Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "rownowaga ekologiczna" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-8 z 8
Tytuł:
Mozliwosc zrownowazenia struktury uzytkowania gruntow w Kotlinie Kurpiowskiej z uwzglednieniem korekty granicy rolno-lesnej
Autorzy:
Ostrowski, J
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/803527.pdf
Data publikacji:
1997
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
rownowaga ekologiczna
Kotlina Kurpiowska
uzytkowanie gruntow
granica rolno-lesna
ekorozwoj
Opis:
The development of agricultural production at the territory of Kurpiowska Valley has imparted a significant effect on evolution of the structure of land management, being expressed by expansion of cultivated areas through cutting out of forests and drainage of valley swampy territories. It brought about the disturbance of ecological equilibrium in this area, expressed by shrinkage of forest and bog areas, lowering the level of ground waters, decrease of water-retaining capacity of the area and by over-drying of grassland edges and near-forest fragments of arable land. The conducted studies have revealed that there is a possibility to recover ecological equilibrium in the structure of land management within the Kurpiowska Valley through seeding of low-fertile sandy soils, excluding the soils predestined to ploughing, from meadow-pastural utilization and the preference for cattle breeding in shallow cow sheds.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1997, 435; 155-164
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Кластерный подход инновационного эколого-экономического устойчивого развития Беларуси
Innovation cluster approach environmental and economic sustainable development of Belarus
Autorzy:
Никитенко, П.
Левкевич, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399178.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
Tematy:
klaster
innowacyjność
równowaga ekologiczna i ekonomiczna
cluster
innovative
ecological and economic sustainability
Opis:
В работе приведены результаты анализа существующих промышленных кластеров в мире. Показана их роль в формировании эколого-экономического устойчивого развития стран. Даны предложения по созданию кластеров в Беларуси.
The results of analysis of existing industrial clusters in the world. Their role in the formation of ecological and economic sustainable development of countries. Present proposals for the creation of clusters in Belarus.
Źródło:
Ekonomia i Zarządzanie; 2014, 6, 2; 214-229
2080-9646
Pojawia się w:
Ekonomia i Zarządzanie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola trwałych użytków zielonych w zapewnieniu stanu równowagi ekologicznej środowiska przyrodniczego
The role of grasslands in providing ecological sustainability of the natural environment
Autorzy:
Burczyk, P.
Gamrat, D.
Gałczyńska, M.
Saran, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339470.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
łąki
ochrona środowiska
pastwiska
pasza
równowaga ekologiczna
ecological sustainability
environmental protection
fodder
meadows
pastures
Opis:
Maintaining permanent grassland contributes to the preservation of biodiversity. They also play an important role in the greenhouse gas balance. By storing soil organic matter and humus, they improve the structure of the soil, its ability to store water and resistance to erosion. Because of their functions, meadows are an important factor limiting hazards and contribute to maintaining the balance of the natural environment. This paper presents a query of the literature on the subject in order to present the results of studies on the functions performed by permanent grassland in the economy, environmental protection and the countryside landscape.
Utrzymanie trwałych użytków zielonych (TUZ) przyczynia się do zachowania różnorodności biologicznej. Odgrywają one także istotną rolę w bilansie gazów cieplarnianych. Poprzez magazynowanie glebowej substancji organicznej i próchnicy poprawiają strukturę gleby, jej zdolność magazynowania wody i odporność na erozję. Ze względu na pełnione funkcje łąki są istotnym czynnikiem ograniczającym zagrożenia i przyczyniają się do zachowania równowagi środowiska przyrodniczego. W pracy przedstawiono kwerendę literatury przedmiotu w celu przedstawienia wyników opracowań z zakresu pełnionych funkcji przez trwałe użytki zielone w gospodarce, ochronie środowiska i krajobrazie terenów wiejskich.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2018, 18, 3; 21-37
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konwencja o ochronie środowiska obszaru Morza Bałtyckiego – 40 lat współpracy w budowaniu reżimu prawnego ochrony środowiska Morza Bałtyckiego
Autorzy:
Pyć, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954803.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
reżim prawny ochrony środowiska morskiego
wartości środowiska morskiego
równowaga ekologiczna
współpraca regionalna
Nauki Humanistyczne i Społeczne
Opis:
Reżim prawny ochrony środowiska Morza Bałtyckiego jest fundamentem odpowiedzialnego zarządzania środowiskiem morskim, zmierzającego w praktyce do zapewnienia Morzu Bałtyckiemu skutecznej ochrony prawnej. Ochrona ta jest ugruntowana w postanowieniach Konwencji o ochronie środowiska obszaru Morza Bałtyckiego (Konwencja helsińska z 1992 r.). Składa się z norm wymagających od Stron Konwencji helsińskiej podejmowania odpowiednich środków w celu zapobiegania zanieczyszczaniu środowiska morskiego w obszarze zlewni Morza Bałtyckiego lub eliminowania zanieczyszczeń. W znaczeniu systemowym podstawą efektywności reżimu ochrony środowiska Morza Bałtyckiego jest ścisła współpraca regionalna, w tym instytucjonalna w ramach Komisji Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku (HELCOM). Rok 2020 jest wyjątkowy ze względu na doniosłe rocznice: 40-lecia wejścia w życie Konwencja helsińskiej z 1974 r. i rozpoczęcia prac przez HELCOM oraz 20-lecia wejścia w życie Konwencji helsińskiej z 1992 r. W niniejszym artykule zostały przedstawione wybrane aspekty normatywe składające się na reżim prawny ochrony środowiska Morza Bałtyckiego ze szczególnym uwzględnieniem istoty i znaczenia współpracy w trosce o dobro wspólne jakim jest środowisko morskie oraz budowania świadomości społecznej na rzecz kultury przestrzeni morskiej.
Źródło:
Prawo Morskie; 2020, XXXIX; 71-130
0860-7338
Pojawia się w:
Prawo Morskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Life cycle assessment of industrial and urban wastewater treatment plant
Ocena cyklu życia w oczyszczalni ścieków komunalnych i przemysłowych
Autorzy:
Skoczko, Iwona
Szatyłowicz, Ewa
Horysz, Magdalena
Malinowski, Łukasz
Tunc, Alican
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/435119.pdf
Data publikacji:
2016-03
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
Life Cycle Assessment
Wastewater Treatment
Wastewater Treatment Methods and Environmental Effects
ocena cyklu życia
LCA
oczyszczalnie ścieków
równowaga ekologiczna
Opis:
Life Cycle Assessment (LCA) is a technique to assess environmental impacts associated with all the stages of a product's life from cradle to grave. With raising human population and the increasing industrialization, there has been very substantial increase in waste products too. Nowadays the importance of the wastewater treatment (domestic and industrial wastewater) need more attention in terms of the ecological balance. In this article a study was conducted and focused on the comprehension of the methods which are used for life cycle assessment and evaluation of environmental effects. In the proceeding sections of this study, Life Cycle Assessment method was used for evaluation the environmental advantages and expenses of other different wastewater treatment technologies and standards. An inventory of the input (chemical substances, electrical energy etc.) and output (emissions releases into the water, earth and the air, amount of sludge etc.) of the plants, where wastewater is treated, was documented. Potential environmental effects of the input and the output was assessed too. Finally, the obtained results were interpreted with regard to the objectives of LCA. With regard to these studies, attention was drawn to the importance of wastewater treatment plants which are regularly managed. Utilization of treatment systems resources and its effects on human health and ecology were assessed, finally the most suitable methods of wastewater treatment methods were tried to be explained with best examples.
Ocena cyklu życia (LCA) jest techniką mającą na celu identyfikację potencjalnych zagrożeń środowiska związanych ze wszystkimi etapami życia produktu „od kołyski do grobu”. Wraz z rozwojem cywilizacji nastąpił znaczny wzrost ilości powstających ścieków i odpadów. Obecnie oczyszczanie ścieków zarówno bytowych jak i przemysłowych wymaga uwzględnienia zasad równowagi ekologicznej i zrównoważonego rozwoju. W niniejszym artykule przeprowadzono badania dotyczące zastosowania oceny cyklu życia produktu w odniesieniu do technologii oczyszczania ścieków. Z interpretacją LCA wiąże się także ocena oddziaływania na środowisko danego układu bądź obiektu oczyszczania ścieków. W początkowej części opracowania zaprezentowano metodę oceny cyklu życia, która została wykorzystana do analizy korzyści i kosztów różnych technologii oczyszczania ścieków. Uzyskane wyniki zinterpretowano w odniesieniu do celów polityki LCA. Szczególną uwagę zwrócono na znaczenie oczyszczalni ścieków oraz ich wpływ na środowisko naturalne i zdrowie ludzi. Celem pracy było także przedstawienie w użyciu narzędzia LCA poprzez dokonanie analizy dwóch wariantów oczyszczania ścieków pochodzących z różnych fabryk produkujących opakowania kartonowe.
Źródło:
Economic and Environmental Studies; 2016, 16, 1(37); 147-158
1642-2597
2081-8319
Pojawia się w:
Economic and Environmental Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola planowania w kontekście zrównoważonego rozwoju: cele, zadania, obowiązki i proces. Przyczynek do ewolucji podejścia interdyscyplinarnego
The Role of Planning in the Context of Sustainable Development: Objectives, Tasks, Obligations, and Process. A Contribution to the Interdisciplinary Approach Evolution
Autorzy:
Kozłowski, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/447276.pdf
Data publikacji:
2009-06
Wydawca:
Instytut Rozwoju Miast
Tematy:
proces planowania
zrównoważony rozwój
interdyscyplinarne podejście
ewolucja i rola planowania
równowaga ekologiczna
planning process
sustainable development
interdisciplinary approach
evolution and role of planning
ecological balance
Opis:
W artykule założono, że współczesne planowanie nie może skutecznie wypełniać swoich podstawowych zadań bez zaakceptowania podejścia interdyscyplinarnego, co wymaga od współpracujących dyscyplin ciągłego poszerzania wiedzy o roli, zadaniach i metodach planowania. Intencją artykułu jest ułatwienie procesu zdobywania takiej wiedzy poprzez próbę jej syntetycznego ujęcia w kontekście kluczowych problemów, z którymi planowanie musi się ciągle mierzyć. Artykuł zajmuje się więc najpierw istotą rozwoju w ogóle, a zrównoważonego w szczególności, przyjmując za jego cel poprawę jakości życia ludzkiego bez przekraczania wytrzymałości utrzymujących je ekosystemów. Następnie rozpatruje planowanie jako ważne narzędzie w integracji celów rozwoju społeczno-ekonomicznego i ochrony środowiska naturalnego oraz w ich rozwiązywaniu, przedstawiając też zarys ewolucji planowania i jego naturę. W tym kontekście artykuł analizuje planowanie rozwoju zrównoważonego i przedstawia w zarysie jego rolę, problemy, cele, zadania i obowiązki. Prezentuje uproszczony model procesu planowania oraz demonstruje, jaki może być jego wkład w osiągnięcie równowagi ekologicznej rozwoju, dowodząc, że konieczna jest do tego nie tylko współpraca interdyscyplinarna, ale i aktywna partycypacja społeczna. Stwierdzono też, że bez właściwie rozumianego i w pełni wdrożonego podejścia interdyscyplinarnego trudno o pozytywne spojrzenie na przyszłość planowania rozwoju zrównoważonego i należy podjąć zorganizowaną dyskusję na temat jego dalszej ewolucji.
The underlying assumption of the paper is that contemporary planning cannot efficiently fulfil its basic tasks without having approved an interdisciplinary approach, which requires the cooperating disciplines to continuously extend knowledge on the role, tasks and methods of planning. The intention of the paper is to facilitate the process of acquiring such knowledge through an attempt at a synthetic expressing it in the context of key problems that planning has to constantly cope with. The paper deals with the nature of development at all, and of the sustainable development in particular assuming, as its objective, the improvement of human life quality without exceeding endurance limits of ecosystems that support it. Next it considers planning as a significant instrument in the integration of objectives of social and economic development and preservation of natural environment, and in solving of its problems, also presenting an outline of its evolution and its nature. In that context, the paper analyses planning of sustainable development, and outlines its role, problems, goals, tasks, and responsibilities. It describes a simplified model of the planning process and shows its potential contribution in the achieving of an ecological balance of the development, proving that it is not only the interdisciplinary cooperation, but also an active social participation, which is necessary to achieve the balance. Conclusions include a belief that without a properly understood and fully implemented interdisciplinary approach it is difficult to develop a positive outlook upon the future of planning of sustainable development, and that it is necessary to proceed with an organized discussion on its further evolution
Źródło:
Problemy Rozwoju Miast; 2009, 1-2; 9-38
1733-2435
Pojawia się w:
Problemy Rozwoju Miast
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podejście ekologiczne w metodyce planowania. Metoda krańcowych progów przyrodniczych
Ecological Approach in the Planning Methodology. The Nature Threshold Limit Method
Autorzy:
Kozłowski, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/447257.pdf
Data publikacji:
2011-06
Wydawca:
Instytut Rozwoju Miast
Tematy:
krańcowe progi przyrodnicze
ekologicznie bezpieczna przestrzeń rozwiązań
działania rozwoju
zasoby naturalne
potencjalne zagrożenia
równowaga ekologiczna
nature limit thresholds
ecologically safe space of solutions
development activities, natural resources
potential hazards
ecological balance
Opis:
W artykule przyjęto tezę, że utrzymanie rozwoju w ramach ekologicznie bezpiecznej przestrzeni rozwiązań jest jednym z podstawowych warunków trwałego zabezpieczenia jego równowagi ekologicznej, a jego intencją – pobudzenie dyskusji na ten temat. Zmiany środowiska geograficznego konieczne dla rozwoju powodują zagrożenia dla jego równowagi i funkcjonowania, a planowanie ma wskazać, jak zaspokajać zintegrowane potrzeby rozwoju bez naruszania ekologicznej, ekonomicznej i społecznej równowagi tego środowiska. Założenie, że „rozwój i ochrona są w równym stopniu niezbędne do naszego przeżycia” [IUCN, UNEP, WWF 1980] doprowadziło do powstania koncepcji zrównoważonego rozwoju. Konieczność wyodrębniania progów przyrodniczych o charakterze brzegowym uznano za podstawę planu Tatrzańskiego Parku Narodowego. W konsekwencji powstała metoda krańcowych progów przyrodniczych (kpp) – przedmiot artykułu. Jej założenia: (1) kpp to „granica zakłóceń, poza którą dany ekosystem staje się niezdolny, aby powrócić do właściwego mu stanu i równowagi” a jej przekroczenie „uruchamia reakcję łańcuchową prowadzącą do nieodwracalnych zniszczeń przyrodniczych całego ekosystemu, albo jego podstawowych elementów” [Kozłowski 1986:14]. Kpp występują w czterech kategoriach: terytorialne, ilościowe, jakościowe i czasowe. (2) Ich wyznaczanie umożliwia analiza relacji działania rozwoju – zasoby naturalne, ustalająca potencjalne zagrożenia ze strony tych działań. (3) Do wyznaczenia kpp wystarczy rozpoznanie jakości zagrożonych elementów środowiska, która zależy od stopienia ich: znaczenia, przekształcenia, odporności oraz roli biologicznej. Wyniki analizy relacji i rozpoznania jakości dostarczają podstawy do sformułowania zasad decyzyjnych, prowadzących do zidentyfikowania progów elementarnych oraz zespolonych. W artykule omówione jest też zagadnienie, czy planowanie przestrzenne ma być prorozwojowe czy proekologiczne. Powinno być jednym i drugim jednocześnie, czyli zapewniać ochronę przyrody i stymulować rozwój. Dlatego jego proces powinien zawierać dwa powiązane nurty restrykcyjny i promocyjny. Podsumowanie podkreśla użyteczność i wiarygodność metody oraz niedosyt teorii. Potrzebuje ona zatem kontynuacji w praktyce oraz w pracach badawczych. Artykuł wydaje się potwierdzać wstępną tezę o utrzymywaniu rozwoju w ekologicznie bezpiecznej przestrzeni rozwiązań, jako warunku trwałego zabezpieczenia jego równowagi ekologicznej oraz uzasadnia potrzebę otwarcia dyskusji na ten temat.
This paper assumes the premise that the maintenance of development within the ecologically safe space of solutions is one of the basic conditions of permanent preservation of ecological balance, and its intention is to stimulate a discussion on that issue. The changes occurring in the geographic environment that need to be made for the sake of development cause threats to environmental balance and existence, and planning should indicate how to meet integrated development needs, without distorting ecological, economic and social balance of the environment. The assumption that "development and protection are equally indispensable for our survival" [IUCN, UNEP, WWF 1980] has led to the introduction of the sustainable development conception. The necessity to identify nature thresholds with limit characteristics was recognized to be a basis of the plan for the Tatra Mountains National Park. Consequently, the Nature Threshold Limit Method (NTLM) was developed and it is discussed in this paper. The method's assumptions include the following: (1) NTLM consists in the "limit of interferences beyond which the given ecosystem becomes unable to return to the natural condition and balance," while exceeding the limits "starts a chain reaction leading to irreversible destruction of either the whole nature in the ecosystem, or of its basic components." [Kozłowski 1986:14]. The NTLM occurs in four categories: territorial, quantitative, qualitative and time. (2) The identification of those categories allows to analyse the development relationships: natural resources that establish potential hazards of the development actions. (3) To determine the NTLM, it is enough to recognize the quality of threatened environmental components, which quality depends on the degree of their significance, transformation, resistance and the biological role. The results of relationship and quality recognition analysis give grounds for the formulation of the decision foundations, leading to the identification of the elementary and complex thresholds. The paper also discusses the problem whether spatial planning should be prodevelopmental or pro-ecological. It should be both at the same time, that is it should ensure nature protection and stimulate development. For that reason, the spatial planning process should contain two integrated streams of restriction and promotion. The conclusions underline the usability and credibility of the method, as well as the shortages of the related theory. Therefore, the methodology needs continuation in practice and research. The paper seems to confirm the preliminary premise of the maintenance of development in ecologically safe space of solutions, as a condition of the assurance of durable ecological balance and it justifies the need to open a discussion on that subject matter.
Źródło:
Problemy Rozwoju Miast; 2011, 1-2; 39-60
1733-2435
Pojawia się w:
Problemy Rozwoju Miast
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Indicators of Sustainable Use of Wildlife: Problems of Formation and Implementation in the Russian Federation
Wskaźniki zrównoważonego użytkowania dzikiej przyrody: problemy związane z ich formowaniem i wdrażaniem w Federacji Rosyjskiej
Autorzy:
Ivanova, Svetlana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371611.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
wildlife
sustainable use of wildlife
legal support measures
conservation of biodiversity of wildlife
environmental balance
public and private interests
dzika przyroda
zrównoważone użytkowanie dzikiej przyrody
środki pomocy prawnej
ochrona bioróżnorodności dzikiej przyrody
równowaga ekologiczna
interesy publiczne i prywatne
Opis:
This article examines the legal category sustainable use of wildlife as a process of realization of rights and obligations by the subjects, based on the provisions of the Concept of Sustainable Development, International law and National legislation on wildlife. This process is aimed at ensuring biological diversity, achieving a balance of economic, environmental and social interests of the citizens, society and the state as a whole, the process, as well as to preserve the reproductive ability of the animal world. Based on the analysis of certain provisions of the legislation on wildlife and law enforcement practice, the author makes a conclusion that Russia lacks a complex system of legal support measures for the sustainable use of wildlife. Legal, economic, ideological, organizational measures, proposed by the author of the article will make it possible to use wildlife in such a way, that will preserve and increase the number of wildlife populations, maintain an ecological balance, and ensure the needs in favorable environment for life and health for the present and future generations. The measures proposed by the author can create the legal basis for sustainable management of wildlife. The author suggests, that these measures can be useful in developing national programs for sustainable use of wildlife; providing incentives for the transition to sustainable use; strengthening the dialogue between the authorities and the population in order to involve them into the process of sustainable use of wildlife, so that to ensure a balance of economic, environmental and social interests.
Artykuł analizuje kategorię prawną zrównoważone użytkowanie dzikiej przyrody rozumianą jako proces realizacji praw i obowiązków przez podmioty, w oparciu o postanowienia koncepcji zrównoważonego rozwoju, prawa międzynarodowego i ustawodawstwa krajowego dotyczącego dzikiej przyrody. Proces ma na celu zapewnienie różnorodności biologicznej, osiągnięcie równowagi interesów ekonomicznych, środowiskowych i społecznych obywateli, społeczeństwa i państwa jako całości oraz zachowanie zdolności reprodukcyjnych świata zwierząt. Na podstawie analizy niektórych przepisów dotyczących dzikiej fauny i flory i oceny realizowania tych zapisów w praktyce, autorka stwierdza, że w Rosji brakuje kompleksowego systemu prawnych środków wsparcia dla zrównoważonego użytkowania dzikiej przyrody. Zaproponowane przez autorkę artykułu rozwiązania prawne, ekonomiczne i organizacyjne umożliwią korzystanie z dzikiej przyrody w taki sposób, który zachowa i zwiększy liczbę populacji dzikich zwierząt, utrzyma równowagę ekologiczną i zapewni zaspokojenie potrzeb życia i zdrowia dla obecnych i przyszłych pokoleń, w korzystnym środowisku. Środki zaproponowane przez autorkę mogą stworzyć podstawę prawną dla zrównoważonego zarządzania dziką przyrodą. Autorka sugeruje, że rozwiązania te mogą być przydatne w opracowywaniu krajowych programów zrównoważonego użytkowania dzikiej przyrody; zapewniania zachęt do przejścia na zrównoważone użytkowanie; wzmocnienia dialogu między władzami a ludnością w celu włączenia ich w proces zrównoważonego wykorzystywania dzikiej fauny i flory, aby w ten sposób zapewnić równowagę interesów gospodarczych, środowiskowych i społecznych.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2020, 15, 2; 121-130
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-8 z 8

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies