Zarządzanie jakością sprawności cieków

W pracy opisano proces utrzymywania w stanie zdatności koryt cieków oraz przedstawiono analizę problemów związanych z zarządzaniem jakością tego procesu w aspekcie sprawności cieku. O sprawności cieku decydują jego użytkowanie oraz prace konserwacyjne. Działania te charakteryzują się dobrą jakością, gdy zapewniony jest właściwy stan techniczny koryta cieku, odpowiednia jego przepustowość, a także dobry stan ekologiczny. Na przepustowość koryta cieku i jego stan ekologiczny w dużym stopniu wpływa ilość występujących w nim roślin wodnych. Dlatego ważnym elementem zarządzania jakością sprawności cieku jest kontrolowanie i ocena zagęszczenia naczyniowych roślin wodnych w jego korycie. W celu rozpoznania problemu zarastania koryt, w latach 2007–2009, badano cieki nizinne Dolnego Śląska. Z badań wynika, że zarastanie koryta rozpoczyna się zaraz po wykonaniu robót konserwacyjnych. Rozwój roślinności wodnej w korycie cieku jest na ogół bardzo intensywny. Z tego powodu prawidłowe utrzymywanie koryta cieku wymaga cyklicznego prowadzenia robót konserwacyjnych. Roboty te składają się z wielu powiązanych z sobą działań technicznych. W pracy wykazano, że każde z tych działań ma wpływ na sprawność cieku. Przeprowadzone badania i analizy świadczą, że zarządzanie jakością utrzymywania cieków wymaga ustalenia kryteriów oceny jakości tego procesu. Kryteria te powinny uwzględniać aspekty techniczne i ekologiczne.

In this paper we described the process of watercourses maintenance and analysed the problems involving its quality management in terms of the watercourse efficiency. The watercourse efficiency is determined by running waters use and maintenance works. Both actions are characterized by good quality when the good technical condition of the river-bed, its capacity and the good ecological status are provided. River-bed capacity ant the ecological status of the running waters are influenced by the aquatic plants. Therefore control and assessment of aquatic plants abundant are major elements of the quality management of the watercourses efficiency. To identify the problem of overgrowing of running waters with plants, the lowland watercourses in the Lower Silesia were investigated during the years 2007–2009. Field studies showed, that the overgrowing of river-bed begins straight after the maintenance works. Generally the aquatic plant development is rapid. Therefore the correct watercourse maintenance demands cyclical maintenance works. Maintenance works comprise a lot of technical actions, which are related to each other. In this paper we showed, that each of these actions affects the watercourse efficiency. The field studies and analysis proved, that quality management of the watercourses maintenance requires establishment criteria of the process quality assessment. Criteria should consider technical and ecological aspects.