Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "regulacja rzeki" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 21
Tytuł:
Środowiskowe skutki melioracji i regulacji rzek w dolinie Bzury w okolicach Łowicza
Environmental effects of land reclamation and regulation of rivers in the Bzura river near Łowicz
Autorzy:
Kobojek, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945313.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
pradolina Bzury
melioracje
młyn wodny
regulacja rzeki
eutrofizacja
Opis:
The article shows the influence of land reclamation and regulation of rivers on the transformation of the environment in the Bzura pradolina near Lowicz. At the beginning of the 19th century the Bzura river was of an anastomosing type. The interchannel area was occupied by wetlands and peatbogs mainly of a fluviogenic origin due to high level of alluvial water. In the Bzura valley habitats of swamps and wet deciduous forest alternated. Five watermilIs were located in the channels. The land reclamation and regulation of rivers started at the beginning of the 19th century. First of all, watermills were removed. A new channel to concentrate runoff of the Bzura river was dug. Afterwards the same works were carried out in the minor streams and drainage ditches were constructed. These activities had the various influence on the environment. The direct result is a change in river pattern of the area. A multi-channel system of the Bzura river has been changed into a single-channel one; the channel became straightened, shortened and dredged. The increase of the river gradient caused a drop in the water level and the emergence of downcutting tendency. Transport and sedimentary processes changed as well. Principally, regulation of rivers and land reclamation have resulted in an accelerated removal of precipitation waters from the catchment and, in consequence, a temporary or permanent decline in the groundwater level and the desiccation of the valleys. The secondary effect of land drainage comprises changes of vegetation communities, land use and the pradolina landscape. Meadows have been converted to arable area of low productivity, peatbogs have degraded. The performed works have turned out to be unfavourable for moisture conditions in the valley and for agriculture.
Artykuł przedstawia wpływy melioracji i regulacji rzek na przekształcenie środowiska w dolinie Bzury w okolicach Łowicza. Na początku XIX w. dno doliny było zabagnione, a Bzura miała charakter rzeki anastomozującej i płynęła 3-4 korytami. Prace regulacyjne przeprowadzono w XIX w., a melioracyjne w XX w. Bezpośrednim następstwem tych prac jest całkowicie zmieniona sieć wodna obszaru. Wie1okorytowy układ Bzury przekształcono w jednokorytowy, przy tym koryto wyprostowano, skrócono i pogłębiono, co spowodowało ożywienie procesów erozyjnych. Obniżeniu uległ także poziom wód gruntowych, który spowodował osuszenie dna doliny. Następstwem osuszenia są zmiany zespołów florystycznych, sposobu zagospodarowania terenu i całkowicie zmieniony krajobraz pradoliny.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2004, 6
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie wskaźników biologicznych do oceny wpływu regulacji rzeki na zbiorowiska roślin wodnych
Applying the biological indicators into the effects assessment of river regulation on the aquatic plants communities
Autorzy:
Stachowiak, Marta
Pabijan, Liwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/400455.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
rzeka
rośliny wodne
wskaźniki biologiczne
regulacja rzeki
river
aquatic plants
biological indicators
river regulation
Opis:
Celem pracy jest analiza możliwości wykorzystania wskaźników biologicznych do oceny wpływu robót regulacyjnych na zbiorowiska roślin wodnych oraz ocena wpływu czasu, jaki upłynął od wykonania robót na te wskaźniki. Zbadano wpływ na skład jakościowy zbiorowisk roślin wodnych parametrów koryta rzeki i jej strefy przybrzeżnej, które zostały ukształtowane w wyniku prac regulacyjnych. Wskaźnikami biologicznymi oddziaływania regulacji koryta na rośliny wodne były: liczba gatunków, stopień pokrycia dna, wskaźnik różnorodności Schannona-Wienera, wskaźnik równocenności Pielou oraz wskaźnik niedoboru gatunkowego. Na podstawie wyników badań stwierdzono, że regulacja rzeki ma wpływ na rośliny wodne, a analizowane wskaźniki biologiczne mogą być przydatne w ocenie tego wpływu.
This study aims to examine the possibility of using biological indicators, to assess the impact of regulatory works on aquatic plant communities. In addition, it will also conduct an assessment of changes to indicators over time, following works. The analysis focused on the impact of regulatory works on the qualitative composition of aquatic plant communities, as well as parameters of the river bed and its coastal (littoral) zone. The study finds that several biological indicators can function as a measure of impact in relation to regulatory works. These indicators are the number of species, the degree of bottom coverage, the Shannon-Wiener diversity index, the Pielou equality indicator and the species shortage indicator. This study concludes that river regulation can affect aquatic flora, and that the above listed biological indicators may be useful in assessing levels of impact.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2019, 20, 3; 12-19
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Comparison of mineral and organic nitrogen forms in regulated and restored sections of a small lowland river
Autorzy:
Zieliński, P.
Jekatierynczuk-Rudczyk, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/207979.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
water resources
banks
biogeochemistry
floods
minerals
nitrogen
restoration
rivers
zasoby wodne
zbiorniki wodne
biogeochemia
powodzie
minerały
azot
renowacja koryta rzeki
rzeki
meandryzacja koryta rzeki
regulacja rzeki
Opis:
The lower, ending part of a small lowland Rudnia River (RR) in NE Poland was restored in 1999 and transformed into a meandering river. In this study, a few years after the natural connection between the main channel and its historic floodplain was restored, we examined the impact of river channel restoration on nitrogen dynamics and its biogeochemistry. Data were collected over a period of a year at monthly intervals from two sections of the river located on the regulated and restored sections. Spatial and temporal variations in the occurrence of mineral (NH(+4), NO(-2), NO(-3) and organic forms of nitrogen were investigated. Much higher average concentrations of organic nitrogen forms were found in the water from the restored part of the river than in the regulated one. Mineral nitrogen contribution to the total nitrogen (TN) pool was the highest, and the total organic nitrogen (TON) to total inorganic nitrogen (TIN) ratio exceeded 2 mg•dm-3 in the restored river section. The seasonal trend in concentration of organic nitrogen forms for the restored section was higher and statistically significantly different from the data recorded at the regulated river section. Geological, hydrological, and biogeochemical factors caused elevated organic nitrogen concentrations in the water at the restored part. The most important environmental parameters for nitrogen dynamics are geological structure of river valley, formation and condition of river banks ecotone zone, and water retention time in the river channel. Results from this study suggest that properly restored lowland river floodplains can be effective nitrate sink for mineral forms of nitrogen.
Źródło:
Environment Protection Engineering; 2014, 40, 2; 33-46
0324-8828
Pojawia się w:
Environment Protection Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Regulacja rzek i potoków górskich w warunkach równowagi hydrodynamicznej
River and mountain streams training works under the hydrodynamic balance conditions
Autorzy:
Bartnik, W.
Ksiazek, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/59720.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rzeki gorskie
potoki gorskie
regulacja rzek
regulacja potokow
bezpieczenstwo przeciwpowodziowe
rownowaga hydrodynamiczna
przepustowosc koryt rzecznych
wymiarowanie koryta rzeki
Opis:
Gospodarcze wykorzystanie rzek i potoków spowodowało degradację równowagi ekologicznej i intensyfikację procesów morfologicznych, co na większości rzek i potoków doprowadziło do wystąpienia erozji i obniżenia ich dna. Zmiany te wymuszają podejmowanie działań zmierzających do stabilizacji dna i brzegów koryt rzecznych. W pracy przeanalizowano dokumentację projektową regulacji pod kątem sprawdzenia czy podejmowane prace są wystarczające dla bezpiecznego przepuszczenia wód katastrofalnych i czy uwzględniają procesy morfologiczne kształtujące ich koryta. Wykonano obliczenia warunków przejścia fali powodziowej na kilku wybranych potokach górskich w różnych warunkach utrzymania ich koryt. Stwierdzono, że pod względem hydraulicznym projektowane regulacje spełniają swoje zadania zapewniając wymaganą przepustowość koryta. Zachowanie projektowanej przepustowości wymaga ciągłych prac konserwacyjnych. Przy wymiarowaniu koryt z dnem stabilnym ograniczeniem jest szerokość doliny, która w terenie zurbanizowanym nie pozwala zaprojektować przekroju poprzecznego koryta o kształcie najkorzystniejszym z hydraulicznego punktu widzenia. W przypadku wymiarowania koryt z dnem ruchomym należy tak dobrać wymiary koryta regulacyjnego, aby nie nastąpiło zerwanie obrukowania dna cieku dla przepływu miarodajnego. Wyliczanie warunków początku ruchu w sposób uproszczony prowadzi do przewymiarowania koryt. Powoduje to lokalną akumulację rumowiska dennego, a warunek równowagi hydrodynamicznej nie jest spełniony. Szacowanie składu granulometrycznego na podstawie formuł empirycznych powinno być zastąpione pomiarami bezpośrednimi, ponieważ na warunki początku ruchu rumowiska ma wpływ także wielkość rumowiska oraz jego kształt.
Using rivers and mountain streams for economic purposes led to the loss of ecological balance and to the intensification of morphological processes, which in most cases caused erosion as well as the lowering of riverbed. Such changes have made stabilising the river bed and its banks necessary. In our work, on the basis of the analysis of project documentation and the simulations of flood events on several mountain streams, we made an attempt to answer the question: are the river training works enough to let the catastrophic floods pass safely and do they take into account the morphological processes which have a formative influence on the riverbeds? It has been proved that as far as hydraulic structures are concerned, the adjustments that are being planned comply with the requirement of ensuring the required capacity of the river channel. Maintaining the required capacity of the river channel creates the need for constant remedial works. When dimensioning cross-sections with stable bottoms, the width of the river valley is a serious limitation which, in urban environment, does not allow the engineers to design a crosssection of a river channel whose shape would be most efficient one. In case of river channels with moveable bottoms, the size of the river cross-section should be chosen so as not to entrain to the transport the armouring layer for normal flow. Simplified calculations of the initial conditions of bedload transport lead to overdimensioning of the river channel. This, in turn, leads to local accumulation of the bed material and the condition of hydrodynamic balance is not fulfilled. Moreover, the size and shape of individual grains influence the incipient motion of bedload transport. What follows is that the empirical formulae used for estimating the granulometric composition of the deposit should be replaced with direct measurements.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2007, 4/2
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Regulacja rzeki a zagrożenie powodziowe, na przykładzie Wisły między Skoczowem i Puławami
River training vs. flood exposure. The example of the river Vistula between Skoczow and Pulawy, Poland
Autorzy:
Lajczak, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/905881.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rzeki
regulacja rzek
rzeka Wisla
zagrozenia powodziowe
procesy korytowe
Opis:
Wisła stanowi przykład rzeki o zróżnicowanym zaawansowaniu prac regulacyjnych, rozpoczętych w XIX w. i mających m.in. na celu jej przygotowanie jako drogi wodnej. Przedmiot badań stanowi przedgórski bieg Wisły, między Skoczowem i Puławami, którego koryto – przed regulacją o charakterze meandrowym, sinusoidalnym lub roztokowym – uległo w wyniku prac regulacyjnych skróceniu, zwężeniu i pogłębieniu (rys. 1, rys. 2). Wykazano duże różnice w poregulacyjnym przemodelowaniu koryta badanego biegu Wisły, czego konsekwencją jest zmniejszenie zagrożenia powodziowego wzdłuż odcinków rzeki o najbardziej pogłębionym korycie i zwiększenie tego zagrożenia wzdłuż odcinka rzeki poniżej Zawichostu o najpóźniej rozpoczętych pracach regulacyjnych. Morfologicznym skutkiem prac regulacyjnych, w największym stopniu wpływającym na reżim odpływu wody, jest zwiększona zwartość koryta, szczególnie w odcinku rzeki o biegu meandrowym (rys. 3). Pogłębianiu koryta towarzyszy zwiększanie wysokości brzegów rzeki, które od rozpoczęcia regulacji osiągnęło średnio ponad 3,5 metra. Zmiany w morfologii koryta sprzyjają zwiększaniu prędkości przepływu (tab. 1), co oznacza, że w odcinkach rzeki o znacznie pogłębionym korycie i nadbudowanych brzegach szybko zwiększa się przepływ pełnokorytowy. Wzrost przepływu pełnokorytowego zachodzi znacznie wolniej w odcinkach rzeki, gdzie koryto uległo niewielkiemu pogłębieniu, a w długim odcinku koryta agradującego (poniżej Zawichostu) przepływ pełnokorytowy prawie nie ulega zwiększaniu (ryc. 4). Przyrost przepływu pełnokorytowego, jaki zaznaczył się od rozpoczęcia prac regulacyjnych do 1990 r., wykazuje z biegiem Wisły przedgórskiej „zwierciadlane” odbicie z przebiegiem pionowych zmian koryta, jakie zaszły w analogicznym okresie (rys. 5). Poregulacyjne przemodelowanie koryta badanego biegu Wisły znajduje skutek w postaci bardzo zróżnicowanego z biegiem rzeki czasu zatapiania powodziowego równiny zalewowej w międzywalu, a także różnej liczby zdarzeń, kiedy obszar ten ulega inundacji (rys. 6). Odcinki strefy międzywala z najmniej pogłębionym korytem są zatapiane kilka razy dłużej, a odcinek z korytem agradującym nawet kilkadziesiąt razy dłużej, niż odcinki międzywala z najbardziej pogłębionym korytem. Wzdłuż badanego biegu rzeki, z wyjątkiem jej ostatniego odcinka, zaznacza się rozpoczęta w różnym okresie i o różnym nasileniu tendencja do skracania czasu trwania ponadpełnokorytowych stanów wody, niezależna od wieloletnich fluktuacji przepływu (rys. 7). Na zasygnalizowane zmiany w zagrożeniu powodziowym nakładają się skutki hydrologiczne wynikające ze zwężenia strefy zatapiania powodziowego (międzywale) i budowy zapór wodnych na Wiśle i dopływach górskich. Jednym ze skutków regulacji rzeki jest zwiększona koncentracja fal powodziowych, wyrażona m.in. przez tendencję do wzrostu maksymalnych powodziowych stanów wody, jaka została zaobserwowana w ciągu XX w. Stoi to w sprzeczności z wyrażoną opinią o zmniejszaniu zagrożenia powodziowego w dolinie Wisły przedgórskiej. Ten efekt prac regulacyjnych można częściowo zniwelować poprzez efektywne spełnianie przez zbiorniki zaporowe ich funkcji przeciwpowodziowej. Innym sposobem spłaszczania fal powodziowych w Wiśle może być utworzenie polderów w niektórych obszarach równiny zalewowej na zawalu.
The River Vistula features various stages in the development of training measures that started in the 19th c. and aimed to convert it into a waterway. This study focuses on a foreland stretch between the towns of Skoczów and Puławy where the channel, originally meandering, sinuous or braided, has been shortened, narrowed and deepened as a result of engineering projects (Fig. 1, Fig. 2). Big differences were identified in the reshaping of the channel studied following the training measures, resulting in a reduced flood risk along those reaches where the channel depth was increased the most and in a considerable increase of this risk below Zawichost, where the measures were carried out last. The one morphological effect of the engineering that has the greatest impact on the discharge regimen is the increased channel compactness, especially along the originally meandering reaches (Fig. 3). The bank height along the deepened channel reaches increased by 3.5 metres on average since the project started. The changes in the channel morphology are conducive to faster flow rates (Tab. 1), which means that the bankfull discharge increases fast along the considerably deepened channel reaches with built-up banks. This rate is much slower along reaches with less deepening, while the long aggrading reach below Zawichost recorded virtually no increase of the bankfull discharge (Fig. 4). Between the beginning of the river training project and 1990s, the profiles of the bankfull discharge increase and of the vertical channel modifications are mirror images of each other (Fig. 5). The post-engineering reshaping of the Vistula channel studied has produced a great variety of the duration of inter-embankment flooding and a change in the number of events when the zone alongside the river is subject to inundation (Fig. 6). The inter-embankment zones along the least deepened channel reaches remain submerged several times longer, and those of the aggrading channel even several dozen times longer, than those zones where the channel depth has increased the most. The duration of bankfull water stages tends to shorten along the entire channel studied, with the exception of the final reach, regardless of the long-term discharge fluctuation, a trend that has begun at different times and has different intensities (Fig. 7). The changes in the flood risk mentioned above coincide with hydrological effects resulting from the narrowing of the flooding zone (inter-embankment zone) and from the erection of dams on the Vistula itself and on its mountain tributaries. The river engineering also resulted in a greater concentration of flood waves, as expressed by an increasing trend in the maximum flood water stages observed during the 20th c. This remains at odds with a manifested opinion claiming a reduced flood risk in the foreland Vistula valley. This effect, however, can be partly compensated for by effective flood control operation of dam-retained lakes. Another way to flatten the Vistula flood waves could be to assign certain areas of the floodplain outside the embankments as flood storage.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2006, 4/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwości rewitalizacji koryt rzek i potoków w warunkach ich zróżnicowanego zagospodarowania
The rivers and streams restoriation techniques in the varied ways of their management
Autorzy:
Lenar-Matyas, A.
Lapuszek, M.
Lafont, M.
Poulard, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/59803.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rzeki gorskie
potoki gorskie
koryta rzeczne
koryta potokow
regulacja rzek
regulacja potokow
zagospodarowanie terenu
rewitalizacja
Opis:
W zależności od stopnia zagospodarowania doliny cieku stosuje się różne metody regulacji, których nadrzędnym celem jest ochrona przeciwpowodziowa terenów przyległych. Dotychczas często przy tych zabiegach pomijane były wszelkie aspekty związane z troską o utrzymanie dobrych warunków bytowania dla fauny i flory cieków. Działania te wywołały wiele negatywnych skutków w korytarzach rzek i potoków. W artykule przedstawiono podział koryt regulacyjnych w zależności od stopnia uszczelnienia koryta i brzegów cieku oraz istniejących warunków bytowania organizmów. Na cieku wydzielono także odcinki w zależności od zagospodarowania terenu wraz z najważniejszymi działaniami związanymi z osiągnięciem celów regulacji lub utrzymania. Na wybranych, uregulowanych i silnie zmienionych odcinkach cieków w dorzeczu górnej Wisły przeanalizowano możliwość odwracalności, bądź nieodwracalności zmian wprowadzonych w tych ciekach.
Dependly on the the land-use management, there are different technics of river training. The main aim of river training is floods mitigation. However, these activities often were done without any respect on the basic principle on keeping the ecological continuity of river corridor. In the current paper we present four types of trained river cross-sections, depend on their shapes, the material which forms them, and the condition for fauna and flora. There are also performed the patterns of the regulated channels, which are located in the different kind of urban area. For the selected trained river courses, which are located in the Upper Wisła catchment, the possibility of restoration has been analyzed.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2010, 09
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Regulacja rzeki a zagrożenie powodziowe, na przykładzie Nidy
River training vs. flood exposure. The example of the river Nida, Poland
Autorzy:
Lajczak, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60267.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rzeki
regulacja rzek
rzeka Nida
zagrozenia powodziowe
procesy korytowe
Opis:
W pracy zanalizowano wyniki badań nad skutkami geomorfologicznymi i hydrologicznymi prac regulacyjnych i melioracyjnych, podjętych w dolinie Nidy około 45 lat temu. Stwierdzono pozytywne i negatywne skutki tych zabiegów, te ostatnie odnoszą się m.in. do wzrostu zagrożenia powodziowego na około połowie badanego obszaru. Głównym celem pracy jest wskazanie sposobu zmniejszenia ryzyka powodzi, możliwego do zastosowania w dolinie tej rzeki objętej ochroną jako park krajobrazowy i należącej do sieci korytarzy ekologicznych o randze krajowej. Rzeka Nida, od połączenia Czarnej Nidy z Białą Nidą, miała przed regulacją na całej długości meandrowy bieg i minimalny spadek, dlatego cechowała się długotrwałym stagnowaniem wody na równinie zalewowej podczas powodzi. Celem prac regulacyjnych i melioracyjnych miało być zmniejszenie ryzyka powodzi, przyspieszenie odpływu wód powodziowych i częściowe osuszenie dna doliny, użytkowanej wyłącznie jako łąki i pastwiska (rys. 1). Wzdłuż anastomozujących odcinków rzeki, cechujących się cyklicznie zachodzącą awulsją koryta – np. koło Umianowic, występowały rozległe obszary wodno-błotne (rys. 2). W wyniku prac regulacyjnych, które objęły górną połowę rzeki i systematycznie posuwały się z jej biegiem, zachodziło wypłycanie koryta poniżej odcinków rzeki z korytem pogłębianym. Proces ten został udokumentowany przez zmiany minimalnych rocznych stanów wody i przepływu pełnokorytowego w rzece w trzech posterunkach wodowskazowych (rys. 3). W górnym odcinku rzeki reprezentowanym przez posterunek w Brzegach o najwcześniej rozpoczętym skracaniu koryta, od około 1960 r. zaznacza się tendencja do jego pogłębiania. Poniżej zachodziło wypłycanie koryta Nidy, jednak w wyniku regulacji postępującej w dół rzeki rozpoczął się proces przeciwny – pogłębianie koryta. W efekcie odcinek Nidy z wypłycanym korytem przemieszczał się z jej biegiem. W latach 90. XX w. regulacja Nidy została wstrzymana. Do tego czasu pogłębianie koryta rzeki zbliżyło się do Pińczowa. Wzdłuż dalszego biegu rzeki, od okolic Pińczowa, koryto zostało znacznie wypłycone. Wskazuje na to analiza morfometrii koryta, a także porównanie aktualnej głębokości koryta rzeki ze starorzeczami i odciętymi jej odnogami (rys. 4). Górny, pogłębiony odcinek koryta Nidy cechuje się niewielkim zagrożeniem powodziowym, na co wskazuje krótki czas występowania ponadpełnokorytowych stanów wody (posterunek w Brzegach). W okolicach Pińczowa, gdzie w ostatnich 45 latach zachodziło na przemian wypłycanie i pogłębianie koryta Nidy, czas występowania takich stanów wody w rzece ulegał dużym zmianom. Jednak od ponad 10 lat obserwuje się systematyczny wzrost zagrożenia powodziowego w dolinie Nidy w okolicach Pińczowa (rys. 5). Poniżej tego miasta sytuacja jest pod tym względem, biorąc pod uwagę całą dolinę, najgroźniejsza i będzie się pogarszać, gdyż odcinek rzeki z najbardziej wypłyconym korytem będzie się systematycznie przemieszczać z jej biegiem. Z kolei na wyjątkowo długotrwały czas występowania ponadpełnokorytowych stanów wody w dolnym biegu rzeki w okolicach Wiślicy, w dużym stopniu wpływa efekt cofki wód z koryta Wisły. Za skuteczny sposób zmniejszenia ryzyka powodzi lub choćby prowadzący do zahamowania tego zjawiska w dolinie Nidy od okolic Pińczowa do ujścia rzeki, który może być zaakceptowany przez władze Zespołu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych, należy uznać rewitalizację największego kompleksu wodnobłotnego w dolinie tej rzeki w okolicach Umianowic. Jeżeli ten obszar będzie ponownie spełniać rolę efektywnego akumulatora wód powodziowych i osadów rzecznych, to proces wypłycania koryta Nidy w jej dalszym biegu zostanie zahamowany, a w przyszłości może być zastąpiony przez powolne wcinanie się rzeki w podłoże, co zaowocuje skróceniem czasu zatapiania równiny zalewowej.
The paper summarises research into the geomorphological and hydrological effects of river training and improvement measures taken 45 years ago in the Nida valley. Positive and negative effects were identified, the latter including an increased flood exposure in half of the study area. The study aimed to find a feasible solution that would mitigate the flood risk. The valley is protected as a landscape park and belongs to a network of environmental corridors of national importance. Prior to the training measures, the River Nida, down from the confluence of the Czarna Nida and Biała Nida, ran in an entirely meandering channel with a minimal gradient causing long-term stagnation of the floodwater in the floodplain. The training and melioration measures were aimed at mitigating the flood risk, accelerating flood water drainage and draining part of the valley that had been used solely as meadows and pastures (Fig. 1). Vast wet marsh areas prone to cyclical channel avulsion were predominant along the braided reaches, such as near Umianowice (Fig. 2). As the engineering project started in the upper river course and continued downstream, the channel reaches directly below the newly deepened reaches became shallower. The process was documented by records of minimum annual water levels and bankfull discharges measured at three water gauges (Fig. 3). Measurements at the water gauge at Brzegi in the upper course, the first to undergo the training measures, indicate a deepening trend from ca. 1960 onwards. Downstream the channel initially began to get shallower, but the trend was fully reversed as the engineering project continued. This pattern of the shallowing channel reach travelling downstream continued until the project was halted near the town of Pińczów in the 1990s. Below the town the channel has become much more shallow, as was indicated during an analysis of its morphometry and a comparison of depths with those in oxbow lakes and cut off branches (Fig. 4). The deepened channel upstream is exposed to just minor flood risk, as indicated by short durations of over bankfull water stages (the Brzegi gauge). While the channel near Pińczów, with its alternating periods of deepening and shallowing, experienced a wide variation in the duration of such water level periods during the last 45 years, the flood risk has been consistently increasing during the last ten years (Fig. 5). Downstream of the town the flood risk is greater than anywhere else in the valley and it is bound to continue to grow as the shallowed channel zone will travel further down the river. Further downstream, near Wiślica, the Nida’s particularly long periods of over bankfull water stages are a result of the backwater effect from the confluence with the River Vistula. There is one way to effectively mitigate or at least to halt the increase of the flood risk in the Nida valley between Pińczów and the confluence that would also be acceptable to the authorities of the local Landscape Parks (Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych). This is to revitalise the largest wet marsh area in the valley near Umianowice. As soon as this area can resume its role as an effective retention zone for flood water and bedload, the Nida channel shallowing process will stop and might possibly be replaced by downcutting, thus shortening the floodplain flooding in the future.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2006, 4/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ograniczenie przepływu w bocznych ramionach rzeki Wisły – efekty morfologiczne i przyrodnicze
Limitation of discharge in the Vistula side arms – morphological and natural effects
Autorzy:
Wilk, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60848.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rzeki
rzeka Wisla
ramiona boczne rzeki
erozja wglebna
przeplyw wody
regulacja rzek
inzynieria srodowiska
Opis:
Dodatni bilans rumowiska i utrudnienia w pochodzie lodów w głównym korycie rzeki to najważniejsze czynniki powodujące erozję wgłębną bocznego ramienia rzeki. Dodatkowym czynnikiem jest tworzenie się przybrzeżnych rynien wzdłuż wysokich lub porośniętych gęstą i wysoką roślinnością brzegów. Czynniki te powodują także częściowe niszczenie przetamowań i wynoszenie narefulowanego materiału. W ten sposób ograniczony jest dostęp do wyspy dla drapieżników. Stwarza to dobre warunki przyrodniczego rozwoju i umożliwia tworzenie rezerwatów na rzekach uregulowanych.
The most important factors causing deep erosion in the river side arm include positive bedload balance and hindered ice progress in the main river bed. Another factor is formation of near-bank channels along high banks or banks covered with high and dense vegetation. Those factors also lead to partial destruction of dams and washing out of silted material. Thus, access of predators to an island is restricted. That provides favourable conditions for natural development and for establishing nature reserves in regulated rivers.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2006, 4/2
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka modernizacji budowli regulacyjnych na granicznym odcinku dolnej Odry
Issues related to the modernisation of river regulation structures on the border section of the lower Odra river
Autorzy:
Kreft, A.
Parzonka, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61062.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rzeki graniczne
rzeka Odra
regulacja rzek
modernizacja
jezioro Dabie
szlaki zeglugowe
Opis:
Problematyka ta dotyczy odcinka dolnej Odry o długości około 110 km oraz jeziora Dąbie. Została ona podjęta wspólnie przez dwa państwa graniczne. Głównym celem modernizacji jest poprawa warunków żeglugowych na całej Odrze granicznej. Ma ona zapewnić uzyskanie minimalnych głębokości rzędu 1,8 m, przy minimalnych przepływach gwarantowanych w Odrze wynoszących 228 m3·s-1 na odcinku ujście Warty – Widuchowa i 151 m3·s-1 na odcinku ujście Nysy Łużyckiej – ujście Warty. Istotnym celem jest również poprawienie skuteczności pracy lodołamaczy i tym samym zmniejszenie zagrożeń powodowanych przez zatory lodowe. Koryto Odry zostało uregulowane w 1. połowie XIX wieku systemem ostróg rozmieszczonych na obu brzegach rzeki. Zabudowa regulacyjna nie spowodowała oczekiwanej stabilizacji koryta i uzyskania odpowiednich głębokości żeglugowych. W latach 1924-1941 rozpoczęto korektę regulacji rzeki za pomocą ostróg na tzw. mała wodę, której nie dokończono. Większość budowli regulacyjnych znajduje się dziś w złym stanie technicznym. Uszkodzone są w różnym stopniu korony, głowice i korpusy budowli, a między ostrogami występują często wyboje erozyjne. W ramach modernizacji przewidziano wprowadzenie mieszanego systemu regulacji. Zasadą jest budowa opasek brzegowych i tam podłużnych wraz z poprzeczkami na łukach wklęsłych i w przejściach między łukami, natomiast tam poprzecznych (ostróg) po stronie brzegu wypukłego. Przyjęto również zasadę wykorzystania tych budowli istniejących, które są w dobrym stanie. Dobrym przykładem słuszności stosowania tego rozwiązania opartego na koncepcji Wierzbickiego jest odcinek Odry w rejonie miasta Cedynia (km 666,3– –669,45). W latach 1999–2003 wykonano tam modernizację trasy regulacyjnej w systemie mieszanym. Spowodowało to korzystne zmiany hydrauliczne na tym odcinku koryta rzeki, m.in. zniknęły przemiały limitujące głębokości tranzytowe. Autorzy przewidują określenie właściwej trasy regulacyjnej z zastosowaniem modeli fizycznych. Prace te będą podjęte wspólnie z badaczami niemieckimi.
These issues concern a section of the Lower Oder River which is approximately 110 km long, as well as the Lake Dąbie. They are jointly addressed by the two neighbouring countries. The key objective of the modernisation is to improve the conditions for navigation on the whole border section of the Oder River. It is supposed to ensure minimum depths of about 1.8 m at minimum firm flows in the Oder River, equal to 228 m3·s-1 on the section from the outlet of the Warta River to Widuchowa and 151 m3·s-1 from the outlet of the Lusatian Neisse River to the outlet of the Warta River. Another important objective is to improve the efficiency of ice-breaking operations and thus mitigate the risks caused by ice jamming. The channel of the Oder River was regulated in early 19th century with the use of a system of spurs located on both river banks. The regulation structures did not ensure the expected channel stability and navigable depths. In 1924–1941 corrections were made to the river regulation system with the use of spurs for the socalled low water level, however the efforts have never been completed. The crowns, heads and main bodies of the structures are damaged to a varying extent, and a number of erosion potholes are found between the spurs. As part of the modernisation, the implementation of a combined regulation system is envisaged. The principle is to build river walls, longitudinal dykes with crosspieces on concave curves and in the passages between the curves, and spurs on convex banks. It has also been decided to make use of those existing structures which are in a good condition to the extent possible. A good evidence for the rightness of this solution, based on a concept developed by Wierzbicki, is the section of the Odra River in the vicinity of Cedynia (km 666.3 – 669.45). In 1999–2003 the river regulation route was modernised there using a combined system. This has caused favourable hydraulic changes in the river channel. Inter alia, the crossovers which limited transit depths have disappeared. The authors envisage the identification of an appropriate river regulation route, using physical models. This effort will be undertaken jointly with German researchers.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2007, 4/2
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dlaczego konieczna jest rewitalizacja rzek karpackich?
Why is restoration of Carpathian rivers necessary?
Autorzy:
Wyżga, B.
Radecki-Pawlik, A.
Zawiejska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87750.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
rzeki karpackie
rewitalizacja rzeki
regulacja cieków
równowaga środowiskowa
Carpathian rivers
revitalisation of river
watercourses regulation
environmental balance
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2008, 10; 275-282
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwości łagodzenia skutków regulacji technicznej rzek i potoków górskich na terenach zurbanizowanych
Alleviating effects of the technical training of mountainous rivers and streams in the urban areas
Autorzy:
Lenar-Matyas, A.
Lafon, M.
Lapuszek, M.
Poulard, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60916.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
tereny zurbanizowane
rzeki gorskie
potoki gorskie
regulacja rzek
regulacja potokow
regulacja techniczna
lagodzenie skutkow regulacji technicznej rzek
projektowanie proekologiczne
Opis:
W celu zapobiegania skutkom powodzi oraz suszy konieczne jest podjęcie skutecznych działań na obszarze zlewni oraz w cieku, mających na celu spowolnienie odpływu wody opadowej w niżej położone tereny. Jednym z wielu narzędzi służących osiągnięciu tego celu jest regulacja rzek i potoków. Prace regulacyjne w ciekach były i są nadal prowadzone. Jednak nie zawsze sposób podejścia do regulacji był zgodny z zachowaniem podstawowych zasad dotyczących utrzymania równowagi ekologicznej koryta. W pracy autorzy prezentują możliwości wprowadzenia pewnych działań w korytach cieków uregulowanych, mających na celu poprawienie warunków do funkcjonowania fauny i flory.
In order to protect the areas against the floods and droughts effect, we need to slow down the outflow in the scale of the whole catchment. The streams and rivers training are one of many possibilities of floods and droughts mitigation. However, these activities often were done without any respect on the basic principle on keeping the ecological continuity of river corridor. In the paper, we propose improving the activities in the rivers and streams channels, in order to alleviate effects of the technical training.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2009, 09
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ przekształceń koryta na makrofity wodne na przykładzie rzeki Smortawy
The influence of the watercourse modification on hydromacrophytes: case study of the Smortawa River
Autorzy:
Bondar-Nowakowska, E.
Hachol, J.
Lubczynski, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61246.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rzeki
koryta rzeczne
rzeka Smortawa
makrofity
przeksztalcenia
regulacja rzek
makrofitowy wskaznik stanu ekologicznego
wskazniki biologiczne
Opis:
W pracy dokonano oceny wpływu przekształceń technicznych koryta rzeki Smortawy na zbiorowiska makrofitów wodnych. Jako miarę tego wpływu przyjęto zmienność czterech wskaźników biologicznych, takich jak: liczba gatunków, stopień pokrycia dna, indeks Shannona-Wienera i Makrofitowy Indeks Rzeczny. Badania terenowe wykonano w sezonie wegetacyjnym 2012 roku na trzech odcinkach rzeki, reprezentujących różny stopień przekształcenia antropogenicznego: naturalnym, przekształconym w umiarkowanym zakresie w wyniku ekoregulacji oraz znacznie przekształconym w następstwie regulacji technicznej. W celu oceny wpływu przekształceń na skład jakościowy i ilościowy zbiorowisk makrofitów wodnych wykonano analizę korelacji rang Spearmana. Przeprowadzone analizy wykazały, że zróżnicowanie wskaźników biologicznych na badanych odcinkach w słabym stopniu powiązane jest z zakresem robót przeprowadzonych w korycie rzeki. Silniejszy związek z tymi wskaźnikami wykazały elementy systemu koryta cieku, ukształtowane w wyniku działań technicznych, takie jak: napełnienie rzeki, kształt koryta rzecznego, szerokość dna, sposób umocnienia skarp oraz zacienienie koryta rzeki.
The aim of the following research was an assessment of the impact technical interference has over Smortawa riverbed`s hydromacrophytes communities. The measure of this impact based on the following four biological factors: the number of species, the degree of the bottom coverage, Shannon-Wiener index and Macrophyte River Index. Field study was performed in vegetation season of 2012 in three river sections presenting different degree of anthropogenic modification: natural, modified moderately in the result of ecoregulation and severly modified in the result of technical interference. In order to assess the impact of modification on the quality and quantity of hydromacrophytes communities Spearman`s ranks correlation analysis was performed. Performed analyses indicated that the biodiversity of biological indexes in study sections in linked with the range of works conducted in the riverbed. Stronger connection with these factors showed elements of the watercourse system modified in a result of technical interference such as: river filing, shape of the riverbed, width of the bottom and the way of scarp`s strengthening and shading the watercourse.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2013, 3/IV
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ regulacji środkowego biegu Nidy na stan lasu łęgowego - zapis procesu w przyrostach rocznych olszy czarnej Alnus glutinosa (L.) Gaertn.
Influence of river regulation on riparian forest condition - record of the process in Alnus glutinosa (L.) Gaertn. annual tree rings
Autorzy:
Wojcik, A.
Czajka, A.
Kaczka, R.J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/881971.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
rzeki
rzeka Nida
regulacja rzek
rezim rzeki
lasy legowe
drzewa lesne
olsza czarna
Alnus glutinosa
przyrost drzew
przyrosty roczne
analiza dendrochronologiczna
czynniki klimatyczne
czynniki hydrologiczne
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2014, 16, 3[40]
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka hydromorfologiczna rzek i potoków górskich
Hydromorphological characterizations of rivers and streams
Autorzy:
Bartnik, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/62554.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rzeki gorskie
potoki gorskie
hydromorfologia
rumowiska wleczone
transport rumowiska
naprezenia graniczne
opor przeplywu
rownowaga hydrodynamiczna
regulacja rzek
renaturyzacja
Opis:
Tworzenie się warstwy obrukowania dna przedstawiono zmiany morfologicznych dna cieku na podstawie bezpośrednich pomiarów granulometrycznych (średnica rumowiska dennego wzrasta po przejściu fali popowodziowej), oraz na podstawie symulacji komputerowej zmian uziarnienia dennego. Ta procedura obliczeniowa bazuje na założeniach Gesslera dla określenia prawdopodobieństwa nieruszenia się ziaren w funkcji nadwyżki naprężeń krytycznych. Krytyczne naprężenia ścinające były obliczone na podstawie funkcji Wanga określonej dla rzek i potoków Podkarpacia. Obrukowanie dna jest formowane przez ta część rumowiska dennego która nie jest wymywana w czasie przepływu. Wzrost naprężeń krytycznych jest wynikiem wzrostu średnicy miarodajnej. Miąższość warstwy obrukowanej jest w przybliżeniu równa wymiarowi największego kamienia w pokrywie. Ten proces jest różny w rzekach naturalnych i w rzekach poniżej przegród. W tym wypadku proces formacji warstwy obrukowania dna jest wynikiem wyboju i towarzyszy mu zmiana spadku zwierciadła wody i głębokości. Proces ten może być uważany jako zjawisko stochastyczne. Zgodnie z Gesslerem prawdopodobieństwo nieruszenia się ziarna zależy od relatywnych krytycznych wartości naprężeń krytycznych. Tworzenia się obrukowania dna w rzekach i potokach możemy określić poprzez obliczenie następujących parametrów: – współczynnik ukrywania się ziaren – początek ruchu rumowiska określony na podstawie początku ruchu materiału drobnego i gruboziarnistego, – kształt ziaren jako bezwymiarowe naprężenia w zależności od współczynnika kształtu ziaren, – transport rumowiska wleczonego jako suma transportu poszczególnych frakcji, – zmiana naprężeń krytycznych funkcji odchylenia standardowego krzywej przesiewu, – prognoza obrukowania dna, – analiza równowagi hydrodynamicznej przepływu dla którego zostaje zerwane obrukowanie dna. Dyrektywa UE określa metody gospodarki wodnej. Jednym z głównych celów regulacji rzek i renaturyzacji jest poprawne obliczenie równowagi hydrodynamicznej w odniesieniu do analizy krytycznych naprężeń ścinających dla poszczególnych frakcji rumowiska dennego oraz masy przetransportowanej rumowiska wleczonego. Poprawne określenie krytycznych naprężeń ścinających, głębokości wody, granicznej prędkości ruchu materiału dennego powinno być powiązane z określeniem warunku początku ruchu. Artykuł przedstawia również pomiary i zalecenia które są ważne dla opisu warunków renaturyzacji Określenie warunków równowagi hydrodynamicznej stwarza podstawę do określenia parametrów renaturyzowanych rzek.
The formation of an armouring layer can be observed on the base of morphological changs by direct measurements of granulometry (grain diameter generally grows after flood) or by computer simulation of changes of the grain sieve curve. This procedure is based on the Gessler’s analysis of the probability of grain movement, on the basis of the shear stress of the acting water. The critical shear stress is calculated using the Wang function developed for Carpathian streams. The armouring layer is formed by that part of non-cohesive bed material, which is not washed away during the flow. The increase in critical shear stress is due to the increase of the mean diameter dm as small fractions are washed out from the bed. The thickness of the armouring layer is approximately equal to the size of the largest stones of the layer. This process in rivers with natural flow is different from this one below reservoirs; in the former case it takes place at a significant distance below dams. In this case, the armouring layer formation causes bed scouring, linked with a change in the water slope and depth. This scouring may be assumed to be a stochastic process. According to Gessler, the probability that a grain will not be moved from the bottom depends on relative critical shear stress. We can observed hydrodynamic evaluation of a mountain river and stream by calculation: – grain-size hiding factor relating the limit between movement and immobility to clogging effect in material of various grain-size, – beginning of the bedload movement determining the limit between movement and immobility for fine- and coarse-grained material based on dimensionless stresses, – grain shape relating dimensionless stresses to grain shape coefficient, – bedload transport as total dragged bedload transport, as a sum of partial fraction transports – at changing critical stresses, as a function of sieve curve standard deviation, – prediction of armoring process, probability of grain immobility related to drag force surplus as a function of critical stresses to normal stresses relation, – analysis of flow with hydrodynamic balance in which the armour layer is destroyed, Directives of EU do not impose methods of habitat and species conservation. The only criterion is the maintenance of favorable conservation status for them. That means that the area of habit must be stable in long term or increasing, and its quality must be maintained. The restoration processes are welcomed. One of the most important aims when preparing river training and renaturalization is the correct calculating of hydrodynamics balance of the bed with respect to the analysis of critical shear stress for bed material fractions and of capacity of bed load transport. The correct determination of critical shear stress, of critical depth of water, of critical velocity in non-uniform materials is strictly connected with the incipient motion of bed load. This paper presents investigations and measurement which are important to describe the condition of renaturalization. According to hydrodynamic balance under natural conditions new parameters of river renatulization parameters were created.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2006, 4/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The risk as a measure of ecological safety in watercourses
Ryzyko jako miara bezpieczeństwa ekologicznego w ciekach
Autorzy:
Bondar-Nowakowska, E.
Hachoł, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/293078.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
ecological risk
ecological safety
hydromacrophytes
rivers
rivers regulation
bezpieczeństwo ekologiczne
regulacja rzek
rośliny wodne
ryzyko ekologiczne
rzeki
Opis:
The study analyses possibilities of PHA (Preliminary Hazard Analysis) usage in ecological risk assessment conducted within technical risk assessment. The analysis was performed based on results obtained in a study performed between 2007 and 2013 in natural and modified lowland Lower Silesian watercourses. The object of the study was communities of hydromacrophytes being good indicators of the water ecosystem quality. The research constituted a base for the determination of ecological risk factors i.e. the probability of hazard occurrence and its effects. It allowed for the acquisition of the risk classification matrix which included three levels – low, medium and high.
W pracy przeprowadzono analizę możliwości wykorzystania metody wstępnej oceny zagrożeń (ang. Preliminary Hazard Analysis – PHA), stosowanej w ocenie ryzyka technicznego, do oceny ryzyka ekologicznego. Analizę przeprowadzono na podstawie wyników badań wykonanych w latach 2007–2012 w czterech nizinnych rzekach Dolnego Śląska. Na rzekach tych wyznaczono 15 odcinków badawczych, zróżnicowanych pod względem stopnia ich przekształcenia. Przedmiotem badań były zbiorowiska naczyniowych roślin wodnych. Badania terenowe obejmowały identyfikację gatunków roślin występujących na poszczególnych odcinkach badawczych oraz określenie stopnia pokrycia przez nie dna. Na tej podstawie dla każdego odcinka obliczono wskaźnik różnorodności Shannona-Wienera. W celu oceny zmian jakościowych i ilościowych w rozpatrywanych zbiorowiskach, wynikających z przekształcenia koryt cieków, wykonano analizy porównawcze. Podstawę do klasyfikacji wielkości szkód zaistniałych w wyniku przeprowadzonych robót stanowiły zmiana liczby gatunków w zbiorowiskach naczyniowych roślin wodnych oraz wskaźnika bioróżnorodności, określone w stosunku do odcinków nieobjętych ingerencją techniczną. Na podstawie wyników badań określono czynniki ryzyka ekologicznego, tj. prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożeń oraz skutki tych zagrożeń. Umożliwiło to opracowanie macierzy klasyfikacji ryzyka, w której przyjęto trzy poziomy ryzyka – niskie, umiarkowane oraz wysokie. Zakwalifikowanie ryzyka do odpowiedniego przedziału pozwala na porównanie różnych rozwiązań projektowych oraz na podjęcie decyzji, które z nich przyjąć do realizacji.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2014, 20; 3-10
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 21

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies