Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "przewlekla choroba nerek" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Torbiele nerek u dzieci – obserwacja jednego ośrodka
Renal cysts in children: a single centre study
Autorzy:
Medyńska, Anna
Fornalczyk, Konstancja
Kiliś-Pstrusińska, Katarzyna
Wikiera-Magott, Irena
Kubicki, Dominik
Zwolińska, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1035540.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
dzieci
przewlekła choroba nerek
torbiele nerek
Opis:
Kidney cysts may be congenital (associated or not with genetic disorders) or rarely acquired. They may be an isolated abnormality or be part of an anomaly syndrome. The aim of the study was to analyse the history of patients with suspected/diagnosed cysts of the kidney(s) admitted to the authors’ department in 2015–2016. Material and methods: In this period 1,604 patients were hospitalised, including 49 children aged 1 month – 17 years with a suspected/diagnosed cyst of the kidney(s). There were 30 first-time admissions and the remaining cases were repeat admissions. Results: There were 14 infants (mean age of 4.2 months) among the children hospitalised for the first time. The final diagnoses in this group were as follows: autosomal recessive polycystic kidney disease in 3 children, autosomal dominant polycystic kidney disease in 1 child, right multicystic dysplastic kidney in 4 children, right multicystic dysplastic kidney combined with left ectopic kidney in 1 child, bilateral multicystic dysplastic kidney in 1 child, single renal cysts in 2 children and renal cystic hypodysplasia in 2 children. Among the remaining 16 children (mean age of 10.1 years) diagnosed for the first time due to arterial hypertension or abnormalities on abdominal ultrasound imaging, autosomal dominant polycystic kidney disease was found in 11 children, right multicystic dysplastic kidney in 4 children and left multicystic dysplastic kidney in 1 child. Among 19 patients hospitalised more than once (mean age of 9.5 years) autosomal dominant polycystic kidney disease was diagnosed in 4 children, autosomal recessive disease in 6 individuals, right multicystic dysplastic kidney in 4 children, left multicystic dysplastic kidney in 3 children and other forms of cystic kidney disease in 2 children. In 23 children (47%) various stages of chronic kidney disease were found and in 3 patients a renal transplant was performed. Conclusion: Renal cysts are not a common reason for hospitalisation at a pediatric nephrology centre (3.1% of patients); however, they do require diagnosis and monitoring of patients due to the risk of development of chronic kidney disease.
Torbiele w nerkach mogą mieć charakter wrodzony (związany bądź niezwiązany z zaburzeniami genetycznymi) lub nabyty (rzadki). Mogą być zaburzeniem izolowanym lub stanowić element zespołu anomalii. Celem pracy była analiza historii pacjentów z podejrzeniem/rozpoznaniem torbieli nerki/nerek, przyjętych do Kliniki autorów w latach 2015–2016. Materiał i metody: W tym okresie hospitalizowano 1604 pacjentów, wśród nich było 49 dzieci w wieku od 1 miesiąca do 17 lat z podejrzeniem/rozpoznaniem torbieli nerki/nerek. W 30 przypadkach były to przyjęcia pierwszorazowe, w pozostałych – kolejne. Wyniki: Wśród dzieci hospitalizowanych po raz pierwszy było 14 niemowląt (średnia wieku 4,2 miesiąca). Ostateczne rozpoznania w tej grupie były następujące: autosomalna recesywna wielotorbielowatość nerek – u 3 dzieci, autosomalna dominująca wielotorbielowatość nerek – u 1, dysplazja torbielowata nerki prawej – u 4, połączona z ektopią nerki lewej – u 1, obustronna dysplazja torbielowata – u 1, pojedyncze torbiele nerek – u 2, hipodysplazja nerek z torbielami – u 2. W grupie pozostałych 16 dzieci (średnia wieku 10,1 roku) diagnozowanych po raz pierwszy z powodu nadciśnienia tętniczego lub nieprawidłowości w badaniu ultrasonograficznym jamy brzusznej autosomalną dominującą wielotorbielowatość nerek stwierdzono u 11, dysplazję torbielowatą nerki prawej – u 4, lewej – u 1. Wśród 19 pacjentów hospitalizowanych po raz kolejny (średnia wieku 9,5 roku) autosomalną dominującą wielotorbielowatość nerek rozpoznano u 4, autosomalną recesywną – u 6, dysplazję torbielowatą nerki prawej – u 4, lewej – u 3, inne postaci torbielowatości – u 2. U 23 dzieci (47%) z całej grupy stwierdzono przewlekłą chorobę nerek w różnych stadiach, u 3 wykonano przeszczep nerki. Podsumowanie: Torbiele nerek nie stanowią częstej przyczyny hospitalizacji (3,1% pacjentów) dzieci w ośrodku nefrologicznym, ale wymagają diagnostyki i monitorowania chorych ze względu na ryzyko rozwoju przewlekłej choroby nerek.
Źródło:
Pediatria i Medycyna Rodzinna; 2018, 14, 2; 175-182
1734-1531
2451-0742
Pojawia się w:
Pediatria i Medycyna Rodzinna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Częstość występowania zaburzeń funkcji nerek w populacji pacjentów praktyki lekarza rodzinnego – doniesienie wstępne
Autorzy:
Mastalerz-Migas, Agnieszka
Steciwko, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553109.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Stowarzyszenie Przyjaciół Medycyny Rodzinnej i Lekarzy Rodzinnych
Tematy:
eGFR
przewlekła choroba nerek
mikroalbuminuria
Źródło:
Family Medicine & Primary Care Review; 2012, 3; 399-402
1734-3402
Pojawia się w:
Family Medicine & Primary Care Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ cukrzycy na funkcję i rozwój chorób nerek
Autorzy:
Jaroszyński, Andrzej
Jaroszyńska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/552889.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Stowarzyszenie Przyjaciół Medycyny Rodzinnej i Lekarzy Rodzinnych
Tematy:
cukrzycowa choroba nerek
przewlekła choroba nerek
dyslipidemia, albuminuria
nadciśnienie tętnicze
Źródło:
Family Medicine & Primary Care Review; 2013, 2; 224-226
1734-3402
Pojawia się w:
Family Medicine & Primary Care Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Retinopatia nadciśnieniowa IV stopnia u 13-letniej dziewczynki jako ciężkie powikłanie nerkopochodnego nadciśnienia tętniczego
Grade 4 hypertensive retinopathy in a 13-year-old girl as a serious complication of nephrogenic hypertension
Autorzy:
Rybus-Kalinowska, Barbara
Teodorowicz-Rachuba, Bogna
Kalinowski, Mariusz
Łabuz-Roszak, Beata
Adamek, Brygida
Hyla-Klekot, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1034990.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
dziecko
przewlekła choroba nerek
przełom nadciśnieniowy
retinopatia nadciśnieniowa
Opis:
The paper presents a case of a 13-year-old girl admitted to the Department of Ophthalmology due to bilateral vision deterioration persisting for about one month, who 9 years earlier was diagnosed and irregularly treated for hypertension. Her best-corrected visual acuity was 0.05 for the right and 0.2 for the left eye. Grade 4 hypertensive retinopathy was diagnosed based on the appearance of the fundus of the eye and significantly increased blood pressure (220/130 mm Hg). The girl was urgently referred to the Department of Nephrology for further diagnosis and treatment. Intensive antihypertensive treatment and reduction of blood pressure led to minor improvement in visual acuity. This case report emphasises the significance of periodic blood pressure monitoring in children as well as shows how serious the ophthalmological consequences of untreated hypertension can be.
W niniejszej pracy przedstawiono przypadek 13-letniej dziewczynki z rozpoznanym 9 lat wcześniej, lecz nieregularnie leczonym nadciśnieniem tętniczym, która została przyjęta na oddział okulistyki z powodu utrzymującego się od około miesiąca pogorszenia widzenia obojgiem oczu. Najlepiej skorygowana ostrość wzroku pacjentki wynosiła 0,05 w oku prawym i 0,2 w oku lewym. Na podstawie obrazu dna oka oraz bardzo wysokich wartości ciśnienia tętniczego (220/130 mm Hg) rozpoznano retinopatię nadciśnieniową IV stopnia. Dziewczynka została przekazana w trybie pilnym na oddział nefrologii w celu dalszej diagnostyki i leczenia. Po zastosowaniu intensywnego leczenia hipotensyjnego i obniżeniu ciśnienia tętniczego uzyskano nieznaczną poprawę ostrości wzroku. Opis tego przypadku stanowi dowód na to, jak ważna jest okresowa kontrola ciśnienia tętniczego u dzieci oraz jak poważne mogą być konsekwencje okulistyczne nieleczonego nadciśnienia tętniczego.
Źródło:
Pediatria i Medycyna Rodzinna; 2018, 14, 1; 96-101
1734-1531
2451-0742
Pojawia się w:
Pediatria i Medycyna Rodzinna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tkanka tłuszczowa – udział w patogenezie nadciśnienia tętniczego i chorób nerek
Autorzy:
Adamczak, Marcin
Bartmańska, Magdalena
Więcek, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/552214.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Stowarzyszenie Przyjaciół Medycyny Rodzinnej i Lekarzy Rodzinnych
Tematy:
adiponektyna
leptyna
nadciśnienie tętnicze
przewlekła choroba nerek
tkanka tłuszczowa
Źródło:
Family Medicine & Primary Care Review; 2013, 2; 213-215
1734-3402
Pojawia się w:
Family Medicine & Primary Care Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy pielęgnacyjne u chorych hemodializowanych z chorobami sercowo-naczyniowymi
Issues of healthcare among haemodialysis patients with cardiovascular diseases
Autorzy:
Milewska, Elżbieta
Andryszczyk, Małgorzata
W. Grajek, Zbysław
Kleszczewska, Ewa
Apanasewicz, Jacek
Borowa, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/943486.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Medycyny Wsi
Tematy:
dostęp naczyniowy
choroby sercowo-naczyniowe
przewlekła choroba nerek
hemodializa
Opis:
Przewlekła choroba nerek jest zespołem chorobowym, który występuje wtedy, gdy na przestrzeni czasu następuje stopniowa i trwała utrata funkcji nerek. Proces chorobowy wywołany w miąższu nerek, powstały na skutek uszkodzenia lub zmniejszenia liczby nefronów, prowadzi do upośledzenia funkcji nerek: wydalniczej, wydzielniczej i metabolicznej. Końcowe stadium choroby wymaga wdrożenia terapii nerkozastępczej. Sposobów leczenia chorych z przewlekłą chorobą nerek (PChN) jest kilka: przewlekła hemodializoterapia, dializy otrzewnowe oraz przeszczep nerki. W przypadku leczenia dializami należy odpowiednio wcześnie przygotować dostęp naczyniowy (przetokę tętniczo-żylną lub cewnik dializacyjny). Wśród wielu problemów zdrowotnych pacjentów leczonych przewlekle dializami czołowe miejsce zajmują choroby sercowo-naczyniowe, które zwiększają śmiertelność chorych. Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne (American Heart Association – AHA) uznało pacjentów z PChN za grupę najwyższego ryzyka w zakresie rozwoju chorób układu krążenia. Profilaktyka chorób układu sercowo-naczyniowego jest taka sama jak dla ogółu ludności, a rolą pielęgniarki jest zminimalizowanie działań czynników ryzyka, na które mamy wpływ. Duże znaczenie ma także zapobieganie powikłaniom wczesnym i późnym związanym z dializoterapią. Zespół terapeutyczny ma za zadanie prowadzić edukację mającą na celu walkę z nikotynizmem, kontrolę ciśnienia tętniczego i dbać o regularne przyjmowanie przez pacjentów leków hipotensyjnych. Kolejnym zadaniem będącym sprawą pierwszorzędną w profilaktyce chorób układu krążenia jest regulacja zaburzeń gospodarki lipidowej.
Chronic kidney disease is a disease syndrome that occurs when there is a gradual and permanent loss of kidney function over time. The disease process caused in the renal parenchyma resulting from damage or decrease in the number of nephrons leads to impaired renal function: excretory, secretory and metabolic. The final stage of the disease requires the implementation of a renal replacement therapy. There are several ways to treat patients with CKD: including chronic dialysis, peritoneal dialysis and renal transplantation. In the case of dialysis treatment, vascular access (arteriovenous fistula or dialysis catheter) should be prepared at an early stage. Among the many health problems of patients treated with chronic dialysis, cardiovascular diseases continue to be the leading cause of increased mortality among patients. The American Heart Association (AHA) has identified patients with CKD as the highest risk group for cardiovascular disease. Prophylaxis of cardiovascular disease is the same as for the general population, and the role of the nurse is to minimize the effects of the risk factors which can affect the patient. It is also important to prevent early and late complications related to dialysis. The therapeutic team should conduct education aimed at fighting nicotinism, controlling blood pressure and regularly taking antihypertensive drugs. Another task that is a primary concern in the prevention of cardiovascular disease is the regulation of lipid metabolism disorders.
Źródło:
Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu; 2017, 23(52), 4
2083-4543
Pojawia się w:
Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nefronoftyza – różne obrazy choroby
Nephronophthisis – various clinical manifestations
Autorzy:
Daniel, Maria U.
Leszczyńska, Beata
Mizerska-Wasiak, Małgorzata
Pańczyk-Tomaszewska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036284.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
przewlekła choroba nerek
moczenie nocne
nefronoftyza
chronic kidney disease
nocturnal enuresis
nephronophthisis
Opis:
Nefronoftyza (NPH) jest genetycznie heterogenną chorobą nerek dziedziczoną autosomalnie recesywnie. Najczęściej (u 20% chorych) wykrywana jest mutacja w genie NPHP1. W obrazie klinicznym dominują zaburzenia zdolności zagęszczania moczu, obecność torbielek na granicy korowo-rdzeniowej i utrata funkcji nerek przed 30 r.ż. Wyróżnia się trzy podtypy kliniczne choroby: niemowlęcą, młodzieńczą i dorosłych. Pozanerkowe manifestacje nefronoftyzy, występujące u 10–20% chorych, to m.in. retinopatia barwnikowa, włóknienie wątroby i deformacje kostne. W pracy opisano troje dzieci z rozpoznaniem nefronoftyzy potwierdzonej badaniem genetycznym. Pierwszymi objawami choroby były niedokrwistość i moczenie nocne. Ze względu na pierwsze niespecyficzne objawy kliniczne, brak zmian w badaniu ogólnym moczu lub zmiany łagodne (zmniejszenie ciężaru właściwego moczu) oraz początkowo prawidłowy obraz nerek w badaniu ultrasonograficznym NPH zostało rozpoznane późno.
Nephronophthisis (NPHP) is an autosomal recessive, genetically heterogenic kidney disorder. Most commonly (in 20% of cases) a mutation in the NPHP1 gene is detected. The phenotype is characterized by a reduced urinary concentrating ability, corticomedullary cysts and kidney failure, with progression to end-stage renal disease before the age of 30. Three clinical cases of nephronophthisis are distinguished: infantile, juvenile and adult. Extrarenal manifestations occur in 10–20% of cases of nephronophthisis and include i.a. retinitis pigmentosa, hepatic fibrosis and bone deformities. The article comprises the cases of three children with nephronophthisis confirmed by a genetic test. The initial medical signs of the disease were anaemia and nocturnal enuresis. As a result of initial nonspecific medical signs, no or minor abnormalities detected in urine tests (a reduced urinary concentrating ability), as well as an initially normal ultrasonography examination, NPHP was diagnosed late.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2017, 71; 129-133
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane polimorfizmy genu VEGF w przewlekłej chorobie nerek
Selected polymorphisms of VEGF gene in chronic renal failure
Autorzy:
Żywiec, Joanna
Kiliś-Pstrusińska, Katarzyna
Grzeszczak, Władysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1035569.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
vegf-a
przewlekła choroba nerek
rs699947
rs1570360
chronic kidney disease
Opis:
INTRODUCTION: Understanding the complex etiopathogenesis of chronic kidney disease (CKD) raises hopes for the development of effective methods for its early diagnosis and effective prevention and treatment. The significance of genetic predisposition in renal damage development has been proven in many studies. The objective of our study was to estimate the connections between selected VEGF polymorphisms and the incidence of chronic renal failure. MATERIALS AND METHODS: 103 families, consisting of both parents and affected offspring with CKD stage below 3, i.e. eGFR below 60 ml/min/1.73 m2, participated our study. The mean age of the children was 15.2 years and mean eGFR 28.9 ml/min/1.73 m2. The main reason for renal damage was interstitial nephropathy (71%) and the second (29%) – chronic glomerulonephritis. 45% of patients were conservatively treated, while others remained on chronic renal replacement therapy. Venous blood samples were collected for DNA isolation. Selected VEGF polymorphisms were genotyped by the TaqMan method. The obtained results were analyzed on the basis of Statistica 10 and Microsoft Office Excel 2003 software using the transmission disequilibrium test (TDT), χ2 test and the Kaplan-Meier estimator. For all the calculations, a p value below 0.05 was adopted as the limit of statistical significance. RESULTS: No differences in the estimated and observed rs699947 or rs1570360 allele transmission between the parents and their affected offspring were found. CONCLUSIONS: No relations between rs699947 and rs1570360 VEGF polymorphisms and the incidence of chronic kidney disease of at least stage 3 were established.
WSTĘP: Poznanie złożonej etiopatogenezy przewlekłej choroby nerek (PChN) budzi nadzieje na rozwój skutecznych metod jej wczesnej diagnostyki oraz skutecznej profilaktyki i leczenia. Liczne badania dowodzą znaczenia predyspozycji genetycznej w rozwoju przewlekłego uszkodzenia nerek w przebiegu różnych chorób. Celem pracy była ocena związku wybranych polimorfizmów genu VEGF (vascular endothelial growth factor) z występowaniem przewlekłej choroby nerek. MATERIAŁ I METODY: Grupę badaną stanowiły 103 rodziny (trios): dwoje biologicznych rodziców i dziecko z PChN w stadium co najmniej trzecim, tj. z eGFR ≤ 60 ml/min/1,73 m2, na tle przewlekłego kłębuszkowego zapalenia nerek (29%) lub nefropatii śródmiąższowej (71%). W chwili badania średni wiek dzieci z PChN wynosił 15,2 roku, a średnia filtracja kłębuszkowa 28,9 ml/min/1,73 m2. U 45% chorych zastosowano leczenie zachowawcze, u pozostałych nerkozastępcze. U wszystkich badanych pobrano jednorazowo próbki krwi żylnej w celu wyizolowania materiału genetycznego i przeprowadzono genotypowanie wybranych polimorfizmów genu VEGF metodą TaqMan. Do opracowania statystycznego wyników posłużyły programy Statistica 10 i Microsoft Office Excel 2003 z wykorzystaniem testu nie-równowagi sprzężeń (transmission disequilibrium test – TDT), testu χ2 oraz estymatora Kaplana-Meiera. Za granicę istotności statystycznej przyjęto wartości p < 0,05. WYNIKI: Nie wykazano różnic w przekazywaniu alleli badanych polimorfizmów rs699947 i rs1570360 genu VEGF od rodziców do potomka z PChN. WNIOSKI: Nie stwierdzono związku polimorfizmów rs699947 i rs1570360 genu VEGF z występowaniem przewlek-łej choroby nerek w stadium ≥ 3.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2018, 72; 267-272
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postawy rodzicielskie oraz funkcjonowanie emocjonalne rodziców dzieci z przewlekłą chorobą nerek
The parental attitudes and emotional functioning amongst parents of children with chronic kidney disease
Autorzy:
Szałowska, Dorota
Pilarz, Eliza
Tkaczyk, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1032952.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
children
chronic kidney disease
depression
fear
lęk
parents
przewlekła choroba nerek
depresja
dzieci
rodzice
Opis:
Chronic diseases in children, besides the influence on their health and mental status, change the life of the whole family. Aim of the study: Estimation of the parental attitudes and emotional functioning amongst parents of children with chronic kidney disease. Material and methods: Study group consisted of 22 parents of children with chronic kidney disease. The disease was diagnosed at least three months before the study. The children were treated in a tertiary paediatric nephrology centre. Twenty age-matched parents of healthy children served as controls. For the analysis 5 questionnaires were used: 1) clinical and epidemiological; 2) STAI X-1, STAI X-2; 3) Beck’s Depression Inventory; 4) CECS; 5) Plopa’s questionnaire of parental attitudes. Results: Parents with children with the chronic kidney disease had higher result in the test which estimated the level of depression and the level of fear. When parental attitudes were concerned, we observed the higher results in the protection in study group. Additionally, an inverse correlation between duration of the disease and level of fear was observed. Conclusion: The study clearly showed higher level of depression and fear in the parents of children with chronic kidney disease when compared with the parents from the control group. They also presented overprotection attitude. The intensity of fear in the study group decreased with the time of disease.
Przewlekła choroba u dziecka, poza oczywistym wpływem na jego zdrowie i psychikę, zmienia też istotnie funkcjonowanie całej rodziny. Celem prezentowanego badania prowadzonego wśród rodziców dzieci z przewlekłą chorobą nerek (PChN) była ocena postaw rodzicielskich oraz ocena stanu emocjonalnego rodziców. Materiał: Grupę badaną stanowiło 22 rodziców dzieci z rozpoznaną (przynajmniej 3 miesiące przed przystąpieniem do badania) PChN w stadium III i wyższym, leczonych w ośrodku nefrologii dziecięcej o trzecim stopniu referencyjności. Grupę kontrolną stanowiło 20 rodziców dobranych losowo, których dzieci nie chorowały na przewlekłe choroby. Metoda: Do przeprowadzenia badania wykorzystano: 1) ankietę dotyczącą przebiegu choroby u dziecka oraz podstawowych danych epidemiologicznych; 2) kwestionariusz STAI X-1, STAI X-2; 3) skalę Becka; 4) skalę kontroli emocji (Courtauld emotional control scale, CECS); 5) skalę postaw rodzicielskich Mieczysława Plopy. Wyniki: W grupie rodziców dzieci z PChN stwierdzono znamiennie wyższe wartości w teście mierzącym objawy depresyjne i wyższe wartości poziomu lęku w testach mierzących lęk w porównaniu z grupą kontrolną. W skali postaw rodzicielskich w grupie badanej zaobserwowano znacząco wyższe wyniki w zakresie postawy nadmiernie ochraniającej. Stwierdzono w niej także znamiennie ujemną korelację pomiędzy czasem trwania choroby a poziomem lęku u rodzica. Wnioski: Przeprowadzone badanie wykazało istotnie podwyższony poziom lęku i objawów depresyjnych u rodziców dzieci chorujących na przewlekłą chorobę nerek w porównaniu z rodzicami z grupy kontrolnej. Postawa lękowa u rodziców malała wraz z czasem trwania choroby u dziecka. Rodzice dzieci z PChN istotnie częściej prezentowali ochraniającą postawę wobec dziecka.
Źródło:
Pediatria i Medycyna Rodzinna; 2013, 9, 3; 276-281
1734-1531
2451-0742
Pojawia się w:
Pediatria i Medycyna Rodzinna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alkalizacja doustna u pacjentów z kwasicą metaboliczną w przebiegu przewlekłej choroby nerek
Alkalization in patients with metabolic acidosis in the course of chronic kidney disease
Autorzy:
Łącka-Gaździk, Beata
Żak-Lenart, Magdalena
Śnit, Mirosław
Grzeszczak, Władysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1035895.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
kwasica metaboliczna
przewlekła choroba nerek
alkalizacja
nefroprotekcja
metabolic acidosis
chronic renal failure
alkalinization
nephroprotection
Opis:
Chronic kidney disease in different stages affects >10% of the general population. Its societal importance is under-scored by the ever growing number of patients with end-stage kidney disease requiring renal replacement therapy. A common complication of chronic renal failure is metabolic acidosis which has a row of negative clinical sequelae including acceleration of the progression of chronic nephropathies. The aim of this work was to present the issue of oral alkalization in patients with chronic kidney disease, especially in the context of slowing down the course of chronic kidney disease. The studies in animals and human subjects are quite optimistic in this regard and may have clinical and economic implications. Nevertheless, their relevance is limited by the relatively small numbers of subjects and variable stages of chronic kidney disease studied. In addition, the study durations, types of alkalinizing agents and control group characteristics were inconsistent among the studies. Ongoing clinical trials should be able to provide conclusions in the matter of long-term alkalizing treatment and nephroprotection. Positive outcomes would translate not only into improved patient prognoses with the use of a relatively inexpensive therapeutic option, but also into alleviation of the health care cost burden imposed on the society.
Przewlekła choroba nerek (PChN) w różnych stadiach zaawansowania dotyczy ponad 10% populacji. O jej społecz-nym wymiarze świadczy fakt stałego zwiększania się grupy osób w 5 stadium rozwoju tego stanu chorobowego, a więc osób wymagających kosztownego leczenia nerkozastępczego. Powszechnym powikłaniem PChN jest kwasica metaboliczna. Powoduje liczne niekorzystne dla organizmu następstwa, w tym przyspieszenie tempa rozwoju prze-wlekłych nefropatii. Wiele badań potwierdza, iż wśród korzystnych efektów ogólnoustrojowej alkalizacji niezwykle istotne jest zwalnianie tempa progresji choroby nerek. Celem pracy jest przedstawienie zagadnienia alkalizacji doustnej u pacjentów z kwasicą metaboliczną w przebiegu PChN, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu na hamowanie progresji przewlekłych nefropatii. Badania, zarówno na zwierzętach, jak i na ludziach, są bardzo optymistyczne i mogą mieć implikacje zarówno kliniczne, jak i ekonomiczne. Trzeba jednak podkreślić, iż podlegają pewnym ograniczeniom – prowadzone były na małej liczbie chorych i dotyczyły PChN w różnych stadiach zaawansowania. Różnice dotyczyły także czasu trwania obserwacji, leczenia pacjentów w grupach kontrolnych, a także samej terapii alkalizującej. Miejmy nadzieję, że wyniki toczących się badań klinicznych ostatecznie potwierdzą korzystne działanie długoterminowego leczenia alkalizującego u chorych na PChN, zwłaszcza w spowalnianiu postępu choroby. Stosowanie bowiem relatywnie taniej opcji terapeutycznej, jaką są preparaty wodorowęglanu sodu, przyczyniłoby się nie tylko do poprawy rokowania u poszczególnych chorych, lecz co nie mniej ważne, także do zmniejszenia kosztów opieki zdrowotnej w wymiarze ogólnospołecznym.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2017, 71; 331-338
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce metforminy w leczeniu cukrzycy u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek
Metformin treatment in diabetic patients with chronic kidney disease
Autorzy:
Łącka-Gaździk, Beata
Grabowski, Dariusz
Grzeszczak, Władysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039179.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
metformina
cukrzyca
przewlekła choroba nerek
kwasica mleczanowa
metformin
diabetes
chronic kidney disease
lactic acidosis
Opis:
Metformin is a first line drug in type 2 diabetes treatment, and has several proven benefits including the reduction of acute cardiovascular episodes, which are the main cause of death in diabetic patients. Nevertheless, the use of metformin in diabetic patients suffering from chronic renal failure is limited due to its pharmacokinetic profile due to the potential risk of lactic acidosis. Lactic acidosis is a rare complication (the same risk in patients with or without metformin treatment) that can potentially appear especially when oxygen deficiency takes place. It seems that in some patients with stable chronic kidney disease and no serious history of other diseases, we might widen the therapeutic indications for prescribing metformin since there are definitely more benefits of using metformin than its early withdrawal from therapy. Some diabetological associations seem to liberalize the therapeutic indications for using metformin and arbitrally recommend prescribing this drug to patients with mild to moderate renal kidney disease. It seems that more evidence-based medical studies are necessary to carefully assess the role of metformin treatment in patients with severe renal failure. We hope that prospective, randomized studies planned to assess the efficacy and safety of metformin in diabetic patients with different stages of chronic renal failure will be performed soon.
Metformina jest lekiem pierwszego rzutu w leczeniu cukrzycy typu 2. Do udowodnionych korzyści jej stosowania należy m.in. zmniejszenie liczby incydentów sercowo-naczyniowych, stanowiących najczęstszą przyczynę zgonów u chorych z cukrzycą. U chorych z przewlekłą chorobą nerek metforminę – ze względu na profil farmakokinetyczny – ogranicza ryzyko wystąpienia kwasicy mleczanowej. Przedstawione wyniki badań pokazują, że kwasica mleczanowa jest bardzo rzadkim powikłaniem stosowania metforminy występującym z podobną częstością jak u chorych przyjmujących inne leki. Pojawienie się tego powikłania często było uwarunkowane współistnieniem dodatkowych czynników ryzyka prowadzących do niedotlenienia organizmu. Wydaje się, że u niektórych pacjentów, szczególnie ze stabilną chorobą nerek, bez obciążającego wywiadu, należy rozszerzyć wskazania do podawania metforminy, gdyż potencjalne ryzyko groźnych powikłań z tym związanych jest o wiele mniejsze niż po jej przedwczesnym odstawieniu. W zaleceniach wydawanych przez niektóre towarzystwa diabetologiczne zauważa się tendencję do liberalizacji wskazań do jej stosowania w leczeniu łagodnej i umiarkowanej postaci przewlekłej choroby nerek, wydaje się jednak, iż mają one charakter arbitralny. Rzetelna ocena możliwości stosowania metforminy u chorych w bardziej zaawansowanym stadium choroby nerek wymaga dalszych badań. Być może w przyszłości zostaną podjęte prospektywne, zrandomizowane badania z metforminą u chorych w różnych stadiach przewlekłej choroby nerek.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2012, 66, 6; 77-84
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projekt programu polityki zdrowotnej: „Dostęp naczyniowy w leczeniu nerkozastępczym – najpierw przetoka, potem cewnik”
Autorzy:
Kubielas, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1391713.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Index Copernicus International
Tematy:
dostęp naczyniowy do dializy
hemodializa
kompleksowa opieka
leczenie nerkozastępcze
poprawa efektywności
przewlekła choroba nerek
Opis:
Wprowadzenie: Stale wzrasta liczba pacjentów ze schyłkową niewydolnością nerek, wymagających włączenia do programu leczenia nerkozastępczego. Fakt ten spowodował zwiększenie wykonywanych operacji naczyniowych, polegających na wytworzeniu dostępu naczyniowego. Zgodnie z obowiązującymi wytycznymi, najlepszym i najbezpieczniejszym rozwiązaniem dla pacjenta z przewlekłą chorobą nerek (PChN) jest wczesne wytworzenie przetoki tętniczo-żylnej. Sprawny dostęp naczyniowy do hemodializy warunkuje wykonanie zabiegu i wpływa bezpośrednio na jakość życia pacjenta z PChN. Cel: Celem pracy jest przedstawienie autorskiego projektu programu polityki zdrowotnej „Dostęp naczyniowy w leczeniu nerkozastępczym – najpierw przetoka, potem cewnik”, który polega na ocenie skuteczności i wypracowaniu optymalnego modelu organizacji opieki nad pacjentem z PChN, kwalifikowanego do przewlekłego leczenia nerkozastępczego. Materiał i metody: Populację docelową programu stanowią wszyscy pacjenci z rozpoznaną PChN, kwalifikowani do programu przewlekłego leczenia nerkozastępczego. Do podstawowych mierników efektywności programu należy zaliczyć: (1) zmniejszenie liczby ponownych hospitalizacji dotyczących powikłań związanych z wytworzeniem dostępu naczyniowego, (2) zmniejszenie liczby powikłań związanych z zabiegiem hemofiltracji, (3) zmniejszenie umieralności ogólnej wśród pacjentów dializowanych w perspektywie dwunastomiesięcznej, (4) zwiększenie wiedzy w zakresie samoopieki i samopielęgnacji zespolenia tętniczo-żylnego oraz (5) stworzenie rejestru dostępów naczyniowych w Polsce. Wnioski: Podsumowując, program polityki zdrowotnej „Dostęp naczyniowy w leczeniu nerkozastępczym – najpierw przetoka, potem cewnik”, obejmujący świadczenia opieki zdrowotnej realizowane w zakresie i na warunkach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 31d ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, ma na celu sprawdzenie, czy planowane zmiany organizacji i realizacji świadczeń przyczynią się do poprawy sytuacji pacjentów z PChN, kwalifikowanych do przewlekłego leczenia nerkozastępczego, oraz czy będą one efektywne z punktu widzenia systemu ochrony zdrowia.
Źródło:
Polish Journal of Surgery; 2020, 92, 3; 1-8
0032-373X
2299-2847
Pojawia się w:
Polish Journal of Surgery
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ posiadania dziecka z przewlekłą chorobą nerek na postawę rodziców wobec przeszczepiania narządów
The influence of having a child with chronic kidney disease on the attitudes of parents towards organ transplantation
Autorzy:
Machnicka, Sylwia
Tkaczyk, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1031955.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
children
chronic kidney disease
opinion
organ transplant
dzieci
przewlekła choroba nerek
przeszczep narządu
opinia
Opis:
Chronic kidney disease (CKD) is a challenge for medicine of the 21st century because is rare detection and the often concealed course. It is known that kidney transplantation is the best, though not only procedure for the final cure of this illness. The social awareness about transplanting is being shaped by a lot of factors. A chronic disease appearing at close friends and family can be one of them. Examining the influence of having a child with chronic kidney disease on the knowledge and attitudes of parents towards organ transplantation were a purpose of the study. The examination was conducted amongst 120 parents. Examined parents were divided to 3 equal-numerous groups, on account of illness of their child. Parents of children with CKD constituted the first group, second – parents of children with other nephropathies and of urinary system, last whereas parents of healthy children. Anonymous authorial questionnaire was applied as a method. Parents of children from CKD in spite of the lower level of education demonstrate greater knowledge about the legal possibility of being living donor of organs and the need to take immunosuppressive drugs after the transplant. Parents of children with CKD definitely accept taking organs from deceased donor. However, parents of children with other nephropathies would more often agree to be a potential donor of organs than parents of children with CKD. Parents of healthy children fundamentally more often had no opinion on taking organs from a relative after her or his death. This group more often think that people do not want their organs after death to be taken because of the distrust the medical staff. The fact that majority of examined persons confirmed the fact that Polish transplantology is not completely free from the phenomenon of the organ trade is also important. Parents of children witch CKD more often think that the greater social awareness of organ transplantation can affect the number of transplants. All groups have similar opinion about actions that can have a positive effect on increasing the number of transplants and institutions which should back the idea of transplantology up in Poland. The study indicated that parents in all examined groups stand for the idea of transplanting organs. Having a child with CKD changes the parents’ attitude. They are more determined to the idea of transplanting. Although their willing of becoming a donor is not stronger than in other groups.
Wstęp: Przewlekła choroba nerek (PChN) należy do chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Stanowi ona autentyczne wyzwanie dla medycyny ze względu na niską wykrywalność i często utajony przebieg. Wiadomo, że przeszczepienie nerki jest najlepszą, choć nie jedyną metodą leczenia schyłkowej postaci tej choroby. Świadomość społeczną na temat przeszczepiania kształtuje wiele czynników. Jednym z nich może być choroba przewlekła u bliskiej osoby. Celem pracy było zbadanie wpływu posiadania dziecka z przewlekłą chorobą nerek na wiedzę i postawy rodziców wobec przeszczepiania narządów. Materiał i metody: Badanie przeprowadzono wśród 120 rodziców. Ze względu na chorobę występującą u ich dziecka wyróżniono trzy równoliczne grupy badane. Pierwszą stanowili rodzice dzieci z PChN (2.-5. stadium), drugą rodzice dzieci z innymi chorobami nerek i układu moczowego, ostatnią rodzice dzieci zdrowych. Do analizy wiedzy i postaw rodziców zastosowano autorską ankietę, którą rodzice wypełniali anonimowo. Wyniki: Rodzice dzieci z PChN pomimo niższego poziomu wykształcenia wykazali się większą wiedzą na temat możliwości prawnej zostania żywym dawcą organów oraz konieczności przyjmowania leków immunosupresyjnych po przeszczepie. Rodzice dzieci z PChN istotnie częściej zdecydowanie akceptowali pobieranie narządów od osób zmarłych w celu ratowania życia innych osób. Częściej uważali też, że większa świadomość społeczeństwa na temat przeszczepiania narządów może mieć wpływ na liczbę przeszczepów. Rodzice dzieci z innymi chorobami nerek częściej zgodziliby się na bycie potencjalnym dawcą narządów niż rodzice dzieci z PChN. Rodzice dzieci zdrowych zasadniczo częściej nie mieli zdania w kwestii oddania narządów osoby bliskiej do przeszczepu po jej śmierci. Podobnie częściej uważali, że powodem niechęci osób do pobierania ich narządów po śmierci jest brak zaufania do personelu medycznego. Nieobojętny jest fakt, że większość badanych sądziła, iż polska transplantologia nie jest zupełnie wolna od zjawiska handlu organami. Rodzice we wszystkich trzech grupach byli zgodni co do form działania, które mogą mieć pozytywny wpływ na zwiększenie liczby przeszczepów, oraz instytucji, które powinny popierać ideę transplantologii w Polsce. Wnioski: Wszyscy rodzice uczestniczący w badaniu popierali ideę przeszczepiania narządów. Posiadanie dziecka z PChN zmieniało postawę rodziców na bardziej zdecydowaną w stosunku do idei transplantacji, choć nie zwiększało chęci do bycia dawcą.
Źródło:
Pediatria i Medycyna Rodzinna; 2012, 8, 3; 222-228
1734-1531
2451-0742
Pojawia się w:
Pediatria i Medycyna Rodzinna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The role of suPAR in kidney diseases
Rola suPAR w chorobach nerek
Autorzy:
Łącka-Gaździk, Beata
Śnit, Mirosław
Żak-Lenart, Magdalena
Grzeszczak, Władysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036296.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
chronic kidney disease
cardiovascular disease
supar
fsgs
przewlekła choroba nerek
choroby układu sercowo-naczyniowego
Opis:
Chronic kidney disease (CKD) is unquestionably a problem of social significance because it affects about 10% of the population. There is a search for biomarkers which could help select persons out of such a large group of patients with a high risk of disease progression and of its complications. The major cause of death in patients with end-stage renal disease are cardiovascular diseases. Accelerated atherosclerosis in this group of patients is associated with a chronic inflammatory state. The new biological marker of inflammation suPAR (soluble urokinase-type plasminogen activator receptor), is the focus of attention of the authors of this report. The relationship of suPAR with urinary tract infections and focal segmental glomerulosclerosis is also very interesting from the clinical perspective. The perception of suPAR as a blood circulating factor, inducing FSGS, throws new light on the pathomechanism of this medical condition, while unveiling promising therapeutic perspectives. A better understanding of the pathogenesis of the diseases discussed will help to reduce the unacceptably high mortality rate in patients with CKD. At present, common assaying of suPAR is not yet possible in the context of the above-mentioned issues. Nevertheless, studies are ongoing which may explain the still unclear issues concerning the relationship of the biomarker with the mentioned kidney diseases. Perhaps, follo-wing their results suPAR assays may in the near future become routine diagnostics means in selected kidney diseases.
Przewlekła choroba nerek (PChN) to niewątpliwie problem o znaczeniu społecznym, dotyczy bowiem około 10% populacji. Poszukiwane są biomarkery, dzięki którym spośród tak dużej liczby pacjentów udałoby się wyselekcjonować osoby z dużym ryzykiem progresji choroby i jej powikłań. Główną przyczyną zgonów u pacjentów ze schyłkową niewydolnością nerek są choroby układu sercowo-naczyniowego. Przyspieszony rozwój miażdżycy w tej grupie chorych wiąże się z przewlekłym stanem zapalnym. Przedmiotem zainteresowania autorów pracy jest nowy biomarker stanu zapalnego suPAR (soluble urokinase-type plazminogen activator receptor – rozpuszczalna forma receptora aktywatora plazminogenu typu urokinazy). Z klinicznego punktu widzenia interesujący jest również związek suPAR z zakażeniami układu moczowego oraz ogniskowym segmentalnym stwardnieniem kłębuszków nerkowych (focal segmental glomerulosclerosis – FSGS). Identyfikacja suPAR, jako krążącego we krwi czynnika wywołującego FSGS, rzuca nowe światło na patomechanizm choroby i stwarza obiecujące możliwości lecznicze. Lepsze zrozumienie patogenezy omawianych schorzeń pomogłoby zredukować nieakceptowalnie wysoką śmiertelność pacjentów z PChN. Na dzień dzisiejszy nie można zlecać powszechnego oznaczania suPAR w kontekście omawianych zagadnień. Niemniej trwają badania, które pozwolą wyjaśnić niejasne kwestie dotyczące związku biomarkera z omawianymi schorzeniami nerek. Być może na podstawie ich wyników w najbliższych latach oznaczanie suPAR w wybranych chorobach nerek będzie rutynowe.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2017, 71; 265-274
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jakość życia pacjentów dializowanych i po przeszczepie nerek
Quality of life of patients on dialysis and after renal transplantation
Autorzy:
Gętek, Monika
Nowakowska-Zajdel, Ewa
Czech, Natalia
Białek, Agnieszka
Muc-Wierzgoń, Małgorzata
Kokot, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039383.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
quality of life
chronic kidney disease
dialysis
kidney transplantation
jakość życia
przewlekła choroba nerek
dializoterapia
transplantacja nerek
Opis:
BACKGROUND Chronic kidney disease have a significant impact on patient quality of life. The main aim of renal replacement therapy is not only extend life for patients, but also improve its quality. AIM OF THE STUDY The objectives of this study was evaluation of the quality of life of dialysis patients and after kidney transplantation, identification of factors that affect the most essential quality of life scores in both groups and compare the quality of life in groups based on gender, age and education. MATERIAL AND METHODS The study was conducted on the basis of a questionnaire WHOQOL-Bref among 40 renal transplant patients (20 women and 20 men) aged from 22 to 64 years (the average was 46 years ± 13) and 80 patients undergoing hemodialysis (40 women and 40 men) aged from 22 to 76 years (the average was 60 years ± 12). RESULTS AND CONCLUSIONS Patients after kidney transplantation better rated their quality of life than dialysis patients across all surveyed areas. Socio-demographic factor, which is the greatest determined the quality of life scores in both groups was gender. In both groups, women better assess their quality of life. Age influence on the assessment of quality of life in patients after kidney transplantation: the younger patients (22–34 years), the higher rated quality of life. In both groups training does not affect the assessment of quality of life.
WSTĘP Przewlekła choroba nerek znacząco wpływa na jakość życia chorego. Coraz doskonalsze metody leczenia, głównie substytucyjnego, takie jak dializoterapia i transplantacja, pozwalają obecnie wydłużyć życie pacjentom z niewydolnością nerek. Głównym celem terapii nerkozastępczej jest jednak nie tylko przedłużenie życia pacjentów, ale również poprawa jego jakości. CEL PRACY Celami pracy były ocena jakości życia pacjentów dializowanych i pacjentów będących po przeszczepie nerki, wyznaczenie czynników, które wpływają na ocenę jakości życia w obu badanych grupach oraz porównanie jakości życia w grupach w zależności od płci, wieku i wykształcenia. MATERIAŁ I METODY Badanie zostało przeprowadzone na podstawie kwestionariusza WHOQOL- Bref (WHO Quality of Life – BREF) w grupie 40 pacjentów po przeszczepie nerki (20 kobiet i 20 mężczyzn) w przedziale wiekowym 22–64 lat w średnim wieku 46 lat ± 13 oraz w grupie 80 pacjentów poddawanych hemodializie (40 kobiet i 40 mężczyzn) w przedziale wiekowym od 22 do 76 lat w średnim wieku 60 lat ± 12. WYNIKI I WNIOSKI Pacjenci po przeszczepie nerki lepiej ocenili jakość swojego życia w obrębie wszystkich badanych dziedzin w porównaniu do pacjentów dializowanych. Czynnikiem socjodemograficznym, który w największym stopniu determinował ocenę jakości życia w obu badanych grupach, była płeć. Kobiety lepiej oceniały jakość swojego życia w porównaniu do badanych mężczyzn. Ocena jakości życia w grupie pacjentów po przeszczepie nerki wykazała, że młodsi pacjenci (22–34 lata) wyżej ocenili jakość swojego życia. W obu badanych grupach wykształcenie nie miało wpływu na ocenę jakości życia.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2010, 64, 5-6; 23-30
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies