Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "przełom" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-85 z 85
Tytuł:
Jan Emil Skiwski – krytyk niepokorny. (Z redakcji „Pionu” i „Przełomu” do Biblioteca Nacional w Caracas)
Jan Emil Skiwski – a rebellious critic. (From the editors of “Pion” and “Przelom” to the Biblioteca Nacional in Caracas)
Autorzy:
Bańkowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20666982.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
prasa literacka
krytyka literacka
faszyzm
„Pion”
„Przełom”
literary press
literary criticism
fascism
Skiwski Jan Emil
“Pion”
“Przelom”
Opis:
W artykule omówiono sylwetkę i myśl społeczno-polityczną jednego z najwybitniejszych krytyków literackich dwudziestolecia międzywojennego – Jana Emila Skiwskiego. Fascynacja ruchami faszystowskimi, proniemieckie poglądy oraz współpraca z wydawnictwami nadzorowanymi przez hitlerowskiego okupanta spowodowały, że po II wojnie światowej Skiwski został niemal całkowicie zapomniany. Od końca lat 90. XX wieku trwa proces przywracania postaci i twórczości krytyka polskiej historii literatury. Opracowanie niniejsze wpisuje się w te działania i obejmuje analizę poglądów Skiwskiego zawartych w artykułach publicystycznych z lat 1933–1945 wraz z obszerną bibliografią jego publikacji z tego okresu.
The article presents the profile and socio-political thought of one of the most prominent literary critics of the interwar period – Jan Emil Skiwski. Skiwski's fascination with fascist movements, pro-German views and cooperation with publishing houses supervised by the Nazi occupier caused him to be almost completely forgotten after World War II. Since the late 1990s, there has been a process of restoring the figure and works of the critic of Polish literary history. The present study is part of this effort and includes an analysis of Skiwski's views contained in his journalism from 1933–1945, along with an extensive bibliography of his publications from that period.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum; 2022, 2, 35; 73-101
0860-7435
2450-1336
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konwencjonalizm: trzy wizje
Autorzy:
Jedynak, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2103783.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
język
konwencja
konwencjonalizm
nauka
przełom antypozytywistyczny
rozstrzygalność
Opis:
Recepcja konwencjonalizmu jest niejednolita. Istnieją trzy podstawowe sposoby jego odbioru. Pierwszy, najbardziej rozpowszechniony, jest zarazem najbardziej powierzchowny i przypisuje konwencjonalizmowi szkodliwą arbitralność. W myśl drugiego konwencjonalizm jest raczej niekontrowersyjny: ujawnia elementy ustaleń językowych, dotyczących znaczenia wyrażeń, w obrębie pozornie czysto empirycznych zdań. Trzeci spotykany jest najrzadziej, a zasługiwałby na pogłębione studia i największą uwagę. Konwencjonalizm w tym ujęciu realistycznie analizuje nieprzezwyciężalne ograniczenia, jakie napotyka nauka empiryczna, i bada różne sposoby znalezienia się wobec nich. To w tych badaniach upatrywać można późniejszego przełomu antypozytywistycznego oraz źródeł najważniejszych dyskusji w filozofii nauki XX wieku.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 3; 29-45
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Retinopatia nadciśnieniowa IV stopnia u 13-letniej dziewczynki jako ciężkie powikłanie nerkopochodnego nadciśnienia tętniczego
Grade 4 hypertensive retinopathy in a 13-year-old girl as a serious complication of nephrogenic hypertension
Autorzy:
Rybus-Kalinowska, Barbara
Teodorowicz-Rachuba, Bogna
Kalinowski, Mariusz
Łabuz-Roszak, Beata
Adamek, Brygida
Hyla-Klekot, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1034990.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
dziecko
przewlekła choroba nerek
przełom nadciśnieniowy
retinopatia nadciśnieniowa
Opis:
The paper presents a case of a 13-year-old girl admitted to the Department of Ophthalmology due to bilateral vision deterioration persisting for about one month, who 9 years earlier was diagnosed and irregularly treated for hypertension. Her best-corrected visual acuity was 0.05 for the right and 0.2 for the left eye. Grade 4 hypertensive retinopathy was diagnosed based on the appearance of the fundus of the eye and significantly increased blood pressure (220/130 mm Hg). The girl was urgently referred to the Department of Nephrology for further diagnosis and treatment. Intensive antihypertensive treatment and reduction of blood pressure led to minor improvement in visual acuity. This case report emphasises the significance of periodic blood pressure monitoring in children as well as shows how serious the ophthalmological consequences of untreated hypertension can be.
W niniejszej pracy przedstawiono przypadek 13-letniej dziewczynki z rozpoznanym 9 lat wcześniej, lecz nieregularnie leczonym nadciśnieniem tętniczym, która została przyjęta na oddział okulistyki z powodu utrzymującego się od około miesiąca pogorszenia widzenia obojgiem oczu. Najlepiej skorygowana ostrość wzroku pacjentki wynosiła 0,05 w oku prawym i 0,2 w oku lewym. Na podstawie obrazu dna oka oraz bardzo wysokich wartości ciśnienia tętniczego (220/130 mm Hg) rozpoznano retinopatię nadciśnieniową IV stopnia. Dziewczynka została przekazana w trybie pilnym na oddział nefrologii w celu dalszej diagnostyki i leczenia. Po zastosowaniu intensywnego leczenia hipotensyjnego i obniżeniu ciśnienia tętniczego uzyskano nieznaczną poprawę ostrości wzroku. Opis tego przypadku stanowi dowód na to, jak ważna jest okresowa kontrola ciśnienia tętniczego u dzieci oraz jak poważne mogą być konsekwencje okulistyczne nieleczonego nadciśnienia tętniczego.
Źródło:
Pediatria i Medycyna Rodzinna; 2018, 14, 1; 96-101
1734-1531
2451-0742
Pojawia się w:
Pediatria i Medycyna Rodzinna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania fraktograficzne zawiasu notebooka
Fractographic examinations of the laptop hinge
Autorzy:
Stasiak, Z.
Łukasik, D.
Szala, M.
Beer-Lech, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/101842.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Polskie Towarzystwo Promocji Wiedzy
Tematy:
fraktografia
struktura
analiza
przełom
fractography
structure
analysis
fracture
Opis:
W pracy podjęto problem identyfikacji przyczyny uszkodzenia zawiasu pokrywy matrycy laptopa. Biorąc pod uwagę mechaniczne i materiałowe przyczyny wystąpienia awarii podjęto badania mające na celu określenie czy do uszkodzenia doszło z przyczyn powstałych w procesie produkcji czy niewłaściwego użytkowania. Przeprowadzono badania fraktograficzne umożliwiają identyfikację mechanizmów utraty spójności materiału na podstawie charakterystycznych cech przełomu, które wiążą się z mechanizmem pękania, z torem pęknięcia i zachowaniem się materiału (odpowiedzią materiału) w procesie odkształcania i pękania. Ponadto wykorzystano spektralną analizę chemiczną służącą do jakościowej i ilościowej oceny składu chemicznego uszkodzonego elementu. Obserwacja przy użyciu mikroskopów stereoskopowego i elektronowego dały możliwość identyfikacji struktury materiału oraz bardzo dokładną ocenę występującej wady. Ustalono, że przedmiot został wykonany metodą odlewania stopów metali lekkich, w tym przypadku stopu cynku z aluminium, co potwierdzają dane producentów oraz analiza składu chemicznego uszkodzonego elementu. Przeprowadzone badania wykazały, iż przełom został zapoczątkowany obecnością karbu. Wada ta powstała na etapie wytwarzania elementu doprowadzając do trwałego uszkodzenia przedmiotu. Ponadto, podczas demontażu uszkodzonej części zaobserwowano duży luz w elemencie łączenia uszkodzonego elementu do pozostałych, tj. śruby. Mogło to prowadzić do przyspieszonego ujawnienia powstałej wady na skutek eksploatacji, niekoniecznie niewłaściwej. Sposób mocowania mógł też świadczyć o niewłaściwym montażu elementów.
This paper discusses the problem of identifying the cause of damage to the laptop’s cover hinge. Considering defects of the material or mechanical background, a sequence of examinations was conducted to determine whether damage happened for reasons arising in the manufacturing process, the assembling process or the improper handling. Fractographic examinations enable the identification of mechanisms of the material cohesion losing based on characteristic features of the fracture which are connected with the mechanism of cracking, with the path of the crack and behaving of material (with reply of material) in the deforming and cracking process. Moreover a spectral chemical analysis, for a qualitative and quantitative evaluation of the chemical composition of the damaged element was used. Observation using stereoscopic microscopes and electron made it possible to identify the structure of the material and a very accurate assessment of defects occurring. It was established that the item was made by casting, and the fracture was initiated by the presence of the notch. This defect arose at the manufacturing process of the element which led to the permanent damage of the item. Moreover, during disassembly of the damaged part, large loose in the join of the damaged element to screws, was observed. This could lead for accelerated reveal of the defect, arising as a result of the usage, not necessarily wrong. The way of attachment could also suggest improper assembly of the elements.
Źródło:
Journal of Technology and Exploitation in Mechanical Engineering; 2015, 1, 1-2; 166-177
2451-148X
Pojawia się w:
Journal of Technology and Exploitation in Mechanical Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktura grodowa w drugiej połowie XI wieku : czy lata 30. XI wieku wyznaczają przełom dla funkcjonowania organizacji grodowej w Polsce?
The stronghold structure in the second half of the 11th c. Do the 1030s represent a breakthrough in the functioning of the stronghold structure in Poland?
Autorzy:
Danielewski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2164679.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
stronghold structure
breakthrough
strongholds
organizacja grodowa
przełom
grody
Opis:
The paper explores the issue of the 1030s, significant for, inter alia, the Polish medieval studies. It centres, in essence, on the verification of the view that the examined period can actually be deemed to have been a breakthrough in the functioning of the stronghold structure within the Piast state. Furthermore, the article addresses the question whether, in the second half of the eleventh century, the network of strongholds stood at variance with the one prevailing during the reign of Mieszko I and Boleslaw I the Brave. A political history of the 1030s, discussed on the basis of extant written sources, e.g., Gallus Anonymus, Cosmas of Prague, Tale of Bygone Years and Annales Hildesheimenses provides the starting point for analyses, most valuable for the discussion being pieces of information appertaining to the invasion of Bretislaus I and subsequent expeditions of Yaroslav the Wise into the Piast lands. Records relating to these events reveal that some strongholds were destroyed (Poznań, Gniezno), other abandoned (Giecz) or lost (Belz, Red Cities). Next, the author refers to the studies of some historians and archaeologists regarding the problem of the 1030s and the purported breakthrough in the functioning of the stronghold structure. The first research questions relating to this issue is whether the medievalists have source material (other than written) at their disposal that would enables them to determine what other strongholds, besides the ones cited above, were destroyed in the 1030s. Another question relates to the erection of new strongholds in the second half of the eleventh and in the twelfth century. It is interesting to find out whether the construction of these strongholds somehow ensued from the disaster of the 1030s. The answer to these questions necessitates the consideration of various methods of dating the relics of strongholds along with their reliability, which is particularly important in the context of hypotheses advanced by archaeologists. A large group of strongholds is believed to have ceased to function in the 1030s, as purportedly attested by results of archaeological research and dating. The author nonetheless demonstrates that establishing the chronology of strongholds by dint of pottery within one decade and with respect to the 1030s is unmanageable and draws the reader’s attention to the weaknesses of chronology based on dendrochronological, radiocarbon and AMS methods. The image of the 1030s catastrophe ought to be referred to the strongholds of Wielkopolska, inasmuch as they are mentioned in written sources. Finally, the author attempts to verify if there were other principal Piast strongholds within the then Piast domain, which were partially or completely destroyed throughout this period. Here, he refers to the results of the excavations carried out on the relics of strongholds in Kruszwica (Kujawy), Płock (Mazovia), Przemyśl (the Sandomierz Region), Kraków (Małopolska) and Wrocław (Silesia). The results of the analyses have revealed that the vast majority of these structures did not fall into destruction circa mid-eleventh century. To conclude, in view of the fact that several most important strongholds in the Piast state continued their existence, whilst key strongholds of Wielkopolska, their damage notwithstanding, were rebuilt, the 1030s should not be referred to as a breakthrough period in the functioning of the stronghold structure.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2014, 2(7); 130-155
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fraktograficzne i metalograficzne badania uszkodzeń sprężyn zawieszenia pojazdów
Fractography and metallography examination of suspension springs damages
Autorzy:
Drozd, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/395541.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
przełom sprężyny
mikrostruktura
odwęglenie
fracture of spring
microstructure
decarburization
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki badań wybranych właściwości uszkodzonych sprężyn stalowych montowanych w zawieszeniach pojazdów. Badania miały na celu przeanalizowanie problematyki określania przyczyn uszkodzeń i próbę ich usystematyzowania. Najczęściej obserwowaną, bezpośrednią, przyczyną przełomu, było występowanie mikropęknięć na powierzchni uszkodzonych elementów w obszarze przełomu. Kompleksowe wyniki analizy składu chemicznego, badań makro- i mikroskopowych oraz badań twardości pozwalają wskazać przyczyny powstawania mikropęknięć w materiale nawet wtedy gdy sam skład chemiczny i analiza twardości elementów nie wskazuje na możliwe przyczyny uszkodzenia.
In the paper there are presented results of selected properties of a damaged springs from steel that were assembled in vehicles' suspensions. The aim of study was to examine the issue of determining the causes of damage and attempt to systematize them. The direct cause of the fracture, the most frequently observed, was the presence of microcracks beside the fracture on the surface of damaged elements. The complex chemical analysis, macro- and microscopic examination and hardness tests allowed to identify the causes of microcracks in the material even if the chemical composition or the basic analysis of elements hardness were not allowed to indicate the possible causes of damage.
Źródło:
Postępy Nauki i Techniki; 2011, 11; 25-36
2080-4075
Pojawia się w:
Postępy Nauki i Techniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oko Innego w powieści Niskie Łąki Piotra Siemiona
The eye of the Other in Piotr Siemion’s novel Niskie Łąki
Autorzy:
Pasterski, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451233.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
prose
Wroclaw
generation
political breakthroug
proza
Wrocław
pokolenie
przełom ustrojowy
Opis:
Piotr Siemion’s novel Niskie łąki (2000) has been acknowledged by the critics as one of the most interesting texts depicting the experience of the generation of young Poles during the political breakthrough in the 1980s and 1990s. The author focuses on the Polish path to capitalism and deconstructs the key myths of that period, namely the experience of martial law, emigration for work and the birth of the free market. The paper discusses the multidimensional structure of the novel and stresses the role of the main character as the Other (the Other One). Employing this figure allows the author to maintain a distance from the described reality and to impartially look at it from the outside. The eye of the Other seems to function as a camera recording only facts and confronting them with the ‘norm’ that is in his consciousness. From this viewpoint, no character of the novel is an unblemished man, because the reality is changing all the time and old myths are being replaced by new ones. As a result, the novel seems to be an acute image of Poland in times of change.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2015, 10, 5; 60-66
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Sprache der Wende”. Przełom roku 1989 w oczach pisarzy wschodnioniemieckich
“Sprache der Wende”: The Breakthrough of 1989 through the Eyes of East German Writers
Autorzy:
Latkowska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1916349.pdf
Data publikacji:
2021-06-28
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
GDR
intellectuals
breakthrough of 1989
NRD
intelektualiści
przełom 1989 roku
Opis:
This article presents the involvement of East German writers in the autumn events of the 1989 breakthrough in the wider context. These events included, above all, the demonstrations organized by the liberal wing of the Writers’ Union and the “For Our Country” statement, which aroused wide controversy. The article describes the main axes of the “literature controversy,” a debate which lasted from the beginning to the middle of the 1990s and concerned the political responsibility of East German writers. The author’s reflections are largely based on archival materials, which encompass testimonies of social reactions to the actions of the government, the appeals of intellectuals, and the opinions of writers from the FRG and GDR (including those in exile) on the political future of Germany. The article outlines the specificity of the GDR writers’ milieu over several decades, comparing it with analogous circles in Poland. The article ends with a reflection on the relationship between these two circles and the reaction of East German writers to the events in Poland in the 1980s.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2021, 65, 2; 7-22
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krakowskie dzieje grzechu burmistrza Erazma Czeczotki. Postać rajcy na tle przełomu kulturowego szesnastego wieku
Autorzy:
Karcz, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/2189266.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Ośrodek Badawczy Facta Ficta
Tematy:
Erazm Czeczotka
Czeczotka
przełom kulturowy XVI w.
Kraków
burmistrz Krakowa
Źródło:
Poetyki czasu, miejsca i pamięci; 137-154
9788395558122
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tendency to risk and optimism as related to job satisfaction in entrepreneurs in the context of a pivotal career change
Autorzy:
Biegańska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1164820.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Tematy:
optymizm
przełom w karierze
satysfakcja z pracy
skłonność do ryzyka
Opis:
W artykule sformułowano koncepcję przełomu w karierze oraz zaprezentowano wyniki badań empirycznych dotyczących uwarunkowań skłonności do wprowadzania zmian w przebiegu swojej kariery zawodowej ze szczególnym uwzględnieniem czynników podmiotowych. Następnie zaprezentowano wyniki badań własnych przeprowadzonych w czterech grupach: osoby, które nie planują żadnych n= 45); osoby, które podjęły przełomową decyzję w karierze, kierując się motywem pozytywnym (n= 49), i osoby, które dokonały zmiany w karierze z powodów negatywnych (n= 42). Zmiana w karierze oznaczała założenie firmy i podjęcie roli przedsiębiorcy. Wyniki badań wskazują różnice pomiędzy wymienionymi grupami w obszarze satysfakcji z pracy, pozytywnego i negatywnego nastroju w pracy, a także optymizmu i skłonność do podejmowania ryzyka. Osoby, które dokonały przełomu w karierze, kierując się motywem pozytywnym, uzyskują najwyższe wyniki w zakresie satysfakcji z pracy, a także optymizmu i skłonności do ryzyka.
Źródło:
Polskie Forum Psychologiczne; 2018, XXIII, 3; 572-592
1642-1043
Pojawia się w:
Polskie Forum Psychologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pilotażowe programy zarządzania obszarami NATURA 2000 "Małopolski Przełom Wisły", "Przełom Wisły w Małopolsce" i "Dolina Zwolenki"
Pilot management programmes for Nature 2000 sites, "The Malopolska Vistula gap", "The Vistula gap in Malopolska" and "The Zwolenka river valley"
Autorzy:
Kot, J.
Kucharczyk, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60598.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
ochrona przyrody
Europejska Siec Ekologiczna Natura 2000
obszary chronione
obszary Natura 2000
Malopolski Przelom Wisly
dolina Zwolenki
Przelom Wisly w Malopolsce
zarzadzanie
programy pilotazowe
Opis:
Przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej, w ramach Porozumienia Bliźniaczego PHARE PL/IB/2001/EN/02 „Wdrażanie Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 na terenie Polski", wykonane zostały opracowania planów ochrony dla wybranych obszarów zgłoszonych do sieci NATURA 2000. Program realizowany był przez IUCN przy wsparciu Ministerstwa Ekologii i Zrównoważonego Rozwoju Republiki Francuskiej i Ministerstwa Środowiska Rzeczpospolitej Polskiej. Przygotowanie planów zarządzania wybranych pilotażowych obszarów zgłoszonych do sieci NATURA 2000 miało na celu także opracowanie metodologicznych narzędzi zarządzania obszarami. W ramach projektu opracowane zostały m.in. programy zarządzania dla dwóch zatwierdzonych obszarów: ptasiego „Małopolski Przełom Wisły” (PLB140006) i siedliskowego (habitat) „Dolina Zwolenki” (PLH140008) oraz projektowanego obszaru siedliskowego „Przełom Wisły w Małopolsce”. Sformułowano następujące cele strategiczne dla ochrony siedlisk i gatunków ww. obszarach: I. Podtrzymanie naturalnych procesów kształtujących dolinę Wisły, zachowanie warunków siedliskowych do funkcjonowania ekosystemów, w szczególności zachowanie, a w razie potrzeby przywrócenie właściwych stosunków wodnych oraz utrzymanie wysokiej jakości i właściwego składu fizykochemicznego wód. II. W ekosystemach leśnych i zadrzewieniach doliny Wisły strategicznym celem jest zachowanie bądź renaturyzacja powierzchni zajętych przez siedliska łęgowe i grądowe oraz utrzymanie bądź poprawa warunków funkcjonowania związanych z nimi gatunków, przede wszystkim ptaków. Następnym strategicznym celem dla ochrony obszaru Przełomu Wisły w Małopolsce jest zabezpieczenie siedlisk związanych z użytkowaniem rolniczym: (a) siedlisk łąkowych poprzez utrzymanie bądź przywrócenie ekstensywnego użytkowania łąkowego i wypasowego; (b) muraw kserotermicznych z cennymi gatunkami roślin i zwierząt. III. Niezbędne jest utrzymanie drożności korytarza ekologicznego Wisły na całej długości rzeki od źródeł po ujście. W tym celu niezbędne jest odsuniecie wałów od głównego koryta rzeki. IV. Dla ochrony siedlisk i gatunków występujących w Dolinie Zwolenki strategiczne znaczenie posiada zachowanie istniejących stosunków wodnych.
With the financial support of the European Union, as part of the Twinning Project PHARE PL/IB/2001/EN/02 "Implementation of NATURA 2000 Network in Poland", management plans of selected sites within the NATURA 2000 network have been prepared. The project was carried out by IUCN with considerable support from the French Ministry of Ecology and Sustainable Development and the Polish Ministry of the Environment. Part of this project, apart from preparing plans of management of selected pilot areas within the NATURA 2000 network, was preparing methodological tools for area management. Among other things, programmes have been prepared for the management of two existing sites: a bird site “The Małopolska Vistula Gap” (PLB140006) and a habitat site “The Zwolenka River Valley” (PLH140006) as well as a planned habitat site “The Vistula Gap in Małopolska. The following strategic aims in protecting habitats and species have been formulated: 1. Sustaining natural processes that shape the Vistula Valley, maintaining suitable habitat conditions for ecosystems to function, especially maintaining and, if necessary, recreating appropriate water relations as well as maintaining the high quality and appropriate physico-chemical composition of local waters. 2. In forest ecosystems and plantings in the Vistula Valley the main strategic aim is sustaining or re-naturisation of areas covered with riparian and dry-ground forests as well as maintaining or improving life conditions of species connected with them, especially birds. Another important aim for the Vistula Gap in Małopolska is protecting habitats connected with agriculture: (a) meadow habitats – through maintaining or re-introducing their extensive use as meadows or grazing areas, (b) xerothermic grasslands with their precious plant and animal species. 3. It is extremely important to keep the ecological corridor of the Vistula passable along its whole length, form the source to the mouth of the river. In order to do that it is necessary to move the embankments away from the river channel. For protecting the species and habitats of the Zwolenka River Valley it is vital to maintain the existing water relations.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2006, 4/3
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ROMANTYCZNE ODKRYCIE MANUSKRYPTU JANA CHRYZOSTOMA PASKA (1821). TRZECI POCZĄTEK POLSKIEGO ROMANTYZMU
Autorzy:
Szczeglacka-Pawłowska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/961496.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Jan Chryzostom Pasek
Zygmunt Krasiński
manuskrypt Franciszek Grzymała Astrea przełom romantyczny
Opis:
Jan Chryzostom Pasek’s seventeenth-century Pamiętniki [Diaries] has to be regarded an important manuscript for Polish Romanticism. The significance of this text can only be rivalled by Macpherson’s songs of Ossian, the Dvůr Králové Manuscript, or the Poetic Edda, which is attested by a considerable number of editions of this Old-Polish ‘epic work’. The first printing of a substantial part of the text appeared in 1821 in Warsaw in the Astrea magazine. This publication contributed to the complex phenomenon of the Romantic turning point. Pasek’s Pamiętniki should be counted as the third beginning of Polish Romanticism, after Adam Mickiewicz’s Ballady i romanse (first volume of Mickiewicz’s Poezyje) and Antoni Malczewski’s Maria.
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2016, 20, 1; 123-139
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Виленские напевы» в рукописях Киевской митрополии и Московского патриархата последней трети xvii – начала xviii вв: проблемы трансмиссии и адаптации
«Vilnius melodies» in manuscripts of the Kiev Metropolis and the Moscow Patriarchate of the last third part if the 17th – at the beginning of the 18th century. Problems of transmission and the adaptation
Autorzy:
Герасимова, Ирина
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171302.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
rękopisy
metropolia kijowska
patriarchat
moskiewski
przełom XVII/XVIII wieku
wileński śpiew
Opis:
The paper deals with a problem of transmission and adaptation of the singing church music from Belorussian and Ukrainian lands to Russia. The Cherubic melodies named “Wilnian” in the Russian musical manuscripts were used as the material for this investigation. There were discovered no less than four melodies under this title. At the same time in different manuscripts the chants had many other names which can help to reconstruct a history of their transmission. The analysis of the copies of the Cherubic hymns and their tittles shows the Wilna’s melodies probably had their origin from Greek Bulgarian lands. At the Kievan Metropolis they were mainly existed in the oral tradition. Russian singers notated these songs in the church singing manuscripts “Obichod” as one voice melody as parts harmonizations from two up twentieth voices. The note “Wilnian” in Russian rare books indicated important role of Wilna’s musicians in this cross-cultural transmission that is confirmed some historical sources too.
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2013, Kalendarz w życiu Cerkwi i wspólnoty, 4; 187-204
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiwisekcja duszy niemieckiej w powieści Trzecie królestwo Andrzeja Kuśniewicza
Dissection of a German soul in the novel Trzecie królestwo by Andrzej Kuśniewicz
Autorzy:
Supady, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451046.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Kuśniewicz
political breakthrough in FRG
history
redefinition
przełom polityczny RFN,
historia
przewartościowanie
Opis:
Andrzej Kuśniewicz (1904-1993) was an acknowledged writer whose works used to be popular and widely read, but after 1989 a number of them fell into oblivion. Both aesthetic and cognitive values have been retained – by and large – thanks to the novels which referred to the Habsburg myth in European literature, which was defined by the eminent Italian German specialist Claudio Magris. However, the Polish writer explored other ranges of his interests as well, for example the ones concerning his personal experience acquired after his stay in France (Witraż 1980). The writer dealt with subjects connected with events which took place in West Germany in the 1960s. They were reflected in his previous novel Trzecie królestwo, published in 1975. In spite of the writer’s complicated fate in the Polish People’s Republic, the work presents a huge breakthrough which happened a quarter of a century after the end of the Second World War in the politics of the FRG and in West German society in a very attractive literary form. At that time our western neighbors had to fundamentally redefine the conservative perception of their own history. In fact, to a large extent the situation had been initiated by the generation of people born in 1968 that took up the reins and started to rule the country. The author of the article attempts to present the struggle – embedded by Kuśniewicz – of the generation of perpetrators who faced difficult questions asked by their children and sometimes even grandchildren. To conclude, although the description provided by the Polish prose writer is not free from some simplifications characterized by extreme subjectivity, we must admit that the book is a valuable piece of evidence depicting a significant period in the history of Central Europe.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2015, 10, 5; 333-343
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria poetyki Konstantego Troczyńskiego
Konstanty Troczyński’s Theory of Poetics
Autorzy:
Panek, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1363322.pdf
Data publikacji:
2016-02-10
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
poetics
Konstanty Troczyński
anti-Positivist turning-point
formalism
poetyka
przełom antypozytywistyczny
formalizm
Opis:
Artykuł jest omówieniem Teorii poetyki Konstantego Troczyńskiego – niewydanej za życia poznańskiego badacza debiutu książkowego, będącego podstawą jego doktoratu. Autorka, przedstawiając kompletną propozycję Troczyńskiego jako nauki, pokazuje ją jako oryginalną odpowiedź na wyzwania przełomu antypozytywistycznego, polemiczną zarówno wobec tainizmu, jak i reakcji na pozytywizm formułowanych w ramach „humanistyki rozumiejącej” (szkoła badeńska i Dilthey).
The article discusses Konstanty Troczyński’s Teoria poetyki (Theory of Poetics) – the Poznań scholar’s first book, with which he earned his doctorate, not published in his lifetime. In presenting Troczyński’s overall scholarly project, Panek presents it as an original response to the challenge of the anti-Positivist turning-point, a polemic both with Tainism and with the reaction to Positivism formulated in terms of the “understanding humanities” of the Baden School and Dilthey.
Źródło:
Forum Poetyki; 2016, 3; 84-95
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sonaty fortepianowe Johanna Nepomuka Hummla
Autorzy:
Biśta, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2144066.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
Tematy:
Johann Nepomuk Hummel
sonaty fortepianowe
styl brillant
przełom XVIII i XIX wieku
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest charakterystyka stylu kompozytorskiego wybitnego pianisty i kompozytora, a także improwizatora, nauczyciela oraz autora podręcznika gry na fortepianie — Johanna Nepomuka Hummla na przykładzie jego sześciu sonat fortepianowych powstałych w latach 1792–1824. Analiza i interpretacja tych dzieł przedstawiona została w kontekście przemian zachodzących w kulturze muzycznej na przełomie XVIII i XIX wieku, m.in. w odniesieniu do popularnego wówczas w pianistyce stylu brillant, którego rozwój związany był w dużym stopniu właśnie z działalnością i dorobkiem twórczym Hummla. W tekście uwydatnione zostały silne związki Johanna Nepomuka ze stylem klasycznym oraz inspiracje kompozytora dziełami najważniejszych przedstawicieli klasycyzmu. Analiza porównawcza pozwoliła wskazać nawiązania do kompozycji Josepha Haydna, Wolfganga Amadeusa Mozarta, Ludwiga van Beethovena czy Muzio Clementiego. Z drugiej strony autorka zwróciła uwagę na elementy postępowe, odwołują- ce się do kategorii estetycznych romantyzmu, a także na wpływ, jaki utwory Hummla wywarły na wybitnych XIX-wiecznych muzyków takich jak Fryderyk Chopin czy Robert Schumann. Dzięki temu, iż będące przedmiotem rozważań sonaty powstawały na przestrzeni wielu lat, można na ich przykładzie prześledzić przemiany stylu ich autora. W toku analizy wyodrębnione zostały elementy wspólne omawianych utworów, obejmujące specyfikę budowy formalnej, polifonizację faktury, czy wymagające technicznie elementy wirtuozowskie. Jednocześnie autorka doceniła unikatowy charakter poszczególnych dzieł oraz kunszt kompozytorski austriackiego twórcy.
Źródło:
Aspekty Muzyki; 2021, 11; 117-142
2082-6044
Pojawia się w:
Aspekty Muzyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Plant communities of cultivated fields of the Podlaski Przełom Bugu mesoregion. Part VI. Communities of root crops on compact soils
Zbiorowiska roślinne pól uprawnych Podlaskiego Przełomu Bugu. Cz.VI. Zbiorowiska upraw okopowych gleb zwięzłych
Autorzy:
Rzymowska, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27796.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Botaniczne
Tematy:
plant community
cultivated field
root crop
compact soil
Podlaski Przelom Bugu mesoregion
Opis:
Analysis of plant communities accompanying root crops on compact soils is presented in the paper. It is the next part of the review of plant communities of agrocenoses of the Podlaski Przełom Bugu (Podlasie Bug Gorge) mesoregion. The studied phytocoenoses were identified on the basis of 103 phytosociological relevés, made according to the Braun-Blanquet method. In the studied agrocenoses, plots of the associations Lamio-Veronicetum politae, Galinsogo-Setarietum and Oxalido-Chenopodietum polyspermi from the Polygono-Chenopodion polyspermi alliance were noted. Small patches of Lamio-Veronicetum and Oxalido-Chenopodietum were rarely noted in the studied area due to a small proportion of suitable habitats. In the area of Podlaski Przełom Bugu mesoregion, phytocoenoses of Oxalido-Chenopodietum developed in the river valleys on fertile muds and black soils. Typical plots of Galinsogo-Setarietum distinguishable by the mass occurrence of Galinsoga parviflora were only observed in the vicinity of farm buildings. Intermediate communities between Panico- Setarion and Polygono-Chenopodion polyspermi as well as phytocoenoces of Echinochloo-Setarietum typicum – subvariant with Veronica persica and Echinochloo-Setarietum fumarietosum – were also quite frequently noted in root crops on compact soils.
Źródło:
Acta Agrobotanica; 2010, 63, 1
0065-0951
2300-357X
Pojawia się w:
Acta Agrobotanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie analizy obrazu do oceny przełomów próbek po teście udarności
Usage of image analysis to characterization of fractures after impact tests
Autorzy:
Drozd, K.
Walczak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/314985.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM"
Tematy:
analiza obrazu
przełom
próba Charpy'ego
image analysis
fracture of samples
Charpy test
Opis:
Praca zawiera wyniki analizy przełomów uzyskanych podczas testu udarności dla standardowych próbek stalowych z karbem typu Messnager. Próbki były ulepszane cieplnie przy zastosowaniu parametrów obróbki o różnych wartościach a niektóre grupy próbek dodatkowo eksponowano w środowisku korozyjnym. Badania polegały na wyznaczaniu względnego udziału strefy nieodkształconej powierzchni przełomów. Wartość tego udziału umożliwia wnioskowanie dotyczące kruchości materiału w warunkach badania udarności. Badania prowadzono z wykorzystaniem komputerowej analizy obrazów. Stwierdzono istotne zależności pomiędzy analizowaną budową przełomów a wszystkimi badanymi cechami i parametrami obróbki materiału.
The paper consists the results of fracture analysis which were obtained during impact Charpy test for standard Messnagers' specimens with notch. The preparation of the samples were conducted with variable parameters of heat treatment and some groups of samples were exposed in salt sprey chamber. The studies consisted in determination of relative part of unstrained surface of fractures. The value of this contribution allows to deduce the fragility of material in impact test conditions. The studies were conducted using computer applications for image analysis. There were observed significant correlations between structure of the fractures and all parameters of material and samples treatment.
Źródło:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe; 2012, 13, 7-8; 76-80
1509-5878
2450-7725
Pojawia się w:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Humanistyka problemem nauki. Ujęcie neokantowskie
Humanities as a problem of science. Neo-Kantianism point of view
Autorzy:
Noras, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/323390.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
humanistyka
przełom antypozytywistyczny
status nauk humanistycznych
humanities
antipositivistic breakthrough
status of the humanities
Opis:
Rozwój nauk szczegółowych stanowi wyzwanie dla reprezentantów humanistyki, a konsekwencją jest dyskusja na temat statusu nauk humanistycznych, jaka toczy się w ostatnich dziesiątkach lat dziewiętnastego wieku i na przełomie dziewiętnastego i dwudziestego wieku. To, co nosi nazwę przełomu antypozytywistycznego zostało zainicjowane przez Wilhelma Diltheya, ale istotny wkład w dyskusję na temat statusu nauk humanistycznych mają również neokantyści. Artykuł stanowi próbę krótkiego ukazania stanowisk reprezentantów szkół badeńskiej i marburskiej w tej dyskusji. Jednocześnie analiza ujawnia różnice między ujęciem badeńczyków a marburczyków. Badeńczycy koncentrują się na odrębności nauk humanistycznych od nauk przyrodniczych, natomiast marburczycy chcą ukazać szczególną pozycję filozofii w systemie nauk. Wspólnym mianownikiem tych koncepcji jest jednak potrzeba pokazania wagi nauk humanistycznych w rozwoju cywilizacyjnym ludzkości, świadomość faktu, że rodząca się humanistyka stanowi problem dla nauk przyrodniczych.
The development of specialized sciences is a challenge for representatives of the humanities, and consequence is a discussion on the status of the humanities, which takes place in the last decades of the nineteenth century and at the turn of the nineteenth and twentieth century. What is called N antipositivist turn, was initiated by Wilhelm Dilthey, but an important contribution into discussion on the status of the humanities is made by neo-Kantians. This article is an short attempt to present the position of representatives of Baden and Marburg school in this discussion. Badenians concentrates on the separetness of humanities from the natural sciences, ant the Marburgians wants to show a special position of philosophy in the science system. The common denominator of these concepts, however, is the need to show the importance of the humanities in the development of the civilization of mankind, aware of the fact that the nascent humanities is a problem for science.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2016, 95; 319-331
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evaluation of four fracture criteria in compressive loading conditions
Wyznaczenie czterech kryteriów pękania w warunkach obciążeń ściskających
Autorzy:
Bořkovec, J.
Petruška, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/95458.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich. Wydawnictwo PB
Tematy:
ductile fracture
element elimination
explicit FE simulation
przełom plastyczny
usuwanie częściowe
symulacja F
Opis:
Suitability of various fracture criteria in the case of compressive loading conditions are performed in this work. Four fracture criteria were investigated: constant fracture strain, EWK, Oh and Xue-Wierzbicki. The first two are already implemented in PamCrash v2005.1, while the latter two had to be programmed as a user material. These models were applied to the technological process of bolt-head trimming. The digital simulation was compared with the experimental results. Constant strain fracture had insufficient results because calibration conditions were not consistent with the simulation. Xue-Wierzbicki is a versatile criterion, but it is not suitable for compressive loading conditions either. Good conformity was observed with EWK and Oh criteria.
W pracy przedstawiono przydatność różnych kryteriów pękania w warunkach obciążeń ściskających. Badano cztery kryteria: stałych odkształceń, EWK, Oh oraz Xue-Wierzbickiego. Pierwsze dwa są zaimplementowane w programie PamCrash v.2005.1, natomiast dwa pozostałe należało zaprogramować. Stwierdzono, że kryterium stałych odkształceń daje niewystarczające rezultaty, a kryterium Xue-Wierzbickiego, chociaż uniwersalne, jest nieprzydatne dla warunków obciążeń ściskających. Dobrą zgodność uzyskano dla kryteriów EWK i Oh.
Źródło:
Postępy w Inżynierii Mechanicznej; 2013, 1(1); 7-16
2300-3383
Pojawia się w:
Postępy w Inżynierii Mechanicznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Die DDR in einer Autobiographie. Zu Werner Heiduczeks Die Schatten meiner Toten
GDR in an autobiography. The text of the Werner Heiduczek’s ‘Shadows of my dead’
NRD w pewnej autobiografii. O tekście Wernera Heiduczka „Cienie moich umarłych”
Autorzy:
Jaśkiewicz, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451164.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Heiduczek
Niemcy
autobiografia
historia
przełom 1989
East Germany
autobiography
history
reunification in 1990
Opis:
Artykuł Die DDR in einer Autobiographie. Zu Werner Heiduczeks „Die Schatten meiner Toten” [NRD w pewnej autobiografii. O tekście Wernera Heiduczka „Cienie moich zmarłych”] jest wynikiem badań prowadzonych przez autora nad obrazem NRD w literaturze dokumentu osobistego (autobiografii) pisarzy z NRD po zjednoczeniu Niemiec w roku 1990. Prezentowany tekst jest analizą autobiografii niemieckiego pisarza Wernera Heiduczka „Die Schatten meiner Toten”, opublikowanej w Lipsku, w roku 2005. Właściwą analizę poprzedzają krótki portret pisarza oraz przyczynek o autobiografii jako gatunku literackim i jego roli w odniesieniu do tekstu Heiduczka. Analiza skupia się na skomplikowanym stosunku pisarza do NRD, jego ocenie najważniejszych wydarzeń w NRD: powstaniu 17.06.1953 oraz przełomu roku 1989, zachowaniu wobec wydarzeń wokół W. Biermanna w 1976 roku oraz własnym miejscu w społeczeństwie i polityce jak również życiu osobistym.
The paper Die DDR in einer Autobiographie. Zu Werner Heiduczeks ‘Die Schatten meiner Toten’ [GDR in an autobiography. The text of the Werner Heiduczek’s ‘Shadows of my dead’] is the result of research conducted by the author over the image of the GDR in the literature of personal documents (autobiography) writers from East Germany after reunification in 1990. The present text is an analysis of the autobiography of a German writer Werner Heiduczek ‘Die Schatten meiner Toten’, published in Leipzig in 2005. The analysis is preceded by a brief portrait of the writer and the contribution of autobiography as a literary genre and its role in relation to the text of Heiduczek. The analysis focuses on the complex relationship of the writer to the GDR, his assessment of the most important events in the GDR: uprising of 17th June 1953 and turn of 1989, keeping the events around W. Biermann in 1976 and its own place in society and politics as well as personal life.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2015, 10, 5; 344-363
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Muhajirs. Remarks on Muslims’ Emigration from the Bulgarian Lands in the Turn of 19th and
Muhajirs. Remarks on Muslims’ Emigration from the Bulgarian Lands in the Turn of 19th and 20th Century
Autorzy:
Popek, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/910000.pdf
Data publikacji:
2017-01-26
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Historia Bułgarii
przełom XIX i XX wieku
emigracja
mniejszość turecka w Bułgarii
Bałkany
Opis:
During the Russo-Turkish War (1877–1878) and the first months after that conflict about 500 thousands Muslims emigrated from Bulgarian lands, 250 thousands died because of hostilities, hunger, diseases and cold. The prewar number of Muslim population of Principality of Bulgaria and Eastern Rumelia decreased by about 50%. After the peace, the emigration of Muslims was still progressing – it is estimated that in 1878–1912 350 thousandsMuslims left Bulgarian lands. The paper concentrated on the main causes and effects of that phenomenon: a lack of career possibilities for the Muslim elites, the fear of retaliation for taking part in pogroms during the April Uprising, the so-called Agrarian Revolution, the defeat of rebellions against the new authorities, army recruitment and an inability to adapt to transformations of the Bulgarian society. There are also presented the attitude of Bulgarian authorities to these phenomenon, which had the pivotal meaning for the demographic structure of Bulgarian state: the percent of Muslims declined from 23,5% in 1879\1881 (for Principality of Bulgaria and Eastern Rumelia) to 15% in 1905.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2016, 23, 1; 47-70
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
GIS jako narzędzie integrujące metody badań morfologii dna doliny Bugu na odcinku jego Podlaskiego Przełomu
GIS as a integrating tool for the research methods of the Bug River valley morphology in Podlasie
Autorzy:
Ostrowski, P.
Falkowski, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/886710.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
System Informacji Geograficznej
geomorfologia fluwialna
dolina Bugu
dno rzeczne
morfologia
Podlaski Przelom Bugu
Źródło:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences; 2012, 21, 3[57]
1732-9353
Pojawia się w:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bromus secalinus L. w agrocenozach Podlaskiego Przełomu Bugu
Bromus secalinus L. in the agrocenoses of the Podlaski Przełom Bugu mesoregion
Autorzy:
Rzymowska, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11236586.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Tematy:
stoklosa zytnia
Bromus secalinus
agrocenozy
Podlaski Przelom Bugu
uprawa roslin
zboza
zbiorowiska roslinne
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E. Agricultura; 2013, 68, 4; 10-20
0365-1118
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E. Agricultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A novel approach to computer aided analysis of human serum proteins chromatoelectrophoresis
Autorzy:
Waśko, M.
Orzechowski, P.
Wnuk, N.
Krzych, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/333481.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Uniwersytet Śląski. Wydział Informatyki i Nauki o Materiałach. Instytut Informatyki. Zakład Systemów Komputerowych
Tematy:
elektroforeza chromatografia
białka surowicy
przełom algorytmów
przetwarzanie obrazu
chromatoelectrophoresis
serum proteins
watershed algorithms
image processing
Opis:
Chromatoelectrophoresis is a laboratory technique which depicts changes in multiple protein fractions inclusively. The combined, simultaneous analysis based on two key protein features (charge and molecular weight) offers a unique opportunity for better understanding of serum protein composition as well as it indicates the fraction which needs more thorough investigation. Because of those promising features, the chromatoelectrophoresis with automated analysis is expected to be a valuable laboratory test, aiding the process of medical diagnosis. However, without information technology support, analyzing the results of chromatoelectrophoresis would be tedious and time-consuming. For better optimization, both an algorithm for output image analysis and application with user-friendly interface were developed. Planning, development and testing were conducted at AGH University of Science and Technology and Jagiellonian University, Medical College in Cracow, Poland. With this article, we present the results of the first year of cooperation, code-named ChromSee.org project. The algorithm for distinguishing, naming and analyzing the content of fractions, the application and their utility in real-life settings are described, as well as potential future developments.
Źródło:
Journal of Medical Informatics & Technologies; 2008, 12; 129-135
1642-6037
Pojawia się w:
Journal of Medical Informatics & Technologies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ostre zespoły sercowo-naczyniowe w przebiegu przełomu nadciśnieniowego – postępowanie
Acute cardiovascular syndromes caused by hypertensive crisis – clinical approach
Autorzy:
Kosmulski, Kamil
Szymański, Leszek
Gąsior, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1035393.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
przełom nadciśnieniowy
ostre zespoły sercowo-naczyniowe
nadciśnienie tętnicze
hypertensive crisis
acute cardiovascular syndromes
arterial hypertension
Opis:
Arterial hypertension is the most common illness affecting approximately 1 billion people worldwide. 1–2% of these group of people will develop hypertensive crisis during their lives. Hypertensive crisis is defined as the elevation of systolic blood pressure > 180 mmHg or diastolic blood pressure > 120 mmHg and can be divided into hypertensive emergencies and hypertensive urgencies. In this article treatment recommendations for the most common acute cardiovascular syndromes are discussed, including cardiogenic pulmonary edema, acute ischemic stroke, acute coronary syndrome, hypertensive encephalopathy, acute aortic dissection and intoxications caused by psychoactive substances. The priority in the treatment of hypertensive crisis is to reduce blood pressure over minutes to hours with intravenous medications. More aggressive lowering of blood pressure is acceptable in the case of acute aortic dissection. On the other hand, a too rapid reduction of blood pressure may lead to the damage of vital organs. Therefore, it is very important to reduce blood pressure in a controlled manner.
Nadciśnienie tętnicze należy do najbardziej rozpowszechnionych chorób. Cierpi na nie około miliarda ludzi na świecie, z czego u 1–2% na pewnym etapie choroby rozwinie się przełom nadciśnieniowy. Przełom nadciśnieniowy (kryza nadciśnienowa) to sytuacja, w której wartość ciśnienia skurczowego (systolic blood pressure – SBP) wynosi co najmniej 180 mmHg i/lub rozkurczowego (diastolic blood pressure – DBP) 120 mmHg. Wyróżnia się dwie podstawowe kategorie kliniczne: stany pilne oraz stany naglące, którym towarzyszy postępujące uszkodzenie narządów wewnętrznych. W artykule omówiono aktualne zalecenia dotyczące najczęściej występujących stanów sercowo-naczyniowych w przebiegu kryzy nadciśnieniowej, tj. kardiogennego obrzęku płuc, udaru niedokrwiennego mózgu, ostrego zespołu wieńcowego, encefalopatii nadciśnieniowej, rozwarstwienia aorty oraz zatrucia substancjami psychoaktywnymi. Głównym celem w leczeniu ostrych stanów sercowo-naczyniowych w przebiegu kryzy nadciśnieniowej jest redukcja ciśnienia tętniczego w ciągu minut do godzin lekami stosowanymi dożylnie. Zdecydowanie bardziej agresywne obniżenie ciśnienia tętniczego jest akceptowane w przypadku ostrego rozwarstwienia aorty. Zbyt szybka redukcja ciśnienia może jednak prowadzić do uszkodzenia ważnych życiowo narządów, dlatego niezwykle ważne jest prowadzenie leczenia hipotensyjnego w kontrolowany sposób.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2019, 73; 107-113
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trzy krzyże nad parchatką – symbol w krajobrazie kulturowym Małopolskiego Przełomu Wisły
Three crosses over parchatka – a symbol in the Malopolski Vistula Gap cultural landscape
Autorzy:
Pawłowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87958.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
krajobraz kulturowy
Małopolski Przełom Wisły
genius loci
cultural landscape
Malopolski Vistula Gap
spirit of the place
Opis:
Przed dwustu laty księżna Izabela Czartoryska stworzyła w podpuławskiej Parchatce samotnię z romantycznym ogrodem. Założenie to stanowiło ważny element zrealizowanej przez Czartoryską koncepcji harmonijnego powiązania krajobrazu z racjonalną gospodarką. Dopełnieniem krajobrazu melancholijnej Parchatki były trzy krzyże, usytuowane na wzniesieniu położonym na południe od ogrodu z samotnią. Niestety nie tylko krzyże nie przetrwały, ale również zatarła się pamięć o osobie, której były one dedykowane ‐ hrabinie Zofii z Matuszewiczów Kickiej. W 2005 r. Towarzystwo Ochrony Dziedzictwa Kulturowego „Kazimierska Fara” wystąpiło z inicjatywą odtworzenia krzyży nad Parchatką jako hołdu oddanego przez księżną Izabelę ukochanej wychowance. Architektoniczny projekt krzyży wykonany został przez prof. Konrada Kucza–Kuczyńskiego z Politechniki Warszawskiej. Odtworzenie krzyży w Parchatce (2006r.) i przypomnienie postaci Zofii Kickiej stało się symbolicznym spełnieniem testamentu księżnej Izabeli zawartego w słowach: „Przeszłość – Przyszłości”.
Two hundred years ago, in Parchatka, outskirts of Pulawy, Princess Izabela Czartoryska created a seclusion with a romantic garden. This place was also regarded as an important element of Czartoryska’s conception of landscape and rational farming harmonic connection. Three Crosses placed on the hill south from the garden with the seclusion complemented the melancholic Parchatka landscape. Unfortunately, not only crosses did not survive, but also the memory of an unusual character which they were dedicated to. In 2005, “Kazimierska Fara” Cultural Heritage Preservation Society put forward the idea of re‐establishment of the Three Crosses Hill in Parchatka as a tribute of Princess Izabela to her beloved fosterling Zofia Matuszewicz Kicka. The crosses came back to Parchatka in autumn 2006. The architecture design of the hill was performed by Warsaw Polytechnic University professor Konrad Kucza‐Kuczynski with reference to Calvary. Re‐establishment of these crosses is a symbolic meet of Princess Izabela’s will contained in her words: “The Past – to the Future”.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2011, 15; 54-63
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Study materials of lichenbiota of central part of the Landscape Park „Podlasie Bug Water Gap”
Autorzy:
Matwiejuk, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/790664.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Tematy:
lichen
distribution
biota
Podlaski Przelom Bugu Landscape Park
Melanelixia subargentifera
Pleurosticta acetabulum
Ramalina fraxinea
Usnea filipendula
Opis:
The paper presents a list of 94 species of lichens found in central part of the Landscape Park “Podlasie Bug Water Gap”. Among them, 16 species are endangered in Poland. The most valuable components biota of lichen belong to endangered species nationally. They are: Melanelixia subargentifera, Pleurosticta acetabulum, Ramalina fraxinea, Usnea filipendula and others.
Źródło:
Steciana; 2014, 18, 1
1689-653X
Pojawia się w:
Steciana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmija zygzakowata Vipera berus ofiara zaby trawnej Rana temporaria
Adder Vipera berus as a prey of common frog Rana temporaria
Autorzy:
Ciach, M
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33176.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Mazowiecko-Świętokrzyskie Towarzystwo Ornitologiczne
Tematy:
plazy
zaba trawna
Rana temporaria
zdobywanie pokarmu
zmija zygzakowata
Vipera berus
rezerwat Przelom Bialki
obserwacje zwierzat
Źródło:
Kulon; 2007, 12; 103-104
1427-3098
Pojawia się w:
Kulon
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historiografia polskiej transformacji? Szkic do bilansu
Historiography of the Polish transformation? A draft to a summary
Autorzy:
Przeperski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089412.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
systemic transformation
economic transformation
year 1989
breakthrough
historiography
transformacja ustrojowa
transformacja ekonomiczna
1989 rok
przełom
historiografia
Opis:
There have been several canonical studies on the historiography of the political history of the systemic transformation in Poland still constitute a point of reference for researchers today. At the same time, however, the dynamic growth of the source base and the increasing popularity of post-structuralist scientific trends resulted in the fact that the research perspective characteristic of this canon is aging rapidly. The analysis and comments formulated in this text are an attempt at balancing the strengths and weaknesses of the historiography of the political history of the systemic transformation to date and an attempt to indicate how it potentially could develop further.
Źródło:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2022, 67, 1; 89--103
0023-589X
2657-4020
Pojawia się w:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Studying the effect of some parameters on the stability of shallow tunnels
Autorzy:
Abdellah, W. R.
Ali, M. A.
Yang, H.-S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/92102.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Główny Instytut Górnictwa
Tematy:
tunnel shape
rock joint
numerical modelling
stability indicator
kształt tunelu
przełom skał
modelowanie numeryczne
wskaźnik stabilności
Opis:
Several factors have crucial impact on the serviceability of underground openings including: the quality of rock mass; the presence of rock joints and their geometrical properties; the state of in-situ stress ratio; the depth below surface and opening geometry. This paper only investigates the effect of two parameters on the stability of underground shallow tunnels, namely: the presence of rock joints in the rock mass matrix and the shape of the excavation. A series of two-dimensional elasto-plastic finite-element models has been constructed using rock-soil, RS2D, software. Consequently, parametric stability analysis has been conducted for three different tunnel shapes (e.g. circular, square and horseshoe) with/without joint inclusion. Four reference points have been assigned in the tunnel perimeter (e.g. back, sidewalls and floor) to monitor the state of stress-displacement in the rock mass around them. The results indicate that the weak performance of a tunnel opening occurs with a square-shaped opening and when joints exist in the rock mass. In addition, the normal stress along joints sharply drops in the vicinity of a tunnel opening. Moreover, the direction of shear stress is reversed. Thus, it causes inward shear displacement.
Źródło:
Journal of Sustainable Mining; 2018, 17, 1; 20-33
2300-1364
2300-3960
Pojawia się w:
Journal of Sustainable Mining
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie zimnych okresów późnego vistulianu w rozwoju rzeźby regionu łódzkiego
Significance of the Late Vistulian cold periods in relief development in the Łódź Region
Autorzy:
Dzieduszyńska, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/765110.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
procesy morfogenetyczne
geoarchiwa
przełom plejstocen-holocen
region łódzki
morphogenetic processes
geoarchives
Pleistocene-Holocene transition
Łódź Region
Opis:
The aim of the article is to show the significance of the morphogenetic processes which took place during the reactivation of cold stages during the Late Vistulian in the Łódź Region, in the light of the latest stratigraphical and paleaoenvironmental approach. The processes were activated in slope, fluvial and aeolian environments and operated under conditions of climatic unstability. The transitional nature of this period caused that processes characteristic of the periglacial environment, with the permafrost presence, overlapped with the moderate conditions. The cold periods were potentially favorable for morphogenetic activity, although their records are in the Łódź Region not as common as the effects of the processes that took place during earlier periods of the Vistulian.
Celem artykułu jest wykazanie znaczenia rzeźbotwórczej roli okresów cyklicznych powrotów zimna w późnym vistulianie w ewolucji regionu łódzkiego w świetle najnowszych interpretacji stratygraficznych i środowiskowych. Procesy rzeźbotwórcze późnego vistulianu były uruchamiane w środowiskach: stokowym, rzecznym i eolicznym działały w specyficznych warunkach niestabilności klimatycznej. Przejściowość tego okresu powodowała, że zazębiały się procesy charakterystyczne dla środowiska peryglacjalnego, przy udziale zmarzliny oraz dla środowiska umiarkowanego. Zimne fazy potencjalnie sprzyjały aktywności morfogenetycznej, chociaż ich świadectwa nie są w regionie łódzkim tak powszechne jak efekty procesów, które miały miejsce podczas wcześniejszych okresów vistuliańskich.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2016, 15
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O wyzyskiwanie impulsów płynących z przełomu dwoistości dla rozwoju pedagogiki zdrowia. Drugi głos w dyskusji
On Taking Advantage of Impulses Resulting from the Turn to Duality for the Advancement of Health Pedagogy. The Second Voice in an Ongoing Discussion
Autorzy:
Kaliszewska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1808260.pdf
Data publikacji:
2020-06-29
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
pedagogika zdrowia
przełom dwoistości
pokolenia
archiwum
Lech Witkowski
health pedagogy
of the turn to duality
generation
archive
Opis:
Tekst nawiązuje do debat w ramach X Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego (zorganizowanego w 2019 roku w Warszawie przez Polskie Towarzystwo Pedagogiczne), zainicjowanych przez Lecha Witkowskiego w ramach sympozjum specjalnego na temat: Dziedzictwo idei i dramat losów czołowych postaci pedagogiki polskiej w XX wieku: historia, analiza i krytyka więzi i pęknięć międzypokoleniowych. Jest próbą ukazania możliwych impulsów płynących z paradygmatu dwoistości dla poszerzenia pola widzenia obszarów współczesnej  pedagogiki zdrowia. Ukazuje rysujące się przy tym problemy, związane z szacowaniem dorobku przeszłości, określeniem specyfiki pokolenia, zawartości archiwum pedagogicznego i dwoistości widocznych współcześnie w pedagogice zdrowia.
The text refers to the debates of the 10th All‑Poland Pedagogical Congress (organized in Warsaw by the Polish Pedagogical Association), and instigated by Lech Witkowski as part of the Special Symposium on the subject: The Heritage of Ideas and the Dramatic Fates of the Leading Figures of Polish Pedagogy in the 20th Century: History, Analysis, and Criticism of the Intergenerational Ties and Breaks-offs. The study is an attempt to show the possible impulses resulting from the duality paradigm for broadening the scope of modern health pedagogy. It also shows issues that arise, which are related to estimating the achievements of the past, determining the specifics of the generation, the content of the pedagogical archive, and duality visible today in health pedagogy.
Źródło:
Chowanna; 2020, 1(54); 1-19
0137-706X
2353-9682
Pojawia się w:
Chowanna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Flora of fallow lands of the Podlaski Przelom Bugu mesoregion
Flora odlogow Podlaskiego Przelomu Bugu
Autorzy:
Skrzyczynska, J
Stachowicz, P
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27285.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Botaniczne
Tematy:
systematics
species list
locality list
fallow land zob.fallow
fallow
multiaspect analysis
flora
Podlaski Przelom Bugu mesoregion
Opis:
Studies on flora of fallow lands of the Podlaski Przełom Bugu mesoregion were carried out between 2001 and 2003 in the area of 77 localities, situated in 20 communes. A systematic list of fallow land flora was made and its variation with respect to occurrence frequency, biological spectrum, persistence and belonging to geographic-historical and sociological-ecological groups was analyzed. Flora of fallow lands of the Podlaski Przełom Bugu mesoregion includes 442 species included in 60 families and 241 botanical genera. The most numerous group comprises very rare, rare and quite frequent species. In the floristic composition of the analysed flora, apophytes (72.2%) predominate over anthropophytes (2.8%) as well as perennials (61%) over ephemerals (39%). Considering the biological spectrum of flora, hemicryptophytes (49%) and terophytes (32%) predominate over other life forms. Forest and shrub species (18.5%) as well as meadow (17%) and xerothermic sward plants (17.4%) have the largest share in the flora. The abundant occurrence of segetal (15.8%) and long-lived ruderal communities (8.1%) was also noted. Moreover, the occurrence of 25 species endangered with extinction in fallow land communities of the Południowopodlaska Lowland was noted. They are as follows: Nigella arvensis, Potentilla recta, Platanthera chlorantha, Agrostemma githago, Prunella grandiflora, Populus alba, Silene tatarica, Papaver argemone, Papaver rhoeas, Veronica polita, Hieracium floribundum, Bromus secalinus, Polygonum bistorta, Geum alleppicu, Astragalus arenarius, Centaurium erythraea, Veronica agrestis, Veronica verna, Cirsium rivulare. Allium oleraceum, Hierochloë odorata, Chenopodium polyspermum, Vinca minor, Dipsacus silvestris and Campanula latifolia.
Badania flory odłogów Podlaskiego Przełomu Bugu przeprowadzono w latach 2001-2003 na terenie 77 miejscowości położonych w 20 gminach. W pracy przedstawiono systematyczny wykaz gatunków flory odłogów tego terenu oraz jej zróżnicowanie pod względem częstości występowania, spektrum biologicznego, trwałości oraz przynależności do grup geograficzno-historycznych i socjologiczno-ekologicznych. Zinwentaryzowana flora odłogów Podlaskiego Przełomu Bugu liczy 442 gatunków, należących do 60 rodzin i 241 rodzajów botanicznych. Najliczniejszą grupę stanowią gatunki bardzo rzadkie, rzadkie i dość częste. W analizowanej florze przeważają apofity (72,2%) nad antropofitami (27,8%) oraz gatunki wieloletnie (61%) nad krótkotrwałymi (39%). W spektrum biologicznym flory dominują hemikryptofity (49%) i terofity (32%) nad innymi formami życiowymi. Największy ilościowy udział w grupach socjologiczno-ekologicznych mają gatunki leśne i zaroślowe (18,5%), łąkowe (17%) oraz muraw ciepłolubnych (17,4%). Licznie występują również gatunki segetalne (15,8%) i trwałych zbiorowisk ruderalnych (8,1%). W zbiorowiskach odłogów występuje 25 gatunków zagrożonych wyginięciem na Nizinie Południowopodlaskiej. Są to: Nigella arvensis, Potentilla recta, Platanthera chlorantha, Agrostemma githago, Prunella grandiflora, Populus alba, Silene tatarica, Papaver argemone, Papaver rhoeas, Veronica polita, Hieracium floribundum, Bromus secalinus, Polygonum bistorta, Geum alleppicum, Astragalus arenarius, Centaurium erythraea, Veronica agrestis, Veronica verna, Cirsium rivulare, Allium oleraceum, Hierochloë odorata, Chenopodium polyspermum, Vinca minor, Dipsacus silvestris, Campanula latifolia.
Źródło:
Acta Agrobotanica; 2007, 60, 1
0065-0951
2300-357X
Pojawia się w:
Acta Agrobotanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielkie zmiany w małym mieście. Dobre i złe spotkania z nowoczesnością w Promieniu Stefana Żeromskiego
Small Town, Great Changes – Promień [The Ray] by Stefan Żeromski and Multidimensional Modernity
Autorzy:
Chyła, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27309721.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Stefan Żeromski
Promień [The Ray]
modernity
XIX-th – XX-th century
Promień
nowoczesność
przełom XIX i XX wieku
Opis:
W artykule przeanalizowano złożone i niejednoznaczne aspekty modernizacji,przedstawiony przez Stefana Żeromskiego w intrygującej, choć mało znanej powieści Promień (1898).
This article analyses complex and ambiguous aspects of modernisation, depicted by Stefan Żeromski in his intriguing but rather obscure novel Promień [The Ray] (1898). The writer chooses a provincial town for his scenery – although based on Kielce, it is hidden with a fictional name – which experiences an industrial revolution in miniature. A railroad built in the area, old, solid shops and enterprises brought to death by the modern way of trade and a shockingly radical local newspaper ran by the novel’s protagonists are just a few most striking symptoms of that inevitable and unsettling process of change.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2022, 17, 12; 312-329
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka filozofii czeskiej przełomu XIX i XX wieku
Характеристика чешской философии на рубеже XIX и XX веков
Characteristics of Czech Philosophy of the Late Nineteenth and Early Twentieth Century
Autorzy:
Taboł, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497422.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
Tematy:
Чешская философия
гербартизм
позитивизм
перелом
структурализм
filozofia czeska
herbartyzm
pozytywizm
przełom
strukturalizm
Czech philosophy
herbartism
positivism
breakthrough
structuralism
Opis:
Чешская философия XIX–XX веков была разнообразной. Кроме позитивизма, который в то время занимал лидирующие позиции, также культивируется идеализм, который представляли: Л. Клима, Ф. Марес, Е. Радл. Также важное место занимал структурализм, который в Чешской Республике сформулировали и укоренили Я. Мукаровский и Й.Л. Фишер. Особенное место занимала феноменология (Я. Козак, Я. Паточка), протестантская философия (Е. Радл, Я. Громадка), католическая философия (Я. Кратохвил). В этот же период возникает также неосхоластика. Чешские философы внесли огромный вклад в развитие мировой философии.
Czech philosophy of the late nineteenth and early twentieth century was diverse. Besides positivism, which at that time took the leading positions there was also cultivated idealism, which was represented by L. Klima, F. Mares and E. Radl. Also an important place occupied structuralism, which in the Czech Republic was formed and grounded by Jan Mukařovski and J.L. Fischer. Specific place was held by the phenomenology (J. Kozák, J. Patočka), protestant philosophy (E. Rádl, J.L. Hromádka), catholic philosophy (J. Kratochvil). In this period also appeared neo-scholasticism. Czech philosophers had a great contribution to the development of world philosophy.
Źródło:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2015, 15; 171-192
1642-1248
Pojawia się w:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
RSW „Prasa–Książka–Ruch” narzędziem polityki informacyjnej kierownictwa PZPR w latach 1980–1981
The RSW Prasa–Książka– Ruch press empire — A tool of the Polish United Workers’ Party and its information policy in 1980–1981
Autorzy:
Wojsław, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421924.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polski system prasowy
RSW „Prasa–Książka–Ruch”
PZPR
Stefan Olszowski
Zdzisław Andruszkiewicz
NSZZ „Solidarność”
przełom polityczny lat 1980–1981
Opis:
W artykule przedstawiono działalność największego w powojennej historii Polski wydawnictwa prasowego, jakim była RSW „Prasa–Książka–Ruch” w okresie politycznego przełomu lat 1980–1981. Szczególną uwagę zwrócono na relacje spółdzielni prasowej z jej politycznym dysponentem, jakim były centralne władze PZPR, a w nich tzw. pion nadzoru propagandowego. Inną ważną kwestią było przybliżenie najważniejszych dla funkcjonowania RSW w tym czasie problemów, które w ocenie kierownictwa partyjnego, niebezpiecznie rzutowały na zapewnienie monopolu informacyjnego rządzących Polską sił politycznych.
The article examines the functioningof RSW Prasa–Książka–Ruch, Poland’sbiggest press empire, at the time of politicalupheaval 1980–1981. The focus is on the relationshipbetween the company and its political master, thecommunist decision-makers of the Polish UnitedWorkers’ Party, and in particular the party’spropaganda department. The article also attemptsto assess the levels of the party leadership’sawareness of the problems faced by RSWPrasa–Książka–Ruch in its mission to ensure theofficial information monopoly at a time of crisis
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2015, 18, 4(40); 75-100
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antyracjonalizm i rewolucja moralna. Socjalizm etyczny Sorela i Abramowskiego
Anti-Rationalism and Moral Revolution. Ethical Socialism of Sorel and Abramowski
Autorzy:
Gniadek, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18105141.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
antyracjonalizm
rewolucja moralna
przełom antypozytywistyczny
retrospektywna utopia
Georges Sorel
Edward Abramowski
anti-rationalism
moral revolution
anti-positivism
retrospective utopia
Opis:
Celem artykułu jest omówienie i porównanie filozofii społecznej Georges’a Sorela i Edwarda Abramowskiego. W pierwszej części tekstu przedstawione zostaje podejście autorów do racjonalizmu, rozumianego jako stanowisko intelektualne, którego ontologiczne i epistemologiczne przesłanki wpływają na sposób myślenia o kwestiach społecznych, moralnych i politycznych. Wnioski z tej analizy wykorzystywane są w drugiej i trzeciej części tekstu, poświęconych odpowiednio pojęciom rewolucji i retrospektywnej utopii, które zarówno dla Sorela, jak i Abramowskiego mają przede wszystkim wartość etyczną. O ile jednak Sorel podporządkowuje przyszłą rewolucję spontanicznemu, irracjonalnemu działaniu proletariatu, któremu przyświeca mit strajku generalnego, o tyle w ujęciu Abramowskiego owa spontaniczność działania ma się realizować w spółdzielniach, syndykatach i ruchach etycznych, które stopniowo wychowują człowieka przyszłości. Obu łączy jednak skłonność do idealizowania wspólnot istniejących w przeszłości, które są dla nich źródłem moralnych ideałów. Ostatecznie okazuje się, że rozum, będący podstawą nowoczesnego społeczeństwa i symbolem postawy skłonnej do uproszczeń i abstrakcji, nie tylko musi zostać zniesiony, ale także zastąpiony ludzką wolnością i kreatywnością.
The purpose of this article is to discuss and compare the social philosophy of Georges Sorel and Edward Abramowski. The analysis here concerns two major issues. The first part of the text presents the approach of these authors toward rationalism, understood as an intellectual position, whose ontological and epistemological premises affect the way we think about social, moral, and political issues. The conclusions from this analysis are used in the second and third parts of the text, devoted respectively to the notions of revolution and retrospective utopia, which both for Sorel and Abramowski have primarily ethical value. However, while Sorel subordinates the future revolution to the spontaneous, irrational action of the proletariat, which is guided by the myth of a general strike, in Abramowski’s view, this spontaneity of action is to be realized in cooperatives, syndicates, and ethical movements, which gradually educate the man of the future. What they have in common, though, is a tendency to idealize the communities that existed in the past, which for them serve as a source of moral ideals. Ultimately, it turns out that reason, being the foundation of modern society and the symbol of an attitude inclined towards simplification and abstraction, not only must be abolished, but also replaced by human freedom and creativity.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2022, 58, 3; 38-64
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Печатное слово приобретало все большее значение…»
“The printed word has become increasingly important”…
„Słowo drukowane zyskiwało coraz bardziej na znaczeniu…”
Autorzy:
Łucewicz, Ludmiła
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/782360.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Finland
periodicals
Russian-speaking
the turn of the XIX–XX centuries
Finlandia
prasa
rosyjskojęzyczny
przełom XIX i XX wieku
Opis:
Autorka artykułu przeanalizowała ogół określonych czynników historyczno-kulturowych, które wpłynęły na przebieg stosunków rosyjsko-fińskich, a także na powstanie i funkcjonowanie w Wielkim Księstwie Finlandii rosyjskojęzycznego czasopiśmiennictwa. Analiza wybranych epizodów z historii rosyjskojęzycznych periodyków przełomu XIX i XX stulecia pozwala wysnuć wniosek, że właśnie w tym okresie słowo drukowane zyskiwało coraz bardziej na znaczeniu, jeśli chodzi o kształtowanie społeczno-politycznych oraz narodowo-patriotycznych nastrojów i ogólnokulturowych postaw zarówno w rosyjskim, jak i w fińskim społeczeństwie. Pozycja trzech periodyków, poddanych analizie pod kątem dominujących tendencji światopoglądowych oraz kręgu odbiorców, okazuje się inna. Prorządowa „Finliandskaja gazieta” (redaktor: prawnik, monarchista Iwan Bażenow), będąc tubą propagandową caratu i prowadzonej przez niego nacjonalistycznej i rusyfikacyjnej polityki, zwraca się do wszystkich mieszkańców Wielkiego Księstwa. Liberalny „Russkij gołos” (redaktor: profesor, liberał Konstantin Arabażyn) optuje za ideami humanizmu, a także jednoczeniem się narodów, opartym na ogólnych, materialnych, duchowych i kulturowych wartościach oraz przesłankach prawnych; jej czytelnicy to przeważnie inteligencja rosyjska. Z kolei radykalne „Dni naszej żizni” (redaktor: uczestnik ruchu „Białych”, poeta Iwan Sawin) z jednej strony odrzucają wszystkie zdobycze rewolucji rosyjskiej i ostro krytykują pasywnych „ojców-emigrantów”, z drugiej zaś utopijnie wierzą w przyszłą konsolidację rozproszonej młodzieży w walce przeciwko bolszewikom, prowadzonej nie tylko słowem, ale i czynem; adresatami periodyku pozostają głównie młodzi przedstawiciele rosyjskiej emigracji.
The author of the article reviewed the totality of certain historical, political, general cultural factors that influenced the processes of Russian-Finnish interaction, which influenced on the processes of Russian-Finnish interaction, as well as the formation and existence of the Russian-language press in the Grand Duchy of Finland. The study of the number of selected episodes from the history of Russian-language periodicals of the late XIX – early XX centuries gives reasons to conclude that it was during this period that the printed word became increasingly important for the formation of socio-political, national-patriotic, general cultural sentiments in both Russian and Finnish society. The positions of the three reviewed periodicals are different both in their dominant ideological attitudes and in the readership. The pro-government Finnish newspaper (editor: lawyer, monarchist Ivan Bazhenov) being the official mouthpiece of the targeted nationalist russification policy of tsarism, appeals to the entire population of the Grand Duchy. The liberal “Russian voice” (editor: liberal professor Konstantin Arabazhin) advocates for the humanitarian values, the unity of nations based on common material, spiritual, cultural and legal interests; her readers are mostly Russian intelligentsia. The radical “Days of our life” (editor: member of the White movement, the poet of the “white idea” Ivan Savin), on the one hand, deny all the gains of the Russian Revolution and sharply criticize inactive “fathers-emigrants”, on the other hand, they utopianly rely on the coming consolidation of the youth “scattering” in the struggle against Bolshevism, not only in word but in deed; its addressee is Russian emigration, mainly youth.
Źródło:
Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze; 2019, 29; 13-39
0208-5038
2353-9674
Pojawia się w:
Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rok 1989 w literaturze słowackiej – problematyczna cezura
The Year 1989 in Slovak Literature − a Problematic Breakthrough Moment
Autorzy:
Majerek, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1194060.pdf
Data publikacji:
2021-06-20
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
aksamitna rewolucja
literatura słowacak
przełom literacki 1989
pluralizm
indywidualizm
Velvet Revolution
Slovak literature
literary breakthrough of 1989
pluralism
individualism
Opis:
Przełomowy charakter wydarzeń roku 1989 dla kształtu systemu politycznego w krajach byłego bloku komunistycznego, w tym Słowacji, nie ulega wątpliwości. W dziedzinie literatury cezura ta nie jest tak oczywista, od lat dziewięćdziesiątych XX w. prowadzone są dyskusje poświęcone różnym szczegółowym aspektom i kontekstom okresu transformacji. Autor artykułu omawia zjawiska, które potwierdzają nową sytuację literatury słowackiej: pluralizm instytucji literackich, rozwój rynku wydawniczego, wpływ mechanizmów rynkowych na życie literackie, reintegrację obiegów literackich. Po 1989 r. zmieniają się także wyobrażenia o roli pisarza, dominujący staje się model indywidualistyczny. W dziedzinie poetyki i struktury tekstów najtrudniej wskazać zdecydowanie nowe rozwiązania, bezpośrednio po 1989 r. nie pojawił się nowy prąd czy tendencja literacka. Autor podkreśla jednak, że sam fakt usytuowania i funkcjonowania tekstów literackich w zupełnie nowym systemie relacji pozwala na potraktowanie 1989 r. w kategoriach przełomu literackiego. Podejście takie wiąże się z rezygnacją z autonomicznego, formalistyczno-strukturalistycznego modelu rozumienia historii literatury.
Unarguably the breakthrough nature of the revolutions of 1989 had their impact on the shape of the political system of the former Soviet bloc countries, including Slovakia. From the point of view of literature this breakthrough moment is not that obvious as from the 1990s there have been debates on various detailed aspects and contexts referring to this period of transformation. The author of this article discusses factors such as pluralism of literary institutions, development of publishing market, the impact of market mechanisms on literary life, and reintegration of literary circulation that establish a condition of Slovak literature the country has never been in before. What changes after 1989 is the perception of the writer’s role and thus a new dominant model of an unconstrained writer is being shaped. As to the fields of poetics and text structure, what is most difficult to identify is the unequivocally original solutions as immediately after 1989 no new movement or literary trend comes into being. Yet, the author makes a point that the very fact that the literary texts function in a completely new system of dependencies allows for regarding the year 1989 as a literary breakthrough. This approach, however, implies that the autonomous, formalistic and structuralist model of understanding the history of literature has to be abandoned.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2021, 11 (14); 93-106
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Potencjał rekreacyjny a możliwości zagospodarowania turystycznego w zakresie geoturystyki na przykładzie rezerwatu Przełom Białki pod Krempachami i jego otoczenia
Recreation potential assessment and conditions of geotourism development on the example of "Przelom Bialki pod Krempachami" nature reserve and its surroundings
Autorzy:
Waldykowski, P.
Otto, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/881169.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
rezerwaty przyrody
obszary cenne przyrodniczo
potencjal rekreacyjny
przydatnosc rekreacyjna
atrakcyjnosc rekreacyjna
zagospodarowanie turystyczne
geoturystyka
rezerwat Przelom Bialki pod Krempachami
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2017, 19, 3[52]
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
‚Social Turn‘ vor der Wende? Helke Misselwitz’ und Volker Koepps filmische Sozialdiagnosen
A “social turn” before the “turn” of 1989? Social diagnoses in documentary films directed by Helke Misselwitz and Volker Koepp
‚Social Turn‘ przed przełomem 1989 roku? Filmowe diagnozy społeczne Helke Misselwitz i Volkera Koeppa
Autorzy:
Probst, Inga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/642532.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
social turn
przełom 1989
Helke Misselwitz
Volker Koepp
reportaż filmowy
Social Turn
Wende 1989
Dokumentarfilm
turn of 1989
documentary film
Opis:
Film dokumentalny autorstwa Helke Misselwitz Winter adé (1988) oraz siedmioczęściowy, powstały na przestrzeni wielu lat filmowy reportaż Volkera Koeppa Wittstock Zyklus (1974-1997) były analizowane do tej pory najczęściej z perspektywy genderowej jako filmowe portrety kobiet. Artykuł stara się rozszerzyć tę perspektywę, stawiając pytanie o socjologiczną wymowę obu filmów dotyczącą kwestii nierówności społecznych w późnej NRD. Towarzyszy temu refleksja nad tym, czy jako dokumenty wpisują się one w tzw. ‚social turn‘, zarysowującym się już przed przełomowym rokiem 1989, którego konsekwencją była ogromna przemiana struktur społecznych.  
The article concerns Helke Misselwitz’s documentary film Winter adé (1988) and Volker Koepp’s documentary film series Wittstock Zyklus (1974-1997). These works have previously been analysed as examples of feminist documentary film-making, or as artistic manifestations of women’s everyday life and social inequalities in the GDR. This paper is an attempt to interpret these films in the context of the events of 1989 and to determine whether Misselwitz’s and Koepp’s works can be seen as documents of a “social turn” which had begun before the 1990s.
Helke Misselwitz’ Dokumentarfilm Winter adé (1988) und Volker Koepps siebenteilige Langzeitdokumentation des Wittstock Zyklus (1974-1997) sind bislang zumeist aus dem genderkritischen Blickwinkel des filmischen Frauenportraits analysiert worden. Diese Perspektive ausweitend, untersucht der vorliegende Artikel, inwiefern die Filme sozialdiagnostische Auskunft über Ungleichheit in der späten DDR geben. Diskutiert wird, ob diese Filme als Dokumente eines ‚Social Turns‘ geltend gemacht werden können, der sich schon vor dem großen Strukturwandel der 1990er-Jahre ankündigt.
Źródło:
Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen; 2018; 111-128
2196-8403
Pojawia się w:
Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oświatowa, kulturalna i towarzyska działalność Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy Kupców i Młodzieży Handlowej we Lwowie w latach 1866-1912
Autorzy:
Frączek, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131273.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
Tematy:
Lwów
Stowarzyszenie Młodzieży Handlowej
przełom XIX i XX wieku
Lviv
Association of Young Traders
the turn of XIX and XX century
Opis:
At the turn of the XIX and XX century, Lviv was the place where the needs and business of many national groups were interweaving. The problematics of Lviv merchant organizations’ activity remains a little discussed topic in scientific studies. This text constitutes kind of complement to available literature dedicated to this issue. It is also an attempt to present development as well as diversified and remarkably valuable educational activity of the catholic Association of Mutual Assistance of Merchants and Young Traders in Lviv in 1866-1912. Presented content is based on the analysis of available source materials – reports of directorate of this organization.
Źródło:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2021, 28; 75-87
1234-8880
Pojawia się w:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Region-based processing of volumetric data
Autorzy:
Hućko, M.
Śramek, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/333404.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Śląski. Wydział Informatyki i Nauki o Materiałach. Instytut Informatyki. Zakład Systemów Komputerowych
Tematy:
dane objętościowe i tomograficzne
przełom transformacji
region oparty na przetwarzaniu objętości
volumetric and tomographic data
watershed transform
region-based volume processing
Opis:
Measurement of volumetric tomographic data, similar to other measurement techniques, suffers from several classes of artifacts, of which noise presence and the partial volume effect belong to the most prominent ones. These artifacts spoil data analysis and/or visualization, which may, for example in the case of medical imaging, lead to erroneous decisions with severe consequences. We propose a set of tools for region-based processing of volumetric data. Here, the basic entity is a spectrally homogeneous region instead of the traditional voxel. This provides for, on the one hand, higher robustness and, on the other hand, speeds up processing owing to many times smaller amount of elements to work with. Homogeneous regions are in our approach detected by the well-known segmentation by means of the watershed transform. In this paper we present algorithms for streamed computation of watershed transform, which allows for processing of very large data, region-based data smoothing and region merging based on the spectral distance. Further, we present an interactive tool for volume data segmentation and visualization which takes advantage of region hierarchies obtained by a hierarchical watershed transform.
Źródło:
Journal of Medical Informatics & Technologies; 2011, 17; 247-253
1642-6037
Pojawia się w:
Journal of Medical Informatics & Technologies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przestrzenne zróżnicowanie dzietności w Polsce
Spatial Distribution of Fertility in Poland
Différenciation spatiale de la fécondité en Pologne
Пространственная дифференциация рождаемости в Польше
Autorzy:
Szukalski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/543727.pdf
Data publikacji:
2015-04
Wydawca:
Główny Urząd Statystyczny
Tematy:
Procesy demograficzne
Dzietność kobiet
rozrodczość
Zróżnicowanie przestrzenne
przełom wieku
Demographic process
Women's fertility
Total fertility rate
Spatial differentiation
turn of centuries
Opis:
Обсуждая пространственную дифференциацию рождаемости, обычно внимание сосредоточивается на сопоставлении изменяющихся величин коэффициента теоретической рождаемости или коэффициента рождений. В статье была предпринята попытка проверить постоянность расположения регионов в отношении к уровню рождаемости и определить на основе распределения рождаемости, в каких возрастных группах выступают самые большие различия между административными единицами занимающими крайние позиции в отношении к рождаемости. Анализ — несмотря на высокую лабильность воеводств — выделил стабильную группу регионов с самой низкой рождаемостью (опольское и нижнесилезское воеводства). Одновременно было подтверждено, что несмотря на ассимиляцию распределения рождаемости повышается дифференциация склонности иметь детей в крайних группах возраста — женщины-подростки и женщины в возрасте выше 35 лет.
Mówiąc o przestrzennym zróżnicowaniu dzietności, z reguły uwaga skupiona jest na porównaniu zmieniających się wartości współczynnika dzietności teoretycznej lub współczynnika urodzeń. W artykule podjęto się sprawdzenia stałości uporządkowania regionów z punktu widzenia poziomu dzietności oraz ustalenia na podstawie rozkładów płodności, w jakich grupach wieku występują największe różnice pomiędzy jednostkami administracyjnymi zajmującymi ekstremalne pozycje pod względem dzietności. Z analizy —mimo wysokiej labilności województw — wyłoniła się stabilna grupa regionów o najniższej dzietności (województwa opolskie i dolnośląskie). Jednocześnie stwierdzono, że pomimo upodabniania się rozkładów płodności rośnie zróżnicowanie skłonności do posiadania potomstwa w grupach wieku ekstremalnych — kobiet nastoletnich oraz tych po 35. roku życia.
While spoken about spatial distribution of total fertility rates (TFR), generally attention is paid to changes in level of (total) fertility rates and/or birth rates. In the paper attention is paid to stability of ranking of Polish regions defined in terms of TFR values, and to changes in fertility distribution among regions with extreme TFR levels. Age groups with the largest fertility differences are sought. Despite high liability group of "losers" could be found (regions with low TFR - Opolskie and Dolnośląskie Voivodships). In spite of fact that fertility distribution are becoming more and more similar, growing differences are observed when analyzed fertility of teenagers and females aged 35+
Źródło:
Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician; 2015, 4; 13-27
0043-518X
Pojawia się w:
Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Monismus und/als Revolution. Die Monismuskritik in MARIE EUGENIE DELLE GRAZIES modernem Epos Robespierre (1894)
Monism and/as Revolution. MARIE EUGENIE DELLE GRAZIE’S critique of monism in her “modern” epic poem Robespierre (1894)
Monizm i/jako rewolucja. Krytyka monizmu w „nowoczesnym” eposie Robespierre (1894) MARII EUGENII DELLE GRAZIE
Autorzy:
Rys, Michiel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/642522.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
monizm
rewolucja
Maria Eugenia delle Grazie
przełom wieków
Monismus
Revolution
Marie Eugenie delle Grazie
Jahrhundertwende
monism
revolution
turn of the century
Opis:
Naukowe i filozoficzne rewolucje często torują drogę dla zmian społecznych oraz politycznych. Pojęcie „monizmu” w Niemczech i w Austrii w ciągu ostatnich dekad dziewiętnastego wieku może być postrzegane jako dyskursywna oznaka takich zmian, zainspirowanych przez darwinizm i pozytywizm. Jednakże teorie, które utożsamiały się z monizmem, są nie tylko różnorodne, ale i często sprzeczne i niezgodne ze sobą, szczególnie odnośnie ich etycznych implikacji. Niniejszy artykuł przygląda się epickiemu wierszowi z 1894 roku, w którym wiedeńska poetka MARIE EUGENIE DELLE GRAZIE eksponuje, porównuje i krytykuje rozmaite monizmy. Artykuł proponuje interpretację owego wiersza, będącego przykładem, w jaki sposób DELLE GRAZIE rozumiała pojęcia literatury monistycznej. W podsumowaniu autor próbuje powiązać opisywaną przez DELLE GRAZIE Rewolucję Francuską z podobną świadomoscią rewolucyjną panującą w okresie przełomu wieków dziewiętnastego i dwudziestego.
Scientific and philosophical revolutions often pave the way for social and political change. The concept of “monism” in Germany and Austria in the last decades of the nineteenth century can be read as a discursive marker of such a paradigm shift, inspired by Darwinism and positivism. However, theories that identified as monism were not only diverse, but often contradictory and incompatible with one another, especially in regard to their ethical implications. This article examines the epic poem Robespierre published in 1894, in which the poetess, the Vienna-based MARIE EUGENIE DELLE GRAZIE, displays, confronts and criticises a variety of monisms. This article interprets the epic poem as an illustration of DELLE GRAZIE’S understanding of monistic literature and relates delle Grazie’s choice of setting – the French Revolution – to the consciousness of revolutionary change in eighteenth-century France and nineteenth-century Austria.
Wissenschaftliche und philosophische Revolutionen leiten oft soziale und politische Umbrüche ein. Der Begriff ‚Monismus‘– am Ende des 19. Jahrhunderts ein Modewort – kann als diskursiver Hinweis auf einen solchen, durch Darwinismus und Positivismus angeregten Paradigmenwechsel interpretiert werden. Trotzdem bleibt Monismus ein Nenner für unterschiedliche, gegensätzliche Theorien, die, insbesondere was ihre ethischen Konsequenzen betrifft, grundsätzlich unvereinbar sind. Im Zentrum dieses Aufsatzes steht das 1894 veröffentlichte Epos Robespierre, in dem die Wiener Dichterin MARIE EUGENIE DELLE GRAZIE verschiedene Monismen darstellt, einander gegenüberstellt und kritisiert. Das Epos wird als Beispiel von DELLE GRAZIES monistischem Literaturbegriff betrachtet. Zum Schluss wird versucht, ihre Themenwahl, die Französische Revolution, mit der Umbruchsstimmung um die Jahrhundertwende zu verknüpfen.
Źródło:
Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen; 2018; 9-33
2196-8403
Pojawia się w:
Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Constantinian shift – the truth or a myth?
Przełom konstantyński – prawda czy mit?
Autorzy:
Bralewski, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611862.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
cesarz Konstantyn I
przełom konstantyński
rewolucja konstantyńska
chrystianizacja Imperium Romanum
empereur Constantine I
Constantinian Shift
Constantinian revolution
christianisation of Imperium Romanum
Opis:
Zdefiniowanie zjawiska nazwanego przełomem czy rewolucją konstantyńską nie jest łatwe. Wydaje się, że trzeba w nim widzieć epokowy czyn cesarza, który nie tylko uznał i otoczył opieką Kościół, ale związał go z państwem i doprowadził do wielkiego znaczenia, pozyskując w zamian, w swoim głębokim przekonaniu, błogosławieństwo samego Boga dla Imperium Romanum i jego władców. Konsekwencją wydarzeń określanych tym mianem –według wielu badaczy – była epoka czy era konstantyńska, w której Kościół narażony był na dwojakie niebezpieczeństwo. Mógł on bowiem zdominować rządzących i państwo bądź podporządkować się im i stać się instrumentem w ich rękach. W Kościele katolickim zakończyć epokę tę miał dopiero II Sobór Watykański. Konstantyn w swej polityce państwowej był przede wszystkim kontynuatorem tradycji odziedziczonej po przodkach, co było zaprzeczeniem idei przełomu. Zapoczątkował jednak procesy, dzięki którym z czasem dokonało się gruntowne przeobrażenie Cesarstwa Rzymskiego. Niewątpliwie charakter przełomowy miało samo nawrócenie cesarza na chrześcijaństwo, jakkolwiek by je rozumieć i datować, chociaż i ono mogło być postrzegane przez Rzymian jako wybór boskiego patrona, który zapewnia zwycięstwa cesarzowi oraz wychowanie cesarskich dzieci w duchu chrześcijańskim. Jednak oddanie siebie i swego państwa przez Konstantyna w opiekę jedynego Boga samo w sobie miało charakter rewolucyjny. Monoteizm wszak z natury wykluczał inne kulty i choć upłynęło jeszcze kilkadziesiąt lat, nim chrześcijaństwo oficjalnie stało się religią państwową w Imperium Romanum, to było to konsekwencją wyboru dokonanego przez Konstantyna.
Źródło:
Vox Patrum; 2014, 61; 39-53
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przemiany poziomu dzietności w obecnych miastach wojewódzkich w Polsce w latach 1983–2020
Changes in fertility levels in Polish voievodship capitals: 1983–2020
Autorzy:
Szukalski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2027654.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
dzietność
płodność
miasta wojewódzkie
Polska
przełom XX i XXI w.
ertility
total fertility
regional capitals
Polska
turn of the 21st c.
Opis:
Przełom XX i XXI w. to okres znaczących zmian w sferze zachowań rozrodczych w Polsce. Celem artykułu jest prezentacja w szerszym kontekście przemian zachodzących na bazie współczynnika dzietności (płodności całkowitej) w miastach będących aktualnie stolicami województw. Przeprowadzona analiza wykazała podobieństwo występujących zmian, choć równocześnie utrzymywanie się grup miast pionierów (największe miasta) i miast, w których – w stosunku do pionierów – występuje pewne opóźnienie względem obserwowanych tendencji przemian demograficznych (mniejsze ośrodki, ulokowane zwłaszcza we wschodniej części kraju).
The turn of the 21st century has been a period of significant change in procreational behaviour in Poland and the aim of the article is to present the changes observed in regional capitals (of voievodships) in a broader context. The main tool used is the total fertility rate (TFR). The most important findings are those related to the observed similarity of the changes, but at the same time a fixed difference between ‘pioneers’ (the biggest cities) and ‘laggards’ (smaller cities located in the eastern part of Poland) is visible.
Źródło:
Konwersatorium Wiedzy o Mieście; 2021, 34, 6; 17-26
2543-9421
2544-1221
Pojawia się w:
Konwersatorium Wiedzy o Mieście
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ziemianki Królestwa Polskiego a gospodarka. Koncepcje i empiria (przełom wieków XIX i XX)
Female Landowners in the Kingdom of Poland and Its Economy. Ideas and the Real Situation (the Turn of the 19th and 20th Century)
Autorzy:
Kostrzewska, Ewelina Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1602031.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
economy
modernization
female landowners (turn of the 19th and 20th centuries)
kobiety-ziemianki (przełom XIX i XX w.)
gospodarka
modernizacja
Opis:
Od początku XIX w. ewolucja stosunków ekonomicznych i skomplikowane uwarunkowania polityczne na ziemiach polskich zmuszały, a jednocześnie umożliwiały części ziemianek podejmowanie aktywności gospodarczej. Co prawda, już w okresie staropolskim zdarzało się, że kobiety zarządzały dobrami ziemskimi i prowadzeniem tzw. żeńskiego gospodarstwa, ale przełom wieków XIX i XX wraz z industrialno-cywilizacyjnymi przemianami nadawał ich obecności w majątkach nową jakość. Ziemianki stawały się oficjalnymi współgospodarzami dóbr, odpowiedzialnymi za ich finansową kondycję. W artykule podjęte zostały zagadnienia związane z udziałem i wkładem ziemianek zarówno w rozwój własnych majątków, jak i życie gospodarcze Królestwa Polskiego w okresie przełomu stuleci. Postawione w tekście pytania, m.in. o preferowane przez ziemianki branże rolniczej wytwórczości, nie tylko tradycyjne, lecz także mniej typowe, pozwalają zauważyć wzrost aspiracji kobiet wypowiadających się w prasie i czasopismach fachowych na tematy gospodarcze, jak i nie zawsze udane zmagania z twardymi prawami rynku. Specyfika ziemianek – przedstawicielek elit – kierowała je w stronę poszukiwania europejskich inspiracji czy wzorców, znajdowanych w gospodarczych podróżach. Zdobytą wiedzę i umiejętności przekładały na własną działalność i na społecznym forum dzieliły się doświadczeniami. Coraz częściej też pojawiały się obok mężczyzn jako równoprawne działaczki gospodarcze, podejmujące mniej lub bardziej udane próby samodzielnej aktywności, warunkowanej finansową niezależnością. Zdobywały ją na drodze ewolucji i raczej powolnymi przemianami mentalności charakterystycznej dla środowiska, z którego się wywodziły.
Since the beginning of the 19th century the evolution of economic relations and complicated political factors on the Polish territories forced – and at the same time – enabled part of the female landowners to engage in business activities. Actually, even in ancient times female landowners happened to run country estates (the so called female farmsteads), but at the turn of the 19th a nd 20th centuries, together with industrial and civilisational changes, the role of women in running country farms acquired a new quality. Female landowners became official administrators of country estates responsible for their financial situation. The author deals with questions concerning the participation and contribution of female landowners both in the development of their own estates and the economic life of the Kingdom of Poland as a whole at the turn of the centuries. The questions asked in the text of the article, among other things, about the agricultural branches – not only the traditional ones but the less typical ones as well – preferred by female landowners permit noticing the rise in aspirations of women who started expressing their opinions in the press and professional journals on economic matters; on the other hand, their struggle with the market was not always successful. Female landowners – representatives of the Polish elites – looked for inspiration in the European models. The knowledge and skills they acquired they implemented into their own economic activities, and at the same time they shared their experience with others in social forums. Female landowners more and more frequently appeared arm in arm with men as their economic partners who had equal rights and who undertook attempts – based on their financial independence – of self-reliant economic activities that sometimes failed and sometimes succeeded. Their financial independence resulted from slow changes in the mentality typical of the social group they came from.
Źródło:
Studia Maritima; 2015, 28; 295-315
0137-3587
2353-303X
Pojawia się w:
Studia Maritima
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Po co nam autoetnografia? Krytyczna analiza autoetnografii jako metody badawczej
What Is Autoethnography Good For? Critical Analysis of Autoethnography as Research Metod
Autorzy:
Bielecka-Prus, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/623339.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
autoetnografia
metodologia nauk społecznych
etyka badań
jakość badań
przełom postmodernistyczny
autoethnography
methodology of social science
research ethics
quality of research
postmodern turn
Opis:
Jeżeli chcemy uznać autoetnografię za prawomocną metodę badawczą, należy wyraźnie określić, jakie wartości poznawcze wnosi ona do procesu badawczego. W artykule zostaną zrekonstruowane sposoby definiowania autoetnografii przez jej zwolenników oraz funkcje, jakie pełni autoetnografia dla jej twórcy i odbiorcy. Omówione będą także typy autoetnografii z uwzględnieniem specyfiki ich założeń ontologicznych i epistemologicznych. Rozważania te zostaną usytuowane w szerszym kontekście debat metodologicznych nad nowymi sposobami definiowania wiedzy naukowej i kryteriów poznania w naukach społecznych oraz związanych z nimi problemów demarkacyjnych, oddzielających czynności naukowe od czynności pseudonaukowych czy pseudoliterackich. Podstawę analityczną stanowić będą artykuły metodologiczne, ale także teksty, które realizują metodologiczne deklaracje entuzjastów tej metody.
If we want to accept autoethnography as a valid research method, we need to clearly determine what kind of cognitive values it may contribute to the research process. In this article, I examine the way in which autoethnography is defined by its adherents and the functions for its writers and readers. I also present different types of autoethnography taking into account its specific ontological and epistemological foundations. These deliberations are framed in broader context of methodological debates on defining the criteria of scientific knowledge in social sciences and the demarcation problem about how to distinguish between scientific investigation and pseudo-scientific or pseudo-literary activities. I use methodological publications and autoethnographic texts as the data to the analysis.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2014, 10, 3; 76-95
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The role of borrowed capital in a country’s economic growth
Autorzy:
Kim, L.
Morozova, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/108983.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Stowarzyszenie Menedżerów Jakości i Produkcji
Tematy:
borrowed capital
IMF
Japanese economic miracle
miracle on the Han River
international credit
Międzynarodowy Fundusz Walutowy
kredyt międzynarodowy
ekonomiczny przełom
cud gospodarczy
Opis:
In times of states experiencing lack of funds to finance their own economies it becomes rather essential to look for credit sources. Back in times and now also such an example could be a high economy state and/or a specialized organization. They are capable of setting up groundwork of an economic miracle by giving credit to those who need it. The credit in its turn can activate functioning of economic relations.
Źródło:
Archiwum Wiedzy Inżynierskiej; 2017, 2, 1; 68-70
2544-2449
Pojawia się w:
Archiwum Wiedzy Inżynierskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Regionalne zróżnicowanie kalendarza płodności we współczesnej
Autorzy:
Szukalski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/473337.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
płodność
dzietność
Polska
zróżnicowanie regionalne
przełom wieków XX i XXI
fertility
TFR
Polska
spatial differentiation
turn of 20th and 21st centuries
Opis:
W każdym kraju występują regionalne różnice zachowań demograficznych, w tym również prokreacyjnych. Celem niniejszego artykułu jest wskazanie na podstawie analizy zmian rozkładów cząstkowych współczynników płodności w latach 1991–2012, czy w polskich realiach występuje stałość kalendarza płodności w poszczególnych województwach. Przeprowadzona analiza wskazuje, że zjawisko takie występuje, przy czym można wyodrębnić dwie w miarę jednorodne grupy, obejmujące łącznie większość województw. W Polsce Północno-Zachodniej występuje wzorzec bazujący na wysokiej płodności kobiet młodych i bardzo młodych, zaś w przypadku Polski Południowo-Wschodniej bardzo niska płodność nastolatek i niska płodność kobiet młodych współwystępuje z wysoką skłonnością do posiadania potomstwa wśród kobiet w wieku 30 lat i więcej.
Regional differentiation of demographic behaviours (including fertility ones) could be observed in all countries. The paper is focused on checking that in Poland there are stable, permanent differences in fertility calendar between regions. The analysis is based on distribution of age-specific fertility rates. The permanent differences are observed what enables to form 2 – relatively – homogenous groups including majority of the Polish regions. The northern-western group is characterized by high fertility at young ages (especially teenagers), and the southern-eastern group – by low fertility at young ages (with very low teenager fertility) and high fertility of women aged 30+.
Źródło:
Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje; 2014, 27(4)/2014; 55-73
1640-1808
Pojawia się w:
Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Środowisko inteligencji radykalnej na przełomie XIX i XX wieku. Próba portretu
The environment of radical intelligentsia at the turn of 19th and 20th century. An attempt at a portrait
Autorzy:
Sikorska-Kowalska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687494.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
inteligencja
socjalizm
przełom XIX i XX w.
portret zbiorowy
intelligentsia
socialism
the turn of the 19th and 20th centuries
collective portrait
Opis:
The activists of socialist movement in 19th century underlined that it was created by inteligentsia. In memories we can find a characterisation of several types of inteligentsia and motives which led them to such radical ideological choices. When we try to characterize an environment of radical inteligentsia we are necessarily involved into questions concerning patriotism, independence and Polish nationality. Very important is the relationship to left wing and socialism. Leaving leftism and searching for new ideas was typical for the “generation of disobedient”. Investigation of biographies of leftist political activists, scientists and philanthropists show outstanding people, strongly engaged in social work for a class or local community. Members of radical inteligentsia are often outstanding scientists who additionaly realised social work on great scale. In particular, they realised educational activity, and wide popularisation of severalkinds of knowledge. This attempt at devising a portrait of radical inteligentsia is showing the complex character of biographies of many members of this group. We try to provide an answer for the question: what was the ideological nexus of this generation.
XIX-wieczni uczestnicy polskiego ruchu socjalistycznego wyraźnie podkreślali, że został on zbudowany przez inteligencję. We wspomnieniach polskich socjalistów odnajdziemy charakterystykę typów polskiej inteligencji, która przystąpiła do socjalizmu. Odnajdziemy również motywy wyboru radykalnej drogi ideowej.Próba charakterystyki środowiska radykalnej inteligencji, którą łączyły poglądy lewicowe, zawiera pytania o tożsamość, patriotyzm, stosunek do socjalizmu, niepodległości i polskości. Ważny jest również stosunek do lewicowości i trwałość związków z socjalizmem, bowiem odchodzenie od lewicowych zasad, poszukiwanie nowych dróg ideowych, było typowe dla „pokolenia niepokornych”, którzy często młodzieńcze ideały zamieniali na inne postawy i poglądy. Badania biografii lewicowych działaczy politycznych, społeczników, uczonych, ukazują sylwetki ludzi wybitnych, ideowych, zaangażowanych na bardzo szeroką skalę w pracę na rzecz danej warstwy społecznej czy lokalnej wspólnoty. W grupie radykalnej inteligencji, zorientowanej lewicowo odnajdujemy wybitnych uczonych, intelektualistów, którzy pracę polityczną łączyli z realizacją misji społecznej. Prowadzili często szeroko zakrojoną działalność oświatową, byli popularyzatorami wiedzy z różnych dziedzin. Próba skreślenia portretu socjologicznego środowiska radykalnej inteligencji, ma na celu ukazanie złożoności biografii przedstawicieli tego pokolenia. Ma stanowić próbę odpowiedzi na pytanie co było spoiwem tego pokolenia, jaki był klucz ideowy, który łączył radykalną, socjalistyczną, postępową inteligencję polską.
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2018, 19; 33-50
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przemiany architektoniczne Skawiny na przełomie XIX i XX wieku. Część II – obiekty użyteczności publicznej
Architectonic transformations of Skawina at the turn of the 19th and 20th century. Part II – public utility buildings
Autorzy:
Krupa, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217190.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
Skawina
przełom XIX i XX wieku
historyczna zabudowa
obiekty użyteczności publicznej
turn of 19th and 20th century
historic buildings
public utility buildings
Opis:
Niniejsza wypowiedź jest kontynuacją artykułu opublikowanego w numerze 35 „Wiadomości Konserwatorskich”, który dotyczył przemian architektonicznych Skawiny na przełomie XIX i XX wieku. Część pierwsza dotyczyła obiektów przemysłowych, które powstały w mieście w przedmiotowym okresie. Niniejszy tekst koncentruje się na problematyce skawińskich obiektów użyteczności publicznej, takich jak ratusz projektu znanego krakowskiego architekta ówczesnej epoki, Władysława Ekielskiego, przebudowany według wizji tegoż architekta kościół pw. św. św. Szymona i Judy, gmach Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, dworzec kolejowy oraz ochronka miejska. Poziom architektoniczny opisanych obiektów dowodzi rangi, jaką miało miasto na przełomie XIX i XX wieku, w okresie swojego największego rozwoju.
This paper is a continuation of the article published in the 35 issue of the “Journal of Heritage Conservation”, which concerned architectonic transformations of Skawina at the turn of the 19th and 20th century. The first part concerned industrial objects which were built in the town within the period of our interest. This text focuses on the issue of public utility objects in Skawina, such as the town hall designed a well-known architect of the epoch – Władysław Ekielski from Krakow, the church of St. Simon and Jude rebuilt according to the vision of the same architect, the building of the “Sokół” Gymnastic Association, the railway station and the town orphanage. The architectonic level of the described objects confi rms the rank the town used to have at the turn of the 19th and 20th century, i.e. in its heyday.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2015, 42; 44-53
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O problemach i zadaniach lekarzy prowincjonalnych ziem Królestwa Polskiego w opinii „Czasopisma Lekarskiego” przełomu XIX i XX w.
Problems and responsibilities of provincial doctors in the Kingdom of Poland as described in “Czasopismo Lekarskie” (“Medical Journal”) at the turn of the twentieth century
Autorzy:
Paciorek, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089503.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
provincial doctors
Kingdom of Poland
turn of the twentieth century
Czasopismo Lekarskie
Medical Journal
lekarze prowincjonalni
ziemie Królestwa Polskiego
przełom XIX i XX w.
Opis:
The article relies on press reports of provincial doctors published in “Czasopismo Lekarskie” (“Medical Journal”) in the years 1899-1908, and reflects the concerns and problems of the then environment of rural and small-town doctors on the Polish lands. According to the reports, there were two groups of concerns: the first was gaining the trust of the rural people who, for various reasons, at the beginning of the 20th century preferred to get help from quacks, herbalists, healers, and barber-surgeons rather than to seek advice from ‘genuine doctors’. In the period under investigation, the provincial doctor ceased to be a ‘gentlemen’ doctor; thus, their material situation changed radically. The problem was not only numerous visits to distant villages or towns, constant readiness to provide assistance often in extreme situations or work in challenging conditions, but also issues of unfair competition, lack of solidarity between doctors, problems related to non-standardised medical fees, the issue of choosing medicaments (either cheap or expensive), or a great need for cyclical training. This problem was to be dealt with by regional medical societies. The doctor in the province needed to be a specialist in many fields of medicine. Showing incompetence towards a sick peasant was one of the reasons why doctors were losing their authority, but it also undermined confidence in contemporary medicine, thereby pushing the rural population into the hands of quacks and barber-surgeons. The second issue, closely related to the first one, is the improvement of the provincial doctor’s self-image, which involved constant education and, above all, learning about the psychology and specificity of the behaviour of the rural people. In the press of the period, this topic was brought up by Władysław Biegański, Franciszek Grodecki, Teodor Dunin, Franciszek Wychowski, Antoni Kędzierski, Antoni Troczewski, Witold Chodźko, et al.
Źródło:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2020, 65, 3; 59--75
0023-589X
2657-4020
Pojawia się w:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zgony i ich uwarunkowania w parafii farnej w Rzeszowie w latach 1876–1913 w kontekście pierwszego przejścia demograficznego
Deaths and their Considerations in the Rzeszów Parish between the Years 1876–1913 in the Context of the First Demographic Transition
Autorzy:
Rejman, Sabina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1367937.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
deaths
parish registers
the first demographic transition
Galicja
Rzeszów
the turn of 20th century
zgony
księgi metrykalne
pierwsze przejście demograficzne
przełom XIX i XX w.
Opis:
W artykule scharakteryzowano zgony w rzeszowskiej parafii farnej w Rzeszowie w latach 1876–1913 na podstawie ksiąg metrykalnych. Zwrócono uwagę na te aspekty, które mogły potwierdzić (lub nie) zjawisko pierwszego przejścia demograficznego, które dokonywało się w Galicji na przełomie XIX i XX wieku i polegało na spadku natężenia najpierw zgonów, później urodzeń, czasowym wysokim przyroście naturalnym i w końcowej fazie na ukształtowaniu się jego wartości na niewysokim, stabilnym poziomie. Analizie poddano następujące zagadnienia: liczbę ludności w parafii, liczbę zgonów, współczynnik zgonów, urodzenia martwe; strukturę zgonów według płci, wieku i przyczyn zgonów; średnią wieku zmarłych. Posłużono się metodami statystycznymi.
The article presents deaths in the Rzeszów parish between the years 1876–1913, based on the parish register. Attention was paid to facts, which could confirm (or deny) the process of the first demographic transition. This took place in Galicja at the turn of the 20th century and was marked by a decrease in death intensity, a subsequent increase in birth rate followed by temporary high population growth, only to establish a low, stable level in the final phase. The analysis takes into account the population of the parish, the number of deaths, death rate, stillbirths, structure of deaths according to sex, age and causes of death, along with the average age of the deceased. Statistical methods were used.
Źródło:
Przeszłość Demograficzna Polski; 2018, 40; 245-272
0079-7189
2719-4345
Pojawia się w:
Przeszłość Demograficzna Polski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zaufanie i nieufność dorosłych katolików do Kościoła instytucjonalnego w Polsce. Na podstawie wyników badań socjologicznych z przełomu XX i XXI wieku
Trust and distrust of adult Catholics in the institutional Church in Poland. Based on the results of sociological research at the turn of the 20th and 21th centuries
Autorzy:
Baniak, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2148257.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
adult Catholics
distrust
institutional Church
trust
turn of the 20th and 21st centuries
katolicy dorośli
Kościół instytucjonalny
nieufność
przełom XX i XXI wieku
zaufanie
Opis:
Artykuł ten prezentuje i analizuje zaufanie oraz nieufność dorosłych katolików do Kościoła instytucjonalnego w Polsce. Podstawę tej analizy stanowią wyniki badań socjologicznych i sondaży opinii społecznej, które zrealizowano w drugiej połowie XX wieku i w obu dekadach XXI wieku. Szczegółowa prezentacja tych badań i socjologiczna analiza ich wyników stanowiły właściwą metodę zredagowania tego artykułu. Problemem badawczym jest tu pytanie ogólne: Czy i w jakim zakresie badani katolicy dorośli w Polsce deklarowali w okresie przełomu wieków zaufanie do Kościoła instytucjonalnego i do jego aktywności religijno-społecznej, a jaki odsetek tych katolików deklarował nieufność do Kościoła i do tej jego aktywności w kraju? Badania socjologiczne i sondaże społeczne wykazały, że większość dorosłych katolików polskich ufała Kościołowi instytucjonalnemu i akceptowała jego aktywność religijną i społeczną w tym okresie. Z drugiej strony badania te ujawniły także zmniejszenie w XXI wieku, w relacji do XX wieku, odsetka tych katolików dorosłych, którzy ufali Kościołowi instytucjonalnemu, a zarazem wskazały na znaczny wzrost odsetka tych, którzy deklarowali nieufność do Kościoła i nie akceptowali jego aktywności religijnej i społecznej.
This article presents and analyzes the trust and distrust of adult Catholics in the institutional Church in Poland. The basis for this analysis are the results of sociological research and public opinion polls carried out in the second half of the 20th century and in both decades of the 21st century. A detailed presentation of this research and a sociological analysis of its results are the appropriate method of writing this article. The research problem here is a general question: Did adult Catholics in Poland, and to what extent, declare their trust in the institutional Church and its religious and social activity during the turn old the century, and what percentage of these Catholics declared distrust of the Church and its activity in the century? Sociological research and social surveys showed that the majority of adult Polish Catholics trusted the institutional Church and accepted its religious and social activity during this period. On the other hand, these studies also revealed a decrease in the 21st century, in relations to the 20th century, in the percentage of adult Catholics who so far trusted the institutional Church, and at the same time indicated a significant increase in the percentage of adult Catholics who declared distrust of the Church and they accepted his religious and social activity.
Źródło:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2022, 29; 223-248
1230-0780
2719-4337
Pojawia się w:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prasa częstochowska w okresie „odwilży” październikowej (1955–1957)
Autorzy:
Mielczarek, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421914.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
przełom polityczny
lata 1955–1957
Częstochowa
prasa
„Lewary”
Polish press in the 20th century
the Polish Thaw (1955–1957)
the local press of Częstochowa
September 1956
Opis:
The press of Częstochowa during the Polish Thaw (1955–1957)
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2017, 20, 1; 63-80
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obszary chronione możliwością rozwoju turystyki edukacyjnej na przykładzie ścieżek przyrodniczo-edukacyjnych "Bużny Most" i "Nadbużańskie Łęgi"
The preserved areas as possibility to development of educational tourism based on the example of scientific – educational paths "The Bug River Bridge" and "Near The Bug River Forests"
Autorzy:
Kozak, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/85893.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
Tematy:
obszary chronione
turystyka edukacyjna
edukacja ekologiczna
rozwoj turystyki
sciezki przyrodnicze
sciezki edukacyjne
Park Krajobrazowy Podlaski Przelom Bugu
sciezka przyrodniczo-dydaktyczna Nadbuzanskie Legi
sciezka przyrodniczo-edukacyjna Buzny Most
Źródło:
Problemy Ekologii Krajobrazu; 2012, 34
1899-3850
Pojawia się w:
Problemy Ekologii Krajobrazu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Juliusz Słowacki − konstruktor przełomów we własnej twórczości. Znaki cezurowania w wierszu „Ostatnie wspomnienie. Do Laury”
Juliusz Słowacki − an Engineer of Turning Points in His Literary Creation. Turning Points Traces in the Poem „Ostatnie wspomnienie. Do Laury”
Autorzy:
Rzepniewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193928.pdf
Data publikacji:
2021-06-20
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Juliusz Słowacki
Ostatnie wspomnienie. Do Laury
kryzys
przemiana mistyczna
cezura
przełom
Ostatnie wspomnienie. Do Laury [The Last Memory. To Laura]
crisis
mystical transformation
turning point
breakthrough moment
Opis:
Artykuł jest interpretacją wiersza Ostatnie wspomnienie. Do Laury Juliusza Słowackiego jako utworu o kryzysie twórczym. Punkt wyjścia do rozważań stanowi obserwacja, że poeta przez całe życie przejawiał silną potrzebę periodyzacji swojej biografii. W świetle tych tendencji interpretowany utwór można uznać za świadectwo jednego z takich zaprojektowanych punktów zwrotnych w jego twórczości. Jest ono subtelniejsze niż bezpośrednie deklaracje innych przełomów zapisywane w dziennikach czy korespondencji, niemniej wymowa wiersza pozwala na wyznaczenie w biografii poety kolejnej cezury. Byłaby to cezura odmienna od tych obecnych w „oficjalnych” biogramach i skłaniająca do poszukiwań początków przemiany mistycznej Słowackiego znacznie wcześniej niż w latach 1842−1843.
The article is an interpretation of a poem Ostatnie wspomnienie. Do Laury [The Last Memory. To Laura] by Juliusz Słowacki as a literary work referring to creative crisis. What makes this discussion well-grounded is the observation that throughout his life, Słowacki revealed this strong urge to periodise his own biography. In the light of these inclinations the literary piece in question can be assumed as one of the examples of Słowacki’s turning points he engineered himself. It is far subtler, as opposed to previous straightforward declarations of Słowackic’s breakthrough moments, a record of which can be noticed in his diaries and letters. Yet, the undertones of the poem suggest one more turning point in Słowacki’s course of life − a turning point that would be different from the well-established mainstream biographical profiles and at the same time a turning point that would make scholars search for the origins of Słowacki’s mystical transformation in a period much earlier than 1842−1843.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2021, 11 (14); 125-139
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Manifestacje skórne wybranych chorób o etiologii wirusowej
Skin conditions in chosen viral diseases
Autorzy:
Kalicki, Bolesław
Bartoszewicz, Ludmiła
Grad, Anna
Fabisiewicz, Agnieszka
Jung, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1031210.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
aplastic crisis
arthropathy
erythema contagiosum
molluscum contagiosum
parvovirus B19
parwowirus B19
pityriasis rosea
rumień zakaźny
parwowirus b19
artropatia
przełom aplastyczny
łupież różowy giberta
mięczak zakaźny
Opis:
Skin eruptions at children are frequent cause of physician visits. Many diseases may be the reason and differential diagnosis includes allergic, dermatological, infectious, rheumatological and even oncological diseases. Differentiation between these demands wide knowledge from many areas of medicine and clinical experience. More or less characteristic dermatological changes are often seen in many viral conditions. In this work there are described some of viral diseases: erythema contagiosum, pityriasis rosea and molluscum contagiosum. Skin eruptions in their course are very characteristic that their became essential for the right diagnosis. However, the diagnosis is frequently incorrect, maybe because they are relatively rare conditions but in children population they can be seen quite often. For example erythema contagiosum in cyclic pattern, every few years causes epidemy. Molluscum contagiosum frequency constantly rises for last few decades. These diseases has usually mild course and don’t need any treatment. But there is a group of ill people requiring special attention and medical care because of atypical course or probability of serious consequences. In children with immunological deficiency all of these diseases can become generalised and serious condition. Pregnant women after contact with erythema contagiosum are at risk of foetal hydrops and should be carefully observed. Molluscum contagiosum in gender areas suggest possibility of sexual way of infection so other venereal diseases should be suspected. Knowledge of characteristic course of described conditions and proper diagnosis allows to avoid unnecessary wide differential diagnostic procedures. Identification of patients from risk groups gives them proper further treatment and ensures about mild course in remained group of patients.
Zmiany skórne u dzieci są częstą przyczyną zgłoszeń do lekarza. Mogą być spowodowane wieloma chorobami – diagnostyka różnicowa obejmuje choroby alergiczne, dermatologiczne, zakaźne, reumatyczne i nowotworowe. Różnicowanie wymaga rozległej wiedzy z zakresu wielu dziedzin medycyny, również doświadczenia klinicznego. W przebieg wielu zakażeń wirusowych wpisane jest występowanie mniej lub bardziej charakterystycznych zmian skórnych. W poniższym opracowaniu wybrano kilka chorób o etiologii wirusowej – rumień zakaźny, łupież różowy Giberta, mięczak zakaźny. Zmiany skórne w ich przebiegu są bardzo charakterystyczne i stały się podstawą rozpoznania, często także stanowią istotę przebiegu choroby. Mimo to dochodzi do mylnego ich zdiagnozowania, być może ze względu na stosunkowo rzadkie ich występowanie. Z drugiej strony wśród populacji dziecięcej jest to dość istotny problem, na przykład rumień zakaźny cyklicznie co kilka lat wywołuje epidemię, podobnie częstość występowania mięczaka zakaźnego w ciągu ostatnich dziesięcioleci stale rośnie. Są to zazwyczaj łagodne schorzenia, niewymagające leczenia. Istnieją jednak populacje chorych, które powinny stać się obiektem szczególnego zainteresowania i które należy objąć opieką lekarską ze względu na nietypowy przebieg schorzenia czy też na poważne konsekwencje choroby. U dzieci z zaburzeniami odporności każda z wymienionych chorób może przebiegać w sposób bardzo ciężki i uogólniony. Kobiety w ciąży po kontakcie z rumieniem zakaźnym powinny pozostawać pod szczególną obserwacją ze względu na zagrażający obrzęk płodu. U chorych z mięczakiem zakaźnym w okolicy narządów płciowych należy brać pod uwagę możliwość zakażenia drogą płciową, ponadto takie osoby należy badać także pod kątem innych chorób wenerycznych. Znajomość przebiegu, prawidłowe i sprawne rozpoznanie tych chorób może zapobiec obciążaniu pacjenta rozległą diagnostyką różnicową. Wyłuskanie chorych z grup ryzyka zapewnia im dalsze prawidłowe postępowanie, a świadomość łagodnego przebiegu w pozostałej populacji pacjentów uspokaja rodziców, a także lekarza.
Źródło:
Pediatria i Medycyna Rodzinna; 2009, 5, 2; 108-112
1734-1531
2451-0742
Pojawia się w:
Pediatria i Medycyna Rodzinna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zbiorowiska roślinne z klasy Koelerio glaucae-Corynephoretea canescentis Klika in Klika et Novak 1941 występujące na trwałych użytkach zielonych w Parku Krajobrazowym "Podlaski Przełom Bugu"
Plant communities from Koelerio glaucae-Corynephoretea canescentis class Klika in Klika et Novak 1941 located in the permanent grasslands of the 'Bug Ravine' Landscape Park
Autorzy:
Sienkiewicz-Paderewska, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/75786.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Łąkarskie
Tematy:
parki krajobrazowe
Park Krajobrazowy Podlaski Przelom Bugu
uzytki zielone trwale
zbiorowiska roslinne
zbiorowiska z klasy Koelerio glaucae-Corynephoretea canescentis
murawy cieplolubne
struktura gatunkowa
walory przyrodnicze
znaczenie gospodarcze
wykaz gatunkow
Źródło:
Łąkarstwo w Polsce; 2010, 13
1506-5162
Pojawia się w:
Łąkarstwo w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aktywność kulturalno - oświatowa Stowarzyszenia Katolickiej Młodzieży Rękodzielniczej „Skała” we Lwowie (1856–1914)
Cultural and educational activity of the Association of Young Catholic Craftsmen 'Skała' in Lviv (1856-1914)
Autorzy:
Rędziński, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031052.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
stowarzyszenia robotnicze
działalność kulturalno-oświatowa
przełom XIX i XX wieku
Lwów
the associations of workers
education and cultural animation
the turn of 19th and 20th century
Lviv
Opis:
W okresie zaborów władze austriackie pozwoliły w roku 1856 na utworzenie polskiego stowarzyszenia rzemieślników, łączącego wzajemną pomoc z działalnością kulturalno-oświatową. W ramach działalności „Skały” wyróżniono dwa okresy: paternalistyczny, do 1889 r., a także zdemokratyzowany, po zmianie statutu. W pierwszym okresie jego działalności prawo do pełnoprawnego członkostwa posiadali jedynie uczniowie rzemieślników będący licencjatami, a kobietom nie wolno było wstępować do Stowarzyszenia. Jego członkowie nie mieli nic do powiedzenia w kwestii wyboru organów zarządzających i podejmowanych przez nie decyzji. Powodem było to, że organizacja była bardziej jak braterstwo ludzi podzielających te same przekonania religijne. Dokonanie zmian w statucie w roku 1889 wprowadziło demokratyczne zasady funkcjonowania Stowarzyszenia. Od tego czasu każdy mężczyzna, wyznający wiarę katolicką, czy to rzemieślnik, czy przemysłowiec, mógł do niej dołączyć. Wybrano wszystkie władze organizacji. Celem Stowarzyszenia było kształcenie młodzieży katolickiej, pielęgnowanie wśród nich ducha religijnego i wychowanie ich na dobrych rzemieślników. Wiodącymi formami działalności były dokształcanie ogólne i zawodowe. Sfera kulturalna obejmowała działalność własnych grup artystycznych: chóru, orkiestry i zespołu teatralnego. Znaczącą rolę w polskim wychowaniu patriotycznym odegrały obchody rocznic narodowych: Konstytucji 3 Maja, powstań narodowych i unii polsko-litewskiej. Środkiem do osiągnięcia tego celu były także wieczory literackie poświęcone zasłużonym dla narodu polskiego poetom i pisarzom: Adamowi Mickiewiczowi, Kornelowi Ujejskiemu, Józefowi Ignacemu Kraszewskiemu i Henrykowi Sienkiewiczowi.
In the times of the Partitions, the Austrian authorities permitted, in the year 1856, that a Polish association of craftsmen combining mutual aid with cultural and educational activity be established. Within the scope of the activity of 'Skała', two periods are distinguished: paternalistic, until the year 1889, and also democratised, after making changes in the articles of association in this latter year. In the first period of its activity, only be craftsman apprentices being bachelors enjoyed the right to become the full members, and women were not permitted to join the Association. The members of it had no say in the aspect of electing the governing bodies, or the decisions made by them. The reason for that fact was that the organisation was more like a brotherhood of people sharing the same religious convictions. Making changes in the articles of association in the year 1889 introduced the democratic rules of functioning the Association. Since that time on, anyone who was a male follower of catholic faith, be it a cratfsman or an industrialist, was permitted to join it. All the authorities of the organisation were elected. The objective of the Association was to educate catholic youths, nurturing religious spirit among them and educating them to become good craftsmen. The leading forms of the activity were general and vocational further training. The cultural sphere included the activity of own groups of artists: a choir, an orchestra and a theatre ensemble. A significant role in Polish patriotic upbringing was that played by the celebrations of national anniversaries: the Constitution of the Third of May, the national uprisings and the PolishLithuanian Union. The means of attaining this objective was also literary soirées dedicated to poets and writers having merits for Polish nation: Adam Mickiewicz, Kornel Ujejski, Józef Ignacy Kraszewski and Henryk Sienkiewicz.
Źródło:
Kultura – Przemiany – Edukacja; 2020, 8; 13-31
2300-9888
2544-1205
Pojawia się w:
Kultura – Przemiany – Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyobraźnia religijna w Wieku nowym Krzysztofa D. Szatrawskiego
Religious imagination in the Wiek nowy by Krzysztof D. Szatrawski
Autorzy:
Chojnowski, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32083740.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
religious imagination
cultural disaster
poetry and civilization
turn of the 20th and 20th centuries
wyobraźnia religijna
kulturowa katastrofa
poezja i cywilizacja
przełom wieków XX i XX w.
Opis:
Autor artykułu przedstawia religijne motywy w poezji. Odniesienia do sacrum służą do zdiagnozowania sytuacji duchowej i moralnej współczesnego świata, który znajduje się w fazie kulturowej katastrofy. Poeta przywołuje różne warstwy tradycji i konfrontuje je z cywilizacją. Wiersze świadczą o erozji wyobraźni religijnej i bezradności człowieka wobec postępującego duchowego samozniszczenia ludzkości.
The author of this article presents religious motives in poetry. References to the sacred are used to diagnose the spiritual and moral situation of the contemporary world, which is in the phase of a cultural catastrophe. The poet evokes various layers of tradition and confronts them with civilization. The poems testify to the erosion of religious imagination and the helplessness of man in the face of the progressing spiritual self-destruction of humanity.
Źródło:
Język - Szkoła - Religia; 2020, 15; 58-68
2080-3400
Pojawia się w:
Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola towarzystw kulturalno-społecznych w kultywowaniu przeszłości na przykładzie Krakowa i Warszawy – próba porównania
Autorzy:
Sznapik, Adrianna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036248.pdf
Data publikacji:
2020-12-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
cultural and social associations
Kraków
Warsaw
turn of nineteenth and twentieth century
the past
protection of cultural heritage
towarzystwa kulturalno-społeczne
Warszawa
przełom XIX i XX w.
przeszłość
ochrona dziedzictwa kulturowego
Opis:
W artykule podjęto próbę porównania działalności trzech wybranych towarzystw krakowskich (Towarzystwo Upiększania Miasta Krakowa i Okolic, Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa oraz Towarzystwo Opieki nad Polskimi Zabytkami Kultury i Sztuki) i trzech wybranych towarzystw warszawskich (Towarzystwo Miłośników Historii, Polskie Towarzystw Krajoznawcze i Towarzystw Opieki nad Zabytkami Przeszłości) na przełomie XIX i XX w. pod kątem ich stosunku do przeszłości, udziału w jej kultywowaniu i promowaniu w obydwu ośrodkach miejskich.
The article seeks to present a comparative analysis of three selected associations based in Kraków (Association for the Embellishment of Kraków and Its Environs, Association of Lovers of Kraków’s History and Heritage, and Association for the Care of Polish Cultural and Artistic Heritage) and three selected associations from Warsaw (Association of Lovers of History, Polish Tourist Association, and Association for the Care of Heritage of the Past) active at the turn of the nineteenth and the twentieth century, with emphasis put on their attitudes towards the past and contributions to its cultivation and promotion in both urban centers.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2020, 81; 49-72
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Człowiek w konflikcie z aparatem skarbowym – relacja sprzed wieków. Wincenty Kadłubek a instytucja renovatio monetae
Man vs. The fiscal system – a relation from many centuries ago. Wincenty Kadłubek and the institution of the renovatio monetae
Autorzy:
Rozmus, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/443945.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wyższa Szkoła Humanitas
Tematy:
Polska przełom XII/XIII wieku
system skarbowy
kronika Wincentego Kadłubka
renovatio monetae
Poland at the turn of the 13th century the fiscal system
Wincenty Kadłubek’s chronicle renovatio monetae
Opis:
W wielu ujęciach teoretyków ekonomii czy też historii gospodarczej istnienie samego państwa jako takiego definiuje się przy pomocy kryterium istnienia zorganizowanego systemu skarbowego. Jest to zatem okoliczność sprzyjająca formowaniu się państwa jako tworu politycznego. Z drugiej jednak strony obciążenia fiskalne, zwłaszcza nadmierne, nigdy i nigdzie nie spotykają się z życzliwym przyjęciem ludności. Tematem tego artykułu jest opisana przez kronikarza, biskupa Wincentego Kadłubka, sytuacja konfliktu mieszkańca Polski z przełomu XII/XIII w. z zaangażowanym w reformy monetarne aparatem skarbowym. Nie wiemy, czy biskup opisał konkretny, znany mu osobiście przypadek, czy też opisana historia posłużyła do zilustrowania szerszego zjawiska związanego z możliwymi nadużyciami aparatu skarbowego.
According to the approaches of many theoreticians of economy or the history of economy, the existence of the state itself as such is defined by means of the criterion of the existence of an organised fiscal system. Therefore the latter is a circumstance which is favourable to the development of the state as a political entity. However, on the other hand, the fiscal burdens, especially considerable ones, are not received favourably by people anytime and anywhere. The topic of the article has to do with the situation of a conflict of an inhabitant of Poland who lived at the turn of the 13th century with the fiscal system that was engaged in monetary reforms. The conflict was described by a chronicler, bishop Wincenty Kadłubek (who died in 1223 in Jędrzejów). We do not know whether the bishop described a case that he was familiar with personally or that the story that was related served to illustrate a broader phenomenon associated with the possible abuses of the fiscal system.
Źródło:
Roczniki Administracji i Prawa; 2017, 17/zeszyt specjalny; 139-173
1644-9126
Pojawia się w:
Roczniki Administracji i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Litewska leksykografia gwarowa z przełomu XX i XXI wieku (na tle wybranych polskich słowników regionalnych)
Lithuanian Dialect Lexicography at the Turn of the Twenty-First Century (against the Background of Selected Polish Regional Dictionaries)
Autorzy:
Sakalauskienė, Vilija
Sawaniewska-Mochowa, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38455509.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
turn of the 21st century
leksykografia gwarowa i regionalna
gwary litewskie
gwary polskie
przełom XX i XXI wieku
ujęcie porównawcze
dialect and regional lexicography
Lithuanian dialects
Polish dialects
comparative approach
Opis:
The aim of this co-authored article is to provide an overview of contemporary Lithuanian dialect dictionaries in terms of their macro- and microstructure as compared to the concepts of description applied in selected recently published Polish regional dictionaries. The study considers the following issues in a comparative perspective: The range of entries (integral or differential, with selection made by lexicographers according to the adopted criteria). The arrangement of entries (alphabetical, alphabetical-cluster, thematic). The form of headwords (single- or multi-word). The way of defining the meaning (descriptive, synonymic, referential). The choice of textual illustrations and their notation. The use of grammatical information and the level of its complexity. The use of lexical maps and other visuals complementing the content of the definitions of headwords. As discussed, the comparison reveals significant similarities between the concepts of constructing Lithuanian and Polish dialect dictionaries. In both cases lexicographers compile integral dictionaries, which document the entire spoken language of the inhabitants of a given village or area, as well as differentia dictionaries, which focus on dialectal vocabulary. Although there is a preference for the alphabetical arrangement of entries, Polish dialect lexicographers have made some very successful attempts to compile thematic dictionaries (e.g. the ten-volume Dialect Dictionary of the Lublin Region (Słownik gwar Lubelszczyzny)). There are no dictionaries with this type of structure in Lithuanian lexicography. Lithuanian dialect lexicographic practice is strongly influenced by the pattern of description used in the Academic Dictionary of Lithuanian (Lietuvių kalbos žodynas). This tradition is also the source of the mixed alphabetical-cluster arrangement of entries and the single-word form of the headwords, which are followed by phrases. On the other hand, the ways of defining the meaning in the Polish and Lithuanian dictionaries under discussion are very similar. One novelty in Polish dialect lexicography as compared to the Lithuanian dictionaries is the practice of listing phraseologisms and verbal aspect pairs, or even triads, as separate entries. The use of grammatical terminology is not at the same level of complexity. The Lithuanian dictionaries include extensive grammatical information, unlike most of the Polish ones, where it is rather selective, apart from those compiled by Józef Kąś, which contain a full range of such data. The Latin grammatical terminology used in the Lithuanian dictionaries may be difficult to understand for non-linguists. The same applies to quotations illustrating the use of particular lexical items: they are provided in a full phonetic form, including the stress marking. In the case of Polish regional dictionaries, the tradition of such notation has been abandoned in favour of semi-phonetic, simplified spelling in order to make them more accessible to non-specialists. One new feature in Polish dialect lexicography which is worth noting is the visual component: in some dictionaries the definitions of headwords come with lexical maps (e.g. A Dialect Dictionary of the Lublin Region) and illustrations (e.g. the dictionaries compiled by Józef Kąś, which feature visuals of ethnographic value).      
Celem tego współautorskiego artykułu jest przegląd współczesnych litewskich słowników gwarowych z punktu widzenia ich makro- i mikrostruktury w komparacji z koncepcjami opisu zastosowanego w wybranych najnowszych polskich słownikach regionalnych. Przedmiotem porównania były następujące zagadnienia szczegółowe: Zasób haseł (pełny czy dyferencyjny, dokonywany przez leksykografów według ustalonych kryteriów). Układ haseł (alfabetyczny, alfabetyczno-gniazdowy, tematyczny). Postać hasła (jedno- czy wielowyrazowa). Sposób definiowania haseł (opisowy, synonimiczny, za pomocą odsyłaczy). Dobór ilustracji tekstowych i sposób ich zapisu. Zakres wykorzystania danych gramatycznych w opisie haseł. Wprowadzanie map leksykalnych i materiałów ikonograficznych uzupełniających treść definicji leksemów hasłowych o aspekt wizualny. Ujęcie porównawcze ukazało istotne zbieżności między koncepcjami konstruowania litewskich i polskich słowników gwarowych. W praktyce leksykograficznej litewskiej i polskiej mieszczą się zarówno słowniki pełne, dokumentujące całościowo mowę mieszkańców konkretnej wsi lub danego areału, jak i dyferencyjne, skupione na słownictwie gwarowym. Preferowany przez leksykografów jest alfabetyczny układ haseł, ale na gruncie polskiej leksykografii gwarowej są bardzo udane próby opracowania słownika tematycznego (10-tomowy Słownik gwar Lubelszczyzny). Słowników z takim układem w leksykografii litewskiej brakuje. Na sposobie opracowania litewskich słowników gwarowych mocno zaważyła metoda opisu stosowana w Słowniku języka litewskiego (Lietuvių kalbos žodynas). Z tej tradycji czerpany jest wzorzec układu alfabetyczno-gniazdowego i utrzymanie jednowyrazowej postaci hasła głównego, a dopiero w dalszej kolejności podawanie związków wyrazowych. Natomiast sposoby definiowania znaczeń w słownikach polskich i litewskich są bardzo zbliżone. Nowością w polskiej leksykografii gwarowej w stosunku do słowników litewskich jest traktowanie jako odrębnych haseł frazeologizmów oraz czasownikowych par aspektowych, a nawet triad. Nasycenie słowników gwarowych terminologią gramatyczną jest różne. Słowniki litewskie mają bogaty zasób tych danych, pełne informacje w sposób usystematyzowany podawane są w leksykonach opracowanych przez Józefa Kąsia, w innych polskich słownikach – wybiórczo. W litewskich słownikach gwarowych stosowana jest łacińska terminologia gramatyczna, co z perspektywy niejęzykoznawcy może być trudne w odbiorze. Podobnie jak zapisywanie cytatów gwarowych, ilustrujących użycia leksemów hasłowych, w pełnej postaci fonetycznej, z zaznaczeniem akcentów. W polskich słownikach regionalnych odchodzi się od tradycji takiego zapisu na rzecz pisowni półfonetycznej, uproszczonej, by ułatwić korzystanie z nich niespecjalistom. Cenną nowością w polskiej leksykografii regionalnej jest uzupełnianie definicji haseł mapami językowymi (Słownik gwar Lubelszczyzny) oraz ilustracjami (bogatą ikonografią o walorach etnograficznych wyróżniają się zwłaszcza słowniki opracowane przez Józefa Kąsia).
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2022, 46
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opowiadanie „naukowe” – gatunek literacki czy popularnonaukowy? Charakterystyka genologiczna
Autorzy:
Gajda, Anetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022842.pdf
Data publikacji:
2020-12-02
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
opowiadanie naukowe
genologia lingwistyczna i literaturoznawcza
klasyfikacja gatunków popularnonaukowych
przełom XIX i XX w.
scientific story
linguistic and literary genetics
classification of popular science genre
turn of the XIX and XX century
Opis:
Artykuł przedstawia analizę genologiczną przeznaczonych dla młodzieży opowiadań naukowych z przełomu XIX i XX w., których autorami byli wybitni uczeni, a zarazem popularyzatorzy tego okresu. Autorka wskazuje na cechy typowe dla gatunków narracyjnych, a jednocześnie elementy charakterystyczne dla tekstów naukowych. Udowadnia, iż elementy typowe dla piśmiennictwa artystycznego są podporządkowane funkcji poznawczej i uprzystępniającej. Dokonuje ponadto próby umiejscowienia badanego gatunku wśród tekstów popularyzujących wiedzę naukową, uwzględniając teorię podobieństwa rodzinnego L. Wittgensteina i zaliczając badane teksty o charakterze hybrydalnym do rodziny gatunków (obok czytanek, bajek, gawęd) paraliterackich, służących popularyzacji nauki wśród dzieci i młodzieży. Rodzina ta — według autorki — jest rodziną pokrewną dla grupy gatunków popularnonaukowych (takich jak: monografia popularnonaukowa, artykuł popularnonaukowy, wykład popularnonaukowy, odczyt popularnonaukowy, pogadanka), przeznaczonych dla osób, które ukończyły szkołę podstawową oraz dla samouków.
The article presents a genological analysis of scientific stories dedicated to young people from the turn of the XIX and XX century whose authors were both eminent scholars and promoters of this period. The author points out features typical for narrative genres and at the same time elements characteristic for scientific texts. She proves that typical elements of artistic literature are subordinated to the cognitive and facilitating function. Moreover, the author attempts to organise/classify texts which popularise scientific knowledge taking into account the theory of family similarity of L. Wittgenstein and including the studied texts of a hybrid nature into the family of genres (next to reading books, stories, tales) of paraliterary texts aimed at popularising science among children and young people. According to the author, this family is related to a group of popular science genres (such as popular science: monograph, article, lecture, talk) intended for people who graduated from primary school and autodidacts.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2020, 54; 109-122
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"A Body Without a Head". The Elite of the Muslim Minority in the Bulgarian Lands at the Turn of the 20th Century
Autorzy:
Popek, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/910216.pdf
Data publikacji:
2019-02-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Elite
Muslim Minority
Bulgaria
Turn of 20th Century
Emigration
Muslim Minority in Bulgaria
Balkan Islam
elity
mniejszość muzułmańska
Bułgaria
przełom XIX i XX wieku
emigracja
mniejszość muzułmańska w Bułgarii
islam na Bałkanach
Opis:
The Russo-Turkish War of 1877–1878 led to the end of the Ottoman rule in the Bulgarian lands, which entailed a huge emigration of the Muslim population. The Ottoman elite was the first who decided to leave. Officials, hodjas, imams, officers, landowners, urban dwellers, and the intelligentsia moved to the Ottoman Empire out of fear of retaliation for having links with the former authorities. Additionally, after the Unification of the Principality of Bulgaria and Eastern Rumelia in 1885, there was a new migration wave of Muslim officials, local activists, and militia officers from Southern Bulgaria. As a result, in 1879–1949 about 80% of the Muslim population of Bulgaria were small farmers, about 19% lived in cities as craftsmen, and only about 1% had a chance to make a career as entrepreneurs or merchants. The paper will focus on the three elite groups who correspond with the traditional division of the elite: the political (muftis), the economic (landowners, merchants, entrepreneurs), and the intellectuals (teachers – hodjas).
Ciało bez głowy”. Elita mniejszości muzułmańskiej na ziemiach bułgarskich na przełomie XIX i XX wieku Wojna rosyjsko-turecka lat 1877–1878 zakończyła panowanie osmańskie na ziemiach bułgarskich, co równocześnie doprowadziło do wielkiej emigracji ludności muzułmańskiej. Osmańskie elity jako pierwsze opuściły odrodzoną Bułgarię. Urzędnicy, hodżowie, imamowie, oficerzy, posiadacze ziemscy, mieszczanie oraz inteligenci wyjeżdżali do Imperium Osmańskiego w obawie przed rozliczeniami za powiązaniami z dawnymi władzami. Następnie, po zjednoczeniu Księstwa Bułgarii i Rumelii Wschodniej w 1885 roku, doszło do nowej fali migracyjnej muzułmańskich urzędników, działaczy lokalnych oraz oficerów milicji z ziem Bułgarii południowej. W okresie 1879–1949, w 80% muzułmanie w Bułgarii byli drobnymi chłopami, 19% żyli w miastach i pracowali jako rzemieślnicy, jedynie 1% miał szanse zrobić karierę. Artykuł skupia się na trzech grupach elity mniejszości muzułmańskiej w Bułgarii, co koresponduje z tradycyjnym podziałem elit: polityczna (mufti), ekonomiczna (posiadacze ziemscy, kupcy, przedsiębiorcy) oraz intelektualna (nauczyciele – hodżowie).
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2018, 25, 1; 129-141
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spuścizna rodziny Flatauów w zbiorach Biblioteki Raczyńskich
The Flatau family and its legacy. Documents from the collections of the Raczyński Library
Autorzy:
Domańska, Alina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911838.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
The Flatau family
Jews
polonized intelligentsia of Jewish extraction
Poland at the turn of the 19th and 20th c.
rodzina Flatauów
Żydzi
Polska przełom XIX i XX wieku
inteligencja żydowskiego pochodzenia
Opis:
Artykuł przedstawia życie i działalność poszczególnych członków inteligenckiej rodziny Flatauów, żydowskiego pochodzenia, od 1921 roku związanej z Poznaniem. Są wśród nich: Julian Flatau (1870–1935) – profesor chemii na Uniwersytecie Poznańskim i w Wyższej Szkole Handlowej w Poznaniu, jego żona Fanny z domu Landau (1880–1973) – z wykształcenia prawnik, tłumaczka i prywatna nauczycielka języków obcych, ich syn Kazimierz (1910–2000) – z wykształcenia chemik, wykładowca fizyki na Uniwersytecie Poznańskim i twórca klasy klawesynu w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu, córka Aleksandra (Kowalska, Shuster 1914–1978) – prawnik i jej syn Krzysztof Flatau-Kowalski (ur. 1938) – inżynier elektronik, rodzice Fanny: Anna z domu Lévy (1858–1942) i Michał (1848–1919) Landauowie oraz Zenaida Myszcyn-Flatau (1909–2000) – żona Kazimierza Flataua. Celem artykułu jest opisanie przede wszystkim zawartości spuścizny rodziny Flatauów przechowywanej w zbiorach Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu: dokumentów osobistych, majątkowych, fotografii, korespondencji oraz innych materiałów związanych z ich zainteresowaniami i działalnością zawodową. Mogą one być cennym materiałem źródłowym dla badaczy historii Żydów w Polsce oraz ich roli w nauce i kulturze Poznania. Na końcu tekstu osobną uwagę poświęcono załączonym do spuścizny rodziny Flatauów papierom zaprzyjaźnionej z nimi rosyjskiej arystokratycznej rodziny Korostowców, ale ze względu na ograniczoną objętość artykułu zasygnalizowano zaledwie ich zawartość. Mogą one stanowić wartościowy materiał do dziejów tzw. białej emigracji rosyjskiej po 1917 roku.
This article aims at presenting the life and work of a number of individual family members of the Flatau family, a Poznań-based (since 1921) educated (the socalled “intelligentsia”) family of Jewish extraction as it is documented by the family collections kept at the Raczyński Library. The following members of the family are included: Julian Flatau (1870–1935) professor of chemistry at Poznań University and the High Commercial School in Poznań; his wife Fanny (1880–1973) née Landau, lawyer by education, translator and private tutor of foreign languages; their son Kazimierz (1910–2000) chemist by profession, reader at the Faculty of Physics at Poznań University, who also established a harpsichord class at the State High Musical Academy in Poznań; daughter Aleksandra (by her first marriage Kowalska, later Shuster (1914–1978), a lawyer; and her son Krzysztof Flatau-Kowalski (b. 1938) electronic engineer. In addition, Fanny’s parents: Anna (1858–1942) née Lévy and Michał (1848– –1919) Landau, as well as Zenaida Myszcyn-Flatau (1909–2000), wife of Kazimierz Flatau. The article attempts to describe the content of the documents and writings of the family that include: personal and property documents, photographs, correspondence and other materials related to professional activity and interests of the members of the family. All these materials provide valuable source material for those researchers that are interested in the history of Polish Jews and their part in science, research and culture of the city of Poznań. A separate section of the article placed at the end of the article is devoted to the documents and writings of the aristocratic Russian family of the Korostowiecs who were close friends to the Flatau family. Due to the limited length of this article, however, only their contents are briefly mentioned. Likewise, the documents may present valuable material related to the history of the so-called “White-Russian” emigration after the Revolution of 1917.
Źródło:
Biblioteka; 2014, 18(27); 49-82
1506-3615
2391-5838
Pojawia się w:
Biblioteka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zdzisław Beksiński i ponowoczesna melancholia. Zarys interpretacyjny (Na końcu ogrodu, Centrala snów, Informator)
Autorzy:
Szczyrek, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030993.pdf
Data publikacji:
2019-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
melancholy
Zdzisław Beksiński
story
postmodernity
sacrum
social utopia
crisis of idea
language deconstruction
narration
sociology of art
political breakthrough
melancholia
opowiadania
postmodernizm
utopia społeczna
kryzys idei
dekonstrukcja
narracja
socjologia sztuki
przełom polityczny
Opis:
The artistic output of Zdzisław Beksiński finds recognition all over the world. Not so long ago, his visual heritage was enriched by new, literary accomplishments – the collection of short stories written by the artist between 1963 and 1965. The present paper is an analysis of three most expressive pieces in terms of studied esthetics: Na końcu ogrodu, Centrala snów oraz Informator.Beksiński’s short stories are here placed in the context of postmodern melancholy characterized by affirmation of experienced emptiness the source of which was sought for in Beksinski’s generational experiences. On these grounds, a thesis is proposed where the holistic creative concept which merges visual and literary accomplishments is expressed by three figures: decay, repetition and ontological uncertainty. Not only is the object of the analysisa theoretical aspect of a worldview present in the literary works but it also functions as  a specific fictional-structural solution.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2019, 14, 9; 693-706
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiara w dogmaty maryjne dorosłych katolików w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. Na podstawie wyników badań socjologicznych
Belief in the Marian Dogmas of Adult Catholics in Poland at the Turn of the 20th and 21st Centuries: A Study on Sociological Research
Autorzy:
Baniak, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33720184.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Dogmaty maryjne
wiara w dogmaty maryjne
katolicy dorośli
przełom XX i XXI wieku
Marian dogmas
belief in the Marian dogmas
adult Catholics
the turn of the 20th and 21st century
Opis:
W artykule ukazano wiarę dorosłych katolików w Polsce w dogmaty maryjne. Podstawę tej prezentacji stanowią wyniki badań socjologicznych zrealizowanych na przełomie XX i XXI wieku wśród dorosłych katolików zamieszkujących miasta i wsie. Badania uwzględnione w tym artykule zostały zrealizowane przez autorów za pomocą różnych metod socjologicznych. Badania te wykazały, że nastawienie dorosłych katolików do dogmatów maryjnych było zróżnicowane i zależne od takich czynników jak płeć, miejsce zamieszkania, wiek, deklaracje wiary religijnej i praktyk kultowych. Badania wykazały, że w XXI wieku mniej dorosłych katolików akceptowało dogmaty religijne i wierzyło w ich sens religijny niż w XX wieku.
This article investigates the level of belief in the Marian dogmas reported by adult Catholics in Poland. The discussion is based on sociological research carried out at the turn of the 20th and 21st centuries involving adult Catholics living in towns and villages. The research covered in this article was carried out by the authors with the use of diverse sociological methods. The results show that adult Catholics’ attitudes towards the Marian dogmas vary and depend on factors such as gender, place of residence, age, declarations of religious faith and worship practices. The research shows that the number of adult Catholics in Poland who accept religious dogmas and acknowledge their religious significance decreased between the 20th and the 21st century.
Źródło:
Zeszyty Naukowe KUL; 2023, 66, 1; 83-106
0044-4405
2543-9715
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pamięć NRD w filmach autorów (zachodnio)niemieckich pierwszej dekady zjednoczonych Niemiec
Memory of the GDR in Films Made by (West) German Authors in the First Decade of United Germany
Autorzy:
Gwóźdź, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31199593.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
media pamięci
pamięć protetyczna
pamięć epizodyczna
pamięć funkcjonalna
pamięć zbiorowa
niemiecki przełom lat 1989 i 1990
memory media
prosthetic memory
episodic memory
functional memory
collective memory
German turn of 1989 and 1990
Opis:
Artykuł traktuje o mechanizmach pamięci zaobserwowanych w zachodnioniemieckich filmach poświęconych tematyce NRD-owskiej, zwłaszcza z przełomu 1989 i 1990 r. Dotyczy głównie pamięci protetycznej, wynikającej z obcowania z mediami, a nie bezpośredniego uczestnictwa we wspominanych wydarzeniach (pamięć epizodyczna), co było typowe dla reprezentacji filmowych autorów z RFN (m.in. Volker Schlöndorff, Helma Sanders-Brahms, Margarethe von Trotta). Skupienie się na pierwszej dekadzie po zjednoczeniu Niemiec daje nadto szansę na uchwycenie w rudymentarnej fazie pamięci funkcjonalnej, eksploatującej wybrane i stałe motywy, fakty i wydarzenia (opresyjna codzienność NRD, nadzór Stasi, wydarzenia z okresu przełomu, zwłaszcza upadek muru, początki zjednoczonych Niemiec) w celu kształtowania oraz legitymizacji tożsamości.
The article is devoted to the memory mechanisms observed in West German authors’ films on the subject of the GDR, especially the turn of 1989 and 1990. It mainly concerns prosthetic memory constructed on the basis of media coverage, and not direct participation in the events (episodic memory), which was typical for film representations of the FRG authors (including Volker Schlöndorff, Helma Sanders-Brahms, Margarethe von Trotta). Focusing on the first decade after the unification also gives one a chance to capture functional memory in its rudimentary phase, as it exploits selected and permanent motifs, facts and events (oppressive everyday life of the GDR, Stasi supervision, events from the breakthrough period, particularly the fall of the Wall, the beginning of united Germany) in order to shape and legitimize identity.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2024, 125; 70-87
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagadnienia społeczno-gospodarcze wsi w okolicach Szadku na łamach prasy kaliskiej w drugiej połowie XIX w. i na początku XX w.
Socio-economic aspects of the villages near Szadek, based on the Kalisz press in the second half of the 19th century and at the beginning of the 20th century
Autorzy:
Figlus, Tomasz
Cepil, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028710.pdf
Data publikacji:
2021-12-10
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Szadek
wieś
zagospodarowanie przestrzenne
historia gospodarcza
geografia historyczna
prasa
Kalisz
przełom XIX i XX w.
village
spatial development
economic history
historical geography
press
turn of the 19th and 20th centuries
Opis:
Artykuł prezentuje wyniki badań dotyczących wymiaru przestrzennego wybranych aspektów życia społeczno-gospodarczego wsi w okolicach Szadku w drugiej połowie XIX w. i na początku XX w. Analizę przeprowadzono na podstawie kwerendy artykułów i notatek zamieszczonych na łamach dwóch czasopism prowincjonalnych wydawanych w badanym okresie: „Kaliszanin” i „Gazeta Kaliska”. Okazało się, że zawierają one wiele wartościowych danych, często nieuchwytnych w świetle innych typów źródeł historycznych. Badania pozwoliły ukazać główne kierunki przeobrażeń oraz różnorodność problemów odnoszących się do kwestii społeczno-kulturowych, działalności gospodarczo-agrarnej oraz stosunków własnościowych na analizowanym obszarze, a pośrednio możliwe było nakreślenie sytuacji panującej na obszarach wiejskich w zaborze rosyjskim w okresie pouwłaszczeniowym.
The article presents the results of research on the spatial dimension of selected aspects of socio-economic life in the countryside around Szadek in the second half of the 19th century and at the beginning of the 20th century. The analysis was carried out on the basis of a query of articles and notes from two provincial magazines published in the analyzed period: “Kaliszanin” and “Gazeta Kaliska”. It turned out that they contain a lot of valuable data, often unavailable in other types of historical sources. The research allowed to show the main directions of transformations and the variety of problems relating to socio-cultural issues, economic and agrarian activity and ownership relations in the analyzed area, and indirectly gave an opportunity to present the situation in rural areas in the Russian partition in the period after the enfranchisement of peasants.
Źródło:
Biuletyn Szadkowski; 2021, 21; 51-69
1643-0700
Pojawia się w:
Biuletyn Szadkowski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Plant communities of cultivated fields of the Podlaski Przelom Bugu mesoregion. Part 5. Root crop communities of light soils
Zbiorowiska roslinne pol uprawnych Podlaskiego Przelomu Bugu. Cz.V. Zbiorowiska upraw okopowych gleb lekkich
Autorzy:
Rzymowska, Z
Skrzyczynska, J
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28150.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Botaniczne
Tematy:
Polska
species number
Podlaski Przelom Bugu mesoregion
Panico-Setarion community
floristic composition
light soil
plant community
natural condition
root crop community
cultivated field
Echinichloo-Setarietum association
agrophytocoenosis
Setaria pumila-Setaria viridis community
Opis:
This present paper, focused on root crop communities of light soils, is a part of the wide range characteristics of segetal communities of the Podlaski Przełom Bugu (Podlasie Bug River Gorge) mesoregion. On the basis of 160 phytosociological relevés made according to the Braun-Blanquet method, phytocenoses representing the Panico-Setarion alliance were distinguished. Most often, patches of the association Echinochloo-Setarietum were recorded in the study area. Heterogeneous habitat conditions affect its floristic diversity. Two subassociations of the phytocenosis, divided according to the species composition into 9 lower syntaxa, were identified on light soils. The following subassociations were distinguished: Echinochloo-Setarietum setarietosum glaucae in a typical variant and a variant with Juncus bufonius, both with subvariants with Digitaria ischaemum, as well as a typical variant of Echinochloo-Setarietum typicum, a variant with Juncus bufonius and a subvariant with Oxalis stricta in the typical and wet variant. Another association found in root crops on light soils of the Podlaski Przełom Bugu mesoregion is Digitarietum ischaemi. Its patches were observed in cultivations on light, acidic, poor soils. The characteristic feature of this community is the occurrence of numerous acidophilous species. In habitat conditions typical for the Podlaski Przełom Bugu mesoregion, Digitarietum ischaemi is differentiated into the typical and wet variant. Quite frequent patches of the Setaria pumila-Setaria viridis community were noted in intermediate habitat conditions, between those characteristic for Digitarietum ischaemi and Echinochloo-Setarietum.
Przedstawione w niniejszej pracy zbiorowiska roślin okopowych uprawianych na glebach lekkich są częścią charakterystyki zbiorowisk segetalnych Podlaskiego Przełomu Bugu. Na podstawie 160 zdjęć fitosocjologicznych wykonanych metodą Braun-Blanqueta wyróżniono fitocenozy reprezentujące związek Panico-Setarion. Najczęściej na badanym terenie notowano płaty Echinochloo-Setarietum. Zróżnicowanie florystyczne fitocenoz tego zespołu warunkują różnorodne warunki siedliskowe. Na siedliskach zaliczanych do gleb lekkich wyróżniono dwie subassocjacje tego zespołu, które skład florystyczny różnicuje na 9 niższych rangą syntaksonów. Wyróżnione zostały podzespoły Echinochloo-Setarietum setarietosum glaucae z wariantami typowym i z Juncus bufonius oraz podwariantami z Digitaria ischaemum, a także Echinochloo-Setarietum typicum wariant typowy oraz wariant z Juncus bufonius i podwariant z Oxalis stricta w wariancie typowym i wilgotnym. Zespół ten jest najbardziej rozpowszechniony i zróżnicowany florystycznie. Drugim zespołem gleb lekkich wykształcającym się w uprawach okopowych Podlaskiego Przełomu Bugu jest Digitarietum ischaemi. Jego płaty zachwaszczają przede wszystkim uprawy na glebach lekkich, kwaśnych i mało żyznych. Cechą tych zbiorowisk jest liczne występowanie wielu gatunków acidofilnych. W warunkach siedlisk Podlaskiego Przełomu Bugu Digitarietum ischaemi różnicuje się na wariant typowy i wilgotny. Dość częstymi fitocenozami, zajmującymi siedliska pośrednie między Digitarietum ischaemi a Echinochloo-Setarietum są płaty zbiorowiska Setaria pumila-Setaria viridis.
Źródło:
Acta Agrobotanica; 2007, 60, 1
0065-0951
2300-357X
Pojawia się w:
Acta Agrobotanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Objawy chorobowe u kotów leczonych z powodu nadczynności tarczycy. Część II. Niepożądane efekty leczenia
Clinical signs in cats after treatment of hyperthyroidism. Part II. Adverse effects of the therapy
Autorzy:
Gójska-Zygner, Olga
Gajger, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22180981.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna
Tematy:
koty
patofizjologia
objawy kliniczne
leczenie
leki przeciwtarczycowe
leczenie chirurgiczne
leczenie dieta
metody radioizotopowe
radioizotop jodu
hipokalcemia
choroby zwierząt
nadczynność tarczycy
skutki niepożądane
przełom tarczycowy
jatrogenna niedoczynność tarczycy
adverse drug reaction
feline hyperthyroidism
hyperthyroid crisis
Opis:
Feline hyperthyroidism is a common endocrine disease of older cats. Treatment of the hyperthyroid cat, may uncover previously masked diseases and may cause adverse reactions or other iatrogenic disorders. The authors have described major adverse effects of the therapy, including adverse drug reaction, surgery, radioiodine therapy, and diet in second part of this review.
Źródło:
Życie Weterynaryjne; 2021, 96, 06; 424-430
0137-6810
Pojawia się w:
Życie Weterynaryjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Arystokrata i lektury epoki przełomu, czyli o Janie Feliksie Amorze Tarnowskim jako czytelniku
Aristocracy and Books in the Era of the Turn: Jan Feliks Amor Tarnowski as a Reader
Autorzy:
Deszczyńska, Martyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232723.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia czytelnictwa
przełom XVIII i XIX wieku – oświecenie a romantyzm
Jan Feliks Amor Tarnowski jako czytelnik
reading history
the turn of the 18th and 19th centuries – Enlightenment and Romanticism
Jan Feliks Amor Tarnowski as reader
Opis:
Artykuł podejmuje problematykę historii czytelnictwa w epoce przełomu XVIII i XIX wieku, czyli między polskim oświeceniem a epoką romantyzmu, na przykładzie arystokratycznego czytelnika i właściciela bogatego księgozbioru – Jana Feliksa Amora Tarnowskiego (zm. 1842). Rodzinne relacje Tarnowskiego, podróże i wpływy jego nauczycieli, a także studia w bibliotekach ukształtowały jego osobowość intelektualną i dały mu głęboką erudycję. Był działaczem ruchu kulturalnego, członkiem towarzystw naukowych i masonerii, senatorem. Zastosowana w tekście metodologia opiera się na naukach historycznych jako najbardziej odpowiednich w tego rodzaju problemach. Teza dotycząca lektury Tarnowskiego została potwierdzona na podstawie jego rękopisów, notatek i niepublikowanych fragmentów z archiwum rodzinnego (przechowywanego w Archiwum Narodowym w Krakowie) oraz monografii drukowanej (1819), w której ślady cytatów i tytuły książek zostały uznane za pewne dowody ich czytania. Jego zainteresowania koncentrowały się na średniowiecznej i wczesnonowożytnej historii, religii i literaturze, pozostawały pod wpływem historyzmu oświeceniowego, historii kultury i językoznawstwa, ale także religijnego odrodzenia katolickiego, mistycyzmu i religijności czasów Restauracji. Tarnowski jako czytelnik wybierał klasyczną literaturę europejską i światową, pośród której chciał umieścić książki autorów polskich.
The article takes up the question of history of reading in the era of the turn of 18th and 19th centuries, i.e. between the Polish Enlightenment and the romantic period, on the example of an aristocratic reader and owner of rich book collection – Jan Feliks Amor Tarnowski (d. 1842). Tarnowski’s family relations, travels and influence of his teachers, as well as studies in libraries shaped his intellectual personality and gave him a profound erudition. He was the activist in the culture movement, member of scientific societies and masonry, and the Senator. The methodology used here is based on the historical sciences, as the most appropriate in this kind of problem. Thesis concerning Tarnowski’s reading was proved on the ground of his manuscripts, notes, and not published fragments from his family archive (stored in the National Archive in Cracow), and his printed monography (1819), where the traces of quotations and titles of books were considered as sure evidences of reading. His interests focused on medieval and early modern history, religion and literature, and were influenced by the Enlightenment historicism, history of culture and linguistics. But he was also under the influence of the religious Catholic revival, mysticism and religiosity of Restoration. Tarnowski as a reader chose the classical European and world’s literary output, in which he wanted to place books of Polish authors.
Źródło:
Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL; 2022, 4(19); 99-125
2658-1175
2719-3144
Pojawia się w:
Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Valorisation of Mythological Female Characters in the Writings of Azama, Huston, Lemoine, and Py, at the Turn of the Century (1980–2020)*)
Waloryzacja roli mitologicznych postaci kobiecych w interpretacjach Azamy, Huston, Lemoine’a oraz Py z przełomu wieków (1980–2020
Autorzy:
Leontaridou, Dora
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366549.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
myths
women
French and Francophone theatre
the 20th–21st century
Olivier Py
Michel Azama
Nancy Huston
Jean-René Lemoine
mythes
réécriture
femmes
théâtre français et francophone
XXIe siècles
mity
kobiety
teatr francuski i frankofoński
przełom XX–XXI wieku
Oliver Py
Opis:
In mythological rewritings in French and Francophone theatre at the turn of the century, female characters are valorised compared to their counterparts in hypotexts. They obtain a more significant role through various processes. The aim of the paper is to explore this issue, and, above all, to examine how the foregrounding of female characters is achieved in the rewritings of Enchaîné [Bound] by Olivier Py, Iphigénie ou le péché des dieux [Iphigenia or the Sin of the Gods] by Michel Azama, Jocasta reine [Jocasta Regina] by Nancy Huston, and Médée, poème enragé [Medea, Written in Rage] by Jean-René Lemoine. These particular works have been selected, among others, because they are representative of the process of attributing more significance to mythological female characters.
Dans les réécritures des mythes du théâtre français et francophone au tournant du siècle, les personnages féminins sont d’habitude valorisés par rapport à ceux de leurs hypotextes. Leur valorisation est réalisée de diverses façons. Elle est différentiée selon la matrice antique, et le point de vue de la relecture du créateur. Cet article présentera quelques valorisations des personnages mythiques féminins, à l’aide des exemples précis : la prise de la parole et l’expansion de leur rôle, la resémentisation de l’épisode mythique,  la relance de l’action. 
W interpretacjach mitów antycznych w teatrze francuskim i frankofońskim z przełomu XX i XXI wieku postaci kobiece zyskują na znaczeniu w stosunku do ich pierwowzorów z hipotekstów. Dzieje się tak dzięki wykorzystaniu różnorodnych zabiegów. Niniejszy artykuł jest próbą przybliżenia tego zagadnienia, a przede wszystkim zbadania, w jaki sposób nadaje się większą wagę postaciom kobiecym w tragediach: Enchaîné autorstwa Oliviera Py, Iphigénie ou le péché des dieux Michela Azamy, Jocasta reine Nancy Huston oraz Médée, poème enragé Jean-René Lemoine’a. Utwory te wybrano między innymi z uwagi na ich reprezentatywny charakter w ukazywaniu waloryzacji roli postaci kobiecych wywodzących się z mitologii.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2020, 38, 2; 251-265
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Вобраз творчай асобы ў беларускай і польскай малой прозе мяжы XIX–XX ст.: параўнальны аспект
The image of creative personality in Belarusian and Polish short prose at the turn of the 19th–20th centuries: comparative aspect
Wizerunek osobowości twórczej w białoruskich i polskich krótkich formach narracyjnych przełomu XIX–XX wieku: aspekt porównawczy
Autorzy:
Bakhanovich, Natallia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341088.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Tematy:
concept of personality
creative personality
turn of the century
fiction
professionalization of art
commercialization of art
modernism
koncepcja osobowości
osobowość twórcza
przełom wieków
proza artystyczna
profesjonalizacja sztuki
komercjalizacja sztuki
modernizm
канцэпцыя асобы
творчая асоба
мяжа стагоддзяў
мастацкая проза
прафесіяналізацыя мастацтва
камерцыялізацыя мастацтва
мадэрнізм
Opis:
The concept of creative personality at the turn of the 19th and 20th centuries is analyzed on the basis of Belarusian and Polish prose of the small genre. In both literatures, the person engaged in the “production” of art appears in an ironic light in the image of a failed creator; similarly, the collision of the hero with the superficial “consumer” of art, as well as critics and reviewers is colored by irony. But while Polish writers express their creative personality through plot-thematic aspects of the desire to commercialize their “product” and concern for the material, the Belarusian show its internal conflict due to a break with tradition.
Pojęcie osoby twórczej przełomu XIX i XX wieku analizowane jest na podstawie białoruskiej i polskiej prozy małogatunkowej. W obu literaturach osoba zaangażowana w dziedzinę „produkcji” artystycznej pojawia się w ironicznym świetle na obraz nieudanego twórcy; podobnie spotkanie bohatera z powierzchownym „konsumentem” sztuki, a także krytykiem i recenzentem jest zabarwione ironią. Jeśli jednak polscy pisarze ujawniają osobowość twórczą poprzez fabularno-tematyczne aspekty dążenia do komercjalizacji swojego „produktu” i troski o rzeczy materialne, to Białorusini pokazują jej wewnętrzny konflikt z powodu zerwania z tradycją.
На матэрыяле беларускай і польскай малой прозы аналізуецца канцэпцыя творчай асобы мяжы XIX–XX стст. У абедзвюх літаратурах чалавек, заняты ў сферы “вытворчасці” мастацкага, паўстае ў іранічным асвятленні ў вобразе няўдалага творцы; аналагічна іроніяй афарбавана сутыкненне героя з павярхоўным “спажыўцом” мастацкага, а таксама крытыкам і рэцэнзентам. Але, калі польскія пісьменнікі выяўляюць творчую асобу праз сюжэтна-тэматычныя аспекты імкнення да камерцыялізацыі свайго “прадукту” і заклапочанасці матэрыяльным, то беларускія – паказваюць яе ўнутраны канфлікт з-за разрыву з традыцыяй.
Źródło:
Acta Albaruthenica; 2022, 22; 169-183
1898-8091
Pojawia się w:
Acta Albaruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powiat ostrołęcki w guberni łomżyńskiej
Ostrołęcki County in Łomżyński Province
Autorzy:
Dobroński, Adam Czesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2168310.pdf
Data publikacji:
2022-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Powiat ostrołęcki
przełom XIX i XX w.
chłopi
drobna szlachta
folwarki
osady
Żydzi
zmiany gospodarczo-społeczne
kryzys agrarny
gub. łomżyńska.
District of Ostrołęcki
the turn of the 19th and 20th centuries
peasants
nobles
manors
villages
Jews
economic and social change
agricultural crisis
gub. Lomżyńska
Opis:
W powiecie ostrołęckim, wchodzącym w skład gub. łomżyńskiej, znajdowały się: miasto Ostrołęka, trzy osady (Czerwin, Goworowo, Myszyniec) oraz 11 gmin (Czerwin, Dylewo, Goworowo, Myszyniec, Nakły, Nasiadki, Piski, Rzekuń, Szczawin, Troszyn, Wach). Gminy te można podzielić nieprecyzyjnie na chłopskie (kurpiowskie) i drobnoszlacheckie, a ponadto uwzględnić należy folwarki (pogarszała się kondycja ekonomiczna wielkiej własności) i mieszkańców wyznania mojżeszowego dominujących w miasteczkach. Dokonałem przeglądu gmin i osad, wykorzystując dane opublikowane przez Warszawski Komitet Statystyczny w 1891 r. Większe obszarowo gospodarstwa posiadała drobna szlachta, natomiast wyżej oszacowano wartość domów mieszkalnych zamieszkałych przez chłopów. Wciąż wiemy zbyt mało o relacjach włościańsko-szlacheckich, zwłaszcza we wsiach zamieszkałych przez obie społeczności, a tych przybywało. W opisanych latach kryzys agrarny utrudniał wprowadzanie zmian w sposobie gospodarowania i słabo jeszcze zaznaczało się ożywienie społeczno-kulturowe we wsiach kurpiowskich. Do danych statystycznych, opatrzonych komentarzami, dołączyłem fragmenty nieopublikowanego artykułu prof. Juliusza Łukasiewicza, który zaprezentował przemiany ekonomiczne w gub. łomżyńskiej w latach 1870-1904. Na tle całej guberni pow. ostrołęcki wykazywał wiele cech charakterystycznych: mały procent gruntów ornych i słabe gleby, a duży udział łąk; przeciętnie większe obszarowo gospodarstwa; powolne tempo wymiany narzędzi i sprzętów rolniczych; zaniedbania w pracach melioracyjnych i komasacji; dbałość o hodowlę zwierząt i ptactwa domowego, wyższy udział upraw ziemniaków, także na ugorach w systemie trójpolówki. Wydaje się, że w tym okresie miasto Ostrołęka w niewielkim stopniu wpływało na przemiany na terenach wiejskich, zwłaszcza w bardziej oddalonych gminach.
In the Ostrołęcki region, which belongs to Łomża Province, consisted of the town of Ostrołęka, three settlements (Czerwin, Goworowo, Myszyniec) and 11 municipalities (Czerwin, Dylewo, Goworowo, Myszyniec, Nakły, Nasiadki, Piski, Rzekuń, Szczawin, Troszyn, Wach). These congregations can be divided inaccurately into peasant (Kurpie) and petty-noble communities, but also the manors (the economic situation of large estates deteriorated) and the inhabitants of the Mosaic faith, who predominate in the cities, must be taken into account. I checked the municipalities and settlements on the basis of data published in 1891 by the Statistical Committee of Warsaw. Larger farms were owned by petty nobles, while the value of houses inhabited by peasants was estimated much higher. We still know too little about aristocratic relations, especially in the villages inhabited by both communities. In the years described, the agricultural crisis hampered the changes in the economy, and the socio-cultural upswing in the Kurpie villages was still weak. To the statistical data with commentaries, I have attached excerpts from an unpublished article by Prof. Juliusz Łukasiewicz, who presented the economic chang es in Gub. Lomżyńska in the years 1870-1904. The region of Ostrołęka had many characteristics: a low percentage of arable land and poor soils, and a high percentage of meadows; on average, larger farms; slow replacement of agricultural equipment; negligence in drainage and commassation work; the maintenance of the breeding of domestic animals and domestic birds, higher proportion of potato cultivation, also on fallow land in the system of tripod buckets. During this period, the town of Ostrołęka seems to have had little influence on the transformation of rural areas, especially in the more remote municipalities.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2022, zeszyt, XXXVI; 110-125
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Identyfikacje wyznaniowe, religijne i kultyczne deklarowane przez młodzież szkolną i akademicką w Polsce. Na podstawie wyników badań socjologicznych zrealizowanych w drugiej połowie XX wieku i w obu dekadach XXI wieku
Denominational, Religious and Cult Identifications Declared by School and University Youth in Poland. Based on the Results of Sociological Research Conducted in the Second Half of the 20th Century and in Both Decades of the 21st Century
Autorzy:
Baniak, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096271.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Instytut Socjologii
Tematy:
denominational identifications
religious identifications
cultic identifications
turn of the 20th and 21st century
middle school students
high school students
university students
determinants of youth religiosity
identyfikacje wyznaniowe
identyfikacje religijne
identyfikacje kultyczne
przełom wieku XX i XXI
gimnazjaliści
licealiści
studenci
uwarunkowania religijności młodzieży
Opis:
W artykule tym analizuję identyfikacje młodzieży szkół gimnazjalnych, średnich i studentów wyższych uczelni z: Kościołem katolickim (wyznaniowe), wiarą w Boga (religijne) i obowiązkowymi praktykami religijnymi (kultyczne). Identyfikacje te były widoczne w postawach, przekonaniach, zachowaniu i działaniach młodzieży polskiej w drugiej połowie XX wieku i w obu dekadach XXI wieku. Podstawę do tej prezentacji stanowią wyniki badań socjologicznych zrealizowanych w latach 1956–2018 przez wielu badaczy religijności i moralności młodzieży uczącej się w gimnazjach, szkołach średnich i studiującej w uczelniach wyższych. W jakiej skali badana młodzież polska utrwalała własną wiarę i kontynuowała tradycje religijne przekazane jej przez rodziców podczas wychowaniu religijnego we własnych przekonaniach i działaniach? Jaki odsetek spośród tej młodzieży zwątpił w te prawdy religijne i wartość tradycji, czy też odrzucił je jako zbędne w swoim życiu osobistym i religijnym? Na te pytania odpowiem na podstawie wyników badań w tym artykule, jej deklaracje dotyczące tych identyfikacji. 
In this article, I analyze the identifications of middle school, high school, and university students with: Catholic Church (denominational), faith in God (religious) and compulsory religious practices (cultic). These identifications were evident in the attitudes, beliefs, behaviour and actions of Polish youth in the second half of the 20th century and in both decades of the 21st century. The basis for this presentation are the results of sociological research carried out between 1956 and 2018 by a number of researchers into the religiosity and morality of young people studying in middle schools, high schools and studying in universities. To what extent did the Polish youth consolidate their own faith and continue the religious traditions handed down to them by their parents during their religious upbringing in their own beliefs and actions? What percentage of these young people doubted these religious truths and the value of traditions, or rejected them as unnecessary in their personal and religious lives?    I will answer these questions based on the research findings in this article, taking into account her declarations regarding these identifications. 
Źródło:
Konteksty Społeczne; 2020, 8, 2; 38-90
2300-6277
Pojawia się w:
Konteksty Społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Młodzi Polacy po transformacji wobec wartośc
The attitude of young Poles towards values after political transformation
Autorzy:
Szymanowska, Eliza
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/646652.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Libron
Tematy:
moral categories
transformation breakthrough
ethics
stories with a social meaning
metacultural discourse
existencial crisis
axiological crisis
traditional values
the creation of a new human
social changes project
kategorie moralne
przełom ustrojowy
etyka
reportaż społeczny
dyskurs metakulturowy,
kryzys egzystencjalny
kryzys aksjologiczny
tradycyjne wartości
budowa nowego człowieka
projekt zmian społecznych
Opis:
The aim of this article, entitled „The attitude of young Poles towards values after political transformation”, is to describe the attitude of a part of young generation towards moral categories after the political transformation of 1989. The author discusses selected stories printed in „Gazeta Wyborcza” describing individual heroes who create an image of a collective protagonist and focuses on ethics and the analysis of some specific aspects of their lives. Three types of contexts (psychological, social and cultural) were used to find universal mean-ings that result from the interpretation of individual experiences. The genre of analysed text is a story with a social meaning that presents a part of the young, post-transformation generation. These stories fit the metacultural discourse of the article, especially that related to existential and axiological crisis in the post-transformation period.
Celem artykułu jest próba scharakteryzowania stosunku do kate-gorii moralnych części młodego pokolenia Polaków po przełomie ustrojowym 1989 r. Autorka omawia wybrane reportaże „Gazety Wyborczej”, portretując bo-haterów indywidualnych, tworzących obraz bohatera zbiorowego, pod kątem ety-ki, i analizując określone aspekty ich życia osobniczego. W znalezieniu uniwersal-nych sensów, na które przekłada opisy jednostkowych doświadczeń, pomaga jej uwzględnienie trzech kontekstów: psychologicznego, społecznego i kulturowego.
Źródło:
Konteksty Pedagogiczne; 2017, 1, 8
2300-6471
Pojawia się w:
Konteksty Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kultura ludowa jako wspólny przedmiot zainteresowań polskich i ukraińskich twórców oraz badaczy we Lwowie na przełomie XIX i XX wieku
Народна культура як загальний предмет інтересу польських та українських митців та дослідників у Львові на зламі ХІХ–ХХ століть
Autorzy:
Neszew, Vira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015622.pdf
Data publikacji:
2021-12-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Польсько-українські дискусії
література
народна культура
Львів
злам ХІХ–ХХ століть
Polish-Ukrainian literary contacts
Polish-Ukrainian scientific contacts
folk culture
polemics
modernism
Young Poland
“Young Ukraine”
Lviv
the turn of the 19th and 20th centuries
dyskusje polsko-ukraińskie
literatura
kultura ludowa
Lwów
przełom XIX i XX wieku
Opis:
Szkic jest próbą zrekonstruowania polsko-ukraińskich dyskusji o literaturze we Lwowie, uwzględniających obecność kultury ludowej w twórczości. Ma charakter historyczno-przeglądowy, zastosowano w nim również metodę porównawczą. Fascynacja ludowością z jednej strony jednoczyła polskich i ukraińskich intelektualistów, zaś z drugiej niejednokrotnie była powodem sporów wewnątrz tych środowisk. Teksty krytyczno-literackie o tematyce ludowej, ukazujące się na łamach wybranej prasy lwowskiej na przełomie XIX i XX wieku, są świadectwem aktywnej współpracy intelektualnej Polaków i Ukraińców, a także wzajemnego zainteresowania rozwojem kultury sąsiada.
Дана стаття є спробою реконструювати польсько-українські дискусії про літературу у Львові, з урахуванням присутності народної культури у творчості. Вона має історико-оглядовий характер, хоча тут автором використовувався порівняльний метод. З одного боку, захоплення народництвом об’єднувало польську та українську інтелігенцію, а з іншого – часто було причиною суперечок у цих колах. Критично-літературні тексти на народну тематику, опубліковані в добірній львівській пресі на зламі ХІХ–ХХ століть, є свідченням активної інтелектуальної співпраці поляків та українців, а також обопільної зацікавленості у розвитку культури сусідів.
The essay is an attempt to reconstruct Polish-Ukrainian discussions about literature and science in Lviv through the prism of folk culture. On the one hand, the fascination with the populace united Polish and Ukrainian intellectuals, and on the other, it was often a reason for discussions within these circles. Critical-literary texts on folk issues, published in the selected Lviv press at the turn of the 19th and 20th centuries, are a testimony to the active intellectual cooperation of Poles and Ukrainians, as well as mutual interest in the development of the neighbor’s culture.
Źródło:
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, 15; 160-178
1733-2249
Pojawia się w:
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postapokalipsa, baśń i groza w "Pikniku na skraju drogi" braci Strugackich
Autorzy:
Wieliczko-Paluch, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607932.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Arkady and Boris Strugatsky
"Roadside Picnic"
extraterrestrials
stalker
the Zone
post-apocalypse
motifs and items in fairy-tales
horror
fairy-tale
Faust
historical watershed
utopia
consumerism
existentialism of J.-P. Sartre
Arkadij i Borys Strugaccy
"Piknik na skraju drogi"
istoty pozaziemskie
Strefa
postapokalipsa,
motywy i rekwizyty baśniowe
baśń
groza
przełom historyczny
konsumpcjonizm
egzystencjalizm J.-P. Sartre’a
Opis:
The article is devoted to Roadside Picnic by Arkady and Boris Strugatsky – a post-apocalyptic vision of the world after an extraterrestrial event called Visitation. The first part deals with a short comparison of two science fiction novels about the failed contact between humans and aliens. The second part of this paper describes a post-apocalyptic town with a Visitation Zone and interprets some motifs from fantastic horrors. The third part presents a protagonist and one of the artefacts in the Zone representing a type of a character and an item known from fairy tales, legends and myths. The next part focuses on a utopian motif in the final part of the novel, which illustrate protagonist’s transformation on the background of existentialism. The analysis leads to the conclusion that the Strugatsky’s Roadside Picnic contains the disapprobation of the modern consumerist society.
Artykuł został poświęcony Piknikowi na skraju drogi Arkadija i Borysa Strugackich – wizji postapokaliptycznego świata po wydarzeniu zwanym Lądowaniem. Pierwsza część tekstu dotyczy krótkiego porównania dwóch powieści science fiction, w których poruszono temat nieudanej próby kontaktu pomiędzy ludźmi i istotami pozaziemskimi. Następnie opisano postapokaliptyczne miasto ze znajdującą się w nim Strefą oraz zinterpretowano niektóre motywy zaczerpnięte z fantastyki grozy. W dalszej części szkicu przedstawiono protagonistę oraz jeden z artefaktów znajdujących się w Strefie, reprezentujących pewien typ postaci i rekwizytów znanych z baśni, legend oraz mitów. Kolejna część tekstu koncentruje się wokół motywu utopijnego, pojawiającego się w finale powieści i jednocześnie stanowiącego ilustrację przemiany głównego bohatera, ujętej na tle filozofii egzystencjalizmu. Analizy prowadzą do wniosku, iż Piknik na skraju drogi stanowi wyraz krytycznego stosunku Strugackich do nowoczesnego społeczeństwa konsumpcyjnego.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2016, 34, 2
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-85 z 85

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies