Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "romantyzm polski" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-10 z 16
Tytuł:
Kłopotliwe dziedzictwo wieszczów – romantyzm i paradoksy propagandy niepodległościowej w publicystyce (około)literackiej z lat 1914–1918
Dissonant Heritage of Prophets—Romanticism and the Paradoxes of Independence Propaganda in Literary Journalism during the Years 1914–1918
Autorzy:
Niewiarowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038268.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
kłopotliwe dziedzictwo
dyskurs narodowy
I wojna światowa
romantyzm polski
propaganda
dissonant heritage
national discourse
World War I
Polish Romanticism
Opis:
W artykule przedstawiono problem „kłopotliwych” związków między polskim romantyzmem a polityką obozu niepodległościowego w latach I wojny światowej. Na przykładzie dwóch polemik literackich toczonych między publicystami i pracownikami aparatu propagandy niepodległościowej a przedstawicielami obozu pasywistów (Henryk Elzenberg i Ludwik Szczepański, Julia Kisielewska i Wiktor Gomulicki) omówiono paradoksy dyskursu propagandowego tego obozu oraz strategie, za pomocą których publicyści radzili sobie z atakami ideologicznych przeciwników. Romantyzm i powiązane z nim symbole oraz postawy okazują się w tych dyskusjach „kłopotliwym dziedzictwem”, które zostaje poddane rewizji w perspektywie przyszłości i nowego kształtu polskiego patriotyzmu oraz w odniesieniu do realiów współczesnej polityki. Polemiki te obrazują, że romantyzm jest wciąż w dyskursie narodowym słowem kluczem (ponieważ jest rodzajem metajęzyka tego dyskursu), jednak u progu niepodległości jego znaczenie staje się coraz bardziej rozmyte.
The work presents the problem of “dissonant” relations between Polish Romanticism and politics of the independence camp during World War I. Basing on the example of two literary polemics between publicists and members of the independence propaganda machine and those of the passivist group (Henryk Elzenberg and Ludwik Szczepański, Julia Kisielewska and Wiktor Gomulicki), the text discusses the paradoxes of the propaganda discourse of the camp and the strategies used by publicists to handle the attacks of ideological enemies. In these debates, Romanticism, as well as symbols and attitudes related to it, turn out to be a “dissonant heritage,” which is examined in view of future and new Polish patriotism, and in reference to the reality of contemporary politics. These polemics illustrate that Romanticism was still the key word in the national discourse (as a sort of metalanguage), but on the threshold of independence, its meaning gradually became vague.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2020, 29, 2; 95-112
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz czarnego słońca w wybranych utworach francuskich i polskich romantyków (rekonesans).
The image of black sun in selected texts of Polish and French romantics (reconnaissance) .
Autorzy:
Śniedziewski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690203.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Black Sun
Saturn
Melancholy
Polish Romanticism
French Romanticism
Théophile Gautier
Gérard de Nerval
Juliusz Słowacki
Zygmunt Krasiński
czarne słońce
melancholia
romantyzm polski
romantyzm francuski
Opis:
The article’s goal is an inquiry into the main contexts, in Polish and French Romanticism, for the metaphor of black sun; the metaphor belongs with images and themes clearly marked by the experience of melancholia. There was also a significant impact of astronomical fantasies which, perhaps surprisingly, were very popular in Romanticism. Another important reference point for the present text analysis is the Biblical tradition (related mainly to Old Testament books and The Revelation). However, it must be stressed that the popularity of the metaphor of black sun, both in France and in Poland, was undoubtedly fostered by the popularity of Dürer’s print Melancholia I, and Jean-Paul Richter’s famous Speech of the Dead Christ. In works by selected authors, who represent the two language areas under discussion (including Gautier, Nerval, Słowacki, and Krasiński), it is possible to notice significant differences, which allow for asserting the existence of a different model of dissemination of the image of black sun. Inasmuch as French Romantics mostly approach the image in aesthetic and existential terms, the Polish authors clearly focus on metaphysical and historiographical approaches. It is also important that contrary to Biblical sources, where the image of black sun was often related to God’s wrath or his intervention in earthly order, as in Last Judgement, and contrary to astronomical sources, which eliminated individual perspective and clearly strived for objective approach, the metaphor of black sun in texts by Romantic authors is mostly of anthropological quality; it is an image of the human being confronted by individually experienced transience (in the existential model, closer to French Romantics), or in confrontation with time of a community (historiosophic model, which dominates in texts by Polish Romantics).
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2015, LXX; 199-215
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskoromantyczne widma Josepha Conrada. Prolegomena do badań nad polskim obliczem pisarza
Polish-romantic spectres of Joseph Conrad. Prolegomena to the studies on Polish face of the writer
Autorzy:
Samsel, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1361311.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
Joseph Conrad
romantyzm polski
widmontologia
Opowieści niepokojące
Dziady cz III
Polish Romanticism
hauntology
Tales of Unrest
Forefathers’
Eve Part III
Opis:
Studium, czerpiąc z doświadczeń badawczych najwybitniejszych interpretatorów intertekstualności w prozie Conrada, w tym m.in. Yves’a Hervoueta, dąży do ustalenia interpretacyjnego punktu zero w wypadku badania niejasnych, a wręcz podprogowych oddziaływań romantyzmu polskiego na pisarstwo Conrada. Są one tak wieloznaczne i zróżnicowane, że – czerpiąc z tytułu imponującej monografii Hervoueta The French Face of Joseph Conrad – należałoby je określić mianem aspektu, nawet – dominanty „polskiego oblicza pisarza”. By konteksty polskoromantyczne u Conrada doprecyzować oraz uwypuklić, trzeba byłoby przetworzyć klasyczne pojęcie intertekstualności, skrzyżowawszy je z tzw. metodologią hontologiczną, u której podstaw spoczywa Derridiańska teoria widm. Syntetyczne badanie intertekstualno-komparatystyczne tomu Opowieści niepokojące z 1898 roku wskazuje, że (oprócz odwołań do Flauberta czy Merimée) równie istotne pozostają dla ujęcia Conradowskiej intertekstualności konteksty polskoromantycznej szkoły litewskiej (Mickiewicz) i ukraińskiej (Słowacki). W toku analizy – jako dwa konkurencyjne kręgi intertekstualne – powinny być zawsze oddzielane od siebie i wyodrębniane.
The study, drawing from the research experience of the most prominent interpreters of intertextuality in Conrad’s prose, including Yves Hervouet, seeks to establish an interpretative zero point in the case of the study of the vague, or even subliminal influences of Polish Romanticism on Conrad’s writing. They are so ambiguous and varied that – drawing from the impressive monograph of Hervouet The French Face of Joseph Conrad – they should be described as an aspect, or even – the dominant feature of the „Polish Face of the writer”. To clarify and emphasize Polish-romantic contexts in Conrad’s texts, it would be necessary to transform the standard concept of intertextuality, crossing it with the so-called hontological methodology based on Derridian Theory of Spectres. A synthetic intertextual-comparative study of the volume Tales of Unrest from 1898 indicates that (apart from references to Flaubert or Merimée) the independent contexts of the Lithuanian (Mickiewicz) and the Ukrainian (Słowacki) School of Polish Romanticism should remain equally important for Conrad’s intertextuality. Therefore during the analysis – as two competing intertextual circles – they should always be separated and differentiated. Biogram
Źródło:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2020, 18; 198-210
2083-4721
Pojawia się w:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Norwid w badaniach Rolfa Fiegutha
Norwid in studies by Rolf Fieguth
Autorzy:
Trybuś, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1799121.pdf
Data publikacji:
2021-07-01
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Cyprian Norwid
polski romantyzm
poezja europejska
cykl poetycki
komparatystyka
Polish Romanticism
European poetry
poetic cycles
comparative studies
Opis:
Autor tego artykułu stara się przedstawić badania Rolfa Fiegutha, poświęcone twórczości Norwida, koncentrując uwagę przede wszystkim na studiach wybitnego niemieckiego slawisty o cyklu poetyckim Vade-mecum i poemacie Quidam. W pierwszej kolejności rekonstrukcji tu podlegają założenia i ustalenia studium o „poezji w fazie krytycznej” z 1985 roku, a także późniejszy szkic o komparatystycznych kontekstach cyklu wierszy Norwida z 2005 roku (opublikowany po polsku w 2011 r.). Wiele uwagi w tej części artykułu poświęca się dokonanej przez Fiegutha analizie zakłóceń w poezji autora Vade-mecum na różnych poziomach organizacji wiersza. Uwagi te dopełnia charakterystyka sformułowanej przez Fiegutha koncepcji komparatystycznej „konfrontacji międzykulturowej”, która wykracza poza dualne ujęcia twórczości literackiej, odsłaniając zawsze szeroki, europejski kontekst spotkań poetów i ich tekstów uczestniczących w procesie przenikania się kultur narodowych. Druga część artykułu poświęcona jest książce Rolfa Fiegutha Zaproszenie do „Quidama”. Portret poematu Cypriana Norwida z 2014 roku. Refleksja o tej publikacji dotyczy nie tylko szczegółowych ustaleń jej autora na temat poematu Norwida, ale także przyjętych przez niego założeń metodologicznych, które pozwoliły odświeżyć dawny gatunek historii literatury, jakim była monografia typu „autor i dzieło”. Szerzej spośród zagadnień przedstawionych w tej książce autor artykułu omawia trudności towarzyszące lekturze Quidama i problematykę Norwidowskiego klasycyzmu. W trzeciej części artykułu zwraca się uwagę na pojedyncze glosy Rolfa Fiegutha do jego badań nad Norwidem, pochodzące z lat ostatnich (2017, 2018, 2020). Całość artykułu jest podsumowaniem ponad trzydziestoletnich studiów Rolfa Fiegutha nad najważniejszymi poetyckimi dokonaniami polskiego poety.
This article aims discusses Rolf Fieguth’s studies of works by Norwid, focusing primarily on the German Slavist’s interpretations of the cycle Vade-mecum and the long poem Quidam. The first work reconstructed here, along with its assumptions and conclusions, is Fieguth’s 1985 study on “poetry in a critical phase”and the second is the 2005 essay on the comparative contexts of Norwid’s famous cycle (the latter was published in Polish in 2011). A lot of room is devoted in this section to Fieguth’s analysis of distortions introduced by Norwid at various levels of the poem’s organization. These remarks are complemented with an account of Fieguth’s comparatist conceptof “cultural confrontation,” which goes beyond dualistic accounts of literary creativity, revealing the invariably broad, European context of meetings between poets and texts, facilitated by the process of national cultures permeating each other. The second part of the article is devoted to Fieguth’s 2014 book Zaproszenie do „Quidama”. Portret poematu Cypriana Norwida [An invitation to Quidam. A portrait of Cyprian Norwid’s long poem]. Reflections on this publication concern not only its detailed findings about Norwid’s long poem but also the critic’s methodological assumptions, which have helped him to update the long-standing genre in the history of literature, namely the “author and his particular work” type of monograph. Among the issues addressed in the book, the article discusses, in particular, the difficulties accompanying interpretations of Quidamand the question of Norwid’s classicism. The third part of the article draws attention to Fieguth’s remarks onNorwid made in recent years (2017, 2018, 2020). The article thus summarizes Rolf Fieguth’s thirty years of research on the most important poetic achievements of the Polish poet.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2021, 39 Specjalny; 169-188
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Joseph Conrad a polska cisza romantyczna. Próba zbliżenia
Joseph Conrad and Polish Romantic Silence: In Search of Commonalities
Autorzy:
Samsel, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1449980.pdf
Data publikacji:
2021-07-15
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Joseph Conrad
silence studies
polski romantyzm
„cisza ontologiczna”
„noc kosmiczna”
Polish Romanticism
“the ontological silence”
“the cosmic night”
Opis:
Celem artykułu jest zarówno uzupełnienie dotychczasowych, polskojęzycznych badań nad semantyką ciszy w utworach Conrada, jak i interpretacja owej semantyki w duchu polskiej tradycji literackiej, na zadłużenie względem której Conrad subtelnie, aczkolwiek dość jednoznacznie wskazywał (między innymi w rozmowie z Marianem Dąbrowskim z 1914 roku). Autor naświetla perspektywę tzw. szkoły ukraińskiej w romantyzmie polskim, sugerując, że właśnie z tego imaginarium (w większym stopniu aniżeli z mickiewiczowskiego) autor Szaleństwa Almayera mógł przejmować konkretne figury: „nocy kosmicznej” oraz „ciszy ontologicznej”. Widoczne jest to zarówno na poziomie konstrukcji wydarzeń (Nostromo, Szaleństwo Almayera, Smuga cienia), jak i modelowania narracji (Jądro ciemności, Lord Jim, Gra losu).
The article attempts to extend the existing Polish-language research on the semantics of silence in Joseph Conrad’s works, and to interpret this semantics, in the view of the Polish literary tradition, to which Conrad indicated his debt subtly but quite unambiguously (e.g. in an interview with Marian Dąbrowski from 1914). The author highlights the perspective of the so-called Ukrainian school in the Polish Romantic Literature, suggesting that it was from this imagination (more than from Mickiewicz’s) that the author of Almayer’s Folly could adopt specific figures: “the cosmic night” and “the ontological silence”. It is visible both in the construction of events (Nostromo, Almayer’s Folly, The Shadow-Line) and in the narrative strategies (Heart of Darkness, Lord Jim, Chance).
Źródło:
Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2021, 18; 81-102
2082-9701
2720-0078
Pojawia się w:
Białostockie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Was Maurycy Mochnacki a messianist? A puzzling declaration of the author of “The Uprising of the Polish Nation in 1830–1831”
Czy Maurycy Mochnacki był mesjanistą? Wokół zagadki pewnej deklaracji autora „Powstania narodu polskiego”
Autorzy:
Kihara, Makiko
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089989.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
19th-century Polish literature and history
Polish Romanticism
the November Uprising (1830–1831)
Poland’s Great Emigration
radical politics
Polish messianism
discourse analysis
Maurycy Mochnacki (1803–1834)
Maurycy Mochnacki
romantyzm polski
mesjanizm
Wielka Emigracja
dyskurs
Opis:
In this article Maurycy Mochnacki’s martyrological and messianic declarations in the Preface to the Uprising of the Polish Nation in 1830–1831 are examined in the context of the martyrological discourse in the literature of the Great Emigration. Such an affi rmation may appear puzzling given Mochnacki’s rejection of martyrological interpretations of Poland’s history or messianic readings of his political philosophy, let alone his reputation of being radically opposed to Adam Mickiewicz’s idea of the sacrifi cial victimhood of the Polish nation. In this study the ideological and rhetorical aspects of their statements are compared and analysed. There can be little doubt that in the Preface Mochnacki’s phrasing is steeped in patriotic pathos which seems to be at odds with the tone of his other writings. This article claims that it was a tactical move on his part: he chose the familiar martyrological loci merely as a means to enlist the readers’ support for his own pragmatic programme of restoring Poland’s independence. A general conclusion to be drawn from this apparent inconsistency is that already at that stage (The Uprising was published in Paris in 1834) the logosphere of the Great Emigration had become so dominated by the martyrological discourse that Mochnacki could not afford to ignore it.
Źródło:
Ruch Literacki; 2018, 4; 355-371
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Il regno dei cieli in terra: ispirazioni e motivi del Paradiso dantesco nelle opere dei romantici polacchi
Autorzy:
de Carlo, Andrea F.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2120346.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Dante Alighieri
The Divine Comedy
Polish Romanticism
apocalyptic and millenarian motifs
Paradise
Boska komedia
polski romantyzm
apokaliptyczne i millenarystyczne motywy
Raj
Opis:
Despite the tormented national reality, the faith in the future redemption of Poland and the idea of change and purification gave birth in the works of the Polish romantics to the hope of salvation, of the advent of the divine kingdom on Earth. Undoubtedly an idea contributed to the birth of this optimistic vision, that was the conception of a Poland like the “Christ of the nations”, which took hold in the new mystical atmosphere of the early nineteenth century and which was combined with Christian eschatologism, revolutionary aspirations and hopes for the future redemption of history. The apocalyptic and millenarian motifs present in the Divine Comedy undeniably played a part in strengthening the messianic ideas of the romantics: the present from a fertile ground for evil and chaos, through suffering and destruction, became the privileged moment of expiation that prepared the advent of the city of God. The paper aims to analyze some motifs from Dante’s Paradise which inspired some of the most stunning pages of Polish romantic literature.
Mimo udręczonej rzeczywistości narodowej, wiara w przyszłe odkupienie Polski oraz idea przemiany i oczyszczenia zrodziła w dziełach polskich romantyków nadzieję zbawienia, nadejścia Bożego królestwa na ziemię. Niewątpliwie przyczyniła się do narodzin tej optymistycznej wizji, która zadomowiła się w nowej, mistycznej atmosferze początku XIX wieku, Polski jak „Chrystus narodów”, która łączyła się z chrześcijańskim eschatologizmem, rewolucyjnymi dążeniami i nadziejami na przyszłe odkupienie historii. Apokaliptyczne i millenarystyczne motywy obecne w Boskiej Komedii niewątpliwie przyczyniły się do umocnienia mesjańskich idei romantyków: teraźniejszość jako teren zła i chaosu, poprzez cierpienie i zniszczenie, stała się uprzywilejowanym momentem ekspiacji, przygotowującym nadejście miasta Boga. Artykuł ten ma na celu analizę niektórych motywów z Raju Dantego, które zainspirowały niektóre z piękniejszych stron polskiej literatury romantycznej.
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2022, 1; 33-44
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Norwids "tatarski czyn". Between hierarchy and eruption (semantics, contexts, and consequences)
Autorzy:
Zehnder, Christian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/17889236.pdf
Data publikacji:
2021-02-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Norwid
Mickiewicz
Cieszkowski
polski romantyzm
Promethidion
aktywizm romantyczny
filozofia czynu
Imperium Rosyjskie
orientalizm
Polish Romanticism
Romantic activism
philosophy of action
Russian Empire
Orientalism
Opis:
Drawing on a scholarly polemic of the 1930s, this paper differentiates between two ways of understanding and translating Cyprian Norwid’s formula “tatarski czyn,” as ‘Tatar deed’ (from the Polish czyn) or as ‘Tatar rank’ (from the Russian chin according to the Tsarist Table of Ranks). The aim is to show how the eruptive versus the hierarchical readings of “tatarski czyn” have influenced the opinions on Norwid’s dialogic treatise Promethidion (1851) and, more generally, on his criticism of the utopian thought of Polish Romanticism and of Russian po-litics. It was Adam Mickiewicz who in the 1820s and 1830s pointed to the homonymy between czyn and chin and its potential in enacting ambivalences between the seemingly incommensurable imaginaries of eruption and hierarchy. Moreover, Mickiewicz already linked both understandings of czyn with a stereotypical Tatar, or Mongolian, “Asianness.” In this respect, Norwid’s formula is fairly conventional. What is genuinely original, however, is how Norwid turns Mickiewicz’s earlier ideas against those of the later Mickiewicz who, in his Paris Lectures on the Slavs (1840–1844), seems to glorify the “Tatar deed.” In contrast to the “bloody ladder” of Russian bureaucracy and the irrational tendency in Mickiewicz’s activism, Norwid suggests a “gradual labor” culminating in, not erupting with, the deed (Promethidion). This aspect of Norwid’s metaphorical thought is shown in a parallel reading with the philosopher August Cieszkowski who, in his Prolegomena to Historiosophy (1838), conceptualized history as a “texture of deeds” leading to institutions. Similarly, Norwid’s positive notion of the deed, i.e. his revision of Romantic activism, should be situated beyond the alternatives of eruption and hierarchy.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2019, 37 English Version; 17-42
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Tatarski czyn” Norwida między hierarchią a erupcją (semantyka, konteksty, konsekwencje)
Norwids "tatarski czyn". Between hierarchy and eruption (semantics, contexts, and consequences)
Autorzy:
Zehnder, Christian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117452.pdf
Data publikacji:
2019-11-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Norwid
Mickiewicz
Cieszkowski
polski romantyzm
Promethidion
aktywizm romantyczny
filozofia czynu
Imperium Rosyjskie
orientalizm
Polish Romanticism
Romantic activism
philosophy of action
Russian Empire
Orientalism
Opis:
Opierając się na polemice między Stanisławem Cywińskim a Ignacym Fikiem z lat 30. XX w. artykuł rozróżnia dwa sposoby rozumienia norwidowskiego wyrażenia „tatarski czyn”: jako ‘akcja’ lub jako ranga (z rosyjskiego czin według carskiej Tabeli rang). Celem artykułu jest ukazanie, w jaki sposób erupcyjne i hierarchiczne odczytania „tatarskiego czynu” wpłynęły na opinie na temat Promethidiona (1851) i, szerzej, na norwidowską krytykę utopijnej myśli polskiego romantyzmu i rosyjskiej polityki. Adam Mickiewicz w latach dwudziestych i trzydziestych XIX w. wskazywał na homonimię między wyrazami czyn a czin oraz na jej potencjał w tworzeniu ambiwalencji między pozornie nieprzystającymi wyobrażeniami erupcji i hierarchii. Ponadto Mickiewicz powiązał oba rozumienia słowa czyn ze stereotypową tatarską lub mongolską „azjatyckością”. Pod tym względem sformułowanie Norwida jest konwencjonalne. Oryginalne jest jednak to, jak Norwid obraca wcześniejsze idee Mickiewicza przeciwko późniejszym poglądom autora Dziadów, który w swoich prelekcjach paryskich zdaje się gloryfikować „czyn tatarski”. W przeciwieństwie do „krwawej drabiny” rosyjskiej biurokracji i irracjonalnej tendencji w aktywizmie Mickiewicza, Norwid proponuje „stopniową pracę”, której kulminacją, a nie erupcją, jest czyn. Ten aspekt wyobraźni Norwida ukazany jest w równoległej lekturze z myślą filozofa Augusta Cieszkowskiego, który w swoich Prolegomenach do historiozofii określił historię jako „tkaninę czynów” prowadzącą do instytucji. W podobny sposób pozytywne wyobrażenie Norwida o czynie, czyli jego rewizja romantycznego akty-wizmu, powinno sytuować się poza alternatywami erupcji i hierarchii.
Drawing on a scholarly polemic of the 1930s, this paper differentiates between two ways of understanding and translating Cyprian Norwid’s formula “tatarski czyn,” as ‘Tatar deed’ (from the Polish czyn) or as ‘Tatar rank’ (from the Russian chin according to the Tsarist Table of Ranks). The aim is to show how the eruptive versus the hierarchical readings of “tatarski czyn” have influenced the opinions on Norwid’s dialogic treatise Promethidion (1851) and, more generally, on his criticism of the utopian thought of Polish Romanticism and of Russian po-litics. It was Adam Mickiewicz who in the 1820s and 1830s pointed to the homonymy between czyn and chin and its potential in enacting ambivalences between the seemingly incommensurable imaginaries of eruption and hierarchy. Moreover, Mickiewicz already linked both understandings of czyn with a stereotypical Tatar, or Mongolian, “Asianness.” In this respect, Norwid’s formula is fairly conventional. What is genuinely original, however, is how Norwid turns Mickiewicz’s earlier ideas against those of the later Mickiewicz who, in his Paris Lectures on the Slavs (1840–1844), seems to glorify the “Tatar deed.” In contrast to the “bloody ladder” of Russian bureaucracy and the irrational tendency in Mickiewicz’s activism, Norwid suggests a “gradual labor” culminating in, not erupting with, the deed (Promethidion). This aspect of Norwid’s metaphorical thought is shown in a parallel reading with the philosopher August Cieszkowski who, in his Prolegomena to Historiosophy (1838), conceptualized history as a “texture of deeds” leading to institutions. Similarly, Norwid’s positive notion of the deed, i.e. his revision of Romantic activism, should be situated beyond the alternatives of eruption and hierarchy.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2019, 37; 17-42
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wieszczowie i czyny prorocze. Zygmunta Krasińskiego rozważania o poezji i poetach w kontekście genezy proroctwa Przedświtu
On Seers and Prophetic Acts: Zygmunt Krasiński’s Reflections on Poetry and Poets in the Context of the Origins of the Prophecy of Przedświt
Autorzy:
SOKULSKI, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046911.pdf
Data publikacji:
2020-01-12
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Zbigniew Krasiński, Przedświt, polski mesjanizm narodowy, profetyzm, Juliusz Słowacki, Adam Mickiewicz, August Cieszkowski, literatura jako wyraz samoświadomości narodowej, charakter narodowy, historiozofia, romantyzm polski
Zbigniew Krasiński, Przedświt, Polish Romantic messianim, prophetism, Juliusz Słowacki, Adam Mickiewicz, August Cieszkowski, literature as an expression of the consciousness of the nation, national character, philosophy of history, Polish Romanticism
Opis:
Zygmunt Krasiński w Przedświcie wystąpił jako prorok zwiastujący królestwo Boże, „nowe niebo i nową ziemię”. Poemat nie wyrósł jednak wyłącznie na glebie adwentystycznych marzeń emigracji polskiej, jest bowiem również dziełem artystycznym realizującym założenia nowej formy profetyczno-idealistycznej „poezji trzeciej epoki”. Przedświt to słowo „trzeciego wieszcza” zwieńczające „rozeznawanie się w jestestwie swoim” „duszy narodowej” pozbawionej „ciała politycznego”, tłumaczące najpełniej sens przeszłości i przyszłości narodu oraz charakter jego posłannictwa. To także poemat miłosny, w którym Krasiński uwiecznił swoją Beatricze, przynosząc zarazem objawienie prawd ostatecznych.
In his epic poem Przedświt [„Predawn”] Zygmunt Krasiński appears as a prophet announcing the Kingdom of God, „a new heaven and a new earth.” However, the poem does not merely express the ‘Adventist dreams’ of the Polish diaspora, since it is also a literary work advancing the ideas of the new prophetic and idealist “poetry of the third epoch.” Przedświt, the voice of the third Polish Romantic “seer,” is simultaneously the conclusion of the “discernment of its own being” by the “nation’s soul” deprived of a political body: the poem explains, in a possibly fullest manner, the meaning of the past and of the future of the Polish nation, pointing to the core of the nation’s mission in the world. Last but not least, Przedświt is also a love poem: while conveying the revelation of the final things, Krasiński also immortalized his Beatrice. Translated by Dorota Chabrajska
Źródło:
Ethos; 2017, 30, 3 (119); 213-233
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-10 z 16

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies