Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "prussia" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Economic Relations Between Gdańsk and Königsberg in the Years 1466–1525
Autorzy:
Kardasz, Cezary
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1194071.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
Royal Prussia
Teutonic Prussia
trade
credit
craftsmanship correspondence
Opis:
Upon the decisions of the peace treaty concluding the Thirteen Years’ War between the German Order and the Kingdom of Poland supported by the Prussian estates, the monastic rule in Prussia was divided into two separate, if connected with each other, parts: Royal Prussia and Monastic Prussia. The article discusses economic relations – long distance trade, retail, the flow of people and capital between the biggest cities – Gdańsk and Königsberg in the years 1466–1525. In the older historiography there appeared information indicating that economic relations between Royal Prussia and Monastic Prussia were breached after the division of the Monastic State. Such information resulted from the insufficient database – the authors concentrated on the sources which addressed the problem in quantitative terms. On the basis of the analysis of the correspondence and scattered entries in the city books it is possible to establish that intensive trade and financial contacts between the biggest ports of Prussia were maintained. Trade relations concentrated on the exchange between Western Europe and Lithuania, where both cities played a major role. What prevailed was the export of salt, and at the beginning of the 16th century also the export of grain from Żuławy [Werder] to Königsberg. Wood, ash and hop played a major role in the import to the West. The exchange of goods invariably entailed the exchange of money and people. Inhabitants of Gdańsk and Königsberg lent money to each other and purchased property. The exchange of people was also visible; it referred mainly to journeymen and peddlers. The text shows that apart from customs books it is necessary to examine the correspondence while analyzing trade contacts of Gdańsk.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2017, 82, 1; 37-54
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsca i terminy Sejmików Generalnych Prus Królewskich ze szczególnym uwzględnieniem lat 1480-1542
Autorzy:
Kościuk, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1810683.pdf
Data publikacji:
2020-09-27
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Royal Prussia, Polish Prussia, Prussian estates, General Sejmik of Royal Prussia, great Prussian cities
Opis:
The purpose of the article is to state the reasons for changing sessions’ places and datesof the General Sejmiki, with particular emphasis on the years 1480-1542. Despite established regulations (including the constitution of April 12, 1521 and the so-called Prussian Constitution of July 17, 1526), this happened repeatedly. What was the reason? First, it will be presented the history of the creation of Royal Prussia and the development of the state assembly system in this Polish province.
Źródło:
Officina Historiae; 2020, 3, 1; 41-54
2545-0905
Pojawia się w:
Officina Historiae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mieczysław Józefczyk, Z dziejów religijnych Pomezanii w XVIII wieku, Tom I: Synteza dziejów, Malbork 2015; Tom II: Źródła do dziejów XVIII-wiecznej Pomezanii, Malbork 2015.
Mieczysław Józefczyk, From the religious history of Pomezania in the 18th century, Volume I: Synthesis of the history, , Malbork 2015; Volume II: Sources for the history of 18th-century Pomezania, Malbork 2015
Autorzy:
Zawadzki, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2151039.pdf
Data publikacji:
2015-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
Pomezania
Prussia
Church
Źródło:
Studia Elbląskie; 2015, 16; 441-443
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Seelbad (Balnea Animarum) – uwagi na temat praktyki stosowania pobożnej fundacji w Prusach Krzyżackich i Prusach Królewskich do początku XVI wieku
Seelbad (balnea animarum) – remarks about the practice of religious foundation in the Monastic State of the Teutonic Order and Royal Prussia until the beginning of the 16th century
Autorzy:
Kubicki, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193592.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
medieval cities
Teutonic Prussia
Royal Prussia
charity
last wills
baths
hygiene
Opis:
Among the lesser known forms of burghers’ religious practice in the Late Middle Ages, there was the founding of the so called "Seelbäder” (balnea animarum) recorded mainly in the burghers’ last wills. Burgers bequeathed some sums of money to finance city baths for the poor. Sometimes they stated exactly which bath they wanted to support financially and when the baths were to take place. Sometimes the poor were also given food in the baths. What was curious about the bequest was the motivation behind it. It was not only an act of charity, but also a religious deed committed with the intention of saving the testatrix’s soul, which was often clearly stated in the text of the will. The commemorative nature of the deed consisted in the fact that baths were to take place after the testatrix’s death, usually on the anniversary of this event. The poor were supposed to pray with the intention of saving their benefactor’s soul. Sometimes they were to take place for a