
argument przeciw naturalizmowi
rozumowanie
naturalism
“the cardinal difficulty of naturalism”
argument against naturalism
reasoning
Opis:
Artykuł stanowi ocenę argumentu z rozdziału trzeciego („Kardynalna trudność naturalizmu”) drugiego wydania Cudów C. S. Lewisa. Argument ten ma wykazać, iż naturalizm implikuje, że żadne z naszych przekonań nie bazuje na rozumowaniu — to „kardynalna trudność naturalizmu”, jako że w jego ramach przekonanie, które nie bazuje na rozumowaniu, będzie irracjonalne. Artykuł zamyka wniosek, że argument Lewisa nie wykazuje, jakoby naturalizm implikował, że żadne z naszych przekonań nie bazuje na rozumowaniu.
This paper is an evaluation of the argument of Chapter 3 (“The Cardinal Difficulty of Naturalism”) of the second edition of C. S. Lewis’s Miracles. This argument is an attempt to demonstrate that naturalism implies that none of our beliefs is based on reasoning — a “cardinal difficulty for naturalism,” since a belief in naturalism that was not based on reasoning would be irrational. The conclusion of the paper is Lewis’s argument fails to show that naturalism implies that none of our beliefs is based on reasoning.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 2; 169-183
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Aquinas’s paths of thinking about predestination in the Summa Theologiae
Tomasza z Akwinu ścieżki myślenia o predestynacji w Summie teologii
Autorzy:
Trepczyński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2078917.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
predestynacja
potępienie
św. Tomasz z Akwinu
św. Augustyn
ścieżki myślenia
rozumowanie
Summa teologii
predestination
reprobation
St. Thomas Aquinas
St. Augustine
paths of thinking
reasoning
Summa Theologiae
Opis:
This paper is devoted to Saint Thomas Aquinas’s considerations on predestination. However this is not meant to be another work presenting his teaching on the subject. The aim of this article is to reconstruct and analyse “paths of thinking” which Doctor Angelicus designed when discussed the topic of predestination. In this paper I would like to refer to the approach sketched in the book The paths of thinking of Albert the Great and Thomas Aquinas, according to which a path of thinking is a way a thought of certain thinker runs.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2019, 8; 103-122
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ZASADA PRAWDY FORMALNEJ W POLSKIM CYWILNYM PRAWIE PROCESOWYM A ROZUMOWANIA NIEMONOTONICZNE
Autorzy:
Trepczyński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/663895.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
zasada prawdy formalnej
rozumowanie niemonotoniczne
logika niemonotoniczna
proces cywilny
Opis:
The Principle of Formal Truth in the Polish Civil Procedural Law and Non-monotonic ReasoningSummary This paper analyses the implementation of the formal truth principle in the Polish civil procedural code in the light of non-monotonic reasoning. The author starts by presenting the concept and applications of non-monotonic reasoning, and the formal truth principle and its place in Polish civil procedure. Next he examines the conditions in which non-monotonicity is admissible in civil court reasoning. While legal reasoning may generally be regarded as non-monotonic due to the assumptions it employs and treats as defensible, the author’s observations on the basis of selected civil law cases lead him to the conclusion that the use of the formal truth principle as a viable instrument in law simply forces courts to make non-monotonic inferences. In other words, adopting this principle means accepting non-monotonic reasoning, or even more: if the court keeps to the formal truth principle it is using one of the types of non-monotonic logic.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2016, 16, 2
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kształcąca funkcja geomorfologii
Instructive function of geomorphology
Autorzy:
Tomalkiewicz, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2085665.pdf
Data publikacji:
1988
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Tematy:
geomorfologia
uczenie sie
rozumowanie
badania naukowe
Opis:
Geomorphology as science, with its investigative problems is particularly favourable to the formation of various intellectual skills, especially of logical reasoning. Investigative problems initiated by the teacher are usually a starting point for reasoning of a definite type. Two types of reasoning may occur: induction and deduction. Since geomorphology is a natural science the most frequently used reasoning is induction. A classical example of such reasoning is, for instance, the investigation of the causes of rock mechanical weathering, presented in a detailed elaboration. A form of induction is reasoning by way of analogy which occurs when we want to reproduce the genesis of older forms, created by different factors in climatic conditions different from those now prevailing in the investigated area. Reducing reasoning is also characteristic in geomorphology; it consists in concluding on facts, which cannot be observed from their observable consequences. An example of such reasoning is the reconstruction of the history of the Earth’s surface development. The formation of skill in logical reasoning is stimulated by the solution of investigative problems, particularly in the phase of formulating and theoretical verification of hypotheses. The value of the problem method in learning appears not only in the development of the logical apparatus of the student but also in the fact that it secures the systematization of knowledge, the consolidation and the evaluation of information and its transformation into skills through continuous use in changing activities.
Źródło:
Prace i Studia Geograficzne; 1988, 09; 273-277
0208-4589
Pojawia się w:
Prace i Studia Geograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Valuing the well-being of the mother, the child, and them both while solving problems related to motherhood
Wartościowanie dobra matki, dziecka i obojga podczas rozwiązywania problemów związanych z macierzyństwem
Autorzy:
Szymanik-Kostrzewska, Anna Małgorzata
Michalska, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146852.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
problem solving
motherhood
having children
posftormal reasoning
valuing the well-being
macierzyństwo
rozwiązywanie problemów
rozumowanie postformalne
wartościowanie dobrostanu
posiadanie dzieci
Opis:
Aim. The main purpose of the research was to determine which group of participants will value the well-being of the mother, the child and both of them the most and to define the similarities and differences in the ways of thinking of mothers, fathers, people without children, and seniors when solving problems related to motherhood. Materials and methods. The proprietary tool Questionnaire “Advice for Mothers” was used, with six stories of women’s life problems. The participants determined to what extent they agreed with solutions – two (intersystemic level of thinking) prioritized the well-being of the mother or the child, and the third (metasystemic level of thinking) emphasized the simultaneous well-being of both mother and child. 936 people, aged 18 to 96, participated in the research. Results and conclusion. All groups preferred solutions were those emphasizing the wellbeing of both mother and child, but the similarity of the mothers’ way of thinking to others depended on the type of solution. The greatest similarity in the valuing well-being of both mother and child was noted between mothers and men without children, dissimilarity – between mothers and fathers and male seniors. When it comes to a child’s well-being, mothers valued it the most similarly to fathers and men without children, and the least – to seniors. The well-being of mothers was valued similarly by all groups, but the scores of mothers were the highest, the fathers’ – the lowest.
Cel. Głównym celem badań było określenie, które grupy badanych będą wartościować dobro matki, dziecka i jednoczesne dobro obojga najwyżej oraz opisanie podobieństw i różnic w sposobach myślenia przy rozwiązywaniu problemów związanych z macierzyństwem pomiędzy matkami oraz ojcami, ludźmi nie posiadającymi dzieci i seniorami obu płci. Materiały i metody. Wykorzystano autorskie narzędzie Kwestionariusz „Rady dla Matek”, zawierające sześć historii kobiet, dotyczących ich problemów życiowych. Uczestnicy badania określali stopień, w jakim zgadzają się z każdym z rozwiązań – dwoma (na intersystemowym poziomie myślenia), w których priorytetem było dobro matki bądź dobro dziecka oraz trzecim (na metasystemowym poziomie myślenia), podkreślającym równoczesne dobro obojga. W badaniach wzięło udział 936 osób, w wieku od 18 do 96 lat. Wyniki i wnioski. Wszystkie grupy badanych preferowały najbardziej rozwiązania ukierunkowane na jednoczesne dobro matki i dziecka, jednakże podobieństwo myślenia matek i pozostałych osób zależało od typu rozwiązania. Największe podobieństwo w wartościowaniu równoczesnego dobra matki i dziecka odnotowano u matek i mężczyzn nie posiadających dzieci, różnicę – pomiędzy matkami i ojcami oraz seniorami. Jeśli chodzi o dobro dziecka, matki wartościowały je podobnie do ojców i mężczyzn nie posiadających dzieci, najmniej podobnie – do seniorów. Dobro matki było wartościowane w podobny sposób przez wszystkie grupy badanych, przy czym matki uzyskały najwyższe wyniki w tym zakresie, ojcowie – najniższe.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2023, XXX, (3/2023); 53-76
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewolucja teorii rozumowania prawniczego Neila MacCormicka
Neil McCormick’s Theory of Legal Reasoning and Its Evolution
Autorzy:
Sopiński, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531739.pdf
Data publikacji:
2019-01-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
rozumowanie prawnicze
MacCormick
sylogizm prawniczy
retoryka
rządy prawa
legal reasoning
legal syllogism
rhetoric
rule of law
Opis:
Podstawową tezą pracy jest stwierdzenie ewolucyjności (dwuetapowości) teorii rozumowania prawniczego Neila MacCormicka. Dlatego też została ona omówiona przy użyciu metody diachronicznej. Najpierw zaprezentowano podstawowe elementy teorii rozumowania prawniczego składające się na dzieło Legal Reasoning and Legal Theory (1978). Następnie spróbowano – na przykładzie Rhetoric and the Rule of Law (2005) przedstawić kluczowe zmiany, jakie na przestrzeni lat dokonały się w podejściu MacCormicka do zagadnień związanych z teorią rozumowania prawniczego. Najważniejszą z nich wydaje się stopniowa rewizja poglądów szkockiego filozofa dotycząca roli wnioskowania dedukcyjnego w procesie rozumowania sędziowskiego. Prowadzi ona do rozszerzenia logicznych aspektów teorii rozumowania prawniczego MacCormicka (sylogizm prawniczy) o aspekty retoryczne (argumentacyjność prawa) oraz etyczne (idea rządów prawa). Ewolucja teorii rozumowania prawniczego MacCormick może być uważana za modelowy przykład zmian zachodzących we współczesnej filozofii prawa.
This paper traces, examines, and demonstrates Neil MacCormick’s theory of legal reasoning and its evolution. MacCormick’s views were shaped gradually so his theory could be divided into two main stages. Therefore, the use of the diachronic approach is justified. The aim of this paper is to analyse the difference between the theses of the theory of legal reasoning explained in Legal Reasoning and Legal Theory (1978) and general revisions to this theory marked in Rhetoric and the Rule of Law (2005). According to the author, the most important change in MacCormick’s theory of legal reasoning is an examination of the role of deductive reasoning in the process of judicial reasoning. This change leads to an extension of the logical aspects of MacCormick’s theory of legal reasoning (legal syllogism) to include rhetorical aspects (argumentative character of law) and ethical aspects (the idea of the rule of law). The evolution of the MacCormick’s theory of legal reasoning seems to be a model example of the changes in contemporary philosophy of law.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2019, 1(19); 63-78
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozumowanie prawnicze jako rozumowanie praktyczne w świetle nowej teorii prawa naturalnego Johna M. Finnisa
Legal Reasoning as Practical Reasoning in John M. Finnis’ New Natural Law Theory
Autorzy:
Sopiński, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531548.pdf
Data publikacji:
2020-01-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
John M. Finnis
prawo naturalne
rozumowanie prawnicze
rozumowanie praktyczne
Ronald Dworkin
jedyna właściwa odpowiedź
natural law
legal reasoning
practical reasoning
one right answer
Opis:
Artykuł prezentuje rozumowanie praktyczne w świetle nowej teorii prawa naturalnego Johna M. Finnisa. Teorię Johna M. Finnisa można nazwać nową teorią prawa naturalnego, ponieważ jego poglądy były kształtowane zarówno przez św. Tomasza z Akwinu, jak też częściowo były zainspirowane nowym jego odczytaniem przez Germaina Griseza. Podstawowym celem artykułu jest analiza koncepcji rozumowania prawniczego jako rozumowania praktycznego, będącej w zamiarze Johna M. Finnisa przede wszystkim mocną krytyką teorii Ronalda Dworkina opartej na założeniu istnienia jednej właściwej odpowiedzi. Według autora tego artykułu, krytyczne podejście Johna M. Finnisa do teorii Ronalda Dworkina prowadzi jego koncepcję rozumowania prawniczego – sformułowaną na fundamencie prawa naturalnego – do stopniowego rozszerzenia o aspekty pozytywistyczne (zbliżenie z poglądami Josepha Raza) oraz aspekty instytucjonalne (zbliżenie z poglądami Neila MacCormicka). Dlatego też teoria rozumowania prawniczego Finnisa wydaje się być modelowym przykładem zbliżenia prawa naturalnego i pozytywizmu prawniczego we współczesnej filozofii prawa.
This paper presents practical reasoning in the light of John M. Finnis’ new natural law theory. Finnis’ views were shaped by Aquinas’ thoughts on natural law but he was also strongly inspired by Germain Grisez’ new approach, so his theory could be named a new natural law theory. The aim of this paper is to analyse the concept of legal reasoning as practical reasoning, which Finnis intended mainly as a strong critique of Ronald Dworkin’s theory of legal reasoning based on the concept of the one right answer. According to the author of this paper, Finnis’ critical approach to Dworkin leads to a gradual extension of the former’s concept of legal reasoning to include positivistic aspects (rapprochement with Joseph Raz’ views) and institutional aspects (rapprochement with Neil MacCormick’s views). Therefore, Finnis’ theory of legal reasoning seems to be a model example of the rapprochement between natural law and legal positivism in contemporary philosophy of law.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 1(22); 84-98
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Heuristic Aspects of Reasoning by Analogy
Heurystyczne aspekty rozumowania przez analogię
Autorzy:
Sołtys, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560704.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu
Tematy:
analogy
heuristics
reasoning
structure
analogia
heureza
rozumowanie
struktura
Opis:
Analogy as a structure of thinking and analogy as a type of reasoning are differentiated in science. In practice, however, reasoning by analogy depends on analogical thinking. Analogical thinking is a heuristic aspect of reasoning by analogy. Analogous thinking gives reasoning a creative character. This study shows the genetic relationship between reasoning by analogy and heuristic thinking. We reconstructed basic the heuristic structure, which is the foundation of reasoning by analogy. The semantic character of this structure allows us, by reasoning by analogy, to gradually move from ambiguity to an increasing determination of the system based on the target – the goal, based on his partial resemblance to the arrangement – the source. The author of this work analyzes the classic model of heuristic thinking used in reasoning by analogy.
W nauce odróżnia się analogię jako strukturę myślenia i analogię jako pewien typ ro-zumowania. W praktyce jednak analogiczne myślenie i rozumowanie wzajemnie współza-leżą od siebie. Analogiczne myślenie jest heurystycznym aspektem rozumowania przez analogię. Analogiczne myślenie przydaje temu rozumowaniu twórczego charakteru. W pracy pokazano genetyczną zależność rozumowania przez analogię od heurystycznego myślenia. Zrekonstruowano podstawową heurystyczną strukturę, na której nabudowuje się rozumowanie przez analogię. Semantyczny charakter tej struktury umożliwia, w rozumowaniu przez analogię, stopniowe przechodzenie od nieokreśloności, do coraz pełniejszej determinacji treściowej układu – celu, na podstawie jego częściowego podobieństwa do układu – źródła. Autor niniejszej pracy poddaje analizie klasyczny model heurystycznego myślenia, stosowany w rozumowaniu przez analogię.
Źródło:
Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia; 2016, 23; 231-239
0208-7626
Pojawia się w:
Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozstrzyganie sporów w oparciu o zasady dobra i słuszności versus orzekanie w „trudnych przypadkach” w świetle współczesnych koncepcji metaetycznych
Autorzy:
Skoczeń, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632510.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Projekt Avant
Tematy:
ex aequo et bono, hybrydowy ekspresywizm, rozumowanie praktyczne, sądy etyczne, inkluzywny pozytywizm, kontekst, ex aequo et bono, hybrid expressivism, practical reasoning, ethical judgement, inclusive legal positivism, context
Opis:
In the present paper, I argue against the claim that ex aequo and bono adjudication cannot be epistemically objective. I start with a survey of legal rules allowing the parties to resort to ex aequo et bono adjudication. Next, I argue that decisions taken on the basis of ex aequo et bono are not subjective for three main reasons. First, they have an analogous nature to decision making in hard cases. Second, theories of practical reasoning and hybrid expressivism provide a precise theoretical account of the mechanisms at stake. Third, the context of adjudication provides substantial constraints on judicial tasks.W niniejszym artykule argumentuję przeciwko tezie o niemożliwości epistemicznej obiektywizacji orzekania ex aequo et bono. Najpierw dokonuję przeglądu regulacji prawnych dotyczących orzekania na zasadzie dobra i słuszności. Następnie argumentuję, że decyzje podejmowane na wspomnianej podstawie orzekania nie są subiektywne z trzech głównych powodów. Po pierwsze, struktura argumentacji prowadzącej do tego rodzaju decyzji jest analogiczna do struktury argumentacji w tzw. “trudnych przypadkach” (ang. hard cases). Po drugie, teorie praktycznego rozumowania oraz hybrydowego ekspresywizmu dostarczają ramy teoretycznej dla tego rodzaju mechanizmów decyzyjnych. Po trzecie, kontekst argumentacyjny dostarcza istotnych ograniczeń dla dyskrecji sędziego.
Źródło:
Avant; 2018, 9, 1
2082-6710
Pojawia się w:
Avant
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Formalna ocena argumentacji
Autorzy:
Selinger, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/706013.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
argument
rozumowanie
sekwent
argumentacja równoległa
błędne koło
ewaluacja
Opis:
Moim celem jest dostarczenie formalnego modelu oceny możliwie szerokiej klasy argumentacji, w szczególności tych, które pojawiają się w kontekstach naturalnych. We wprowadzeniu przedstawiam elementarne sposoby rozbudowywania argumentacji prostych w coraz bardziej złożone struktury. W drugim rozdziale podaję ścisłe definicje pojęć służących do opisu tych struktur – argumentację definiuję jako niepusty i skończony zbiór sekwentów, tj. jako niepustą i skończoną relację zachodzącą pomiędzy niepustymi i skończonymi zbiorami zdań a pojedynczymi zdaniami danego języka; wprowadzam także kilka pojęć (niespójność, rozbieżność, kolistość), które pozwalają wyróżniać niektóre nietypowe lub wadliwe struktury argumentacyjne. W trzecim rozdziale proponuję ogólną, liczbową metodę oceny siły argumentacji. Metoda ta pokazuje, jak wiarygodność przesłanek pierwszych przekłada się na wiarygodność konkluzji głównej w zależności od budowy argumentacji (wiarygodność wyrażam za pomocą liczb wymiernych z domkniętego przedziału <0, 1>). Jedną z charakterystycznych własności argumentacji potocznej jest występowanie w niej wzajemnie wzmacniających się tzw. rozumowań równoległych. Dlatego za istotny składnik proponowanej metody należy uznać wzór: a ⊕ b = 2a + 2b − 2ab − 1. Wzór ten pozwala obliczyć wiarygodność (konkluzji) dowolnej argumentacji równoległej, składającej się z dwóch wzajemnie niezależnych rozumowań, które brane z osobna uwiarygodniają konkluzję w stopniach a oraz b (zakładamy przy tym, że obie te wartości są większe niż ½).
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 1; 89-109
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia jako metodologiczna podstawa teorii inteligentnego projektu
Inference to the Best Explanation as the Methodological Basis of Intelligent Design Theory
Autorzy:
Sagan, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577759.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
argument z niewiedzy
Bóg w lukach wiedzy
rozumowanie abdukcyjne
wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia
teoria ewolucji
teoria inteligentnego projektu
wykrywanie projektu
archeologia
kryminalistyka
argument from ignorance
God of the gaps
abductive reasoning
inference to the best explanation
evolutionary theory
intelligent design theory
design detection
archaeology
forensics
Opis:
Zgodnie z teorią inteligentnego projektu pewne zjawiska biologiczne i kosmiczne zostały zaprojektowane przez istotę inteligentną, która równie dobrze może być naturalna, jak nadnaturalna, a projekt ten jest wykrywalny naukowo. Krytycy twierdzą jednak, że teoria ta nie jest naukowa, gdyż stosuje wyłącznie argumentację negatywną, a więc jest niepoprawnym argumentem z niewiedzy czy też próbą umieszczenia Boga w lukach wiedzy naukowej. W artykule pokazuję, że teoria inteligentnego projektu posiłkuje się – i musi się posiłkować – zarówno argumentacją negatywną, jak pozytywną. Metodologiczną podstawą tej teorii nie jest argument z niewiedzy, lecz tzw. wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia, będące formą rozumowania abdukcyjnego. Można wykazać, że wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia ma szerokie zastosowanie w nauce – opiera się na nim również teoria ewolucji – zwłaszcza w naukach zajmujących się wykrywaniem projektu, jak archeologia czy kryminalistyka. Samo w sobie nie przesądza to o naukowości teorii inteligentnego projektu, ale może za tym mocno przemawiać.
According to intelligent design theory, certain biological and cosmic phenomena were designed by an intelligent being, which could just as well be natural as supernatural, and this design is scientifically detectable. Critics claim, however, that this theory is unscientific because it employs solely negative argumentation and thus it is an invalid argument from ignorance or an attempt to place God in the gaps of scientific knowledge. In the article, I show that intelligent design theory employs – and must employ – both negative and positive argumentation. The methodological basis of this theory is not an argument from ignorance but the so-called inference to the best explanation which is a form of abductive reasoning. It could be shown that inference to the best explanation has wide application in science – evolutionary theory is based on it too – especially in sciences engaged in the design detection, such as archaeology or forensics. In itself, it does not settle the scientific status of intelligent design theory but it could be a strong indication of this.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2014, 50, 1(199); 41-59
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyjaśnianie za pomocą praw przyrody jako warunek naukowości w sporze o ewolucję i inteligentny projekt
Explaining by the laws of nature as a condition of scientific status in the controversy of evolution and Intelligent Design
Autorzy:
Sagan, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431370.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
laws of nature
historical sciences
experimental sciences
abductive reasoning
miracle
design detection
Intelligent Design
prawa przyrody
nauki historyczne
nauki eksperymentalne
rozumowanie abdukcyjne
cud
wykrywanie projektu
Inteligentny Projekt
Opis:
According to intelligent design theory, certain biological and cosmic phenomena were designed by an intelligent being, which could just as well be natural and supernatural, and this design can be detected scientifically. Critics claim that this theory is unscientific because it does not invoke the laws of nature in its explanations, but rather the purported actions of a designer, which violate these laws. However, this objection seems unsound. Intelligent design theory could be recognized as an instance of the so-called historical science, in which explanation by the laws of nature plays, at most, a subsidiary role and its main focus is on seeking out individual causes of individual effects. The requirement to invoke the laws of nature would also be a threat to evolutionary biology, which is another instance of historical science. Moreover, it could be shown that – contrary to the crtitis’ claims – the actions of a possible designer (even a supernatural one) in the world should not immediately be seen as inherent to a violation of the laws of nature, and even if it were the case, the conclusion of design could be well justified.
Zgodnie z teorią inteligentnego projektu pewne zjawiska biologiczne i kosmiczne zostały zaprojektowane przez istotę inteligentną, która równie dobrze może być naturalna, jak nadnaturalna, a projekt ten jest wykrywalny naukowo. Krytycy twierdzą jednak, że teoria ta nie jest naukowa, gdyż w swoich wyjaśnieniach nie odwołuje się do praw przyrody, lecz do rzekomych działań projektanta, które te prawa łamią. Zarzut ten wydaje się jednak chybiony. Teorię inteligentnego projektu można zaliczyć do tzw. nauk historycznych, w których wyjaśnianie za pomocą praw przyrody odgrywa co najwyżej pomocniczą rolę, zaś główny nacisk kładziony jest na poszukiwanie jednostkowych przyczyn dla jednostkowych skutków. Wymóg odwoływania się do praw przyrody godziłby też w biologię ewolucyjną, która również ma charakter nauki historycznej. Można ponadto wykazać, że – wbrew twierdzeniom krytyków – działanie ewentualnego projektanta (nawet nadnaturalnego) w świecie nie musi nieodłącznie wiązać się z łamaniem praw przyrody, a nawet gdyby tak było, to wniosek o projekcie i tak mógłby być dobrze uzasadniony.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2013, 49, 1; 93-116
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 55

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies