Rola planowania w kontekście zrównoważonego rozwoju: cele, zadania, obowiązki i proces. Przyczynek do ewolucji podejścia interdyscyplinarnego

W artykule założono, że współczesne planowanie nie może skutecznie wypełniać swoich podstawowych zadań bez zaakceptowania podejścia interdyscyplinarnego, co wymaga od współpracujących dyscyplin ciągłego poszerzania wiedzy o roli, zadaniach i metodach planowania. Intencją artykułu jest ułatwienie procesu zdobywania takiej wiedzy poprzez próbę jej syntetycznego ujęcia w kontekście kluczowych problemów, z którymi planowanie musi się ciągle mierzyć. Artykuł zajmuje się więc najpierw istotą rozwoju w ogóle, a zrównoważonego w szczególności, przyjmując za jego cel poprawę jakości życia ludzkiego bez przekraczania wytrzymałości utrzymujących je ekosystemów. Następnie rozpatruje planowanie jako ważne narzędzie w integracji celów rozwoju społeczno-ekonomicznego i ochrony środowiska naturalnego oraz w ich rozwiązywaniu, przedstawiając też zarys ewolucji planowania i jego naturę. W tym kontekście artykuł analizuje planowanie rozwoju zrównoważonego i przedstawia w zarysie jego rolę, problemy, cele, zadania i obowiązki. Prezentuje uproszczony model procesu planowania oraz demonstruje, jaki może być jego wkład w osiągnięcie równowagi ekologicznej rozwoju, dowodząc, że konieczna jest do tego nie tylko współpraca interdyscyplinarna, ale i aktywna partycypacja społeczna. Stwierdzono też, że bez właściwie rozumianego i w pełni wdrożonego podejścia interdyscyplinarnego trudno o pozytywne spojrzenie na przyszłość planowania rozwoju zrównoważonego i należy podjąć zorganizowaną dyskusję na temat jego dalszej ewolucji.

The underlying assumption of the paper is that contemporary planning cannot efficiently fulfil its basic tasks without having approved an interdisciplinary approach, which requires the cooperating disciplines to continuously extend knowledge on the role, tasks and methods of planning. The intention of the paper is to facilitate the process of acquiring such knowledge through an attempt at a synthetic expressing it in the context of key problems that planning has to constantly cope with. The paper deals with the nature of development at all, and of the sustainable development in particular assuming, as its objective, the improvement of human life quality without exceeding endurance limits of ecosystems that support it. Next it considers planning as a significant instrument in the integration of objectives of social and economic development and preservation of natural environment, and in solving of its problems, also presenting an outline of its evolution and its nature. In that context, the paper analyses planning of sustainable development, and outlines its role, problems, goals, tasks, and responsibilities. It describes a simplified model of the planning process and shows its potential contribution in the achieving of an ecological balance of the development, proving that it is not only the interdisciplinary cooperation, but also an active social participation, which is necessary to achieve the balance. Conclusions include a belief that without a properly understood and fully implemented interdisciplinary approach it is difficult to develop a positive outlook upon the future of planning of sustainable development, and that it is necessary to proceed with an organized discussion on its further evolution