longer period of time (10 years), invariably on the anniversary of the benefactor’s death. The examples provided here come from the period from the 13th century until the beginning of the 16th century and reveal how such bequests were made in small towns such as Zalewo (the oldest record on founding baths for the poor dates back to 1326), Nowe nad Wisłą, Bartoszyce and Lubawa along with bigger centres in Teutonic Prussia and Royal Prussia such as Gdańsk, Elbląg, Toruń and Königsberg. In Königsberg, bequests to cover the costs of free baths for the poor happened so frequently that there was even a regulation issued by the municipal authorities which regulated the use of free baths. It should be underlined that financing baths for the poor on a particular day solved the problem of other inhabitants of the town using the baths who came from various social strata. Founding special baths for the poor and inhabitants of municipal hospitals meant that they used the baths separately and at different times than bathers from higher social classes.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2015, 80, 1; 7-20
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Beginnings of the Reformation in the Light of Gdańsk and Königsberg Chroniclers of the First Half of the 16th Century: the Activity of the First Reformers
Początki reformacji w świetle relacji kronikarzy gdańskich i królewieckich z pierwszej połowy XVI wieku. Działalność pierwszych reformatorów
Autorzy:
Możdżeń, Julia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1194087.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
Reformation
historiography
Gdańsk
Königsberg
preaching
Royal Prussia
the Duchy of Prussia
Opis:
The article poses the question about the possibility to define the moment when the Reformation appeared in Prussia. In the literature of the subject matter it is hard to find one answer to thi question. The scholars most frequently give the year 1518 – the year when Jacob Knade of Gdańsk left the Order and got married. The author reminds the critical analysis by Paul Simson, who showed that the year 1518 resulted from the erroneous interpretation of the subsequent sources. The author poses the question to the narrative sources written in Gdańsk and Königsberg which resemble personal accounts – none of them recognizes the above mentioned event connected with Knade. Moreover, the accounts mention the Reformation for the first time in the years 1522–1523. Simon Grunau was the first to write about the Reformation in the spring of 1522. In the article the chronicle by Bernt Stegmann of 1528, the chronicle by Simon Grunau (1517–1530) and chronicles by the city’s notaries of the Old City of Königsberg Johann Beler (1519–1523) and Caspar Freiberg (ca. 1548) were used. The chroniclers reveal the chaos of the first years of the Reformation. They associate the beginnings of the Reformation in the cities with the speeches of Lutheran preachers. The accounts provided by Simon Grunau – travelling between Gdańsk and Königsberg – are the most comprehensive. Some Lutheran preachers are presented by him as people without a past, of unknown background. Others, such as Amandus and Speratus, are accused of Jewish origin and plotting against Christians. All of them – Stegmann, Grunau, Freiberg and Platner underline the threat brought about by the activity of the Lutheran preachers for the life and order in the city. Stegmann blames Jacob Hegge and Johann Franck for instigating to violence. Grunau, who analyzed the origin of the movement and ideas of Luther, considers Prussian uneducated supporters of Luther – Jacob Hegge and Johann Amandus – to be the most pernicious. Moderate preachers such as Alexander Sveniche, Johann Poliander and Michael Meurer – educated people respecting peace and rejecting blasphemy – were presented in the positive light. Such opinions are the evidence that the chroniclers (Grunau, Stegmann, Platner) saw the need to introduce certain reforms and do away with abuses in the Church.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2017, 82, 1; 71-96
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mieczysław Józefczyk: Z dziejów religijnych Pomezanii w XVII wieku, tom I: Synteza dziejów, Malbork 2012, ss. 404; tom II: Źródła do dziejów XVII-wiecznej Pomezanii, Malbork 2013, ss. 501
Mieczysław Józefczyk: From the religious history of Pomezania in the seventeenth century, Volume I: Synthesis of history, Malbork 2012, pp. 404; Volume II: Sources for the history of 17th-century Pomezania, Malbork 2013, pp. 501
Autorzy:
Zawadzki, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154324.pdf
Data publikacji:
2014-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
Pomezania
Prusy Książęce
Prusy Królewskie
Kościół
Ducal Prussia
Royal Prussia Church
Źródło:
Studia Elbląskie; 2014, 15; 439-441
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rosja i Rosjanie w wierszach Mazurów
Russia and the Russians in the poems of people from Mazury region
Autorzy:
Chojnowski, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481265.pdf
Data publikacji:
2006-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Masurian poetry
Eastern Prussia
Opis:
XIX century Mazurian’s poetry likewise their poetry from the beginning of the XX century enclose motives ant themes connected with Russians and the Russian Empire. The Russian Empire itself and Russian as the nation were perceived by Mazury inhabitants throughout military and political primacy in the region. That attitude grows to the myths that had been formed by thepropaganda of Prussia Empire.Mazurian poetry supplied documentary evidence of the supremacy of Russian Empire in Eastern Prussia due to military conflicts (ex. „The Seven-Years War”, the Napoleonic wars, and also the I World War).Mazurian in their poetry established not only the stereotype of Russian and the Russia Empire as the aggressor but also their trepidation and deference in the same time were shown yet.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2006, 1, XI; 207-226
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The schools and studies of the Dominicans in the Prussian contrata to the beginning of the sixteenth century
Autorzy:
Kubicki, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/937963.pdf
Data publikacji:
2018-12-13
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
dominican order
prussia
education
Opis:
The purpose of the school system organized by the Dominicans in the thirteenth century was to provide their congregation with a supply of preachers to further the mission expressed in the popular motto of the order: contemplari et contemplata aliis tradere. In the period when the first friaries were being organized, human resources for the order were the numerous friars recruited from university circles. This manner of acquiring educated friars would not, however, be a permanent solution especially in peripheral regions where there were not yet any universities. Hence, the order had to take upon itself the task of creating new personnel. This was the situation mostly in Northern and Central Europe, as well as in the Teutonic Order’s Baltic jurisdiction in Prussia, where Dominican friaries operated that belonged to the Polish province of the order. This paper presents the system of Dominican schools functioning mainly in the fifteenth and the early sixteenth century within the Prussian contrata, a lower auxiliary unit in the order’s administration, encompassing the Teutonic Prussia regions. In addition to the running of schools, the foreign studies of Dominican friars from this region will also be discussed.
Źródło:
Studia z Dziejów Średniowiecza; 2018, 22; 117-135
2544-2562
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Średniowiecza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The history of the landtag of the Duchy of Prussia in 1566
Autorzy:
Małłek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1364655.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Prussian Landtag Duchy of Prussia
Albrecht duke of Prussia
Albert Frederic
Prussian estates
Opis:
Artykuł poświęcony jest dziejom sejmu Prus Książęcych z roku 1566, który stał się przełomowym w relacjach miedzy panującym ks. Albrechtem a stanami pruskimi oraz między lennem pruskim a państwem zwierzchnim Polską. Jego rezultatem było udaremnienie absolutystycznego zamachu stanu tzw. nowych radców książęcych i przejęcie na okres najbliższego dziesięciolecia de facto władzy w Księstwie Pruskim przez stany pruskie, a dokładniej przez oligarchię pruską. Była też szansa, choć niewykorzystana, wprowadzenia polskiego namiestnika, który rządziłby księstwem z powodu niedołężności starego księcia Albrechta (1490–1568) i zbyt młodego do sprawowania tutaj władzy, bo 13-letniego księcia Albrechta Fryderyka. Jednak nadzór Polski nad księstwem został powiększony, choć w mniejszym zakresie. Zagwarantowano szlachcie pruskiej prawo zwracania się do króla polskiego i Korony Polskiej o pomoc w wypadku gdyby książę pruski naruszał jej przywileje. Poza tym władca ten, nie miał prawa zawiązywać żadnych sojuszów bez zgody Korony Polskiej i stanów pruskich.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2019, 306, 4; 695-761
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stockholm manuscript S 230 and its Prussian context
Autorzy:
Leszczyńska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/780145.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Franciscus de Rivulo
Johannes de Vienna
wedding music
Royal Prussia
Duchy of Prussia
Opis:
The manuscript S 230, held in the National Library of Sweden in Stockholm, has not been thoroughly investigated until now. The only extant partbook of the source contains thirty two works, comprising motets and German songs. Only four of them bear the composers’ names: Orlande de Lassus, Franciscus de Rivulo, Johannes de Vienna and Joachim a Burck. Among the composers of anonymous works to have been identified are Jacob Bultel, Jacobus Clemens non Papa, Arnold Feys, Nicolas Gombert, Josquin des Prez and Jacob Meiland, as well as Lassus and Rivulo. At least two works are unique to this source: Rivulo’s A Domino egressa est res ista and Vienna’s Wohl dem, der den Herrenfiirchtet. The text of Rivulo’s motet is taken from the non-Vulgate version of the Book of Genesis, and the only other composer to write music to these words was Johannes Wanning, who succeeded Rivulo as magister chori musici at the Marian church in Gdańsk in 1569, five years after the latter’s death. Johannes de Vienna was composer at the Königsberg court in 1564-1568 and 1571 1576. The work from the Stockholm manuscript is his only extant composition. Two motets from the Swedish collection also appear in the Prussian manuscript J 40 24-28, held in the Copernican Library in Toruń: the anonymous Non est bonum and Rivulo’s Nuptiaefactae sunt.
Źródło:
Interdisciplinary Studies in Musicology; 2012, 11; 201-212
1734-2406
Pojawia się w:
Interdisciplinary Studies in Musicology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sławomir Augusiewicz, Janusz Jasiński, Tadeusz Oracki, Wybitni Polacy w Królewcu. XVI -XX wiek, pod red. J. Jasińskiego, Littera, Olsztyn 2005, ss. 352.
Autorzy:
Piłat, Walenty
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481707.pdf
Data publikacji:
2006-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Eastern Prussia
Królewiec
history
literature
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2006, 1, XI; 395-397
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Święci jako patronowie obiektów sakralnych w państwie zakonnym w Prusach – na przykładzie miast
Saints as patrons of the sacral objects in the cities in the state of the Teutonic Order
Autorzy:
Rozynkowski, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154339.pdf
Data publikacji:
2014-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
patronage
saints
Teutonic Order
Prussia
Opis:
The author discusses the medieval practice in the State of the Teutonic Order of placing sacral objects, especially parish and monastic churches, cathedrals and hospital chapels, under patronage of selected saints. Though there was nothing exceptional about it in the Christian Europe, the choice of saints, dependent on their particular traits and popularity, is interesting. Among the most popular ones were, of course, the Holy Virgin Mary, venerated especially by the Cistersians and Dominicans, St George, St John the Evangelist and St Nicholas – the latter being the patron of merchants and sailors. It may be safely said that local cults correlated to a large degree with the presence or absence of particular religious orders in the area, with their preferences as to the patronage of certain saints over others. One of the most widely known saints in Europe was undoubtedly St James, especially along the popular pilgrimage route from Prussia to Santiago de Compostella. St Adalbert of Prague also deserves special mention, especially for his mission and martyrdom in Prussia.
Źródło:
Studia Elbląskie; 2014, 15; 9-19
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Topografia i układ przestrzenny krzyżackiego zamku komturskiego w Toruniu w świetle średniowiecznych źródeł pisanych
Topography and spatial layout of the castle of the Teutonic commander in Toruń in the light of the medieval written sources
Autorzy:
Jóźwiak, Sławomir
Trupinda, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193981.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
the Middle Ages
medieval architecture in Prussia
the Teutonic Order
Prussia
Teutonic castles
castle
Opis:
The information included in the medieval written sources enrich our knowledge about the Toruń castle destroyed in 1454. The construction of the part of the defensive walls (made from stone?) lasted at least from 1255. In 1262 the stronghold in its original form had been already erected. In the subsequent years (1263) works took place to construct its interiors (at least a chapel located on the first floor in the eastern part of the southern wing). The main octagonal tower situated in the northern part of the courtyard of the High Castle was frequently mentioned in the medieval written sources (starting from 1381). However, it must have been erected earlier. The information about buildings located beyond the space of the High Castle is particularly interesting. The buildings included the „gemach” of the commander (with a chapel, refectory and a kitchen) in the northern part of the western outer bailey, the „gemach” of the castle’s commander – probably in the vicinity (it was created later – after 1409) and the „summer house” („somerhaws”) with the „summer hall” („aula estivalis”) existing since at least the 1380s and situated in the southern part of the western Low Castle. Among other buildings recorded in the medieval written sources there were also the „gemach” of the Teutonic head of the mint („Münzmeister”) located next to the western defensive wall of the Low Castle; the „gemach” of the steward of Königsberg (Kaliningrad, Russia) mentioned from the end of the 14th century and situated probably in the western part of the Low Castle; the building of the infirmary which might have been located in the north-east part of the Low Castle. In the topography of the castle there were also outbuildings. For example, at least two mills were situated within the defensive walls probably in the eastern part of the Low Castle. To sum up, the medieval written sources present a picture of a complex construction of the Toruń castle.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2016, 81, 3; 7-35
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Second Peace of Toruń of 19 October 1466 in the Polish, Prussian and Teutonic Historiography of the 15th–16th Centuries
Drugi pokój toruński z 19 października 1466 r. w polskiej, pruskiej i krzyżackiej historiografii XV-XVI wieku
Autorzy:
Zonenberg, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1194056.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
the Thirteen Years’ War
Polska
the Teutonic Order
Royal Prussia
the Duchy of Prussia
Opis:
Na sposób pisania o drugim pokoju toruńskim poważnie wpłynęło środowisko społeczne i polityczne, z którego wywodzili się kronikarze, cel tworzenia utworów, ale także gatunek pisarski, jaki uprawiali. Najobszerniej o pokoju pisała strona zwycięska, zwłaszcza w XV w. W dziejopisarstwie polskim nie przedstawiono całej treści traktatu, co w tym przypadku wynikało z założeń utworów i ich objętości. Wpływ na to mógł mieć też od pewnego momentu fakt opublikowania treści traktatu w Polsce. Co natomiast istotne, jeśli nawet nim dysponowano, nikt – oprócz Jana Długosza – nie ekscerpował go bezpośrednio. Relacje polskich kronikarzy z XVI w. są mniej szczegółowe, a ponadto nie zawierają występującego u Długosza emocjonalnego zaangażowania, poczucia triumfu i patriotyzmu oraz rozważań historiozoficzno-moralnych. Najpewniej z tego powodu, że kwestia ta – po likwidacji państwa krzyżackiego w 1525 r. – nie budziła w ich czasach, zwłaszcza zaś w drugiej połowie XVI stulecia, już większego zainteresowania. W dziejopisarstwie pruskim dwóch autorów – tj. Jan Lindaua i Hieronim Waldaua, piszących w XV w. – zaprezentowało całą treść traktatu. Wynikało to zapewne z tego, że ich utwory nie miały charakteru stricte historiograficznego. W całym dziejopisarstwie pruskim analizowanego okresu w przypadku relacji o pokoju występuje wyraźny podział na autorów pozostających w bliskich kontaktach z rządzącymi oraz piszących od nich niezależnie. Informacje tych pierwszych są obszerne i szczegółowe, natomiast drugich – skąpe. Odnosi się ponadto ogólne wrażenie, że dla dziejopisarzy pruskich drugi pokój toruński, który silnie wpłynął na losy ich ojczyzny, miał daleko większe znacznie niż dla kronikarzy polskich – zwłaszcza tych z XVI stulecia. W dziejopisarstwie krzyżackim i zwolenników Zakonu natomiast widać ewidentne dążenie do nieprzekazywania treści pokoju i jego bardzo negatywną ocenę. Można być przekonanym, że u przyczyn takiego postępowania legły czynniki polityczno-propagandowe.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2016, 81, 4; 47-67
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Architektura spod znaku swastyki w Prusach Wschodnich– wstęp do rozpoznania tematu
Architecture created in East Prussia under the symbol of the swastika– an introduction to the preliminary study
Autorzy:
Salm, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294098.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
architektura wschodniopruska
architektura nazistowska
Prusy Wschodnie
architecture of East Prussia
Nazi architecture
East Prussia
Opis:
Architektura nazizmu w Prusach Wschodnich jest zagadnieniem wciąż słabo rozpoznanym. Tymczasem w latach 1934–1945 powstało na tym terenie wiele charakterystycznych i interesujących obiektów oraz założeń przestrzennych. Prowincja wschodniopruska znajdowała się w okresie międzywojennym w specyficznej sytuacji – była jedynym obszarem Niemiec zniszczonym częściowo w czasie Wielkiej Wojny i następnie w planowy sposób odbudowanym. Istotne były też zmiany terytorialne. W wyniku traktatu wersalskiego Prusy Wschodnie zostały oddzielone od reszty państwa „polskim korytarzem”, co wpływało na polityczną i gospodarczą sytuację tej krainy. Dlatego w latach trzydziestych kontynuowano akcję modernizacji prowincji. Przejawiało się to także w rozwoju budownictwa. Przede wszystkim realizowano program budownictwa mieszkaniowego – budowy osiedli przedmiejskich i kolonii. W istotny sposób, poprzez swą architektoniczną i urbanistyczną jednorodność wpłynęły one na ukształtowanie się miejscowego krajobrazu. Stosunkowo liczne są też przykłady obiektów użyteczności publicznej i oświaty – zwłaszcza szkół budowanych zarówno na terenach wiejskich, jak i miejskich. Pokrewną grupę stanowią gmachy urzędów i instytucji państwowych – np. siedziby administracji, banki, poczty, dworce. Wymienić można też obiekty i założenia służące propagowaniu ideologii – gmachy partyjne, siedziby stowarzyszeń i założenia przestrzenne do organizowania imprez politycznych i sportowych. We wszystkich tych budowlach pojawiają się motywy uniwersalne, typowe dla architektury czasów nazizmu. Niekiedy stanowią rozwiązania indywidualne, nawiązujące do regionalnych motywów zdobniczych i inspirowane lokalną tradycją budowlaną. W artykule przedstawiono kilka obiektów odzwierciedlających omawiane nurty: sięgający do germańskiej tradycji plac thingowy (plac manifestacji) w Tylży (obecnie Sovietsk), mający odniesienia do nazistowskiej ideologii i klasycznej architektury dom zebrań partyjnych w Świętej Siekierce (obecnie Mamonowo) i wreszcie plac dworcowy oraz stację kolejową w Olsztynku, tworzące integralny, wyrazisty składnik drogi wiodącej do nacjonalistycznego pomnika wojennego na pobojowisku w pobliskim Tannenbergu. Wspomniano także o odwołującym się do architektury krzyżackiej ratuszu w Szczytnie.
The architecture of the Nazi era in East Prussia is still rather poorly researched and documented, despite the fact that in the years between 1934 and 1945 a significant number of interesting and distinctive buildings and urban complexes was created in this area. East Prussia was in a unique situation in the years between the two World Wars: it was the only part of Germany which suffered destruction during the Great War and then underwent a systematic and planned reconstruction programme. Territorial and political changes also had an influence. As a result of the Treaty of Versailles East Prussia was separated from the rest of Germany by the “Polish corridor”, which had an impact on the political and economic situation of the region and resulted in the effort to modernise the province continuing during the 1930s. This was clearly visible in the development of the local built environment. A number of distinctive trends can be distinguished. Firstly a significant programme of residential development could be witnessed, with new suburbs and out of town settlements being realized. Due to their architectural coherence and unanimity they had a noticeable impact on the local landscape. There were also numerous examples of public and institutional buildings, such as schools being built both in and out of towns as well as governmental and administrative buildings housing banks, post offices and railway stations. Special attention should be given to the edifices designed to propagate and promote ideological messages such as party headquarters and large scale complexes intended for political rallies and sport events. All of them demonstrate universal motives typical of the architecture of the Nazi area. In some cases they take their cue from the local building traditions and regional decorative motifs. The article illustrates a number of buildings reflecting the trends described above: The Town Hall in Szczytno, which draws on the architecture of Teutonic Knights; the square in Tylża (today’s Sovietsk) inspired by the Germanic tradition of Thing Plaze; the party meeting house in Święta Siekierka (today’s Mamonowo) with its rootes in classical architecture and Nazi symbolism and finally, the railway station and square in Olsztynek, which forms an integral and significant part of the route culminating in a nationalistic war memorial in nearby Tannenberg.
Źródło:
Architectus; 2015, 2(42); 91-100
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies