Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "rośliny wodne" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Zastosowanie termografii do badania stresu wodnego roslin i ewapotranspiracji rzeczywistej
The application of thermography in the investigations of plant water stress and actual evapotranspiration
Autorzy:
Baranowski, P
Mazurek, W.
Walczak, R.T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1630387.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Agrofizyki PAN
Tematy:
termografia
zasoby wodne
gleby
woda glebowa
rosliny
stres roslin
stres wodny
temperatura radiacyjna
ewapotranspiracja
ewapotranspiracja rzeczywista
ewapotranspiracja potencjalna
thermography
water resource
soil
soil water
plant
plant stress
water stress
radiation temperature
evapotranspiration
actual evapotranspiration
potential evapotranspiration
Opis:
The monograph concerns the method of radiation temperature measurements of natural meadow plants and application of these measurements for evaluation of water stress and evapotranspiration.The aim of this study was: 1. to investigate the influence of the water energy state (soil water content and soil water potential) on radiation temperature of plant cover in laboratory and lysimetric experiments 1. the comparison and verification of the models of actual and potential evapotranspiration calculation with the use of plant cover radiation temperature measurement; the realisation of this aim was performed in two stages, i.e. by evaluation and preliminary selection of the methods of évapotranspiration calculation basing on literature studies and by verification of some chosen methods in ly- simetric investigation of meadow plant cover; 2. the determination of plant water energetic status using the Crop Water Stres Index (CWSI) and its correlation with soil water potential in the soil and plants. In the monograph the role of water for plants development was described and the physical principles of mass, momentum and energy transport in the boundary layer of atmosphere were presented. The principle of infrared radiation registration with the use of thermographic systems was described as well as the factors influencing the measurement of canopy temperature. The review and analysis of the methods of actual and potential évapotranspiration evaluation were performed for selecting the method which was the subject of later verification. The investigation were performed on two maximally differentiated soils with natural meadow plant cover. The radiation temperature measurements were performed with the use of AGA 680 thermovision system (3-3,5μm) and the AGEMA 880 system (8-13μm). The radiation temperature difference between the investigated plant cover and the one in comfortable water condition is a good indicator of water stress of plants, which is determined by soil water potential, as a decisive physical factor of its accessibility for plants. The temperature difference regarding to water comfort conditions increases to 2°C when the value of soil water potential exceeds pF 3,7, which corresponds to the range of unavailable water for plants, having the maximal values of 7°C with pF 4,2, which corresponds to the plant wilting point. The actual évapotranspiration evaluation method was chosen, basing on the heat balance equation, in which radiation temperature of canopy surface is used for the determination of sensible heat flux. Two modifications of this method differing with the way of the aerodynamic resistance determination were the subject of verification. Basing on the lysimetric studies, the components of heat balance equation were analysed as well as the impact of the state of thermodynamic equilibrium in the atmosphere on the accuracy of sensible heat estimation and the utilisation of actual and potential évapotranspiration for crop water stress evaluation using of Crop Water Stress Index (CWSI).
Źródło:
Acta Agrophysica; 1999, 21; 1-130
1234-4125
Pojawia się w:
Acta Agrophysica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tendencje zmian w zbiorowiskach roślin wodnych w ciekach o różnym sposobie umocnienia skarp
Tendencies of developments in water plant communities in watercourses of different bank protection
Autorzy:
Bondar-Nowakowska, E.
Hachol, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61262.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
regulacja ciekow
regulacja rzek
skarpy
umocnienia
faszyna
kamienie
murki oporowe
rosliny wodne
rosliny naczyniowe
wystepowanie
zbiorowiska roslinne
Opis:
W pracy przedstawiono ocenę wpływu faszynowych i kamiennych umocnień skarp cieku na skład ilościowy i jakościowy zbiorowisk naczyniowych roślin wodnych. Analizę oparto na wynikach badań terenowych, prowadzonych w latach 2007-2008 oraz 2011-2012. Badania prowadzono na czterech małych i średnich ciekach nizinnych zlokalizowanych na terenie Dolnego Śląska, na których wyznaczono 16 odcinków badawczych. Odcinki te różniły się materiałem, którym umocniono skarpy. Badania terenowe obejmowały identyfikację występujących w korycie cieku gatunków naczyniowych roślin wodnych oraz określenie stopnia pokrycia przez nie dna. Na tej podstawie dla każdego odcinka obliczono wskaźnik różnorodności gatunkowej Shannona-Wienera. Do oceny podobieństwa zbiorowisk roślin wodnych na odcinkach badawczych wykorzystano współczynnik podobieństwa gatunkowego Jaccarda. Z przeprowadzonych badań wynika, że sposób umocnienia skarp ma wpływ na analizowane wskaźniki roślinne. Wpływ ten nie uległ zmianie wraz z upływem czasu. Zaobserwowano natomiast korzystną zmianę wskaźników charakteryzujących zbiorowiska roślin wodnych.
The following study presents an assessment of the influence of fascine and stone scarp`s reinforcement on the quantitative and qualitative composition of vascular water plants. The analysis was based on field results obtained between 2007 and 2008, and 2011-2012. The research was performed in four small and medium lowland watercourses located in Lower Silesia were 16 study sections were established. These sections varied in the material used for scarps` reinforcement. The field research included identification of vascular water plants occurrence in the river bed and determination of the degree of their bottom coverage. These factors served as the basis for Shannon-Wiener biodiversity index calculation. Jaccard`s species similarity index was used for the assessment of similarities among water plants communities in different study sections. Conducted research indicates that the choice of the scarp`s reinforcement has an impact on analyzed plant indexes and it does not undergo any changes related to time. However, positive indexes change has been reported in water plants communities.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2013, 3/I
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The risk as a measure of ecological safety in watercourses
Ryzyko jako miara bezpieczeństwa ekologicznego w ciekach
Autorzy:
Bondar-Nowakowska, E.
Hachoł, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/293078.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
ecological risk
ecological safety
hydromacrophytes
rivers
rivers regulation
bezpieczeństwo ekologiczne
regulacja rzek
rośliny wodne
ryzyko ekologiczne
rzeki
Opis:
The study analyses possibilities of PHA (Preliminary Hazard Analysis) usage in ecological risk assessment conducted within technical risk assessment. The analysis was performed based on results obtained in a study performed between 2007 and 2013 in natural and modified lowland Lower Silesian watercourses. The object of the study was communities of hydromacrophytes being good indicators of the water ecosystem quality. The research constituted a base for the determination of ecological risk factors i.e. the probability of hazard occurrence and its effects. It allowed for the acquisition of the risk classification matrix which included three levels – low, medium and high.
W pracy przeprowadzono analizę możliwości wykorzystania metody wstępnej oceny zagrożeń (ang. Preliminary Hazard Analysis – PHA), stosowanej w ocenie ryzyka technicznego, do oceny ryzyka ekologicznego. Analizę przeprowadzono na podstawie wyników badań wykonanych w latach 2007–2012 w czterech nizinnych rzekach Dolnego Śląska. Na rzekach tych wyznaczono 15 odcinków badawczych, zróżnicowanych pod względem stopnia ich przekształcenia. Przedmiotem badań były zbiorowiska naczyniowych roślin wodnych. Badania terenowe obejmowały identyfikację gatunków roślin występujących na poszczególnych odcinkach badawczych oraz określenie stopnia pokrycia przez nie dna. Na tej podstawie dla każdego odcinka obliczono wskaźnik różnorodności Shannona-Wienera. W celu oceny zmian jakościowych i ilościowych w rozpatrywanych zbiorowiskach, wynikających z przekształcenia koryt cieków, wykonano analizy porównawcze. Podstawę do klasyfikacji wielkości szkód zaistniałych w wyniku przeprowadzonych robót stanowiły zmiana liczby gatunków w zbiorowiskach naczyniowych roślin wodnych oraz wskaźnika bioróżnorodności, określone w stosunku do odcinków nieobjętych ingerencją techniczną. Na podstawie wyników badań określono czynniki ryzyka ekologicznego, tj. prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożeń oraz skutki tych zagrożeń. Umożliwiło to opracowanie macierzy klasyfikacji ryzyka, w której przyjęto trzy poziomy ryzyka – niskie, umiarkowane oraz wysokie. Zakwalifikowanie ryzyka do odpowiedniego przedziału pozwala na porównanie różnych rozwiązań projektowych oraz na podjęcie decyzji, które z nich przyjąć do realizacji.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2014, 20; 3-10
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ czynników technicznych na stan ekologiczny małych i średnich cieków nizinnych
The effect of technical factors on the ecological status of small and medium-sized lowland watercourses
Autorzy:
Bondar-Nowakowska, E.
Hachol, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61208.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
Dolny Slask
cieki nizinne
rzeki
rzeka Czarna Woda
rzeka Dobra
rzeka Olesnica
rzeka Orla
rzeka Sasiecznica
rzeka Smortawa
rzeka Zalina
rzeka Zurawka
stan ekologiczny
metody oceny
metoda RI
rosliny wodne
makrofity
wskaznik makrofitowy RI
czynniki techniczne
regulacja rzek
prace konserwacyjne
Opis:
W pracy przedstawiono ocenę stanu ekologicznego cieków nizinnych Dolnego Śląska, na podstawie jednego z biologicznych komponentów, składających się na ten stan – makrofitów wodnych. Badania terenowe prowadzono w latach 2007–2008 na ciekach nieprzekształconych, konserwowanych oraz regulowanych. Badania obejmowały identyfikację występujących w korycie gatunków makrofitów wodnych oraz określenie stopnia pokrycia przez nie dna. Na tej podstawie obliczono wskaźnik RI, służący do oceny stanu ekologicznego cieków. Badania wykazały, że stan ekologiczny cieków zależy od wielu czynników. W celu ich zidentyfikowania, przeanalizowano związek klasy stanu ekologicznego koryt cieków z ich parametrami technicznymi. Pod uwagę brano: szerokość dna, głębokość koryta, nachylenie skarp oraz spadek podłużny. Z analiz wynika, że oddziaływanie parametrów koryta na stan ekologiczny cieków było podobne w przypadku cieków o stanie zbliżonym do naturalnego, jak również przekształconych w następstwie działań technicznych. Na podstawie przeprowadzonych badań nie można jednak jednoznacznie stwierdzić czy parametry koryta, kształtowane w następstwie robót regulacyjnych i konserwacyjnych, wpływają na poprawę czy na pogorszenie stanu ekologicznego. Jest to związane z faktem, że oddziaływanie robót prowadzonych w korycie na makrofity wodne ma charakter dynamiczny. Dlatego, oceniając stan ekologiczny koryt cieków, należy zawsze brać pod uwagę czas, jaki upłynął od ich wykonania.
This paper presents an assessment on the ecological status of various lowland watercourses found in Lower Silesia, determined by using aquatic macrophytes as the primary biological indicator on the health and condition of such watercourses. Field studies were conducted during 2007-2008 on various unregulated, conserved and regulated watercourses. Research included identifying the species of aquatic macrophytes found in the streambed as well as determining the degree of coverage. On this basis was the RI index calculated and the ecological status of watercourses defined. The field studies showed, that the watercourse’s ecological status depends on many factor. To identify those factors we analyzed the correlation between the class of watercourse’s ecological status and technical parameters like: bottom width, watercourse’s depth, inclination of the slope and longitudinal profile. The analysis showed that the impact of channel parameters on the ecological condition of watercourses was similar in the case of natural watercourses and those that were transformed as a result of technical interference. However based on the survey cannot be found, that the technical parameters of watercourse’s bed shaped as a result of regulatory and maintenance works affect the improvement or the deterioration of the ecological status. This follows from the fact that the effect of those interferences is dynamic. Therefore assessing the ecological status of watercourses must always be taken into account the time that elapsed from the technical interference in the watercourse’s bed.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2010, 13
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zarządzanie jakością sprawności cieków
Quality management of the watercourses efficiency
Autorzy:
Bondar-Nowakowska, E.
Hachol, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61634.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
cieki wodne
jakosc uzytkowa
zarzadzanie jakoscia
prace konserwacyjne
regulacja ciekow
rosliny wodne
rosliny naczyniowe
zarastanie
Opis:
W pracy opisano proces utrzymywania w stanie zdatności koryt cieków oraz przedstawiono analizę problemów związanych z zarządzaniem jakością tego procesu w aspekcie sprawności cieku. O sprawności cieku decydują jego użytkowanie oraz prace konserwacyjne. Działania te charakteryzują się dobrą jakością, gdy zapewniony jest właściwy stan techniczny koryta cieku, odpowiednia jego przepustowość, a także dobry stan ekologiczny. Na przepustowość koryta cieku i jego stan ekologiczny w dużym stopniu wpływa ilość występujących w nim roślin wodnych. Dlatego ważnym elementem zarządzania jakością sprawności cieku jest kontrolowanie i ocena zagęszczenia naczyniowych roślin wodnych w jego korycie. W celu rozpoznania problemu zarastania koryt, w latach 2007–2009, badano cieki nizinne Dolnego Śląska. Z badań wynika, że zarastanie koryta rozpoczyna się zaraz po wykonaniu robót konserwacyjnych. Rozwój roślinności wodnej w korycie cieku jest na ogół bardzo intensywny. Z tego powodu prawidłowe utrzymywanie koryta cieku wymaga cyklicznego prowadzenia robót konserwacyjnych. Roboty te składają się z wielu powiązanych z sobą działań technicznych. W pracy wykazano, że każde z tych działań ma wpływ na sprawność cieku. Przeprowadzone badania i analizy świadczą, że zarządzanie jakością utrzymywania cieków wymaga ustalenia kryteriów oceny jakości tego procesu. Kryteria te powinny uwzględniać aspekty techniczne i ekologiczne.
In this paper we described the process of watercourses maintenance and analysed the problems involving its quality management in terms of the watercourse efficiency. The watercourse efficiency is determined by running waters use and maintenance works. Both actions are characterized by good quality when the good technical condition of the river-bed, its capacity and the good ecological status are provided. River-bed capacity ant the ecological status of the running waters are influenced by the aquatic plants. Therefore control and assessment of aquatic plants abundant are major elements of the quality management of the watercourses efficiency. To identify the problem of overgrowing of running waters with plants, the lowland watercourses in the Lower Silesia were investigated during the years 2007–2009. Field studies showed, that the overgrowing of river-bed begins straight after the maintenance works. Generally the aquatic plant development is rapid. Therefore the correct watercourse maintenance demands cyclical maintenance works. Maintenance works comprise a lot of technical actions, which are related to each other. In this paper we showed, that each of these actions affects the watercourse efficiency. The field studies and analysis proved, that quality management of the watercourses maintenance requires establishment criteria of the process quality assessment. Criteria should consider technical and ecological aspects.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2010, 01
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany w składzie gatunkowym naczyniowych roślin wodnych po konserwacji cieków
Changes in the aquatic plant species composition after the maintenance works in water courses
Autorzy:
Bondar-Nowakowska, E.
Hachoł, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339197.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
naczyniowe rośliny wodne
roboty konserwacyjne na ciekach
aquatic plants
maintenance works in water courses
Opis:
W 2006 r. na cieku Sąsiecznica (dopływ Baryczy) wykonano prace konserwacyjne, obejmujące koszenie skarp i odmulenie dna cieku. Ich skutkiem było całkowite usunięcie naczyniowych roślin wodnych. W sezonie wegetacyjnym następnego roku dokonano szczegółowej inwentaryzacji flory wodnej na dwóch konserwowanych i dwóch niekonserwowanych odcinkach cieku. Niekonserwowane odcinki koryta cieku wykorzystano jako porównawcze. Przeprowadzone badania wykazały, że rośliny wodne szybko odrastały. Prace konserwacyjne spowodowały jednak pojawienie się gatunków, które nie występowały na odcinkach niekonserwowanych. Podobną tendencję stwierdzono na trzech innych, małych ciekach nizinnych Dolnego Śląska.
In 2006 the maintenance works were done in the Sąsiecznica River (a tributary of the Barycz River). They included mowing slopes and sediment removal from the river bed. Vascular aquatic plants were completely removed. Field studies carried out in the vegetation season next year showed the recovery of aquatic plants. We performed a detailed survey of aquatic plant communities in two transformed and two non-transformed river sections, the latter dealt with as a control. The analysis demonstrated that the aquatic plant communities rapidly recovered after the maintenance works which, however, caused the appearance of some species formerly absent from non-transformed river sections. Similar trend was found in three other lowland streams in Lower Silesia.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2010, 10, 3; 41-48
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany w zbiorowiskach naczyniowych roślin wodnych jako czynnik ryzyka ekologicznego w regulowanych i konserwowanych ciekach
Changes of aquatic vascular plant communities as an ecological risk factor in the watercourses after regulation and maintenance works
Autorzy:
Bondar-Nowakowska, E.
Hachol, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/59670.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
cieki wodne
regulacja ciekow
prace konserwacyjne
ryzyko ekologiczne
czynniki ryzyka
rosliny wodne
zbiorowiska roslinne
zmiany skladu gatunkowego
Opis:
W pracy przedstawiono czynniki ryzyka ekologicznego w wykonawstwie robót regulacyjnych i konserwacyjnych na małych i średnich ciekach nizinnych. Do czynników tych należą zdarzenia związane z realizacją robót, które mają wpływ na stan ekologiczny cieku, prawdopodobieństwo wystąpienia tych zdarzeń oraz ich konsekwencje w postaci niekorzystnych zmian ekologicznych w korytach cieków. Na podstawie zaobserwowanych reakcji naczyniowych roślin wodnych na działania techniczne w korycie rzeki, dokonano szczegółowej oceny jednego z tych czynników – zmian ekologicznych w korycie cieku. Badania terenowe prowadzono w latach 2007-2008, na 44 odcinkach nizinnych cieków Dolnego Śląska. Były one zlokalizowane w korytach uregulowanych lub konserwowanych oraz na odcinkach nieprzekształconych w wyniku działań antropogenicznych. Badania obejmowały identyfikację występujących w korycie gatunków naczyniowych roślin wodnych oraz określenie stopnia pokrycia przez nie dna. Badania wykazały, że wykonanie robót zarówno regulacyjnych jak i konserwacyjnych miało niekorzystny wpływ na skład gatunkowy naczyniowej roślinności wodnej. W większości przypadków usunięte w wyniku robót gatunki nie odtworzyły swego udziału w korytach przekształconych. Na niektórych odcinkach koryt obserwowano zagęszczenie gatunku mniejsze niż na odcinku nieobjętym działaniami technicznymi. Tylko w nielicznych przypadkach zagęszczenie danego gatunku na porównywanych odcinkach cieków było podobne. Wyniki te wskazują, że rozpatrywany w pracy czynnik ryzyka - ekologiczne skutki wykonania robót – kształtuje się na ogół na wysokim poziomie. Konsekwencją tego jest wysoki poziom ryzyka ekologicznego w przekształcanych ciekach. Z tego powodu każdy projekt związany z ingerencją techniczną w koryto cieku powinien mieć opracowany plan zarządzania ryzykiem ekologicznym.
This paper presents the ecological risk factors related to the watercourses regulation and maintenance works on the small and medium-sized lowland watercourses found in Lower Silesia. These factors include: occurrences related to the execution of regulation and maintenance works, which have an impact on the ecological condition of the watercourses, probability of these occurrences and their consequences in the form of adverse ecological changes in the river beds. Based on the observed responses of aquatic vascular plants species to the technical interference on a watercourse’s bed, a detailed assessment of one of these factors – ecological changes in the watercourse’s bed was made. Field studies were conducted during 2007-2008 on 44 sections of various unregulated, conserved and regulated watercourses. Research included identifying the species of aquatic macrophytes found in the streambed as well as determining the degree of coverage. The field studies showed, that the regulation and maintenance works had an adverse impact on the aquatic plant species composition. In most cases species removed during the technical interference did not regenerate. In some transformed study sections the plant species abundant was lower than on the unregulated transects. Only in rare cases the plant species abundant in the compared study sections was similar. The results show, that in this paper examined risk factor – ecological effects of works, is generally at a high level. The consequence is a high level of ecological risk in the transformed watercourses. Therefore for each project related to technical interference in the watercourse’s bed the ecological risk management plan should be drawn up.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2011, 01
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stwierdzenie marsylii czterolistnej Marsylea quadrifolia L. w Krakowie
Autorzy:
Bonk, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/853142.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika
Tematy:
rosliny wodne
marsylia czterolistna
Marsilia quadrifolia
wystepowanie
zbiorniki wodne
Staw Plaszowski
miasta
Krakow
Źródło:
Wszechświat; 2014, 115, 10-12
0043-9592
Pojawia się w:
Wszechświat
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reakcja rudbekii [Rudbeckia hirta L.] na dodatek do gleby w warunkach jej zasolenia
Autorzy:
Borowski, E
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/800263.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
oddzialywanie na rosliny
transpiracja
gleby
Ekosorb potasowy
rudbekia
stosunki wodne
Rudbeckia hirta
rosliny ozdobne
hydrozele
fotosynteza
dodatki do gleb
zasolenie
kwitnienie
wzrost roslin
chlorek sodu
Opis:
W dwu oddzielnych doświadczeniach (wazonowym i polowym) badano wpływ dodatku do gleby Ekosorbu potasowego w dawce 0; 1 i 3 g·dm⁻³ na stosunki wodne w roślinach, wymianą gazową, kwitnienie oraz produkcją biomasy w warunkach zasolenia NaCl. W obu doświadczeniach zastosowano 3 koncentracje soli: 0, 1500 i 3000 mg·dm⁻³ . Wyniki uzyskane w doświadczeniu wazonowym wykazały, że dodatek hydrożelu w dawce 1 i 3 g·dm⁻³ zwiększał potencjał wody w roślinach, liczbą wytworzonych kwiatów i świeżą masę, a zmniejszał deficyt wody. Dodatek Ekosorbu w dawce 1 g·dm⁻³ zwiększał fotosyntezę roślin i wartość WUE, zaś nie wpływał na transpirację. Wyższa dawka hydrożelu (3 g·dm⁻³) obniżała tempo fotosyntezy i transpiracji roślin. Zasolenie gleby w doświadczeniu wazonowym zwiększało wartość deficytu wody w roślinach, natomiast obniżało wartość pozostałych analizowanych cech roślin. Wpływ NaCl na rośliny kontrolne (bez Ekosorbu) był znacznie większy niż na rośliny rosnące w glebie z hydrożelem. Zastosowanie Ekosorbu i zasolenie gleby w doświadczeniu polowym nie wykazały istotnego wpływu na stosunki wodne, wymianę gazową (dane niepublikowane), a także kwitnienie i produkcję biomasy u roślin rudbekii (Rudbeckia hirta L.).
In two separate experiments, (pot and field) the effect of the addition of potassium Ekosorb in doses of 0, 1, 3 g·dm⁻³ to soil, on water relations, gas exchange, flowering as well as biomass production in NaCl salinity conditions were studied. In both experiments 3 concentration of NaCl: 0, 1500 and 3000 m g·dm⁻³ were used. The results of pot experiment showed that both doses of hydrogel increased the potential of water in plants, the number of produced flowers and biomass of plant but decreased deficit of water in plants. The addition of Ekosorb in dose 1 g·dm⁻³ increased plant photosynthesis and WUE value, but had no effect on transpiration. The higher dose of hydrogel (3 g·dm⁻³) reduced the rate of photosynthesis and transpiration of plants. The salinity of soil increased the value of the deficit of water in plants, however, it decreased the value of the remaining analysed features of plants. The effect of NaCl on control plants (without Ekosorb) was considerably higher than on plants growing in soil with hydrogel. The application of Ekosorb and NaCl in field experiment did not present significant effect on water relations, gas exchange (data not shown) as well as flowering and biomass production in Rudbeckia hirta L. plants.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2002, 485; 37-46
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sposób oczyszczania wód kopalnianych i przywracania różnorodności biologicznej terenów zdegradowanych
Method of cleaning of mine waters and restore the biological diversity of disturbed areas
Autorzy:
Chepak, Olga
Kostenko, Viktor
Zavialova, Elena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/400019.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
rośliny wodne
podnośnik powietrzno-wodny
wody kopalniane
tereny zdegradowane
aquatic plants
air-lift installation
mine water
disturbed areas
Opis:
Celem pracy jest przedstawienie sposobu szybkiego odzyskiwania zdegradowanych terenów likwidowanych kopalń z jednoczesnym oczyszczaniem pompowanych wód kopalnianych. W pracy zaproponowano ulepszoną metodę przyspieszonego odzyskiwania obszaru zdegradowanego działalnością przemysłową z zastosowaniem podnośnika powietrzno-wodnego do oczyszczenia wód kopalnianych, co umożliwi regulację temperatury wody produkowanej z wymienników ciepła. Na podstawie obliczeń określono głębokości rozmieszczenia elementów instalacji podnośniku powietrzno-wodnego. W celu utrzymania temperatury wody w okresie zimowym, w zakresie 10-12°C, ścieki kopalniane o temperaturze 34°C powinny być pompowane z dolnego szybu podnośnika znajdującego się na głębokości 800 m. Z kolei do schłodzenia wody w okresie letnim do temperatury 25°C, ściek kopalniany o temperaturze około 13°C, powinien być pompowany z górnego szybu podnośnika zlokalizowanego na głębokości 120 metrów.
The aim of the work is to show the method of accelerated restoration of the degraded territory of industrial sites of liquidated mines with simultaneous purification of pumped mine waters. The paper proposes an improvement of the method of accelerated recovery of the degraded territory of industrial sites of abandoned mines with simultaneous purification of pumped mine waters through the use of an airlift unit that will allow to regulate the temperature of the water produced from the heat exchangers. The depth of placement of the airlift installation was determined by calculation. In order to maintain the temperature of the water in the bioplate system in winter at the level of 10-12°C, mine water having a temperature of 34°C must be supplied from the lower trunk of the airlift located at a depth of 800 m. To cool the water in the bioplato system to 25°C in summer, the mine water with a temperaturę of about 13°C must be pumped out from the top of the shaft of the airlift to a depth of 120 m.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2019, 20, 3; 20-25
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reakcja ziemniaków średnio wczesnych oraz średnio późnych i późnych na czynnik wodny w warunkach gleb kompleksów pszennych i żytnich
Response of medium early, medium late and late potatoes to water factor on wheat and rye soil complexes
Autorzy:
Chmura, K.
Dziezyc, H.
Piotrowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/62385.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rosliny okopowe
uprawa roslin
gleby kompleksu pszennego
gleby kompleksu zytniego
ziemniaki sredniowczesne
ziemniaki sredniopozne
ziemniaki pozne
potrzeby wodne
plonowanie
bulwy
zawartosc skrobi
czynniki meteorologiczne
opady atmosferyczne
suma opadow
Opis:
W pracy wykorzystano dane dotyczące plonów ziemniaków uprawianych na glebach kompleksu pszennego bardzo dobrego i dobrego oraz żytniego bardzo dobrego i dobrego, w 11 stacjach doświadczalnych oceny odmian z lat 1996-2005. Dla gleb kompleksów pszennych i żytnich zbudowano modele plonu ziemniaków średnio wczesnych oraz średnio późnych i późnych w postaci funkcji regresji (wielomian 2-go stopnia z interakcjami), w której zmiennymi objaśniającymi były sumy opadów atmosferycznych w miesiącach maj-czerwiec i lipiec-sierpień. Modele badano w przedziale 75–175 mm opadu dla okresu maj-czerwiec i 90–220 mm opadu okresu lipiec-sierpień, co odpowiadało w przybliżeniu średniej ± odchylenie standardowe tych parametrów. We wszystkich przypadkach znacznie silniej oddziałującym na wysokość plonu czynnikiem okazał się opad okresu lipiec-sierpień. Dla ziemniaków średnio wczesnych uprawianych na glebach pszennych, optymalnym dla uzyskania najwyższych plonów był układ czynników, w których niskim opadom okresu majczerwiec (88 mm) towarzyszyły wysokie opady okresu lipiec-sierpień (217 mm). Plony osiągane w tych warunkach wynosiły 594 dt·ha-1. Uprawiane na tych samych glebach ziemniaki średnio późne i późne reagowały podobnie na wodę pochodzącą z opadów. Optymalnym układem czynników był: opad okresu majczerwiec – 76 mm i lipiec-sierpień – 220 mm, dający plon 643 dt·ha-1.Ziemniaki średnio wczesne uprawiane na glebach kompleksów żytnich plonowały najwyżej (481 dt·ha-1), gdy opad okresu maj-czerwiec był powyżej średniej (143 mm), a okresu lipiec-sierpień najwyższy (220 mm). Ziemniaki średnio późne i późne na tych glebach dawały najwyższy plon (512 dt·ha-1) przy podobnych warunkach opadowych w badanych okresach, odpowiednio: 140 i 220 mm. Dla obu grup wczesności tak na glebach kompleksów pszennych jak i żytnich, niskim opadom okresu maj-czerwiec (75 mm) oraz lipiec-sierpień (90 mm) odpowiadały najniższe plony. Badając analogiczne modele procentowej zawartości skrobi w bulwach ziemniaków zauważono, że parametr ten zależał głównie od opadów w okresie lipiec- sierpień, które silniej oddziaływały na glebach kompleksów żytnich niż pszennych.
The data on the yield of potatoes grown on very good and good wheat soil complex as well as very good and good rye soil complexes in 11 experimental stations of varieties evaluation in 1996-2005 were used in this paper. For the wheat and rye soil complexes models of medium early as well as and medium-late and late potato crop were constructed as regression functions (quadratic polynomial with interactions), in which the amount of precipitation in May-June and July- August were independent variables. Models were studied in the range of 75-175 mm precipitation in May-June, and 90-220 mm precipitation in July-August, which corresponds to the average ± standard deviation of these parameters. In all cases, July-August precipitation was the factor more strongly affecting the yield. For medium early potatoes grown on wheat soils the optimum for obtaining the highest yields proved to be the set of factor: low May-June precipitation (88 mm) appeared with high July-August precipitation (217 mm). The yield achieved under these conditions amounted to 594 dt·ha-1. Medium late and late potatoes grown on the same soil reacted similarly to water from rain - the optimum set of factors was: May-June precipitation - 76 mm and July-August - 220 mm, giving a yield of 643 dt·ha-1. Medium early potatoes grown on rye soils had the highest yield (481 dt·ha-1) when the May-June precipitation was above average (143 mm) and July-August one was high (220 mm). Medium late and late potatoes on these soils gave the maximum yield (512 dt·ha-1) in similar conditions - 140 and 220 mm of precipitation respectively. The lowest yields were associated with low rainfall in May-June (75 mm) and in July-August (90 mm) for both groups of earliness and both: rye and wheat soil complexes. By examining similar models of the percentage of starch in potato tubers it was noted that this parameter depended mainly on precipitation in July and August, which stronger affected on rye than wheat soil complexes.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2013, 2/I
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola czynnika wodnego w kształtowaniu plonu wybranych roślin polowych
Role of the water factor in yield formation of chosen field crops
Autorzy:
Chmura, K.
Chylinska, E.
Dmowski, Z.
Nowak, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60602.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rosliny uprawne
zboza
zyto
pszenica ozima
pszenica jara
jeczmien jary
owies
ziemniaki wczesne
ziemniaki pozne
kukurydza
buraki pastewne
buraki cukrowe
groch
koniczyna czerwona
lucerna mieszancowa
potrzeby wodne
opady atmosferyczne
opady optymalne
plonowanie
czynniki plonowania
deszczowanie
efekty produkcyjne
wzrost plonow
Opis:
Na podstawie przeprowadzonych w katedrze badań oraz danych literaturowych przedstawiono wskaźniki opadów optymalnych i potrzeb wodnych wybranych roślin uprawnych (zbożowych, okopowych i motylkowych). Stwierdzono, że zarówno niedobory, jak i nadmiary opadów miały niekorzystny wpływ na plon. Powodowały obniżki plonów odpowiednio: dla zbóż o 2-27 i 3–21%, ziemniaków o 4–45 i 3–30%, buraków cukrowych o 2–43 i 14–19%, buraków pastewnych o 16–73 i 8–28%, roślin strączkowych o 5–42 i 21–40% i roślin motylkowych o 3–34%. Produktywność 1 mm wody pochodzącej z opadów była wyższa w porównaniu z produktywnością wody pochodzącej z deszczowania. Obliczony wskaźnik produktywności wody z deszczowania do wody z opadów kształtował się w przedziale 40–90%. Deszczowanie podnosiło plony pszenicy ozimej i jęczmienia jarego o 20%, pszenicy jarej o 25%, ziemniaków o 47 i 55%, zaś buraków cukrowych o 10–40%.
On the basis of research done in the Department and literature data, indices of optimal precipitation and water needs of selected crops (cereals, root plants and papilionaceae) have been determined. It was found that both insufficient and excessive precipitation affected yield adversely. It caused the following decreases in yields: cereals 2–27 and 3–21%, potato 4–45 and 3–30%, sugar beetroot 2–43 and 14–19%, fodder beet 16–73 and 8–28%, legumes 5–42 and 21–40%, and papilionaceae 3–34%, respectively. Productivity of 1 mm water from precipitation was higher compared with productivity induced by sprinkling. The calculated index of productivity for water from sprinkling relative to water from precipitation was in the range 40–90%. Sprinkling increased the yield of winter wheat and spring barley by 20%, spring wheat by 25%, potato 47 and 55%, and sugar beet 10–40%.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2009, 09
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena stanu jeziora Krzywego [Ukiel] w Olsztynie metoda makrofitoindykacji [MFI]
Autorzy:
Ciecierska, H
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/809095.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
Jezioro Krzywe
miasta
woda
wskaznik zroznicowania fitocenotycznego
synantropizacja roslin
Olsztyn
jeziora
wskaznik zasiedlenia
sukcesja
wskaznik synantropizacji
rosliny wodne
Opis:
Ze względu na inny charakter morfologiczny oraz inne zagospodarowanie zlewni poszczególnych części jeziora Krzywego (Ukiel) obserwuje się inną strukturę i przestrzenne ukształtowanie roślinności jeziora. W najlepszym stanie pozostaje Część Gutkowska, którą zaklasyfikowano do grupy „jezior młodych” pod względem zaawansowania rozwojowego w procesie sukcesji oraz do grupy „jezior naturalnych” pod względem natężenia antropopresji. W tej części wyróżniono najwięcej fitocenoz (20), a co za tym idzie uzyskano największą wartość zróżnicowania fitocenotycznego (H), roślinność wnikała najgłębiej (4,5-5,0 m). Tylko w tej części zaobserwowano trzy zbiorowiska z klasy Charetea. Natomiast najgorszy stan wykazano Części Olsztyńskiej („stare” oraz „synantropijne”), gdzie uzyskano najmniejszą wartość wskaźnika zasiedlania (Z), ponieważ roślinność wnikała tylko do 2 m głębokości. W tej części znajduje się główna plaża miasta Olsztyna, liczne przystanie oraz restauracje na wodzie. We wszystkich częściach jeziora w fitolitoralu dominowały lub współdominowaly fitocenozy Ceratophylletum demersi, co wskazuje na daleko posuniętą eutrofizację roślinności całego zbiornika.
Particular parts of Krzywe (Ukiel) Lake differ in structure and spatial arrangement of the vegetation due to their specific morphology and various methods of catchment management. The part referred to as Gutkowska Part is in best condition. As regards its development in the process of succession and anthropopressure intensity, it was classified to the group of „young lakes”, and „natural lakes” respectively. The most phytocenoses (20) were found in this part, what resulted in the highest value of phytocenotic diversity index (H); the plants penetrated here to the highest depth (4.5-5.0 m). Three Charetea communities were observed in this part only. The part referred to as Olsztyńska Part was in the poorest condition - it was classified to the group of „old lakes” and „synanthropic lakes”. The colonization index (Z) was here the lowest, as the plants penetrated to a depth of 2 m only. This is probably connected with the fact that the main city beach, numerous boat houses and restaurants are located in this part. Ceratophylletum demersi phytocenoses dominated in the phytolittoral of all parts of Krzywe Lake, what indicates its advanced eutrophication.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2003, 492; 59-66
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bobr europejski Castor fiber L. 1758 jako czynnik wspomagajacy renaturyzacje siedlisk nad gornym Sanem
Beaver Castor fiber L. 1758 as a factor supporting re-naturalisation of habitats in the upper valley of San river
Autorzy:
Derwich, A
Mroz, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/880531.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
Bieszczady
Bieszczadzki Park Narodowy
bobr europejski
Castor fiber
reintrodukcja
dolina gornego Sanu
renaturyzacja
warunki wodne
rosliny
zwierzeta
zmiany skladu gatunkowego
Opis:
W połowie lat 70. ubiegłego wieku, nad górnym Sanem, na obszarze ok. 1500 ha, rozpoczęto tworzenie fermy rolno-hodowlanej „Igloopol”. Spośród prowadzonych zabiegów gospodarczych szczególnie niekorzystne dla lokalnego środowiska były melioracje wodne i agrotechniczne. Po kilkunastu latach ferma upadła, a po kilku następnych, w listopadzie 1999 roku, została ostatecznie przekazana do Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Zgodnie z wytycznymi planu ochrony Parku opracowano założenia postępowania w dolinie Sanu określone jako program renaturyzacji, w którym m.in. za istotne przyjęto: 1) sanację stosunków wodnych, 2) aktywną ochronę cennych elementów przyrodniczych i kulturowych, 3) inicjację odtwarzania zarośli i zadrzewień łęgowych. Prace renaturyzacyjne w dolinie rozpoczęto w 1992 r. Miały one na celu zabezpieczenie torfowisk wysokich i polegały one na usypaniu przetamowań ziemnych na rowach opasujących i odwadniających 8 torfowisk. Po przejęciu terenów „Igloopolu” w 1999 r., BdPN kontynuował zabiegi renaturyzacyjne polegające głównie na spowalnianiu spływu wód powierzchniowych (zastawki ziemne) i odtwarzaniu zbiorowisk łęgowych. Jesienią 1992 r., w leśnictwie Górny San BdPN, rozpoczynając program reintrodukcji bobra europejskiego wsiedlono 2 rodziny, a następnie corocznie zasilano lokalną populację nowymi osobnikami z Suwalszczyzny. Spodziewano się, że bóbr będzie pełnił istotną rolę w procesie renaturyzacji doliny. Po kilku latach obserwacji, oceniając efekty obecności bobrów uzyskano wyniki, które w pełni potwierdziły słuszność tych założeń. Działalność bobrów, w szczególności budowanie tam na ciekach wodnych i tworzenie rozlewisk (stawów bobrowych), doprowadziła do znacznego wzrostu retencji wody, spowolnienia przepływu wód oraz zwiększenia sedymentacji osadów dennych. Zmiany w środowisku wywołane przez bobry w istotny sposób przyczyniły się do wzrostu różnorodności biologicznej – zwiększyła się liczba gatunków flory higrofilnej i gatunków zwierząt związanych ze środowiskiem wodnym. Niniejszy artykuł jest próbą podsumowania dotychczasowych efektów wprowadzenia bobra europejskiego jako elementu procesu renaturyzacji doliny górnego Sanu w Bieszczadach.
In the mid 70ties of the last century, an agricultural-breeding enterprise „Igloopol” has been established along the upper run of San River, over the area of about 1500 ha. Among its activities, particularly detrimental for the local environment were land transformations connected with excessive drainage. The enterprise went bankrupt after more than ten years of its existence, and finally in November 1999, this area has been included into the Bieszczadzki National Park. According to the conservation plan of the Park, elaborated was a framework for the management of the San river valley, named as „re-naturalisation program” of which, significant components were: 1) restoration of natural water conditions, 2) active protection of valuable natural and cultural items, 3) initiation of a restoration of woodlands and riparian habitats. Re-naturalisation works initiated in 1992 were focused on conservation of high peat bogs, and involved construction of earth dams across drainage ditches at eight peat bogs. After taking over the area of former „Igloopol”, Bieszczadzki N.P. continued efforts to slow down the outflow of surface waters, the restoration of small woodlands and riparian habitats. In the autumn of 1992, in the forestry Upper San of Bieszczadzki N.P., as a beginning of beaver restitution program, 2 beaver families were introduced. In following years this population has been supplemented with new individuals resettled from Suwałki region. Expectations, that beavers will play an important role in re-naturalisation of this valley, were fully confirmed with observations collected over next several years. Especially, the damming of local watercourses and creation of beaver ponds improved the water retention, contributed to slower outflow of surface waters, and increased the accumulation rate of bottom sediments. Environmental changes resulting from beavers’ presence, significantly enhanced also the level of biodiversity, especially due to the higher number of hydrophytic plant species and animals connected with riparian habitats. This paper is an attempt to summarise the effects of beaver introduction as a component of re-naturalisation process of the upper valley of San River.
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2008, 10, 2[18]; 173-183
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola wody w intensyfikacji produkcji roślinnej na glebach lekkich
Rol vody v intensifikacii rastenievodstva na legkikh pochvakh
The role of water in the plant production intensification on light soils
Autorzy:
Dziezyc, J.
Trybala, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/797428.pdf
Data publikacji:
1989
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
gleby
gleby lekkie
rosliny uprawne
potrzeby wodne
plony
produkcja roslinna
intensyfikacja produkcji
wody gruntowe
Opis:
К основным факторам интенсификации земледелия на легких почвах принадлежит регуляция водного режима. Улучшение водного режима песчаных почв приводит к радикальному повышению их сельскохозяйственной пригодности, возможности возделывания интенсивных видов и сортов культурных растений, повышению эффективности удобрений, уровня и качества растительной продукции. Также повышается и стабилизуется животноводческая продукция и качество глобальной продукции, равно как и эффективность средств производства, особенно удобрений. Правильный водно-удобрительной режим на легких почвах позволяет 2-3-кратно увеличить растениеводческую продукцию в сравнении с состоянием существующим до сих пор.
It is the regulation of water conditions, which belongs to the basic factors of the agriculture intensification on light soils. Their agricultural utility, the possibility of cultivation of intensive species and varieties of crops, an efficient fertilization level, magnitude of yields and the quality of plant products are radically increasing owing to improved water conditions of these soils. Increasing and stabilizing are also the animal production and the value of global production as well as efficiency of production means, particularly of fertilizers. A correct water and fertilizing economy on light soils makes possible a 2-3-fold increase of the agricultural production as compared with the previous state.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1989, 377
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies