Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "religious literaturę" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 79
Tytuł:
Duchowe zaślubiny z Boskim Oblubieńcem na podstawie siedemnastowiecznych medytacji norbertańskich
The Spiritual Marriage with the Divine Bridegroom upon the Norbertine Sisters’ Meditations from Seventeenth Century
Autorzy:
Kaczor-Scheitler, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649410.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Norbertine sister's meditation
history of literature
XVII century
polish literature
religious literature
Opis:
This article presents the image of a spiritual wedding between soul-Bride and Divine Bridegroom which is featured in anonymous meditations from the XVII century. They are bunched in manuscript form and stored in the archives of the Sisters of St. Norbert’s Order in Cracow. Therefore, it is proper to make the thesis that the author of this manuscript belonged to this abbey. The primary origin of these meditations is The Song of Songs which shows the special way mystics merge with God. This article also reveals meditations about ”spiritual marriage” that contain visible influences of the Fathers of Church and Żywoty świętych of Piotr Skarga. All these influences are evident not only about the authoress erudition but most of all about her need of strong effect, by means of suggestive images of figures, for the attitude of practitioners of meditations. With the aid of the idea of mutual love between Divine Bridegroom and human being-Bride, meditations were presented standing before God demanding from man spiritual transformation and pose of the human being who desires to internally change yourself for Him.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 18, 4; 5-21
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anons kolejnego numeru „Tematów i Kontekstów” – Staropolskie i oświeceniowe piśmiennictwo religijne. Swojskość i uniwersalizm
The Invitation to Publish in Sixth Issues of „Tematy i Konteksty” entitled Old-Polish and 18th Century Religious Literature. Homeliness and Universalism
Autorzy:
Trościński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451057.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
former religious literature
Old-Polish literature the Age of Enlightenment
religious literature
„Themes and Contexts”
dawne piśmiennictwo religijne literatura staropolska
oświecenie
literatura religijna
„Tematy i Konteksty”
Opis:
In 2014 was published a volume of „Themes and Contexts” dedicated Old-Polish and 18th Century Religious Literature. In the sixth issue of our journal we would like to continue that topic. We are interested in exploring, analyzing and describing the phenomena of homeliness and universality in a former religious literature.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2015, 10, 5; 442-443
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
APPROACHES TO RELIGIOUS POETRY IN POLISH AND ANGLOPHONE SCHOLARSHIP. A COMPARATIVE OVERVIEW
Polskie i anglojęzyczne badania nad poezją religijną. Przegląd porównawczy
Autorzy:
Matyjaszczyk, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036031.pdf
Data publikacji:
2020-11-26
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
religious literature; religious poetry; literary criticism; the sacred in literature
literatura religijna; poezja religijna; teoria literatury; sacrum w literaturze
Opis:
The article compares Polish and Anglophone literary-theoretical approaches to religious poetry. It demonstrates that some common tendencies to be found in Polish studies and in English scholarship include drawing on a single religious tradition (Christian, official), focusing on the author and their religious experience, and narrow and/or prescriptive approaches that are sometimes more theological than literary-theoretical in nature. The survey suggests that the most prominent difference is that Polish criticism has produced a long-standing tradition of literary-theoretical studies that develop on or polemicize with each other in an attempt to describe and systematize the field of the intersections of poetry and religion and propose literary methodologies for studying religious poetry, while Anglophone studies do not enter into this kind of dialogue. The Polish studies, if popularized, could help reduce the theoretical and methodological deficit in Anglophone scholarship on the subject.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2020, 75; 43-64
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dawne piśmiennictwo religijne - inspirujące i nadal odkrywane dziedzictwo
Autorzy:
Trościński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030544.pdf
Data publikacji:
2021-06-06
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Old-Polish literature
Enlightenment
religious literature
Themes and Contexts
literatura staropolska
oświecenie
literatura religijna
Opis:
  The present issue of our journal is devoted to Old Polish and Enlightenment religious literature as well as themes and conventions of religious literature. The articles show a rich tradition of such works. The broad scope of topics demonstrates diverse literary research. The articles are devoted to defining such terms as "religious literature" and "religious poet", as well as to translations and biblical inspirations, prayers and meditations, monastic authors and their works, hymnals, sermons and the rhetoric, the matter of faith and reason, and a Sarmatian religion. The present issue of "Tematy i Konteksty" ("Themes and Contexts") also includes the papers devoted to interpretation of 19th century literature, reviews, reports and announcements. The authors of studies are scholars from a range of academic institutions in Poland.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 13-21
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anioła Ślązaka polemika z luteranizmem
Angelus Silesius’ polemic against Lutheranism
Autorzy:
Zawadzki, Robert K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/502650.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
Barok
literatura polemiczna
literatura religijna
luteranizm
katolicyzm
Baroque
polemical literature
religious literature
Lutheranism
Catholicism
Opis:
The article first gives a short presentation of Angelus Silesius (1624-1677) or, Johannes Scheffler, and then more thoroughly analyses the first part of his work entitled Idea causarum fundatarum, transeundi a Lutheranis ad Ecclesiam Catholicam; comprehensarum Illationibus duabus which has been forgotten today. The baroque writer used exclusively brief statements which confirm the truth of the Roman faith and simultaneously debunk arguments in favor of Protestant religion. Above all his work was supposed to provide polemical ammunition for the supporters of the Roman Catholic Church and to justify discontinuing relations with Protestantism. In order to achieve this purpose, the writer enumerated and discussed arguments related to the most important arguable theological issues, such as the apostolic succession, miracles, attitude to God’s Word, religious life, celibacy, the figure of Luther and his adherents, etc.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2016, 25, 4; 115-128
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pierwszy i ostatni dzień liczenia omeru – uwagi na marginesie lektury karaimskiego dialogu Szełomo syna Aharona Wojna u bram
Autorzy:
Kubicki, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44735187.pdf
Data publikacji:
2022-10-24
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Religioznawcze
Tematy:
Karaites
counting the Omer
Szelomo son of Aharon
Karaite religious literature
Opis:
The article presents the content of the Karaitem-Rabban dispute regarding the counting the omer, which was presented in the treatise War at the Gates by a Karaite scholar from the turn of the 17th and 18th centuries from the territory of the First Republic − Shlomo son of Aharon. A cursory analysis of the problem outlined by Szełomo, thus putting aside the historical and literary context for the time being, allows us to draw interesting conclusions in connection with the way in which both denominations tried (in this work) to deal with the mounting problems they were faced with by the order from Le 23: 15-16, requiring a countdown of 7 weeks from Pesach to the holiday of Weeks. Te reservations − which an attentive reader of this theological dialogue could raise towards both sides of the conflict − will therefore not be based on a historical-literary analysis of the problem of counting the omer, but will be focused on the internal textual analysis of selected fragments of the work, which will be enough to show some surprising analytical inconsistencies (both Karaite and Rabban side) in the process of analyzing the two biblical verses mentioned here.
Źródło:
Przegląd Religioznawczy; 2022, 3/285; 161-170
1230-4379
Pojawia się w:
Przegląd Religioznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rękopisy i druki karaimskie w polskich zbiorach prywatnych. Nowe perspektywy badań karaimoznawczych
Karaim manuscripts and old prints in Polish private collections. New perspectives in Karaim studies
Autorzy:
Németh, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440263.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik
Tematy:
Karaim manuscripts
the history of Karaim
Karaim religious literature
Karaim cultural litrerature
Opis:
This article presents the results of academic research conducted by a group of scholars in the years 2012–2016 on Karaim manuscripts owned by Polish individuals. The research was financed by the NationalScience Centre (Poland) (research project nr.: 2011/03/D/HS2/00618). The article provides a concise yet exhaustive description of the privately owned printed and handwritten materials and presents a great deal ofhitherto unknown scientific data. The materials stored in private archives open up new perspectives on Karaim studies. They will undoubtedly serve as an important starting point for future research – primarilyfor historians and linguists, but also for those conducting literary, cultural, and religious studies.
Źródło:
Almanach Karaimski; 2016, 5
2300-8164
Pojawia się w:
Almanach Karaimski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dydaktyka w Wirydarzu krześcijańskim Jakuba Lubelczyka
Didacticism work in the “Christian garden” by Jakub Lubelczyk
Autorzy:
Polanin, Żaneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1597365.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Badań Literackich PAN
Tematy:
wirydarz
Jakub Lubelczyk
dydaktyka
perswazja
piśmiennictwo religijne
garden
didactics
persuasion
religious literature
Opis:
The article is based on the analysis of the way that didacticism works in the “Christian garden” (“Wirydarz krześcijański”) by Jakub Lubelczyk (1530–1563). The paper focuses primarily on the characteristics of the main character (Krześcijanin) and his spiritual transformation, which is the result of a conversation with the guides. The next stages of the Krześcijanin development have shown the persuasion, which was used by the author through deliberative rhetoric (genus deliberativum), encouraging (suasio), and discouraging (dissuasio) statements. Lubelczyk articulates his arguments based on the Holy Bible, moral guidelines and ideas created from a perspective of the Reformation movement. “Christian garden” was juxtaposed with the selected literary works of Mikołaj Rej, which show that the rhetorical measures used by Lubelczyk for didactic purposes were also used by other artists.
Źródło:
Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura; 2019, 2, 11; 7-19
2449-7339
Pojawia się w:
Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bóg w świecie z ciała i krwi. Słowo biblijne w Pieśniach nabożnych Wacława Potockiego
God in the World of Flesh and Blood. The Biblical Word in the Pious Songs of Wacław Potocki
Autorzy:
Hanusiewicz, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954749.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Potocki
pieśni
Biblia
literatura religijna
sensualizm
songs
the Bible
religious literature
sensualism
Opis:
The paper presents the only collection of 51 works of Wacław Potocki. These are the Pious Songs of 1678. The author analyzes the presence of biblical inspiration in those lyrics which mostly refer by their titles to concrete parts of the Gospel, events and parables. The biblical word is mixed here with the everyday Sarmatian language, the saint figures are shown among the realities of the 17th century; the lyrical subject is endowed with a biographic experience of the poet himself and becomes a partner of the evangelical heroes. One of the dominating and obsessively recurrent motifs is the almost physically experience "kinship" between man and the incarnate God who had thus sanctified manhood and corporeity itself.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2001, 49, 1; 33-48
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Militaria w wybranych modlitewnikach XVIII wieku – wobec tradycji emblematycznej
Military themes in selected 18th century prayer books - in relation to the emblem tradition
Autorzy:
Słomak, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/636437.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Military themes
18th century prayer books
religious literature
emblem tradition
Baroque culture
Opis:
The starting point in the article is an absence of studies which show the realizations of the military-erotic symbols in religious literature that is associated with the emblem tradition. The discussed works – prayer books by Andrzej Gabriel Kasperowicz; anonymous Atak Niebieskiej Twierdzy… [The attack of the Heavens… or The attack into Fortress of Heavens…] and Wojsko serdecznych afektów… [The army of heartfelt affections…] by Hieronim Falęcki – retain high formal and semantic discipline; as a result, they are examples of interesting phenomena of Baroque culture. In the first part of her article Iwona Słomak presents three prayer books in which the concept is based on analogy with the organization of the army of Christ. In the second part she shows the book in which the theme of war connects with the issue of „holy erotica”. In part three she discusses a print whose composition refers to the structure of the military detachments. It is conceived as a collection of „affections” whose task is „to conquer” heaven and the hearts of readers. Characteristically, the formula of the discussed books will be understandable only if we reconstruct their reference to the popular allegorical images (we find them in the collections of emblems, in many treatises on religious themes or in descriptions of the great ceremonies of that era); therefore, it is necessary to take into account the emblematic model that clearly influenced their final shape.
Źródło:
Terminus; 2012, 14, 25; 69-84
2084-3844
Pojawia się w:
Terminus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wie können Schlüsselwörter in den erbaulichen Textsorten am Beispiel der protestantischen Leichenpredigten bestimmt werden
How to define keywords in German moralising religious texts based on the example of Protestant funeral sermons
Autorzy:
Gaworski, Ireneusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/517799.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
history of the German language
protestant religious literature
funeral sermon
selection of keywords
Opis:
The term keyword, created in 1954 by Pierre Guiraud, is also used in con¬temporary linguistics to describe words that, because of their frequency of occurrence, are characteristic of a particular text, the genre of a text or the writer‘s style. The indication of keywords defined in this way in Pro¬testant funeral sermons, which are one of the most representative genres of German moralizing literature of the 16th and 17th centuries, is difficult and often does not provide an answer to the question of what is referred to in a given text. Based on the analysis of a sermon written by Johannes Bugenhagen on the death of Martin Luther (1546), the paper attempts to develop criteria for the selection of keywords in this genre of texts.
Źródło:
Beiträge zur allgemeinen und vergleichenden Sprachwissenschaft; 2019, 8; 111-131
2657-4799
Pojawia się w:
Beiträge zur allgemeinen und vergleichenden Sprachwissenschaft
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O sztuce (nie tylko) religijnej w powieści Savonarola Marii Gertrudy Skórzewskiej
Autorzy:
Tomaszewska, Wiesława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1369603.pdf
Data publikacji:
2019-10-15
Wydawca:
Akademia Katolicka w Warszawie
Tematy:
kultura religijna
literatura religijna
Giròlamo Savonarola
Maria Gertruda Skórzewska
niepokalanki
religious culture
religious literature
the Immaculate
Opis:
Trylogia powieściowa pt. Savonarola Marii Gertrudy Skórzewskiej, niepokalanki z Jazłowca, jest jedyną w literaturze polskiej powieścią o Giròlamo Savonaroli, teologu, kaznodziei, pisarzu religijnym. Podjęta w artykule analiza powieściowej narracji, wyłoniła trzy tekstowe kategorie, a mianowicie: wzniosłość, uobecnienie i prawdziwość jako „prawdę artystyczną”. W takim też horyzoncie został omówiony temat, którym jest obraz kultury Florencji z przełomu XV i XVI w., jej środowiska intelektualnego i artystycznego. Rozważając zawartą w powieści ideę piękna, łączonego z dobrem i prawdą, autorka artykułu omawia dwa kręgi zagadnień, którymi są: 1. konfrontacja dwóch epok jako dwóch formacji moralno-estetycznych, średniowiecza i renesansu, którym odpowiada bądź religijny (Boga jako istoty sprawczej, doskonałości dzieł Bożych), bądź świecki sposób pojmowania dzieła stworzenia; 2. ukierunkowanie narracji na religijnie pojmowaną ideę arcydzieła i na jej różnorakie konkretne realizacje; one to potwierdzają wartość kultury, sztuki i literatury, pozostającej w twórczej relacji do Biblii i wybitnej europejskiej tradycji intelektualnej.
The novel trilogy Savonarola by Maria Gertruda Skórzewska, the Immaculate Virgin from Jazłowiec, is the only novel in the Polish literature about Giròlamo Savonarola, a theologian, preacher and religious writer. The analysis of the novel’s narrative undertaken in the article has identified three textual categories, namely: sublimity, presence and truth as “artistic truth”. In this horizon was discussed the topic of the image of the culture of Florence at the turn of the 15th and 16th centuries as well as its intellectual and artistic environment. Considering the idea of beauty contained in the novel, combined with good and truth, the author of the article discusses two circles of issues: 1. confrontation of two epochs as two moral and aesthetic formations i.e. the Middle Ages and the Renaissance which correspond to either religious (God as the creative force, perfection of the works of God), or a secular way of understanding the work of creation; 2. orienting the narrative on the religiously conceived idea of a masterpiece and its various specific implementations; they confirm the value of culture, art and literature remaining in a creative relation to the Bible and an outstanding European intellectual tradition.
Źródło:
Studia Bobolanum; 2019, 30, 3; 117-131
1642-5650
2720-1686
Pojawia się w:
Studia Bobolanum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Introdukcja do religijnej literatury użytkowej w Polsce XIX wieku (środowisko rzymskokatolickie)
Introduction to Religious Literature in Use in Poland of the 19th Century (Roman Catholic)
Autorzy:
Jakiel, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559261.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
modlitewniki polskie
religijna literatura użytkowa
pia exercitia
Polish prayer books
religious literature Usable
Opis:
Niniejszy szkic jest wprowadzeniem w badania religijnej literatury użytkowej, jaka istniała w XIX wieku na ziemiach polskich. Jak dotąd nie prowadzono systematycznych badań w tym zakresie, a znane publikacje dotyczą jednostkowych zjawisk i tekstów. Najpierw wprowadzam podstawowe pojęcia i rozróżnienia terminologiczne, za pomocą których definiowany jest materiał badawczy. W dalszej części wskazuję na źródła i cele użytkowej literatury religijnej, omawiam podstawowe cechy i formy religijnej literatury użytkowej. Charakteryzuję i dokonuję wstępnej typologizacji druków religijnych, w których publikowana była przedmiotowa literatura religijna.
This draft is an introduction to the research of the utility religious literature in 19th century. Up to now there have been no systematical reseach in this domain. Publictions within this scope are limited to the isolated phenomenons and texts. In the first place I introduce basic terminological concepts, that are useful to define research material. Further I determine the sources and purposes of the utility religious literature and describe its essential features. I characterise and typologize the utility religious literature publications.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2016, 38; 89-100
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O religijnym piśmiennictwie zegarowym” w polskich drukach z XVII i XVIII wieku
Autorzy:
Malińska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030524.pdf
Data publikacji:
2021-06-06
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
religious literature
alarm-clocks
wake-up calls
clocks
literatura religijna
ekscytarze
pobudki
zegary
Opis:
  The article is devoted to the Polish religious printed matter from the 17th and 18th centuries (individual works and collections of texts), which shares the “clock” metaphor. The author focuses on Catholic and Arian literature, independent works and short forms, both poetry and prose. The texts analyzed are mostly pieces of advice and warnings helpful in the Christian life, centred around the Passion and funerals. The article presents the content, composition and function of these works, as well as the dual use of the clock theme in them: as an object which awakens and which measures time. The genological aspects of these works are also considered.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 137-153
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skąd polscy pisarze wiedzieli, którędy Gabriel leciał do Maryi? Motyw poetyckiej ekstazy w pośle niebieskim… Andrzeja Dębołęckiego
How did the polish writers know which way the angel Gabriel came to Mary? The motif of poetic ecstasy in poseł niebieski by Andrzej Dębołęcki
Autorzy:
Dybek, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2048484.pdf
Data publikacji:
2021-10-27
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Sannazaro
the Annunciation
religious literature
plagiarism
inspiration
knowledge
Zwiastowanie
literatura religijna
plagiat
inspiracja
wiedza
Opis:
De partu Virginis (1526) by Jacopo Sannazaro served an inspiration to many authors writing about the Annunciation. One of them, Grzegorz Czeradzki, the author of Rytmy o porodzeniu przenaczystszym Bogarodzice Panny Maryjej, paraphrased the first part of the Italian poem. Similarly as Sannazaro, he described the route that the angel Gabriel took to visit the Blessed Virgin Mary. However, like in the case of many other writers who explored this theme, his description was short and lacked details. Two baroque authors, Andrzej Dębołęcki and Aleksander Obodziński, expanded on the motif. The latter plagiarized the work of the former who described the geographical names of specific places in order to delineate the angel’s route. Neither of them indicated where they had learnt these geographical details from. The sources of this information can only be identified on the basis of the writers’ poetic inspirations.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2021, 76; 173-183
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Symbolika urbanistyczna w Jeruzalem mieście Króla Wielkiego Stefana Kucharskiego
The Urbanistic Symbols in Stefan Kucharskis Jerusalem, the City of the Great King
Autorzy:
Burek, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882462.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Stefan Kucharski
barok
literatura religijna
piśmiennictwo karmelitańskie
metafora
baroque
religious literature
Carmelite writings
metaphor
Opis:
Jeruzalem miasto Króla Wielkiego to jeden z tekstów Stefana (właśc. Hieronima) Kucharskiego (1595-1653). Dzieło zachowało się co najmniej w dwóch wersjach, znajduje się w tzw. kopiariuszu lubelskim (Archiwum Polskiej Prowincji Karmelitów Bosych w Krakowie, rkps nr 246, s. 287-302) oraz zbiorze pt. Różne ćwiczenia lubo nauki duchowne i wykłady przez Wielebnego Ojca Stefana od świętej Teresy […], napisane (Archiwum Biblioteki Sióstr Karmelitanek Bosych w Krakowie, rkps nr 62, karty 44r-47v). Ów „wykład” skierowany był najpewniej do sióstr karmelitanek bosych. Podejmuje zagadnienia natury mistycznej, traktuje o sposobach zamieszkiwania Boga w człowieku. W tekście Kucharskiego metafora jest chyba najważniejszym i najczęściej używanym środkiem literackiego przekazu. Nacechowana symbolicznie miejska przestrzeń posłużyła autorowi jako swoista alegoria, wyrażająca poglądy antropologiczne i teologiczne.
Jerusalem, the City of the Great King is one of the texts by Stefan (in point of fact: Hieronim) Kucharski (1595-1653). The work has been preserved at least in two versions: they are kept in the so called Lublin Cartulary (The Archive of the Polish Province of the Discalced Carmelites, manuscript nr 246, pp. 287-302) and in the collection entitled Various exercises or spiritual lessons and lectures written by the Reverend Father Stefan of St Theresa (The Archive of the Library of Discalced Carmelite Sisters in Krakow, manuscript nr 62, charts 44r-47v). The “lecture” most probably directed to Discalced Carmelite sisters, tackles the issues of a mystical nature and treats about the ways, in which God lives in a man. In Kucharski's text the metaphor is the most important and most often used means of expression. The urban space, characterized by symbols is used by the author as a peculiar allegory expressing his anthropological and theological views.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 1; 225-241
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Epidemie i choroby jako obraz nieszczęścia w religijnej literaturze w metropolii kijowskiej w XVII wieku
Epidemics and diseases as an image of misfortune in religious literature nn the metropolitanate of Kyiv in the 17th century
Епідемії та хвороби як oбраз нещастя в релігійній літературі київської митрополії XVII стoліття
Autorzy:
Nowak, Anna Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343614.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
релігійна література
молитва
гріх
кара
хвороба
епідемія
religious literature
prayer
sin
punishment
disease
epidemic
Opis:
У руській літературі XVII століття відображено різноманітні людські нещастя та потрясіння, які траплялися в житті людей. Ідеться передусім про війни, що призводили до голоду та хвороб, а ті інколи переростали в епідемії. Ці події, знищуючи суспільний лад, викликали страх і відчай. Автори, особливо з чернечих кіл, намагалися погамувати цей неспокій, особистим прикладом пропагуючи благочестя, молитовні та релігійні практики. Описуючи нещастя як знаки, послані Богом, вони намагалися навернути людей, нагадували їм про роль святих, публікували твори, в яких підкреслювали їхнє заступництво за грішників перед Богом. Особливе значення для навернення мали проповіді та збірники текстів із описами чуд, які їхні автори розглядали як свідчення віри. Ці твори були написані руською та польською мовами, тому були доступні широкому колу читачів та слухачів багатоетнічної Речі Посполитої. Таким чином у середовищі православних та уніатів реалізувалися пастирські цілі, але метою релігійних творів була й адресована ширше (до римо-католиків та протестантів) апологія християнської віри.
Multilingual Ruthenian literature in the 17th century reflects the problems with disasters, mainly wars, which resulted in hunger and disease, often turning into epidemics. They harassed society devastatingly, causing fear and despair. Teachers, especially those from monastic circles, tried to channel these anxieties towards piety, religious activity and prayer practices. Therefore, they described misfortunes as signs sent by God, who desires human conversion. The existence of the intercession of saints was recalled, and works were published in which their effective intercession with God for people was popularized. The sermons and collections describing miracles, treated as testimonies, probably had a special motivating meaning. The works were written in Ruthenian and Polish, thus they were available to a wide range of citizens of a multinational state. In this way, pastoral goals were realized in relation to the Orthodox and Uniates, but the goal was also a more widely addressed (Roman Catholics, Protestants) apology of faith.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2023, 11, 2; 131-142
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak „opowiedzieć” Matkę Bożą? Postać Maryi w kazaniu Samuela Brzeżewskiego
How to talk about the Holy Mother? The portrayal of the Virgin Mary in the sermon by Samuel Brzezewski
Autorzy:
Dybek, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649917.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Barok
kazanie
Matka Boska
literatura religijna
katolicyzm
koncepcja
Baroque
sermon
Holy Mother
religious literature
Catholicism
concept
Opis:
Samuel Brzezewski was a monk, highly regarded as a priest and hagiographist in the 17th century. Two out of three of his sermons that have remained till today talk about Virgin Mary. One of them is Zaciąg dworzanów na kurią Najaśniejszej Królowej nieba i ziemie Maryjej, in which the author describes the criteria necessary for becoming a part of the Virgin Mary’s court. While portraying the Virgin Mary, he uses many epithets taken from the Biblical tradition. The Virgin Mary is e.g. the Queen, the Empress, second Eva, the Gate, the Window and… the Fire Place. Brzezewski tries to explain these metaphorical descriptions and their theological meanings. Wespazjan Kochowski did the same, writing Ogród panieński. It is possible that Kochowski was inspired by the sermons written by Brzezewski.
Samuel Brzeżewski to zakonnik, który w XVII w. był docenianym kaznodzieją i hagiografem. Dwa z trzech zachowanych jego kazań dotyczą Maryi. Należy do nich Zaciąg dworzanów na kurią Najaśniejszej Królowej nieba i ziemie Maryjej, w którym autor użył konceptu: przedstawia kryteria doboru chrześcijan na dwór Matki Bożej. Opisując Maryję, stosuje wobec niej bardzo wiele określeń, które zaczerpnął z tradycji biblijno-patrystycznej. Matka Boża to m.in. królowa, cesarzowa, druga Ewa, brama, okno i… piec. Brzeżewski używając tych nazw, starał się wyjaśnić ich metaforyczny lub teologiczny sens. Podobnie postąpił w tym samym stuleciu Wespazjan Kochowski, pisząc Ogród panieński. Niewykluczone, że barokowy twórca inspirował się również kazaniem krakowskiego zakonnika.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 53, 2; 243-264
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prosta mowa w tekstach o charakterze religijnym XVIII wieku (Czyn jerejskogo nastawljenija, Poczajów 1776)
„Prosta mova” in texts of religious nature from XVIII ct. (Чинъ Іерейскаго наставленїя, Pochayev 1776)
Autorzy:
Getka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/973212.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
printing
“prosta mova”
religious literature
the 18th century
drukarstwo
prosta mowa
literatura religijna
XVIII wiek
Opis:
“Prosta mova” – colloquial language of population of the eastern lands of the former Republic of Poland only occasionally appears in the printed texts in the eighteenth century. It is especially rare in texts of religious nature. In this regard, Basilian typography is an exception. “Prosta mova” as the language of printing, can be seen in texts and fragments of prints published by definition in other languages. This type of text is the subject of the analysis set out in this article. Numerous features of a living language that are visible at the level of phonetics and vocabulary are reflected in the analyzed Чинъ Іерейскаго наставленїя. Analysis of these features brings to the conclusion that the dominant element in the text, is the Ukrainian dialect. Of course, due to the different articulation of selected graphemes on the Belarusian and Ukrainian-speaking territories (eg. grapheme ѣ) editors left the pronunciation to the decision of their readers in accordance with the local tradition.
Prosta mowa, czyli potoczny język mieszkańców ziem ruskich dawnej Rzeczypospolitej, jako język o nieuznanym statusie tylko sporadycznie pojawia się w tekstach drukowanych w XVIII wieku jako środek wypowiedzi literackiej, zwłaszcza w tekstach o charakterze religijnym. Pod tym względem drukarstwo bazyliańskie stanowi wyjątek. Bazylianie wydawali teksty w tym języku, prosta mowa pojawiała się również we fragmentach tekstów drukowanych z założenia w innych językach. Tego typu tekst stanowi źródło badań przedstawionych w niniejszym artykule. Proponowana analiza ma wskazać elementy prostej mowy na różnych poziomach języka w wydaniu poczajowskim z 1776 roku: Czyn jerejskogo nastawljenija. Tekst kierowany był do kapłanów w celu ułatwienia sprawowania posługi duchownej również wśród niewykształconych wiernych, co wyjaśnia przyczynę pojawienia się w nim elementów ruskojęzycznych. Prosta mowa wspólna dla przodków dzisiejszych Białorusinów i Ukraińców w postaci opracowanej była oczywiście w pewnym stopniu tworem sztucznym, ale jednak zróżnicowanym ze względu na jej „nasycenie” cechami miejscowej wymowy. W kontekście druków poczajowskich należy stwierdzić, że pierwiastkiem dominującym są tu gwary ukraińskie. Oczywiście, ze względu na różnice w czytaniu wybranych grafemów na białoruskim i ukraińskim obszarze językowym (na przykład grafemu ѣ) redaktorzy pozostawiali swoim czytelnikom furtkę do wymowy zgodnej z ich lokalną tradycją.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 73-85
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Память, мифологизация или мифопоэтика? Лермонтов в свете религиозной философии Серебряного Века
Memory, Mythologization, Mythological Poetics? Lermontov in the Light of the Religious Philosophy of the Silver Age
Pamięć, mitologizacja, poetyka mitologiczna? Lermontow w świetle filozofii religijnej Srebrnego Wieku
Autorzy:
Zoltán, Józsa György
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879883.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Lermontow
metafizyka
literatura religijna
Srebrny Wiek
Sztuka Pamięci
Lermontov
metaphysics
religious literature
Silver Age
the Art of Memory
Opis:
В настоящей работе делается попытка суммировать и контрастировать взгляды русских религиозных философов эпохи Серебряного века на творчество Лермонтова. Полемичная оценка Владимира Соловьева дала толчок переосмыслению места Лермонтова в отечественном каноне. Начиная с Мережковского, истолковавшего произведения Лермонтова в согласии с дуалистическим кодом собственной метафизической умозрительной конструкции, все религиозные философы, включая Н. Бердяева, Л. Шестова, откликались на дилемму «Пушкин или Лермонтов», даже в форме кратких разбросанных замечаний. Религиозные мотивы, фигурирующие в лирике и прозе Лермонтова, внушают, что сакральный код русской словесности и художества определяет и его поэтику. Это очевидно в замысле композиции его предисловия к роману Герой нашего времени. В Лермонтове В. Розанов узрел «мистагога», о. Флоренский, трактуя его творчество преимущественно в рамках своего учения о Софии, акцентирует и «титаническое начало». О. С. Булгаков и С. М. Соловьев разъяснили факты, результировавшие негативную оценку Лермонтова В. Соловьевым. В сочинениях религиозных философов создавалась картина, резко противостоящая прочтениям последующих поколений историков литературы, которые старались выставлять художника-Лермонтова как вульгаризированного критика общественно-политической атмосферы своего времени
In the present article the author attempts to summarise and juxtapose views on Lermontov’s oeuvre formulated by the religious philosophers of the Silver Age. The polemic assessment made by Vladimir Solovyev offered a stimulus to reconsidering Lermontov’s position in Russian national canon. Beginning with Merezhkovsky, interpreting the works of Lermontov in accordance with his own metaphysical philosophical construction, all religious thinkers, including N. Berdyaev, L. Shestov, have reacted to the dilemma “Pushkin or Lermontov”, even if they did so in the form of scattered comments. Religious motifs coded in Lermontov’s prose and poetry, suggest that the sacral code of Russian literature and arts determined his poetics. This is obvious from the project of the composition seen in his foreword to A Hero of Our Time. V. V. Rozanov deemed Lermontov a ‘mystagogue’, whereas the Rev. Florensky, discussing his oeuvre pre-eminently in the framework of his own doctrine on Sophia, addresses the role of ‘titanic’ notion. The Rev. Sergius Bulgakov and S. M. Solovyov clarified facts leading to Vl. Solovyov’s negative assessment. In their writings religious philosophers created a picture sharply contrasting with vulgarised readings afforded by future generations of historians of literature, who strived to make out Lermontov the artist as a vulgarised critic of the social and political atmosphere of his time.
W artykule podjęto problem podsumowania i zarazem zderzenia poglądów rosyjskich filozofów religijnych Srebrnego Wieku na twórczość Lermontowa. Polemiczny osąd Włodzimierza Słowiowa stał się impulsem do przewartościowania pozycji Lermontowa w rosyjskim kanonie literackim. Poczynając od Mierieżkowskiego, który odczytał utwory poety zgodnie z kryteriami własnych teorii metafizycznych, ich spekulatywnym charakterem i dualistycznym kodem, kolejni myśliciele, w tym Mikołaj Bierdiajew i Lew Szestow, starali się odnieść do dylematu: „Puszkin czy Lermontow”, nawet jeśli były to ich krótkie rozproszone uwagi. Motywy religijne, obecne w liryce i prozie Lermontowa, odzwierciedlają fakt, że kod sakralny rosyjskiej literatury i sztuki nieobcy jest także jego poetyce. Widoczne jest to zwłaszcza w zamyśle kompozycji wstępu do powieści Bohater naszych czasów. Wasilij Rozanow dostrzegł w Lermontowie „mistagoga”, o. Paweł Florenski, rozpatrując jego twórczość głównie w ramach własnej teorii na temat Sofii, akcentował w nim „pierwiastek tytaniczny”. S. Bułgakow i S. M. Sołowiow próbowali objaśnić negatywną ocenę W. Sołowiowa wobec Lermontowa. Prace filozofów religijnych przyniosły obraz zdecydowanie przeciwstawny do oceny Lermontowa przez następne pokolenia historyków literatury, którzy przedstawiali go jako zwulgaryzowanego krytyka atmosfery społeczno-politycznej swej epoki.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 7; 5-27
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zlecenia o tematyce religijnej realizowane w lwowskiej tłoczni gubernialnej w latach 1773–1800
Orders of Religious Subject Matter Placed in the Printing Press in Lvov in 1773–1800
Autorzy:
Rusińska-Giertych, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451065.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
religious literature
printing
Lvov
18th century
the Pillers printing press
literatura religijna
drukarstwo
Lwów
XVIII wiek
drukarnia Pillerów
Opis:
The article focuses on the religious publications that were issued in Lvov in 1773-1800 by the printing press of the Lvov province, which belonged to Antoni Piller and later to his successors. Since the Pillers’ printing press was the only one active in the town between the latter half of the 1780s and the end of the 1790s, it accepted, apart from governmental printing orders, other commissions, including church and monastic ones. About thirty five religious texts were released by them. They were mostly prayer books and sermons, but also textbooks and religious education books, teaching guides for catechists, excerpts facilitating the understanding of the Gospel, as well as summaries of important Western European works that had an impact upon understanding the Christian religion and the debate of the existence of God.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2016, 6(11); 364-384
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Swojskość i uniwersalizm – z wybranych zagadnień staropolskiego i oświeceniowego piśmiennictwa religijnego
Familiarity and Universalism – Selected Issues in Old Polish and Enlightenment Religious Literature
Autorzy:
Trościński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451197.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Old Polish literature
Enlightenment
religious literature
religious writing
“Tematy i Konteksty”
authors of issue 6 (11) 2016
literatura staropolska
oświecenie
literatura religijna
piśmiennictwo religijne
„Tematy i Konteksty”
autorzy numeru 6 (11) 2016
Opis:
Old Polish and Enlightenment religious literature is a fascinating area of research in past culture. It is still too early to claim comprehensive knowledge of it even though systematic work has been in progress for decades. The present issue of “Tematy i Konteksty” is the second collection of papers focused upon this current in old Polish literature. This issue is devoted to the relations of familiarity and universalism in Old Polish and Enlightenment religious literature. The main emphasis in the papers has been placed upon the Brest Bible and biblical inspirations, homiletics and occasional literature, religious drama, religious confession, mysticism, meditation, religious prints and manuscripts.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2016, 6(11); 11-21
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Rzeczy chrześciańskie” w księgozbiorze Towarzystwa Historii i Starożytności Pomorza i niemieckiego Archiwum Państwowego w Szczecinie
“Christian Things” in the book collection of the Society of History and Antiquity of Pomerania and the German State Archives in Szczecin
Autorzy:
Kosman, Janina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/946350.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
biblioteka Archiwum Państwowego w Szczecinie
stare druki
literatura religijna
Szczecin
library of the State Archives in Szczecin
early printed books
religious literaturę
Opis:
In 1824, the Society for the History and Antiquity of Pomerania (Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Alterthumskunde) was established in Szczecin. It united, among others, scholars who conducted scientific research and published source editions. In the period of its many years of activity, the Society has accumulated rich collections that included monuments of material culture and a collection of books. In 1856, after the conclusion of the contract with the provincial archives in Szczecin (Königliche Provinzial-Archivs zu Stettin), the Society’s library was moved to this archives. The book collections of both institutions have inherited the library of today’s National Archives in Szczecin. We are talking about preserved collections, a significant part of them was dispersed during and after the World War II. This article presents selected examples of religious literature, focusing on editions published in the period from the fifteenth century to the first half of the twentieth century.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2019, 13; 125-144
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oko poetki. Uwagi o twórczości Ewy Elżbiety Nowakowskiej
The eye of the poet. Comments about the work of Ewa Elżbieta Nowakowska
Autorzy:
Rabizo-Birek, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041515.pdf
Data publikacji:
2018-10-26
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
poets born in the 1970s
“audacious imagination”
connections between arts
religious literature
ecocriticism
women’s poetry
“the Cracow school of poetry”
Opis:
The article describes the work of the poet from Cracow,the author of short stories, essayist and translator – Ewa Elżbieta Nowakowska. Her poems were situated on the map of Polish literature among the “born in the seventies”, in the strand of “emboldened imagination” poetry, in the background of “Cracow school of poetry”, in a circle of women’s poetry. The main themes of her work: religion, the world of nature, history, culture and were presented by selecting relevant examples of her poems. In the conclusion, it was hypothesized that the varied work of the poet combines with the interest in perception and cognition, for what is available for the sense of sight as well as for what is hidden: transcendence and the mystery of being, expressed in the poet’s works by the broad metaphor of “the eye”.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2018, 33; 55-81
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola reformacji w kształtowaniu się literatury litewskiej: fenomen Donelaitisa
The role of the Reformation in the creation of Lithuanian literature: the phenomenon of Donelaitis
Autorzy:
Kuzborska, Alina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365627.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
reformacja
Kristijonas Donelaitis
Metai
piśmiennictwo religijne
niemiecka recepcja
litewska recepcja
tłumaczenie na polski
reformation
religious literature
German reception
Lithuanian reception
Polish translation
Opis:
The Reformation features as a cultural force in the emergence of Lithuanian literature. Lithuanian writing developed in Prussian Lithuania, starting with the printing of the first Lithuanian book, Martynas Mažvydas’s Lutheran catechism, which appeared in 1547 in Königsberg, then the centre of Protestantism in Prussia. Over the course of almost 300 years, many generations of Lutheran pastors, mostly of German origin, trained here and published religious literature for Lithuanian parishes. Reflecting the Enlightenment ideas radiating from Königsberg, as well as the increase in publishing, the first work on secular themes was Metai (the seasons) by Lutheran pastor Kristijonas Donelaitis. A didactic poem concerning the four seasons of the year, regarding the work and everyday lives of Lithuanian peasants in Prussia, it was written in the second half of the 18th century but only published almost 40 years after the poet’s death. Ludwik Rhesa’s bilingual Lithuanian-German edition from 1818 facilitated a dual reception of Don-elaitis’s work. In the nineteenth century, he was known primarily in East Prussia, whilst in the twentieth century his work was more popular in Lithuania. From the post-war period up to the present day, research into his work continues in Lithuania, where he is considered the “Father of Lithuanian Literature”. Donelaitis’s work has been translated into many languages. The Polish translation of Zygmunt Ławrynowicz’s Metai was published in Olsztyn in 1982
Reformacja jawi się jako czynnik kulturotwórczy w powstaniu literatury litewskiej. W Litwie Pruskiej rozwijało się piśmiennictwo litewskie, począwszy od druku pierwszej książki litewskiej, katechizmu luterańskiego Martynasa Mažvydasa, który ukazał się w 1547 r. w Królewcu, ówczesnym ośrodku protestantyzmu w Prusach. W ciągu niemalże 300 lat wykształciło się tu wiele pokoleń pastorów luterańskich, przeważnie pochodzenia niemieckiego, którzy wyda-wali literaturę religijną na potrzeby parafii litewskich. Na podłożu oświeceniowych idei promieniujących z Królewca, a także wzmożonego ruchu wydawniczego mógł powstać pierwszy utwór o tematyce świeckiej – Metai [Pory roku] pastora luterańskiego Kristijonasa Donelaitisa. Poemat dydaktyczny o czterech porach roku, o pracy i życiu codziennym chłopów litewskich w Prusach powstał w drugiej połowie XVIII w., jednakże opublikowany został prawie 40 lat po śmierci poety. Dwujęzyczne litewsko-niemieckie wydanie Ludwika Rhesy z 1818 r. zapoczątkowało podwójną recepcję dzieła Donelaitisa. W XIX w. był on znany przede wszystkim w Prusach Wschodnich, począwszy od XX w. recepcja jego dzieła przechyla się w stronę litewskości. Od okresu powojennego aż do dnia dzisiejszego nie ustają na Litwie badania nad jego twórczością, gdzie jest uważany za „ojca literatury litewskiej“. Dzieło Donelaitisa doczekało tłumaczeń na wiele języków. Polskie tłumaczenie Metai Zygmunta Ławrynowicza ukazało się w Olsztynie w 1982 roku.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 312, 2; 189-208
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 79

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies