Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "przekłady polskie" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-18 z 18
    Tytuł:
    Drugi rzut oka na stylometryczną mapę literatury polskiej
    A Second Glance at a Stylometric Map of Polish Literature
    Autorzy:
    Rybicki, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1366024.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-19
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    macroanalysis
    stylometry
    distant reading
    multidemensional analysis
    network analysis
    Polish literature
    Polish translation
    makroanaliza
    stylometria
    czytanie na dystans
    analiza wielowymiarowa
    analiza sieciowa
    literatura polska
    przekłady polskie
    Opis:
    W artykule przedstawiono wyniki analizy ilościowej najczęstszych słów korpusu ponad 2500 tekstów polskich: literatura polska od XIV do XXI wieku oraz polskie przekłady z angielskiego, francuskiego, rosyjskiego i (w mniejszym stopniu) innych języków. Wykazano istnienie w korpusie silnego sygnału rodzajowego i sygnału języka wyjściowego. Wyniki wskazują również na wyraźną odrębność stylometryczną języka polskich przekładów szekspirowskich i ich bardzo silne podobieństwo stylometryczne do polskiego dramatu romantycznego i neoromantycznego.
    This articles presents the results of a quantitative analysis of frequently appearing words in a data set of over 2,500 Polish texts: Polish literature from the fourteenth to twenty-first century, and Polish translations from English, French, Russian and (to a lesser degree) other languages. The data set reveals a visible signal by type and by original language. The results also point to a definite stylometric specificity of Polish translations of Shakespeare, and their stylometric resemblance to Polish romantic and neoromantic dramas.
    Źródło:
    Forum Poetyki; 2017, 10; 6-21
    2451-1404
    Pojawia się w:
    Forum Poetyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stylizacja na potoczność w przekładzie literatury czeskiej na język polski
    Stylizace hovorovosti v překladech české literatury do polštiny
    Stylization of colloquial language in Polish translations of Czech literature
    Autorzy:
    Vítová, Lenka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/486866.pdf
    Data publikacji:
    2011-01-01
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    stylizacja
    język potoczny
    polskie przekłady literatury czeskiej
    stylization
    colloqial language
    Polish translations of Czech literature
    Opis:
    Česká literatura s bohatou tradicí využití příznakové stylizace hovorovosti a nářečnosti klade na překladatele do jazyků s méně rozvrstvenou stylistikou nemalé tvůrčí nároky — překladatelé musí nalézt vhodný protějšek pro vyjádření expresivity originálu. Autorka článku sledovala překladatelské strategie při řešení tohoto problému na příkladech překladů děl autorů, kteří různým způsobem využívají stylizace hovorovosti: Jaroslava Haška, Bohumila Hrabala, Jáchyma Topola a Ireny Douskové. Na základě srovnání originálu a překladu popsala, jak a nakolik se pokusili o vyjádření odpovídající originálu jednotliví překladatelé: v případě Haška Paweł Hulka-Laskowski, Józef Waczków a Antoni Kroh, v případě Hrabala Andrzej Czcibor-Piotrowski, Jan Stachowski a Piotr Godlewski, v případě Topola Leszek Engelking a v případě Douskové Joanna Derdowska. Autorka v závěru navrhla klasifikaci stylizace hovorovosti (dle formy a cíle užití): lidová (Hašek), estetizující (Hrabal), naturalistická (Topol), humoristická (Dousková) a poukázala na sílící potřebu jak nejpřesnějšího přeložení všech aspektů textu, včetně těch lišících se od národní tradice — shodně s názorovými proudy posledních let se v překladech objevuje stále více Jiného, v překladu dochází ke koperníkovskému obratu, před osvojením (světem viděným národním prizmatem) upřednostňujeme exotizaci (vlastní domov spatřený přes brýle celého světa).
    Czech literature has traditionally made use of a distinctive stylization of colloquial language and dialect. This represents a significant challenge for translators into languages with less diverse stylistics as they seek to find a mode of capturing the original’s emotionality. This article explores translators’ strategies when dealing with this problem and uses examples of works by Jaroslav Hašek, Bohumil Hrabal, Jáchym Topol and Irena Dousková who stylize colloquial language in a variety of ways. The author uses a comparative analysis of the original and the translation to determine how and to what extent the individual translators achieved an adequate rendering of the original. The translators in question are Paweł Hulka-Laskowski, Józef Waczków and Antoni Kroh in the case of Hašek; Andrzej Czcibor-Piotrowski, Jan Stachowski and Piotr Godlewski in the case of Hrabal; Leszek Engelking in the case of Topol and Joanna Derdowska in the case of Dousková. In the conclusion the author suggests four categories of stylization of colloquial language (depending on its form and aim): folk (Hašek), aestheticizing (Hrabal), naturalist (Topol) and humorous (Dousková). She also argues that it is increasingly more important to provide as accurate a translation as possible of all the aspects of the text, including those that differ from the national tradition. This is in line with the latest trends when translations incorporate increasingly more of the Other and are characterized by a significant shift from adaptation (viewed through the national prism) to exoticization (viewing one’s home through the lenses of the whole world).
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2011, 2, 1; 175-187
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Contra spem spero. Spotkania Herlinga z Szałamowem
    Autorzy:
    Przebinda, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/695759.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
    Tematy:
    Gustaw Herling-Grudziński, Inny Świat Herlinga, Dziennik pisany nocą, Warłam Szałamow, Opowiadania kołymskie, przekłady polskie Opowiadań kołymskich, Opowiadania kołymskie w Italii, demokratyczna Rosja, „inna Rosja”, Rosja w polskich oczach
    Opis:
    Artykuł stanowi próbę całościowego, syntetycznego opisu stosunku Gustawa Herlinga-Grudzińskiego(1919–2000) – wielkiego polskiego pisarza na emigracji, w przeszłości (1940–1942) więźnia stalinowskich łagrów, a potem autora Innego Świata (1951) – do twórczościWarłama Szałamowa (1907–1982), wybitnego pisarza rosyjskiego, tworzącego w ZSRR, wcześniej(1929–1931; 1937–1951) długoletniego więźnia sowieckich łagrów. Szałamow jest przedewszystkim znany jako autor genialnych, acz niezwykle mrocznych Opowiadań kołymskich(pisane w 1954–1962, publikowane od 1966–1967), autobiograficznych, ale głównie opisującychkondycję człowieka pierwszej połowy XX wieku w warunkach skrajnie nieludzkich. Czytającgorliwie Szałamowa od początku lat 70. aż do końca życia, Herling poszukiwał u tegorosyjskiego pobratymca (którego znał oczywiście jedynie z lektury), odpowiedzi zarównona pytania o znaczeniu historycznym, jak i te o wymiarze metafizycznym. Z jednej strony,postawa i twórczość ludzi jak Szałamow była dlań dowodem na istnienie „innej Rosji”,niejako „źródła podziemnego” w procesie nieuchronnego, jak wierzył Herling, wyzwalaniaEuropy Wschodniej i Środkowej z jarzma komunizmu. Z drugiej wszak strony, polski pisarznie przyjmował skrajnie pesymistycznego obrazu świata i człowieka Szałamowa, wierzącgorąco, iż w każdej istocie ludzkiej istnieje – mówiąc językiem Franza Kafki – „twarde jądro”,którego nie jest w stanie wykorzenić najbardziej nieludzki ustrój. Nie potrafiły tegodokonać ani nazizm, ani komunizm, określane przez Herlinga mianem „braci-bliźniaków”.Polski pisarz uznawał ostatecznie Szałamowa – dodajmy, iż przekonanego ateistę – za osobęświętą, obok notabene takich arcyważnych dla Europy postaci, jak ojciec Maksymilan Kolbe,Janusz Korczak, Albert Camus czy Franz Kafka.
    Źródło:
    Studia Pigoniana; 2019, 2, 2
    2657-3261
    Pojawia się w:
    Studia Pigoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stefana Pawlickiego (1839–1916) pierwsze polskie przekłady Medytacji o pierwszej filozofii oraz Rozprawy o metodzie
    The First Polish Translations of Descartes’ Meditations and Discourse on the Method by Stefan Pawlicki (1839-1916)
    Autorzy:
    Konstańczak, Stefan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/423115.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Stefan Pawlicki
    Descartes
    Discourse on the method
    Meditations
    polish translations
    Kartezjusz
    Rozprawa o metodzie
    Medytacje
    polskie przekłady
    Opis:
    This paper is based on the materials found in the Jagiellonian Library – unpublished manuscripts of Pawlicki’s translations of two works by Descartes. The starting point for the analyses is a short outline of the history of the reception of the French philosopher’s works in Poland. The author also draws comparisons between Pawlicki’s translations and translations of Discourse on the method which are well embedded in the Polish philosophical tradition by Wojciech Dobrzycki (1878) and Tadeusz Boy-Żeleński (1918), as well as Pawlicki’s translation of Meditations with translations of Ignacy Karol Dworzaczek (1885) and Maria Ajdukiewiczowa (1948). Pawlicki worked on his translations between Romanticism and Positivism, when Descartes’ works were in general negatively received. The comparison of these translations and comments on them found in later translations done by Wiktor Wąsik in so called “critical” period will allow one to grasp some developing tendencies in Polish philosophy of the 19th century. This paper will also fill in the gap in the history of Polish philosophy concerning the reception of Descartes’ philosophy in 19th-century Poland.
    Źródło:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2015, 27/t.t.; 315-333
    0860-4487
    Pojawia się w:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozrachunki po przełomie. Polskie przekłady z literatury bułgarskiej po 1989 r. Diagnozy i prognozy. Współczesność i tradycja
    Разчети след прелома. Полски преводи на българската литература след 1989 година. Диагнози и прогнози. Съвременост и традицията
    Reckoning after the turn. Polish translations of Bulgarian literature after 1989. Diagnoses and prognoses. The present time and the tradition
    Autorzy:
    Juda, Celina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/486943.pdf
    Data publikacji:
    2009-10-01
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    polskie przekłady literatury bułgarskiej
    literatura bułgarska po 1989
    przekłady
    strategie tłumaczenia
    Polish translations of Bulgarian literature
    Bulgarian literature after 1989
    translation
    strategy of translation
    Opis:
    Разглеждайки го списъка на преведените през последните петдесет годин книги от български на полски очевидно е, че след 1989 година броят на артистичните преводи систематично и драматично намалява. Причината на тези негативни тенденции трябва да се търси в крайно неразбираема културна политика — отлагане на съответните институции задалженията си да се подкрепя междукултурен диалог. Очевидно е, че без структурните промяни (подкрепящи активно действаши преводачи) няма шанс за прогресивните промяни.
    After 1989 the number of translations of Bulgarian literature into Polish decreased dramatically in comparison with the output of the previous 50 years. On the one hand, this seems to be caused by a complete change of the Polish state’s cultural policy principles, too little activity on the part of relevant institutions, or even giving up the obligation to create and support the inter‑cultural dialogue or to mediate in this process. On the other hand, it is primarily market economy and interest of the media and not the efforts or commitment of the translators that are decisive factors for the number and quality of publications.
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2009, 1, 1; 15-28
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gdy przekład zaciera ślady – Szekspir jako kryptokatolik i jego tłumacze
    Covering Tracks in Translation: Shakespeare as a Crypto-Catholic and His Translators
    Autorzy:
    Gomoła, Aleksander
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1878693.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Szekspir
    przekład
    polskie przekłady Szekspira
    teoria lancasterska
    kryptokatolicyzm Szekspira
    Lancastrian Shakespeare
    translation
    Polish translations of Shakespeare
    Macbeth
    The Twelfth Night
    Shakespeare’s Sonnets
    Opis:
    L’article explore les traductions polonaises des extraits des pièces et sonnets de Shakespeare révélant, d’après les proposants de la théorie du « Lancastrian Shakespeare », ses sympathies pro-catholiques. La première partie présente les points les plus importants de la théorie lancastrienne et son impact sur l’interpretation de l’œuvre de Shakespeare. La partie suivante analyse les allusions à deux jésuites, Edmund Campion (La Nuit des rois) et Henry Garnet (Macbeth), ainsi qu’à Anne Line (La Tempête). Ces allusions sont analysées puisqu’elles apparaissent tant dans les traductions polonaises les plus connues (tels Słomczyński, Barańczak, Sito) que dans les traductions moins répandues (à savoir Dygat, Siwicka, Kamiński). De surcroît, le Sonnet no 73 est brièvement analysé. L’étude montre que certaines connotations du texte source sont gardées, lorsqu’elles se réfèrent à des éléments extratextuels; néanmoins, beaucoup de connotations, en particulier celles basées sur les jeux de mots, disparaissent.
    The article explores Polish translations of excerpts of selected Shakespeare’s plays and sonnets revealing, according to proponents of “Lancastrian Shakespeare” theory, his pro-Catholic sympathies to see to what extent historical-religious tropes to be found in them are retained in target texts. Allusions to Edmund Campion (The Twelfth Night), Henry Garnet (Macbeth), and Anne Line (The Tempest) are discussed as they appear both in most popular and less known Polish translations of Shakespeare. The analysis shows that certain allusions suggesting Shakespeare’s crypto-Catholicism are visible in Polish translations yet quite a few, especially double entendres, disappear.
    Artykuł analizuje polskie tłumaczenia wybranych fragmentów twórczości Szekspira wskazujących, według zwolenników teorii lancasterskiej, na jego kryptokatolicyzm. W części pierwszej przedstawia najważniejsze tezy teorii lancasterskiej i jej skutki dla interpretacji twórczości Szekspira. Później analizuje, jak w polskich tłumaczeniach oddano aluzje do dwóch jezuitów – Edmunda Campiona (Wieczór Trzech Króli) i Henry’ego Garneta (Makbet) oraz do Anny Line (Burza). W analizie uwzględniono tłumaczenia najpopularniejsze (Słomczyński, Barańczak, Sito), jak i mniej znane, w tym najnowsze (Dygat, Siwicka, Kamiński). Krótkiej analizie poddano także tłumaczenia Sonetu 73. Artykuł dowodzi, że przekłady polskie zachowują zazwyczaj konotacje oryginału, gdy te odnoszą się do elementów pozatekstualnych, zatarciu ulegają natomiast konotacje będące wynikiem gry słów lub związane ze strukturą języka oryginału.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 8; 159-178
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tradurre Dante in polacco. Alcune riflessioni sulla resa dell’allotropia dantesca nelle traduzioni polacche del XIX secolo
    Autorzy:
    De Carlo, Andrea F.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084509.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Julian Korsak
    Antoni Stanisławski
    Józef Ignacy Kraszewski
    Edward Porębowicz
    Polish nineteenth‑century translations of The Divine Comedy
    polskie XIX‑wieczne przekłady Boskiej komedii
    Opis:
    The greatest difficulty in translating Dante Alighieri’s Divine Comedy into another language certainly consists in rendering as much as possible the richness of diatopic, diastratic and diaphasic registers and linguistic variants present in the poem. The language used by Dante expresses the various tones of the vernacular, also making use of various idioms, styles and literary genres that are also very different from each other. The different components brought to light both on a phonomorphological and lexical level often settle into linguistic allotropes, voices which, while going back to the same origin and retaining the same meaning, are formally differentiated. The abundance of allotropes is in fact a very important prerogative of the language of the Comedy. The article, focusing in particular on the phenomenon of allotropy in the original Italian, analyzes and compares the solutions provided by nineteenth‑century translators: in particular, Julian Korsak, Antoni Stanisławski, Edward Porębowicz, and the unpublished translation by Józef Ignacy Kraszewski.
    Największa trudność w tłumaczeniu Boskiej Komedii Dantego na inny język polega z pewnością na tym, by jak najlepiej oddać bogactwo rejestrów i wariantów diatopicznych, diastratycznych i diafazowych obecnych w poemacie. Język, którym posługuje się Dante, wyraża różne tony języka potocznego, wykorzystując również różne języki, style i gatunki literackie, które również bardzo się od siebie różnią. Odmienne składowe wyeksponowane zarówno na poziomie fonomorfologicznym, jak i leksykalnym często osadzają się w alotropach, głosach, które choć mają to samo pochodzenie i zachowują to samo znaczenie, są jednak formalnie zróżnicowane. Obfitość alotropów jest bowiem bardzo ważnym przywilejem języka Komedii. Artykuł, skupiając się w szczególności na zjawisku alotropii w oryginale włoskim, analizuje i porównuje rozwiązania oferowane przez XIX‑wiecznych tłumaczy: w szczególności Juliana Korsaka, Antoniego Stanisławskiego, Edwarda Porębowicza oraz Józefa Ignacego Kraszewskiego i jego niepublikowanego przekładu.
    Źródło:
    Kwartalnik Neofilologiczny; 2021, 2; 246-264
    0023-5911
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Neofilologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Psalmy Dawidowe (Gdańsk 1616): przyczynek do recepcji Katechizmu Heidelberskiego w Polsce
    David’s Psalms (Gdańsk 1616): a contribution to the reception of the Heidelberg Catechism in Poland
    Autorzy:
    Korzo, Margarita A
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/910761.pdf
    Data publikacji:
    2013-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    reformation writings in Poland
    A. Lobwasser psalter
    Polish translations of the Heidelberg Catechism and their re
    piśmiennictwo reformacyjne w Rzeczypospolitej
    psałterz Ambrosiusza Lobwassera
    polskie przekłady Katechizmu Heidelberskiego i ich recepcja
    Opis:
    Artykuł jest próbą określenia okoliczności powstania i ewentualnych źródeł katechizmu zamieszczonego w składzie Psalmów Dawidowych (Gdańsk 1616) – Katechizmu Heidelberskiego, zwanego również Katechizmem Palatynatu, wydanego w 1563 roku. Redaktorzy polscy w trakcie pracy translatorskiej korzystali z linii tzw. psałterzy heidelberskich (Heidelberg 1567, 1573, 1575; Neustadt 1584; Herborn 1595, 1598, 1609; Amberg 1604; Düsseldorf 1612), które zawierały niemieckojęzyczną wersję Psałterza genewskiego autorstwa tłumacza i wykładowcy prawa na Uniwersytecie w Królewcu Ambrosiusza Lobwassera (Lipsk 1573) oraz połączony ze skróconą Ordynacją kościelną dla Palatynatu i wyborem modlitw Katechizm Heidelberski. Inicjatywa przekładu katechizmu należała do przedstawicieli Jednoty Braci Czeskich, którzy nie wiedzieli o już istniejącym i używanym w praktyce szkolnej polskim tłumaczeniu (Wilno 1605). Świadczy to o tym, że przedstawiciele różnych odłamów reformacyjnych w Rzeczypospolitej nie zawsze byli dobrze obeznani ze wzajemnym dorobkiem wydawniczym. Polecany przez ustawodawstwo synodalne Katechizm Heidelberski staje się z czasem podstawą nauczania w Rzeczypospolitej zarówno w jednotach reformowanych, jak i u braci czeskich.
    This article attempts to reconstruct the circumstances surrounding the origination and the possible sources of the catechism included in the edition of David’s Psalms (Danzig 1616), i.e., the so-called Heidelberg Catechism, also known as the Palatinate catechism, published in 1563. During the translation work, Polish editors made an extensive use of the series of other the so-called Heidelberg Psalters (Heidelberg 1567, 1573, 1575; Neustadt 1584; Herborn 1595, 1598, 1609; Amberg 1604 and Düsseldorf 1612) that included the German language version of the Geneva psalter authored by the translator and the law reader at the University of Königsberg Ambrosius Lobwasser (Leipzig 1573) combined with the abridged Church regulations for the Palatinate and a selection of prayers called the Heidelberg Catechism. The idea of the translation of the catechism was initiated by members of the Unity of the Brethren (Bohemian Brethren) who, at the time, were not aware of the already existing and widely used in practice Polish translation of the catechism (Vilna 1605). The above testifies to the fact that the representatives (members) of different factions and splinter groups of the Reformation groups in the Republic of Poland were not always well acquainted with the publishing output of their respective publishing endeavours. The Heidelberg Catechism, recommended by the synodal legislation, becomes in time the most fundamental publication for teaching in the Republic of Poland for both reformed unities and Bohemian brethren.
    Źródło:
    Biblioteka; 2013, 17(26); 53-63
    1506-3615
    2391-5838
    Pojawia się w:
    Biblioteka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polszczyzna biblijna a polszczyzna literacka. Historyczne związki i uwarunkowania
    Biblical versus literary Polish language. Historical connections and conditions
    Autorzy:
    Koziara, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1395869.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    biblical Polish language
    literary Polish language
    the Bible
    Polish translations of the Bible
    the history of the Polish language
    polszczyzna biblijna
    polszczyzna literacka
    Biblia
    polskie przekłady Biblii
    historia języka polskiego
    Opis:
    Celem artykułu jest wskazanie na wielowiekowe związki polszczyzny z Biblią, jako jednym z fundamentów polskiej kultury i tożsamości. Relacje te autor artykułu rozpatruje na płaszczyźnie genetycznej i formalnej współzależności pomiędzy stylowym inwariantem polszczyzny biblijnej a literacką odmianą języka polskiego. W tym celu przywołane zostały dotychczasowe ustalenia teoretyczne oraz badania materiałowe ukazujące kierunki i formy owych wpływów, skutkujące powstaniem głównych konstant stylowych polszczyzny biblijnej, a także wskazujące na znaczenie Biblii i jej rodzimych przekładów na kształtowania się polszczyzny literackiej. Zwrócona została także uwaga na nowsze możliwości badań nad uwarunkowaniami relacji polszczyzna biblijna – polszczyzna literacka, które wynikają z odwołania się do retorycznego i literackiego dziedzictwa poszczególnych ksiąg Pisma Świętego. Artykuł dostarcza szeregu argumentów na rzecz obrony literackości polszczyzny biblijnej, jako faktu wynikającego z jej rodzimych doświadczeń historycznych, jak też z właściwości odziedziczonych z prymarnego stylu biblijnego. Na prawach polemicznych w artykule znalazły się również krytyczne odniesienia do tych spośród nowszych inicjatyw translacyjno-biblijnych, które zmierzają do oderwania polszczyzny biblijnej od jej wzorca literackiego oraz normy stylu wysokiego.
    The purpose of this article is to show age-old connections between the Polish language and the Bible, as one of the foundations of Polish culture and identity. The author views these relations from the perspective of the genetic and formal interdependence between the style invariant of the biblical Polish language and its literary variety. To this end, the author mentions previous theoretical findings and material research showing directions and forms of these influences, resulting in the emergence of the main style constants in the biblical Polish language. What is more, the significance of the Bible and its native translations for the emergence of literary Polish language has been pinpointed. Attention has also been drawn to more modern options of research into the conditions of the relationship between biblical Polish vs. literary Polish which stem from reference to the rhetorical and literary heritage of the specific books of the Bible. The paper provides a number of arguments in favor of the literary value of the Bible, as a fact resulting not only from its local historical experiencesbut also features inherited from the primary biblical style. Moreover, the article discusses the critical references to the biblical translation initiatives which lead to the detachment of biblical Polish from its literary model and the norm of high style.
    Źródło:
    Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2018, 35-36; 55-65
    2082-9825
    2450-0259
    Pojawia się w:
    Poznańskie Spotkania Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modele edytorskie XIX-wiecznych polskojęzycznych wydań Nowego Testamentu – próba identyfikacji
    Editorial Models of 19th-Century Polish-Language Editions of the New Testament – An Attempt at Identification
    Autorzy:
    Zakonnik, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2089510.pdf
    Data publikacji:
    2022-01-27
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Bible
    New Testament
    editorial models
    Bible translations into Polish
    Wujek Bible
    Gdansk Bible
    Biblia
    Nowy Testament
    Pismo Święte
    spis wydań Nowego Testamentu
    modele edytorskie
    polskie przekłady Pisma Świętego
    Biblia Wujka
    Biblia Gdańska
    Opis:
    W prezentowanym artykule dokonano przeglądu XIX-wiecznych wydań Nowego Testamentu w języku polskim celem odnalezienia modeli edytorskich, według których pojawiały się kolejne edycje. W pracy uwzględniono docelowo 68 wydań, które ukazały się na przestrzeni lat 1815-1900. 34 spośród nich bazowały na tłumaczeniu przyjętym w Biblii Gdańskiej a 34 na tłumaczeniu Jakuba Wujka. Spośród analizowanych edycji wskazano na 27, według których ukazywały się kolejne polskie wydania Nowego Testamentu (w XIX wieku). Obok zidentyfikowanych poszczególnych modeli, w pracy zaproponowano także 7 linii edycyjnych.
    The presented article reviews publications of 19th century Polish New Testament in order to find editorial models upon which subsequent editions were based. The work considers 68 editions published between 1815–1900. The first half of them were based on the translation adopted in the Danzig Bible and the second half on the translation by Jakub Wujek. Among the analyzed editions, 27 were identified, according to which subsequent Polish New Testament were published (in the 19th century). In addition to the editorial models indicated, the work also proposes 7 editing lines.  
    Źródło:
    The Biblical Annals; 2022, 12, 1; 89-133
    2083-2222
    2451-2168
    Pojawia się w:
    The Biblical Annals
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tożsamość Čefura w polskim przekładzie powieści Gorana Vojnovicia pt. "Čefurji raus!"
    Identiteta Čefurja v prevodu romana Gorana Vojnovića "Čefurji raus!"
    Čefur’s identity in translation of Goran Vojnovic’s novel entitled "Čefurji raus!"
    Autorzy:
    Gawlak, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/486852.pdf
    Data publikacji:
    2012-10-01
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    bariery kulturowe w tłumaczeniu
    tożsamość w przekładzie
    Goran Vojnović
    polskie przekłady literatury słoweńskiej
    Tomasz Łukaszewicz
    kulturne bariere v prevodu
    identiteta v prevodu
    poljski prevodi slovenske literature
    cultural barrier in the translation
    identity in the translation
    Polish translations of the Slovenian literature
    Opis:
    Roman Gorana Vojnovića "Čefurji raus!" v poljskem prevodu Tomasza Łukaszewicza je za poljskega bralca nedvomno priložnost za soočenje s kulturno drugačnostjo, hkrati pa pred njim odpira pomembno problematiko iskanja identitete v okvirih večkulturnosti. Prevajalec se je lotil zelo težke in ambiciozne naloge. Težave, s katerimi se je moral soočiti, so v primeru prevajanja romana, ki se loteva problematike večkulturnosti in subkulture, multiplicirane. Primerjalna analiza izvirnika in prevoda romana je pokazala, da dobiva identiteta čefurja v prevodu univerzalnejše poteze kot v izvirniku. Do tega je prišlo predvsem zaradi kulturne bariere, ki jo predstavlja za prevajalca v primeru tega romana velika raznolikost jezika, pač glede na narodnostno pripadnost literarnih junakov. Ta diferenciacija je nosilka bistvenih informacij in izvir identifikacije junakov, kar pa je v prevodu zreducirano. Žal ni se prevajalec potrudil, da bi individualiziral govorico junakov z raznimi rejestri jezika in različno močjo slenga, komizma ali vulgarizma. Nekatere prevajalčeve odločitve tudi ali zaostrujejo opozicijo svoji — tuji, na podlagi katere junaki definirajo svoj odnos do okolice in oblikujejo lastno identiteto, ali pa poudarjajo familiarni značaj relacij, obstoječih na obrobju čefurske družbe. Na stilistični ravni je jezik junakov vulgarnejši in skromnejši glede števila komičnih elementov, zaradi česar se zdi čefur v poljski recepciji bolj obscen in manj senzibilen. Omenjene premike signalizirajo nezadostljive retorično-pragmatične kompetence prevajalca. Zaradi nastalih pomenskih izgub postanejo izrazitejše univerzalne lastnosti junaka, roman pa se zdi za sekundarnega sprejemnika atraktiven — saj se z obravnavano problematiko lažje poistoveti.
    Goran Vojnovic’s novel "Čefurji raus!" in Tomasz Łukaszewicz’s Polish translation is undoubtedly an opportunity to commune with cultural otherness, and, simultaneously, it touches upon the issue of seeking one’s identity in the face of multiculturalism. The translator undertook a very difficult and ambitious task. In the translation of the novel, which deals with the issue of multiculturalism and subculture, the difficulties the translator is confronted with are being multiplied. The comparative analysis of the original and the translation of the novel reveals that Čefur’s identity in the translation has gained more universal frames than in the original. It is mainly because of the cultural barrier which, for the translator, is a strong differentiation between main characters’ language in terms of their nationality. It is a means of conveying vital information as well as a source of characters’ identification which in the original is reduced. Unfortunately the translator did not make an attempt to individualize the characters’ speech using, for example, different language registers or elements of slang, humour, or vulgarity. At the same time, some of the translator’s choices either sharpen the opposition friend-stranger on the basis of which the characters define their attitude to the surroundings and shape their own identity or enhance the familiar character of the relations which take place within Čefurian community. At the stylistic level, the main characters’ language is more crude and limited in comic elements. And thus, in the Polish context, Čefur appears to be more obscene and less sensitive. These displacements give evidence to the translator’s inefficient rhetorical and pragmatic abilities. Despite the fact that, as a consequence of semantic losses the universal features of the main character’s identity are clearer, the novel may become attractive to secondary readers because of the possibility of identification with the analysed issue.
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2012, 3, 1; 13-31
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O sześciu rzekomych redakcjach Mistrza i Małgorzaty w kontekście polskich przekładów
    About the six alleged full version of The Master and Margarita in the context of Polish translations
    О шести якобы редакциях Мастера и Маргариты в контексте польских переводов
    Autorzy:
    Przebinda, Grzegorz Władysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1181935.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-16
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
    Tematy:
    польские переводы
    соотношение художественного перевода и подлинника литературного текста
    рукописи и машинописи
    московские архивы Булгакова
    polskie przekłady
    moskiewskie archiwa Bułhakowa
    stosunek literackiego przekladu do oryginału dzieła
    rękopisy i maszynopisy
    Polish
    Polish translations of
    Moscow Bulgakov Archives
    manuscripts and typescripts of
    literary translation in relation to the original work
    Opis:
    Powyższe studium powstało jako owoc długich, przeprowadzonych w latach 2017-2020, badań archiwalnych nad rękopisami i maszynopisami Mistrza i Małgorzaty, przechowywanymi w dwóch moskiewskich archiwach pisarza. Autor tekstu formuje wniosek, iż nie wszystkie polskie przekłady opierają się na najbardziej kanonicznej wersji oryginału, niektóre z nich nie podają źródła oryginalnej rosyjskiej podstawy tekstu, a dwa tłumaczenia – najstarsze Ireny Lewandowskiej i Witolda Dąbrowskiego oraz najmłodsze Jana Cichockiego – wprowadzają wręcz czytelnika w błąd co do źródła, głównie zresztą dla celów komercyjnych. Celem nadrzędnym powyższego artykułu jest jednak częściowy choćby opis pasjonujących przygód tekstu Bułhakowa, zakończony konkluzją, iż Autor nie zdążył niestety stworzyć wersji kanonicznej swego arcydzieła. To zaś pozwala niestety niektórym tłumaczom i krytykom formułować karkołomne i często nie mające absolutnie niczego wspólnego z rzeczywistością tekstologiczne hipotezy co do Mistrza i Małgorzaty.
    Данное исследование было создано в результате длительных, проведенных в 2017-2020 годах, архивных исследований рукописей и машинописных текстов Мастера и Маргариты, хранящихся в двух московских архивах писателя. Автор текста приходит к выводу, что не все польские переводы основаны на наиболее канонической версии оригинала, в некоторых из них не указывается источник исходной русской основы текста, а два перевода – первый, выполненный Ирэной Левандовской и Витольдом Домбровским, и последний, автоства Яна Цихоцкого – даже вводят читателя в заблуждение относительно источника, в основном в коммерческих целях. Однако, основной целью данной статьи является частичное описание увлекательных приключений булгаковского текста, заканчивающееся выводом о том, что Автору не удалось создать каноническую версию своего шедевра. Это, к сожалению, позволяет некоторым переводчикам и критикам формулировать фантастические текстологические гипотезы о Мастере и Маргарите, не имеющие никакого отношения к действительности.
    The above study was created as a result of long, conducted in 2017-2020, archival research on the manuscripts and typescripts of the Master and Margarita, kept in the writer’s two Moscow archives. The author of the text concludes that not all Polish translations are based on the most canonical version of the original, some of them do not provide the source of the original Russian basis of the text, and two translations – the oldest by Irena Lewandowska and Witold Dąbrowski and the youngest by Jan Cichocki – even mislead the reader what to the source, mainly for commercial purposes. The main goal of the above article is, however, a partial description of the fascinating adventures of Bulgakov’s text, ending with the conclusion that the Author did not manage to create a canonical version of his masterpiece. This, unfortunately, allows some translators and critics to formulate fantastic textological hypotheses about the Master and Margarita, having absolutely nothing to do with reality.
    Źródło:
    Przegląd Rusycystyczny; 2021, 3 (175); 42-68
    0137-298X
    Pojawia się w:
    Przegląd Rusycystyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie ekwiwalenty greckiego leksemu γάμος w Nowym Testamencie Biblii Leopolity (1561) – swadziebny, gody, wesele – a problem stratyfikacji chronologicznej leksyki tego przekładu
    Polish equivalents for the Greek lexeme γάμος in the New Testament of the Leopolita’s Bible (1561) – swadziebny, gody, wesele – and the problem of its lexis chronological stratification
    Autorzy:
    Lisowski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2171630.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-29
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    chronolexicology
    chronological text lexis layers
    the Leopolita’s Bible (1561)
    Renaisance Polish renderings of the New Testament
    lexical equivalence
    empirical system data
    empirical text data
    chronoleksykologia
    chronologiczne warstwy leksyki tekstu
    Biblia Leopolity
    polskie renesansowe przekłady nowotestamentowe
    ekwiwalencja leksykalna
    empiryczne dane systemowe
    empiryczne dane tekstowe
    Opis:
    There are same chronological diversified lexis layers In the Bible edited by Jan Leopolita and published in Cracow in 1561. The analysis of Polish equivalents for the Greek lexeme γάμος (or its Latin equivalents in the Vulgate – nuptiae, nuptialis) ‘a marriage, wedding, weddingceremony; plur: a wedding-feast’, i. e. swadziebny, gody, wesele, referring to empirical system and text data, acquired from lexica of the historic Polish and from texts of other Renaissance Polish renderings of the New Testament, proved chronological diversity of the equivalents. The lexeme swadziebny belongs to an older lexis layer, probably representing the lexicon of the former translation, perhaps medieval. The lexeme wesele represents a new lexis layer which may have been introduced into the text by Jan Leopolita, as the effect of his editorial efforts. Chronological status of the lexeme wesele in the analyzed Biblical rendering lexicon is ambiguous. It should be considered as an evidence of an traditional lexis layer. It may have been introduced into the text as a substitute of the lexeme swadziebny.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2021, 16; 105-116
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie tłumaczenia Koranu
    Polish translations of the Koran
    Autorzy:
    Czachorowski, Musa Çaxarxan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2150807.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
    Tematy:
    Centrum Badań Kitabistycznych
    Koran
    Muzułmański Związek Religijny
    nowe przekłady
    Polska
    przekłady Świętej Księgi islamu
    rękopis z Czombrowa
    Stowarzyszenie Jedności Muzułmańskiej
    Tatarzy
    tefsir
    tłumaczenie polskie Jana Taraka Murzy Buczackiego
    Polish Tatars
    Kitabist Research Centre
    Quran
    translations of the Holy Book of Islam
    Polish translation of Jan Tarak Murza Buczacki
    manuscript from Czambrów
    Muslim Religious Union in the Republic of Poland
    Association of Muslim Unity
    new translations
    Opis:
    Przez wiele lat uważano, że autorem najstarszego tłumaczenia Koranu na język polski, które ukazało się drukiem w 1858 roku, jest Tatar Jan Murza Tarak Buczacki. Naukowcy z Centrum Badań Kitabistycznych w Toruniu ustalili, iż jest to dzieło dwóch Polaków: Dionizego Chlewińskiego oraz Ignacego Domeyki. Niedawno wśród dokumentów rodzinnych, ocalonych z dworu na Nowogródczyźnie, odnaleziony został manuskrypt z polskim tłumaczeniem 26 sur Koranu. Prawdopodobnie pochodzi z 20. lat XIX wieku i stanowił podstawę wydania z roku 1858. Następny przekład Koranu na język polski, dokonany przez Józefa Bielawskiego, został wydrukowany dopiero w 1986 roku. W późniejszych latach opublikowano jeszcze dwa tłumaczenia – tzw. Koran Ahmadijji oraz Koran Surdela. W październiku 2018 roku ukazał się przekład Świętej Księgi islamu, którego autorem jest polski Tatar Musa Çaxarxan Czachorowski z Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej, natomiast w maju 2021 roku pojawiło się tłumaczenie Rafała Bergera z szyickiego Stowarzyszenia Jedności Muzułmańskiej.
    For many years it was believed that the author of the oldest translation of the Koran into Polish, which appeared in print in 1858, was Tatar Jan Murza Tarak Buczacki. Scientists from the Center for Kitabistics in Toruń have determined that it is the work of two Poles: Dionizy Chlewiński and Ignacy Domeyko. Recently, a manuscript with a Polish translation of twenty-six suras of the Koran was found among family documents saved from the manor house in the Nowogródek region. It probably dates from the 1820s and was the basis for the 1858 edition. The next translation of the Koran into Polish, made by Józef Bielawski, was not printed until 1986. In later years, two more translations were published, the so-called Ahmadiyya Koran and the Surdel Koran. In October 2018, a translation of the Holy Book of Islam was published, authored by the Polish Tatar Musa Czachorowski from the Muslim Religious Union in the Republic of Poland, and in May 2021, a translation by Rafał Berger from the Shiite Association of Muslim Unity.
    Źródło:
    Nurt SVD; 2021, 2; 138-158
    1233-9717
    Pojawia się w:
    Nurt SVD
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Działalność Roy Publishers w Nowym Jorku w latach 1941-1960 jako kontynuacja tradycji przedwojennego Towarzystwa Wydawniczego „Rój”
    The activities of Roy Publishers in New York during 1941-1960 – a continuation of the pre-war Publishing Society “Rój” tradition
    Autorzy:
    Krupa, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/947083.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    Towarzystwo Wydawnicze „Rój”
    Roy Publishers
    polskie oficyny wydawnicze na emigracji
    polska literatura międzywojenna
    nagrody za przekłady literackie
    Marian Kister – Hanna Kister
    Publishing House “Rój”
    Polish emigre publishing houses
    Polish interwar literature
    Literary translation awards
    Marian Kister
    Hanna Kister
    Opis:
    The article discusses the publishing activities of Roy Publishers in New York from 1940 to the 1960s, particularly its impact on popularizing Polish literature and information about Poland in the U.S. The publishing house continued the tradition of the former house, named “Rój”, which was active during 1924-1940 in Warsaw and established by Melchior Wańkowicz, then managed together with Marian Kister. The article is based on the materials from the publishing house archive, now held at Stanford University Libraries, a valuable research source on the émigré cultural heritage of the 2nd Republic of Poland.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2019, 13; 291-309
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polski leksem zakonnik w Biblii gdańskiej (1632) a czeski leksem zákonník w Biblii kralickiej (1579-1594). Studium przypadku w kontekście zagadnienia leksykalnej zależności filiacyjnej przekładu polskiego od czeskiego
    The Polish lexeme »zakonnik« in the »Gdansk Bible« (1632) and the Czech lexeme »zákoník« in the »Kralice Bible« (1579–1594). A case study in the context of the issue of the lexical filial relation between Polish and Czech renderings
    Autorzy:
    Lisowski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2192744.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-22
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    renesansowe przekłady biblijne
    Biblia gdańska (1632)
    Biblia kralicka (1579–1594)
    leksykalna relacja filiacyjna
    polskie i czeskie ekwiwalenty gr. νομικός
    kryterium zgodności semantyczno-morfologicznej
    Renaissance biblical renderings
    the Gdańsk Bible (1632)
    the Kralice Bible (1579–1594)
    lexical filial relation
    Polish and Czech equivalents of the Greek νομικός
    criterion of semantic and morphological compatibility
    Opis:
    Daniel Mikołajewski, tłumacz ewangelickiej Biblii gdańskiej (1632), w swojej pracy translatorskiej posługiwał się jako źródłem pomocniczym czeską Biblią kralicką (1579–1594). Analizie w kontekście zagadnienia leksykalnej zależności filiacyjnej przekładu gdańskiego od przekładu kralickiego zostały poddane ekwiwalenty gr. νομικός ‘znawca Prawa Mojżeszowego’. Daniel Mikołajewski przy wyborze polskich podstawień leksykalnych uwzględniał znaczenie kontekstowe leksemu oryginalnego i kierował się kryterium zgodności semantyczno-morfologicznej polskich podstawień leksykalnych z ich greckim odpowiednikiem. Są to zakonnik i nauczony w Zakonie. Są one odwzorowaniem ekwiwalentów przywołanych w paralelnych wersetach w Biblii kralickiej, a mianowicie zákonník, učený v Zákoně.   Jako tło porównawcze w analizie uwzględnione zostały także ekwiwalenty gr. γραμματεύς ‘uczony w Piśmie’. W tym wypadku Daniel Mikołajewski opowiedział się za polskim odpowiednikiem spełniającym kryterium zgodności semantyczno-morfologicznej – nauczony w Piśmie. Tłumacze Biblii kralickiej natomiast pozostali przy ekwiwalencie zákonník, adekwatnym semantycznie, ale nie morfologicznie (etymologicznie).   Zaprezentowane studium przypadku ukazuje Daniela Mikołajewskiego jako tłumacza autonomicznego, krytycznie podchodzącego do wzorca czeskiego.
    Daniel Mikołajewski, translator of the Evangelical Gdańsk Bible (1632), in his translation work used the Czech Kralice Bible (1579–1594) as an auxiliary source.   In the context of the issue of the lexical dependence of the Gdańsk rendering from the Kralice rendering, the equivalents of the Greek νομικός ‘an expert in Jewish Law’ were analyzed. When selecting Polish lexical equivalents, Daniel Mikołajewski took into account the contextual meaning of the original lexeme and was guided by the criterion of semantic and morphological compatibility of Polish lexical equivalents with their Greek counterpart. Those are zakonnik i nauczony w Zakonie. They reflect properely the equivalents quoted in parallel verses in the Kralice Bible, i.e. zákonník, učený v Zákoně.   As a comparative background, the analysis also includs the equivalents of the Greek γραμματεύς ‘a man learned in the sacred writings’. In this case, Daniel Mikołajewski opted for a Polish equivalent that meets the criterion of semantic and morphological compliance, i.e. nauczony w Piśmie. The translators of the Kralice Bible, on the other hand, used the equivalent of zákonník, which is semantically, but not morphologically (etymologically) adequate.   The presented case study shows Daniel Mikołajewski as an autonomous translator, critical of the Czech auxiliary source.
    Źródło:
    Bohemistyka; 2022, 3; 393-412
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-18 z 18

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies